z dnia 9 wrzesnia 2004 r. w sprawie kwalifikacji os6b uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunk6w i metod uboju i usmiercania zwierzclt 2 )

Transkrypt

1 Oziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZ~DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSP> z dnia 9 wrzesnia 2004 r. w sprawie kwalifikacji os6b uprawnionych do zawodowego uboju oraz warunk6w i metod uboju i usmiercania zwierzclt 2 ) Na podstawie art. 34 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. 0 ochronie zwierzat (Oz. U. z 2003 r. Nr 106, poz oraz z 2004 r. Nr 69, poz. 625, Nr 92, poz. 880 i Nr 96, poz. 959) zarzadza sie, co nastepu]e: 1. Rozporzqdzenie okresla: 1) kwalifikacje os6b uprawnionych do zawodowego uboju; 2) warunki przemieszczania, przetrzymywania, unieruchamiania w celu dokonania uboju lub usrniercenia zwierzat: 3) warunki i metody uboju i usmiercanla zwierzqt stosownie do gatunku. 2. llekroc w rozporzqdzeniu jest mowa 0: 1) przemieszczaniu - rozumie sie przez to wytadunek lub przew6z i przepedzanie z platform roztadunkowych, zagr6d lub pornieszczen znajdujacych sie na terenie ubojni lub do miejsca uboju; 2) przetrzymywaniu - rozumie sie przez to utrzymywanie zwierzqt w pomieszczeniach, zagrodach, wydzielonych obszarach na terenie ubojni w celu zapewnienia im niezbednej opieki przed ubojem; 3) unieruchamianiu - rozumie sie przez to metody ograniczajqce ruchy zwierzecla w celu dokonania efektywnego jego ogtuszenia lub usrniercenia: 4) usrnierceniu - rozumie sie przez to kazda czynnose powodujaca smierc zwierzecia Unieruchamianie, ogtuszanie, wykrwawianie lub usmiercanie zwierzat bez wykrwawiania przeprowadzajq osoby, kt6re: 1) ukonczvrv 18 lat; 2) posiadajq wyksztatcenie co najmniej zasadnicze zawodowe; 3) odbyty szkolenie teoretyczne oraz trzvmlesieczna praktvke na stanowisku ubojowym, pod statym nadzorem osoby posiadajqcej udokumentowany 3-letni staz pracy na stanowisku ubojowym. 1) Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi kieruje dziatem administracji rzadowe] - rolnictwo, na podstawie 1 ust. 2 pkt 1 rozporzadzenia Prezesa Rady Ministrow z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczeqotoweqo zakresu dziatania Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dz. U. Nr 134, poz. 1433). 2) Przepisy niniejszego rozporzadzenia wdrazaja postanowienia dyrektywy 93/119/WE z dnia 22 grudnia 1993 r. w sprawie ochrony zwierzat podczas uboju lub zabijania (Dz, Urz. WE L 340 z r., z pain. zrn.). Dane dotyczqce ogtoszenia aktu prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszym rozporzqdzeniu, dotvcza ogtoszenia tego aktu w Dzienniku Urzedowvm Unii Europejskiej - wydanie specjalne. 2. Kwalifikacje, 0 kt6rych mowa w ust. 1 pkt 3, sa potwierdzane dokumentem, kt6ry jest przechowywany w ubojni. 3. Czvnnosci zwiqzane z przemieszczaniem i przetrzymywaniem zwierzat mogq bye wykonywane przez osoby inne niz okreslone w ust. 1, jezeli odbyty miesiecznv staz w ubojni pod statym nadzorem osoby posiadajacej udokumentowany 3-letni staz pracy przy przemieszczaniu i przetrzymywaniu zwierzat. 4. Osoby nadzorujace, 0 kt6rych mowa w ust. 1 pkt 3 i ust. 3, wyznacza podmiot prowadzqcy ubojnie po udzieleniu zgody przez powiatowego lekarza weterynarii wtasciweqo ze wzqledu na miejsce potozenia ubojni. 4. Zwierzeta w czasie przemieszczania, przetrzymywania, unieruchamiania, ogtuszania, uboju lub usrniercania chroni sie przed stresem, b61em lub cierpieniem Konstrukcja i wvposazenie ubojni oraz urzadzenia w niej uzvwane powinny zapewniac ochrone zwierzqt przed zbednvm niepokojem, b61em lub cierpieniem. 2. Narzedzia, sprzet oraz instalacje stuzace do ogtuszania lub usrniercania zwierzat powinny bye zaprojektowane, wykonane, utrzymywane i uzvwane w spos6b pozwalajqcy na szybkie i skuteczne ogtuszenie lub usmiercenie zwierzat, 3. W miejscu uboju zapewnia sie zapasowe wyposazenie i narzedzia stuzace do ogtuszania lub usmiercania zwlerzat przygotowane do uzvcia w przypadku awarii. 4. Wyposazenie i narzedzia, 0 kt6rych mowa w ust. 3, sa kontrolowane przed kazdvrn rozpoczeciern uboju. 6. Zwierzeta jednokopytne, przezuwacze, swinie, kr61iki i dr6b dostarczone do ubojni w celu uboju przemieszcza sie w spos6b okreslonv w zataczniku nr 1 do rozporzadzenia Zwierzeta, 0 kt6rych mowa w 6, unieruchamia sie w spos6b zapobiegajqcy zadawaniu im b6 lu, cierpien lub uraz6w. 2. Konczvn zwierzqt nie krepu]e sie, a zwierzat przed ogtuszeniem lub usmierceniem nie podwiesza si~. 3. Bydto poddawane ubojowi zgodnie z obyczajami religijnymi zarejestrowanych zwi qzk6w wyznanio-

2 Dziennik Ustaw Nr Poz.2102 wych jest unieruchamiane przy uzvciu mechanicznych urzadzeri stuzacvch do krepowania, 4. Dr6b lub kr61iki rnozna podwieszac przed ogtuszeniem, przy czym podczas ich ogtuszania ciato zwierzecia powinno bye rozluznione w celu zapewnienia catkowitego i natychmiastowego pozbawienia wrazliwosci na b Nie jest podwieszeniem, 0 kt6rym mowa w ust. 2, trzymanie zwierzat w urzqdzeniach unieruchamiajqcych. 6. Zwierzeta. kt6re ogtusza sie z zastosowaniem mechanicznych lub elektrycznych urzadzeri przyktadanych do gtowy, unieruchamia sie w taki sposob, aby efekt ogtuszenia zostat osiaqnietv w jak najkr6tszym czasie. 7. Do ogtuszania koni lub bydta mogq bye stosowane urzadzenia ograniczajqce ruchy gtowy. 8. Niedopuszczalne jest stosowanie urzadzen do elektronarkozy w celu unieruchamiania i przepedzania zwierzat Zwierzeta, 0 kt6rych mowa w 6, przed ubojem niezwtocznie ogtusza sie przez zastosowanie: 1) urzqdzenia z zablokowanym bolcem lub 2) urzadzenia udarowego, lub 3) elektronarkozy, lub 4) dwutlenku weqla: 5) patki - w przypadku matych partii kr6lik6w. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje sie do zwierzat poddawanych ubojowi zgodnie z obyczajami religijnymi zarejestrowanych zwi qzk6w wyznaniowych. 3. Strusie ogtusza sie wytqcznie przez zastosowanie urzadzenia udarowego lub elektronarkozy. 4. Szczeg6towe warunki i sposoby stosowania urzadzen, 0 kt6rych mowa w ust. 1, sa okreslone w zataczniku nr 2 do rozporzadzenia, 5. Zwierzeta ogtusza sie wytqcznie w przypadku, gdy mozna przvstapic do ich wykrwawiania przed uptywem czasu okresloneqo w Zwierzeta, 0 kt6rych mowa w 6, usrnierca sie przez: 1) uiycie broni palnej lub 2) poraienie pradem, lub 3) zastosowanie dwutlenku weqla, lub 4) dekapitacje lub dvslokacje kreqow szyjnych - wytacznie w przypadku drobiu; 5) zastosowanie komory prozniowe] wytqcznie w przypadku baiant6w i przepi6rek pochodzqeyeh z hodowli fermowyeh. 2. Szczeg6towe warunki i metody usrniercania zwierzqt,o kt6rych mowa w ust. 1, Sq okreslone w zataczniku nr 3 do rozporzadzenia Wykrwawianie zwierzqt: 1) rozpoezyna sie po ieh ogtuszeniu, przy ezym nie p6zniej niz w: a) 60 sekund - w przypadku bydta i jednokopytnyeh, b) 15 sekund - w przypadku owiee i koz, c) 10 sekund - w przypadku swin wykrwawianych w pozycji lezace], d) 20 sekund - w przypadku swin wykrwawianych w pozycji wiszace], e) 15 sekund - w przypadku pozostatych zwierzqt cieptokrwistych; 2) koriczv sie przed odzyskaniem przez zwlerze swiadornosci: 3) powinno bye obfite i catkowite oraz wykonane w moiliwie najkr6tszym czasie przez naciecle co najmniej jednej tetnicv szyjnej lub naczvn z niej wychodzqcych. 2. Przed zakonczenlern wykrwawiania zwierzqt: 1) nie przeprowadza sie iadnych czvnnosci zwiqzanych z obrobka poubojowq; 2) nie stosuje si~ pobudzenia elektrycznego. 3. W przypadku gdy jedna osoba wykonuje czynnosci ogtuszania, podwieszania i wykrwawiania, wszystkie te czvnnosci wykonuje si~ kolejno na jednym zwlerzeciu, a nastepnie przvstepuje do ich wykonywania na nastepnvm zwierzeciu, 4. W przypadku wystqpienia awarii urzqdzenia uzvwanego do wykrwawiania drobiu ogtuszonq partie drobiu niezwtocznie poddaje sie wykrwawieniu przy uiyciu noza, Zwierzeta, 0 kt6ryeh mowa w 6, poddawane ubojowi poza ubojnia unieruchamia sie, ogtusza i wykrwawia w spos6b okreslonv w 7, 8 i Przepisu ust. 1 nie stosuje si~ do drobiu, kr61ik6w, swin, owiec i k6z poddawanych ubojowi w gospodarstwie na potrzeby wtasne gospodarstwa, przy czym swinie, owce i kozy ogtusza sie przed wykrwawieniem. 3. Uboju swin, owiec i k6z w gospodarstwach dokonuja wytqcznie osoby posiadajqce kwalifikaeje, o kt6rych mowa w 3 ust Przepisy 8 do zwierzat, 0 kt6rych mowa w 6, poddawanych ubojowi zwiqzanemu ze zwalcza-

3 Dziennik Ustaw Nr Poz niem chor6b zakaznvch zwierzqt stosuje sie odpowiednio. 2. Przepisy 8 ust. 1 pkt 1,3, 4 i ust. 5 oraz 9 do zwierzqt, 0 kt6rych mowa w 6, poddawanych usmiercaniu zwiqzanemu ze zwalczaniem chor6b zakaznvch zwierzqt stosuje sie odpowiednio. 3. W przypadku usrniercania zwierzqt zwiqzanego ze zwalczaniem chor6b zakaznvch zwierzqt: 1) po zastosowaniu urzadzenia, 0 kt6rym mowa w 8 ust. 1 pkt 1, natychmiast po ogtuszeniu zwierzecla wprowadza sie sonde w otw6r w czaszce zwierzecia w spos6b zapewniajqcy zniszczenie pnia m6zgu i spowodowanie srnierci zwierzecia: 2) natychmiast po ich ogtuszeniu przyktada sie elektrody do serca zwierzecia i przy zachowaniu tych samych parametr6w doprowadza do migotania kom6r i zatrzymania akcji serca - w przypadku zastosowania elektronarkozy Zwierzeta futerkowe z gatunk6w lis pospo Iity, lis polarny, norka, tch6rz, jenot, nutria, szynszyla i kr61ik usrnierca sie przez zastosowanie: 1) urzadzen dziatajqcych mechanicznie powodujqcych penetracje m6zgu lub 2) srodka znieczulajqcego w dawce srniertelne], lub 3) porazenia pradern powodujqcego zatrzymanie akcji serca, lub 4) chloroformu, lub 5) dwutlenku w~gla, lub 6) tlenku w~gla. 2. Szczeg6towe warunki i metody usmiercania zwierzat, 0 kt6rych mowa w ust. 1, sa okreslone w zatqczniku nr 4 do rozporzadzenia, Jednodniowe piskleta ptak6w z gatunk6w: kura, kaczka, g~s, indyk, bazant, przepi6rka, perlica, kaczka pizrnowa, strus usrnierca sie w wvleqarnlach przez zastosowanie: 1) urzadzen mechanicznych powodujqcych natychmiastowq srnierc lub 2) dwutlenku w~gla. 2. Zarodki gatunk6w ptak6w wymienionych w ust. 1 usrnierca sie w spos6b okreslonv w ust. 1 pkt Urzqdzenie, 0 kt6rym mowa w ust. 1 pkt 1: 1) jest wyposaione w szybko obracajqce sie ostrza lub wypustki z polistyrenu; 2) ma wvdajnosc wvstarczaiaca do natychmiastowego usmiercenia wszystkich umieszczonych w nim ptak6w. 4. Ptaki usrniercane przez zastosowanie dwutlenku w~gla umieszcza sle, do czasu stwierdzenia ich srnierci, w atmosferze 0 najwyiszym osiqgalnym stezeniu gazu, dostarczonego przez 100 % zrodto dwutlenku weqla Zwierzeta uiywane w procedurach doswiadczalnych usmierca sie przez: 1) iniekcje smiertelne] dawki srodka stosowanego do narkozy lub eutanazji lub 2) zastosowanie srodkow uiywanych do narkozy wziewnej,lub 3) wykrwawienie zwierzecia w trakcie narkozy; 4) uiycie broni palnej lub urzadzenia z zablokowanym bolcem - w przypadku duiych ssak6w i gad6w; 5) uderzenie w qtowe powodujqce utrate swiadornosci w poiaczeniu ze skrwawieniem lub zniszczeniem m6zgu - w przypadku ryb, ptaz6w, matych gad6w, ptak6w, kr6lik6w, swinek morskich, szczur6w, chomik6w i myszy; 6) maceracje w urzqdzeniu, 0 kt6rym mowa w 14 ust. 1 pkt 1 - w przypadku ptak6w majqcych nie wiece] niz 72 godziny; 7) dekapitacje - w przypadku ryb, ptaz6w, gad6w, ptak6w, gryzoni i kr61ik6w 0 masie ciata nieprzekraczajacej 300 g, przy czym zwierzeta zimnokrwiste uprzednio ogtusza sie: 8) dvslokacje kreqow szyjnych - w przypadku ptaz6w, gad6w, ptak6w i ssak6w 0 masie ciata nieprzekraczajqcej 150 g; 9) poraienie pradern - w przypadku ryb, ptaz6w, ptak6w, swin, owiec, k6z, cielat i kr6lik6w; 10) zastosowanie srodkow chemicznych wchtaniajqcych sie przez skore i skrzela - w przypadku kregowc6w wodnych. 2. Zwierzeta domowe usrnierca sie w spos6b okreslonv w ust. 1 pkt Przepis6w nie stosuje sle do zwierzat, kt6re niezwtocznie usrnierca sie w przypadku zagroienia zdrowia publicznego Ranne lub chore zwierzeta poddaje sie ubojowi lub usrnierca w miejscu, w kt6rym sie znajduja, 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje sle do zwierzqt przewoionych do uboju sanitarnego lub uboju z koniecznosci, jeieli lekarz weterynarii uznat, ze dalszy transport nie narazi ich na zbedne cierpienie. 18. Traci moc rozporzqdzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie kwalifikacji os6b uprawnionych do zawodowego uboju oraz dopuszczalnych metod uboju i usrniercania zwierzat (Dz. U. Nr 70, poz. 643). 19. Rozporzqdzenie wchodzi w iycie po uptywie 14 dni od dnia ogtoszenia. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi: W. Olejniczak

4 Dziennik Ustaw Nr Poz Zalqczniki do rozporzqdzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 wrzesnia 2004 r. (poz. 2102) WARUNKI PRZEMIESZCZANIA ZWIERZ,l\T NA TERENIE UBOJNI Zat~cznik nr 1 1. Zwierzeta dostarczone do ubojni: 1) wytadowuje sie niezwtocznie przy uzvciu odpowiedniego sprzetu i urzadzen stuzacvch do wytadunku zwierzqt ze srodkow transportu; 2) chroni sle przed dziataniem czynnik6w atmosferycznych oraz zapewnia odpowiedniq wentvlacje, [ezeli oczekiwanie na wytadunek jest konieczne; 3) przetrzymuje sie oddzielnie - w przypadku gdy ich gatunek, ptec, wiek lub rozne miejsca pochodzenia mogq powodowac wzajemne ranienie; 4) schtadza sie przez zastosowanie odpowiednich srodkow - w przypadku ich przegrzania spowodowanego wysokq temperatura i duza wilgotnoscia powietrza; 5) poddaje sle kontroli dwa razy dziennie w przypadku ich przetrzymywania; kontrola obejmuje sprawdzenie kondycji i stanu zdrowia zwierzat, 2. Zwierzeta i oseski, kt6re doznaty uraz6w w czasie transportu lub w ubojni, poddaje sie niezwtocznie ubojowi, a w przypadku gdy jest to niernozliwe. oddziela sie je i ubija przed uptywem 2 godzin. 3. Zwierzeta dostarczone do ubojni niezdolne do samodzielnego poruszania sie: 1) nie powinny bye przeciqgane na stanowisko ubojowe; 2) usrnierca sie w miejscu, w kt6rym sie znajdujq; 3) usrnierca sie na stanowisku ubojowym - w przypadku gdy mogq bye przywiezione na miejsce przy uzvciu w6zka lub ruchomej platformy, a ich transport do miejsca uboju nie spowoduje niepotrzebnych cierpien. 4. Wytadunek zwierzqt przeprowadza sie: 1) przy zastosowaniu pomost6w, ramp i trap6w wyposazonvch w scianv boczne lub porecze zapobiegajqce wypadaniu zwierzat, przy czym pomosty, rampy i trapy dodatkowo wvposaza sie w podloqe o nachyleniu zapobiegajqcym upadkom zwierzqt; 2) przez wyprowadzenie zwierzat pojedynczo - jeze Ii jest to konieczne; 3) w spos6b zapobiegajqcy draznieniu, ptoszeniu i upadkom zwierzat, 5. W czasie wytadunku zwierzat nie podnosi sie za gtow~, rogi, uszy, konczvnv, ogon lub rune w spos6b powodujqcy b61 lub cierpienie. 6. Przepedzanie zwierzqt do miejsca uboju lub odpoczynku przeprowadza sie ze szczeg61nq ostroznoscia: 1) przejsciarni: a) skonstruowanymi w spos6b minimalizujqcy rnozliwosc zranienia sie zwierzat, b) rozmieszczonymi w spos6b pozwalajqcy na wykorzystanie instynktu stadnego zwierzqt; 2) przy zastosowaniu przyrzqd6w elektrycznych w rniesnie zadu - wytqcznie w przypadku dorostego bydta i swiri, przez czas nie dtuzszv niz 2 sekundy, oraz jezeli zapewniono swobodnq przestrzen przed zwierzeciem. 7. Zwierzeta niepoddane ubojowi niezwtocznie po przybyciu do ubojni przetrzymuje sie w: 1) zagrodach i pomieszczeniach zapewniajqcych ich ochrone przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, kt6re wvposaza sie w: a) podtoze lub podtogi zapobiegajqce upadkom zwierzat i niepowodujqce uraz6w - w przypadku kontaktu z nimi, b) wentvlacje, przy czyrn w przypadku wentylacji mechanicznej instaluje sie dodatkowe urzadzenia wspomagajqce w razie jej awarii, c) sztuczne oswietlenie umozliwiajace przeprowadzenie kontroli zwierzat 0 kazde] porze oraz przenosne oswietlenie wspomagajqce, d) urzqdzenia do wiqzania zwlerzat, e) materiaty sluzace jako sciotka dla przetrzymywanych zwierzat: 2) polowych miejscach przetrzymywania nieposiadajacvch naturalnej ostony, w kt6rych zapewnia sie zwlerzetorn ochrone przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, fizycznymi, chemicznymi lub innymi wptywajqcymi niekorzystnie na ich zdrowie. 8. Zwierzetorn przetrzymywanym po wytadunku w ubojni zapewnia sie staty dostep do wody dostarczanej przez urzadzenia sluzace do pojenia zwierzqt. 9. Zwierzeta karmi sie w 12 godzin po wytadunku, a nastepnie podaje sie pokarm w ilosci i czasie dostosowanym do ich gatunku. 10. Zwierzeta przebywajqce w ubojni powvze] 12 godzin: 1) przetrzymuje sie w legowiskach, w kt6rych rnozna je uwlazac w spos6b pozwalajqcy na przvjecie przez nie pozycji lezace]:

5 Dziennik Ustaw Nr Poz ) nieuwiqzane karmi sie w taki spos6b, aby mogty [esc, nie przeszkadzajac sobie wzajemnie. 11. Niedopuszczalne jest rzucanie i przewracanie pojemnik6w i kontener6w ze zwierzetarni. Pojemniki i kontenery powinny bye zatadowywane i wytadowywane w pozycji horyzontalnej za pornoca urzadzen mechanicznych. 12. Pojemniki i kontenery z perforowanym lub ruchomym dnem wytadowuje sie w spos6b uniemoiliwiajqcy zranienie zwierzat: jezeli to konieczne, zwierzeta wytadowuje sie pojedynczo. 13. Zwierzeta wytadowane z pojemnik6w i kontener6w, przetrzymywane w ubojni, poi sie i karmi w spos6b okreslonv w ust. 8 i 9. SZCZEGOlOWE WARUNKI I SPOSOBY STOSOWANIA URZADZEN DO OGlUSZANIA ZWIERZAT Zatacznik nr 2 I. UrzQdzenie z zablokowanym bolcem 1. Urzqdzenie z zablokowanym bolcem ustawia sie w pozycji zapewniajqcej uszkodzenie kory m6zgowej przez bolec. 2. Niedopuszczalne jest wykonanie strzatu w okolice potylicznq w przypadku bydta. 3. Strzat wykonuje sie w przypadku owiec i k6z majacvch rogi za podstawa rog6w (potylica) w kierunku nasady jezvka, a u bezrogich - w najwyiszy punkt czaszki (ciernie) w kierunku zgodnym z ptaszczyznq przecinaiaca katv iuchwy. 4. Po kazdvrn strzale kontroluje sie prawidtowe dziatanie mechanizmu cofajqcego bolec; w przypadku stwierdzenia nieprawidtowego dziatania mechanizmu nie uiywa sie go do czasu naprawienia. 5. W przypadku naprawy lub wymiany urzadzenia z zablokowanym bolcem zapewnia sie sprzet zapasowy. II. UrzQdzenie udarowe 1. Stosujac urzadzenie udarowe: 1) uiywa sie wytqcznie przyrzqd6w mechanicznych wymierzonych w czaszke: 2) uiywa sie naboju 0 sile zalecanej przez producenta; 3) przyktada sie przvrzad do gtowy zwierzecia w taki spos6b, aby je oqtuszvc bez ztamania kosci czaszki. 2. Przy kazdvrn uiyciu kontroluje sie prawidtowe ustawienie urzadzenia. III. Palka do ogluszania Ogtuszenia dokonuje sie w spos6b powodujqcy natychmiastowq utrate przvtornnosci zwierzecia trwajqcq do jego srnierci. IV. Elektronarkoza 1. W przypadku zwierzqt ogtuszanych pojedynczo: 1) elektrody przyktada sie w spos6b zapewniajqcy przeptyw pradu przez m6zg; miejsca przytoienia elektrod strzvze sie lub zwilia; 2) uiywa sie urzadzen sprzezonvch z urzqdzeniem: a) mierzqcym op6r elektryczny ciata zwierzecia oraz zapobiegajqcym aplikacji pradu 0 parametrach ponizej poziomu wymaganego do skutecznego ogtuszenia, b) akustycznym lub wizualnym wskazujqcym czas aplikacji pradu, c) wskazujqcym napiecie i natezenie pod obciazeniem, umieszczone w spos6b widoczny dla obstugujqcego. 2. W przypadku wodnej kapieli ogtuszajqcej drobiu: 1) poziom wody w zbiorniku powinien zapewniac zanurzenie gtowy ptaka: 2) stosuje sie prad 0 natezeniu i czasie wynoszqcym co najmniej: a) 0,15 A przez 4 sekundy - w przypadku indyk6w, b) 0,13 A przez 6 sekund - w przypadku kaczek i g~si, c) 0,12 A przez 4 sekundy - w przypadku drobiu z gatunku kura domowa, d) 0,06 A przez 4 sekundy - w przypadku przepi6- rek - a jezeli stosuje sie wyisze od podanego natezenie pradu, powinna nastepowac natychmiastowa utrata swiadornosci przez zwierzeta trwajaca do ich smierci: 3) zapewnia sie napiecie pradu wystarczajqce do wytworzenia mocy powodujqcej skuteczne ogtuszenie kaidego z ptak6w - w przypadku ich grupowego ogtuszania; 4) kontroluje sie prawidtowosc przepfywu pradu oraz potaczen elektrycznych, w tym potaczen i nawilienia pet mocujqcych nogi ptak6w; 5) zbiorniki do kapieli powinny miec rozmiary i stebokosc dostosowane do gatunku ptak6w; 6) nie dopuszcza sie do przepetnienia zbiornik6w; 7) elektroda na dnie zbiornika powinna bye potozona na catej jego dluqosci:

6 Dziennik Ustaw Nr Poz Zapewnia sie, jeieli jest to konieczne, reczne wspomaganie czvnnosci wykonywanych automatycznie. V. Dwutlenek w(tgla Stosujac dwutlenek w~gla, zapewnia sie: 1) co najmniej 70 % koncentracje dwutlenku w~gla w komorze do ogtuszania swin: 2) kornore oraz mechanizm przenoszqcy zwierzeta do niej; komora powinna bye zaprojektowana, wykonana i utrzymywana w spos6b zapobiegajqcy zranieniu swln, sciskaniu ich klatek piersiowych oraz umoiliwiajqcy zwierzetorn pozostawanie w pozycji stojace] do czasu utraty swiadornosci: 3) wystarczajqce oswietlenie komory i mechanizmu przenoszaceqo zwierzeta do niej tak, aby swinle mogty widziec otoczenie i inne zwierzeta: 4) wyposaienie komory w urzadzenie dokonujace pomiaru koncentracji gazu oraz alarrnujace za pornoca sygnat6w akustycznych i wizualnych spadek jego koncentracji poniiej wymaganego poziomu; 5) umieszczenie swin przed wprowadzeniem do komory w zagrodach i kontenerach, w kt6rych mogq widziec inne zwierzeta, a nastepnie przeprowadzenie do komory przed uptywem 30 sekund od ich wejscia do urzqdzenia; 6) przeprowadzenie zwierzat do miejsca maksymalnego stezenia gazu. Zatacznlk nr 3 SZCZEGOlOWE WARUNKI I METODY USMIERCANIA ZWIERZ.L\T 1. Bron palna stosuje sie do: 1) usrniercania zwierzat kopytnych w zwiazku ze zwalczaniem chor6b zakaznvch zwierzqt; 2) zwierzat townych utrzymywanych na fermach po spetnieniu warunk6w okreslonvch w rozporzadzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 czerwca 2004 r. w sprawie wymagan weterynaryjnych przy produkcji i dla produkt6w z rniesa kr61iczego i z rniesa zwierzqt townych utrzymywanych na fermach umieszczanych na rynku (Dz. U. Nr 148, poz. 1559). 2. Do poraienia pradern elektrycznym lub dwutlenkiem w~gla stosuje sie odpowiednio wymagania okreslone w zataczniku nr 2 do rozporzqdzenia w czesciach IV i V, przy czym: 1) prad powinien przeplvwac przez serce do czasu zatrzymania krazenia i srnierci zwierzecia: 2) zwierzeta przebywajq w komorze wypetnionej dwutlenkiem w~gla do czasu stwierdzenia ich srnierci. 3. Stosujac kornore prozniowa: 1) zwierzeta umieszcza sie w hermetycznej komorze, w kt6rej proznia jest osiaqana przy uiyciu pompy elektrycznej; 2) utrzymuje sie proznie do srnierci zwierzqt; 3) zwierzeta dostarczone do uboju oraz trzymane w kontenerach umieszcza sie wraz z tymi kontenerami w komorze przystosowanej do tego celu. Zatacznfk nr 4 SZCZEGOlOWE WARUNKI I METODY USMIERCANIA ZWIERZ.L\T FUTERKOWYCH Zwierzeta futerkowe usrnierca sie przez zastosowanie: 1) urzqdzenia bolcowego penetrujqcego, ustawionego w spos6b pozwalajqcy na uszkodzenie kory m6zgowej, przy czym po ogtuszeniu zwierzeta niezwtocznie wykrwawia sie: 2) srodka znieczulajqcego w dawce powodujqcej natychmiastowq utrate swiadornosci. a nastepnie srnierc: 3) poraienia pradern elektrycznym powodujqcego zatrzymanie akcji serca, przy czym elektrody przyktada sie w spos6b umoiliwiajqcy przeptyw pradu bezposrednio przez m6zg i serce; w przypadku Iis6w, jeieli elektrody przyktada sie do nosa i odbytu, stosuje sie prad 0 natezeniu wvnoszacvrn 0,3 A przez co najmniej 3 sekundy; 4) tlenku weqla lub dwutlenku w~gla, przy czym: a) komora, w kt6rej zwierzeta sa poddawane dziataniu gazu, powinna bye zaprojektowana, wykonana i utrzymywana w spos6b zapobiegajqcy powstawaniu uraz6w u zwierzat oraz zapewniajqcy rnozllwosc ich obserwacji, b) stosuje sie stezenie gazu powodujqce natvchmiastowa utrate swiadomosci i srnierc zwierzecia; usmiercanie rozpoczyna sie, gdy w komorze zawartosc gazu, dostarczanego ze 100 % zrodta. wynosi co najmniej 1 % objetosci dla tlenku weqla,

7 Dziennik Ustaw Nr Paz i 2103 c) tlenek w~gla produkowany przez przystosowany do tego celu silnik spalinowy moie bye stosowany wytqcznie w przypadku tasicowatych i szynszyji, po schtodzeniu i przefiltrowaniu oraz gdy jest wolny ad drazniacvch substancji lub gaz6w; zwierzat nie umieszcza sie w komorach przed osiaqnieciern 1 % stezenia gazu, d) wdychany gaz powoduje u zwierzqt gt~bokie znieczulenie, a nastepnie smierc, e) zwierzeta pozostaja w komorze do czasu stwierdzenia ich srnierci: 5) dwutlenku w~gla - w przypadku tasicowatych i szynszyli; 6) chloroformu - w przypadku szynszyli, przy czym: a) komora powinna bye zaprojektowana, wykonana i utrzymywana w spos6b zapobiegajqcy powstawaniu uraz6w u zwierzqt oraz zapewniajqcy mozliwosc ich obserwacji, b) zwierzeta umieszcza sie w komorze, gdy wvstepuje w niej nasycony zwiqzek chloroformu z powietrzem, c) wdychany gaz powoduje gt~bokie znieczulenie, a nastepnie srnierc zwierzecia, d) zwierzeta pozostaia w komorze do czasu stwierdzenia ich smierci,