DOKUMENT Z KAPITUŁY GENERALNEJ FRANCISZKAŃSKIEGO ZAKONU ŚWIECKICH Asyż, listopad 2014

Transkrypt

1 DOKUMENT Z KAPITUŁY GENERALNEJ FRANCISZKAŃSKIEGO ZAKONU ŚWIECKICH Asyż, listopad 2014 Jak kierować Zakonem na poziomie światowym, jakim jest FZŚ, na wszystkich swoich poziomach? FZŚ, jednostka zakonna jedyna swego rodzaju w Kościele Refleksje o tożsamości i naturze (charakterze) FZŚ Benedetto Lino OFS WSTĘP Od czasu promulgacji Reguły przez papieża Pawła VI do chwili obecnej Franciszkański Zakon Świeckich stanął w obliczu wielu pilnych i ważnych problemów: * Zjednoczenia Zakonu, które wymagało wieloletnich trudów i zaangażowania oraz pochłonęło największą część wysiłków przełożonych Zakonu, * Prawnej kodyfikacji FZŚ, prawa własnego, Konstytucji Generalnych, Statutu międzynarodowego itp. i ich egzekwowania, * Wspólnego wysiłku na rzecz wspólnych podstaw i poczucia przynależności dla tysięcy wspólnot rozrzuconych na całym świecie, * Integracji różnych organizmów Rodziny Franciszkańskiej, Kościoła i w kilku innych dziedzinach, * Codziennego, całościowego i złożonego animowania życia i wydarzeń Wspólnoty międzynarodowej (kapituły, braterski i pasterskie wizytacje, kongresy, kursy formacyjne itp.). Z tych powodów brak było pogłębionych, wewnątrz Zakonu, wspólnych i indywidualnych refleksji, w jaki sposób Zakon powinien być kierowany z pełnym poszanowaniem tożsamości i świeckości, Zakon, który jest obecny w 115 krajach i liczy prawie pół miliona członków, w tym Młodzież Franciszkańska. 1. Dlaczego należy pilnie zająć się tym tematem? Przede wszystkim dlatego, że FZŚ nigdy nie był Zakonem o scentralizowanej strukturze: * Ponieważ Zakon dzielił się na cztery frakcje ludzi żyjących oddzielnie przez pięć wieków, a do dnia dzisiejszego nadal występują problemy z poczuciem jedności i przynależności do Zakonu. * Ponieważ Zakon nie znalazł jeszcze odpowiedniego wzoru organizacji, kierowania i posługi wobec wszystkich Wspólnot na wszystkich poziomach. * Ponieważ istnieją rozległe obszary, w których zależność od zakonników jest nadal silna albo dlatego, że Franciszkanie Świeccy nie są jeszcze zdolni do przyjmowania na siebie odpowiedzialności lub dlatego, że w niektórych miejscach nadal występuje przekonanie wśród zakonników, że FZŚ musi być przez nich kierowany. Od ogłoszenia Reguły zatwierdzonej przez papieża Pawła VI Zakon dokonał ogromnych postępów, po pięciu wiekach podziałów nastąpiła konsolidacja, jedność stała się faktem.

2 Jednak należy wydźwignąć się z konkretnych i jeszcze ciągle szerzących się trudności, między innymi: - Czym właściwie jest Zakon: jego tożsamość i charakter. - Jak powinien być zorganizowany i jak musi funkcjonować. - Jakie zadania, obowiązki i instrukcje muszą być realizowane. FZŚ jest prawdziwym Zakonem w pełnym tego słowa znaczeniu, pomimo tego, że o jego realiach mówi się często, a rzadko rozumie. FZŚ jest prawdziwym Zakonem Świeckich, prawdziwie zanurzonych w świecie, którzy żyją zwyczajnie w konkretnych warunkach w świecie. Niemożliwe jest cofnięcie naszej historii dla znalezienia odpowiednich wzorów. W rzeczywistości, jeszcze w czasie naszej pełnej autonomii ( ), pomimo wysiłków naszych poprzedników, Zakon nigdy nie uzyskał zgody na zorganizowanie się jako Zakon scentralizowany. Następnie w latach nasz Zakon żył jako dodatek do regularnych Zakonów Franciszkańskich i pod ich opieką, bez jakiejkolwiek osobowości własnej w Kościele, bez żadnych wzorów do koordynacji i własnej centralizacji. Dopiero w 1978 roku Zakon otrzymał status Zakonu jednolitego, autonomicznego oraz scentralizowanego i dopiero od lat dziewięćdziesiątych można mówić o prawdziwym zakończeniu działań dla zjednoczenia, centralizacji. Znajdujemy się więc w zupełnie nowym środowisku bez żadnego własnego wzorca z przeszłości dla tej rzeczywistości jak nasza. WZORY BRATERSTWA Ze względu na brak naszej wewnętrznej refleksji, czym właściwie jest FZŚ, nadal działamy, mniej więcej na wszystkich poziomach, na wzór lokalnej wspólnoty braterskiej, stosując te same schematy, te same błędy, także dla wspólnot na poziomie wyższym, obejmując poziom międzynarodowy. W konsekwencji tego bardziej widocznym jest, że rozkład obciążenia pracą jest prawie wszędzie silnie skoncentrowany na jednej osobie (często w chorobliwy sposób), powodując nienaturalne nagromadzenia odpowiedzialności, jakiejś chęci władzy bardziej niż autorytetu w sensie służby. Ci, którzy są wybierani do Rad narodowych (i regionalnych) wykonawczych?, są tymi, którzy w większości przypadków nie więcej niż dwie lub trzy osoby w radzie indywidualnie biorą na siebie całe obciążenie pracą. Dzieje się tak dlatego, że często nie ma osób dobrej woli, które byłyby gotowe, lub dlatego, że niektóre (najwyraźniej zbyt wiele) uwielbiają czuć się ważne i chcą zdominować innych, lub po prostu dlatego, że w lokalnych Wspólnotach tak zawsze jest. Tego nie można już dłużej akceptować, w sposób uzasadniony i praktyczny, że mała liczba odpowiedzialnych na szczycie różnych poziomów raz za razem jest nadmiernie wykorzystywana na urzędach do pracy i odpowiedzialności, w końcu następuje wyczerpanie fizyczne i psychiczne, tak jak nie jest możliwe do zaakceptowania przywództwo osób lub grup. W POSZUKIWANIU WZORÓW Szukano różnych sposobów, inspiracji, w różnych miejscach, nie tylko w odniesieniu do miejscowej Wspólnoty (nie nadających się dla wyższych szczebli Zakonu, lecz często

3 stosowanych w błędny sposób także na szczeblu lokalnym), ale także wzorując się na organizacji zakonnej lub stowarzyszeń świeckich o innym charakterze. W zupełności modele te są jednak również nieprzydatne, a zatem nie mają zastosowania. W rzeczywistości, nie są ani jednym, ani drugim. Ani ich tożsamość ani charakter nie są zbliżone lub podobne do naszego. My nie jesteśmy zakonnikami regulares (których całe życie obwarowane jest regułą zakonną). Tacy nie mają obowiązków rodzinnych, żyją pod tym samym dachem i mogą poświęcać 100% swojego czasu ich życia życiu Zakonu, z którym także są związani poprzez ślub posłuszeństwa. My nie jesteśmy jak (stowarzyszenia), agregacje, zrzeszenia świeckie albo trzecie Zakony (w rozumieniu kanonu 303). Trzecie zakony są dodatkami do ich odpowiednich zakonów, które nimi kierują, i prawie nigdy nie mają możliwości szerzenia się i rozczłonkowywania jak my. Oni nie mają prawdziwej autonomii odpowiedzialności jako świeccy, lecz są konkretnie ukierunkowywani, poddawani wpływom i zależni od zakonników. Jednym słowem, bardzo się różnią od nas. Świeckie stowarzyszenia zwykle bardzo różnią się od nas, mając inne cechy, misje, sposoby upowszechniania oraz pochodzenie. Większość z nich została założona w ostatnim czasie. A więc nie jest to możliwe, aby spojrzeć na nie i zapożyczyć wzory organizacji lub programy działania. Co więcej, wiele z tak zwanych świeckich stowarzyszeń jest prowadzonych często bezpośrednio przez duchownych. W każdym razie, nie jest celem tej prezentacji opisywanie głębokich różnic istniejących między nimi a nami. Głęboka i dobrze przeprowadzona refleksja, a następnie konkretne doświadczenia, są potrzebne, aby znaleźć wzór i styl, które w pełni będą dopasowane do naszej tożsamości i charakteru, a które mogą być przyjęte przez cały Franciszkański Zakon Świeckich. 2. NIEKTÓRE REFLEKSJE PODSTAWOWE O CHARAKTERZE FZŚ Mieliśmy porównać i rozwiązać (choć nie zawsze w pełni zadowalający sposób) wiele z najbardziej pilnych i palących problemów, które zwróciły uwagę przełożonych FZŚ od 1978 roku do chwili obecnej. Teraz jest naszym obowiązkiem, aby zastanowić się, kim jesteśmy jako franciszkanie świeccy wobec prawdziwej istoty i tożsamości naszego Zakonu oraz cennego doświadczenia zebranego w ciągu 36 lat od dnia ogłoszenia odnowionej Reguły, nowych Konstytucji Generalnych, Rytuału, Statutów oraz w świetle statusu jedności. Chcemy pokrótce dotknąć teraz tego tematu w kilku zaledwie punktach, które uważamy za istotne, aby zrozumieć naturę naszego Zakonu. A. RODZINA FRANCISZKAŃSKA I FZŚ ZGODNIE Z PROJEKTEM FRANCISZKA NATCHNIONEGO PRZEZ BOGA 1. OFS: reprezentatywna próba prototypu Kościoła Bóg natchnął Franciszka do stworzenia potrójnej rodziny z udziałem ludu Bożego, mężczyzn, kobiet, świeckich, zakonników, duchownych, samotnych i małżeństw (reprezentatywnego wzorca, wybranego prototypu dla całego Kościoła Chrystusa), w tym to zakonie mogą być ludzie, którzy są w pełni zgodni z Chrystusem, tak jak św. Franciszek, w każdym stanie życia mogą przyjść i ofiarować się całkowicie Chrystusowi na całym świecie. Pierwszy artykuł naszej Reguły w pełni to potwierdza. Franciszek z Asyżu nie próbował żyć jak Chrystus, biorąc pod uwagę tylko pewne aspekty Jego życia. Franciszek próbował żyć jak Chrystus w całkowitej pełni, w każdym aspekcie Jego życia. Franciszek starał się upodobnić do Chrystusa do tego stopnia, że był uważany za drugiego Chrystusa. Święty Franciszek, zatem, skutecznie nosił całego Chrystusa. Musimy

4 pójść za Chrystusem śladami świętego Franciszka i musimy zmierzać do takiego samego upodobnienia. Nasze powołanie misja jako franciszkanów świeckich jest dla nas wszystkich identyczna: NIEŚĆ CAŁEGO CHRYSTUSA Nasz Zakon ma swoje znaczące miejsce w Kościele, gdy w pełni odpowiada planom Bożym i spełnia oczekiwania Kościoła! Jest planem łaski dla nas wszystkich, który nie jest jeszcze w pełni zrozumiały i w dużej mierze niewykorzystany. Mamy w Kościele do spełnienia rolę w pełni odpowiadającą misji św. Franciszka, którą musimy realizować w jedności z całą Rodziną Franciszkańską, reprezentując ją w ponad 65%! To jest czas dla nas, aby w pełni wywiązać się z naszej misji i oczekiwań Kościoła, zarówno indywidualnie jak i jako Zakon. Świętość była zawsze obecna w Zakonie indywidualnie w poszczególnych osobach. Szlachetne dusze, dzięki Bogu, zawsze są. One rozkwitają wszędzie. Nie tylko we Franciszkańskiej Rodzinie. Czego nam najbardziej brakuje, aby być i funkcjonować jako Zakon. Musi być jakiś powód, dla którego Kościół po ośmiu wiekach, zgadzając się na prośby Franciszkańskich pokutników XIII wieku, wreszcie zechciał ukonstytuować nas jako zjednoczony i scentralizowany Zakon. Oczywiście, powód istnieje i odpowiada pierwotnemu projektowi, że Bóg natchnął Franciszka. Teraz nie możemy nie wywiązać się z oczekiwań! 2. Status laikatu i świeckości Franciszkański Zakon Świeckich jest stanem i formą życia, opatrznościowy i potrzebny, przez Boga objawiony Franciszkowi z Asyżu w łonie jego rodziny w celu realizowania jego misji. Ten stan jest absolutnie niezbędny dla kompletności Kościoła i Rodziny Franciszkańskiej. Musimy stać się w pełni świadomi, że FZŚ jest jedyną swego rodzaju rzeczywistością, istotną w Kościele, z charakterystyczną własną i znaczącą indywidualnością. 3. Jak ważny jest Zakon o scentralizowanej strukturze Franciszek z Asyżu zainicjował apostolską formę życia religijnego. Za czasów świętego Franciszka jedynymi formami życia religijnego było życie monastyczne, pustelnicze i kanoniczne. Charakteryzowały się tym, że zakonnicy żyli zawsze w tym samym miejscu i podlegali biskupom Kościoła lokalnego. Franciszek zapoczątkował nową wędrowną formę życia zakonnego, podobnie jak Jezus i jego pierwsi apostołowie, niósł i głosił całemu światu Ewangelię i nawoływał do nawrócenia (pokuty). Jego rodzina zakonna dokument zatwierdzający otrzymała bezpośrednio od papieża (nie przez poszczególnych biskupów) i dlatego jest pod bezpośrednią władzą Stolicy Apostolskiej. Jego klasztorem jest świat. Drugi i trzeci Zakon Franciszkański został założony, aby realizować to samo powołanie misję apostolską w całym świecie w sposób skoordynowany między nimi i z Pierwszym Zakonem. Tak więc, Trzeci Zakon, Franciszkański Zakon Świeckich, przyjmuje na siebie charakterystyczne cechy, jakie przysługują świeckim (w świecie) oraz powierzone są świeckim, jako wypływające z doświadczenia religijnego świętego Franciszka i z Jego powołania misji apostolskiej wobec całego świata. Analogicznie, Drugi Zakon (Ubogie Klaryski) reprezentuje wobec świata klauzurowe powołanie i misję apostolską św. Franciszka.

5 Aby móc wypełnić tę misję w sposób skoordynowany i skuteczny, na całym świecie, pierwszy Zakon musi mieć jednolitą strukturę, światową i skoordynowaną, a nie w zależności od poszczególnych biskupów, tylko bezpośrednio pod kierunkiem Papieża. Analogicznie, Trzeci Zakon, FZŚ, musi mieć podobnie skoordynowaną strukturę światową i być pod władzą Papieża. Tylko ze względu na ich działalność apostolską w danej diecezji Pierwszy i Trzeci Zakon zależy od odpowiedniego biskupa, natomiast w sprawach organizacji, koordynacji wewnętrznej i życia, zawsze jest pod bezpośrednim kierownictwem Stolicy Apostolskiej. Odnowiona Reguła FZŚ przywróciła rzeczom i miejscom, a ostatecznie i Rodzinie Franciszkańskiej, życie w pełni skuteczne dla swojej misji. Jednak konieczne jest, aby trzy gałęzie Rodziny Franciszkańskiej zrozumiały, że nadszedł czas na rezygnację z ich własnych wspaniałości i samodzielnych indywidualności na rzecz ścisłej wzajemnej współpracy: pierwszy Zakon między sobą, i razem z drugim i Trzecim Zakonem; różnorodne wspólnoty zakonne Trzeciego Zakonu Regularnego między sobą i razem z resztą Rodziny. To musi być realizowane w konkretny sposób, a nie tylko formalnie! Jest jeszcze wiele do zrobienia w tej dziedzinie i FZŚ może zrobić wiele, działając jako spoiwo i katalizator, jak to już czyni. B. JEDNOŚĆ FZŚ Jedność FZŚ jest przedstawiona jako organiczna. Oznacza to, że każda Wspólnota, a w konsekwencji każdy jej członek, stanowi jedno ciało, jest częścią tego samego organizmu. Franciszkański Zakon Świeckich... jest naturalnym zespoleniem wszystkich wspólnot katolickich rozproszonych po całym świecie (Reg 2). FZŚ dzieli się na wspólnoty rożnych stopni, w tym celu, aby wspierać w sposób uporządkowany jedność i wzajemną współpracę między braćmi oraz ich aktywną i wspólnotową obecność, zarówno w Kościele partykularnym, jak i w Kościele powszechnym. FZŚ będzie ponadto pobudzał zaangażowanie wspólnot do posługi w świecie, a zwłaszcza w życiu społeczeństwa. (KG 28.2) Wspólnoty miejscowe niech się łączą we wspólnoty na różnym szczeblu: regionalnym, narodowym, międzynarodowym, według kryteriów kościelnych, terytorialnych czy innej natury. Są one koordynowane i zespolone zgodnie z Regułą i Konstytucjami. Jest to wymóg komunii między wspólnotami, zgodnej współpracy między nimi i jedności FZŚ. (KG 29.1) Jedność, koordynacja i zjednoczenie są obiektywnie ostatecznym ważnym elementem dla poczucia i bycia Zakonem. Dokonaliśmy znaczących postępów, ale jesteśmy jeszcze daleko od celu bycia i działania jako jedność w strukturach Kościoła i w konfrontacji ze światem. Faktyczna jedność życia i oddanie dodałyby nam siły i wywarłyby niezwykły wpływ na naszą misję w świecie, razem z całą Rodziną Franciszkańską. C. ZAKON BRACI I KOLEGIALNOŚĆ Istotne jest, aby wszyscy franciszkanie świeccy zrozumieli, że jesteśmy Zakonem Braci.... Pan dał mi braci... sam Najwyższy objawił mi, że musiałem żyć... według formy świętej Ewangelii. (Test 14; ŹF 116). Powołanie do FZŚ jest powołaniem do życia Ewangelią w braterskiej komunii (KG 3.3). Nasz Zakon zgodnie z Konstytucjami jest kierowany całkowicie kolegialnie. Rady Wspólnot są odpowiedzialne za animację i kierowanie, a rady wyższych szczebli, tak jak i miejscowe, również za jednoczenie i koordynację. Pozostają więc: -współodpowiedzialność Rady (lokalnej) w animacji i kierowaniu... -współodpowiedzialność Rady w animacji i kierowaniu Wspólnotą regionalną -współodpowiedzialność Rady w animacji i kierowaniu Wspólnotą narodową

6 -współodpowiedzialności Prezydium CIOFS... (KG 51, 63, 67, 74) Na różnych szczeblach każda wspólnota jest ożywiana i kierowana przez Radę i przełożonego wybieranych przez profesów zgodnie z przepisami Konstytucji. Ich posługiwanie przez określony czas jest obowiązkiem charakteryzującym się dyspozycyjnością i odpowiedzialnością wobec dla poszczególnych braci oraz wspólnoty. Wspólnoty konstytuują się wewnętrznie w różny sposób pod nadzorem Rady według przepisów Konstytucji, stosownie do różnych potrzeb swoich członków oraz regionów. (Reg 21) Ponownie zwróćmy uwagę na to, że istnieje powinność służenia jednostki i grup, pomyślmy i dokonajmy zmian strukturalnych, przestrzegając Konstytucji Generalnych, według szczególnych potrzeb. W Radach (także Prezydium CIOFS jest Radą) ministrowie (przełożeni), którzy są integralną ich częścią, mają określone role: - przewodniczenia, - zwoływania zebrań, - reprezentowania, - znak jedności, - zaangażowanie i odpowiedzialność cywilna oraz majątkowa, ale przede wszystkim: - gwarantowanie i realizowanie w praktyce decyzji Rad i Kapituł. Przełożeni na wszystkich szczeblach nie mogą autonomicznie rozwiązać Rady, lecz są sługami decyzji Rad i Kapituł. do przełożonego, który jest pierwszym odpowiedzialnym za wspólnotę, należy troszczyć się o to, aby były realizowane wskazania i decyzje Rady, którą będzie informował o swoim działaniu. (KG 63.1;67.1;74.1) Istnieje tylko jeden wyjątek dla Ministra generalnego, a jest to: interwencja w nagłych przypadkach, po poinformowaniu Rady. (KG 74.2 h) Ten aspekt jest zwykle ignorowany w większości przypadków przez przełożonych, a także... przez większość rad! Jest zatem niezbędne, aby we Wspólnocie odzyskać, konkretnie i z pełnym przekonaniem, wymiar pokornej i autentycznej służby, prawdziwie odpowiedzialnego i kolegialnego kierowania przez przełożonych, unikając wszystkich pokus dominacji i bezprawnego narzucania swej woli innym. Jest to bardzo konkretne wyzwanie, w które musimy się poważnie zaangażować. D. WŁAŚCIWE ROZUMIENIE ZASADY POMOCNICZOŚCI I KONIECZNOŚĆ BYCIA ZAKONEM, A NIE ANARCHIA (KG 33) 1. W kierowaniu i koordynowaniu wspólnot i Zakonu trzeba popierać osobowość i zdolności poszczególnych braci i poszczególnych wspólnot oraz należy szanować różnorodność wyrażania ideału franciszkańskiego i zróżnicowanie kulturowe. 2. Rady wyższego stopnia niech nie czynią tego, co może być odpowiednio wykonane, zarówno przez wspólnoty miejscowe, jak i Radę niższego stopnia; niech respektują i popierają ich żywotność, aby one należycie wypełniały własne obowiązki. Wspólnoty miejscowe i zainteresowane Rady niech się angażują we wcielanie w życie uchwał Rady Międzynarodowej i innych Rad wyższego stopnia oraz w realizację ich programów, dostosowując je, gdy potrzeba, do własnej rzeczywistości. Pomocniczość nie jest bezprawiem, lecz szacunkiem dla lokalnych realiów i poparciem dla nich.

7 Pomocniczość jest niezbędna, aby uniknąć ewentualnego bezprawnego pozbawienia władzy na niższych poziomach i dyktatury z wyższych poziomów. Niemniej jednak druga część 2. paragrafu wyraźnie i zdecydowanie podkreśla, że FZŚ jest Zakonem i że decyzje Rady Międzynarodowej (najwyższego organu Zakonu, dla którego Prezydium jest organem wykonawczym) muszą być wprowadzone z koniecznością odpowiedniego dostosowania. E. FRANCISZKANIE ŚWIECCY NA PEŁNYM ETACIE Jesteśmy świeckimi konsekrowanymi i jesteśmy nimi w każdym momencie naszego życia. Nasza profesja jest prawdziwym i pełnym oblubieńczym przymierzem z Jezusem Chrystusem, którym przyrzekliśmy żyć w każdej chwili naszego życia. Nie możemy i nie musimy być franciszkanami świeckimi tylko z nazwy lub jak wielu z nas: w jakiejś zamienności, jakby prądu zmiennego. F. GODZENIE PEŁNI ŻYCIA ŚWIECKIEGO Z ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ W ZAKONIE Nasze powołanie polega na tym, by poświęcić się służbie Bogu i Kościołowi w naszym świeckim stanie. Jesteśmy skarbem dla Kościoła i Rodziny Franciszkańskiej na miarę, jak zachowujemy się jako prawdziwi świeccy, w pełni zanurzeni w zwykłych sprawach i życiu świata. Jeśli nasza świeckość nie pozwala nam w pełni zrealizować wszystkich naszych zadań w Zakonie, musimy szukać pomocy u naszych braci i sióstr, którzy mogą nam pomóc, aby nie zaniedbywać naszych podstawowych obowiązków związanych z naszym codziennym życiem, w rodzinie, w pracy lub w innym miejscu. To jest nie do przyjęcia, abyśmy zaniedbywali swoje obowiązki jako świeccy. Nasza specyficzna misja i służba w Zakonie koncentrują się głównie na pełnej realizacji wszystkich naszych obowiązków w rodzinie, w pracy i w społeczeństwie. Nie do pomyślenia jest zaniedbywanie własnego małżeństwa, dzieci i burzenie harmonijnego życia rodzinnego, zawodowego i innych spraw, aby spełnić naszą służbę w Zakonie. Bycie świeckim znaczy działać oraz utrzymywać właściwą równowagę pomiędzy wszystkimi naszymi obowiązkami i nauczyć się, jak pracować i służyć wspólnie jako grupa, zawsze i w każdym położeniu. Świeckość (bycie na świecie dla świata) jest miejscem teologicznym, w którym w pełni realizuje się nasze powołanie. ******************&&&&&&&&&&&&&&&********************** ***************&&&&&&&&&&&****************** 6. PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA NIEKTÓRYCH Z WYMIENIONYCH PROBLEMÓW Na podstawie powyższej analizy problemów oraz pełnej zgodności z własnym prawem oferujemy pewne wstępne rozwiązania i hipotezę roboczą. Dialog jest otwarty i ufamy, że wszyscy Franciszkanie świeccy dadzą osobisty wkład poprzez dojrzałą refleksję (rozpoznawania i analizy problemów, pełnej wiedzy o charakterze i zasadach Zakonu) tak, aby umożliwić sformułowanie wspólnych propozycji lub kontrpropozycji do wspólnego rozważenia. A. TWORZENIE TRWAŁYCH STRUKTUR

8 dla: * efektywnej ciągłości treści i działań * pełne wykonanie odpowiedzialnych zadań Rad * humanitarny rozkład obciążeń. 1. BIURO ds. FORMACJI [na szczeblu międzynarodowym] Połączenie i koordynacja różnych projektów (takich jak formacja początkowa, ciągła oraz formacja formatorów itp.) tak, aby zagwarantować całościowy program w kierunku jedności i spójności treści. Osoby odpowiedzialne za projekty można wybrać również spośród franciszkanów świeckich, którzy nie zostali wybrani Przełożonymi lub do grona innych członków Rady. Koordynacja i kierownictwo zawsze będą podlegały bezpośredniej odpowiedzialności przełożonego. Możliwość wyboru osób spoza Prezydium lub Rady zagwarantuje wkład większej ilości kompetentnych ekspertów dostępnych dla każdej części świata. 2. ORGANIZM STABILNEJ KOORDYNACJI WSPÓLNYCH DZIAŁAŃ W RAMACH RODZINY FRANCISZKAŃSKIEJ NA RÓŻNYCH SZCZEBLACH Koniecznym jest zapewnienie ciągłości obecności w strukturach Rodziny [I, II i III Zakonu] i podwyższenia ważności specyficznego charakteru Rodziny oraz aby nie być nigdy traktowanym jako minus habentes = tymi o mniejszym znaczeniu. Reprezentowanie oczywiście należy do odpowiedniego Ministra, ale ministrowie muszą być przygotowani, także odpowiednio wspierani przez dobre struktury Zakonu. Obecne współdziałania w Rodzinie Franciszkańskiej są zbyt skąpe, praktycznie nie istnieją. Zakony wciąż są zbyt samowystarczalne i nie żyją w koniecznej silnej współpracy z rodziną. Duży postęp osiągnięto w percepcji i wrażliwości na ten temat, ale poziom współpracy i wymiany jest nadal niewystarczający. FZŚ działa jako katalizator i promotor jedności i wspólnoty, i musi nadal to robić, przez wspieranie struktur i inicjatyw w celu wzmocnienia jego roli z większym przekonaniem. 3. SZKOŁA PERMAMENTNEGO PRZYGOTOWYWANIA PRAWDZIWIE KOMPETENTNYCH OSÓB z dziedziny formacji teologicznej, duchowej i franciszkańskiej, prawniczej, zagadnień SPOS (GPSC) (sprawiedliwość, pokój, ekologia), aby zagwarantować silną grupę osób kompetentnych i gwarantujących stałość wewnątrz Zakonu. 4. ROCZNE KURSY FORMACYJNE (scentralizowane lub zdecentralizowane) dla nowo wybranych ministrów narodowych i radnych międzynarodowych (także drugi i trzeci raz wybranych repetita juvant=powtarzanie odmładza) i innych członków Rady (także dla ministrów i odpowiedzialnych innych szczebli) w celu zapewnienia odpowiedniego przygotowania tych, którzy muszą umieć zarządzać. 5. ORGANIZMY KOORDYNUJĄCE PRZESTRZEŃ MIĘDZYNARODOWĄ, które spotykają się regularnie i które obejmują radnych międzynarodowych, pod przewodnictwem odnośnych radnych Prezydium, dla realizacji projektów uchwalonych przez Kapitułę i Prezydium. 6. STABILNA STRUKTURA DLA KONTAKTÓW ZE STOLICĄ APOSTOLSKĄ z osobami kompetentnymi i ekspertami bezpośrednio zależnymi od Ministra Generalnego.

9 7. GRUPA OSÓB O DUŻYM DOŚWIADCZENIU ZAKONNYM charakteryzujących się godną zaufania równowagą w relacjach oraz duchową, które mogą być delegatami Ministra Generalnego do przewodniczenia Kapitułom wyborczym i braterskim wizytacjom, gdy nie można delegować innych członków Prezydium z różnych powodów. Minister Generalny nie jest zobligowany delegować tylko członków Prezydium lub CIOFS i może wybierać według swojej najlepszej oceny. 8. BIURO POSTULACYJNE SPRAW KANONIZACYJNYCH 9. DIURO DO SPRAW FINANSOWYCH ZE STAŁYM PERSONELEM pod kierunkiem skarbnika generalnego i pod nadzorem radnego Prezydium. 10. OBOWIĄZKOWE STUDIA ad hoc W celu wykonania badań, zestawiania tekstów, listów, projektów i programów, aby uniknąć przeciążenia Prezydium (lub Rad). Prezydium poda dokładny wkład i określi granice zadań dla radnych (Prezydium). Członkowie Rad (Prezydium) będą przeglądali, weryfikowali i zatwierdzali pracę. Rada (Prezydium) kolegialnie zbada wynik końcowy i go zatwierdzi. Aby osiągnąć ten cel, Rady wykonawcze będą miały do wyboru i mianowania właściwe osoby (mandaty i warunki w gestii Rady powołującej), które zapewnią stałą współpracę. * Nominacje te automatycznie będą kończyły się wraz Kapitułą wyborczą. * Osoby mogą być odwołane (lub zastąpione przez inne), gdyby okazało się, że są nieprzydatne. B. DOSTATECZNE I STAŁE FINANSOWANIE Musimy wdrożyć systemy, które pozwolą na: 1. poprawne i optymalne finansowanie ze składek z naszego Zakonu, które teraz jest naszym jedynym źródłem finansowym 2. uzyskiwanie przychodów, oprócz rocznych składek wspólnot narodowych. Brak jeszcze chęci na odważne i kreatywne refleksje korekcyjne dla odkrywania innych dróg. Ewentualne pomysły możemy przedyskutować: 1. ZARZĄDZANIE FINANSAMI Z TZW. BAZY Rady narodowe często nie wpłacają regularnie z tego powodu, że nie mają pieniędzy! Nie otrzymują wystarczających składek, jeśli w ogóle, z niższych poziomów, a często nawet nie mają dokładnych kryteriów dotyczących składek z niższych szczebli. KG (30.3) wyraźnie mówią:... każdy brat, w miarę własnych możliwości, niech złoży wkład do kasy wspólnoty w celu dostarczania środków finansowych potrzebnych do życia wspólnoty oraz do jej dzieł kultu, apostolatu i charytatywnych. Bracia zadbają również o finansowanie, a także inny wkład dla podtrzymania aktywności i dzieł wspólnot wyższego stopnia. PIENIĄDZE ZAWSZE POCHODZĄ OD POSZCZEGÓLNYCH BRACI I SIÓSTR ZE WSPÓLNOT MIEJSCOWYCH. Musimy dołożyć starań, aby ustanowić system, w którym bracia i siostry Wspólnot miejscowych przyczynią się bezpośrednio, w zróżnicowany sposób, na rzecz wspólnot na różnych poziomach, w tym Wspólnoty Międzynarodowej. Jeśli fundusze będą zbierane bezpośrednio u źródła i przesyłane na wyższe poziomy w ich własnych krajach, Rady Narodowe nie będą musiały się już martwić o znalezienie funduszy.

10 2. ZMIANA WKŁADU FINANSOWEGO DO PODSTAWOWEGO BUDŻETU PREZYDIUM (LUB RADY) według zapotrzebowania Każda wspólnota narodowa będzie mogła włożyć swój wkład według kwot w określonej wysokości procent, po rocznym zatwierdzeniu budżetu. Jeśli, na przykład, Wspólnota Narodowa będzie musiała wpłacić 10% całkowitego budżetu zatwierdzonego przez Kapitułę, a budżet wyniesie , to kwota ta wyniesie Ta metoda pozwoli na pełną realizację wszystkich niezbędnych budżetowych działań. Imienny wkład (pro capite) w oparciu o liczbę zadeklarowanych profesów, może być ograniczony, niezależnie od projektów i działań, wobec prognozowanych przychodów. 3. DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA, w jednym lub w kilku językach, tekstów do wspólnej formacji, historii, duchowości i innych podstawowych tematów życia Zakonu. Działalność ta pozwoli na: - rozpowszechnianie tych samych tekstów dotyczących formacji, kultury, historii i duchowości na całym świecie, gwarantując wspólne i jednorodne formacje podstawowe i - uzyskanie zysków ze sprzedaży. Oczywiście, na poziomie międzynarodowym nie będzie wystarczającej liczby chętnych do podjęcia tej działalności, ponieważ na szczeblu międzynarodowym, nawet jeśli weźmiemy pod uwagę, że zaledwie 10% Franciszkanów Świeckich będzie kupować książki, możemy mieć potencjalnie możliwych klientów! Musimy nauczyć się myśleć globalnie. C. PLANOWANIE, METODY I CZAS PRACY w wymiarze realnych możliwości: ludzkich i finansowych - Programy pracy nie powinny być przeciążone, zwłaszcza jeśli tematy są złożone. Celem nie może być robienie więcej niż można zrobić. Lepiej jest zrobić kilka rzeczy dobrze, a nie starać się zrobić zbyt wiele, robiąc to źle. - Ważne jest, aby dać pierwszeństwo ważnym rzeczom, a nie rzekomo pilnym. Bardzo ważne jest, aby przedyskutować dogłębnie każdy temat z porządku obrad, upewniając się, że wszyscy członkowie Rady są dobrze poinformowani, aby podejmować odpowiedzialne decyzje. Tematy, które mają być omawiane, i co do których decyzje muszą być podjęte, muszą być z wyprzedzeniem starannie przygotowane przez prezentującego, z uwzględnieniem wszystkich elementów niezbędnych do oceny, a wszyscy członkowie Rady muszą przeanalizować te kwestie przed spotkaniem. Lepiej jest poczekać trochę dłużej i rozważyć wszystkie aspekty, a nie po prostu mieć to z głowy. D. UJEDNOLICENIE LOGICZNE NAZEWNICTWA I FUNKCJI ODPOWIEDNICH STRUKTUR ZAKONU Podstawowe struktury wspólnot: - Dwie wspólnoty są kanonicznie założone przez Kościół: Wspólnota miejscowa i Wspólnota międzynarodowa. - Wspólnoty pośrednie, regionalne i narodowe, są kanoniczne utworzone przez odpowiednie Rady wyższego szczebla, narodowego i międzynarodowego. Wspólnota miejscowa ma unikalny charakter. Jest to miejsce, gdzie wszyscy bracia i siostry konkretnie żyją i gdzie, praktycznie, wszyscy uczestniczą w życiu i podstawowych decyzjach życia wspólnotowego.

11 Wspólnoty na poziomie wyższym są połączeniem odpowiednich wspólnot miejscowych i ich rady mają za zadanie (tak jak Prezydium CIOFS) łączenie i koordynację, animowanie i prowadzenie, zgodnie z odpowiednimi szczeblami, bez zbędnych ingerencji w to, co Wspólnoty miejscowe powinny zrobić same. W strukturach Wspólnot wyższych szczebli wszyscy bracia i siostry nie żyją tylko dla tych, którzy zostali wybrani do odpowiednich Rad lub Prezydium. Obowiązkowe funkcje przewidziane dla wspólnot miejscowych mogą być wzorem dla innych struktur, ale nie w sposób wiążący. Istnieją różne logiki formowania rad i wyboru ich członków. Przede wszystkim, uzasadnienie struktur jest inne. We Wspólnocie miejscowej WSZYSCY członkowie aktywnie uczestniczą we wszystkim. We Wspólnocie łączącej i koordynującej powinny być struktury i mechanizmy reprezentujące organ kierujący. Dla tej wspólnoty logicznym i koniecznym jest, aby zastosować analogię z poziomu międzynarodowego. Innymi słowy, w tych pośrednich wspólnotach jest wysoce wskazane, aby stosować kryteria pozwalające na odróżnienie dwóch zestawów funkcji: reprezentowania Wspólnot oraz wykonawcza zarządzania. Międzynarodowa wspólnota (Zakon jako całość) posiada organ Radę Międzynarodową, w której mają z absolutną równość przedstawiciele wszystkich wspólnot narodowych. Kiedy ta Rada zbiera się na Kapitule Generalnej, ma najwyższe możliwości ustawodawcze, prawo głosu i wyboru w Zakonie. W sercu tego organizmu jest Prezydium (organ wykonawczy), które jest integralną częścią Rady Międzynarodowej. Rada Regionalna i Narodowa analogicznie do Rady Międzynarodowej powinny składać się z organu przedstawicielskiego, utworzonego przez wszystkich przedstawicieli niższego poziomu. Ten przedstawiciel Rady będzie organem wykonawczym, który ma za zadanie zarządzać Zakonem i wdrażać decyzje członków Kapitulnych, Kapituł i innych. Faktem jest to, że Rada wykonawcza nie jest obowiązkowa na poziomie regionalnym i narodowym, jest oczywiste, że jest obowiązkowa dla całego Zakonu. Mogą być małe wspólnoty regionalne lub narodowe, dla których tylko Rada regionalna lub narodowa, mając zarówno funkcję reprezentatywną i wykonawczą, jest wystarczająca, wybierając ministra i na inne funkcje, stosowne dla wspólnoty. W dużych i licznych wspólnotach natomiast, rady narodowe muszą mieć odpowiedni organ reprezentacyjny, w którym wszystkie wspólnoty regionalne (lub lokalne, jeżeli nie ma regionalnych) będą miały równość reprezentacji, zgodnie ze Statutem, a w ramach tych Rad będzie musiała być Rada wykonawcza (lub Prezydium narodowego), z funkcją wykonawczą między kapitułami. To samo dotyczy wspólnot regionalnych. Nierzadko słyszymy, że z powodu złej interpretacji Konstytucji Generalnych, w niektórych miejscach słowo giunta (w języku włoskim) jest rozumiane jako reprezentacja licząca 2-3 osoby, wybrane spośród osób w Kapitułach, które mogą podjąć się przywództwa, w okolicznościach pozbawienia uprawnień i odpowiedzialności za innych legalnych członków Rady Wykonawczej. Gdy te struktury (Rada przedstawicielska i Rada wykonawcza) nie są ujęte w statutach, wizytacje braterskie i pasterskie (narodowe i regionalne) nie mogą być rozszerzone na niższych szczeblach (regionalny i miejscowy), ale muszą zatrzymać się na poszczególnych członkach Rady wykonawczej. W rzeczywistości KG (67.2f; 74.2e) mówią przeprowadzaniu wizytacji braterskiej w Radach osobiście lub przez delegata, członka Rady wyższego szczebla, podczas gdy Rady są identyfikowane tylko z członkami wybranych rad (wykonawczych), bez rozważenia większej reprezentatywnej Rady instytucji. Dlatego definicja i skład Rady ma kluczowe znaczenie. E. PEŁNA OCENA ORAZ DOMINUJĄCE ZNACZENIE ASPEKTÓW DUCHOWYCH W PRACY ASYSTENTÓW

12 Asystenci na mocy prawa są członkami Rad, dlatego mają głos i udział w podejmowaniu decyzji przez Radę, w szczególności w odniesieniu do ich specyficznej roli, nie dlatego, że muszą koniecznie wykonać pracę świeckich, ze szkodą dla ich instytucjonalnych funkcji asystencji duchowej, które muszą pozostać ich absolutnym priorytetem. Dla przykładu, Asystentów generalnych jest tylko czterech i dobrze wiemy, że są przeciążeni pracą. W związku z tym, nie muszą być uwzględnieni w każdym urzędzie, komisji, grupie roboczej i podgrupach na poziomie generalnym, itp, chyba, że w przypadku spraw, które są bardziej istotne dla ich funkcji. Mogą oni zawsze interweniować podczas dyskusji, przyczyniać się do procesu podejmowania decyzji, mogą być informowani o wszystkich projektach i interwencjach w każdej chwili, jeśli sobie tego życzą. F. EGZEKWOWANIE I REALIZACJA OBOWIĄZKÓW ZAWARTYCH W KONSTYTUCJACH GENERALNYCH Brak znajomości Konstytucji Generalnych przez większość franciszkanów świeckich jest jednym z głównych powodów, dla których wiele obowiązków z KG nie jest wypełnianych lub po prostu zapominanych, używając eufemizmu. Tylko przykłady obowiązków, które prawie nigdy nie są przestrzegane: - Przygotowanie sprawozdania rocznego do wysłania do Rady wyższego poziomu, po uprzednim zatwierdzeniu go przez Radę Wspólnoty (miejscowej). (KG 51.2.b) - Przygotowanie sprawozdania rocznego dla Rady narodowej. (KG 63.2f; 62.2g) - Omówienie i zatwierdzenie sprawozdania rocznego dla Prezydium CIOFS (KG 66.2h) W rezultacie tego, tylko dwie lub trzy Wspólnoty Narodowe posłusznie wysyłają te sprawozdania roczne, zgodnie z jasnymi wymaganiami Konstytucji Generalnych. Sytuacja na niższych szczeblach jest nawet jeszcze gorsza. DLACZEGO JEST TAK WAŻNE, ABY KAPITUŁA GENERALNA OBRADOWAŁA W TYCH SPRAWACH? Ponieważ refleksje w tych sprawach i decyzjach: - Muszą być całkowicie podzielane przez wszystkich i muszą w pełni odpowiadać realiom w całym Zakonie, - Muszą zostać zaakceptowane i przyjęte indywidualnie i zbiorowo przez wszystkich w całym Zakonie i - Muszą być wspólne i zatwierdzone przez najwyższą władzę Zakonu (czyli przez Kapitułę Generalną).