Konwersatorium prawo administracyjne mgr Agata Klorek semestr zimowy 2010/2011. Ustawa Paszportowa

Transkrypt

1 Katarzyna Kołodziejska, Oliwia Felkel Pytania: Ustawa Paszportowa 1. Kto jest właścicielem dokumentu paszportowego? 2. Kto określa wysokość opłat za wydanie dokumentu paszportowego? 3. Jakie są różnice pomiędzy paszportem tymczasowym, a paszportem? 4. Kiedy nr PESEL nie musi być zamieszczony w paszporcie? 5. Czym są dane biometryczne w rozumieniu UPaszp? Dokument paszportowy to zgodnie z definicją w art. 2 ust. 2 UPaszp - paszport, paszport tymczasowy, paszport dyplomatyczny, paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Uprawnia do przekraczania granicy i pobytu za granicą, poświadcza obywatelstwo polskie i tożsamość osoby w zakresie danych, które zawiera W okresie ważności dokument paszportowy stanowi własność RP Utrata ważności dokumentu paszportowego nie pozbawia jego posiadacza prawa wjazdu na jego podstawie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Jest wydawany jest na wniosek osoby pełnoletniej po przedłożeniu wymaganych dokumentów, pobraniu danych biometrycznych (wizerunek twarzy i odciski palców) i uiszczeniu należnej opłaty W wypadku osoby małoletniej wniosek składają obydwoje rodzice, jeżeli przysługuje im w pełni władza rodzicielska. Zgodę rodzica na wydanie paszportu może zastąpić orzeczenie sądu rodzinnego. Paszport może być wydany osobie która ukończyła 5 rok życia, wcześniej jedynie na żądanie rodziców na maksymalnie 5 lat. Małoletnim poniżej 5 roku życia wydaje się paszporty tymczasowe. Regułą jest konieczność osobistego odbioru paszportu w celu sprawdzenia danych biometrycznych. Odstępstwa reguluje art. 15 UPaszp Zgodnie z art. 3 UPaszp, każdy obywatel polski ma prawo do otrzymania paszportu. Pozbawienie lub ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie w przypadkach przewidzianych w ustawie (art.17) Okres ważności dokumentów paszportowych jest uregulowany w art. 32 i następne UPaszp Utrata paszportu art. 36 UPaszp Unieważnienie paszportu uregulowane jest w art. 38 UPaszp Właściwość organów art. 41 i następne UPaszp 1

2 Kazusy: 1. P zgubił swój paszport dyplomatyczny i zawiadomił o tym właściwy organ paszportowy. W międzyczasie paszport został znaleziony przez Z. P który się o tym dowiedział domaga się od Z, zanim ten zdążył przekazać go do organu administracji publicznej, zwrotu dokumentu, twierdząc, że jest jego właścicielem. Czy Z powinien oddać P paszport? 2. Co powinna zrobić M, która przebywa, wraz z małoletnim synem S na wakacjach za granicą kiedy paszport S został skradziony? Rozwiązanie kazusów: Kazus I Na początku P był jedynie posiadaczem paszportu. Właścicielem była na podst. art. 7 UPaszp Rzeczpospolita Polska. P nie ma zatem racji twierdząc iż był właścicielem paszportu dyplomatycznego. Ponadto art. 36 ust. 3 UPaszp zobowiązuje znalazcę dokumentu do przekazania go do organu administracji publicznej. W związku z tym Z, na którego ustawa wyraźnie nakłada powyższy obowiązek nie powinien oddawać paszportu dyplomatycznego P. Tym bardziej iż art 36 ust. 2 UPaszp stanowi, że odnaleziony dokument paszportowy nie podlega zwrotowi osobie, której został wydany, a art. 36 ust. 4 UPaszp i tak zobowiązywałby P do zwrotu dokumentu właściwemu organowi i P w żadnym wypadku nie byłby uprawniony do zatrzymania paszportu dyplomatycznego. Kazus II M powinna niezwłocznie zawiadomić w imieniu S organ paszportowy o utracie dokumentu art. 36 ust.1 UPaszp. Dodatkowo powinna zgłosić kradzież policji. W celu powrotu z S do kraju powinna powiadomić polski konsulat i złożyć wniosek o paszport tymczasowy. Ewentualny brak/ niemożność uzyskania zgody ojca nie stałby na przeszkodzie (art. 13 ust. 3 Upaszp) 2

3 IV SA/Wa 1244/08 - Wyrok WSA w Warszawie SENTENCJA Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Aneta Dąbrowska, Sędziowie Sędzia WSA Jakub Linkowski (spr.), Asesor WSA Agnieszka Łąpieś-Rosińska, Protokolant Marek Lubasiński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 października 2008 r. sprawy ze skargi D. R. W. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego - oddala skargę - UZASADNIENIE Prokurator Prokuratury Rejonowej w L. w dniu 1 sierpnia 2007 r. złożył do Wojewody [...] wniosek o unieważnienie paszportu D. R. W. W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł, że nadzoruje postępowanie przygotowawcze przeciwko D. R. W., podejrzanemu o czyn z art. 272 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. nr 88, poz. 553 ze zm.), zwanej dalej "k. k". Decyzją z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] Wojewoda [...] unieważnił paszport serii [...] nr [...] wydany na nazwisko W. D. R. Organ pierwszej instancji uznał, że zostały spełnione przesłanki niezbędne do unieważnienia paszportu i w oparciu o treść art. 38 ust 1 pkt.1 lit. b, art. 39 ust. 1 i art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. nr 143, poz ze zm.), zwanej dalej "ustawą z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych". Wskazano, iż Prokurator Prokuratury Rejonowej w L. prowadzi postępowanie przygotowawcze w sprawie wobec D. R. W., podejrzanego o popełnienie czynu z art. 272 k. k., który jest poszukiwany zarządzeniem prokuratora w celu ustalenia miejsca pobytu. Po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez D. R. W. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] października 2007 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy podkreślił, iż w myśl art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych dokument paszportowy podlega unieważnieniu na wniosek organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze przeciwko posiadaczowi dokumentu paszportowego. Organ paszportowy bada jedynie przesłanki formalne, od których uzależniona jest decyzja o unieważnieniu paszportu, tj.: * czy wniosek o unieważnienie paszportu sporządził przewidziany w ustawie organ, * czy w sprawie toczy się rodzaj postępowania, do którego odwołuje się przepis prawa, * czy osoba, wobec której toczy się postępowanie posiada ważny dokument paszportowy. Organ odwoławczy wskazał, że łączne spełnienie powyższych przesłanek skutkuje obligatoryjnym unieważnieniem paszportu, a organ paszportowy nie jest władny do rozpatrywania złożonego wniosku pod względem merytorycznym, tj. co do jego celowości i zasadności. Wyrokiem z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie o sygn. akt IV SA/Wa 2575/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] października 2007 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, iż sprawa w przedmiocie unieważnienia paszportu wydanego na nazwisko D. R. W. była już przedmiotem rozpatrzenia przez Wojewodę [...], a następnie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] lutego 2006 r. nr [...] po rozpatrzeniu odwołania Prokuratury Rejonowej w L. od decyzji 3

4 Wojewody [...] z dnia [...] grudnia 2005 r. nr [...] odmawiającej unieważnienia paszportu Pana D. R. W. odmówił stwierdzenia nieważności wyżej wymienionej decyzji. W uzasadnieniach obu instancji wskazano, iż Prokuratura Rejonowa w L. wystąpiła z wnioskiem o unieważnienie paszportu na nazwisko W. D. R., który "jest podejrzany o popełnienie czynu z art. 272 k. k. Śledztwo zostało zawieszone, gdyż przebywa w USA". Ponadto dnia 1 marca 2005 r. Prokurator zarządził "poszukiwanie podejrzanego w celu ustalenia jego miejsca pobytu". Organ stwierdził ponadto, iż z materiału dowodowego rozpoznawanej sprawy wynika, że nie zostały spełnione łącznie przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w L. czynności procesowe przewidziane w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego (t. j.: Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz ze zm.), zwanej dalej "k. p. a.", dlatego mając na uwadze stan prawny i faktyczny orzeczono o odmowie unieważnienia paszportu. Sąd w powyższym wyroku uznał, że Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji nie dokonał wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego, nie uczynił własnych ustaleń w tym zakresie, zmierzających do weryfikacji przedstawionych okoliczności. Ponadto wskazał, że rozstrzygnięcie organu odwoławczego jest nieuzasadnione w sposób właściwy w odniesieniu do poprzedniego orzeczenia w sprawie, ponieważ nie wyjaśniono czy i jaka nastąpiła zmiana stanu faktycznego i prawnego, zastrzegając przy tym, iż nie może być uznane za zmianę uwarunkowań prawnych samo zastąpienie określenia aktu normatywnego innym aktem o analogicznym brzmieniu. W ocenie Sądu orzekającego w sprawie o sygn. akt IV SA/Wa 2575/07 orzeczenie wydane w tej sprawie, o ile nie nastąpiły określone okoliczności uzasadniające ponowne orzekanie, dotknięte byłoby wadą nieważności w myśl art pkt 3 k. p. a. Zdaniem Sądu organ odwoławczy nie rozważył kwestii, czy nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych lub prawnych w stosunku do istniejących na etapie orzekania w sprawie zakończonej decyzjami z dnia [...] grudnia 2005 r. i [...] lutego 2006 r. Orzekając o unieważnieniu paszportu organ winien wykazać zaistnienie nowych okoliczności sprawy i poddać analizie te kwestie, w kontekście zmiany przesłanek. Reasumując powyższe Sąd stwierdził, iż decyzja Ministra z dnia [...] października 2007 r. wydana została z naruszeniem przepisów postępowania w zakresie właściwego wyjaśnienia sprawy i uzasadnienia decyzji (art. 7, 77, k. p. a.), co mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Po ponownym rozpatrzeniu odwołania od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia [...] maja 2008 r. nr [...] na podstawie art pkt 2 k. p. a. oraz art. 42 ust. 3 i art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych uchylił powyższą decyzję Wojewody [...] w całości i umorzył postępowanie w pierwszej instancji. W uzasadnieniu organ odwoławczy podniósł, że Wojewoda [...] rozpatrując wniosek Prokuratury Rejonowej w L. z dnia 30 lipca 2007 r. powinien wziąć pod uwagę fakt, że sprawa unieważnienia paszportu D. R. W. serii [...] nr [...] była już wcześniej rozpatrywana w toku postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem przez Wojewodę [...] decyzji z dnia [...] grudnia 2005 r. o odmowie unieważnienia paszportu oraz decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lutego 2006 r., którą - po rozpatrzeniu sprzeciwu prokuratora - odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji Wojewody [...] z dnia [...] grudnia 2005 r. Przed wydaniem decyzji organ paszportowy powinien zbadać, czy nastąpiła taka zmiana okoliczności faktycznych lub prawnych, która uzasadnia ponowne orzekanie w sprawie zakończonej wydaniem ostatecznej decyzji. Organ odwoławczy stwierdził, że w rozpatrywanym przypadku istnieje tożsamość sprawy rozstrzygniętej kolejno po sobie dwiema decyzjami, z których pierwsza jest ostateczna. Tożsamość sprawy potwierdza fakt, iż występują w niej te same podmioty, dotyczy ona tego samego przedmiotu i tego samego stanu prawnego w niezmienionym stanie faktycznym sprawy. W związku z tym decyzja Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. dotknięta jest wadą nieważności określoną w art pkt 3 k. p. a. Jako że k. p. a. wyłącza stosowanie sankcji nieważności decyzji w postępowaniu odwoławczym należało w ocenie organu na podstawie art pkt 2 k. 4

5 p. a. decyzję Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. uchylić i umorzyć postępowanie w pierwszej instancji. W końcowej części uzasadnienia swojej decyzji z dnia [...] maja 2008 r. organ odwoławczy podniósł, że uchylenie w całości decyzji Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. nie wpływa na fakt unieważnienia przedmiotowego paszportu, ponieważ decyzja w przedmiocie unieważnienia paszportu jest natychmiast wykonalna, gdyż zgodnie z art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych wniesienie odwołania od decyzji o unieważnieniu tego dokumentu nie wstrzymuje jej wykonania. Stosownie zatem do art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych osoba, wobec której wydano decyzję o unieważnieniu dokumentu paszportowego jest zobowiązana do jego zwrotu organowi paszportowemu. W razie niewykonania tego obowiązku mają do niej zastosowanie przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j.: Dz. U. z 2005 r. nr 229, poz ze zm.). Po dokonaniu zwrotu paszportu zainteresowanemu będzie przysługiwało prawo do wystąpienia z wnioskiem o wydanie kolejnego paszportu. Skargę na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wniósł D. R. W. W uzasadnieniu skargi podniósł, że organ odwoławczy w ostatnim akapicie na stronie 4 i 5 zaskarżonej decyzji wbrew logice i swojemu wcześniejszemu stanowisku o umorzeniu postępowania w pierwszej instancji utrzymuje w mocy błędną decyzję Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje. Skarga nie jest zasadna, ponieważ zaskarżona decyzja nie narusza prawa w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Rozstrzygnięcie organu zawarte w sentencji zaskarżonej decyzji jest trafne. Sąd zgodnie z art ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz ze zm.) nie jest związany zarzutami skargi, to jednak w tym miejscu należy zaznaczyć, że w skardze nie zakwestionowano samego rozstrzygnięcia, lecz część uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Organ uwzględnił ocenę prawną i wskazania zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia marca 2008 r. w sprawie o sygn. akt IV SA/Wa 2575/07. Sprawa w przedmiocie unieważnienia paszportu serii [...] nr [...] wydanego na nazwisko W. D. R. została zakończona ostateczną decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] lutego 2006 r. nr [...] wydaną po rozpatrzeniu sprzeciwu prokuratora od decyzji Wojewody [...] z dnia [...] grudnia 2005 r. nr [...] odmawiającej unieważnienia paszportu D. R. W. Ponowne wszczęcie postępowania w przedmiocie unieważnienia przedmiotowego paszportu mogło nastąpić jedynie w sytuacji zmiany stanu prawnego i faktycznego sprawy. Nie miało to miejsca w niniejszej sprawie. Stan faktyczny nie zmienił się, ponieważ nie nastąpiło ogłoszenie skarżącemu postanowienia o przedstawieniu zarzutów z dnia [...] lutego 2005 r. Nie nastąpiła również zmiana stanu prawnego, bo za takową nie można uznać uchylenia na podstawie art. 65 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o paszportach (Dz. U. z 1991 r. nr 2, poz. 5 ze zm.) i wejścia w życie z dniem 28 5

6 sierpnia 2006 r. ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (art. 65 i art. 66 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych). Przepisy obydwóch wyżej wymienionych ustaw przewidują bowiem unieważnienie paszportu w sytuacji, gdy przeciwko posiadaczowi paszportu prowadzone jest postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej (art. 10 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o paszportach i art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych). Zarzuty skargi dotyczą końcowej części uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Organ odwoławczy podniósł, że uchylenie w całości decyzji Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. nie wpływa na fakt unieważnienia przedmiotowego paszportu, ponieważ decyzja w przedmiocie unieważnienia paszportu jest natychmiast wykonalna, gdyż zgodnie z art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych wniesienie odwołania od decyzji o unieważnieniu paszportu nie wstrzymuje jej wykonania. Stanowisko to jest całkowicie niezrozumiałe w świetle rozstrzygnięcia organu polegającego na uchyleniu decyzji Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. o unieważnieniu paszportu i umorzeniu postępowania w pierwszej instancji. Minister swoją decyzją uchylił decyzję o unieważnieniu paszportu, a więc nie może zasadnie twierdzić, że jego decyzja nie ma wpływu na unieważnienie paszportu. Z chwilą wejścia do obrotu prawnego zaskarżonej decyzji decyzja Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. unieważniająca przedmiotowy paszport została wyeliminowana z obrotu prawnego, stąd jego posiadacz nie ma obowiązku jego zwrotu do organu paszportowego, jako że jego paszport nie został unieważniony. Zdecydowana większość wywodów organu zawartych w uzasadnieniu decyzji jest prawidłowa i koresponduje z treścią rozstrzygnięcia. Wyżej wskazana niezgodność między niewielką, końcową częścią uzasadnienia zaskarżonej decyzji a jej rozstrzygnięciem nie ma wpływu na wynik sprawy. W sprawie zostało wydane prawidłowe rozstrzygnięcie - uchylono decyzję Wojewody [...] z dnia [...] sierpnia 2007 r. i umorzono postępowanie w pierwszej instancji z uwagi na okoliczność, że przy nie zmienionym stanie faktycznym i prawnym sprawy w przedmiocie unieważnienia przedmiotowego paszportu wcześniejsze wydanie ostatecznej decyzji w przedmiocie unieważnienia paszportu uniemożliwia ponowne rozpatrzenie wniosku o unieważnienie paszportu. W związku z powyższym Sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz ze zm.). 6