SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PLANU PRACY SUWALSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO Z 2009 r. I. OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PLANU PRACY SUWALSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO Z 2009 r. I. OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU 1. W 2009 r. Suwalski Park Krajobrazowy opiniował projekty decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, projekty architektoniczne dla obiektów budowlanych oraz innych inwestycji pod względem zgodności z treścią aktów prawnych oraz z planem ochrony parku, dostosowania do regionalnych form architektoniczno-budowlanych i zachowania tradycyjnych założeo przestrzennych. Park brał udział w postępowaniach administracyjnych, prowadzonych przez Urzędy Gmin i Urząd Powiatowy, dotyczących inwestycji budowlanych na terenie SPK i jego otuliny łącznie w 97 sprawach (rozstrzygniętych bądź w toku): - wydał 8 pozytywnych opinii dotyczących przebudowy i modernizacji istniejących obiektów budowlanych; - brał udział w postępowaniach administracyjnych dotyczących budowy płyt obornikowych oraz budowy 44 przydomowych oczyszczalni ścieków; - pozytywnie zaopiniował budowę wodociągu w Przełomce oraz modernizację dróg gminnych (gmin; Jeleniewo, Wiżajny), na odcinkach; Szeszupka Malesowizna - Bachanowo; Dzierwany - Stara Haocza; Błaskowizna Łopuchowo. 2. Park uzgadniał lokalizację nowych inwestycji planowanych do realizacji na terenie Parku: wydano opinie w 41 sprawach dotyczących nowej zabudowy (budynki mieszkalne i gospodarcze, obiekty małej architektury), w tym 5 negatywnych. 3. Park nie brał udziału w postępowaniach administracyjnych na etapie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i zmian wprowadzanych w tych planach, ponieważ w 2009 roku żadna z gmin z obszaru Parku nie przystąpiła do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 4. Park kontrolował, zgłaszał właściwym organom i brał udział w postępowaniach dotyczących samowoli budowlanej oraz wnioskowało o likwidację obiektów i urządzeo, których sposób użytkowania jest niezgodny z wymogami ochrony środowiska przyrodniczego i walorami estetycznymi krajobrazu. SPK uczestniczył bądź uczestniczy w 25 postępowaniach dotyczących inwestycji nie zgodnych z planem ochrony Parku oraz innymi aktami prawnymi, samowoli budowlanej oraz innych wykroczeo w zakresie ochrony przyrody. Stwierdzono 2 przypadki nielegalnego wykonania prac ziemnych (w strefach ochronnych jezior). W obu przypadkach przywrócono pierwotną rzeźbę terenu. 5. Współpracowano z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w sprawach ochrony obiektów wartościowych dla kultury i tradycji regionu oraz z innymi jednostkami upowszechniającymi wartości historyczno-kulturowe obszaru Parku (muzeum regionalne, domami kultury, zarządzającymi obiektami zabytkowymi itp.). 6. Dokonywano na bieżąco uzupełnieo inwentaryzacji przyrodniczych stanowisk gatunków roślin, grzybów i zwierząt (płazy, nietoperze, ssaki) prawnie chronionych, rzadkich i zagrożonych na terenie SPK. 7. Monitoring: a) coroczne liczenie płazów oraz określanie ich składu gatunkowego w miejscu wiosennych migracji przecinających się z drogą wojewódzką 655 (Sidorówka). W okresie od 4 15 kwietnia stwierdzono 1282 migrujące płazy. Skład gatunkowy: żaba trawna (największy udział 955 1

2 osobników /74%/), żaba moczarowa, żaba jeziorowa, grzebiuszka ziemna, ropucha szara, kumak nizinny, traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta; b) populacji rzekotki drzewnej reintrodukowanej na terenie SPK dokonano nasłuchów na terenie Parku i otuliny, w wyniku których stwierdzono godujące samce na stanowiskach w Starej Haoczy i w Bondziszkach. Nie określono liczebności godujących samców; c) populacji bociana białego na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego -stwierdzono występowanie 154 zasiedlone gniazda przez pary bociana białego, co wskazuje, że liczebnośd utrzymuje się na stałym poziomie; d) liczebności nocka łydkowłosego z kolonii rozrodczej w Jeleniewie utrzymuje się na podobnym poziomie do roku poprzedniego. e) miejsc zimowania, dziennych kryjówek i rozrodu nietoperzy w lutym sprawdzono 17 piwnic ziemnych, w których hibernowały 84 nietoperze należących do 4 gatunków, zauważono dalszy wzrost liczebności nietoperzy w piwnicach; wstępne kontrole przeprowadzono w grudniu 2008 r. - stwierdzono wtedy 69 osobników. 8. Organizacja wiosennej akcji zabezpieczania tras wędrówek płazów. We współpracy z uczniami i nauczycielami z Gimnazjum w Jeleniewie, ustawiono foliowe barierki wzdłuż drogi wojewódzkiej w Sidorówce na odcinku około 0,5 km. W okresie 4-15 kwietnia przeniesiono przez drogę do miejsc rozrodu 1282 płazy, należące do 8 gatunków. Dominantem była żaba trawna (74%). Z gatunków rzadszych stwierdzono kumaka nizinnego i traszkę grzebieniastą (gatunki Natura 2000). Migrację przerwała uporczywa susza. 9. Bieżące działania związane z czynna ochroną w rezerwacie Głazowisko Bachanowo i Rutka organizacja wypasu zwierząt gospodarskich, jako czynnośd zapobiegająca zadarnieniu i zakrzaczeniu obszaru. 10. Na bieżąco dokonywano przeglądu, uzupełniano oznakowania obiektów prawnie chronionych (pomniki przyrody, rezerwaty, użytki ekologiczne) na terenie SPK. 11. Kontynuacja współpracy z Zakładem Energetycznym w celu zamontowania platform pod gniazda bociana białego na słupach linii energetycznych ze zgłoszonych czterech gniazd Zakład Energetyczny zamontował jedną platformę. 12. Na bieżąco Straż Parku dokonywała lustracji terenu pod kątem przestrzegania przepisów z zakresu gospodarki odpadami, utrzymania porządku i pozyskiwania kopalin. II. EDUKACJA EKOLOGICZNA 13. W 2009 r. Park przeprowadził szereg zadao z zakresu edukacji ekologicznej i środowiskowej podczas zajęd organizowanych w Zielonej Szkole w Turtulu. Edukacją objęto 2606 osób podczas 166 godzin zajęd. 14. W ramach współpracy z instytucjami i szkołami z terenu SPK i spoza SPK w zakresie edukacji ekologicznej i popularyzacji wiedzy o Parku: przeprowadzono zajęcia na temat obszaru chronionego dla grup zorganizowanych odwiedzających SPK (m. in.: L.O. w Węgorzewie, SP w Dubeninkach, SP w Baniach Mazurskich, międzynarodowa grupa z Polski, Litwy, Łotwy i Portugalii, L.O. Z Warszawy i Białegostoku, Instytut Biologii Uniwersytetu w Białymstoku). 2

3 W związku tym, że w okresie I-V w SPK zatrudniony był tylko jeden specjalista oraz dużą ilością inny zadao nie przeprowadzono cyklu spotkao edukacyjnych Ptaki SPK w szkołach położonych na terenie SPK i otuliny. 15. Zorganizowano: międzyszkolny konkurs plastyczny pn.: Ptaki dziuplaki ptaki SPK dla uczniów klas 0-VI Szkół Podstawowych z terenu Parku i okolic. Celem konkursu było zapoznanie się z gatunkami ptaków chronionych na terenie SPK oraz rozbudzenia zamiłowania i szacunku do przyrody. W konkursie wzięło udział 224 uczestników. Ogłoszenie wyników i rozdanie nagród nastąpiło podczas obchodów Dnia Ziemi. VIII edycję ogólnopolskiego konkursu wiedzy przyrodniczej pn. Poznajemy parki krajobrazowe Polski ; W III etapie konkursu ( r.) uczestniczyło 12 uczniów z gimnazjum w Przerośli, Jeleniewie i Rutce-Tartak. Do IV etapu wojewódzkiego zakwalifikowała się drużyna z Publicznego Gimnazjum w Rutce-Tartak. Wojewódzki etap odbył się r. w siedzibie Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyoskiej. Zwycięzcami zostali uczniowie z Publicznego Gimnazjum im. Ofiar Katynia w Piątnicy, reprezentujący Łomżyoski Park Krajobrazowy Doliny Narwi. I etapu IX edycji ogólnopolskiego konkursu wiedzy przyrodniczej pn. Poznajemy parki krajobrazowe Polski ( r.), w którym wzięli udział uczniowie z czterech gimnazjów: w Jeleniewie, Przerośli, Wiżajnach oraz Rutce-Tartak (łącznie 58 uczniów). Dzieo Ziemi (22 kwietnia) imprezę plenerową pod hasłem Ptaki dziuplaki - ptaki SPK, podczas której nastąpiło: - rozstrzygniecie konkursu plastycznego pn.: Ptaki dziuplaki - ptaki SPK, - otwarcie wystawy nagrodzonych i wyróżnionych prac plastycznych, - zorganizowanie gier i zabaw dla dzieci ze szkół uczestniczących w konkursie. akcję Sprzątania Świata - Polska 2009 ( r.) pod hasłem Pomagajmy Ziemi codziennie. Wzięli w niej udział uczniowie ze szkół podstawowych: w Pawłówce Nowej, Gulbieniszkach, Wiżajnach, Jeleniewie oraz SP nr 4 w Suwałkach, a także Gimnazjum w Krasnopolu oraz Zespół Szkół nr 4 w Suwałkach. Uprzątnięto około 40 km szlaków turystycznych. Spotkanie podsumowujące akcję odbyło się 17 września w siedzibie SPK. zimowe imprezy edukacyjno-rekreacyjne Zimowe spotkania w Turtulu 2009 dla dzieci i młodzieży z terenu Parku i okolicy w okresie ferii zimowych. W dniach od 26 stycznia do 6 lutego w Turtulu gościło 111 osób podczas 18 godzin zajęd. 16. Opracowanie materiałów informacyjnych, kart pracy oraz prezentacji multimedialnych dla dzieci i młodzieży na temat działalności Parku: przygotowanie prezentacji multimedialnej NATURA 2000 Europejska Sied Ekologiczna, przygotowanie prezentacji multimedialnej Suwalski Park Krajobrazowy walory przyrodniczo-krajobrazowe, uaktualnienie ulotki informacyjnej dotyczącej Zielonej Szkoły w Turtulu, przygotowanie informacji oraz zdjęd dotyczących aktualnej oferty edukacyjnej Parku do folderu Podlaskie parki narodowe i krajobrazowe. III. PROMOWANIE WALORÓW PRZYRODNICZO KRAJOBRAZOWYCH I TURYSTYCZNYCH PARKU I REGIONU 3

4 17. Współuczestnictwo i udział w imprezach promujących region;: Udział w Podlaskich Targach Turystycznych w Białymstoku w dniach r. Przekazanie wydawnictwa Suwalskiego Parku Krajobrazowego na XXIV edycję Olimpiady Wiedzy Ekologicznej, która odbyła się 18 kwietnia 2009 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego, Przekazano wydawnictwa Suwalskiego Parku Krajobrazowego Suwalskiej Izbie Rolniczo- Turystycznej na otwarcie Centrum Informacji Turystycznej w Grodnie w ramach projektu Nieznana Europa 18. Współpraca z gminami w zakresie: - gromadzenia i opracowania danych na temat turystyki pobytowej oraz ich rozpropagowanie na stronie internetowej i w wydawnictwach (broszury), - uzupełnianie i aktualizacja danych, dotyczących turystyki pobytowej na terenie gmin: Wiżajny, Przerośl, Jeleniewo, Rutka-Tartak. 19. Oznakowanie w terenie i opis odcinków krajowej sieci szlaków turystycznych, przebiegających na obszarze SPK i otuliny: uzupełnienie oznakowao ścieżek poznawczych: Drzewa i krzewy parku podworskiego w Starej Haoczy (oznakowanie, wymiana tablic informacyjnych, naprawa pomostów i kładek), konserwacja i naprawa urządzeo terenowych, m.in.: przy siedzibie SPK, na punkcie widokowym w Malesowiźnie, na Górze Cisowej (naprawa poręczy i schodów, ustawienie ławki), na ścieżkach edukacyjnych: Doliną Czarnej Haoczy (naprawa kładki, przełazów, wymiana tablic informacyjnych), Porosty (naprawa przełazów), Na Górę Zamkową (naprawa kładki przy jeziorze Szurpiły), Wokół jeziora Jaczno (naprawa tablic) oraz naprawa pomostu na stawie w Starej Haoczy. 20. Uaktualnienie informatora turystycznego na rok 2009 dla SPK (ulotka). Przekazanie informatora m.in. do gmin z terenu SPK i agrokwaterodawców. 21. Prowadzono punkt informacji turystycznej w siedzibie SPK w Turtulu (w sezonie letnim 6 dni w tygodniu pn.- pt. w godz , w soboty ). W 2009 r. udzielono informacji 4253 osobom, w tym 132 osobom z zagranicy. 22. Wspólnie ze Stowarzyszeniem Miłośników SPK Kraina Haoczy oraz właścicielami, po gruntach których przebiega ścieżka edukacyjna Doliną Czarnej Haoczy, zorganizowano możliwośd korzystania ze szlaku przez turystów poprzez sprzedaż cegiełek (2280 szt.). Pozyskane środki przeznaczono na bieżące utrzymanie ścieżki. IV. INNE ZADANIA 23. Spotkanie Rada SPK poświecone sytuacji prawnej i finansowej parków krajobrazowych po wejściu w życie tzw. ustawy o dostępie do informacji Turtul, 26 czerwca 2009 r. 24. Udział w spotkaniach Regionalnej Rady Ochrony Przyrody. 4

5 POZA PLANEM WYKONANO 1. Prace związane ze zmianami w zarządzaniu parkami krajobrazowymi w związku z wejściem w życie tzw. ustawy kompetencyjnej przejęcie parków krajobrazowych przez Marszałka Województwa. 2. Udział w pracach mających na celu utworzenie przy parkach krajobrazowych województwa podlaskiego Lokalnych Ośrodków Edukacji Ekologicznej (z inicjatywy WFOŚiGW w Białymstoku). 3. Przygotowanie przez SPK wniosku do WFOŚ i GW w Białymstoku o dofinansowanie zadania Popularyzacja Lokalnych Ośrodków Edukacji Ekologicznej. W pierwszej fazie projektu wydano ulotkę popularyzującą LOEE. 4. Zakooczenie projektu Czynna ochrona nietoperzy z udziałem mieszkaoców Suwalskiego Parku Krajobrazowego, szansą dla zachowania gatunków zagrożonych : - przeprowadzenie zajęd edukacyjnych na temat biologii i ochrony nietoperzy (dla 9 grup szkolnych), - rozwieszenie w terenie 50 domków dla nietoperzy (w miejscach ubogich w stare dziuplaste drzewa i drewnianą zabudowę), - wydanie ulotki na temat biologii i ochrony nietoperzy. Projekt dofinansowany przez Fundację Wspomagania Wsi. 5. Realizacja projektu Europejska Sied Ekologiczna NATURA 2000 i Obszary Chronionego Krajobrazu - podniesienie poziomu wiedzy samorządów i społeczności lokalnej powiatu suwalskiego na temat zasad funkcjonowania wielkopowierzchniowych obszarów chronionych. W ramach projektu zrealizowano: - konferencję poświęconą obszarom chronionym 20 listopada 2009 r. w siedzibie Starostwa Powiatowego w Suwałkach (dla 90 osób); - wydano kalendarze popularyzujące obszary chronione powiatu suwalskiego (600 szt.), - zorganizowano wystawę fotograficzną popularyzujące obszary chronione, - wydano materiały pokonferencyjne 500 szt. Projekt zrealizowano we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Suwałkach i Stowarzyszeniem Miłośników SPK Kraina Haoczy. Projekt dofinansowany ze Środków Województwa Podlaskiego. 6. Przeprowadzenie wraz z Fundacją Heifer Project International w Polsce szkolenia realizowanego w ramach projektu HPI nr 27/0669/01 Działalnośd obszarów chronionych a rolnictwo. Szkolenie przeprowadzone zostało w dwóch etapach: a) wiosennym, w którym wzięli udział uczestnicy projektów HPI w Polsce północno-wschodniej (6 grup, 53 osoby) oraz dla dzieci i młodzieży z obszaru SPK (9 grup ponad 270 osób), b) jesienny skierowany głownie do dzieci i młodzieży (278 uczniów). 7. Realizacja projektu Skały i minerały SPK ścieżka edukacyjna w rezerwacie krajobrazowym Rutka, finansowanego przez WFOŚiGW w Białymstoku. Utworzenie ww. ścieżki ma na celu podniesienie wiedzy przyrodniczej oraz wzrost świadomości ekologicznej. Tablica początkowa (140x90 cm) zawiera ogólne informacje na temat form i osadów polodowcowych oraz trasę przebiegu ścieżki. Sześd tablic informacyjnych (A4), zawiera informacje na temat skał na obszarze rezerwatu Rutka. Przygotowano też zestawy do rozpoznawania skał do wykorzystania podczas zajęd edukacyjnych. 5

6 8. Przeprowadzenie projekt edukacyjny pn. Czym jest Europejska Sied Ekologiczna NATURA Projekt skierowany był do gmin powiatu suwalskiego (6 szkoleo) oraz do uczniów szkół gimnazjalnych i średnich (8 szkół gimnazjalnych, Liceum Ogólnokształcące w Przerośli i Zespół Szkół Mechanicznych im. K. Brzostowskiego w Suwałkach). W zajęciach wzięło udział 233 uczniów. Zajęcia przeprowadzili pracownicy SPK. Powstała przy tym ulotka informacyjna na temat obszarów Natura 2000 w powiecie suwalskim. 9. Organizacja wraz z Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Ustawicznego w Suwałkach warsztatów dla nauczycieli pn. Zajęcia terenowe, jako efektywna forma zdobywania wiedzy. W warsztatach wzięło udział 19 nauczycieli oraz pracownicy SPK. 10. Zorganizowanie spotkania z grupą archeologów pracujących przy grodzisku jadwieskim w Szurpiłach. W dniu 30 marca 2009 r. w Turtulu przedstawili oni wyniki najnowszych badao z tego terenu. W spotkaniu wzięło udział ponad 50 osób (pracownicy SPK, członkowie Stowarzyszenia, mieszkaocy SPK). 11. Kontynuacja projektu Ochrona bioróżnorodności obszarów wiejskich kontynuacja hodowli kury zielononóżki kuropatwianej na terenie SPK (przeprowadzenie 3 lęgów w inkubatorze zakupionym w ramach projektu, wylęgło się około 250 piskląt). 12. Udział w spotkaniu Porozumienia Parków Krajobrazowych w Polsce w celu wypracowania wspólnego stanowiska co do działao w następnych latach 2-3 marca Chalin (Wielkopolska). 13. Udział w opracowaniu wydawnictwa Campingi i pola namiotowe województwa podlaskiego weryfikacja danych dotyczących pól namiotowych i campingów z terenu SPK. 14. Udział w realizacji projektu Uroki-Polski.pl portalu mającym na celu promowanie regionów całej Polski i obiektów charakterystycznych pod względem turystycznym. 15. Udział w publicznej prezentacji Strategii Promocji Miasta Suwałki na lata przez przedstawicieli firmy WYG International w Urzędzie Miejskim w Suwałkach w dniu 14 stycznia i 21 grudnia 2009 r. 16. Zorganizowano praktyki zawodowe dla studentów: Instytutu Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, Instytutu Ekologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, Wydziału Zarządzania Politechniki Białostockiej. 17. Zorganizowano staż dla 1 osoby bezrobotnej zarejestrowanej w Powiatowym Urzędzie Pracy w Suwałkach. 18. Parce remontowe inne: - ułożenie terakotowej podłogi w bazie edukacyjno-noclegowej, - remonty łazienek, montaż dodatkowej armatury centralnego ogrzewania, - montaż sześciometrowego masztu w celu usprawnienia połączeo internetowych, - instalacja urządzeo monitoringu otoczenia siedziby SPK, - przebudowa bramy wjazdowej do siedziby SPK. 19. Gromadzenie informacji i dokumentacji fotograficznej obiektów oraz ich elementów, cennych pod względem historycznym i kulturowym znajdujących się na terenie SPK i jego otuliny. 6

7 20. Udział w warsztatach, konferencjach, seminariach: udział w konferencji Prezentacja Obszarów Chronionych i Atrakcyjnych Przyrodniczo zorganizowanej przez Centrum Edukacji Ekologicznej w Ełku (23-24 kwietnia 2009 r.), udział w uroczystym otwarciu Muzeum Wigier w Starym Folwarku 22 stycznia 2009 r. udział w uroczystościach towarzyszących jubileuszowi dziesięciolecia Starostwa Powiatowego w Suwałkach, otwarcie hotelu przy Ośrodku Wsparcia dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi w Lipniaku 29 stycznia 2009 r. udział w konferencji popularno-naukowej pn. Wigierski Park Narodowy XX-lecie. Ochrona przyrody na terenach wdrażania lokalnych strategii rozwoju w dniach listopad 2009 r. w Starym Folwarku. dział w seminarium popularno naukowym Dziedzictwo militarne, jako czynnik atrakcyjności turystycznej powiatu suwalskiego w ramach obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa w woj. podlaskim organizowanym przez Powiat Suwalski oraz Województwo Podlaskie, września 2009 r. udział w szkoleniu w dziedzinie promocji produktów turystycznych pt. Wykorzystanie produktów turystycznych celem zwiększania konkurencyjności ofert pobytowych w województwie podlaskim oraz Study Tour Opowieści z Narwi w dniach września 2009 r. w Nowogrodzie, udział w szkoleniu dotyczącym przygotowania beneficjentów osi 4 PO RYBY w dniu 30 lipca 2009 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego w Białymstoku, udział w XXXII sesji Sejmiku Województwa Podlaskiego, dnia 21 września 2009 r. w Urzędzie Marszałkowskim w Białymstoku, podczas, którego omawiany był temat utworzenia i funkcjonowania obszarów NATURA 2000 w województwie podlaskim. udział w obchodach Światowego Dnia Turystyki (26 września 2009 r.) - wizyta w wiosce tematycznej Biegun zimna i sera w Wiżajnach organizatorzy: Suwalska Organizacja Turystyczna, Regionalny Ośrodek Kultury i Sztuki w Suwałkach, udział w otwarciu Parku Wiatrowego Suwałki w dniu 26 października 2009 r. w Białej Wodzie, udział w seminarium poświeconym obszarom Natura 2000 oraz funkcjonowaniu parków krajobrazowych po wejściu w życie tzw. ustawy o dostępie społeczeostwa do informacji i tzw. ustawy kompetencyjnej. Spotkanie zorganizowała Regionalna Dyrekcja Lasów Paostwowych i Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku. Przedstawiciel SPK wygłosił referat na temat sytuacji formalno-prawnej parków krajobrazowych województwa podlaskiego po reformie służb ochrony przyrody (Białystok, 24 kwietnia 2009 r.). udział w obchodach jubileuszu 85-lecia Lasów Paostwowych, w trakcie którego nastąpiło otwarciu nowej siedziby Nadleśnictwa Suwałki w dniu 11 grudnia 2009 r. udział w konferencji Dni ochrony środowiska Białowieża, 19 czerwca 2009 r. udział w konferencji poświeconej 15. Zespołu Parków Krajobrazowych w Jerzwałdzie - Sarnówek, listopada 2009 r. Dyrektor SPK Teresa Świerubska 7