Zadanie 3.5. Wykaz prac wykonanych w ostatnich latach w IPIŚ PAN w zakresie wykrywania związków rakotwórczych w środowisku na obszarze woj.

Transkrypt

1 Wykaz prac wykonanych w ostatnich latach w IPIŚ PAN w zakresie wykrywania związków rakotwórczych w środowisku na obszarze woj. śląskiego H. Pyta, M. Kostecki, T. Magiera Sieć Naukowa Środowisko a Zdrowie 2007

2 Cel pracy Inwentaryzacja prac IPIŚ PAN dotyczących identyfikacji związków rakotwórczych występujących w różnych komponentach środowiska województwa śląskiego

3 Zakres pracy Szczegółowa inwentaryzacja badań związanych z oceną skażenia środowiska przez związki z grupy BTX, WWA, PCDD/PCDF, metale ciężkie w odniesieniu do powietrza atm. (imisja i emisja), gleb i biomasy, wód powierzchniowych i osadów dennych oraz wody pitnej; wykonywanych w IPIŚ PAN w ostatnich 15 latach ( ).

4 Wyniki inwentaryzacji wykonanej w 2007 (wybrane) Powietrze imisja Automatyczny monitoring BTX (benzen, toluen, etylobenzen, m+p-ksylen, o-ksylen) pomiary ciągłe 15 min. na stanowisku o charakterze tła zanieczyszczeń - Zabrze, stacja WIOŚ (od monitoring 17 związków z grupy VOC). Pasywny monitoring BTX w latach w 19 punktach pomiarowych (Czechowice Dziedzice, Częstochowa, Dąbrowa Górn., Katowice, Wodzisław Śl., Zabrze, Bielsko-Biała, Bytom, Chorzów, Cieszyn, Czerwionka, Gliwice, Racibórz, Rybnik, Sosnowiec, Tychy). Manualne pomiary stężenia BTX przy drogach w Zabrzu, Katowicach, Bytomiu i Gliwicach, w latach Badania zawartości 16 WWA wg EPA przy drogach w Bielsku-Białej, Bytomiu, Częstochowie, Gliwicach, Katowicach, Rudzie Śl., Rybniku i Zabrzu, w latach Badania na terenie Żywca ( ) zawartości 16 WWA wg EPA oraz zawartości metali ciężkich w pyle zawieszonym, pomiary depozycji metali ciężkich. Pomiary depozycji metali ciężkich (Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Mn, Fe) w siedmiu punktach wokół Huty Cynku Miasteczko Śląskie latach

5 Wyniki inwentaryzacji wykonanej w 2007 (wybrane) Gleby i biomasa Badania zawartości metali ciężkich (Fe, Mn, Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, Co): powierzchnie wokół punktów krajowego monitoringu gleb rolnych - Raszczyce k. Raciborza, Czernica k. Rydułtów, Ćwiklice k. Pszczyny, Bielsko-Biała, Cieszyn, Sulików k. Siewierza, Łaziska Górne- Mokre, Zawiść k. Orzesza, Piekary Śląskie); Lata 1995, 2000, ; powierzchnie wokół SPO II - Rudziniec Gliwicki, Kuźnia Raciborska, Żory, Ciasna k. Lublińca, Kłobuck, Siersza, Złoty Potok, Olkusz, Brudzowice, Bytom- Stolarzowice, Jaworzynka, Kędzierzyn-Koźle; Lata ; powierzchnie na terenie lasów miejskich i parków Zabrza, Bytomia, WPKiW, kompleksów leśnych na terenie Nadleśnictwa Katowice (Zabrze, Ruda Śl., Chorzów, Katowice, Mysłowice, Sosnowiec i Jaworzno); Lata Badania zawartości metali ciężkich (Cr, Zn, Cd, Pb, Cu, Ni, Co, Mn, Fe) w glebach i roślinach wskaźnikowych na terenie gminy Dąbrowa Górn.; 1999r. Badania zawartości As, Se, B, Tl w glebach rejonu Cieszyna, Jastrzębia Zdroju, Świerklan, Wodzisławia Śl.; 2006 r. Badania zawartości metali ciężkich w grzybach i malinach z terenu lasów miejskich Zabrza, Bytomia, Katowic i Rudy Śląskiej; 2006 r. Badania zawartości WWA w ściółce leśnej lasów miejskich Zabrza, Bytomia, Katowic i Rudy Śl.; 2006 r.

6 Wyniki inwentaryzacji wykonanej w 2007 (wybrane) Wody pow. i osady denne, woda pitna Badania zaw. metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Co, Mn, Pb, Ni, Zn, Fe), 16 WWA wg. EPA, radioizotopów (szereg uranowy, thorowy, 40K, 137Cs) w wodach zbiorników Dzierżno Małe i Duże, Pławniowice, Kanał Gliwicki, Nakło- Chechło, Poraj, Rybnik, Paprocany oraz rzek Kłodnica, Potok Toszecki, Bytomka, Ruda, Gostynka; Lata Badania zawartości metali ciężkich (j.w.) w osadach dennych zb. Dzierżno Małe i Duże, Pławniowice, Kanał Gliwicki, Nakło-Chechło, Poraj, Rybnik, Paprocany, rzek Kłodnica, Bytomka, Potok Toszecki; Lata Badania zawartości 16 WWA wg. EPA w osadach dennych zbiorników Dzierżno Małe i Duże, Pławniowice, Kanał Gliwicki, Rybnik, Paprocany, rz. Kłodnica; Lata Badania zawartości radioizotopów w osadach zb. Dzierżno Małe i Duże, Pławniowice, Kanał Gliwicki, Rybnik, Paprocany, rz. Kłodnica, Bytomka, Potok Toszecki; Lata Oznaczenia zawartości 10 anionów, w tym ClO 2-, BrO 3-, NO 2-,ClO 3-, NO 3-, w wodach zbiornika Goczałkowice; Lata Analiza próbek wody z MPWiK w Oświęcimiu i Chrzanowie m.in na zawartość B(a)P, sumy WWA, antymonu, arsenu, azotanów, azotynów, chromu, cyjanki, rtęci, bromianów, chloranów, chlorynów; Lata

7 Podsumowanie wyników i wnioski Inwentaryzacja prac wykonanych w IPIŚ PAN, które miały związek z oceną skażenia różnych komponentów środowiska przez związki o udowodnionym lub prawdopodobnym działaniu rakotwórczym, wykazała obecność znacznej ilości danych, w tym archiwalnych danych o stanie środowiska, niezbędnych w badaniach narażenia na choroby nowotworowe, które mogą stanowić znakomite uzupełnienie informacji gromadzonych np. przez WIOŚ, WSSE, czy d. OBiKŚ. Celowym byłoby pozyskanie przez IO podobnych informacji od pozostałych członków sieci, jak również instytucji niezwiązanych z SNSiZ, aby ułatwić poszukiwania odpowiednich danych w badaniach relacji stan środowiska zewn. a choroby nowotworowe.

8 Proponowana tematyka badań na rok 2008 W ramach zadania 3 Czynniki środowiskowe a endemie raka płuca zaproponowano następujący temat: Ocena zanieczyszczenia powietrza wybranymi związkami z grupy NMLZO w obszarach endemii raka płuca