Wycieczka po Poznaniu

Transkrypt

1 Bartłomiej Kubicki Jerzy Andrzejewski Antoni Bald Wojciech Szymczak Stanisław Olejniczak

2 Nowa Synagoga Poznań Po I wojnie światowej, Poznań stanął przed trudnym wyborem. Mieszkańcy musieli wybrać do którego państwa chcą należeć. Większość żydów i Niemców opowiedziała się za pozostaniem w państwie Niemieckim. Po zwycięstwie powstania wielkopolskiego, większość żydów opuściła granice Polski. Było to spowodowane nie tylko przywiązaniem do kultury niemieckiej, ale również fakt, że nowo narodzone państwo boryka się z wieloma problemami na wielu płaszczyznach, co może doprowadzić do braku stabilizacji w życiu. Udział w życiu publicznym żydów nie był zbyt duży, jednakże do dzisiaj w Poznaniu widać ich ślad. Przykładowym budynkiem ważnym dla judaizmu była Nowa Synagoga znajdująca się w centrum przedwojennego Poznania. Jest to jedno z niewielu miejsc zachowanych kultury żydowskiej w Poznaniu. Synagoga istniała do 1939 roku, po czym została przekształcona w pływalnie. Odwiedzenie takiego miejsca to zdecydowanie ciekawe przeżycie. Przeniesienie się w miejsce, w którym ostatnie modły odbyły się jeszcze przed II wojną światową. Obecnie budynek czeka na rewitalizację. Po remoncie będzie to druga czynna synagoga w Poznaniu. Wycieczka obejmuje również projekcję krótkiego filmu nakręconego przez Noemiego Braslavskiego. Jest to happening który miał na celu przywrócenie obrzędów do świątyni. W basenie odbyła się bar micwa, żydowski ślub i kidusz. 1

3 Synagoga w Poznaniu W Poznaniu przed II wojną światową znajdowało się wiele synagog, Jednakże obecnie znajduje się tylko jedna czynna. Jest to centrum ortodoksyjnych żydów w Poznaniu. W okresie międzywojennym pełniła funkcję gminy żydowskiej w Poznaniu. Wewnątrz znajdowała się biblioteka żydowska, sala zebrań, związek sportowy, szkoła religijna i wiele innych. Zamknięcie synagogi było skutkiem rozpoczęcia II wojny światowej. Do żydów synagoga powróciła dopiero w 1999r., a stała się czynnym domem modlitwy dziesięć lat później. 2

4 Zamek Cesarski (Königliches Residenzschloß) Zbudowany w 1910 na polecenie cesarza niemieckiego Wilhelma II i zaprojektowany przez Franza Schwechtena zamek w Poznaniu stanowi jeden z najmłodszych obiektów swojego typu w Europie. Szczegóły planu rezydencji były ustalone przez samego cesarza. Budynek został stworzony w stylu neoromańskim. Wilhelm uważał, że dzięki temu budynek będzie przedstawiał najbardziej germańską architekturę. Budowla miała stać się symbolem Niemieckości w Wielkopolsce i ostatecznym dowodem na przynależność tych ziem do II Rzeszy. W czasie powstania wielkopolskiego kuchnie w piwnicach zamkowych zapewniały pożywienie powstańcom. W czasie dwudziestolecia budynek stał się własnością naczelnika, a potem prezydenta i służył jako siedziba Ministerstwa byłej dzielnicy Pruskiej. Nie licząc tego wykorzystywali też go harcerze i Uniwersytet Poznański. 3

5 Collegium Maius w Poznaniu Collegium Maius jest aktualnie częścią Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ale jego pierwotny cel był zupełnie inny niż obecny. Został wybudowany w 1910 i stał się siedzibą Komisji Kolonizacyjnej powołanej do wykupywania ziemi od Polaków w Wielkopolsce. Podczas powstania wielkopolskiego zasiadała 1 w nim Naczelna Rada Ludowa. Następnie budynek służył urzędowi, który likwidował kolonie powstałe przez Komisję Kolonizacyjną. Po wykonaniu pracy urzędu budynek służył jako Collegium Medicum dla Uniwersytetu. W 1926 miała tu miejsce duża manifestacja przeciwko przewrotowi majowemu, ale nie zmieniła ona strategii rządu. 1 Organ sprawujący władzę w podczas powstania w Poznaniu 4

6 Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki Budynek powstał według projektu Maxa Littmanna- monachijskiego architekta z pracowni Heilman und Littmann. Budowa zajęła jedynie 18 miesięcy, kończąc się w 1910 roku. W tym czasie była to siedziba poznańskiego Teatru Miejskiego. Pierwszym przedstawieniem był Czarodziejski Flet z muzyką Wolfganga Amadeusza Mozarta. Dopiero 31 sierpnia 1919 roku, dzięki staraniom ówczesnego prezydenta Poznania Jarogniewa Drwęskiego, budynek przeszedł w ręce polskie. Na uroczystość inauguracyjną działalność polskiego teatru operowego w Gmachu pod Pegazem przybyli przedstawiciele polskiej kultury między innymi Kornel Makuszyński. Pierwszym spektaklem zrealizowanym przez polski zespół była Halka Stanisława Moniuszki. Fasadę budynku stanowi portyk wzniesiony zgodnie z regułami architektury klasycznej starożytnego Rzymu. Po bokach stopnie ograniczają rzeźby: po lewej symbolizująca Lirykę kobiety na lwie, po prawej mężczyzny idącego z panterą przedstawiająca Dramat. Sześć olbrzymich kolumn dźwiga tympanon zwieńczony pegazem- symbolem budynku. Pierwotnie na tympanonie znajdował się cytat z poematu Friedricha von Schillera Die Künstler (Artyści). Został on usunięty po przejęciu gmachu przez władze polskie. 5

7 Czytelnia Żydowska w Poznaniu Wzniesiona po pożarze w 1803 roku kamienica przy ulicy Żydowskiej 32 z początku pełniła rolę czytelni Miejscowej Grupy Syjonistycznej. W 1913 roku w budynku znajdowało się 1600 tomów, książek o tematyce żydowskiej. W okresie międzywojennym budynek zajmowała Żydowska Biblioteka Ludowa im. Y.L. Pereca. Kierował nią zarząd, na czele którego stał Beniamin Goldberg. Czytelnia była ważnym centrum kulturalno-oświatowym, wspierającym lokalne żydowskie środowisko artystyczne przeżywające w tamtych latach kryzys. Jej istnienie dowodzi, że Żydzi poznańscy pielęgnowali swoją odrębność i kultywowali tradycje. 6

8 Stary Rynek Został wytyczony ok. roku 1253 i od początku swojego istnienia pełni funkcję handlową. Jest jednym z największych takich rynków w Europie, ma powierzchnię prawie dwudziestu tysięcy metrów kwadratowych. W środkowej części rynku znajdują się: -Ratusz (Stary Rynek 1), -Domki budnicze w Poznaniu, -Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, -Galeria Miejska Arsenał i fotoplastykon poznański, -Waga miejska w Poznaniu, -Odwach w Poznaniu. Wielu za najładniejszą część rynku uważa domki budnicze, które również według mnie są najciekawszą częścią rynku. 7

9 Collegium Anatomicum Obiekt powstał w 1929 według projektu Edwarda Madurowicza i Rogera Sławskiego jako Pałac Sztuki jeden z pawilonów wystawienniczych Powszechnej Wystawy Krajowej. Po zakończeniu Powszechnej Wystawy Krajowej gmach przejął Wydział Lekarski Uniwersytetu Poznańskiego. Znajdował się w niej Zakład Anatomii i Medycyny Sądowej. Podczas II wojny światowej skremowano tu około 8000 ofiar zbrodni nazistowskich, między innymi więźniów Fortu VII. Teraz jest to budynek należący do Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego. Znajduje się tam muzeum katedry i zakładu medycyny sądowej. 8

10 Bibliografia

11 Nowa Synagoga Poznań 1 Synagoga w Poznaniu 2 Zamek Cesarski (Königliches Residenzschloß) 3 Collegium Maius w Poznaniu 4 Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki 5 Czytelnia Żydowska w Poznaniu 6 Stary Rynek 7 Collegium Anatomicum 8 Bibliografia 9 10