Protokół ze spotkania Komisji Dialogu Społecznego ds. Mieszkań Chronionych w Warszawie

Transkrypt

1 Protokół ze spotkania Komisji Dialogu Społecznego ds. Mieszkań Chronionych w Warszawie Spotkanie odbyło się 22 czerwca 2010 roku w Biurze Polityki Społecznej przy ul. Niecałej 2 w Warszawie. W posiedzeniu uczestniczyło 25 osób, w tym przedstawiciele 13 organizacji pozarządowych: 1. Fundacja "Tak daleko, a tak blisko" 2. Fundacja L Arche (Arka) 3. Mazowieckie Forum Środowiskowych Domów Samopomocy przy Stow. BORIS 4. Polskie Towarzystwo Psychologiczne Oddział Warszawski 5. Stowarzyszenie Bliżej Dziecka 6. Stowarzyszenie "Iskra" 7. Stowarzyszenie Nie-Grzeczne Dzieci 8. Stowarzyszenie Ożarowska 9. Stowarzyszenie Na Rzecz Wsparcia i Rozwoju PROGRES 10. Stowarzyszenie One.pl 11. Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób z Zaburzeniami Psychicznymi Integracja 12. Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym 13. Towarzystwo Przyjaciół Szalonego Wózkowicza. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Urzędu m.st. Warszawy: Biura Polityki Społecznej Irena Chmiel (Zastępca Dyrektora), Jan Ponulak (Naczelnik Wydz. ds. Osób Niepełnosprawnych) Biura Polityki Lokalowej - Katarzyna Łęgiewicz (Zastępca Dyrektora), Anna Tomaszewska i Karolina Kubit. Gośćmi na spotkaniu byli: Pan poseł Sławomir Piechota, Przewodniczący sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Pan poseł Marek Plura, Przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Osób Niepełnosprawnych. 1

2 Przebieg spotkania: 1. Dyskusja na temat kwestii legislacyjnych w kontekście mieszkań chronionych. 2. Podsumowanie i omówienie zagadnień, które zostaną omówione na kolejnych spotkaniach Komisji. Ad.1. W pierwszej części spotkania miała miejsce dyskusja na temat kwestii legislacyjnych w kontekście mieszkań chronionych. Przebieg dyskusji 1. W pierwszej części spotkania, na prośbę pana Sławomira Piechoty, wszyscy członkowie Komisji przedstawili zakres działań poszczególnych organizacji. Pan poseł Piechota jest osobą niepełnosprawną od 37 lat. W wyniku wypadku jeździ na wózku. Społecznie udzielał się przy tworzeniu Społecznych Domów Dziecka we Wrocławiu. Zajmował się również Domami Pomocy Społecznej i hostelami dla osób opuszczających Domy Dziecka. Pan Piechota zastanawiał się na ile tworzenie mieszkań chronionych jest zależne od prawa, a na ile od dobrej woli samorządów. Następnie przekazał informacje dotyczące Zielonej Księgi na temat opieki długoterminowej w Polsce. Księga zostanie upubliczniona we wrześniu, wtedy też rozpoczną się konsultacje społeczne. Poseł Piechota twierdził, że w ostatnich latach w Polsce zmieniło się bardzo dużo oraz zmienił się poziom problemów. 2. Pan poseł Marek Plura mieszkał przez 10 lat w Domu Pomocy Społecznej prowadzonym przez Caritas. Według niego stereotyp Domów Pomocy Społecznej w Polsce jest nieprawdziwy i krzywdzący. Od 11 lat mieszka w mieszkaniu chronionym z żoną i z dziećmi. Zakłada, że nowelizacja ustawy o pomocy społecznej może przynieść wiele korzyści i pozytywnych zmian. Koszt Domów Pomocy Społecznej jest drogi co najmniej 3 tysiące złotych miesięcznie. Pan Plura zastanawiał się, dlaczego gminy nie chcą zainwestować tyle samo lub mniej i wprowadzić alternatywne rozwiązania. Dla przykładu Katowice płacą około miliona złotych rocznie za mieszkańców Domów Pomocy Społecznej. Pan Plura zakłada, że skarbnikom miejskim łatwiej jest wydawać pieniądze, gdy nie logika, a wyłącznie przepisy kierują ich postępowaniem. Rodzinne Domy Pomocy działają już dla osób starszych. Pan Marek Plura chciałby poszerzyć działalność tego typu placówek o grupę osób 2

3 niepełnosprawnych. Niestety poprawka dotycząca Rodzinnych Domów Pomocy nie przeszła. Trwają jednak prace przy współpracy rządu nad kolejną poprawką. 3. Przewodnicząca Komisji p. Agnieszka Dudzińska zadała posłom pytanie czy organizacje pozarządowe będą mogły uczestniczyć w procesie tworzenia i prowadzenia Rodzinnych Domów Pomocy. 4. Pan poseł Piechota odpowiedział, że samorządy będą musiały kierować się do organizacji zewnętrznych jako wykonawców. Następnie pan poseł poinformował członków Komisji, że osoby zainteresowane udziałem w posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny mogą uzyskać więcej informacji pod numerem telefonu Jeżeli jest się zainteresowanym konkretnym tematem znajdującym się w porządku obrad posiedzenia wystarczy zadzwonić do sekretariatu. Można przedstawić wniosek, który może zostać przyjęty przez posłów. 5. Przew. Agnieszka Dudzińska przypomniała, że w 2008 roku w odpowiedzi na interpelację poselską pojawiła się interpretacja Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, iż prowadzenie Rodzinnych Domów Pomocy może być zlecane wyłącznie osobom fizycznym. 6. Pan Piechota odpowiedział, że jest to prawda jeśli chodzi o samo wykonanie, jednak prowadzenie takich Domów będzie zlecane organizacjom pozarządowym. 7. Dyr. Katarzyna Łęgiewicz (Biuro Polityki Lokalowej) stwierdziła, że w Warszawie stworzono przepisy umożliwiające Radzie wyznaczenie określonej liczby mieszkań na mieszkania treningowe (ruszył drugi konkurs). Nawiązała również do Programu Budownictwa Komunalnego. Mieszkania chronione trudniej robić w starym zasobie mieszkaniowym. Najłatwiej tworzyć gniazda w nowym budownictwie. To nie prawo stanowi problem. Trudność polega na tym, że mieszkania przekazywane są do Ośrodków Pomocy Społecznej, do których należy decyzja, co dalej z nimi zrobić. Kluczową kwestią jest określenie grup docelowych, zakresu pomocy, skali potrzeb, kryteriów przyznawania, stałych źródeł finansowania oraz wybór organizacji pozarządowych. W Warszawie tworzenie Rodzinnych Domów Dziecka nie jest zbyt popularne. Przy tworzeniu Rodzinnych Domów Pomocy przy wykorzystaniu mieszkaniowego zasobu gminy należy rozważyć Ustawę o ochronie praw lokatorów. 8. Przew. Agnieszka Dudzińska zwróciła uwagę, że brak jest procedur wykonawczych i regulacji dotyczących kontroli, przez co mało przychylna gmina może stwierdzić, że jest zbyt wiele barier, aby wygospodarować lokale na mieszkania chronione. Organizacje pozarządowe chcą 3

4 prowadzić mieszkania chronione i dlatego dobrym rozwiązaniem jest organizowanie nowych konkursów. Termin mieszkanie w nazwie mieszkania chronione powoduje lękliwe nastawienie ze strony samorządów. 9. Dyr. Katarzyna Łęgiewicz (Biuro Polityki Lokalowej) stwierdziła, że problemem nie jest samo otrzymanie mieszkania komunalnego, lecz opieka nad tym mieszkaniem, a to już jest kwestia zależna od Ustawy o pomocy społecznej. 10. Pani Zofia Pągowska (Mazowieckie Forum Środowiskowych Domów Samopomocy) stwierdziła, że problem leży w modelu polskich rodzin model opiekuńczy. Pomocne byłoby prawo pozwalające rodzinom na przekazanie mieszkania na rzecz organizacji pozarządowej, która następnie stworzy z niego mieszkanie chronione. 11. Pani Maria Lehman (Polskie Towarzystwo Psychologiczne) dodała, że warto propagować model Rodzinnych Domów Pomocy, które dobrze funkcjonują, ponieważ jest w nich mało osób i kontakt międzyludzki jest na dobrym poziomie. Poruszyła również kwestie osób niepełnosprawnych. Proponowała, aby stworzyć pajęczynę mieszkań osób sędziwych, którym pomoc byłaby udzielana w ich własnych mieszkaniach. Pozwoliłoby to na znaczne ograniczenie kosztów i zapewnienie szczególnie komfortowych warunków dla osób starszych. Pomocne mogłoby być dodatkowo zastosowanie takich rozwiązań jak np. guzik telepomocowy. 12. Pan poseł Piechota stwierdził, że przejmowanie mieszkań to dobry pomysł. 13. Pani Maria Lehman zadała pytanie o kwestie podatkowe. 14. Przew. Agnieszka Dudzińska zapytała ponadto o kwestie finansowania projektów. 15. Pan poseł Piechota zapewnił, że pewne rzeczy mogą się dziać bez zmian w prawie. Inna sytuacja jest na wsi, a inna w mieście. Samorządy mają prawo tworzyć własne programy i rozdysponowywać mieszkania. Organizacje pozarządowe mają problem z zasobem ludzkim. To nie jest łatwe. To nie może być konkurs dla każdego, bo to zbyt duże ryzyko. Pozyskanie pieniędzy nie stanowi problemu. Większy problem stanowi pozyskanie osób, które będą tymi pieniędzmi właściwie zarządzać. Blokady podatkowe i tego typu problemy należy rozbijać. Deinstytucjonalizacja mieszkalnictwa społecznego powinna być zadaniem na jesień. 16. Pan Marek Plura zaznaczył, że organizacje pozarządowe są postrzegane w samorządach coraz częściej jako ci, którzy zabierają kłopot samorządowi i przejmują część odpowiedzialności. 17. Pan poseł Piechota przedstawił dane, z których wynika, że w Polsce jest około 100 tysięcy osób niepełnosprawnych w placówkach zarządzanych przez organizacje pozarządowe, a około 250 4

5 tysięcy w zinstytucjonalizowanych placówkach. Za granicą jest dokładnie odwrotnie. 18. W dalszej części spotkania dyr. Katarzyna Łęgiewicz stwierdziła, że Ośrodki Pomocy Społecznej mogą przekazać mieszkania organizacjom pozarządowym, które zajęłyby się ich prowadzeniem. Komisja musi przekazywać do Biura Polityki Lokalowej projekty dotyczące wyposażenia, zapotrzebowania i konkretnych potrzeb odnośnie mieszkań chronionych. Ułatwi to proces tworzenia komunalnych mieszkań chronionych, wyodrębnionych dla pomocy społecznej. Można wykorzystywać różne ścieżki rozwiązań. Jedną z nich jest tworzenie mieszkań poprzez struktury Ośrodków Pomocy Społecznej. Inną opcją jest udział fundacji, które wnoszą swój wkład do prowadzania mieszkania, a miasto je zapewnia. Ad.2. W kolejnej części obrad podsumowano przebieg obrad Komisji i omówiono zagadnienia, które będą przedmiotem kolejnych spotkań. W ciągu następnych pięciu lat może powstać nawet do 1000 mieszkań. Dlatego należy zewidencjonować potrzeby podopiecznych poszczególnych organizacji i dostarczyć do Biura Polityki Lokalowej informacje nt: - liczby osób, - specyfiki osób niepełnosprawnych, - lokalizacji, - trudności, wymagań, oczekiwań, - rozplanowania mieszkań. Za pośrednictwem poczty elektronicznej do wszystkich organizacji członkowskich zostanie wystosowana wiadomość zawierająca ankietę pozwalająca określić wymagania osób niepełnosprawnych z poszczególnych organizacji. Osoby, które nie reprezentują żadnych organizacji, a które uczestniczą w posiedzeniach Komisji są zobowiązane do dołączenia do którejś z organizacji. W trakcie kolejnych obrad Komisji zostanie omówiony i ustalony Regulamin Komisji. Sprawozdanie przygotował Tytus Koweszko (Stowarzyszenie Na Rzecz Wsparcia i Rozwoju PROGRES). 5