Wytwarzanie energii elektrycznej. dr inż. Janusz BROŻEK

Transkrypt

1 59801-s Wytwarzanie energii elektrycznej dr inż. Janusz BROŻEK Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr zimowy Numer semestru 5 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A 15 L P S K ECTS 2 Język polski Forma nauczania tradycyjna Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności i kompetencji w zakresie znajomości problematyki wytwarzania energii elektrycznej w elektrowniach systemu elektroenergetycznego, oraz poznania zasad wykorzystania różnych rodzajów energii pierwotnej do produkcji energii elektrycznej. Nośniki energii. Zasady wytwarzana energii elektrycznej w elektrowniach cieplnych. Skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej. Wykorzystanie energii jądrowej do wytwarzana energii elektrycznej. Typy reaktorów jądrowych stosowanych w elektrowniach jądrowych. Zastosowanie energii wody do wytwarzania energii elektrycznej. Rodzaje elektrowni wodnych i ich rola w systemie elektroenergetycznym. Zasady wykorzystania energii wiatru. Elektrownie i farmy wiatrowe. Wykorzystanie energii słońca. Wykorzystanie zjawiska fotowoltaicznego do produkcji energii elektrycznej. Metody wykorzystania energii geotermicznej ziemi. Wytwarzanie energii elektrycznej przy wykorzystaniu ogniw paliwowych. Generacja rozproszona i jej wpływ na pracę systemu elektroenergetycznego. Wpływ elektrowni na środowisko i sposoby jego ograniczania. W przedmiocie prowadzone są ćwiczenia audytoryjne, które ugruntowują i rozszerzają wiedzę przekazywaną podczas wykładów. W ramach ćwiczeń audytoryjnych przekazywane są praktyczne umiejętności analizy pracy układów technologicznych elektrowni. 1. Kacejko P.: Generacja rozproszona w systemie elektroenergetycznym, Wydawnictwa Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin, Paska J.: Wytwarzanie energii elektrycznej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, Laudym D., Pawlik M., Strzelczyk F.: Elektrownie, WNT, Warszawa, Lewandowski Witold, M.: Proekologiczne odmawiane źródła energii, WNT, Warszawa, Lubośny Z.: Elektrownie wiatrowe w systemie elektroenergetycznym, WNT, Warszawa, podstaw elektroenergetyki zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych i kolokwium średnia arytmetyczna z ocen uzyskanych z ćwiczeń audytoryjnych i kolokwium wytwarzanie energii elektrycznej, elektrownie, elektrownie cieplne, odnawialne źródła energii

2 59802-s Maszyny elektryczne w energetyce dr hab. inż. Jerzy SKWARCZYŃSKI, prof. nz. AGH Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr zimowy Numer semestru 5 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A 15 L 30 P S K ECTS 5 Język polski Forma nauczania tradycyjna Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności w zakresie opisu i własności maszyn elektrycznych prądu przemiennego i transformatorów jako elementów systemu elektroenergetycznego: źródeł i odbiorników energii elektrycznej oraz jej przetworników, a także elementów wpływających na wskaźniki jakości energii elektrycznej. Generator synchroniczny: model matematyczny uwzględniający obwody tłumiące wirnika, parametry katalogowe generatorów, praca generatora na sieć wydzieloną, włączanie i współpraca z siecią energetyczną, własności w stanach nieustalonych i niesymetrycznych, praca asynchroniczna i warunki resynchronizacji, stabilność lokalna i globalna, generatory najwyższych mocy - budowa, problemy eksploatacyjne. Transformator trójfazowy: model matematyczny, praca w warunkach niesymetrii zewnętrznej, prąd magnesujący, sprawność, regulacja napięcia, praca równoległa, autotransformatory. Maszyny indukcyjne: model matematyczny, własności regulacyjne i sprawność, własności w stanach nieustalonych, praca w warunkach niesymetrii zewnętrznej (w tym praca jednofazowa), silniki dwuklatkowe i głębokożłobkowe, własności maszyny indukcyjnej pierścieniowej przy dwustronnym zasilaniu, regulator indukcyjny. W przedmiocie prowadzone są zajęcia laboratoryjne oraz ćwiczenia audytoryjne. Zajęcia te pozwalają praktycznie wykorzystać i zweryfikować wiedzę uzyskaną na wykładach. W ramach zajęć laboratoryjnych wyznaczane są pomiarowo podstawowe charakterystyki i parametry maszyn synchronicznych, indukcyjnych i transformatorów. Na ćwiczeniach audytoryjnych wiadomości teoretyczne wykorzystywane są do rozwiązywania problemów eksploatacyjnych maszyn elektrycznych prądu przemiennego i transformatorów. 1. Skwarczyński J., Tertil Z.: Maszyny elektryczne, cz.i, teoria. Wydawnictwa AGH, Kraków 1995, skrypt nr Skwarczyński J., Tertil Z.: Maszyny elektryczne, cz.ii, teoria. Wydawnictwa AGH, Kraków 1997, skrypt nr Paszek W.: Stany nieustalone maszyn elektrycznych prądu przemiennego. WNT, Warszawa Jezierski E.: Transformatory. WNT, Warszawa Machowski I., Bernas S: Stany nieustalone i stabilność systemu elektroenergetycznego. WNT, Warszawa 1989 podstawowe wiadomości z teorii maszyn elektrycznych zaliczenie wykładu (trzech prac kontrolnych w trakcie semestru), ćwiczeń audytoryjnych oraz zajęć laboratoryjnych ocena końcowa jest średnią ważoną z ocen poszczególnych zaliczeń generatory synchroniczne, transformatory, silniki indukcyjne

3 59803-s Urządzenia i rozdzielnie elektroenergetyczne dr inż. Rafał TARKO Specjalność Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr zimowy Numer semestru 5 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P 1 S K ECTS 6 Język polski Forma nauczania tradycyjna (e-learning w opracowaniu) Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Celem jest zdobycie wiedzy dotyczącej budowy oraz zasad projektowania urządzeń i rozdzielni elektroenergetycznych. Studenci zdobywają umiejętność projektowania rozdzielni elektroenergetycznych i doboru ich wyposażenia. Urządzenia elektryczne w systemie elektroenergetycznym. Narażenia i warunki eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych. Niezawodność zasilana. Obliczanie prądów zwarciowych zgodnie z Polską Normą. Cieplne i dynamiczne działanie prądów roboczych i zwarciowych. Łuk elektryczny i jego gaszenie. Ogólny podział i funkcje aparatów elektrycznych, rozdzielnic i rozdzielni. Podział łączników i ich podstawowe parametry. Konstrukcja zestyków. Konstrukcje wyłączników i kryteria doboru na różnych poziomach napięcia. Konstrukcja odłączników, rozłączników, uziemników, rozłączników izolacyjnych i styczników. Zasady doboru. Bezpieczniki: konstrukcja, zasady działania, zakres zastosowań i charakterystyczne parametry. Dławiki. Przekładniki prądowe i napięciowe: ogólny podział, zakres zastosowań i charakterystyczne parametry. Ograniczniki przepięć charakterystyka ogólna oraz poszczególne konstrukcje. Warunki pracy baterii kondensatorów elektroenergetycznych. Stacje elektroenergetyczne. Rozdzielnice elektroenergetyczne niskich i średnich napięć. W przedmiocie prowadzone są zajęcia laboratoryjne i projektowe. Treści tych zajęć ugruntowują i rozszerzają o praktyczne aspekty, wiedzę przekazywaną podczas wykładów. Podczas zajęć laboratoryjnych studenci nabywają umiejętności w zakresie badania urządzeń stosowanych głównie w rozdzielniach elektroenergetycznych. Natomiast na ćwiczeniach projektowych studenci mają za zadanie wykonać kompleksowy projekt układu zasilającego zakład przemysłowy. 1. Maksymiuk J.: Aparaty elektryczne, WNT, Warszawa Markiewicz H.: Urządzenia elektroenergetyczne. WNT, Warszawa Markiewicz H.: Instalacje elektryczne. WNT, Warszawa Strojny J., Strzałka J.: Projektowanie urządzeń elektroenergetycznych. Skrypt AGH nr 1699, Kraków Poradnik inżyniera elektryka, t. I-III, WNT, Warszawa Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych. 7. Normy serii PN-EN Podstaw elektroenergetyki zaliczenie zajęć laboratoryjnych i projektowych, zdanie z wynikiem pozytywnym egzaminu średnia arytmetyczna ocen uzyskanych z zaliczeń i egzaminu Urządzenia elektroenergetyczne, rozdzielnie elektroenergetyczne

4 59804-s Sieci elektryczne dr inż. Aleksander KOT Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr zimowy Numer semestru 5 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P 15 S K ECTS 6 Język polski Forma nauczania tradycyjna Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności i kompetencji w zakresie rozumienia zasad działania sieci elektrycznych oraz procesów przesyłu, rozdziału i dostarczania energii elektrycznej do odbiorców. Wprowadzenie do problematyki sieci elektrycznych. Klasyfikacja sieci. Budowa i elementy składowe linii elektroenergetycznych. Modelowanie matematyczne elementów sieci podstawy i problematyka. Obliczenia rozpływów mocy i profili napięciowych układów otwartych. Macierzowa technika obliczania struktur wielokrotnie zamkniętych. Metody analizy układów niesymetrycznych. Elementy obliczeń niezawodnościowych w sieciach elektroenergetycznych. Kryteria doboru przekroju przewodów z uwzględnieniem obliczeń mechanicznych. Straty moc i energii w sieciach i sposoby ich ograniczania. Regulacja napięcia i kompensacja mocy biernej. Sposoby pracy punktu neutralnego w układach sieciowych. Elementy programowania rozwoju sieci. W ramach prowadzone są ćwiczenia laboratoryjne. Treści tych zajęć ugruntowują i rozszerzają wiedzę przekazywaną podczas wykładów. W ramach laboratorium wykonywane są ćwiczenia obliczeniowe dotyczące modelowania elementów sieci, obliczeń rozpływu prądów, strat i spadków napięcia, doboru przekroju przewodów oraz strat mocy i energii. 1. Kahl T.: Sieci elektroenergetyczne, WNT, Warszawa Cegielski M.: Sieci i systemy elektroenergetyczne. PWN, Warszawa Kinsner K., Serwin A., Sobierajski M., Wilczyński A.: Sieci elektroenergetyczne. Wyd. Pol. Wrocławskiej, Wrocław Strojny J., Strzałka J.: Zbiór zadań z sieci elektrycznych. Cz. I i II, skrypt AGH, Kujszczyk Sz., Brociek S., Flisowski Z. Gryko J., Nazarko J., Zdun Z.: Elektroenergetyczne układy przesyłowe. WNT, Warszawa podstaw elektroenergetyki zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych, zdanie z wynikiem pozytywnym egzaminu średnia arytmetyczna ocen uzyskanych z zaliczenia i egzaminu elektroenergetyka, sieci elektryczne, przesył i rozdział energii

5 59805-s Inżynieria wysokich napięć dr hab. inż. Jakub FURGAŁ, prof. n. AGH Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr zimowy Numer semestru 5 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P 15 S K ECTS 6 Język polski Forma nauczania tradycyjna (e - learning w opracowaniu) Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Znajomość narażeń eksploatacyjnych wysokonapięciowych urządzeń elektrycznych, metod badań diagnostycznych urządzeń elektroenergetycznych i oddziaływania urządzeń na otoczenie. Narażenia eksploatacyjne wysokonapięciowych urządzeń elektrycznych. Narażenia przepięciowe układów elektroenergetycznych. Podstawy metod diagnostycznych urządzeń elektroenergetycznych. Metody badań urządzeń elektroenergetycznych. Badania elektroenergetycznych układów przesyłowych. Zastosowanie technik monitoringu w eksploatacji. Efekty eksploatacyjne i środowiskowe pól elektromagnetycznych w otoczeniu urządzeń wysokiego napięcia. Prace pod napięciem w elektroenergetyce. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych generowanych przez obwody elektroenergetyczne na otoczenie. Przesył energii elektrycznej przy wysokim napięciu stałym. Perspektywy rozwoju wysokonapięciowych układów przesyłowych. W ramach prowadzone są zajęcia laboratoryjne. Treści tych zajęć rozszerzają i ugruntowują wiedzę przekazywaną podczas wykładów szczególnie w zakresie narażeń eksploatacyjnych, metod badań urządzeń elektroenergetycznych oraz oddziaływania urządzeń na otoczenie. 1. Flisowski Z.: Technika wysokich napięć. WNT, Warszawa, Florkowska B.: Wytrzymałość elektryczna gazowych układów izolacyjnych. Ucz. Wyd. Nauk.-Dydakt., Kraków, Florkowska B.: Podstawy metod badań układów izolacyjnych wysokiego napięcia. Wyd. AGH, Skrypt Nr 1245, Kraków, Florkowska B.: Technika wysokich napięć, Wyd. AGH, Skrypt Nr 1142, Kraków, Furgał J.(red.): Przepięcia i ochrona przepięciowa. Skrypt Uczelniany AGH, Nr 1246, Kraków,1992 wiedza inżynierii materiałowej w elektrotechnice i techniki wysokich napięć zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych i projektowych oraz zdanie egzaminu średnia arytmetyczna ocen uzyskanych z zaliczenia i egzaminu narażenia eksploatacyjne urządzeń elektroenergetycznych, zjawiska w wysokonapięciowych układach izolacyjnych, badania urządzeń elektroenergetycznych

6 59806-s Pomiary w energetyce dr hab. inż. Andrzej Bień Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr zimowy Numer semestru 5 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P S K ECTS 4 Język polski Forma nauczania tradycyjna (e-learning w opracowaniu) Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności i kompetencji w zakresie metod i przyrządów pomiarowych stosowanych w systemach elektroenergetycznych i energetycznych Przedmiot obejmuje zagadnienia związane z pomiarami parametrów energii elektrycznej i wielkości nieelektrycznych związanych jej wytwarzaniem. Szczególną uwagę zwrócono na pomiary i systemy pomiarowe towarzyszące przesyłaniu energii i jej używania przez odbiorców. Tematy wykładów omawiają budowę stosowanego sprzętu pomiarowego i metody pomiarowe. Przykłady pomiarów ujęte w programie obejmują podstawowe wielkości mierzone w cyfrowych systemach pomiarowych. W oparciu o podane metody pomiarowe i zagadnienia definiowania wielkości mierzonych, prezentowane są nowoczesne metody pomiarów i tworzenia nowych wielkości opisujących parametry energii elektrycznej ze uwzględnieniem określania jej jakości. Szczególny nacisk położono na cyfrowe systemy pomiarowe i cyfrowe techniki przetwarzania sygnałów pomiarowych. Omówione w treści wykładu przykłady realizacji pomiarów, to pomiary wielkości podstawowych związanych z pracą systemu elektroenergetycznego. W przedmiocie prowadzone są zajęcia laboratoryjne. Treści tych zajęć ugruntowują i rozszerzają wiedzę przekazywaną podczas wykładów, w szczególności wprowadzają dodatkowe praktyczne umiejętności w stosowaniu systemów pomiarowych. 1. Brandt S.: Analiza danych metody statystyczne i obliczeniowe. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Romer E.: Miernictwo przemysłowe. Warszawa : Państ. Wydaw. Naukowe, Stabrowski M.: Cyfrowe przyrządy pomiarowe. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN Tumański S.: Technika pomiarowa, Wydawnictwa Naukowo Techniczne, Zieliński T.P.: Od teorii do cyfrowego przetwarzania sygnałów. Kraków, Wydział EAIiE AGH 2002 podstawy elektrotechniki, metrologia zaliczenie zajęć laboratoryjnych, ocena z laboratorium i aktywność na wykładzie metrologia, miernictwo elektryczne, pomiary

7 69807-s Gospodarka elektroenergetyczna dr inż. Waldemar SZPYRA Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr letni Numer semestru 6 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A - L 30 P 15 S K ECTS 5 Język polski Forma nauczania tradycyjna Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności i kompetencji w zakresie rachunku kosztów wytwarzania przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej, metod oceny i porównania efektywności przedsięwzięć gospodarczych oraz zasad racjonalnego gospodarowania energią elektryczną. Zagadnienia ekonomiczne w systemie elektroenergetycznym. Oprocentowanie kapitału i rachunek dyskonta. Rachunek kosztów w elektroenergetyce, Procesy inwestycyjne w elektroenergetyce. Metody oceny efektywności inwestycji elektroenergetycznych. Zmienność obciążenia i jej wpływ na koszty pracy systemu elektroenergetycznego. Koszty strat mocy i energii w sieciach elektroenergetycznych. Metody ograniczania strat mocy i energii w sieciach elektroenergetycznych. Techniczne i ekonomiczne aspekty kompensacji mocy biernej w sieciach elektroenergetycznych. Wpływ regulacji napięcia na straty mocy i energii w sieciach elektroenergetycznych. Zasady rozliczeń za energię elektryczną i usługi przesyłowe. Celem zajęć laboratoryjnych jest ugruntowanie i rozszerzenie, przekazywanej podczas wykładów, wiedzy z zakresu rachunku kosztów i metod oceny efektywności inwestycji. Celem projektu jest wykorzystanie nabytych umiejętności do samodzielnego wykonania analizy ekonomicznej konkretnego przedsięwzięcia elektroenergetycznego. 1. Laudyn D.: Rachunek kosztów w elektroenergetyce. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa Paska J.: Ekonomika w elektroenergetyce. Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej. Warszawa Praca zbiorowa pod red. Jerzego Kulczyckiego: Ograniczanie strat energii w elektroenergetycznych sieciach rozdzielczych. Wyd. Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej, Poznań Poradnik inżyniera elektryka, Tom III. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2005 wytwarzania energii elektrycznej oraz sieci i urządzeń elektroenergetycznych zaliczenie zajęć laboratoryjnych i projektu, zdanie z wynikiem pozytywnym egzaminu średnia ważona ocen uzyskanych z zaliczeń i egzaminu (wagi: Egz. 3; lab. 1; proj. 1) gospodarka elektroenergetyczna, rachunek kosztów

8 69808-s Zabezpieczenia elektroenergetyczne dr hab. inż. Wiesław NOWAK, prof. n. Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr letni Numer semestru 6 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P 15 S K ECTS 5 Język polski Forma nauczania tradycyjna Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności i kompetencji w zakresie rozumienia podstawowych zakłóceń w pracy systemów elektroenergetycznych oraz metod i sposobów przeciwdziałania, eliminacji i likwidacji skutków zakłóceń przez stosowanie układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej. Podstawy zakłóceń w pracy systemów elektroenergetycznych. Obwody pomiarowe w układach elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej. Przesył sygnałów łączami transmisyjnymi. Przetwarzanie sygnałów w przekaźnikach i zespołach automatyki zabezpieczeniowej. Przetwarzanie sygnałów w cyfrowych urządzeniach i układach automatyki zabezpieczeniowej. Kryteria zabezpieczeniowe i podejmowanie decyzji w elektroenergetycznej automatyce zabezpieczeniowej. Automatyka zabezpieczeniowa linii elektroenergetycznych. Automatyka zabezpieczeniowa transformatorów elektroenergetycznych. Automatyka zabezpieczeniowa szyn zbiorczych. Automatyka zabezpieczeniowa generatorów. Automatyka zabezpieczeniowa silników elektrycznych. Automatyka przeciwawaryjna i poawaryjna. W przedmiocie prowadzone są zajęcia laboratoryjne oraz projekt. Treści tych zajęć ugruntowują i rozszerzają wiedzę przekazywaną podczas wykładów. 1. Winkler W., Wiszniewski A.: Automatyka zabezpieczeniowa w systemach elektroenergetycznych. PWN, Warszawa Winkler W. (red.): Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa w przykładach i zadaniach. Tom 1. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice Żydanowicz J.: Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa. Tom 1, 2 i 3. WNT, Warszawa Lorenc J.: Admitancyjne zabezpieczenia ziemnozwarciowe. Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań Kowalik R., Januszewski M., Smolarczyk A.: Cyfrowa elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa. Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006 podstaw elektroenergetyki, urządzeń i rozdzielni elektroenergetycznych, sieci elektrycznych zaliczenie zajęć laboratoryjnych i projektu, zdanie egzaminu średnia ocen uzyskanych z zaliczeń i egzaminu elektroenergetyka, zakłócenia w pracy systemów elektroenergetycznych, elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa

9 69809-s Systemy elektroenergetyczne dr inż. Janusz BROŻEK Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr letni Numer semestru 6 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P 15 S K ECTS 5 Język polski Forma nauczania tradycyjna Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności i kompetencji w zakresie obliczeń rozpływów mocy w stanach ustalonych systemu elektroenergetycznego, rozumienia zasad sterowania pracą systemu elektroenergetycznego w zakresie regulacji częstotliwości i mocy czynnej oraz mocy biernej i napięcia, poznanie zasad współpracy międzynarodowej systemów elektroenergetycznych Struktura systemu elektroenergetycznego. Podstawowe parametry system elektroenergetycznego. Stany ustalone systemu elektroenergetycznego. Jednostki względne w obliczeniach SEE. Modele elementów systemu. Metody obliczeniowe wyznaczania rozpływów mocy. Metoda Gaussa. Metoda Newtona-Raphsona. Porównanie metod do obliczeń rozpływów mocy w systemach elektroenergetycznych. Wybrane zagadnienia obliczania zwarć w systemie elektroenergetycznym. Regulacja mocy biernej i napięcia w systemie elektroenergetycznym. Regulacja mocy czynnej i częstotliwości w systemie elektroenergetycznym. Optymalizacja stanów ustalonych systemu elektroenergetycznego. Praca polskiego systemu elektroenergetycznego w połączeniach międzynarodowych W przedmiocie prowadzone są zajęcia laboratoryjne oraz projekt, które ugruntowują i rozszerzają wiedzę przekazywaną podczas wykładów. W ramach laboratorium przekazywane są praktyczne umiejętności wykorzystania dedykowanych programów do obliczeń rozpływów mocy i analizy układów regulacji systemów elektroenergetycznych. W ramach projektu realizuje się wybrane zadanie dotyczące analizy wybranego stanu ustalonego systemu elektroenergetycznego. 1. Kremens Z., Sobierajski M.: Analiza systemów elektroenergetycznych. WNT, Warszawa Helman W., Szczerba Z.: Regulacja częstotliwości i napięcia w systemie elektroenergetycznym, WNT, Warszawa, Machowski J.: Regulacja i stabilność systemu elektroenergetycznego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Bernas S.: Systemy elektroenergetyczne. WNT, Warszawa Kujszczyk Sz. i współaut.: Elektroenergetyczne układy przesyłowe. WNT, Warszawa wytwarzania energii elektrycznej oraz sieci i urządzeń elektroenergetycznych zaliczenie zajęć laboratoryjnych i projektu średnia arytmetyczna z ocen uzyskanych z zaliczenia zajęć laboratoryjnych i projektu elektroenergetyka, rozpływy mocy w systemach elektroenergetycznych, regulacja moczy czynnej i częstotliwości, regulacja mocy biernej i napięcia

10 69810-s Niezawodności zasilania energią elektryczną dr inż. Szczepan MOSKWA Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr letni Numer semestru 6 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A 30 L P S K ECTS 4 Język polski Forma nauczania tradycyjna (e-learning w opracowaniu) Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Uzyskanie umiejętności i kompetencji w zakresie oceny niezawodności zasilania energią elektryczną, możliwości optymalizacji poziomów niezawodności, kosztów związanych ze zwiększeniem niezawodności, kosztów awarii. Wprowadzenie. Pojęcia podstawowe stosowane w teorii niezawodności uszkodzenie i odnowa urządzeń; przyczyny uszkodzeń. Badania statystyczne parametrów niezawodnościowych urządzeń i układów elektroenergetycznych. Parametry niezawodnościowe obiektów bez odnowy i z odnową. Metody wyznaczania niezawodności układów zasilania energią elektryczną. Poprawa jakości i niezawodności systemów zasilania energii elektrycznej. Analiza opłacalności poprawy niezawodności zasilania. Koszty zawodności zasilania. Optymalizacja poziomu niezawodności układów zasilania energią elektryczną. W przedmiocie prowadzone są ćwiczenia audytoryjne. Treści tych zajęć ugruntowują i rozszerzają wiedzę przekazywaną podczas wykładów między innymi o podane poniżej zagadnienia. Wyznaczanie niezawodności prostych systemów bez odnowy i z odnową. Zasady estymacji parametrycznej i nieparametrycznej. Obliczanie poziomu niezawodności układów zasilania energią elektryczną. Optymalizacja poziomu niezawodności układu. 1. Kremens Z., Sobierajski M.: Analiza systemów elektroenergetycznych. WNT, Warszawa Kowalski Z.: Niezawodność zasilania odbiorców energii elektrycznej. Wydaw. PŁ, Łódź Sozański J.: Niezawodność i jakość pracy systemu elektroenergetycznego. WNT, Warszawa Sozański J.: Niezawodność zasilania energią elektryczną. WNT, Warszawa 1982 podstaw elektroenergetyki, wytwarzania energii elektrycznej oraz sieci i urządzeń elektroenergetycznych zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych ocena uzyskana z zaliczeń elektroenergetyka, energia elektryczna, wytwarzanie, przesył, rozdział

11 69811-s Podstawy techniki mikroprocesorowej Dr inż. Roman Dudek Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr Letni Numer semestru 6 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P S K ECTS 4 Język polski Forma nauczania tradycyjna (e-learning w opracowaniu) Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Przedstawienie własności układów mikroprocesorowych. Nauczenie podstaw doboru i programowania mikroprocesorów. Podanie możliwości praktycznego wykorzystania systemów mikroprocesorowych w układach automatyki przemysłowej. Algebra układów logicznych. Metody minimalizacji funkcji logicznych. Synteza układów kombinacyjnych i sekwencyjnych. Cyfrowe bloki funkcjonalne SSI, MSI, LSI. Układy programowalne PLD. Systemy liczbowe i kody, operacje logiczne i arytmetyczne. Mikroprocesor i system mikroprocesorowy architektura, funkcje, wielkości charakterystyczne. Otoczenie mikroprocesora - pamięci, układy wejścia/wyjścia, urządzenia peryferyjne. Cykle pracy procesora. Programowanie mikroprocesorów. Lista rozkazów. Język asemblera. Narzędzia programujące i uruchomieniowe. Mikrokomputery jednoukładowe. Sterowniki programowalne PLC. Przykłady zastosowań techniki mikroprocesorowej w elektroenergetyce. Wykorzystanie układów cyfrowych MSI do realizacji układów kombinacyjnych i sekwencyjnych. Mikrokomputer z procesorem Z80 - lista rozkazów procesora Z80, programowanie w języku maszynowym, program monitora jako narzędzie wspomagające uruchamianie programów, programowanie w języku asemblera, uruchamianie programów w trybie pracy krokowej i ciągłej. Mikrokontroler układy czasowo-licznikowe, przerwania, tworzenie i uruchamiane programów. Sterownik programowalny PLC. Realizacja zadania automatyzacji prostego procesu technologicznego. 1. Jakubiec J.: Wprowadzenie do techniki mikroprocesorowej. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice Kamionka-Mikuła H., Małysiak H., Pochopień B.: Układy cyfrowe. Teoria i Przykłady. Pracownia Komputerowa Jacka Skalmierskiego, Gliwice Kasprzyk J.: Programowanie sterowników przemysłowych. WNT, Warszawa Misiurewicz P.: Podstawy techniki mikroprocesorowej. WNT, Warszawa Rydzewski A.: Mikrokomputery jednoukładowe rodziny MCS-51. WNT, Warszawa 1999 zaliczenie zajęć laboratoryjnych ocena z zajęć laboratoryjnych mikroprocesor

12 69812-s Napęd elektryczny i energoelektronika Prof. dr hab. inż. Stanisław Piróg Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 3 Semestr letni Numer semestru 6 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W 30 A L 30 P - S K ECTS 5 Język polski Forma nauczania tradycyjna (e-learning w opracowaniu) Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Podstawowa wiedza automatyki napędu elektrycznego i układów energoelektronicznych stosowanych w napędzie elektrycznym ze szczególny zwróceniem uwagi na zastosowania w energetyce. W zakresie energoelektroniki: Przyrządy półprzewodnikowe stosowane w energoelektronice. Jedno i trójfazowy przekształtnik tyrystorowy (praca prostownikowa i falownikowa, komutacja, oddziaływanie na linię zasilającą). Tyrystorowe przekształtniki złożone szeregowe. Tyrystorowe regulatory mocy jedno i trójfazowe. Impulsowe układy DC/DC do obniżania (buck) i podwyższania (boost) napięcia. Jedno i trójfazowe falowniki napięcia z modulacją PWM. W zakresie napędu: Własności regulacyjne silników elektrycznych. Pojęcia podstawowe napędu (moment czynny, bierny, punkt pracy stabilnej, moment bezwładności, równanie dynamiki napędu). Ogólne zasady regulacji prędkości obrotowej na przykładzie silnika obcowzbudnego prądu stałego. Regulacja prędkości trójfazowego silnika indukcyjnego (skalarna, wektorowa, DTC). Silnik pierścieniowy kaskada inwertorowi. Silnik szeregowy w trakcji elektrycznej. Układy napędowe z silnikami o magnesach trwałych. Układ łagodnego rozruchu silnika indukcyjnego (soft start). harakterystyka pozostałych zajęć (maksymalnie 7 wierszy) Zajęcia laboratoryjne: - napędy z bezszczotkowym silnikiem prądu stałego, - energoelektroniczne układy do poprawy jakości energii elektrycznej, - przekształtnikowy, nawrotny napęd prądu stałego bez prądów wyrównawcze, - układy łagodnego rozruch silników indukcyjnych, - falowniki napięcia 1. Piróg S.: Energoelektronika. Układy o komutacji sieciowej i komutacji twardej. Wydawnictwa AGH Kraków Tunia H., Kaźmierkowski M. P.: Automatyka napędu elektrycznego, Warszawa 1987, PWN. 3. Orłowska-Kowalska T.: Bezczujnikowe układy napędowe z silnikami indukcyjnymi, Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej Zawirski K.: Sterowanie silnikiem synchronicznym o magnesach trwałych, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej 2005 nie dotyczy przedmiot w zakresie kształcenia podstawowego zaliczenie zajęć laboratoryjnych, zdanie egzaminu średnia arytmetyczna ocen uzyskanych z zaliczeń i egzaminu

13 79816-s Seminarium dyplomowe dr hab. inż. Wiesław NOWAK, prof. n. Specjalność Rodzaj studiów stacjonarne Rok studiów 4 Semestr zimowy Numer semestru 7 Rodzaje zajęć, liczba godzin *) W A L P S 30 K ECTS 3 Język polski Forma nauczania tradycyjna Cel, uzyskiwane kompetencje (maksymalnie 4 wiersze) Nabycie umiejętności w zakresie korzystania z literatury, referowania wyników badań i opracowywania pracy dyplomowej. Struktura ogólna pracy dyplomowej. Zasady dotyczące opracowywania edycyjnego prac dyplomowych. Ogólna charakterystyka doboru wykorzystywania literatury przy przygotowywaniu pracy. Charakterystyka ogólna formy egzaminu dyplomowego. Sposoby prezentacji pracy podczas egzaminu dyplomowego. Referowanie treści prac dyplomowych opracowanych przez studentów. Dyskusja dotycząca przedstawianych wyników badań zamieszczanych w pracach dyplomowych. Nie dotyczy. 1. Literatura wykorzystywana do opracowania prac dyplomowych nie dotyczy zaliczenie seminarium ocena uzyskana z zaliczenia seminarium opracowywanie wyników badań, przygotowywanie referatów