Wyzwania dla szkolnictwa zawodowego wobec potrzeb pracodawców wyniki badań

Transkrypt

1 Konferencja nt. Rozwój szkolnictwa zawodowego w Siedlcach w dostosowaniu do potrzeb rynku pracy Siedlce 24 marca 2011 roku Wyzwania dla szkolnictwa zawodowego wobec potrzeb pracodawców wyniki badań Autor: BoŜena Słomińska

2 Prezentowane problemy badawcze Udział szkolnictwa zawodowego w podaŝy pracy Dostosowanie podaŝy do popytu na pracę Potrzeby pracodawców w zakresie zatrudnienia pracowników o wykształceniu zawodowym Dylematy szkolnictwa zawodowego związane z dopasowaniem podaŝy pracy do popytu

3 Czynniki warunkujące udział absolwentów szkolnictwa zawodowego w zaspokajaniu popytu na pracę właściwe ukształtowanie oferty edukacyjnej szkół, to jest w taki sposób, aby kierunki kształcenia były zgodne z aktualnym zapotrzebowaniem lokalnych pracodawców, odpowiednie przygotowanie absolwentów do podjęcia pracy w określonym zawodzie, to jest wyposaŝenia absolwenta w odpowiedni zasób wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych oraz wykształcenia w nim kompetencji spełniających oczekiwania pracodawców.

4 Dopasowanie podaŝy do popytu Potrzeby pracodawców PodaŜ absolwentów Pracownicy wykształceni w konkretnych zawodach Określona liczba pracowników PoŜądana jakość pracowników Absolwenci w zawodach wynikających z oferty edukacyjnej Liczba wynikająca z dokonanych wyborów uczniów Jakość uzyskana w toku nauczania

5 Absolwenci siedleckich techników w latach Zawody Udział w liczbie absolwentów Technik mechanik 22,8 Technik ekonomista 14,2 Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego 13,5 Technik elektronik 12,8 Technik handlowiec 8,7 Technik elektryk 8,2 Technik budownictwa 7,0 Technik hotelarstwa 4,0 Technik architektury krajobrazu 4,0 Źródło: Dane z Urzędu Miasta w Siedlcach, obliczenia własne

6 Absolwenci siedleckich szkół zawodowych w latach Zawody Udział w liczbie absolwentów Kucharz małej gastronomii 17.9 Mechanik pojazdów samochodowych 14,1 Sprzedawca 12,4 Mechanik-monter maszyn i urządzeń 10,1 Cukiernik 7,6 Ogrodnik 4,9 Elektryk 4,8 Technolog robót wykończeniowych 3,4 Źródło: Dane z Urzędu Miasta w Siedlcach, obliczenia własne

7 Zawody najczęściej reprezentowane przez bezrobotnych Zawody Liczba bezrobotnych Sprzedawca Asystent ekonomiczny Technik mechanik Technik Ŝywienia i gospodarstwa domowego Mechanik samochodów osobowych Cukiernik Kucharz małej gastronomii Ekonomista 59 - Źródło: Dane PUP w Siedlcach,

8 Oferty pracy najczęściej zgłaszane do PUP w Siedlcach Zawody Liczba ofert pracy Sprzedawca Robotnik budowlany Kucharz Murarz Elektromonter instalacji elektrycznych Szwaczka Rozbieracz-wykrawacz Kelner Źródło: Dane PUP w Siedlcach,

9 Ocena sytuacji niepełne dopasowanie popytu i podaŝy wg zawodów Kucharz-nie występuje w ofercie techników Murarz-kształci się w nim 3% uczniów ZSZ Elektromonter instalacji elektrycznych-nie nauczany Szwaczka-zawód nie nauczany Rozbieracz-wykrawacz-zawód nie nauczany Rzeźnik-wędliniarz- 7 absolwentów przez 5 lat Kelner-zawód nie nauczany Ślusarz-5 absolwentów w okresie 5 lat

10 Sprzedawca i robotnik budowlany Paradoks: zarejestrowani bezrobotni oraz brak potencjalnych pracowników w tych samych zawodach

11 Czy rynek zaspokaja potrzeby na pracowników wg grup zawodów, w% Zdecydowanie tak Raczej tak Ekonomiczne 59,1 Raczej nie Zdecydowanie nie Handlowe 52,3 Mechaniczne i samochodowe 39,9 Budowlane 17,2 Elektrotechniczne 25,2 Elektrotechniczne 17,1 Gastronomiczne 13,8 Handlowe 13,6 Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

12 Niedobory ilościowe w zatrudnieniu w ocenie pracodawców Grupy zawodów % wskazańniewystarczające gastronomiczne 36,4 rolnicze/ogrodnicze 33,0 elektrotechniczne 29,0 odzieŝowe 25,0 budowlane 24,1 pracownicy usług osobistych 21,4 mechaniczne i samochodowe 18,6 handlowe 12,8 ekonomiczne 7,7 Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

13 Niezadowalająca jakość zatrudnienia w ocenie pracodawców Grupy zawodów % wskazań gastronomiczne 57,1 turystyka i hotelarstwo 50,0 pracownicy usług osobistych 42,9 elektrotechniczne 34,5 ogrodnicze/rolnicze 33,0 mechaniczne i samochodowe 25,0 budowlane 22,2 odzieŝowe 20,0 handlowe 17,1 ekonomiczne 10,5 Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

14 Główne trudności w znalezieniu pracowników, w % wskazań Zawody Brak Trud ności Brak kandyda tów Brak kwalifika cji Brak cech Zbyt niska płaca ekonomiczne 80,3 2,6 9,2 7,9 13,2 handlowe 55,6-24,7 23,5 32,1 gastronomiczne 50,0 3,8 50,0 15,4 34,6 elektrotechniczne 20,6 11,8 52,9 20,6 35,3 budowlane 41,4-37,9 27,6 44,8 mechaniczne 47,5 1,6 29,5 19,7 27,9 odzieŝowe 20,0-60,0-20,0 usługi osobiste 26,7 6,7 66,7 53,3 33,3 rolnicze 80,0-20,0 20,0 20,0 Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

15 Ocena zbieŝności kwalifikacji i cech absolwentów, w% Wysoko cenione przez pracodawców Posiadane przez absolwentów ZSZ Doświadczenie w zawodzie 72 Niewystarczające umiejętności Odpowiedzialność i solidność 71 Wysokie oczekiwania płacowe Lojalność 62 Brak planów zawodowych 28 Umiejętność pracy w zespole 37 Niechętny stosunek do pracy Dyspozycyjność 29 Brak pewności siebie 23 Odpowiednie wykształcenie 24 Gotowość do podnoszenia kwalifikacji Inicjatywa i kreatywność 21 Brak umiejętności pracy w zespole Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

16 Przyczyny niedopasowania podaŝy do popytu na pracę - podsumowanie Uwarunkowania i sytuacja w szkolnictwie zawodowym Oferta edukacyjna i jakość kształcenia Preferencje i aspiracje młodzieŝy i rodziców Brak droŝnych kanałów przepływu informacji o rynku Mała funkcjonalność systemu doradztwa zawodowego Ograniczona współpraca szkół z pracodawcami

17 Mocne i słabe strony szkolnictwa zawodowego w Siedlcach Mocne Szeroka oferta edukacyjna w zakresie zawodów i specjalności Wysoki poziom wiedzy teoretycznej przekazywanej uczniom techników Występująca w niektórych szkołach efektywna współpraca z pracodawcami w zakresie kształcenia praktycznego Słabe Przewaga teorii nad praktyką Mało zajęć praktycznych i ich zła organizacja Niski poziom wyposaŝenia pracowni szkolnych Słabe wyniki w nauce uczniów wybierających szkoły zawodowe Słaba i nieumiejętna promocja szkół zawodowych Występujący w niektórych szkołach brak współpracy z pracodawcami Źródło: badanie metodą zogniskowanego wywiadu grupowego, Siedlce 2010

18 Oferta edukacyjna w ocenie gimnazjalistów Czy jest zadowalająca? Źródło: badanie uczniów szkół gimnazjalnych, Siedlce 2010

19 Pozyskiwanie informacji z rynku pracy UdroŜnienie kanałów przepływu informacji pomiędzy podmiotami rynku pracy stworzyłoby lepsze warunki dla ukształtowania dorocznej oferty edukacyjnej Wypracowanie procedur śledzenia losów absolwentów szkolnictwa zawodowego wzbogaciłoby informacyjnie organy decydujące o ofercie i rozwoju szkolnictwa

20 Preferencje młodzieŝy i rodziców DuŜe znaczenie mają upodobania młodzieŝy i wspierających ich w wyborach rodziców, którzy postrzegają niektóre zawody jako bardziej nobilitujące na rynku pracy i wybierają ich naukę częściej niŝ naukę innych zawodów nie zwracając uwagi na zapotrzebowanie pracodawców i kierunki rozwoju rynku

21 Profesjonalna informacja i poradnictwo zawodowe Jak wynika z badań edukacyjnych Polaków większość bo aŝ 63% jest niezadowolona ze swojego wykształcenia, w tym 51% uwaŝa, Ŝe gdyby naukę zaczynali jeszcze raz to staraliby się uzyskać wykształcenie wyŝsze niŝ mają. Natomiast 9% wybrałoby inny profil kształcenia. Swoją drogę kształcenia aprobuje co trzeci Polak ( 34%)

22 Opinie gimnazjalistów na temat doradztwa zawodowego Źródło: Wyniki badania gimnazjalistów z I kw. 2010

23 Współpraca pracodawców ze szkołami zawodowymi, w % Ocena współpracy Ogółem Do 9 pracują cych pracują cych 50 i więcej Brak współpracy 58,0 60,2 60,7 46,9 Bardzo luźna współpraca 21,0 20,5 21,3 21,9 Dobra współpraca 21,0 19,3 18,0 31,3 Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

24 Przyczyny braku współpracy, w % wypowiedzi Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

25 Kierunki rozszerzania współpracy szkół zawodowych z pracodawcami Źródło: Wyniki badania pracodawców z III kw. 2010

26 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ