PROTOKÓŁ KONTROLI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ PROTOKÓŁ KONTROLI PROBLEMOWEJ NR PS-II Przeprowadzonej w Środowiskowym Domu Samopomocy w Gdańsku przy ul. Nałkowskiej 6C/1 Gdańsk 21 lutego 2014 r. 1

2 I. Warunki organizacji kontroli Jednostka kontrolowana; Kontrolę przeprowadzono w Środowiskowym Domu Samopomocy w Gdańsku przy ul. Nałkowskiej 1 C, prowadzonym dla miasta Gdańska przez Fundacje Sprawni Inaczej. Kierownik ŚDS: - Justyna Kępka Jednostka kontrolująca: Kontrolę prowadził Zespół Inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku w składzie: - Ewa Szczypior starszy inspektor wojewódzki - kierująca zespołem inspektorów - upoważnienie PS-II z dnia 13 lutego 2014 r. - Jolanta Ostrowska inspektor wojewódzki upoważnienie PS-II z dnia 13 lutego 2014 r. Termin kontroli: Kontrolę przeprowadzono w dniu 21 lutego 2014 r. Okres podlegający kontroli: realizacja zadań merytorycznych ŚDS w roku Podstawy prawne przeprowadzonej kontroli: art.28 ust.1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31 poz. 206 z późn. zm.), art.126 i art.127 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 poz. 182 z późn zm. ), Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61 poz. 543 ), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238 poz. 1586). art.1, art. 9 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz z późn. zm.) Zakres kontroli problemowej: Ocena merytoryczna działań w zakresie realizacji zadań umożliwiających wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi, służących poprawie jakości życia uczestników, rodzaj i zakres usług świadczonych w Środowiskowym Domu Samopomocy w Gdańsku (określanego dalej jako ŚDS) oraz realizacja standardów określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. W trakcie czynności kontrolnych analizie poddane zostały następujące zagadnienia: dokumenty formalne, dotyczące funkcjonowania ŚDS (akty prawne dotyczące zlecenia realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej, statut, regulamin, program i plan pracy), liczba osób przebywających w ŚDS w 2013 roku, formy działań terapeutycznych i innych usług skierowanych na rzecz uczestników ŚDS, współpraca z rodzinami, instytucjami w środowisku lokalnym w celu integracji społecznej uczestników ŚDS, przygotowanie merytoryczne zatrudnionych pracowników ŚDS, przebieg i efekty oddziaływań terapeutycznych wobec uczestników ŚDS, 2

3 stan bazy technicznej i wyposażenia budynku ŚDS w odniesieniu do obowiązujących standardów. Osoby udzielające wyjaśnień;2 1. Kierownik ŚDS pani Justyna Kępka Przed przystąpieniem do działań kontrolnych poinformowano kierownika ŚDS o prawie odmowy podpisania protokołu i obowiązku złożenia na piśmie do dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu, wyjaśnień przyczyn tej odmowy oraz umotywowanych zastrzeżeń, dotyczących ustaleń zwartych w protokole. W przypadku zgłoszenia zastrzeżeń do protokołu, o których mowa powyżej, termin odmowy podpisania protokołu wraz z podaniem jej przyczyn biegnie od dnia doręczenia stanowiska dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku wobec zastrzeżeń. Odmowa podpisania protokołu kontroli nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez zespół inspektorów i sporządzenia zaleceń pokontrolnych ( 16 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005r w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61 poz. 543). II. Podstawa do ustaleń kontroli: Ustaleń do protokołu dokonano na podstawie: oględzin bazy technicznej, lokalowej i kadrowej ŚDS w Gdańsku, jako miejsca realizacji zadania (czy gwarantuje niezbędną jakość usług), wyjaśnień udzielonych przez kierownika ŚDS, wglądu w dokumenty merytoryczne, dotyczące realizowanych zadań (uchwały, statut, regulamin, plan i program działalności ŚDS, dokumentacja indywidualna i zbiorowa uczestników). III. Ustalenia kontrolne: Środowiskowy Dom Samopomocy w Gdańsku jest nowopowstałą placówką, prowadzoną od października 2012 r. przez Fundację Sprawni Inaczej. W roku 2013 Miasto Gdańsk, na podstawie Umowy Nr RWB-W/115/WPS/53/U-W.Bież./2013 z dnia r. (załącznik nr 1), powierzyło na kolejny okres 1 roku, realizację zadania publicznego pod nazwą Prowadzenie i zapewnienie 15 miejsc w Środowiskowym Domu Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi Fundacji. Miasto realizuje tym samym zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej w obszarze budowania sieci oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Zadanie finansowane jest z budżetu państwa. ŚDS funkcjonuje w oparciu o Regulamin Organizacyjny (załącznik nr 2). W dokumencie tym, określone zostały między innymi: cele i zadania domu, struktura organizacyjna, skład kardy, zasady przyjęcia do ŚDS oraz sposób jego funkcjonowania. W regulaminie określono także prawa i obowiązki uczestników domu oraz rodzaje sankcji za naruszanie ustalonego regulaminu. Merytorycznymi podstawami funkcjonowania ŚDS jest jego program (załącznik nr 3) i plan działalności (załącznik nr 4), ustalany corocznie w uzgodnieniu z Wojewodą Pomorskim oraz zatwierdzany przez jednostkę zlecającą. Kierownik ŚDS, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy, zobowiązany jest także do składania Wojewodzie Pomorskiemu rocznego sprawozdania z działalności ŚDS, z którego to obowiązku wywiązuje się terminowo. ŚDS przy ul. Nałkowskiej 1C w Gdańsku spełnia całkowicie konieczne wymogi lokalowe określone dla środowiskowych domów samopomocy w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Pomieszczenia domu usytuowane są na parterze wielokondygnacyjnego bloku mieszkalnego na gdańskim osiedlu Morena. Pomieszczenia są wynajmowane przez fundację od Spółdzielni Mieszkaniowej 3

4 Morena. Zostały one zaadoptowane do potrzeb uczestników z niepełnosprawnością i są pozbawione barier architektonicznych. Specyficzne miejsce działalności domu przyczynia się do lepszej integracji środowiskowej uczestników. Mieszkańcy bloku zaakceptowali ludzi niepełnosprawnych w swoim bliskim otoczeniu a swoją przychylnością i akceptacją łamią stereotypy związane z postrzeganiem osób niepełnosprawnych o znacznym, dającym się zauważyć stopniu deficytów w codziennym funkcjonowania. Do użytku uczestników zajęć domu przeznaczonych jest szereg pomieszczeń spełniających w całości kryterium standardu powierzchni. Uczestnicy korzystają z pomieszczenia wyposażonego w zamykane indywidualne szafki, przeznaczonego na szatnię. Znajdują się tam również niskie ławeczki i wieszaki do odzieży wierzchniej. W ŚDS centralnym miejscem jest duża, przestronna sala, wyposażona w stoliki, krzesła i sprzęt umożliwiający profesjonalne prowadzenie zajęć indywidualnych i grupowych. Pomieszczenie to wykorzystywane jest także przy organizacji dużych imprez integracyjnych (świąt, uroczystości imieninowych, spotkań edukacyjnych). Usytuowany w niej sprzęt Audio Tele umożliwia wspólne oglądanie telewizji, słuchanie muzyki czy wspólne śpiewanie piosenek. W części sali ustawiono sprzęt do ćwiczeń: stacjonarne rowery treningowe i Orbitrek wykorzystywane dla podniesienia aktywności ruchowej uczestników, worki Sako służące zajęciom relaksacyjnym. Na wyższym poziomie znajduje się aneks kuchenny wyposażony w sprzęt AGD, w którym odbywają się zajęcia kulinarne oraz spożywane są przygotowane, w ramach treningu kulinarnego, posiłki. Na poziomie tym wydzielono odrębną przestrzeń do pracy indywidualnej, tematycznej z uczestnikiem. Miejsce to służy też jako kącik wyciszeń. Kolejnym pomieszczeniem jest pokój biurowy personelu, wykorzystywany również do indywidualnych konsultacji psychologicznych oraz rozmów z rodzicami uczestników. W pomieszczenie to wyposażone jest w niezbędny do pracy sprzęt biurowy. W zamykanych, meblowych szafkach, przechowywana jest dokumentacja indywidualna i zbiorcza uczestników domu. Uczestnicy zajęć ŚDS Środowiskowy Dom Samopomocy w Gdańsku przy ul. Nałkowskiej 1C jest dziennym ośrodkiem wsparcia, przeznaczonym dla 15 osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną (typ B). W zajęciach domu uczestniczą osoby wykazujące znaczny stopień niepełnosprawności intelektualnej, w przedziale wiekowym od 28 do 50 lat. Wszyscy są objęci stałą opieka lekarzy psychiatrów w środowisku lokalnym. 8 uczestników jest ubezwłasnowolnionych całkowicie. Wszyscy mają ustanowionego opiekuna prawnego (najczęściej rodzica). Uczestnicy w większości sami przychodzą na zajęcia a niektórzy zostają przyprowadzani lub dowożeni przez rodziców. Znaczny stopień niepełnosprawności uczestników powoduje, że nie osiągają oni etapu usamodzielnienia w postaci podjęcia aktywności zawodowej ani dostatecznie samodzielnego funkcjonowania w środowisku. Działania podejmowane w ŚDS mają na celu głównie zapewnienie jak najdłuższego dobrostanu psycho fizycznego w obszarze funkcjonowania społecznego. Szczególną wagę przywiązuje się do usamodzielniania i aktywizacji życiowej w oparciu o indywidualne możliwości uczestników oraz współpracę ze środowiskiem rodzinnym i lokalnym. W zajęciach ŚDS w okresie podlegającym kontroli uczestniczyło 15 osób, ze średnią frekwencją 71,08%. Kadra Środowiskowego Domu Samopomocy przy ul. Nałkowskiej w Gdańsku W trakcie czynności kontrolnych potwierdzono, zgodność wymagań zawartych w standardach, związanych z wykształceniem zatrudnionego personelu, umożliwiającym 4

5 im pracę z osobami z niepełnosprawnością intelektualną. Zachowany został również wskaźnik zatrudnienia określony w 12 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie środowiskowych domów samopomocy dla ŚDS typu B. W roku 2013 kadrę ŚDS stanowili: kierownik 0,5 etatu, 2 instruktorów terapii zajęciowej 1,5 etatu, asystent osoby niepełnosprawnej 1 etat, psycholog oraz asystent osoby niepełnosprawnej w ramach umów cywilno prawnych. Działalność ŚDS wspierają też wolontariusze. Zespół Wspierająco Aktywizujący. W ŚDS funkcjonuje zespół wspierająco aktywizujący, w skład którego wchodzą wszyscy pracownicy merytoryczni. Zasady jego funkcjonowania określone zostały w regulaminie organizacyjnym ŚDS (załącznik nr 2). W roku 2013 zespół zbierał się 2 razy do roku celem ewaluacji Indywidualnych Planów Wspierająco - Aktywizujących uczestników. Codziennie też odbywały się spotkania robocze, mające na celu wymianę bieżących informacji i spostrzeżeń dotyczących funkcjonowania uczestników. Ustalenia zespołu wspierająco - aktywizującego dokumentowane były w indywidualnych planach wsparcia uczestników. W trakcie zebrań omawiane były bieżące założenia i realizacja indywidualnych planów wspierająco aktywizujących ustalanych dla poszczególnych uczestników zajęć. Wsparcie i oferta terapeutyczna kierowane do uczestników ŚDS w 2013r ŚDS realizuje swoje zadania w oparciu o rozpoznanie potrzeb, możliwości rozwojowych oraz posiadane umiejętności indywidualne uczestników zajęć, które zostają zawarte w Indywidualnych Planach Wspierająco - Aktywizujących. Ustalone cele realizowane są w formie zajęć indywidualnych lub grupowych. Podopieczni, zgodnie ze swoimi możliwościami intelektualnymi, biorą udział w treningach z zakresu podtrzymywania i kształtowania umiejętności interpersonalnych. Trening ten kładzie szczególny nacisk na tworzenie pozytywnych relacji z kolegami, bliskimi, sąsiadami w aspekcie życia społecznego. Uczestniczą też w treningu higieny i dbałości o wygląd zewnętrzny, treningu kulinarnym, umiejętności praktycznych, niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu oraz nauki treningu spędzania czasu wolnego oraz podtrzymywania i doskonalenia umiejętności i zainteresowań.. Uczestnicy objęci są także specjalistyczną opieką psychologa a ich rodziny mają możliwości dostępu do indywidualnych konsultacji i uzyskania profesjonalnego wsparcia w opiece nad swoimi bliskimi. Pracownicy domu aktywnie pomagają w dostępie do świadczeń zdrowotnych swoim podopiecznym. Kontaktują się z lekarzem POZ lub specjalistami, głównie lekarzem psychiatrą. Uczestniczą w ustalaniu wizyt lekarskich i pilnują terminowej ich realizacji. Z uwagi na współwystępowanie u uczestników sprzężonych niepełnosprawności w postaci niedowidzenia i występujących problemów psychicznych, kadra domu szczególną wagę przywiązuje do zapewnienia bezpieczeństwa w trakcie pobytu w ŚDS, w czasie spacerów, wycieczek czy aktywności ruchowej na świeżym powietrzu. Stałym elementem zajęć ŚDS są codzienne ćwiczenia, mające na celu utrzymanie ogólnej sprawności ruchowej Uczestnicy biorą aktywny udział w wydarzeniach integracyjno - kulturalnych w środowisku lokalnym jak również imprezach wyjazdowych. Na uwagę zasługują takie inicjatywy jak udział w lekcjach muzealnych w Muzeum Etnograficznym, Muzeum Morskim, Spichlerzu Niebieski Baranek. Ponadto mają możliwość uczestniczenia w spektaklach teatralnych i projekcjach kinowych oraz różnych wydarzeniach kulturalnych. Prezentują swoje wyroby rękodzielnicze na wystawach i kiermaszach miejskich. Korzystają z wielu wycieczek wyjazdowych oraz imprez organizowanych na terenie Trójmiasta. Podopieczni 5

6 mają dostęp do obiektów sportowych (basen, kręgielnia). Na terenie ŚDS organizowane są również różne imprezy okolicznościowe i świąteczne. Szczegółowy opis realizacji poszczególnych treningów zawiera sprawozdanie merytoryczne za rok 2013 r.(załącznik nr 5). Podejmowane działania zostały, potwierdzone podczas kontroli zapisami w Indywidualnych Planach Wspierająco - Aktywizujących oraz dzienniku zajęć. Współpraca z podmiotami zewnętrznymi: Pracownicy Środowiskowego Domu Samopomocy systematycznie współpracują z rodzinami i opiekunami podopiecznych. W celu umożliwienia integracji uczestników ze środowiskiem lokalnym, utrzymują szeroką współpracę z różnymi podmiotami zewnętrznymi takimi jak: MOPR w Gdańsku, zakładami opieki zdrowotnej oraz PZP, ŚDS, placówkami oświatowymi na terenie miasta, Spółdzielnią Mieszkaniową Morena, Osiedlowym Domem Kultury, Fundacją Wspólna Chata. Na szczególną uwagę zasługuje współpraca ze Stowarzyszeniem Europejskiego Centrum Wolontariatu. Młodzi wolontariusze z różnych krajów Unii Europejskiej z zaangażowaniem wspierają w pracy kadrę ŚDS, pomagając uczestnikom i zdobywając cenne doświadczenia w pracy na rzecz innych ludzi. Dokumentacja indywidualna i zbiorcza Dokumentacja uczestników ŚDS gromadzona jest w indywidualnych teczkach, przechowywanych w pokoju biurowym pracowników ŚDS oraz w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Gdańsku. W jednostce kierującej (MOPR) znajdują się oryginały dokumentów związanych z ubieganiem się o uczestnictwo w zajęciach ŚDS (wniosek osoby zainteresowanej, wywiad środowiskowy, decyzja kierująca, zaświadczenia lekarskie). Zawartość dokumentacji indywidualnej, przechowywanej w Środowiskowym Domu Samopomocy stanowią dokumenty formalne, związane z procesem kierowania do ŚDS. Znajdują się w niej: kopia decyzji kierującej wydanej przez MOPR w Gdańsku. Decyzje wystawione zostały na okres pierwszych 3 miesięcy, następnie przedłużane na rok, orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności (o ile uczestnicy takie posiadają). Odnotowany jest też kontakt do opiekuna prawnego lub rodziny, prośba o przyjęcia do ŚDS, zgoda na udział w zajęciach, zgoda na przetwarzanie danych i publikację wizerunku profil uczestnika zajęć, w których będzie uczestniczył podopieczny, indywidualny plan wspierająco aktywizujący, półroczna ewaluacja realizacji założeń planu, opinia psychologa, bieżące notatki pracowników dotyczące sposobu funkcjonowania uczestnika. Dokumentację zbiorczą, prowadzoną w ŚDS stanowią; ewidencja ogólna uczestników z wszystkimi koniecznymi danymi, prowadzona chronologicznie, systematycznie i wyczerpująco(załącznik nr 6), dziennik zajęć, miesięczna lista obecności uczestników oraz lista przypisów za pobyt, stanowiące załączniki do umowy na realizacje zadania publicznego (załącznik nr1). Wykaz całościowej dokumentacji prowadzonej w ŚDS zawiera załącznik nr 7. W Środowiskowym Domu Samopomocy opracowane zostały procedury postępowania w sytuacjach szczególnych (załącznik nr 8). Należą do nich; 1. program adaptacyjny dla nowoprzyjętych uczestników ŚDS, 2. procedura postępowania w przypadku wystąpienia napadu agresji i autoagresji, 3. procedury dotycząca postępowania w napadzie padaczki lub innych sytuacjach wynikających ze stanu zdrowia, 4. procedury postępowania w przypadku konieczności pozbawienia prawa osoby do pobytu w ŚDS. 6

7 W ocenie zespołu inspektorów przyjęty przez pracowników w ŚDS sposób przechowywania dokumentów zbiorczych i indywidualnych uczestników, zapewnia odpowiednią ochronę zawartych w nich danych osobowych. Stwierdzono, że dokumentacja prowadzona jest w sposób czytelny, chronologiczny i celowy. W wyniku postępowania kontrolnego, nie stwierdzono nieprawidłowości w funkcjonowaniu i organizacji ŚDS w Gdańsku przy ul. Nałkowskiej 1C. Placówka realizowała swoje zadania na oczekiwanym poziomie uzyskując ocenę pozytywną. Ewa Szczypior Jolanta Ostrowska (podpisy członków Zespołu Inspektorów ).. (podpis Kierownika ŚDS) (miejsce i data podpisania protokołu) Protokół sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi dołączony zostanie do akt kontroli WPS PUW w Gdańsku. 7