SOŁECTWO ŁĘKAWICA. Fot. 1. Kościół Parafialny w Łękawicy p.w. św. Mikołaja i dzwonnica widok obecny.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SOŁECTWO ŁĘKAWICA. Fot. 1. Kościół Parafialny w Łękawicy p.w. św. Mikołaja i dzwonnica widok obecny."

Daria Majewska
7 lat temu
Przeglądów:

1 SOŁECTWO ŁĘKAWICA Pierwsza wzmianka o wsi Łękawica pochodzi z roku 1344, kiedy to na prośbę Spicymira, kasztelana krakowskiego, Kazimierz Wielki potwierdził dawne przywileje nadane przez Bolesława Wstydliwego, Leszka Czarnego, i swego ojca Władysława Łokietka w odniesieniu do posiadłości kasztelana nabytych w drodze zamiany, kupna i darowizny. Dokument wśród innych dóbr wymienia miasto Tarnów wraz z okolicznymi wsiami, pomiędzy którymi jest i Łękawica i "które to wsie i miejsce, na którym wymienione miasto zostało lokowane zawsze od początku było rycerskie". Zapis ten świadczy niezbicie, że Łękawica była wsią rycerską i założona została może za czasów Bolesława Wstydliwego, a może jeszcze wcześniej. Źródła kościelne podają, że w roku 1350/51 parafia Łękawica opłaciła świętopietrze, co oznacza, że wieś należała do najstarszych w okolicy, skoro tu właśnie znajdowała się siedziba parafii. Jednocześnie jest to dowód, że przed tym rokiem w Łękawicy istniał już kościół kamienny kościół, którego fundamenty i ściany dotąd istnieją i są widoczne w konstrukcji obecnego kościoła. Obok kościoła w Łękawicy stoi murowana z cegły dzwonnica z 1925 roku. Fot. 1. Kościół Parafialny w Łękawicy p.w. św. Mikołaja i dzwonnica widok obecny.

2 Fot. 2. Kościół Parafialny w Łękawicy p.w. św. Mikołaja widoczne kamienne ściany i fundamenty starego kościoła. Wiek XIV to okres intensywnego rozwoju osadnictwa na prawie czynszowym czyli niemieckim. Prawo to nadawano nie tylko nowopowstającym osadom, ale także tym dawno już istniejącym. Wówczas we wsiach wyodrębniano grunty plebańskie, sołtyskie i chłopskie. Pojawiło się także pojęcie "skotnica" oznaczające wspólne pastwiska gromadzkie. W Łękawicy do dnia dzisiejszego zachowała się lokalna nazwa skotniki (szkotniki) na oznaczenie kilku miejsc we wsi, co wskazywałoby na istnienie takich właśnie gromadzkich pastwisk, zwłaszcza, że są to miejsca nierówne, pagórkowate, w sam raz nadające się na taki cel. Wzmianki o Łękawicy - choć nieliczne - pojawiają się także w dokumentach XV i XVI wiecznych. W dokumencie z roku 1411 dotyczącym sporu o wysokość dziesięciny pieniężnej na rzecz biskupa krakowskiego występują nazwy wsi Łękawica Wielka i Łękawka (Łękawica Mała). Kolejnych wzmianek dostarczają dokumenty sądowe. W XV wieku istniał podział na powiaty sądowe, na bazie, którego z czasem utworzono powiaty skarbowe (podatkowe, administracyjne). Granice tych powiatów były płynne, jednak okolice Tarnowa przynależały do okręgu tarnowsko-pilzneńskiego (z uwagi na fakt, iż w tych dwóch miastach odbywały się posiedzenia sądów, w dokumentach występuje on raz jako okręg tarnowski, raz jako pilzneński - districtus Tarnoviensis i Pilsnensis - czasem pojawia się też określenie territorium Tharnoviensa"). Nazwa Łękawica w tych dokumentach w XV wieku pojawia się dwukrotnie, w roku 1416 i W wieku XVI obszar tarnowski wykazywany jest w rejestrach podatkowych z lat 1504, 1505 i Tam też spotykamy Łękawicę jako jedną z wsi parafialnych. Powyższa rejestracja utrwalonych w dokumentach śladów istnienia Łękawicy dowodzi, że wieś ta zalicza się do najstarszych miejscowości regionu. Nazwa wsi wywodzi się prawdopodobnie od łąk, których jeszcze dzisiaj jest w tej miejscowości dużo. Łąki (dawniej łęki) dały pierwotną nazwę Łękawa na określenie większej wsi, w odróżnieniu od mniejszej Łękawki (tę drugą nazwę nosi do dziś wioska sąsiednia). Z czasem Łękawa przekształciła się w Łękawicę. Przez wieki głównym zajęciem mieszkańców Łękawicy była uprawa roli. Sprzyjała temu jakość tutejszej gleby. Łękawicę pokrywają gleby brunatne i pseudobielicowe wytworzone z lessów i utworów lessowych. Less ten jest prawdziwie mocno zdegradowany i często przemieszany z piaskiem i gliną, ale mimo to ziemia należy do kategorii urodzajnych.

3 W ostatnich dziesięcioleciach, zwłaszcza po II wojnie światowej oblicze wsi uległo daleko idącym przeobrażeniom. Przy ogromnym zaangażowaniu mieszkańców nastąpiła elektryfikacja wsi, powstała nowa asfaltowa droga, a co najważniejsze zbudowano nową 8 - klasową szkołę. Pierwsza Szkoła podstawowa w Łękawicy została wybudowana w 1859 roku przez mieszkańców gminy, która składała z dwóch pomieszczeń jedno pomieszczenie pełniło funkcje sali lekcyjnej, a drugie było mieszkaniem dla nauczyciela. Natomiast w roku szkolnym 1923/24 lekcje odbywały się już w nowej szkole, która składała się z czterech sal lekcyjnych. W 1967 roku rozpoczęto prace przy budowie nowej szkoły, a 20 września 1968 roku odbyła się uroczystość oddania nowego budynku Szkoły Podstawowej w Łękawicy, natomiast zajęcia lekcyjne rozpoczęły się w październiku tego samego roku. Obecnie Szkoła Podstawowa w Łękawicy kształci uczniów w klasach I - VI. Jest wyposażona w pracownię komputerową, działają w niej liczne koła zainteresowań i organizacje uczniowskie. W połowie lat dziewięćdziesiątych poprzedniego wieku podjęto również decyzję o wybudowaniu nowego przedszkola, ponieważ stare przedszkole znajdowało się poza centrum Łękawicy, w adaptowanym parterowym domu mieszkalnym, pozbawionym centralnego ogrzewania i węzła sanitarnego. Zaplanowane przedszkole znalazło swoje miejsce w wybudowanym w 1999 roku domu wielofunkcyjnym, który znajduje się w samym centrum wsi naprzeciw kościoła. Fot. 3. Budynek wielofunkcyjny, (źródło: własne). W tym budynku swoją siedzibę znalazł również ośrodek zdrowia i biblioteka publiczna (obecnie filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Skrzyszowie), które zostały przeniesione z budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Łękawicy. Obecnie, budynek OSP w Łękawicy jest w trakcie generalnego remontu i rozbudowy. Będzie wymagał również dostosowania istniejących pomieszczeń do obowiązujących przepisów i wymogów sanitarnych.

4 Fot. 4. Remiza OSP w Łękawicy, (źródło: własne). W latach siedemdziesiątych XX wieku, w Łękawicy został wybudowany nowy spożywczo-przemysłowy sklep należący do Gminnej Spółdzielni, zastępując przedwojenny, mały żydowski sklepik. Efektem zachodzących od 1989 roku przemian ustrojowych w Polsce, było powstanie w Łękawicy 4 nowych sklepów prywatnych, prywatnej piekarni i masarni oraz kilku innych firm usługowych (remontowo budowlane, warsztaty samochodowe, stolarskie, biuro rachunkowe i inne). Z biegiem lat systematycznie pogłębiały się i nadal pogłębiają związki wsi z pobliskim miastem Tarnowem. Wpłynął na to zarówno rozwój komunikacji jak i fakt, że po wojnie bardzo dużo mieszkańców znajdowało pracę w przemyśle, handlu - głównie na terenie tego miasta. Obecnie Łękawica posiada dogodne połączenie komunikacyjne z Tarnowem - kursują tu autobusy PKS oraz przewoźników prywatnych. W 1988 roku doprowadzono tu gaz, a w 1991 telefony (od 1992 r. telefony w Łękawicy przyłączone zostały do centrali w Tarnowie). Do dnia dzisiejszego wybudowano wiele dróg asfaltowych. Droga powiatowa Skrzyszów Łękawka jest na całej długości oświetlona wraz z wieloma bocznymi drogami. Został wyasfaltowany parking przy Ośrodku Zdrowia oraz częściowo wyremontowano budynek OSP. Wszystkie przystanki w miejscowości są wyremontowane i zadaszone. Do maja 2008 r. cała miejscowość zostanie skanalizowana. Będzie również uruchomiony wodociąg i ujęcie wody źródlanej, które są już wykonane. I tak, z typowo rolniczej, mało atrakcyjnej wsi, Łękawica przekształca się w podmiejską, atrakcyjną do zamieszkania i odpoczynku miejscowość. Charakterystyka miejscowości 1. Położenie. Łękawica - wieś oddalona o 9 km na południowy wschód od Tarnowa, usytuowana w obniżeniu między Trzemeską Górą, a Górą św. Marcina. 2. Powierzchnia. Powierzchnia wsi liczy hektary (15,73 km 2 ), z czego 54 zajmują lasy państwowe. 3. Liczba ludności. Liczba ludności na dzień r. wyniosła osób.

5 4. Instytucje. Na terenie wsi zlokalizowane są następujące obiekty użyteczności publicznej: Szkoła Podstawowa Przedszkole Publiczne Biblioteka Publiczna Ośrodek Zdrowia Ochotnicza Straż Pożarna 5. Gospodarka. Na terenie wsi działają następujące firmy i zakłady usługowe: Piekarnia Starostka, Zakład Masarski Józef Obal, Zakład Lakiernictwa Pojazdowego Pochroń Marek, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe Renio-Plus, Młyn Gospodarczy Stanisław Starostka, Sklep spożywczo przemysłowy Hitpol Onik Elżbieta, Zakład Produkcji Spożywczej Pióro. 6. Rolnictwo. Rolnikami gospodarującymi na największych obszarach są: Stanisław Starostka, Paweł Boruch, Jan Partyka. 7. Określenie przestrzennej struktury miejscowości. Miejscowość posiada wyraźnie zarysowane centrum wsi. Znajdują się tutaj wszystkie budynku użyteczności publicznej jak: Szkoła Podstawowa, budynek wielofunkcyjny mieszczący Ośrodek Zdrowia, Przedszkole i bibliotekę, remiza OSP, oraz zabytkowy kościół p.w. Św. Mikołaja. Przez centrum przebiega droga powiatowa Skrzyszów - Łękawka.

Podobne dokumenty

Załącznik do uchwały Nr VII/79/11 Rady Gminy Skrzyszów z dnia 27 czerwca 2011 r. Plan Odnowy Miejscowości Łękawica Gmina Skrzyszów

Załącznik do uchwały Nr VII/79/11 Rady Gminy Skrzyszów z dnia 27 czerwca 2011 r. Plan Odnowy Miejscowości Łękawica Gmina Skrzyszów S t r o n a 2 SPIS TREŚCI I. Podstawa prawna przyjęcia Planu Odnowy Miejscowości