HANDBUCH GEWINDESCHNEIDEN GWINTOWANIE ORAZ NAPRAWA GWINTÓW > PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI > PORADY DO CODZIENNEGO UŻYTKU

Transkrypt

1 HANDBUCH GEWINDESCHNEIDEN GWINTOWANIE ORAZ NAPRAWA GWINTÓW > PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI > PORADY DO CODZIENNEGO UŻYTKU

2 HANDBUCH GEWINDESCHNEIDEN

3 INSTRUKCJA GWINTOWANIA PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI PORADY DO CODZIENNEGO UŻYTKU

4 OGÓLNE WSKAZÓWKI Wszystkie informacje i wskazówki zostały starannie zebrane przez autorów publikacji, niemożliwe jest jednak całkowite uniknięcie błędów i nieścisłości, nie możemy zatem zagwarantować idealnej kompletności i prawidłowości przedstawionych informacji. Nie przyjmujemy również odpowiedzialności za szkody i straty poniesione przez osoby wykorzystujące przedstawione informacje. Należy zapoznać się ze wskazówkami dotyczącymi bezpieczeństwa i przestrzegać je! W przypadku pytań: prosimy o kontakt lub o odwiedziny naszej strony internetowej! Pytania i uzupełnienia informacji są zawsze mile widziane, a wszelkie uwagi z przyjemnością uwzględnimy! PRAWA AUTORSKIE Instrukcja ta jest chroniona przez międzynarodowe prawa autorskie. Żadna z części tej instrukcji obsługi nie może być powielana, dzielona, tłumaczona lub publikowana bez uprzedniego uzyskania pisemnej zgody autora, w dowolnej formie, łącznie z fotokopiowaniem, publikacjami lub zapisywaniem w systemach zapisu i pobierania danych.

5 SPIS TREŚCI > Zalecenia dotyczące bezpieczeństwa > Rodzaje gwintów > Historia gwintu > Pojęcia i objaśnienia miar > Gwint wewnętrzny > Błędy w trakcie narzynania gwintów > Gwint zewnętrzny > Komplety gwintowników > Ocena gwintu > Pomiary gwintów > Tabele > Informacje techniczne 5

6 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU 12 X ZALECEŃ DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA! 6

7 INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA > 1 Podczas pracy należy nosić okulary i rękawice ochronne! > 2 Narzędzia należy sprawdzić przed użyciem pod kątem uszkodzenia lub zużycia! > 3 Narzędzia należy użytkować zgodnie z ich przeznaczeniem, nie wolno używać ich w innych celach! > 4 Nie wolno wydłużać uchwytów narzędzi rurami lub innymi przedmiotami! > 5 Należy zawsze stosować olej do cięcia! > 6 Należy starannie montować/zakładać i blokować narzędzia i odpowiednio je zabezpieczać! > 7 Należy czyścić narzędzia po użyciu i usuwać opiłki przy pomocy odpowiednich akcesoriów, nie wolno usuwać ich nieosłoniętymi dłońmi! > 8 Należy starannie określać rodzaj i wielkość gwintu! > 9 Nie należy wycinać gwintów, jeżeli niedostępne są sprawdzone informacje dotyczące ich typu i wielkości! > 10 Należy wybierać odpowiednią prędkość obrotową i prędkość cięcia narzędzi i obrabianych elementów, zgodnie z załączonymi tabelami! > 11 Należy wybierać prawidłowe wymiary otworu pod gwint oraz średnicy trzpieni/wierteł, podanych w załączonych tabelach! > 12 Należy ściśle przestrzegać zaleceń podanych w instrukcji! 7

8 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU RODZAJE GWINTÓW GWINTY WG ISO - O KĄCIE ZARYSU GWINTU 60 > M Metryczny gwint > MF Metryczny gwint drobnozwojny > TR Metryczny gwint trapezowy > PG Gwint specjalny instalacyjny, pancerny > RD Gwint okrągły AMERYKAŃSKIE GWINTY CALOWE O KĄCIE ZARYSU GWINTU 60 > UNC Gwint calowy zgrubny > UNF Gwint calowy drobnozwojny > UNEF Gwint calowy, zunifikowany, bardzo > UN drobnozwojny, Gwinty zunifikowane o skoku uprzywilejowanym > UNS Gwinty zunifikowane specjalne gwint > NPT Gwint Rurowy Briggsa, stożkowy 1:16 > NPTF Gwint Rurowy Dryseal 1:16 > NPS Gwint Rurowy prosty 8

9 SKRÓTY BRYTYJSKIE GWINTY CALOWE O KĄCIE ZARYSU GWINTU 55 > BSW Gwint calowy zgrubny brytyjski (Whitworth) > BSF Gwint calowy drobnozwojny brytyjski > BSP Gwint calowy rurowy > BSPT Gwint calowy rurowy stożkowy > BA British association -posiadają kształt trójkątny 9

10 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU HISTORIA GWINTU Zasadę działania gwintu znano już w starożytności. Śruba Archimedesa jest znanym na całym świecie przykładem, ale w literaturze spotykany również wzmianki o prasach do wina i oleju. Najstarsze znane wzmianki o narzędziach z gwintowanymi trzpieniami pochodzą z XVI wieku, autorstwa Leonardo da Vinci. Dopiero we wczesnej fazie industrializacji, w połowie XIX wieku, Anglik Joseph Whitworth wpadł na pomysł normalizacji gwintów. Wcześniej, wszystkie produkowane gwinty były gwintami indywidualnych wymiarach. Średnica gwintu, średnica otworu pod gwint, kąt boku zarysu gwintu i skok gwintu były formowane i dobierane w zależności od danego zastosowania. Standaryzacja spowodowała, że gwint Whitwortha stał się szybko znany w całej Europie. Bazuje on na jednostce miary imperialnej, calu, i jest on obecnie wciąż stosowany. Dopiero silna i postępująca normalizacja umożliwiła wymianę śrub i nakrętek na całym świecie. 10

11 HISTORIA GWINTU OPIS GWINTU Gwinty dzielą się na gwinty mocujące i gwinty ruchome. W zależności od profilu, gwinty można podzielić na trójkątne, trapezoidalne, płaskie, okrągłe i w kształcie zębów piły. W rozważanym przypadku interesują nas wyłącznie gwinty mocujące o trójkątnym profilu. Kształt gwintu jest zasadniczo określany przez pięć wymiarów: Średnica zewnętrzna > d, średnica otworu > d1, średnica podziałowa > d2, kąt zarysu gwintu > 60 skok > p. Średnica podziałowa jest w tym przypadku średnicą koncepcyjną, dla której przelot gwintu oraz otwór gwintu mają tę samą szerokość.(> patrz opis) 11

12 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU GWINT WEWNĘTRZNY Jakich narzędzi potrzebujemy? Wiertło Mają one kąt skrętu linii śrubowej o wartości 27, kąt wierzchołkowy o wartości od 118 do 135 oraz cylindryczny trzpień. W zależności od metody produkcji wyróżnia się spiralne wiertła walcowane i szlifowane. W przypadku wierteł walcowanych, pręt jest rozgrzewany i formowany do postaci skrętki. W przypadku szlifowanych wierteł spiralnych, skrętka jest formowana z całkowicie hartowanego materiału. Wiertła szlifowane posiadają gładką i lśniącą zewnętrzną powierzchnię, wiertła walcowane są poddawane brązowaniu i mają czarną powierzchnię. 12

13 GWINT WEWNĘTRZNY POGŁĘBIACZ Pogłębiacze to narzędzia przeznaczone do sfazownaia wejścia gwintu. Wyróżnia się pogłębiacze stożkowe oraz płaskie. Pogłębiacze stożkowe przeznaczone do pogłębiania i fazowania, posiadające trzy ostrza tnące. Pogłębiacze płaskie o średnicy pogłębienia do 5 mm posiadają dwa główne ostrza tnące. Są one prawoskrętne i posiadają one wytrzymały czop prowadzący, umożliwiający prowadzenie pogłębiacza w otworze przelotowym lub otworze gwintu. Pogłębiacz stożkowy i Pogłębiacz płaski 13

14 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU GWINTOWNIKI MASZYNOWE GWINTOWNIKI WYRÓŻNIA SIĘ GWINTOWNIKI RĘCZNE I MASZYNOWE. GWINTOWNIKI RĘCZNE Trzyczęściowy zestaw gwintowników metrycznych służy do nacinania gwintów o wielkości od M1 do M68, składa się z gwintownika wstępnego, pośredniego i wykańczającego. Wstępny i pośredni gwintownik ma zawsze mniejszy wymiar. Gwintowniki o rozmiarze od M1 do M6 są na ogół wykonane w postaci ze wzmocnionym trzpieniem. Gwintowniki w rozmiarach od M7 do M68 posiadają na ogół przelotowy trzpień. Gwintownik do precyzyjnych gwintów (MF) składa się wyłącznie z gwintownika wstępnego i wykańczającego. GWINTOWNIKI MASZYNOWE Gwintownik maszynowy jest przeznaczony do narzynania gwintów w jednym przejściu za pomocą maszyn. Wykonanie zgodne z normą DIN 371 posiada wzmocniony trzpień (do M10) a wykonanie zgodne z normą DIN 376 posiada trzpień przelotowy. Gwintowniki maszynowe 14

15 GWINT WEWNĘTRZNY A D C GWINTOWNIK WSTĘPNY Oznaczenie: 1 pierścień, dłuższe cięcie, A/6 8 zwoi Gwintowniki Ręczne GWINTOWNIK POŚREDNI Oznaczenie: 2 pierścienie, D/3,5 5 zwoi GWINTOWNIK WYKAŃCZAJĄCY Oznaczenie: bez pierścienia, krótsze cięcie, C/2 3 zwoi 15

16 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU UCHWYT DO GWINTOWNIKÓW Regulowany uchwyt do gwintowników z hartowanymi szczękami wykonanymi ze stali posiada frezowane, stalowe elementy mocujące, odkręcane z jednej strony. Narzędzie to jest przeznaczone do gwintowników o kwadratowym trzpieniu i przedłużaczy do gwintowników. Korpus wykonany jest z żeliwa odlewanego ciśnieniowo, zgodnie z normą DIN GRZECHOTKA DO GWINTOWNIKÓW Grzechotka do gwintowników jest przeznaczona do mocowania gwintowników z kwadratowym trzpieniem. Cały przyrząd jest wykonany całkowicie ze stali. Suwak umożliwia zmianę kierunku obrotów do prac z prawo- i lewoskrętnymi gwintownikami. Grzechotka jest dostępna w dwóch rozmiarach przeznaczonych dla gwintowników o rozmiarach od M3 do M10 i od M5 do M12. 16

17 GWINT WEWNĘTRZNY UCHWYT DO GWINTOWNIKÓW MASZYNOWYCH Uchwyt charakteryzuje się podwójnym układem napinającym. Położenie trzpienia zostaje wyregulowane i wyśrodkowane poprzez obrócenie dolnego pierścienia mocującego.w tylnej części, czworokątny trzpień gwintownika jest mocowany w sposób uniemożliwiający jego obrót, poprzez dokręcenie śrub inbusowych. Zakres naprężenia jest odpowiedni dla gwintowników o rozmiarach od M3 do M24 w wersji bez stożka, oraz o rozmiarach od M3 do M12, jak również od M12 do M24 w wersjiz wytrzymałym stożkiem. 17

18 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU WSKAZÓWKA! GWINTOWANIE MASZYNOWE Jeżeli do wykonania mamy bardzo dużo gwintów zalecamy użycie gwinciarki pneumatyczne. Składa się ona głowica wielopozycyjnej do gwintowania pod dowolnym kątem, z sztywnego ramienia. Kolumnę gwinciarki przykręca się do stołu roboczego. Wyposażona w zabieraki ze sprzęgłem przeciążeniowym, które przeznaczone są do oprawek posiadających kompensację osiową lub do oprawek bez kompensacji osiowej. Sprzęgło przeciążeniowe pozwala uchronić narzędzie przed uszkodzeniem w przypadku dużego wzrostu oporów skrawania np. podczas gwintowania ślepych otworów (nieprzelotowych). W ten sposób można wykonywać gwinty z wielką precyzją szybko i łatwo. 18

19 GWINTY WEWNĘTRZNE 19

20 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU Metoda wykonywania gwintów wewnętrznych JAK NALEŻY PROWADZIĆ PRACE PRZY UŻYCIU GWINTOWNIKÓW? Otwór gwintu jest wstępnie nawiercany przy pomocy wiertła spiralnego do otworu gwintu. Średnicę wiertła należy wybrać zgodnie z tabelą > na stronie 44-52! W praktyce gwintowanie za pomocą gwintowników ręcznych odbywa się poprzez: Wykonanie otworu pod gwint, którego średnica jest pomniejszona o wartość skoku danego gwintu, opcjonalnie wykonanie pogłębienia, w celu łatwiejsze centrowania gwintownika. Dla uzyskania odpowiedniej powierzchni oraz redukcji oporów skrawania, a tym samym zwiększenia żywotności gwintowników, warto zastosować olej do obróbki skrawaniem. W przypadku gwintowania kolejno gwintownikami nr. 1, nr. 2 i nr. 3. obowiązuje zasada, że po 2 pełnych obrotach gwintownikiem, następują ok. 1/3 obrotu w tył tak, aby złamać wiór, zmniejszyć opory skrawania i nie dopuścić do złamania gwintownika. 20

21 GWINTY WEWNĘTRZNE JAK NALEŻY PROWADZIĆ PRACE PRZY UŻYCIU GWINTOW- NIKÓW MASZYNOWYCH? Trzpień gwintownika maszynowego zostaje unieruchomiony i wyśrodkowany dzięki obróceniu dolnego pierścienia mocującego. W dolnej części, czworokątny trzpień gwintownika zostaje unieruchomiony poprzez dokręcenie śruby inbusowej, uniemożliwiającej obrót gwintownika. Należy najpierw zamocować gwintownik maszynowy w uchwycie, a następnie całość w maszynie. Podczas wyboru maszyny należy zwrócić uwagę, czy maszyna dysponuje opcją obrotu w lewo i w prawo. Na podstawie żądanej prędkości posuwu (> patrz tabela na stronie 56) można odczytać z tabeli (> patrz tabele na stronach 54 i 55) prędkość obrotową. Prędkość obrotową można również obliczyć samodzielnie. Liczba obrotów = prędkość cięcia 1000 średnica 3,14 v 1000 = n d B = obr.//min. 21

22 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU WSKAZÓWKA! ZERWANE GWINTOWNIKI Z doświadczenia wiemy, że zerwane gwintowniki stwarzają dla użytkowników duży problem i mogą być usunięte tylko z wielkim wysiłkiem. Jak uniknąć tego aby obrabiany przedmiot został uszkodzony? Należy spróbować ponownie wykręcić złamaną część gwintownika, w tym celu jest specjalne narzędzie: Wykrętak do zerwanych gwintowników maszynowych. Aby usunąć złamany gwintownik należy umieścić wykrętak w zerwanej cześć gwintownika pozostałej w gwintowanym przedmiocie. Jeśli nie jest to możliwe, aby włożyć wykętak w pozostałą część gwintownika można sobie pomóc z lekkimi uderzeniami młotka. Następnie wykrętak za pomocą klucza wykręca - usuwa złamaną cześć gwintownika maszynowego bez żadnych uszkodzeń obrabianego przedmiotu. WAŻNE: Aby usunąć gwintownik należy obracać klucz w kierunku przeciwnym do kierunku gwintu. Szczególną ostrożność należy zachować przy mniejszych rozmiarach.f 22

23 GWINTY WEWNĘTRZNE Złamany gwintownik Wykrętak do złamanych gwintowników maszynowych z fragmentem gwintownika. 23

24 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU Potencjalne błędy popełniane podczas nacinania gwintów oraz ich przyczyny ZBYT WĄSKI GWINT Gwintownik nacina gwint bez dokładnego zachowania skoku, przekroczenie tolerancji, zbyt silne prowadzenie. Z B Y T S Z E R O K I G W IN T Cięcie nie jest wyśrodkowane wskutek nieprawidłowego szlifowania, mimiośrodowy przebieg wrzeciona lub mimośrodowe wyciąganie narzędzia, nieodpowiedni środek smarny, nieodpowiednie urządzenie lub konstrukcja, pył metalu w nakrętkach, nieprawidłowe lub niedostateczne naprężenie elementu. NIEPRAWIDŁOWA POWIERZCHNIA GWINTU Nieodpowiednia geometria gwintownika, zbyt mały otwór pod gwint. PĘKNIĘCIE WYCINANEGO GWINTU Nieprawidłowy przesuw, luzy osiowe wrzeciona, zbyt duża długość cięcia (nieprawidłowy gwintownik), opóźnienie skoku. ZBYT KRÓTKIPRZESTÓJ Zbyt duża prędkość posuwu, nieprawidłowy kąt natarcia, konieczna jest dodatkowa obróbka powierzchni lub powlekanie gwintownika, nieprawidłowe lub niedostateczne smarowanie. 24

25 GWINTY WEWNĘTRZNE PĘKNIĘCIE NARZĘDZIA Nieprawidłowa geometria gwintownika, skoki gwintownika spowodowane przeciążeniem zębów tnących, blokowanie się w trakcie przebiegu wstecznego. PĘKNIĘCIE GWINTOWNIKA Zbyt mały otwór, zamknięty gwintownik, nieprawidłowy kąt natarcia, zbyt duża prędkość posuwu. 25

26 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU Gwint zewnętrzny JAKICH NARZĘDZI POTRZEBUJEMY? Narzynka EN (DIN 223) W celu uzyskania gwintów zewnętrznych zgodnych z normami ISO dla metrycznych regularnych gwintów w rozmiarze od M1 do M68 oraz dla metrycznych gwintów drobnozwojnych w rozmiarach od M1 do M56 stosowane są okrągłe narzynki w wykroju typu B. Narzynki mogą być stosowane dwustronnie, ponieważ nacięcia są wykonane na obydwu ich stronach. Narzynki posiadają wycięte szczeliny, które mogą być wykorzystywane w przypadku odmiennych tolerancji gwintów. otwór wiórowy Form B = ze szczeliną Gwint 26

27 GWINTY ZEWNĘTRZNE UCHWYT DO NARZYNKI Uchwyty do narzynki o średnicy zewnętrznej d = 16 mm i d = 20 mm posiadają 4 śruby mocujące. Większe narzynki są wyposażone w pięć ostro zakończonych śrub mocujących. Uchwyty można odkręcić z obydwu stron. Są one wykonane ze stali z polerowaną, cynkowaną powierzchnią. Korpus jest wykonany z odlewu cynkowego zgodnego z normą DIN

28 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU WYCINANIE GWINTÓW ZEWNĘTRZNYCH Należy umieścić narzynkę w uchwycie, upewniając się, że nacięcie mocujące znajduje się dokładnie na wysokości śruby centralnej. Przy pomocy dołączonego wkrętaka należy dokręcić śruby, aby narzynka nie mogła przesuwać sie w uchwycie. Narzynkę można używać dwustronnie, narzynki wyposażone są w nacinające ostrza, które wykonują gwint na zewnętrznej stronie obrabianego elementu metalowego. Należy regularnie sprawdzać, czy narzynka jest ustawiona pod odpowiednim kątem (prostopadle) w stosunku do obrabianego elementu oraz stosować ciecz chłodząco- smarującą. W przeciwnym razie uzyskany gwint będzie słabej jakości a nacinanie - bardzo uciążliwe. Przy wykonywaniu gwintu zewnętrznego - należy wykonywać obrót narzynki w prawo (zgodnie z ruchem wskazówek zegara) podczas nacinania gwintu wymaga użycia dużej siły. Po każdym pełnym obrocie narzynki należy obrócić ją o ćwierć obrotu w lewo w celu złamania wiórów i usunięcia powstałych wiórów metalu. 28

29 GWINTY ZEWNĘTRZNE WSKAZÓWKA! Dla łatwiejszego i szybszego wykonywania gwintów zewnętrznych służą tuleje prowadzące do narzynki. Tuleje prowadzące są mocowane razem z narzynką w uchwycie do narzynek. Tuleja prowadząca ma dokładnie taką samą średnicę jak pręty, w których chcemy naciąć gwint. W związku z tym gwint nacinany jest z dużą łatwością, narzynka ustawiona jest zawsze prostopadle w stosunku do obrabianego przedmiotu. Jest to duże ułatwienie w szczególności przy wykonywaniu gwintów na długich prętach, pręt nie rusza się na boki. Tuleje prowadzące wykonane są z odlewów aluminium. 29

30 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU WSKAZÓWKA! OKRĄGŁE POŁĄCZNIE WEDŁUG FABRYCZNEGO STANDARDU (ZGODNE Z DIN EN 22568) Okrągłe narzynki z tą samą średnicą zewnętrzną d = 25mm dla rozmiarów M3, M4, M5, M6, M8, M10 and M12. Ich średnica zewnętrzna różni się od standardu DIN EN. Dzięki temu rozwiązaniu użytkownik potrzebuje tylko jednego rozmiaru uchwytu do narzynek - rozmiar 25 x 9 mm dla rozmiarów M3 do M12. 30

31 NOTES

32 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU Pomiary gwintów Jakich narzędzi potrzebujemy? SZABLON GWINTU Grzebienie do gwintu są przeznaczone do wewnętrznych i zewnętrznych pomiarów skoku gwintu. Ich działanie opiera się na zasadzie prześwitu. Wzornik układa się na badanym gwincie i sprawdza się, czy skok gwintu pokrywa się z wzornikiem. Poszczególne wzorniki gwintu przedstawiają skok gwintu w odpowiednim rozmiarze. 32

33 IDENTYFIKACJA GWINTÓW SUWMIARKA Suwmiarka jest jednym z podstawowych narzędzi warsztatowych służącym do szybkiego pomiaru wytwarzanych elementów. Zakresy pomiarowe suwmiarek obejmują przedział od 0 do 150 mm (standardowo). Suwmiarka jest wytwarzana z hartowanej stali nierdzewnej. Zasadniczymi częściami konstrukcyjnymi suwmiarek są: prowadnica i przesuwny suwak (stąd nazwa suwmiarka), powierzchnie pomiarowe (szczęki, wysuwka głębokościomierza) oraz urządzenie odczytowe. Dostępne są modele analogowe oraz narzędzia ze wskaźnikiem cyfrowym. Mają one tę zaletę, iż umożliwiają one przełączanie pomiędzy jednostkami miar systemu metrycznego i calowego. 33

34 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU JAK NALEŻY PRZEPROWADZIĆ OCENĘ GWINTU? Aby dokonać oceny nieznanego gwintu, należy znać dwa jego parametry: skok gwintu oraz średnicę zewnętrzną w przypadku gwintu męskiego oraz średnicę wewnętrzną w przypadku gwintu żeńskiego. Skok gwintu to odległość od jednego boku gwintu do kolejnego w mm w przypadku jednostek metrycznych lub liczba zwojów na cal w przypadku gwintów calowych. Najpierw należy zmierzyć przy pomocy suwmiarki średnicę gwintu. Przy pomocy przedstawionej poniżej tabeli przeliczeniowej można przeliczyć miarę calową na miarę metryczną i odwrotnie, zgodnie z definicją cal to 25,4 mm. Średnica mówi o tym, czy mamy do czynienia z gwintem metrycznym czy calowym. Następnie należy użyć wzornika gwintu. Należy sprawdzać poszczególne wzorniki gwintu do momentu, gdy jeden ze wzorników pasuje dokładnie do skoku gwintu. Należy odczytać żądaną wartość skoku gwintu, wskazaną na wzorniku gwintu. Następnie z tabeli można odczytać rodzaj gwintu. W przypadku gwintów wewnętrznych stosowanie wzorników gwintu jest trudne bez uprzedniego zniszczenia elementu lub bez użycia dodatkowych, drogich przyrządów pomiarowych. Użyteczne rozwiązania i pomiary można jednak również uzyskać na podstawie zgrubnych pomiarów i testów: 34

35 IDENTYFIKACJA GWINTÓW W tym celu należy postępować następująco: Przy użyciu suwmiarki należy zmierzyć średnicę otworu pod oceniany gwint wewnętrzny. Na podstawie zmierzonej średnicy otworu pod gwint, w tabeli na stronie 36 znajdujemy odpowiedni wymiar znamionowy. Dzięki danym wymiaru znamionowego i średnicy otworu pod gwint, w przypadku gwintów metrycznych rozmiar gwintu można obliczyć zgodnie ze wzorem: Średnica otworu pod gwint = Średnica znamionowa - skok gwintu W przypadku więcej niż jednego możliwego rozwiązania pomaga wyłącznie ostrożne prowadzenie metodą prób i błędów pomiarów dopasowaną suwmiarką, gwintownikiem lub śrubami. 35

36 ihre entscheidung! TO TWOJA DECYZJA! Wysoka jakość produkcji Höchste Fertigungsqualität Certyfikat według DIN ISO 9001 Zertifi zierung nach DIN ISO 9001 Nowa technologia produkcji Neueste Produktionstechnologien Rozległy asortyment Umfangreiche Produktauswahl Więcej informacji na mehr information?

37 PRZEGLĄD PROGRAMU GWINTOWNIKI RĘCZNE GWINTOWNIKI MASZYNOWE ZESTAWY DO NAPRAWY GWINTÓW WIERTŁA STOPNIOWE POGŁĘBIACZE WIERTŁA KRĘTE BIT- PROGRAM PILNIKI OBROTOWE NARZĘDZIA RĘCZNE DO GRATOWANIA OTWORNICE I GRATOWNIKI ZESTAWY NARZĘDI

38 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU Naprawa gwintu Jakich narzędzi potrzebujemy? SPECJALNE WIERTŁO SPIRALNE Przy użyciu wiertła spiralnego DIN 338 (patrz również strona 12) nawiercony zostanie uszkodzony gwint, a jednocześnie wywiercony zostanie otwór pod gwint umożliwiający użyciu specjalnego gwintownika. SPECJALNY GWINTOWNIK Przy pomocy specjalnego gwintownika można naciąć gwint, w który wkręcana jest następnie specjalna wkładka gwintowana (tzw. sprężynka). Wielkość gwintownika nie odpowiada w tym przypadku normalnym wielkościom gwintu! WKŁADKA GWINTOWANA Wkładka gwintowana wykonana ze stali nierdzewnej gwarantuje bardzo dobrą odporność na korozję i temperaturę. Przekrój poprzeczny wkładki ma kształt rombu. Drut zostaje zwinięty do postaci elastycznej sprężyny. W dolnym jej końcu znajduje się zaczep. Wkręcenie wkładki gwintowanej powoduje lekkie napięcie sprężyny i utrzymywanie wkładu w zewnętrznym gwincie. Wkładka gwintowana jest zatem większa po wkręceniu niż w stanie początkowym. 38

39 NAPRAWA GWINTÓW WKŁADKI GWINTOWE 39

40 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU WKRĘTAK Wkładki gwintowane są wkręcane przy użyciu wkrętaka. URZĄDZENIE DO ŁAMANIA Urządzenie do łamania zaczepu umożliwia odłamanie zaczepu mocującego po wkręceniu wkładki. Wkłady naprawcze gwintów są stosowane w celu naprawy wadliwych gwintów z zachowaniem ich średnicy znamionowej lub wzmocnienia gwintów. Stosowane są one głównie w przypadku gwintów wykonanych z aluminium, magnezu, tytanu, miedzi i stali Wkrętak i urządzenie do łamania zaczepu 40

41 NAPRAWA GWINTÓW PROCES NAPRAWY Najpierw wadliwy gwint jest nawiercany, w tym celu stosuje się odpowiednie wiertło spiralne. Otwór jest następnie oczyszczany, a następnie przy użyciu gwintownika nacinany jest nowy gwint w otworze. Przy użyciu wkrętaka wkręcana jest wkładka gwintowana, a przy użyciu urządzenia do łamania ostatecznie odłamywany jest zaczep. Wkładka gwintowana jest wówczas pewnie osadzona. Wkładkę można skrócić do żądanej długości przy pomocy bocznych szczypiec tnących. 41

42 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU WSKAZÓWKA! PRZYRZĄD DO WYKRĘCANIA ŚRUB Urządzenie do wykręcania śrub umożliwia wykręcenie urwanych lub uszkodzonych śrub. W urwanej śrubie wywierca się najpierw wyśrodkowany otwór, następnie środek poddaje się punktowaniu przy użyciu punktaka. Następnie do wywierconego otworu wkręca się, w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara (w lewo), urządzenie do wykręcania śrub. Rolę uchwytu może pełnić regulowana grzechotka lub uchwyt do narzędzi bez pokrętła. 42

43 NAPRAWA GWINTÓW stęp 1 stęp 2 stęp 3 stęp 4 43

44 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU GWINT METRYCZNY M Podział Passes w mm em mm max. Tamanho wielkość max. otworu Do furo Wiertło Ø Broca ø mm Gwintownik Macho ø Ø M 1 0,25 0,785 0,75 0,97 M 1,2 0,25 0,985 0,95 1,17 M 1,4 0,3 1,142 1,10 1,36 M 1,6 0,35 1,312 1,25 1,54 M 1,7 0,35 1,346 1,30 1,66 M 1,8 0,35 1,484 1,45 1,74 M 2 0,4 1,679 1,60 1,94 M 2,2 0,45 1,813 1,75 2,13 M 2,3 0,4 1,941 1,90 2,25 M 2,5 0,45 2,115 2,05 2,43 M 2,6 0,45 2,155 2,10 2,54 M 3 0,5 2,559 2,50 2,92 M 4 0,7 3,422 3,30 3,91 M 5 0,8 4,334 4,20 4,9 M 6 1,0 5,153 5,00 5,88 M 7 1,0 6,153 6,00 6,88 M 8 1,25 6,912 6,80 7,87 M 9 1,25 7,912 7,80 8,87 M 10 1,5 8,676 8,50 9,95 M 11 1,5 9,676 9,50 10,85 M 12 1,75 10,441 10,20 11,83 M 14 2,0 12,210 12,00 13,82 44

45 TABELE max. Podział Steigung Kernloch Wiertło Bohrer øø Gwintownik Ø Bolzenø M wielkość w in mm Größtmaß mm otworu M 16 2,0 14,210 14,00 15,82 M 18 2,5 15,744 15,50 17,79 M 20 2,5 17,744 17,50 19,79 M 22 2,5 19,744 19,50 21,79 M 24 3,0 21,252 21,00 23,77 M 27 3,0 24,252 24,00 26,77 M 30 3,5 26,771 26,50 29,73 M 33 3,5 29,771 29,50 32,73 M 36 4,0 32,270 32,00 35,7 M 39 4,0 35,270 35,00 38,7 M 42 4,5 37,799 37,50 41,69 M 45 4,5 40,799 40,50 44,69 M 48 5,0 43,297 43,00 47,66 M 52 5,0 47,297 47,00 51,66 M 56 5,5 50,796 50,50 55,63 M 60 5,5 54,796 54,50 59,62 M 64 6,0 58,305 58,00 63,61 M 68 6,0 62,305 62,00 67,61 45

46 GWINT METRYCZNY DROBNOZWOJNY PRZEWODNIK O GWINTOWANIU M Podział Passes w mm em mm max. Tamanho wielkość max. otworu Do furo Wiertło Ø Broca ø mm Gwintownik Macho ø Ø M 2,5 0,35 2,201 2,15 2,46 M 3 0,35 2,721 2,65 2,94 M 3,5 0,35 3,221 3,15 3,45 M 4 0,5 3,599 3,50 3,93 M 4,5 0,5 4,099 4,00 4,45 M 5 0,5 4,599 4,50 4,93 M 6 0,75 5,378 5,20 5,91 M 7 0,75 6,378 6,20 6,91 M 8 0,75 7,378 7,20 7,91 M 8 1 7,153 7,00 7,88 M 9 0,75 8,378 8,20 8,91 M 9 1 8,153 8,00 8,88 M 10 0,75 9,378 9,20 9,91 M ,153 9,00 9,88 M 10 1,25 8,912 8,80 9,87 M 11 0,75 10,378 10,20 10,90 M ,153 10,00 10,88 M ,153 11,00 11,88 M 12 1,25 10,912 10,80 11,87 M 12 1,5 10,676 10,50 11,85 M ,153 13,00 13,88 M 14 1,25 12,912 12,80 13,87 46

47 TABELE M Podział Steigung w mm in mm max. Kernloch wielkość Größtmaß otworu Wiertło Ø Bohrer ø mm Gwintownik Bolzenø Ø M 14 1,5 12,676 12,50 13,85 M ,153 14,00 14,88 M 15 1,5 13,676 13,50 14,85 M ,153 15,00 15,88 M 16 1,5 14,676 14,50 15,85 M ,153 17,00 17,88 M 18 1,5 16,676 16,50 17,86 M ,210 16,00 17,82 M ,153 19,00 19,88 M 20 1,5 18,676 18,50 19,85 M ,210 18,00 19,82 M ,153 21,00 21,88 M 22 1,5 20,676 20,50 21,85 M ,210 20,00 21,82 M ,153 23,00 23,88 M 24 1,5 22,676 22,50 23,85 M ,210 22,00 23,82 M ,153 26,00 26,88 M 27 1,5 25,676 25,50 26,85 M ,210 25,00 26,82 M ,153 29,00 29,88 M 30 1,5 28,676 28,50 29,85 47

48 GWINT METRYCZNY DROBNOZWOJNY M Podział Steigung w mm in mm max. Kernloch wielkość Größtmaß otworu PRZEWODNIK O GWINTOWANIU Wiertło Ø Bohrer ø mm Gwintownik Bolzenø Ø M ,210 28,00 29,82 M 33 1,5 31,676 31,50 32,85 M ,210 31,00 32,82 M ,252 30,00 32,76 M 36 1,5 34,676 34,50 35,85 M ,210 34,00 35,82 M ,252 33,00 35,76 M 39 1,5 37,676 37,50 38,85 M ,210 37,00 38,82 M ,252 36,00 38,76 M 42 1,5 40,676 40,50 41,85 M ,210 40,00 41,82 M ,252 39,00 41,76 M ,270 38,00 41,72 M 45 1,5 43,676 43,50 44,85 M ,210 43,00 44,82 M ,252 42,00 44,76 M ,270 41,00 44,72 M 52 1,5 50,676 50,50 51,85 M ,210 50,00 51,82 M ,252 49,00 51,76 M ,270 48,00 51,70 48

49 NOTES

50 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU GWINTY CALOWE Nominal nominal Inch Cal BSW UNC UNF UNEF BSF núcleo Gwintownik Macho exteriores Gwint C ø Ø Øø Øø Øø Passe de dente / Passe Polegadas Cal Dziesdecimal iętny Pitch/" Pitch/" Pitch/" Pitch/" Pitch/" mm mm mm Nr. 0 0, ,20 1,49 1,520 Nr. 1 0, ,50 1,79 1,850 Nr. 2 0, ,80 2,10 2,180 Nr. 3 0, ,10 2,41 2,520 Nr. 4 0, ,40 2,77 2,850 Nr. 5 0, ,60 3,09 3,170 Nr. 6 0, ,90 3,41 3,500 Nr. 8 0, ,50 4,02 4,160 Nr. 10 0, ,00 4,71 4,830 Nr. 12 0, ,60 5,37 5,490 1/16" 0, ,20 1,55 1,587 3/32" 0, ,90 2,30 2,381 1/8" 0, ,60 3,09 3,175 5/32" 0, ,20 3,88 3,969 3/16" 0, ,80 4,61 4,762 7/32" 0, ,60 5,43 5,556 1/4" 0, ,10 6,17 6,350 5/16" 0, ,50 7,76 7,938 3/8" 0, ,90 9,30 9,525 7/16" 0, ,30 10,90 11,113 1/2" 0, ,50 12,44 12,700 9/16" 0, ,30 13,90 14,288 5/8" 0, ,50 14,82 15,876 11/16" 0, ,50 17,05 17,463 50

51 TABELE Nominal Nenn Inch Cal BSW BSW UNC UNC UNF UNEF BSF BSF Kern Gwintownik Bolzen Aussen Gwint ø Ø Øø Øø Øø Zoll Cal Dzies- Dezimal iętny Pitch/" Gang / Pitch/" Gang / Pitch/" Gang / Pitch/" Gang / Pitch/" Gang / mm mm mm 11/16" 0, ,50 17,05 17,463 3/4" 0, ,50 18,76 19,051 13/16" 0, ,50 20,33 20,638 7/8" 0, ,50 21,90 22,226 15/16" 0, ,50 23,49 23,813 1" 1, ,00 25,08 25, /16" 1, ,50 26,63 26, /8" 1, ,00 28,11 28, /16" 1, ,70 29,75 30, /4" 1, ,00 31,35 31, /16" 1, ,00 32,90 33, /8" 1, ,50 34,49 34, /16" 1, ,00 36,20 36, /2" 1, ,50 37,67 38, /8" 1, ,50 41,00 41, /4" 1, ,00 44,00 44, /8" 1,8750 4,5 4, ,50 47,22 47,627 2 " 2,0000 4,5 4, ,50 50,30 50, /4" 2, ,5 50,80 56,75 57, /2" 2, ,15 63,05 63, /4" 2,7500 3,5 4 62,00 69,25 69,853 3" 3,0000 3,5 4 68,95 75,75 76,203 51

52 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU GWINT RUROWY R Cal Pitch Core Wiertło R ø Inch Passe núcleo-ø Macho-ø exteriores -ø Ø Ø Ø Ø de dente Dzies- Gwintownik mm mm mm Polegadas Cal Cal decimal iętny Polegadas mm mm mm 1/16" 0, ,80 7,62 7,723 1/8" 0, ,80 9,62 9,728 1/4" 0, ,80 13,03 13,157 3/8" 0, ,30 16,54 16,662 1/2" 0, ,00 20,81 20,955 5/8" 0, ,00 22,77 22,911 3/4" 1, ,50 26,30 26,441 7/8" 1, ,30 30,06 30,201 1" 1, ,50 33,07 33, /8" 1, ,50 37,72 37, /4" 1, ,50 41,73 41, /8" 1, ,00 44,14 44, /2" 1, ,00 47,62 47, /4" 1, ,00 53,57 53,746 2 " 2, ,00 59,43 59, /4" 2, ,30 65,49 65, /2" 2, ,80 74,97 75, /4" 2, ,00 81,32 81,534 3" 3, ,50 87,67 87, /4" 3, ,60 93,546 93, /2" 3, ,00 99, , /4" 3, ,00 106, ,680 4" 4, ,50 112, ,030 52

53 NOTATKI

54 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU PRĘDKOŚĆ OBROTOWA/ PRĘDKOŚĆ SKRAWANIA Wiertlo ø RPM Prędkość cięcia 100 0,3 0,6 0,9 1,3 1,6 1,9 2,3 2,5 2, ,6 1,3 1,9 2,5 3,1 3,8 4,6 5,0 5, ,9 1,9 2,8 3,8 4,7 5,7 6,9 7,5 8, ,3 2,5 3,8 5,0 6,3 7,5 9,2 10,1 11, ,6 3,1 4,7 6,3 7,9 9,4 11,5 12,6 14, ,9 3,8 5,7 7,5 9,4 11,3 13,8 15,1 17, ,2 4,4 6,6 8,8 11,0 13,2 16,1 17,6 19, ,5 5,0 7,5 10,1 12,6 15,1 18,3 20,1 22, ,8 5,7 8,5 11,3 14,1 17,0 19,8 22,6 25, ,1 6,3 9,4 12,6 15,7 18,9 22,0 25,1 28, ,5 6,9 10,4 13,8 17,3 20,7 24,2 27,6 31, ,8 7,5 11,3 15,1 18,9 22,6 26,4 30,2 33, ,1 8,2 12,3 16,3 20,4 24,5 28,6 32,7 36, ,4 8,8 13,2 17,6 22,0 26,4 30,8 35,2 39, ,7 9,4 14,1 18,9 23,6 28,3 33,0 37,7 42, ,0 10,1 15,1 20,1 25,1 30,2 35,2 40,2 45, ,3 10,7 16,0 21,4 26,7 32,0 37,4 42,7 48, ,7 11,3 17,0 22,6 28,3 33,9 39,6 45,2 50, ,0 11,9 17,9 23,9 29,8 35,8 41,8 47,8 53, ,3 12,6 18,9 25,1 31,4 37,7 44,0 50,3 56, ,6 13,2 19,8 26,4 33,0 39,6 46,2 52,8 59, ,9 13,8 20,7 27,6 34,6 41,5 48,4 55,3 62, ,2 14,5 21,7 28,9 36,1 43,4 50,6 57,8 65, ,5 15,1 22,6 30,2 37,7 45,2 52,8 60,3 67, ,9 15,7 23,6 31,4 39,3 47,1 55,0 62,8 70,7 54

55 TABELE ,1 3,5 3,8 4,1 6,3 6,9 7,5 8,2 9,4 10,4 11,3 12,3 12,6 13,8 15,1 16,3 15,7 17,3 18,9 20,4 18,9 20,7 22,6 24,5 22,0 24,2 26,4 28,6 25,1 27,6 30,2 32,7 28,3 31,1 33,9 36,8 31,4 34,6 37,7 40,8 34,6 38,0 41,5 44,9 37,7 41,5 45,2 49,0 40,8 44,9 49,0 53,1 44,0 48,4 52,8 57,2 47,1 51,8 56,6 61,3 50,3 55,3 60,3 65,4 53,4 58,8 64,1 69,4 56,6 62,2 67,9 73,5 59,7 65,7 71,6 77,6 62,8 69,1 75,4 81,7 66,0 72,6 79,2 85,8 69,1 76,0 82,9 89,9 72,3 79,5 86,7 93,9 75,4 82,9 90,5 98,0 78,6 86,4 94,3 102,1 55

56 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU ŚREDNICE/ PRĘDKOŚĆ SKRAWANIA Tool Werkzeug ø Ø mm Prędkość obrotowa Row RPM , , , , ,

57 TABELKI v 1000 = n d π = rpm Prędkość cięcia 1000 Średnica 3,14 = prędkość obrotowa 57

58 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU PRĘDKOŚĆ SKRAWANIA PRĘDKOŚĆ Schnittgeschwindigkeit CIĘCIA (RPM)(m/min) Material Przykład Beispiel Cięcia Schneidstoff enie Bohren canie Reiben Gewindebohren wanie Materiał Materiał do Wierc- Rozwier- Gwinto- Unlegierter Baustahl Niestopowa stal węglowa St 37 HSS HSS powlekane beschichtet węglikiem HM Baustahl C 45 HSS HSS powlekane beschichtet węglikiem HM Stal Węglowa Stahl rostfrei Stal nierdzewna V 2 A HSS HSS powlekane beschichtet węglikiem HM Grauguß GG25 HSS HSS powlekane beschichtet węglikiem HM Żeliwo Szare Aluminium Legierung Stop aluminium AlCuSi HSS HSS powlekane beschichtet węglikiem HM Messing Ms57 HSS HSS powlekane beschichtet węglikiem HM Mosiądz Są to wytyczne, które mogą różnić się w praktyce. 58

59 NOTES

60 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU

61 NOTES

62 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU

63 NOTIZEN

64 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU

65 NOTES

66 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU

67 NOTES

68 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU

69 NOTES

70 PRZEWODNIK O GWINTOWANIU

71 NOTES

72 EXACT POLSKA GROUP SP. Z O.O. ul.wielicka44c Kraków Tel info@exactpolska.pl