System realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko- Pomorskiego (RSI WK-P)

Transkrypt

1 Załącznik nr 2 do RSI WK-P System realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko- Pomorskiego (RSI WK-P) Dokument opracowany w ramach procesu aktualizacji RSI WK-P do roku 2020 Maj 2013

2 Załącznik nr 2 do RSI WK-P System realizacji Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko- Pomorskiego (RSI WK-P) Dokument opracowany w ramach procesu aktualizacji RSI WK-P do roku PAG Uniconsult Migdałowa Warszawa T. (22) F. (22) biuro@pag-uniconsult.pl

3 Spis treści 1. WPROWADZENIE ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE I FUNKCJONALNE SYSTEMU WDRAŻANIA PODMIOT WDRAŻAJĄCY ORAZ MISJA I CELE STRUKTURY WDRAŻANIA STRATEGII WYMIARY FUNKCJONALNE SYSTEMU WDRAŻANIA ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE UKŁADU STRUKTURALNEGO SYSTEMU WDRAŻANIA ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE MODELI WSPÓŁPRACY W DZIEDZINIE WDRAŻANIA ŹRÓDŁA I INSTRUMENTARIUM FINANSOWE WDRAŻANIA STRATEGII INSTRUMENTALIZACJA I PROCES WDRAŻANIA STRATEGII W UKŁADZIE CZASOWYM WSKAZANIA DOTYCZĄCE ZASOBÓW ORGANIZACYJNYCH GŁÓWNEJ JEDNOSTKI WDRAŻANIA

4 1. Wprowadzenie Niniejszy dokument przedstawia założenia systemu realizacji (wdrażania) zaktualizowanej Strategii Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata (Strategia, RSI WK-P). Ramowy opis systemu wdrażania zawarto w rozdziale 9 Strategii ( System wdrażania ). Prezentowany opis rozwiązań w zakresie mechanizmu i sposobów wdrażania Strategii uzupełniają założenia określone dla systemu monitoringu i ewaluacji (zob. załącznik do Strategii pt. System monitorowania i ewaluacji Strategii Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego ). Procesy wdrażania Strategii obsługiwane będą przez główną jednostkę, odpowiedzialną za zarządzanie RSI WK-P, jak i innych partnerów zgodnie z niniejszą koncepcją. 2. Założenia organizacyjne i funkcjonalne systemu wdrażania Z uwagi na kompleksowość zagadnień, objętych Strategią, a także potrzebę zapewnienia współpracy pomiędzy jej interesariuszami 1, zarówno w procesie wdrażania celów i działań RSI WK-P, jak i ich okresowej aktualizacji, przewiduje się udział różnych instytucji, reprezentujących rozmaite środowiska regionalne. W ten sposób, w procesie realizacji Strategii uczestniczyć będą następujące sfery: gospodarcza (przedsiębiorcy i organizacje przedstawicielskie biznesu), edukacji, nauki i jednostek badawczo-rozwojowych, instytucji finansowych, dostarczycieli usług publicznych, instytucji otoczenia biznesu i organizacji pozarządowych. Inicjatywy tych podmiotów, odpowiadające założeniom i celom Strategii, będą wspierane przez władze publiczne, a w odpowiednim zakresie także inicjowane i koordynowane, w szczególności zaś w związku z celami RSI WK-P oraz realizowaną polityką innowacyjności przez władze samorządu terytorialnego poziomu wojewódzkiego. W celu zapewnienia warunków do sprawnej realizacji Strategii, a przy tej okazji, kształtowania regionalnego systemu innowacji poprzez włączenie 1 Element ten uznać należy za bardzo istotny, szczególnie w świetle przeprowadzonych badań (zarówno zrealizowanych w ramach niniejszego procesu aktualizacji RSI WK-P, np. ewaluacja RSI WK-P do roku 2015, jak i wcześniejszych, podejmowanych w różnych projektach badawczych, m.in. w ramach PO KL), które wykazały, że głównym problemem związanym z budowaniem potencjału innowacyjnego województwa kujawsko-pomorskiego jest brak zintegrowanej sieci współpracy pomiędzy podmiotami działającymi na rzecz innowacyjności. Współpracę taką może skutecznie wywoływać realne włączanie różnych środowisk w praktykę wdrażania RSI WK-P. Stąd też, prezentowane tu podejście zakłada bardzo szerokie ujęcie procesu wdrażania, uwzględniające całą gamę środowisk i instytucji regionalnych. 4

5 i skupianie aktywności partnerów społecznych na celach RSI WK-P, w fazie przygotowującej system wdrażania, władze regionalne powołają, a następnie zapewnią funkcjonowanie struktury, której powierzona zostanie odpowiedzialność w zakresie operacyjnego zarządzania Strategią. Do innych kluczowych jej zadań należeć będzie sprawowanie funkcji bieżącego monitoringu oraz prowadzenia okresowej ewaluacji rezultatów Strategii i jej oddziaływania na innowacyjny rozwój województwa Podmiot wdrażający oraz misja i cele struktury wdrażania Strategii Instytucją odpowiedzialną za wdrażanie Strategii na poziomie operacyjnym będzie powołana w tym celu jednostka organizacyjna (tzw. centrum zarządzania Regionalną Strategią Innowacji). Dla jednostki tej określić można następującą misję i cele strategiczne: Misją struktury zarządzającej procesem wdrażania RIS będzie: Zapewnienie koordynacji i zarządzania procesami wspierania innowacyjności w skali regionalnej, przy zapewnieniu warunków oraz wywoływaniu współpracy wszystkich interesariuszy regionalnych, zmierzające do poprawy innowacyjności gospodarki regionu oraz wzrostu społeczno-gospodarczej konkurencyjności województwa, zgodnie z celami Regionalnej Strategii Innowacji. Natomiast jej cele strategiczne obejmą: wzmocnienie potencjału innowacyjnego regionu, poprzez kształtowanie i doskonalenie regionalnego systemu innowacyjności i współpracy na rzecz innowacyjnego rozwoju, koordynowanie i integrowanie działań służących realizacji RSI WK- P (jej celu głównego i wizji rozwojowej województwa). Na obecnym etapie nie przesądza się kształtu rozwiązania organizacyjnego, które przybierze główna jednostka realizacji Strategii (zostanie to zdecydowane na etapie przygotowywania procesu uruchamiania Strategii). Wskazać można jednak, że docelowo główna jednostka wdrażania przybierze jedną z dwóch postaci, mianowicie: [wariant 1] struktura ta może zostać powołana i działać jako jednostka organizacyjna w strukturach Urzędu Marszałkowskiego, lub też 5

6 [wariant 2] jako podmiot zewnętrzny, na który delegowane będzie operacyjne wdrażania Strategii. W tej sytuacji może to być, przykładowo, wyłonione w drodze konkursu konsorcjum podmiotów lub pojedyncza instytucja, w każdym jednak przypadku dysponujące zdolnościami i potencjałem organizacyjnym niezbędnym do operacyjnego sterowania procesem wdrażania Strategii. Na obecnym etapie nie przesądza się kształtu rozwiązania organizacyjnego, które przybierze główna jednostka realizacji Strategii (zostanie to zdecydowane na etapie przygotowywania procesu uruchamiania Strategii). Wskazać można jednak, że docelowo główna jednostka wdrażania przybierze jedną z dwóch postaci, mianowicie: Niezależnie od ostatecznych rozstrzygnięć w zakresie kształtu organizacyjnego systemu realizacji Strategii, trzeba wyraźnie podkreślić, że w przypadku delegacji jakichkolwiek zadań i towarzyszących im uprawnień w sferze wdrażania Strategii, odbywać się to będzie w zgodzie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, a więc (m.in.) przepisami o finansach publicznych, regulacjami dotyczącymi zamówień publicznych, tworzenia partnerstw publiczno-prywatnych, jak również innymi unijnymi i krajowymi aktami prawnymi, w tym dotyczącymi wykorzystywania wsparcia ze środków Unii Europejskiej Wymiary funkcjonalne systemu wdrażania Z punktu widzenia procesu wdrażania Strategii kluczowe znaczenie ma określenie funkcji głównej jednostki systemu wdrażania (w tym kontekście, sam kształt organizacyjny tej jednostki ma znaczenie wtórne, choć oczywiście kwestia ta pozostaje również ważna). A zatem, niezależnie od wybranego wariantu organizacyjnego, dziedzina funkcjonalna głównej jednostki wdrażania musi objąć dwie kluczowe grupy funkcji. Po pierwsze, będzie to koordynacja wdrażania RSI WK-P ze źródłami finansowania, dostępnymi w ramach instrumentów wsparcia publicznego oraz dokonywanie podziału zadań wdrożeniowych pomiędzy zainteresowanych aktorów regionalnego systemu innowacyjności kształtowania systemu innowacyjności w regionie. oraz, po drugie, szersze funkcje, dotyczące Pierwszy wymiar funkcjonalny ma charakter techniczny. W tym zakresie odpowiedzialność jednostki koncentrować się będzie na działaniach stwarzających możliwości do praktycznego wdrożenia Strategii, w tym realizacji funkcji towarzyszących temu procesowi. Szczegółowe zadania jednostki obejmą: animowanie i udział w programowaniu działań, maksymalizujących odzwierciedlenie celów RSI WK-P w publicznych instrumentach 6

7 finansowania polityki innowacyjnej w skali regionalnej (w latach głównym tego rodzaju instrumentem będzie Regionalny Program Operacyjny a zatem chodzi tu o udział w działaniach programujących instrumenty wsparcia, w ramach Instytucji Zarządzającej RPO), przełożenie rezultatów funkcji programowania wsparcia na praktykę, poprzez delegowanie funkcji wdrażania celów operacyjnych i działań na podmioty regionalnego systemu innowacyjności oraz koordynację ich działań, monitoring realizacji działań w kontekście ich rezultatów i dostosowania do założeń i celów strategicznych RSI WK-P, ewaluacja rezultatów działań, umożliwiająca ocenę ich oddziaływania z punktu widzenia celów strategicznych określonych w RSI WK-P, na podstawie rezultatów funkcji monitorującej i ewaluacyjnej, inicjowanie procesów weryfikacji / aktualizacji Strategii, inicjowanie i koordynacja aktywności promujących RSI WK-P w ramach komponentów promocyjnych województwa oraz innych instrumentów wykorzystywanych do promocji regionu. Biorąc pod uwagę stronę proceduralną realizacji ww. zadań (w szczególności dwóch pierwszych z nich), główna jednostka wdrażania zobowiązana będzie do współpracy z departamentami merytorycznymi Urzędu Marszałkowskiego, zaangażowanymi w programowanie działań w ramach realizowanej polityki rozwoju regionalnego, uwzględniając w tym zakresie założenia, dotyczące celów oraz działań przewidzianych w RSI WK-P (analogicznie, zobowiązanie takie rozciągać się będzie również na departamenty merytoryczne). Niezależnie od wybranego wariantu organizacyjnego przewidzieć należy obecność elastycznych form uzgadniania programowanych działań w ramach polityki regionalnej, tak aby brały one pod uwagę założenia Strategii innowacyjności. W praktyce oznaczać to będzie zaprojektowanie rozwiązań gwarantujących obecność i funkcjonalność mechanizmu uzgodnień pomiędzy aktywnościami programującymi, wykonywanymi przez departamenty merytoryczne Urzędu Marszałkowskiego, a jednostką wdrażania RSI. W rezultacie, powinny zostać zapewnione warunki do uwzględnienia i koordynacji w ramach działań programujących założeń RSI WK-P. Druga dziedzina (obszar funkcjonalny) działania głównej jednostki wdrażania ma charakter szerszy, w większej mierze strategiczny, niż operacyjny. Dotyczy on kształtowania regionalnego systemu innowacyjności przy wykorzystaniu proponowanego systemu realizacji Strategii. Wymiar ten powinien de facto obejmować cały szereg zadań realizowanych zarówno przez główną jednostkę wdrażania, jak i podmioty wdrażające bezpośrednio poszczególne 7

8 działania Strategii. Zadania w tym zakresie, w przypadku głównej jednostki wdrażania, stanowiące pochodną działań określonych w pierwszym wymiarze, obejmą: pobudzanie aktywności środowisk regionalnych do podejmowania wspólnych inicjatyw, służących realizacji celów Strategii, w tym możliwych do uwzględnienia w ramach programowania działań finansowanych z publicznych źródeł wsparcia, ale nie tylko, a więc także podejmowanych i realizowanych samodzielnie przez te środowiska lub ich przedstawicieli, pozyskiwanie propozycji i konkretyzacja działań wspierających, a także opinii interesariuszy regionalnych, co do aktywności służących realizacji RSI WK-P, programowanych na szczeblu władz samorządu regionalnego (chodzi tu przede wszystkim o konsultowanie wyników operacjonalizacji celów / działań RSI WK-P do poziomu regionalnych programów / projektów wsparcia), pozyskiwanie informacji na temat potrzeb interesariuszy RIS WK-P w kontekście procesu wdrażania Strategii oraz zmian zachodzących w otoczeniu społeczno-gospodarczym, także pod wpływem wdrażania samej RSI WK-P, przedstawianie i konsultowanie z szerszymi gremiami wyników analiz, badań oraz wniosków płynących z monitoringu i ewaluacji wdrażania RSI WK-P, inicjowanie i prowadzenie działań zmierzających do weryfikacji i aktualizacji Strategii, w oparciu o wnioski wynikające z monitoringu i ewaluacji, a także inicjowanie procesów foresight u technologicznego oraz weryfikowanie aktualnych i poszukiwanie nowych obszarów specjalizacji województwa w myśl założeń nowej, europejskiej metodyki programowania w ramach strategii innowacji (RIS3), pozyskiwanie informacji o inicjatywach poza publicznych, które służą realizacji Strategii, w celu ewentualnego uwzględnienia tych inicjatywy w programowaniu działań wspierających finansowanych ze środków publicznych, inicjowanie i wspieranie działań promocyjnych realizowanych przez interesariuszy RSI WK-P. Przedstawione powyżej dwa wymiary funkcjonalne jednostki wdrażania w naturalny sposób pozostają ze sobą powiązane. Pierwszy z nich (techniczny), poprzez uwzględnione w jego ramach zadania, stanowi mechanizm bezpośredniego wdrażania Strategii, natomiast drugi, zapewnia wpływ na kształtowanie regionalnego systemu innowacyjności przy 8

9 wykorzystaniu funkcji wdrożeniowej Strategii. Jednocześnie, należy zakładać, że w rezultacie realizacji wskazanych zadań, przewidzianych w zakresie kształtowania regionalnego systemu innowacyjności (drugi wymiar funkcjonalny), kształtowane będą działania w sferze operacyjnego zarządzania procesem wdrażania Strategii (przykładowo, może tu chodzić o uzupełnianie / modyfikowanie działań przewidzianych w Strategii w rezultacie inicjatyw i propozycji zgłaszanych przez różnych interesariuszy innowacyjności w województwie) Założenia dotyczące układu strukturalnego systemu wdrażania System wdrażania RSI WK-P oraz, za jego pośrednictwem, oddziaływania na kształtowanie regionalnego systemu innowacji w województwie kujawskopomorskim będzie strukturą wielopodmiotową. Stanowi to bezpośrednią konsekwencję założenia, przewidującego możliwie szerokie zaangażowanie w procesy wdrażania Strategii, a pośrednio również kształtowanie regionalnej polityki innowacyjności, rozmaitych interesariuszy w województwie). Ogólnopoglądowy kształt tego systemu przedstawia poniższy rysunek. Rys. 1. Układ strukturalny systemu wdrażania RSI WK-P. Zarząd Województwa Kujawsko- Pomorskiego Instytucje edukacji Instytucje szkolnictwa wyższego Komitet Monitorujący i Sterujący RSI WK-P Główna jednostka zarządzająca RSI Instytucje publiczne Instytucje otoczenia biznesu Inni interesariusze Jednostki wdrażające cele i działania RSI WK-P 9

10 Jak wynika z powyższej prezentacji, układ i logika funkcjonalna systemu wdrażania koncentruje funkcje, dotyczące realizacji Strategii w głównej jednostce wdrażania. Jednostka ta stanowi zatem główny element struktury wdrażania na poziomie operacyjnym. Rozwiązanie takie, w świetle poczynionych wcześniej założeń co do kluczowych zadań w sferze wdrażania operacyjnego, pozostaje zasadne niezależnie od wybranego modelu organizacyjnego (jednostka wewnętrzna Urzędu Marszałkowskiego albo konsorcjum instytucji lub podmiot zewnętrzny). Działalność głównej jednostki wdrażania RSI WK-P realizowana będzie z uwzględnieniem regionalnej polityki innowacyjności, kształtowanej na poziomie strategicznym, czyli na szczeblu władz wykonawczych regionu (Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego). Jednocześnie działalność w sferze wdrażania RSI WK-P będzie monitorowana przez Komitet Monitorujący i Sterujący RSI-WKP, pełniący funkcję organu wspomagającego Zarząd Województwa, czyli poziom strategiczny zarządzania rozwojem innowacyjności (Komitet stanowić będzie jednocześnie platformę uzgodnień, dotyczących zakresu odzwierciedlenia celów i działań Strategii w Regionalnym Programie Operacyjnym 2 ). Szczególnie ważnym założeniem funkcjonowania systemu realizacji RSI WK-P jest delegowanie przez główną jednostkę wdrażania zadań związanych z bezpośrednią realizacją Strategii na instytucje, reprezentujące środowiska regionalne, a następnie sprawowanie nadzoru i koordynacja wykonywanych przez nie procesów wdrażania. Rozwiązanie to, poza odpowiednim podziałem i delegowaniem zadań wdrożeniowych na regionalnych interesariuszy Strategii innowacyjności, zapewniających warunki do efektywnego wdrażania Strategii, przyczyniać się będzie również do skutecznego kształtowania regionalnego systemu innowacyjności. Efekt ten zachodzić będzie dzięki szerokiemu angażowaniu partnerów społecznych w proces realizacji Strategii oraz dzięki różnorodnym działaniom towarzyszącym (np. działania dotyczące zgłaszania propozycji działań wspierających do uwzględnienia w Strategii, propozycji w sprawie modyfikacji 2 Zarówno od strony proceduralnej, jak i merytorycznej oznacza to konieczność odpowiedniego powiązania funkcji tego Komitetu (KMiS RSI WK-P), sprawowanych w związku z realizacją Strategii, ze standardowymi funkcjami wykonywanymi przez Komitet Monitorujący ds. RPO. Możliwe są tu co najmniej dwa następujące rozwiązania, tj.: (1) połączenie obu rodzajów działań monitorujących (wobec RSI WK-P i RPO) w ramach jednego ciała (Komitetu) lub też (2) w odniesieniu do RSI WK-P ustanowienie odrębnego Komitetu. Z uwagi na konieczność uwzględnienia, jako finansowego instrumentu wdrażania RSI WK-P, Regionalnego Programu Operacyjnego (będzie to kluczowy instrument finansowy wdrażania Strategii), w tym drugim przypadku wystąpi potrzeba zapewnienia reprezentacji Komitetu ds. RSI WK-P w składzie Komitetu ds. RPO. Drugie z rozwiązań wydaje się właściwsze, szczególnie z uwagi na fakt pewnej specyfiki programowania rozwoju innowacyjności w porównaniu do szerszych działań, dotyczących polityki rozwoju regionalnego. Będzie to zatem rozwiązanie formujące komplementarność organizacyjną w sferze struktur kształtowania i realizacji polityki rozwoju na szczeblu wojewódzkim. 10

11 / aktualizacji Strategii, uruchamiania foresight u technologicznego, zasilania informacyjnego systemu monitoringu i działań ewaluacyjnych) Założenia dotyczące modeli współpracy w dziedzinie wdrażania Przyjęte wcześniej założenie szerokiego angażowania partnerów społecznych w proces realizacji Strategii wymaga skonkretyzowania ewentualnych modeli współpracy w tym zakresie. Chodzi tu o relacje współpracy w procesie wdrażania, które nawiązywane i utrzymywane będą pomiędzy główną jednostką wdrażania Strategii, a innymi instytucjami, reprezentującymi poszczególne środowiska interesariuszy Strategii. Na obecnym etapie trudno jest o definitywne rozstrzygnięcia w tym zakresie. Z tego też powodu należy przewidzieć możliwie elastyczne formy współpracy, konfigurowane zależnie od jej przedmiotu, a także tworzenia związków sieciowych, których wymagać będzie realizacja określonych działań / projektów w ramach RSI WK-P. Uwzględniając powyższe, główna jednostka wdrażania wykorzystywać będzie rozmaite modele współpracy, określające sposób delegowania zadań wdrożeniowych na instytucje regionalnego systemu innowacyjności oraz dotyczące koordynacji realizowanych przez nie działań wdrożeniowych, funkcji monitorujących, sprawozdawczych i promocyjnych. Z oczywistych powodów, dobór partnerów do współpracy w zakresie wdrażania RSI WK-P musi mieć charakter merytoryczny, a biorąc pod uwagę stronę realizacyjną przejrzysty, oparty na jasnych i jednoznacznych kryteriach. Dobór będzie odwoływać się do dziedziny działalności partnera / partnerów oraz posiadanych kompetencji i zasobach, właściwych i niezbędnych w kontekście treści poszczególnych celów operacyjnych, działań i oczekiwanych rezultatów wdrażania. Funkcje wdrożeniowe delegowane będą w formie zlecenia lub przy wykorzystaniu instytucji partnerstwa. Rys. 2. Modele współpracy w systemie wdrażania RSI WK-P. Instytucja zleceniobiorca Projektodawcy Główna jednostka wdrażania Lider partnerstwa Projektodawcy 11

12 Zależnie od sytuacji, przewiduje się delegowanie procesów wdrażania na grupy instytucji, reprezentujących różne środowiska i podmioty regionalnego systemu innowacyjności, aby zapewnić niezbędną interdyscyplinarność i wielopłaszczyznowość podejścia w procesie wdrożeniowym Strategii, a także skutecznie kształtować i rozwijać współpracę w ramach regionalnego systemu innowacyjności. Przewiduje się oparcie doboru partnerów o określone kryteria. Minimalny zestaw kryteriów odnosić się będzie w szczególności do następujących sfer (charakterystyk potencjalnych partnerów w procesie wdrażania Strategii): specjalizacji merytorycznej, właściwej dla celu operacyjnego oraz przewidywanych w jego ramach działań, gotowości oraz zdolności organizacyjnej do zarządzania procesem wdrożeniowym, w tym koordynowania i nadzorowania kolejnych szczebli podmiotów realizujących działania i projekty, zdolności technicznej, kadrowej i finansowej, zapewnienia kompleksowości i efektywności procesu wdrażania (np. uwzględnienia w procesie wdrażania zobowiązań, dotyczących zapewnienia funkcji monitoringu zaopatrywania w dane / informacje z monitoringu), skutecznego kształtowania partnerstwa / platform współpracy partnerów regionalnych i instytucji spoza regionu w procesie wdrożeniowym Strategii. W ramach obu modeli kształtowania funkcji wdrożeniowej występować będą różne kategorie podmiotów regionalnego systemu innowacyjności. Ich kompozycja zależeć będzie od specyfiki merytorycznej danego celu strategicznego, wchodzących w jego skład celów operacyjnych, a także przyjętego sposobu wdrażania poszczególnych działań. Z uwagi na pokładanie dużego nacisku w RSI WK-P na inicjowanie, rozwijanie i utrwalanie powiązań sieciowych w regionalnym systemie innowacyjności (niezależnie od celów / działań Strategii) nie należy definitywnie wskazywać zamkniętych katalogów podmiotów, jako najbardziej predystynowanych do realizacji funkcji wdrażania. Konieczna jest w tym zakresie wysoka elastyczność, umożliwiająca kształtowanie różnych rozwiązań, szczególnie w sferze tworzonych partnerstw. Wymaga tego założenie, dotyczące wspierania powiązań sieciowych w regionalnym systemie innowacyjności. A zatem, decyzje w tym zakresie leżeć będą w sferze operacyjnej funkcjonującej już po uruchomieniu głównej jednostki wdrażania. Niemniej, na obecnym etapie wskazać można pewne grupy podmiotów, które określić można jako wiodące, biorąc pod uwagę jedność treści celu Strategii oraz specjalizacji danego podmiotu. 12

13 Uwzględniając przedmiot poszczególnych celów, co do zasady, partnerami procesu wdrażania będą, w ramach 3 : celu strategicznego I RSI WK-P: Instytucje edukacji i szkoły wyższe z uwagi na jednorodność funkcjonalną obu środowisk w zakresie podnoszenia wiedzy i umiejętności, w systemie zarządzania dominować będzie formuła wdrażania oparta na partnerstwie jednostek edukacji i szkół wyższych (w zakresie kształcenia). Ten rodzaj partnerstwa będzie mieć charakter mieszany, a więc łączący zarówno instytucje edukacji, jak i nauki. We wszystkich przypadkach, w zawiązywanych partnerstwach będą mogły występować także inne podmioty (np. przedsiębiorcy i/lub organizacje przedstawicielskie biznesu, instytucje otoczenia biznesu), celu strategicznego II RSI WK-P: Szkoły wyższe i jednostki badawcze oraz inne podmioty prowadzące działalność badawczo-rozwojową z uwagi na zróżnicowanie przedmiotowe funkcji naukowych, badawczych i wdrożeniowych. W tym przypadku w systemie wdrażania przeważać będą formy współpracy oparte na delegowaniu zadań wdrożeniowych na wybrany, indywidualny podmiot lub podmioty realizujące, odpowiedzialne za wdrażanie działań w ramach poszczególnych celów operacyjnych, a więc sterowanie projektami, proponowanymi przez rozmaitych projektodawców. celu strategicznego III RSI WK-P: Przedsiębiorcy, organizacje przedstawicielskie biznesu (samorządy gospodarcze), a także wiodące instytucje otoczenia biznesu. Podobnie jak w przypadku celu strategicznego II, projekty w ramach celów operacyjnych będą zróżnicowane, co ukierunkowywać będzie kształtowanie systemu wdrażania, opartego na wybranych, jednym lub kilku podmiotach wdrażających, odpowiednio do dziedziny interwencji (np. w zakresie wdrażania wsparcia na kształtowanie instrumentów inżynierii finansowej wiodąca w regionie instytucja, oferująca usługi inżynierii finansowej na wzór mechanizmu stosowanego w ramach Inicjatywy JEREMIE). W tym przypadku dopuszczalne będą również partnerstwa z innymi instytucjami systemu innowacyjności. Uwaga: w przypadku celów operacyjnych / działań realizowanych w obszarze / celu strategicznym Nauka, instytucją wdrażającą nie powinna 3 Przykłady instytucji, które mogą realizować funkcje podmiotów wdrażających lub partnerów w procesie wdrażania celów / działań Strategii, przedstawiono w dokumencie Plan Działań na lata Poczyniono tam także niezbędne uwagi, dotyczącą zasad i trybu wyboru instytucji wdrażających lub partnerskich. 13

14 być uczelnia wyższa. Zakłada się natomiast, że szkoły wyższe będą występować jako partnerzy procesów wdrażania celów / działań w ramach tego obszaru Źródła i instrumentarium finansowe wdrażania Strategii Realizacja RSI WK-P musi zostać oparta na szerokim wykorzystaniu wszelkich dostępnych źródeł i instrumentów finansowania działań wspierających rozwój innowacyjności. Decyduje o tym skala zakładanych wydatków na wdrażanie celów Strategii. Zasadnicze źródła finansowania Strategii stanowić będą: 1. Po pierwsze, będą to wszystkie kluczowe instrumenty finansowania publicznego i poza publicznego, zarówno rodzime, jak i zagraniczne, dostępne w okresie wdrażania Strategii, w tym w szczególności: Regionalny Program Operacyjny, w nadchodzącej perspektywie programowania strukturalnego (2014+), kontrakt terytorialny, budżet krajowy oraz inne krajowe środki publiczne programy ramowe i specjalne instrumenty Unii Europejskiej dedykowane wspieraniu innowacyjności, instrumenty finansowe, których dysponentem będzie Europejski Fundusz Inwestycyjny (przykładowo, analogiczne do obecnego programu Konkurencyjności i Innowacyjności ang. CIP Competitiveness and Innovation Program), jak i inne tego rodzaju programy, budżet województwa, budżety samorządów szczebla lokalnego oraz środki / programy prywatne ukierunkowane na wspieranie rozwoju innowacyjności. 2. Po drugie, specyficzne instrumenty finansowania, formujące sferę tzw. instrumentów inżynierii finansowej, będące, z jednej strony, beneficjentami wsparcia w ramach RSI WK-P, z drugiej zaś, podmiotami pośredniczącymi w finansowaniu działań przewidzianych w Strategii, wykonujący tę funkcję w oparciu o kapitały własne i/lub zasilenia pozyskiwane w ramach interwencji zaplanowanych w Strategii. Instytucje te (np. fundusze poręczeniowe, fundusze pożyczkowe, fundusze inwestycyjne) klasyfikowane są powszechnie do kategorii instytucji otoczenia biznesu, choć w pewnych sytuacjach ich działalność może być ukierunkowana na szersze grupy odbiorców. Pozostając w zgodzie z przyjętą klasyfikacją, w RSI WK-P uwzględniono działania wspierające, 14

15 skierowane na rozwój tego rodzaju pośredników finansowych 4. Są to działania obejmujące wspomaganie przeznaczone na wspieranie tworzenia proinnowacyjnych produktów finansowych oraz podwyższanie zdolności operacyjnej w tym zakresie, zarówno w obszarze finansowania długiem, finansowania udziałowego, jak i usług towarzyszących zastosowaniu poszczególnych produktów finansowych (np. preinkubacja przedsięwzięć innowacyjnych połączona z zaopatrywaniem w kapitał inwestycyjny). Działalność pośredników finansowych będzie mieć charakter przekrojowy, oddziaływujący na różne działania przewidziane w Strategii. Biorąc, w tym kontekście, pod uwagę aspekty wdrażania, w sferze inżynierii finansowej właściwa jest kontynuacja wykorzystania obecnie funkcjonującego mechanizmu JEREMIE (regionalny mechanizm / fundusz powierniczy, dystrybuujący środki wsparcia w formule zwrotnej na rzecz instrumentów inżynierii finansowej), jednakże z uruchomieniem w jego ramach komponentu wspierania instrumentów inżynierii finansowej o charakterze kapitałowym. 3. Po trzecie, w grupie instrumentów inżynierii finansowej, planowane jest utworzenie regionalnego Funduszu Badań i Wdrożeń (FBiW), jako projektu kluczowego, który będzie miał charakter przekrojowego instrumentu finansowania udziałowego fazy zalążkowej i przedwdrożeniowej biznesu, a więc wspomagającego procesy preinkubacji przedsięwzięć innowacyjnych wraz z ich finansowaniem, kapitalizacji wczesnych etapów rozwoju przedsięwzięć typu spin-out i spin-off, opartych na wynikach działalności naukowo-badawczej oraz pośredniczącego w montażu finansowym, zapewniającym także wykorzystanie innych źródeł finansowania, przeznaczonych na wspieranie innowacyjnego i technologicznego rozwoju Instrumentalizacja i proces wdrażania Strategii w układzie czasowym Wdrażanie RSI WK-P wymaga odpowiedniej operacjonalizacji, polegającej na tworzeniu uszczegółowionych planów realizacji Strategii tzw. Planów Wykonawczych. Plany Wykonawcze precyzować będą zadania w zakresie wdrażania celów i działań Strategii. Przewiduje się następującą procedurę sporządzania i akceptacji Planów Wykonawczych: projekt Planu Wykonawczego tworzony będzie przez główną jednostkę wdrażania we współpracy z departamentami merytorycznymi Urzędu Marszałkowskiego (na etapie jego tworzenia, planowane na dany okres 4 Por. Działanie 3 pt. Rozwój regionalnej sfery instrumentów inżynierii finansowej w ramach celu operacyjnego III.2 Strategii. 15

16 działania, służące wdrażaniu Strategii, zostaną skoordynowane z programami wsparcia, dla których przewidziane jest finansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego), projekt Planu Wykonawczego podlegać będzie zaopiniowaniu przez Komitet Monitorujący i Sterujący RSI WK-P, zaopiniowany projekt Planu Wykonawczego podlegać będzie ostatecznej akceptacji na poziomie strategicznym, tj. przez Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Po tej akceptacji Plan Wykonawczy stanie się dokumentem wyznaczającym ścieżkę realizacji Strategii. Plan Wykonawczy obejmie okres trzyletni. W całym okresie realizacji Strategii niezbędne będzie sporządzenie dwóch Planów Wykonawczych, przy czym: przygotowanie pierwszego Planu Wykonawczego nastąpi w okresie poprzedzającym pełne wejście w życie niniejszej Strategii a więc w latach (w ramach Planu Działań przygotowującego wejście w życie zaktualizowanej Strategii na lata ). Plan realizowany będzie w okresie od roku 2015 (od momentu przyjęcia Planu) do roku 2017, drugi plan Wykonawczy obejmie okres Plan ten zostanie przygotowany, zaopiniowany i przyjęty do realizacji w końcowym okresie realizacji pierwszego Planu (tj. w II połowie 2017 r.), W ostatnim roku wdrażania Strategii (2020) uruchomiony zostanie proces kolejnej (obligatoryjnej) aktualizacji RSI WK-P wraz z opracowaniem Planu Działań w okresie przejściowym (z RSI WK-P do nowej Strategii), którego kluczowym elementem będzie sporządzenie pierwszego Planu Wykonawczego nowej Strategii. Poniżej przedstawiono ogólnopoglądowy schemat wraz z rozkładem czasowym funkcjonowania dokumentów operacjonalizujących Strategię. RSI WK-P na lata RSI WK-P Plan Działań w okresie przejściowym Plan Wykonawczy Plan Działań w okresie przejściowym do nowej Strategii Plan Wykonawczy Wskazania dotyczące zasobów organizacyjnych głównej jednostki wdrażania Przyjęty model realizacji Strategii, opierający się na udziale instytucji reprezentujących interesariuszy innowacyjności w zarządzaniu celami / działaniami Strategii, wymaga utworzenia odpowiednio rozbudowanej 16

17 strukturalnie głównej jednostki wdrażania. W sytuacji umiejscowienia jednostki zarządzania w strukturze Urzędu Marszałkowskiego, przyjąć należy, iż w dużej mierze będzie ona funkcjonować w oparciu o zasoby Urzędu (np. w zakresie obsługi prawnej, wsparcia w dziedzinie realizacji procedur zamówień publicznych, w zakresie spraw finansowo-księgowych, czy też korzystania z zasobów technicznych). Wskazania w zakresie układu i obsady stanowisk merytorycznych głównej jednostki wdrażania przedstawia poniższe zestawienie. Propozycja obsady kadrowej głównej jednostki wdrażania Strategii zawiera wskazania, które traktować należy jako wariant minimalny. Lp Kierownik Stanowisko / funkcja Główny koordynator ds. wdrażania RSI WK-P Odpowiedzialny za całokształt funkcjonowania jednostki w zakresie realizacji RSI WK-P, utrzymywanie / inicjowanie kontaktów z Komitetem Monitorującym i Sterującym RSI WK- P, Zarządem Województwa, departamentami merytorycznymi i funkcjonalnymi Urzędu Marszałkowskiego oraz instytucjami / przedstawicielami interesariuszy Strategii. Delegowanie uprawnień i obowiązków w zakresie poszczególnych sfer realizacji RSI WK-P na podmioty współpracujące (organizacja procesu naboru, nadzór nad sferą wykonawczą wdrażania i sprawozdawczością, realizacją funkcji monitoringu i ewaluacją przy pomocy wszystkich pozostałych pracowników głównej jednostki wdrażania). Specjalista ds. innowacji i powiązań sieciowych Odpowiedzialny za realizację procesów wdrażania RSI WK-P w ramach obszaru Gospodarka, wsparcie pozostałych pracowników w zakresie merytorycznym, dotyczącym problematyki wspierania innowacyjności i kształtowania powiązań sieciowych, analiza trendów innowacyjności. Jeden ze specjalistów ds. innowacyjności pełnić będzie funkcję zastępcy Kierownika. Specjalista ds. edukacji, nauki i transferu technologii Odpowiedzialny za realizację procesów wdrażania w ramach obszaru Edukacja i Nauka RSI WK-P. Specjalista ds. finansowania innowacji Odpowiedzialny za zagadnienia dotyczące finansowania innowacji, w ramach wszystkich obszarów problemowych / celów strategicznych RSI WK-P, w szczególności wdrażania wsparcia dla instrumentów inżynierii finansowej. Specjalista ds. ICT Odpowiedzialny za sferę realizacji Strategii, dotyczącą sfery Wymiar osobowy

18 Lp. cyfryzacji. Stanowisko / funkcja Wymiar osobowy Specjalista ds. monitoringu i ewaluacji Obsługa systemu monitoringu i ewaluacji RSI WK-P, koordynacja procesów sprawozdawczości, opracowywanie dokumentów sprawozdawczych na poziomie głównej jednostki wdrażania, bieżąca analiza postępów w zakresie realizacji Strategii, kompilacja wniosków z monitoringu i ewaluacji. Specjalista ds. promocji Odpowiedzialny za problematykę kształtowania postaw proinnowacyjnych oraz promocję RSI WK-P Obsługa administracyjna 8. Inni specjaliści (w ramach funkcji ogólnych), zapewniający realizację funkcji w zakresie: - kontroli, - zamówień publicznych, - wsparcia prawniczego, - księgowości. 4 Razem 13 Zależnie od potrzeb, jednostka wdrażania wspomagana będzie przez ekspertów zewnętrznych, zatrudnianych na zasadach projektowych. 18