TEACHER GUIDE EUROPEAN FILMS FOR INNOVATIVE AUDIENCE DEVELOPMENT TEACHER GUIDE

Transkrypt

1 EU FO RIA Karuzela miłości EUROPEAN FILMS FOR INNOVATIVE AUDIENCE DEVELOPMENT 1

2 Karuzela miłości GATUNEK: Dramat, historyczny TEMATY: Relacje między rodzicami i dziećmi, tradycja kontra nowoczesność, polityka, komunizm, nowe ideologie, miłość, lata 50. Karuzela miłości (Körhinta) to film w reżyserii Zoltána Fábri z 1956 r. Akcja rozgrywa się na węgierskiej wsi we wczesnych latach 50. Film opowiada historię pary młodych zakochanych, Mari, granej przez Mari Törőcsik (w swojej pierwszej roli), oraz Máté granego przez Imre Soósa. Prawdziwa miłość, jak to zwykle bywa, napotyka wiele trudności. Ojciec Mari, István, jest rolnikiem, który opowiada się za prywatnymi gospodarstwami, podczas gdy Máté jest dumnym i elokwentnym członkiem lokalnego kolektywu. Ojciec Mari próbuje zaaranżować jej małżeństwo z synem bogatego właściciela ziemskiego, Sándorem Farkasem, w tej roli Ádám Szirtes. Mari buntuje się przeciwko takiemu małżeństwu. Punktem kulminacyjnym filmu jest konfrontacja na przyjęciu weselnym, gdzie Mari tańczy z Máté na oczach narzeczonego Sándora. Ojciec Mari w końcu ustępuje, pozwala jej być z Máté i rozpocząć nowe życie. Jest to dość prosta historia o miłości, która pokazuje, że prawdziwe uczucie zawsze zwycięża przeciwności. Reakcja właścicieli ziemskich i chłopów na kolektywizację to drugi wątek filmu. Uproszczeniem byłoby stwierdzenie, że Máté reprezentuje socjalistów w kolektywie w wydaniu węgierskim w tamtych czasach, a István starego właściciela ziemskiego. W pewnym momencie István cytuje stare węgierskie powiedzenie chłopów: Ziemia bierze ślub z ziemią ( A főd, a fődhó házasodik), co oznacza, że należy brać ślub dla ziemi, a nie z miłości. Jednak Mari i Máté nie zgadzają się z tym, co prowadzi do konfliktu będącego głównym wątkiem filmu. 2

3 Dla kobiet miłość jedyne istnienie ; Törőcsik całym sercem wciela się w rolę i można zrozumieć dlaczego: to jej pierwszy film, dzięki zaprezentowanym w nim umiejętnościom została wiodącą aktorką węgierską na kolejnych 50 lat. Film zawiera prawdopodobnie najbardziej ikoniczną scenę węgierskiego kina. Mari i Máté jadą na karuzeli w wesołym miasteczku. Młoda para wiruje, szczęśliwa, beztroska i zakochana, oglądamy ich z perspektywy karuzeli. Szalona, karnawałowa atmosfera nigdy wcześniej nie została uchwycona w tak dramatyczny sposób. Operator, który kręcił scenę, Barnabás Hegyi, poświęcił trzy dni, by ją dopracować, korzystał z ręcznej kamery, siedząc na platformie zamocowanej do karuzeli. Trzeba było przezwyciężyć wiele problemów technicznych, takich jak ustawienie oświetlenia. Uzyskane efekty wizualne są zachwycające i zaliczane do najlepszych na świecie. W pewnym sensie bezwarunkowy optymizm w ich relacji odzwierciedla węgierski pozytywizm lat poprzedzających wybuch rewolucji w 1956 r. Dzięki grze aktorskiej Mari Törőcsik historia miłosna została bardzo dobrze odmalowana. Rozpromieniona szczęściem i miłością, pokazuje niewinność i determinację osiemnastolatki, która jest po uszy zakochana oraz ma odwagę i siłę, by walczyć o swoje uczucie. Jak powiedział kiedyś Byron Miłość mężczyźnie nie jest życiem całym Motyw wirowania i jego powiązanie z beztroską niewinnością, pasją życia i miłością jest powtórzony w kulminacyjnej scenie wesela. Kamera podąża za Mari i Máté podczas tańca, gdy coraz szybciej wirują wkoło. Muzyka jest coraz głośniejsza i szybsza, podczas gdy zakochani tańczą na oczach coraz bardziej zmieszanych gości. Nieświadomi otoczenia, dostrzegają tylko siebie. Fábri podkreśla motyw karuzeli, nawiązując do sceny na początku filmu. 3

4 Film był gotowy na Festiwal Filmowy w Cannes i był głównym filmem węgierskim, który zaprezentowano na festiwalu. Obraz stał się sensacją i okrzyknięto go filmem przełomowym, który udowodnił, że za żelazną kurtyną można tworzyć oryginalne i ciekawe kino, a nie tylko peany na cześć socrealizmu, tak powszechne w tamtych czasach. Można powiedzieć, że węgierskie kino zostało odkryte w roku 1956, dzięki Karuzeli miłości. Pomimo uznania krytyków w Cannes, film nie zdobył prestiżowej Złotej Palmy. Nagrodę zdobył wówczas film francuski Świat milczenia, w reżyserii Louisa Malle i Jacquesa Cousteau. Fabri do końca utrzymywał, że decyzja była motywowana względami politycznymi a nie artystycznymi. Francois Truffaut, wówczas młody krytyk filmowy, zgodził się z tą opinią, publiczność również, ponieważ wygwizdała informację o zwycięstwie Świata milczenia. Ponad pięćdziesiąt lat później, węgierski film wciąż oczekuje na szansę zdobycia tego upragnionego lauru kinowej doskonałości. Zoltán Fábri w latach 60 kręcił kolejne filmy. Jest autorem takich klasyków jak Skrzywdzona ( Édes Anna ), Chłopcy z Placu Broni ( A Pál utcai fiuk ) i Akcja profesora Hannibala. Opowiadał się za ustrojem tamtych czasów, być może dlatego, że miał dość konwencjonalne podejście do kina w porównaniu z reżyserami węgierskimi nowej fali, takimi jak Miklós Janscó. Jego późniejsza twórczość nie odniosła już takiego sukcesu, jak początkowe filmy. Wiele jego scenariuszy nigdy nie doczekało się ekranizacji. Törőcsik natomiast kontynuowała udaną karierę filmową. Nie byłaby to jednak węgierska historia, gdyby nie przeplatały się w niej wątki tragiczne. Kolejny film, w którym zagrał Soós, Az eltüsszentett birodalom nie został dopuszczony do dystrybucji. Soós wpadł w depresję, sytuację pogarszał jego nałóg alkoholowy oraz brak ciekawych aktorskich propozycji. Aktor popełnił samobójstwo w czerwcu 1957 r., kilka dni przed swoimi 27 urodzinami. Życie bywa jak karuzela, niestety radosne chwile nie trwają wiecznie. 4

5 EU FO RIA This guide was made for nonprofit educational purposes only. All copyrights of images and texts belong to their respective original owners and are used under "fair use" for this non-commercial educational initiative. EUROPEAN FILMS FOR INNOVATIVE AUDIENCE DEVELOPMENT 5