Politechnika Częstochowska. Uniwersytetem Lille 1 we Francji
|
|
- Rafał Tomasz Jakubowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Politechnika Częstochowska we współpracy z Uniwersytetem Lille 1 we Francji Streszczenie rozprawy doktorskiej Mgr inż. Agnieszki Rorat Assessment of the vermicomposting process applied to sewage sludge by monitoring of the compost quality and immune responses of three earthworm species: Eisenia fetida, Eisenia andrei and Dendrobaena veneta Ocena procesu wermikompostowania osadów ściekowych poprzez monitorowanie jakości produktu i odpowiedzi immunologicznej trzech gatunków dżdżownic kompostowych: Eisenia fetida, Eisenia andrei oraz Dendrobaena veneta Promotor pracy: Profesor Małgorzata Kacprzak Opiekun naukowy: Profesor Franck Vandenbulcke Promotor pomocniczy: Dr hab. inż. Krzysztof Fijałkowski
2 1. Wstęp Obecnie, gospodarka osadami ściekowymi stanowi ogromne wyzwanie w dziedzinie inżynierii środowiska. Kolejne dyrektywy unijne wprowadziły konieczność dostosowania polskiego prawa do norm europejskich oraz poszukiwania nowych, skutecznych rozwiązań w zakresie zagospodarowania tych odpadów. Oceniono, iż objętość produkowanego osadu ściekowego zwiększy się z Mg s.m./rok w 2013 do Mg s.m./rok w 2015 [1]. Zgodnie z danymi GUS, głównymi kierunkami zagospodarowania osadów ściekowych w 2013 były wciąż składowanie (19%), rolnictwo i rekultywacja (25%), spalanie (13%) i inne (43%). Nowe, innowacyjne strategie powinny przede wszystkim usprawniać istniejące technologie oczyszczania ścieków, ale też minimalizować ilość powstających osadów. Ze względu na implementację jednej z dyrektyw Unii Europejskiej, zakazującej składowanie osadów od 2016 roku, konieczne jest poszukiwanie nowych metod ich zagospodarowania. Wermikompostowanie to stosunkowo nowa eko-biotechnologia, wykorzystująca dżdżownice jako naturalne bioreaktory w procesie dekompozycji materii organicznej [2]. W Europie z powodzeniem stosuje się trzy gatunki tych bezkręgowców: Eisenia fetida, Eisenia andrei oraz Dendorbaena veneta, które będąc detrytusożercami w naturze, przyspieszają rozkład złożonych substancji organicznych i obieg materii organicznej. Pierścienice te pełnią istotną rolę organizmów modelowych w badaniach ekotoksykologicznych, biologicznych i genetycznych. Wybrane gatunki charakteryzują się dużą odpornością na zmieniające się warunki atmosferyczne i obecne w podłożu zanieczyszczenia, wysokim wskaźnikiem rozrodczości i niskim czasem koniecznym do osiągnięcia dojrzałości płciowej. Cechy te powodują, iż możliwym jest wprowadzenie dżdżownic do procesu kompostowania osadów ściekowych, których zagospodarowanie staje się wyzwaniem dla inżynierii i ochrony środowiska ze względu na konieczność spełnienia norm stawianych przez dyrektywy unijne. Ze względu na dużą zawartość szeregu zanieczyszczeń, w tym metali ciężkich, chemikaliów oraz mikroorganizmów patogennych, osady ściekowe nie mogą być bezpośrednio stosowane w rolnictwie. Wermikompostowanie, jako niedroga i skuteczna technika biodegradacji odpadów prowadzi do powstania kompostu o wysokiej jakości, jednak duża zawartość zanieczyszczeń substratu stanowi problem z punktu widzenia ekotoksykologii. Wybrane parametry fizyczno-chemiczne służą ocenie jakości uzyskanego produktu, podczas gdy biologiczne parametry układu odpornościowego dżdżownic mogą posłużyć jako narzędzia biomonitorowania procesu. 2
3 2. Hipotezy A) Modyfikacje procesu wermikompostowania wpływają na jakość uzyskanego produktu W ninijeszej pracy uwględniono parametry biotyczne i abiotyczne, które mogą wpływać na jakość produktu uzyskanego w procesie wermikompostowania. W serii eksperymentów zastosowano różne gatunki dżdżownic kompostowych (Eisenia fetida, Eisenia andrei oraz Dendrobaena veneta) w różnych gęstościach hodowlanych, substrat (osady ściekowe) pochodzące z różnych oczyszczalni ścieków na terenie Polski oraz Francji charakteryzujące się różną zawartością metali ciężkich, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz różnymi właściwościami fizyczno-chemicznymi. Zaproponowano kilka strategii procesu z wykorzystaniem różnych substancji jako materiałów strukturotwórczych. B) Jakość mieszaniny kompostowej wpływa na układ immunologiczny dżdżownic Zanieczyszczenia obecne w osadach ściekowych, takie jak metale ciężkie oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne mogą wpływać na układ immunologiczny dżdżownic kompostowych na poziomie tkankowym, komórkowym oraz transkrypcji genów. Poszczególne parametry mogą zostać wykorzystane w procesie jako biomarkery stanu fizjologicznego dżdżownic. C) Dżdżownice kompostowe wpływają na jakość i ilość zanieczyszczeń w mieszaninie kompostowej 3. Cel pracy A) Cel główny: Określenie wpływu dżdżownic gatunku Eisenia fetida, Eisenia andrei oraz Dendrobaena veneta na jakość produktu powstałego w procesie wermikompostowania osadów ściekowych B) Cel naukowy: Zbadanie molekularnych i immunologicznych mechanizmów zaangażowanych w interakcje między dżdżownicami a zanieczyszczeniami obecnymi w osadach ściekowych C) Cel utylitarny: Opracowanie technologii połączonego procesu kompostowania wermikompostowania osadów ściekowych z uwzględnieniem parametrów fizycznochemicznych i biologicznych limitujących prawidłowy przebieg procesu 3
4 4. Część badawcza A) Detekcja mikroorganizmów w osadach ściekowych metodą real-time PCR. Spośród ponad tysiąca różnych gatunków bakterii, znajdujących się w 1 g gleby, mniej niż 1% może być hodowanych metodami tradycyjnymi. Metody te są limitowane nie tylko odpowiednim składem pożywki, ale również koniecznością odtworzenia warunków naturalnych. Gatunki szybciej rosnące lub szczepy mikroorganizmów lepiej zaadaptowane do zadanych warunków hodowli mogą zaburzyć istniejący obraz składu mikrobiologicznego. Metody tradycyjne oparte na technikach hodowlanych lub mikroskopijnych, pozwoliły na sklasyfikowanie wielu organizmów obecnych w ściekach i osadach ściekowych. Mimo tego, wciąż pozostaje wiele niesklasyfikowanych gatunków i powstają nowe szczepy gatunków już istniejących. Jedną z metod biologii molekularnej, omijającą konieczność hodowli mikrobiologicznej, jest real-time PCR. Jej ogromną zaletą jest możliwość izolacji DNA bezpośrednio ze środowiska [3], co zapewnia analizę w naturalnych warunkach. Wysoce precyzyjna metoda real-time PCR stanowi obiecujące narzędzie biologii molekularnej, dzięki któremu możliwa jest szybka i dokładna diagnostyka mikrobiologiczna Celem badań było zoptymalizowanie metody real-time PCR jako narzędzia pozwalającego na monitorowanie wybranych patogenów w procesie technologicznym oczyszczania ścieków. W pracy uwzględniono zarówno gatunki uważane a organizmy wskaźnikowe (jak Escherichia coli) oraz poszczególne organizmy patogenne, takie jak Escherichia coli O157:H7. Ponadto, w celu wyeliminowania problemu fałszywie dodatnich wyników, wynikającego z izolacji materiału genetycznego z żywych i martwych komórek, zastosowano barwnik EMA (monazydek bromku etydyny). Dwa artykuły stanowią podrozdziały pracy: a) Fijałkowski F., Kacprzak M., Rorat A Occurrence changes of Escherichia coli (including O157:H7 serotype) in wastewater and sewage sludge by quantitation method of (EMA) Real Time PCR. Desalination and Water Treatment.(52: 46-52) b) Kacprzak M., Fijałkowski K, Grobelak A., Rosikoń K., Rorat A Escherichia coli and Salmonella spp. early diagnosis and seasonal monitoring in the sewage treatment process by the EMA-qPCR method. Polish Journal of Microbiology (2: ) 4
5 B) Wplyw zanieczyszczeń zawartych w osadach ściekowych na układ odpornościowy dżdżownic kompostowych Wiele zanieczyszczeń znajdujących się w glebie może wpływać na funkcjonowanie całych ekosystemów, a w konsekwencji stanowić zagrożenie dla ludzkiego zdrowia. W związku z rosnącym rozwojem cywilizacyjnym, poziom stężenia metali ciężkich, pestycydów i antybiotyków w glebie ciągle rośnie. Spośród organizmów żyjących w glebie, dżdżownice uważane są za organizmy modelowe w badaniach ekotoksykologicznych, fizjologicznych i genetycznych ze względu na krótki cykl życiowy i szeroki zakres tolerancji w stosunku do zmieniających się warunków. Biomarkery, czyli indykatory stresu wywołanego u dżdżownic, mogą posłużyć jako wskaźniki dysfunkcji całych ekosystemów. Spośród wielu dobrze poznanych gatunków dżdżownic, w pracy skupiono szczególną uwagę nad trzema gatunkami kompostowców stosowanych z powodzeniem w Europie: Eisenia fetida, Eisenia andrei i Dendrobaena veneta. Gatunki te wykazują umiejętność przetwarzania materii organicznej w cenny produkt, wemikompost, mogący posłużyć jako nawóz. Substratami w reakcji wermikompostowania mogą być nie tylko odpady komunalne, ale też osady ściekowe. Ze względu na dużą zawartość szeregu zanieczyszczeń, w tym metali ciężkich, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych czy mikroorganizmów, koniecznym jest biomonitorowanie procesu poprzez określenie wpływu wymienionych zanieczyszczeń na poszczególne parametry układu odpornościowego dżdżownic. Poszczególne biomarkery reakcji odpornościowej u dżdżownic mogą posłużyć jako bioindykatory dysfunkcji ekosystemów oraz jako narzędzia do biomonitorowania procesu wermikompostowania. Układ odpornościowy dżdżownic opiera się na aktywności komórek immunologicznych (celomocytów), które podzielone są na dwie grupy. Amebocyty, które wykazują aktywność fagocytarną, wykryte zostały u wszystkich poznanych gatunków, podczas gdy obecność autofluorescencyjnych eleocytów jest charakterystyczna dla wybranych gatunków. Źródłem wspomnianej fluorescencji jest częściowo ryboflawina, zaangażowana w procesy odpornościowe. Liczba komórek odpornościowych, zawartość ryboflawiny oraz zmiany ekspresji poszczególnych genów zaangażowanych w reakcję stresową ulega zmianom pod wpływem zanieczyszczeń obecnych w substracie [4, 5]. W pracy odnaleziono specyficzne biomarkery umożliwiające przyżyciową identyfikację podobnych morfologicznie gatunków, określono wpływ metali ciężkich na przeżywalność, rozrodczość, poszczególne parametry układu odpornościowego u dżdżownic oraz ekspresję genu metaliotioneiny. Uzyskane wyniki pozwoliły na stworzenie profilu odpowiedzi 5
6 immunologicznej dżdżownic kompostowych w zetknięciu z zanieczyszczeniami zawartymi w osadach ściekowych i zostały opisane w kolejnych artykułach stanowiących podrozdziały pracy: a) Rorat A, Kachamakova-Trojanowska N, Jozkowicz A, Kruk J, Cocquerelle C, Vandenbulcke F, Santocki M, Plytycz B Coelomocyte-derived fluorescence and DNA markers of composting earthworm species. Journal of experimental zoology Part A, Ecological genetics and physiology 321:28-40 b) Homa J., Rorat A., Kruk J., Cocquerelle C., Plytycz B., Vandenbulcke F., Dermal exposure of Eisenia andrei earthworms: Effects of heavy metals on metallothionein and phytochelatin synthase gene expressions in coelomocytes. Environmental Toxicology and Chemistry 34, c) Rorat A, Kacprzak M, Vandenbulcke F, Płytycz B Soil amendment with municipal sewage sludge affects the immune system of earthworms Dendrobaena veneta. Applied Soil Ecology 64: C) Wermikompostowanie Charles Darwin okrzyknął dżdżownice w 1881 roku inżynieriami ziemi, jednocześnie zwracając po raz pierwszy uwagę naukowców na te bezkręgowce. Prawie sto lat później, doceniono wysoki potencjał dżdżownic kompostowych w procesie przetwarzania materii organicznej w wermikompost. Kompostowanie i wermikompostowanie to metody biologicznego rozkładu odpadów w obecności tlenu, które doskonale wpasowują się w strategię recyklingu wartościowych makro i mikroskładników z osadów ściekowych. Wermikompostowanie to stosunkowa nowa, niedroga i przyjazna środowisku biotechnologia, w której dżdżownice zatrudnione są jako naturalne bioreaktory w procesie dekompozycji materii organicznej. Spośród wielu zalet metody wyróżnić należy redukcję objętości, zwiększenie biodostępności związków odżywczych dla roślin, redukcję ilorazu C/N oraz akumulację niektórych niebezpiecznych zanieczyszczeń. Pierwsze próby wykorzystania dżdżownic gatunku Eisenia fetida do biokonwersji odpadów podjęła grupa amerykańskich naukowców w 1977 roku, a niedługo później jako substrat w procesie zastosowano z powodzeniem osady ściekowe [6, 7]. W skład rozdziału wchodzą trzy artykuły naukowe opisujące serię doświadczeń mających na celu opracowanie propozycji rozwiązania technologicznego poprzez określenie modyfikacji procesu wermikompostowania wpływających na jakość uzyskanego produktu: 6
7 a) Rorat A., Suleiman S., Grobelak A., Grosser A., Vandenbulcke F., Plytycz B., Kacprzak M. Mutual interactions between sewage sludge-amended soil and earthworms comparison between Eisenia fetida and Eisenia andrei composting species. Environmental Science and Pollution Research. In press b) Suleiman H., Rorat A., Grobelak A., Grosser A., Milczarek M., Plytycz B., Kacprzak M., Vandenbulcke F., Determining the performance of vermicomposting process according to sewage sludge characteristics and earthworm species Submitted c) Rorat A., Włóka D.,Grobelak A., Grosser A., Sosnecka A., Milczarek M., Vandenbulcke F., Kacprzak M. Vermiremediation of PAHs and heavy metals in sewage sludge composting proces. Submitted 5. Wnioski a) Modyfikacje procesu wermikompostowania: różne gatunki dżdżownic, czas kompostowania, gęstość hodowli dżdżownic, różne materiały strukturotwórcze, różne czynniki biotyczne i abiotyczne, wpływają na jakość uzyskanego produktu. b) Poszczególne fizyczne i chemiczne parametry kompostu determinują odpowiedź immunologiczną dżdżownic c) Dżdżownice przyspieszają rozkład wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i akumulują niektóre metale ciężkie 7
8 6. Literatura 1. Bień, J., et al., Kierunki zagospodarowania osadów w Polsce po roku Inżynieria i Ochrona Środowiska, : p Wang, L., Y.-T. Hung, and K. Li, Vermicomposting Process, in Biological Treatment Processes, L. Wang, N. Pereira, and Y.-T. Hung, Editors. 2009, Humana Press. p Shannon, K.E., et al., Application of real-time quantitative PCR for the detection of selected bacterial pathogens during municipal wastewater treatment. Sci Total Environ, (1): p Homa, J., et al., Metal-specific effects on metallothionein gene induction and riboflavin content in coelomocytes of Allolobophora chlorotica. Ecotoxicol Environ Saf, (8): p Plytycz, B., et al., Riboflavin content of coelomocytes in earthworm (Dendrodrilus rubidus) field populations as a molecular biomarker of soil metal pollution. Environ Pollut, (11): p Mitchell, M.J., et al., Conversion of sludges into topsoils by earthworms. Compost Sci, (4): p Mitchell, M.J., S.G. Hornor, and B.I. Abrams, Decomposition of Sewage Sludge in Drying Beds and the Potential Role of the Earthworm, Eisenia foetida1. J. Environ. Qual., (3): p
Biowęgiel jako materiał pomocniczny w procesie kompostowania i wermikompstowania
Biowęgiel jako materiał pomocniczny w procesie kompostowania i wermikompstowania dr inż. Krystyna Malińska Wydział Infrastruktury i Środowiska Politechnika Częstochowska Rola biowęgla w kompostowaniu 1.
5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH
1. Prognozowanie procesów migracji zanieczyszczeń zawartych w odciekach wyeksploatowanych składowisk odpadów komunalnych : Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami Kazimierz Szymański, Robert Sidełko,
Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym
Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Instytut Inżynierii Środowiska Politechnika Częstochowska Strategie oczyszczania (remediacji) środowiska
Exemplis discimus. Uczymy się na przykładach
UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE WYDZIAŁ BIOLOGII i NAUK o ŚRODOWISKU ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa, tel. (48 22) 569 68 37 www.wbns.uksw.edu.pl Exemplis discimus Uczymy się
ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ
ZAKŁAD IMMUNOLOGII EWOLUCYJNEJ Kierownik Zakładu - dr hab. Magdalena Chadzińska Dr. Joanna Homa Prof. dr hab. Barbara Płytycz Kurs: IMMUNOLOGIA III rok studiów, semestr letni ODPORNOŚĆ NABYTA ADAPTACYJNA
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE Mikrobiologia Rola mikrobiologii. Świat mikroorganizmów: wirusy, bakterie, archebakterie,
Promotorem rozprawy jest dr hab. inż. Agnieszka Generowicz, prof. PK a promotorem pomocniczym dr inż. Małgorzata Kryłów
Prof. dr hab. inż. Jolanta Biegańska Kraków, 04.04.2017 r. Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa
Wpływ biowęgla na ograniczanie emisji amoniaku podczas kompostowania pomiotu kurzego
Wpływ biowęgla na ograniczanie emisji amoniaku podczas kompostowania pomiotu kurzego Krystyna Malińska - Politechnika Częstochowska Damian Janczak, Wojciech Czekała, Andrzej Lewicki, Jacek Dach - Uniwersytet
"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"
"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski
Zakład Mikrobiologii Stosowanej RUPA BADAWCZA FIZJOLOGIA BAKTERII
http://zms.biol.uw.edu.pl/ Zakład Mikrobiologii Stosowanej RUPA BADAWCZA FIZJOLOGIA BAKTERII 2018-2019 LIDERZY ZESPOŁÓW dr hab. Magdalena Popowska, prof. UW (p. 420A), IV Piętro, Instytut Mikrobiologii
Targi POL-EKO-SYSTEM. Strefa RIPOK NANOODPADY JAKO NOWY RODZAJ ODPADÓW ZAGRAŻAJĄCYCH ŚRODOWISKU
NANOODPADY JAKO NOWY RODZAJ ODPADÓW ZAGRAŻAJĄCYCH ŚRODOWISKU Beata B. Kłopotek Departament Gospodarki Odpadami Poznań, dnia 28 października 2015 r. Zakres prezentacji 1. Nanomateriały definicja, zastosowania,
efekty kształcenia grupa zajęć** K7_K03 K7_W05 K7_U02 K7_W05 A Z K7_K02 K7_W05 K7_U02 A Z K7_U03 K7_U04 K7_W01
WYDZIAŁ: KIERUNEK: poziom kształcenia: profil: forma studiów: PLAN STUDIÓW Wydział Chemiczny Zielone Technologie i Monitoring / Green Technologies and Monitoring II stopnia ogólnoakademicki stacjonarne
Zakładane efekty kształcenia dla kierunku
Zakładane efekty dla kierunku Jednostka prowadząca kierunek studiów Nazwa kierunku studiów Specjalności Obszar Profil Poziom Forma Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta Dziedziny nauki i dyscypliny
Exemplis discimus. Uczymy się na przykładach
UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO w WARSZAWIE WYDZIAŁ BIOLOGII i NAUK o ŚRODOWISKU ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa, tel. (48 22) 569 68 37 www.wbns.uksw.edu.pl Exemplis discimus Uczymy się
Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych
BIOWĘGIEL W POLSCE: nauka, technologia, biznes 2016 Serock, 30-31 maja 2016 Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych dr hab. inż. Jacek Dach, prof. nadzw.* dr inż.
Bloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka
Bloki licencjackie i studia magisterskie na Kierunkach: Biotechnologia, specjalność Biotechnologia roślinna oraz Genetyka INSTYTUT BIOLOGII EKSPERYMENTALNEJ W Katedrze Genetyki Ogólnej, Biologii Molekularnej
P l a n s t u d i ó w. poziom 6
Wydział prowadzący kierunek studiów: P l a n s t u d i ó w Biologii i Ochrony Środowiska Kierunek studiów: (nazwa kierunku musi być adekwatna do zawartości programu kształcenia a zwłaszcza do zakładanych
Weronika Wójcik, Agnieszka Generowicz *
A C T A U N I V E R S I T A T I S N I C O L A I C O P E R N I C I DOI: http://dx.doi.org/10.12775/aunc_econ.2015.016 EKONOMIA XLVI nr 2 (2015) 247 257 Pierwsza wersja złożona 3 października 2015 e-issn:
Osady ściekowe jako substraty dla nowych produktów. Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak
Osady ściekowe jako substraty dla nowych produktów Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych w Polsce w latach 2000-2013 zgodnie z GUS Bilans zagospodarowania
TWORZYWA BIODEGRADOWALNE
TWORZYWA BIODEGRADOWALNE Opracowały: Joanna Grzegorzek kl. III a TE Katarzyna Kołdras kl. III a TE Tradycyjne tworzywa sztuczne to materiały składające się z polimerów syntetycznych. Większość z nich nie
Osad nadmierny Jak się go pozbyć?
Osad nadmierny Jak się go pozbyć? AquaSlat Ltd. Rozwiązanie problemu Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie akceptowalnej
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Rozkład materiału z biologii do klasy III.
Rozkład materiału z biologii do klasy III. L.p. Temat lekcji Treści programowe Uwagi 1. Nauka o funkcjonowaniu przyrody. 2. Genetyka nauka o dziedziczności i zmienności. -poziomy różnorodności biologicznej:
WARUNKI I MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH DO NAWOŻENIA TRAWNIKÓW MIEJSKICH
komunalne osady ściekowe, przyrodnicze zagospodarowanie, trawniki miejskie Urszula WYDRO*, Elżbieta WOŁEJKO, Andrzej BUTAREWICZ, Tadeusz ŁOBODA WARUNKI I MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA KOMUNALNYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH
FITOREMEDIACJA. Jest to proces polegający na wprowadzeniu roślin do określonego ekosystemu w celu asymilacji zanieczyszczeń poprzez korzenie i liście.
FITOREMEDIACJA Jest to proces polegający na wprowadzeniu roślin do określonego ekosystemu w celu asymilacji zanieczyszczeń poprzez korzenie i liście. Proces ten jest wykorzystywany do usuwania takich ksenobiotyków
Szanse i metody zagospodarowania osadów ściekowych zgodnie z wymogami środowiskowymi
Szanse i metody zagospodarowania osadów ściekowych zgodnie z wymogami środowiskowymi Gospodarka osadowa - trendy i przepisy Dokumenty i przepisy Polityka Ekologiczna Państwa Krajowy Program Gospodarki
Zielone Technologie i Monitoring (l) Efekty Kształcenia. Semestr. Grupy. zajęć
Macierz efektów kształcenia Wydział: Wydział Chemiczny Nazwa kierunku: Zielone Technologie i Monitoring / Green Technologies and Monitoring Poziom kształcenia: II stopnia Profil kształcenia: ogólnoakademicki
biologia rozwoju/bezkręgowce: taksonomia, bezkręgowce: morfologia funkcjonalna i filogeneza i biologia rozwoju mikologia systematyczna
matematyka chemia ogólna i nieorganiczna chemia organiczna biologia roślin podstawy statystyki botanika systematyczna botanika zajęcia terenowe bezkręgowce: morfologia funkcjonalna i biologia rozwoju/bezkręgowce:
RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o.
RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem oczyszczalni ścieków Boguszowice w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101, na której znajduje się instalacja
Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych
Unieszkodliwianie komunalnych osadów ściekowych Procesy i urządzenia Krzysztof Tyrała R.O.T. RECYCLING ODPADY TECHNOLOGIE Ekspert Polskiej Izby Ekologii Gliwice KONTROLA SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH W REGIONIE
KRYTERIA DOPUSZCZANIA ODPADÓW DO SKŁADOWANIA NA SKŁADOWISKACH. Paweł Relidzyński Kancelaria Marekwia & Pławny Sp. p
KRYTERIA DOPUSZCZANIA ODPADÓW DO SKŁADOWANIA NA SKŁADOWISKACH Paweł Relidzyński Kancelaria Marekwia & Pławny Sp. p DELEGACJA USTAWOWA USTAWA Z DNIA 14 GRUDNIA 2012 ROKU O ODPADACH (DALEJ U.O.O.) Art. 109.
Zanieczyszczenia organiczne takie jak WWA czy pestycydy są dużym zagrożeniem zarówno dla środowiska jak i zdrowia i życia człowieka.
Projekt współfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki (NCN) oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBIR) w ramach projektu (TANGO1/266740/NCBR/2015) Mgr Dariusz Włóka Autor jest stypendystą programu
Nauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 JANUARY
BIOWĘGIEL ODPOWIEDZIĄ NA AKTUALNE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA
Seminarium: Piroliza biomasy zrównoważona technologia wytwarzania biowęgla i energii odnawialnej 6 grudzień 2013, Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Opole BIOWĘGIEL ODPOWIEDZIĄ NA AKTUALNE PROBLEMY
JANUARY BIEŃ, TOMASZ OKWIET, MONIKA GAŁWA- WIDERA, MAŁGORZATA WORWĄG, MARCIN MILCZAREK *
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 142 Nr 22 INŻYNIERIA ŚRODOWISKA 2011 JANUARY BIEŃ, TOMASZ OKWIET, MONIKA GAŁWA- WIDERA, MAŁGORZATA WORWĄG, MARCIN MILCZAREK * WSPOMAGANIE PROCESU KOMPOSTOWANIA
1. Zadanie Wymień dwa naturalne źródła zanieczyszczeń atmosfery. 2. Zadanie Podaj dwa przykłady negatywnych skutków kwaśnych opadów.
1. Zadanie Wymień dwa naturalne źródła zanieczyszczeń atmosfery. 2. Zadanie Podaj dwa przykłady negatywnych skutków kwaśnych opadów. 3. Zadanie Zaznacz wyjaśnienie pojęcia smog. A. Kryształki lodu osadzone
1. Biotechnologia i inżynieria genetyczna zagadnienia wstępne 13
Spis treści Przedmowa 11 1. Biotechnologia i inżynieria genetyczna zagadnienia wstępne 13 1.1. Wprowadzenie 13 1.2. Biotechnologia żywności znaczenie gospodarcze i społeczne 13 1.3. Produkty modyfikowane
ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, 02-096 WARSZAWA e-mail: magdapop@biol.uw.edu.pl RAPORT
d r h a b. M a g d a l e n a P o p ow s k a, p r o f. U W U N I W E R S Y T E T W AR S Z AW S K I W Y D Z I AŁ B I O L O G I I ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, 02-096 WARSZAWA TEL: (+22) 55-41-420, FAX: (+22) 55-41-402
BIOLOGICZNE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW PROJEKTOWANIE BUDOWA SERWIS
BIOLOGICZNE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW PROJEKTOWANIE BUDOWA SERWIS Tak się to zaczęło... Firma BIOVAC Sp. z o.o. powstała w sierpniu 1995 roku na bazie połączenia kapitałowego norweskiej firmy BIOVAC AS z polską
II Forum Ochrony Środowiska Ekologia stymulatorem rozwoju miast Warszawa lutego 2016 roku
II Forum Ochrony Środowiska Ekologia stymulatorem rozwoju miast Warszawa 15-16 lutego 2016 roku KREVOX ECE Firma Krevox została założona w 1990 roku. 1991 - budowa pierwszej małej SUW Q = 1 000 m3/d dla
GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR
Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR Zbigniew Wasąg Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie Streszczenie. Badania wykonano w mechaniczno-biologicznej
KARTA PRZEDMIOTU. (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9
Załącznik Nr 5 do Zarz. Nr 33/11/12 KARTA PRZEDMIOTU (pieczęć wydziału) Z1-PU7 WYDANIE N1 Strona 8 z 9 1. Nazwa przedmiotu: Mikrobiologia ogólna 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego:
Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA
Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez
WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2016/2017 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia
WZPiNoS KUL Jana Pawła II Rok akademicki 2016/2017 Instytut Inżynierii Środowiska Kierunek: Inżynieria środowiska II stopnia Zagadnienia do egzaminu magisterskiego na rok akademicki 2016/2017 Kierunek:
Biotechnologia jest dyscypliną nauk technicznych, która wykorzystuje procesy biologiczne na skalę przemysłową. Inaczej są to wszelkie działania na
Biotechnologia jest dyscypliną nauk technicznych, która wykorzystuje procesy biologiczne na skalę przemysłową. Inaczej są to wszelkie działania na żywych organizmach prowadzące do uzyskania konkretnych
ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (od roku ak. 2014/2015)
(od roku ak. 2014/2015) A. Zagadnienia z zakresu Odpady biodegradowalne, przemysłowe i niebezpieczne: 1. Omówić podział niebezpiecznych odpadów szpitalnych (zakaźnych i specjalnych). 2. Omów wymagane warunki
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania
WNIOSEK O WYDANIE ZGODY NA ZAMIERZONE UWOLNIENIE GMO DO ŚRODOWISKA W CELACH INNYCH NIŻ WPROWADZENIE DO OBROTU
WNIOSEK O WYDANIE ZGODY NA ZAMIERZONE UWOLNIENIE GMO DO ŚRODOWISKA W CELACH INNYCH NIŻ WPROWADZENIE DO OBROTU 1. Informacje o użytkowniku GMO i osobach odpowiedzialnych za przygotowanie i przeprowadzenie
Drobnoustroje w ochronie środowiska SYLABUS A. Informacje ogólne
Drobnoustroje w ochronie środowiska A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Rodzaj Rok studiów
Energia z odpadów komunalnych. Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak
Energia z odpadów komunalnych Karina Michalska Radosław Ślęzak Anna Kacprzak Odpady komunalne Szacuje się, że jeden mieszkaniec miasta wytwarza rocznie ok. 320 kg śmieci. Odpady komunalne rozumie się przez
Tytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi
Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra
Niskoemisyjne kierunki zagospodarowania osadów ściekowych. Marcin Chełkowski,
Niskoemisyjne kierunki zagospodarowania osadów ściekowych Marcin Chełkowski, 05.02.2015 Osady ściekowe Różne rodzaje osadów ściekowych generowanych w procesie oczyszczania ścieków komunalnych. Źródło:
Jakie są dotychczasowe efekty prac Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO w zakresie Genetycznie Modyfikowanych Organizmów (GMO)?
Jakie są dotychczasowe efekty prac Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO w zakresie Genetycznie Modyfikowanych Organizmów (GMO)? W latach 2000-2007 kwestie związane z GMO omawiane były na forum, powołanej
Ostateczna postać długotrwałych zmian w określonych warunkach klimatyczno-geologicznych to:
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Ekologia II.
Plan stacjonarnych studiów II stopnia kierunku Oceanografia cykl kształcenia
Plan stacjonarnych studiów II stopnia kierunku Oceanografia cykl kształcenia 2017-2019 I ROK SPECJALNOŚĆ OCEANOGRAFIA BIOLOGICZNA SPECJALIZACJA BIOLOGIA MORZA SEMESTR ZIMOY 1 pkt. ECTS Ć Język angielski
Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej
Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej ERANET: SE Bioemethane. Small but efficient Cost and Energy Efficient Biomethane Production. Biogazownie mogą być zarówno źródłem energii odnawialnej
Moduł II GOSPODARKA ŚRODOWISKIEM (GiGO)
Studia magisterskie na kierunku GEOLOGIA Instytut Nauk Geologicznych, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Wrocławski Moduł II GOSPODARKA ŚRODOWISKIEM (GiGO) Koordynator: Prof.
Do uzyskania kwalifikacji pierwszego stopnia (studia inżynierskie) na kierunku BIOTECHNOLOGIA wymagane są wszystkie poniższe efekty kształcenia
Kierunek studiów: BIOTECHNOLOGIA Forma studiów: stacjonarne Rodzaj studiów: studia pierwszego stopnia - inżynierskie Czas trwania studiów: 3,5 roku (7 semestrów, 1 semestr - 15 tygodni) Liczba uzyskanych
Inżynieria Środowiska II stopnia (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) dr hab. Lidia Dąbek, prof. PŚk.
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Siła ekobiznesu. Spis treści: E K O L O G I A I B I Z N E S W J E D N Y M M I E J S C U. Siła ekobiznesu nr 7/2014
Nrr 7/2014(lipiec) Siła ekobiznesu E K O L O G I A I B I Z N E S W J E D N Y M M I E J S C U Numer 7/ 2014 Spis treści: Enviromental Technology and Business Konferencja USA VI/2014 2 1 Nr 7/ 2014 (lipiec
PLANY I PROGRAMY STUDIÓW
WYDZIAŁ MECHANICZNY PLANY I PROGRAMY STUDIÓW STUDY PLANS AND PROGRAMS KIERUNEK STUDIÓW FIELD OF STUDY - INŻYNIERIA ŚRODOWISKA - ENVIRONMENTAL ENGINEERING Studia stacjonarne drugiego stopnia - wg specjalności
Oczyszczanie ścieków w reaktorach BPR z całkowitą redukcją osadu nadmiernego
Oczyszczanie ścieków w reaktorach BPR z całkowitą redukcją osadu nadmiernego Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
KIERUNKOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Wydział: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA (OS) Stopień studiów: I Efekty kształcenia na I stopniu dla kierunku OS K1OS_W01 K1OS_W02 K1OS_W03 OPIS KIERUNKOWYCH
KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH
KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH ELŻBIETA JOLANTA BIELIŃSKA ZAKŁAD BIOLOGII GLEBY INSTYTUT
49 Porównanie zawartości wybranych metali ciężkich w próbkach kompostów
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 13. Rok 2011 ISSN 1506-218X 815-830 49 Porównanie zawartości wybranych metali ciężkich w próbkach kompostów Izabela
Efekty kształcenia dla kierunku Biologia
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 672 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 6 marca 2015 roku zmieniającej Uchwałę Nr 916 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 27 kwietnia 2012 roku w sprawie określenia efektów kształcenia
Anna Litwiniec 1, Beata Choińska 1, Aleksander Łukanowski 2, Żaneta Świtalska 1, Maria Gośka 1
Anna Litwiniec 1, Beata Choińska 1, Aleksander Łukanowski 2, Żaneta Świtalska 1, Maria Gośka 1 1 Zakład Genetyki i Hodowli Roślin Korzeniowych, Pracownia Biotechnologii, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji
BADANIA WYMAGANE PRZEZ REACH
DANIA WYMAGANE PRZEZ REACH WYKONYWANE W INSTYTUCIE PRZEMYSŁU ORGANICZNEGO Poz. w zał. VII i IX Badania fizykochemiczne Warszawa 7.1. Stan skupienia substancji w 20 o C i 101,3 kpa BF 7.2. Temperatura topnienia/krzepnięcia
WYDZIAŁ LEKARSKI II. Poziom i forma studiów. Osoba odpowiedzialna (imię, nazwisko, email, nr tel. służbowego) Rodzaj zajęć i liczba godzin
WYDZIAŁ LEKARSKI II Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Biotechnologia Metody biotechnologiczne w ochronie środowiska Katedra Biologii
Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów
Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Katedra Inżynierii Sanitarnej. Wydział Budownictwa i Architektury Semestr zimowy 2017/18 harmonogram zajęć przedmiotów z formą zajęć laboratoryjnych Chemia Budowlana
Załącznik nr 1 WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU. KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy
WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU Załącznik nr 1 Kod odpadu 2) Rodzaj odpadu 2) Procentowa zawartość PCB w odpadzie 3) Posiadacz 4) KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy Adres posiadacza 5) Miejsce
Dziennik Ustaw 2 Poz NIE TAK
Dziennik Ustaw 2 Poz. 1973 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. (poz. 1973) Załącznik nr 1 WZÓR KARTY PRZEKAZANIA ODPADÓW 2), 6) Nr karty 1) Rok KARTA PRZEKAZANIA
Centrum Innowacji Edoradca Sp. z o.o S.K.
Centrum Innowacji Edoradca Sp. z o.o S.K. Tworzymy dla Ciebie innowacyjne rozwiązania technologiczne dopasowane do Twoich potrzeb O NAS Od momentu utworzenia, Centrum Innowacji EDORADCA, odgrywa istotną
TECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.
Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem
Efekty kształcenia dla kierunku studiów biotechnologia i ich odniesienie do efektów obszarowych
Załącznik do uchwały nr 374/2012 Senatu UP Efekty kształcenia dla kierunku studiów biotechnologia i ich odniesienie do efektów obszarowych Wydział prowadzący kierunek: Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii
Proces Innowacji. Emilia den Boer Ryszard Szpadt Politechnika Wrocławska. Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska. Wrocław, 23 listopad 2011
Proces Innowacji Emilia den Boer Ryszard Szpadt Politechnika Wrocławska Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska Wrocław, 23 listopad 2011 Zakres Cel procesu innowacji na Dolnym Śląsku Przedstawienie scenariuszy
Techniki biologii molekularnej Kod przedmiotu
Techniki biologii molekularnej - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Techniki biologii molekularnej Kod przedmiotu 13.9-WB-BMD-TBM-W-S14_pNadGenI2Q8V Wydział Kierunek Wydział Nauk Biologicznych
Mikrotechnologie biogazowe i ogniwa paliwowe dla mleczarstwa
Mikrotechnologie biogazowe i ogniwa paliwowe dla mleczarstwa. Prof. dr hab. inż. Wojciech Wolf Dr hab. inż. Marcin Bizukojć, prof. PŁ Dr inż. Maciej Sibiński Mgr inż. Anna Kacprzak Mgr inż. Karina Michalska
Efekty kształcenia dla kierunku Biotechnologia
Efekty kształcenia dla kierunku Biotechnologia Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 671 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 6 marca 2015 roku zmieniającej Uchwałę Nr 907 Senatu UWM w Olsztynie z dnia 27 kwietnia 2012
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI KATEDRA BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ. Mgr inż. Piotr Banaszek
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI KATEDRA BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ UL. AKADEMICKA 2 44-100 GLIWICE T: +48 32 237 29 15 T: +48 32 237 28 24 F: +48 32 237 29 46 kbs@polsl.gliwice.pl N I P :
Gliwice, r.
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI KATEDRA BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ UL. AKADEMICKA 2 44-100 GLIWICE T: +48 32 237 29 15 T: +48 32 237 28 24 F: +48 32 237 29 46 kbs@polsl.gliwice.pl N I P :
Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19/20
Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19/20 002 SEMESTR 1 Biofizyka Biophysics 2 E 30 20 10 Chemia ogólna i analityczna General and analytical chemistry 6 E 90 30 60 Matematyka Mathematics
Mikrobiologia studia I stopnia 2017/18/19/20
Mikrobiologia studia I stopnia 2017/18/19/20 002 Uchwała RW Nr 127/2017 z dnia 25 maja 2017 r. NAZWA PRZEDMIOTU pkt ECTS E/Z suma godz wykł. konw. sem. ćw. lab. ćw. ter. Biologia mikroorganizmów Biology
ZLECAJĄCY: ECO FUTURE POLAND SP. Z O.O. Ul. Puławska 270/ Warszawa
Ocena wyników analiz prób odpadów i ścieków wytworzonych w procesie przetwarzania z odpadów żywnościowych. ZLECAJĄCY: ECO FUTURE POLAND SP. Z O.O. Ul. Puławska 270/30 02-819 Warszawa Gdynia, styczeń 2014
Klub Młodego Wynalazcy - Laboratoria i wyposażenie. Pracownia genetyki
Klub Młodego Wynalazcy - Laboratoria i wyposażenie Zadbaliśmy o to, żeby wyposażenie w Klubie Młodego Wynalazcy było w pełni profesjonalne. Ważne jest, aby dzieci i młodzież, wykonując doświadczenia korzystały
Część I. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM MIEDZI W OSADZIE ŚCIEKOWYM KOMPOSTOWANYM RÓŻNYMI METODAMI
Słowa kluczowe: osad ściekowy, kompostowanie, wermikompostowanie, mobilność Cu Barbara PATORCZYK-PYTLIK*, Krzysztof GEDIGA* Część I. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM MIEDZI W OSADZIE ŚCIEKOWYM
Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17
Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD zakres rozszerzony LO 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Biologia na czasie 2 zakres rozszerzony nr dopuszczenia 564/2/2012 Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony
POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM
DEPARTAMENT ŚRODOWISKA, ROLNICTWA I ZASOBÓW NATURALNYCH POTENCJAŁ WYKORZYSTANIA ODPADÓW BIODEGRADOWALNYCH NA CELE ENERGETYCZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Anna Grapatyn-Korzeniowska Gdańsk, 16 marca 2010
(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)
Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides
Odzysk i recykling założenia prawne. Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert
Odzysk i recykling założenia prawne Opracowanie: Monika Rak i Mateusz Richert Odzysk Odzysk ( ) jakikolwiek proces, którego wynikiem jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez zastąpienie
UNIWERSYTET ROLNICZY IM. HUGONA KOŁŁĄTAJA W KRAKOWIE WYDZIAŁ BIOTECHNOLOGII I OGRODNICTWA
UNIWERSYTET ROLNICZY IM. HUGONA KOŁŁĄTAJA W KRAKOWIE WYDZIAŁ BIOTECHNOLOGII I OGRODNICTWA Opis zakładanych efektów kształcenia Zarządzenie Rektora UR w Krakowie nr 26/2012 z dnia 6 lipca 2012 r. Kierunek
Krajowy Program Gospodarki Odpadami
Krajowy Program Gospodarki Odpadami KPGO został sporządzony jako realizacja przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr 113, poz.
Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych
Studia podyplomowe: Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych Głównym celem studiów podyplomowych Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych jest przekazanie słuchaczom
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
I. Umiejscowienie kierunku w obszarze/obszarach kształcenia wraz z uzasadnieniem:
Załącznik nr 2 do uchwały nr 127/05/2013 Senatu UR z dnia 23 maja 2013 r. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW OCHRONA ŚRODOWISKA poziom profil tytuł zawodowy absolwenta studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki
Dobry klimat dla powiatów Gospodarka odpadami Gospodarka komunalna
Gospodarka odpadami Gospodarka komunalna Sabina Kowalska Magda Kozak Konsulting Inwestycyjny i Środowiskowy Sabina Kowalska Projekt realizowany przy wsparciu finansowym instrumentu finansowego LIFE+ Komisji
Nowoczesne systemy ekspresji genów
Nowoczesne systemy ekspresji genów Ekspresja genów w organizmach żywych GEN - pojęcia podstawowe promotor sekwencja kodująca RNA terminator gen Gen - odcinek DNA zawierający zakodowaną informację wystarczającą
SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ. dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu
SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu Komory fermentacyjne Faza ciekła: Pozostałość pofermentacyjna - związki
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.
Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27