Afrykański pomór świń (ASF)

Transkrypt

1 Afrykański pomór świń (ASF) I. Informacje ogólne

2 ASF Afrykański pomór świń (ang. African Swine Fever ASF) to wysoce zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa, występująca w warunkach naturalnych u świń domowych wszystkich ras oraz u dzików. Chorobę charakteryzują objawy kliniczne i zmiany sekcyjne podobne do ostrej postaci pomoru klasycznego świń, a zwłaszcza wysoka gorączka, znaczne powiększenie śledziony, dużego stopnia wybroczynowość oraz sięgająca % śmiertelność.

3 ASF Na zakażenie wirusem ASF wrażliwe są świnie domowe wszystkich ras, bez względu na wiek, kondycje czy warunki środowiskowe. Wszystkie inne gatunki zwierząt domowych poza świnią domową i świnią dziką są niewrażliwe na wirus ASF. Głównym rezerwuarem choroby są zamieszkujące Afrykę dzikie afrykańskie świnie tj. guźce, świnie rzeczne i świnie leśne, które są bezobjawowymi nosicielami choroby.

4 Rezerwuary i źródła infekcji dziki europejskie; dzikie świnie afrykańskie (bush pigs); guźce (wart hogs); chore świnie; produkty mięsne i odpadki poubojowe; wektory mechaniczne - ASFV - kleszcze - CSFV - nasienie

5 ASF Rozprzestrzenianie się: Wirus rozprzestrzenia się w wyniku bezpośredniego kontaktu z zarażonymi świniami, ozdrowieńcami lub dzikimi świniami afrykańskimi będącymi bezobjawowymi nosicielami i siewcami zarazka. Do zakażenia dochodzi również poprzez kontakt z zakażonym materiałem tj. krew, tkanki, wydzieliny lub wydaliny chorych lub padłych zwierząt lub poprzez skarmianie zakażonych odpadów kuchennych. Większość przypadków przenoszenia ASF pomiędzy krajami była związana z karmieniem resztkami pożywienia pochodzącymi z międzynarodowych lotnisk lub portów morskich. W Afryce, Australii, Hiszpanii oraz na Sardynii rezerwuarem wirusa ASF były lub są kleszcze i one również mogą stanowić wektor przenoszenia choroby. Do chwili obecnej w Federacji Rosyjskiej, na Ukrainie oraz Białorusi nie stwierdzono przenoszenia choroby przez kleszcze, a głównym czynnikiem rozprzestrzeniania choroby było karmienie świń zakażonymi odpadami oraz skażone pasze.

6 ASF Wrażliwość wirusa: wirus jest bardzo oporny, przeżywa w szerokim zakresie ph (ph 3,9-11,5) i w niskiej temperaturze. Może przetrwać w zakażonych kojcach dla świń, przez co najmniej jeden miesiąc, a także przetrwać przez wiele miesięcy w surowym, nie przetworzonym mięsie. Świnie mogą pozostawać nosicielami wirusa, nawet przez całe życie. Wirus wrażliwy jest na wysoką temperaturę, w temperaturze 56 C ginie po 70 minutach, natomiast w temp. 60 C ginie po 20 minutach. Ponadto wrażliwy jest także na eter i chloroform.

7 PRODUKT PRZEŻYWALNOŚĆ (DNI) Odkostnione mięso 105 Mięso z kością 105 Mięso mielone 105 Solone mięso odkostnione 182 Solone mięso z kością 182 Gotowane mięso odkostnione 0 Gotowane mięso z kością 0 Mięso konserwowane 0 Suszone mięso odkostnione 300 Suszone mięso z kością 300 Wędzone mięso odkostnione 30 Mięso mrożone 1000 Chłodzone mięso odkostnione 110 (5 m-cy) Chłodzone mięso z kością 110 Suszony tłuszcz 300 Podroby 105 Skóra/tłuszcz 300

8 Aktualna sytuacja epizootyczna

9 Występowanie ASF.

10 Aktualny stan pogłowia trzody chlewnej na terenie powiatów (dane wg ARiMR stan na XII 2015 r.) pruszkowski Nadarzyn Michałowice Brwinów Piastów Pruszków Raszyn liczba gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną liczba pogłowia trzody chlewnej grodziski Baranów Jaktorów Żabia Wola Milanówek Podkowa Leśna Grodzisk Maz. liczba gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną liczba pogłowia trzody chlewnej

11 Znaczenie ASF dla gospodarki Zasadnicze straty związane z wystąpieniem ASF w krajach eksportujących świnie lub wieprzowinę związane są z całkowitym zablokowaniem wywozu świń oraz mięsa wieprzowego, w tym produktów spożywczych zawierających w składzie mięso wieprzowe, a także innych produktów jak np. farmaceutyków, nasienia a nawet w szczególnych przypadkach owoce, warzywa itp., z krajów dotkniętych ASF do krajów wolnych od tej choroby a niekiedy dotkniętych tą chorobą. Polska jest jednym z największych producentów żywności w UE. W ciągu 2013 r. roku dynamika naszego eksportu wyniosła ok. 13 proc., ale mieliśmy jeszcze duży potencjał do wykorzystania. Nadwyżka handlowa sektora rolnego wyniosła w 2012 roku 4,3 mld euro. Według ministerstwa rolnictwa 2013 r. może to być nawet do 5 mld euro. Wynika to z tego, że przy wzroście sprzedaży polskich towarów rolnych za granicę spada jednocześnie dynamika importu. Głównymi partnerami handlowymi Polski w 2012 w tym sektorze były przede wszystkim kraje Unii Europejskiej. Największym rynkiem zbytu dla polskiej żywności za granicą są Niemcy, do których polscy eksporterzy sprzedali towary o łącznej wartości 3,8 mld euro. Drugim rynkiem jest Wielka Brytania, do której wyeksportowano towary o wartości 1,3 mld euro, a na trzecim miejscu plasują się Czechy, które importowały towary spożywcze z Polski o wartości ok. 1,1 mld euro. Najdynamiczniej rozwijającym się rynkiem zbytu była natomiast Rosja, w której import polskiej żywności wzrósł w 2012 roku o ponad 30 proc. rdr i wyniósł również około 1,1 mld euro. Poza Rosją rośnie polski eksport żywności na inne rynki poza UE przede wszystkim w Azji, na Bliskim i Dalekim Wschodzie. W ciągu ostatnich czterech lat uzgodnione zostały warunki dostępu polskich produktów żywnościowych do rynków m.in. Japonii, Chin, Wietnamu, Singapuru.

12

13

14 II. Podstawy prawne i zadania służb i jednostek administracyjnych przy zwalczaniu chorób zakaźnych

15 Ujednolicone wytyczne dotyczące stosowania rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. z 2014 r. poz. 420). Poniższe Wytyczne zostały wydane na podstawie następujących aktów prawnych: 1) ustawy z dnia 11 marca 2004r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.); 2) ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127, z późn. zm.); 3) ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r. poz. 1326); 4) rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 324/2014 z dnia 28 marca 2014 r. przyjmujące nadzwyczajne środki wspierania rynku wieprzowiny w Polsce (Dz. Urz. UE L 95 z , str. 24); 5) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz (Dz. U. Nr 61, poz. 548, z późn. zm.); 6) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2010 r. w sprawie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego pochodzących z obszarów podlegającym ograniczeniom, nakazom i zakazom (Dz. U. Nr 183, poz. 1231, z późn. zm.); 7) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem u dzików afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. poz. 420);

16 8) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 czerwca 2004 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. Nr 158, poz. 1658); 9) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek (Dz. U. Nr 168, poz. 1643); 10) decyzji wykonawczej Komisji Nr 2014/178/UE z dnia 27 marca 2014 r. dotyczącej niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w Polsce (Dz. Urz. UE L 95 z , str. 47); 11) dyrektywy Rady Nr 2002/99 WE z dnia 16 grudnia 2002 r. ustanawiającej przepisy o wymaganiach zdrowotnych dla zwierząt regulujące produkcję, przetwarzanie, dystrybucję oraz wprowadzanie produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 18 z , s. 11); 12) dyrektywy Rady Nr 2002/60/WE z dnia 27 czerwca 2002 r. ustanawiającej przepisy szczególne w celu zwalczania afrykańskiego pomoru świń oraz zmieniającej dyrektywę 92/119/EWG w zakresie choroby cieszyńskiej i afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE L 192 z dnia 20 lipca 2002 r., s. 27, z późn. zm.); 13) decyzji Komisji Nr 2003/422/WE z dnia 26 maja 2003r. zatwierdzającej podręcznik diagnostyczny dotyczący afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE L 143 z s. 35).

17 Zwalczanie ASF ASF należy do chorób podlegających ustawowemu obowiązkowi zgłaszania i zwalczania. Z uwagi na brak szczepionki przeciw ASF, zwalczanie choroby odbywa się wyłącznie metodami administracyjnymi poprzez wybijanie zwierząt, oczyszczanie i dezynfekcję pomieszczeń, nałożenie restrykcji w przemieszczaniu zwierząt.

18 Polski Weterynaryjny Plan Gotowości Zwalczania Afrykańskiego Pomoru Świń na poziomie powiatu pruszkowskiego i grodziskiego - procedury

19 Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt Art. 42 Ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt: 1. W przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, a w szczególności poronienia u bydła, świń, owiec i kóz, objawów neurologicznych u zwierząt, znacznej liczby nagłych padnięć, zmian o charakterze krost, pęcherzy, nadżerek lub wybroczyn na skórze i błonach śluzowych zwierząt kopytnych oraz podwyższonej śmiertelności zwierząt akwakultury, posiadacz zwierzęcia jest obowiązany do:

20 Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt 1) niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta); 1a.) Posiadacz zwierząt gospodarskich natychmiast informuje powiatowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świń, bydła, owiec lub kóz.

21 Obowiązek zgłaszania podejrzeń chorób zakaźnych zwierząt 4. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) niezwłocznie informuje organ Inspekcji Weterynaryjnej o otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1.

22 Tworzenie planów gotowości - informacje Opracowanie planów reagowania kryzysowego przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt: tworzenie planu gotowości wynika z art. 54 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt zwanej dalej ustawą weterynaryjną.

23 Obowiązki organów i podmiotów Obowiązkiem organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów prowadzących działalność w zakresie pozyskiwania, wytwarzania, przetwarzania lub obrotu niejadalnymi produktami pochodzenia zwierzęcego, ubocznymi produktami zwierzęcymi, produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego oraz podmiotów dysponujących środkami materiałowymi i technicznymi, których udział jest niezbędny przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, jest współpraca z organami Inspekcji Weterynaryjnej przy opracowaniu i realizacji planów gotowości. Realizacja zadań wynikających z planów gotowości jest finansowana ze środków budżetu państwa.

24 Obowiązki organów i podmiotów Zasady współpracy organów administracji rządowej i samorządowej oraz innych podmiotów w zakresie tworzenia planów gotowości zwalczania chorób zakaźnych określono w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 maja 2004 r. w sprawie zakresu i warunków współpracy organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów w tworzeniu planów gotowości zwalczania chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. Nr 129, poz. 1372).

25 Zakres współpracy 1. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego niezwłocznie przekazują organom Inspekcji Weterynaryjnej informacje niezbędne w celu opracowania projektów planów gotowości i uaktualnienia tych planów. 2. Organy Inspekcji Weterynaryjnej w celu realizacji zadań określonych w planach gotowości mogą: a) zawierać umowy i porozumienia z organami administracji rządowej i jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi podmiotami; b) współpracować z zespołami reagowania kryzysowego tych organów. 3. Przedstawiciele zespołów kryzysowych organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego na wniosek organu Inspekcji Weterynaryjnej biorą udział w szkoleniach i ćwiczeniach wynikających z planów gotowości. 4. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego oraz ich przedstawiciele w przypadku wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt współpracują z organami Inspekcji Weterynaryjnej przy realizacji działań określonych w planach gotowości. 5. Organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego w celu skutecznego zwalczania chorób zakaźnych zwierząt mogą, w uzasadnionych przypadkach, zapewnić zespołom kryzysowym pomieszczenia wyposażone w środki łączności, sprzęt komputerowy, mapy i w inne środki techniczne oraz obsługę merytoryczną i techniczną.

26 Reagowanie na kryzys Reagowanie na kryzys klęskę żywiołową odbywa się w Polsce na trzech poziomach: centralnym wojewódzkim powiatowym. Obejmuje organy odpowiedzialne za zdrowie zwierząt i zarządzanie reagowaniem kryzysowym a także wszystkie konieczne służby, straże i inspekcje oraz wszystkie podmioty prawa i organizacje niezbędne do likwidacji kryzysu.

27 ASF Strategia kontrolowania choroby Strategia walki z chorobą polega na zlikwidowaniu wirusa w jak najkrótszym możliwym czasie. Obejmuje ona: zabicie i utylizację zwierząt chorych i podejrzanych o zakażenie, kwarantannę i kontrolę przemieszczania się zwierząt, ludzi, produktów i sprzętu, kontrolę wektora - kleszczy oczyszczanie i dezynfekcję skażonych pomieszczeń i sprzętu, prowadzenie dochodzenia epizootycznego, perlustracji mających na celu określenie zasięgu choroby tworzenie stref dla oddzielenia obszarów zapowietrzonych, zagrożonych i wolnych od tej choroby. Dotychczas nie opracowano odpowiedniej szczepionki przeciwko ASF ze względu na dużą zmienność genetyczną wirusa.

28 Zasady finansowania zwalczania afrykańskiego pomoru świń Ogólna zasada finansowania zwalczania chorób zakaźnych: Zapłata z budżetu państwa za wszelkie udokumentowane koszty i czynności wykonywane z polecenia Inspekcji Weterynaryjnej na podstawie decyzji administracyjnej. Rezerwa budżetowa na wypadek nieprzewidzianych wydatków: Środki finansowe na pokrycie wydatków, wykraczających poza normalne koszty bieżące funkcjonowania inspekcji weterynaryjnej, a związane ze zwalczaniem ognisk choroby pochodzą z rocznej rezerwy budżetowej państwa. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi posiada rezerwę celową na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt zawartą w ustawie budżetowej określającej środki na dany rok budżetowy, zapisane jako rezerwy celowe. Dodatkowe źródła finansowania w sytuacjach klęski żywiołowej: W przypadku utrzymującej się lub szerzącej zarazy, istnieje potrzeba sfinansowania zwalczania przez Skarb Państwa, który zabezpieczy niezbędne inne źródła pozyskania środków finansowych dodatkowych, a nieprzewidzianych w budżecie rocznym, uruchamiane odrębnym aktem prawnym wprowadzającym zmiany w ustawie budżetowej.

29 Zapłata za lokalizację, budowę, utrzymanie i eksploatację grzebowisk Lokalizację, utrzymanie i eksploatację grzebowisk zapewniają samorządy gmin ze swoich środków budżetowych - zgodnie z ustawą z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Jednocześnie gminy mogą otrzymać refundację z budżetu państwa za rzeczywiście poniesione koszty eksploatacji grzebowisk i przygotowania miejsc do ewentualnego spalania zwłok zwierzęcych i ich części w okresie zwalczania epizoocji.

30 Zadania związane z gotowością zwalczania ASF na poziomie powiatu Odpowiedzialność Powiatowego Lekarza Weterynarii: PLW odpowiada za przyjęcie zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF oraz za czynności mające na celu wykrycie lub wykluczenie wystąpienia ASF. Odpowiedzialność za zwalczanie i eradykację afrykańskiego pomoru świń: odpowiedzialność za zwalczanie i eradykację afrykańskiego pomoru świń w powiecie spoczywa na Staroście lub Prezydencie Miasta, który ceduje odpowiedzialność funkcjonalną z tytułu takich działań na właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii; za nadzór i koordynację akcji oraz zapewnienie jednolitych środków kontroli w przypadku wybuchu epidemii na obszarze powiatu odpowiada Powiatowy Lekarz Weterynarii.

31 Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii Po przyjęciu zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia ASF: zarejestrowanie zgłoszenia o podejrzeniu wystąpienia ASF, powiadomienie Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii o zgłoszeniu podejrzeniu wystąpienia ASF oraz aktywacja PZK, wysłanie grupy PLW do ogniska celem jego opracowania, wydanie decyzji o podejrzeniu wystąpienia ASF.

32 Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii Po potwierdzeniu wystąpienia ASF w ognisku: przekazanie informacji o stwierdzeniu ASF Staroście, który aktywuje Powiatowy Zespól Zarządzania Kryzysowego (PZZK). PLW zostaje członkiem Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego (PZZK), na podstawie art. 44 ustawy weterynaryjnej wydanie decyzji o stwierdzeniu ogniska lub ognisk choroby, raportowanie do Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii i Głównego Lekarza Weterynarii, przeprowadzanie analizy stanu zagrożenia, przedstawia Wojewódzkiemu Lekarzowi Weterynarii zasięg obszarów zapowietrzonych i zagrożonych oraz wprowadzenia ograniczenia określonych w art. 45 ustawy weterynaryjnej, a w przypadku gdy zasięg obszarów przekracza obszar jednego powiatu informuje o tym natychmiast właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii o podjęcie działań na podstawie art. 46 ustawy weterynaryjnej, występowanie o odpowiednie środki finansowe z rezerw budżetu wojewody na zwalczanie choroby,

33 Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii wnioskowanie o wsparcie PZK przez WZK, ścisła współpraca z Wojewódzkim Zespołem Kryzysowym przy Wojewódzkim Lekarzu Weterynarii, dokonywanie wyceny wartości użytkowej zwierząt, nadzorowanie i koordynowanie wybijania zwierząt, nadzorowanie i koordynowanie utylizacji zwłok zwierzęcych, koordynowanie możliwości uboju zwierząt rzeźnych uwzględniając dobrostan zwierząt, nadzorowanie i koordynowanie prowadzenia zabiegów oczyszczania I dezynfekcji, prowadzenie szkolenia pracowników fachowych i innych niezbędnych Służb jak także przedstawicieli związków i organizacji rolniczych i producenckich oraz Kół Łowieckich, współdziałanie z instytucjami i organizacjami niezbędnymi do zwalczenia choroby, zabezpieczenie przepływu informacji i sporządzanie raportów dla Głównego Lekarza Weterynarii i Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, opracowanie materiałów informacyjnych dla mediów. Komunikat zostaje przekazany do wiadomości mediów po akceptacji WLW.

34 Odpowiedzialność za szkolenie i przygotowanie organizacyjne W gestii odpowiedzialności Powiatowego Lekarza Weterynarii leży zapewnienie stałego przygotowania służb weterynaryjnych powiatowych pod względem organizacyjnym, zasobów oraz poziomu przeszkolenia, do szybkiego i efektywnego reagowania w sytuacji kryzysowej związanej z wystąpieniem choroby. Powiatowy Lekarz Weterynarii, w zakresie wykonywania swoich obowiązków, jest w każdym czasie wspierany przez pracowników Powiatowego Inspektoratu Weterynarii.

35 Schemat organizacyjny Powiatowego Zespołu Kryzysowego przy Powiatowym Lekarzu Weterynarii - PZK

36 Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Zadania Starosty Powiatu: przewodniczenie PCZK, koordynacja wszystkich służb działających w ramach PCZK, współdziałanie z jednostkami administracji samorządowej oraz podmiotami gospodarczymi w zakresie wykorzystania ich sił i środków do zwalczania ASF, wydawanie zarządzeń, obwieszczeń i upoważnień, zawieranie umów, realizacja polityki medialnej.

37 Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Zadania Powiatowego Lekarza Weterynarii Zastępcy Przewodniczącego PCZK: odpowiedzialność merytoryczna za prawidłowość prowadzenia zwalczania ASF, wydawanie decyzji administracyjnych, przygotowanie druków (projekty zarządzeń, opracowania, analizy dla Starosty ) zarządzanie, nadzorowanie i koordynowanie pracy PZK, prowadzenie szkoleń okresowych oraz szkoleń w sytuacji zagrożenia epizootycznego na każdym szczeblu Powiatowego Centrum dowodzenia dla:pracowników Urzędów Gmin, sołtysów i rolników (o sposobie zachowania się i przestrzegania warunków weterynaryjnych w terenie zapowietrzonym i zagrożony personelu w Powiatowym Centrum Dowodzenia (kształcenie w ramach Powiatowego Centrum Kryzysowym), szkolenie osób powołanych do Zespołów operacyjnych biorących udział w likwidacji ognisk ASF. Szkolenia powinny zawierać w swoim programie m.in. wiadomości na temat obecnej sytuacji epizootycznej w powiecie i kraju, ogólne wiadomości dotyczące chorób zaraźliwych (zapobieganie, zwalczanie) oraz informacje o dezynfekcji, deratyzacji i dezynsekcji wszystkie Instrukcje.

38 Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Komendant Powiatowy Policji: zabezpieczenie i blokada wjazdowych i wyjazdowych dróg w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym, kontrola ruchu kołowego i pieszego w obszarze zakażonym i zagrożonym. Komendant Miejskiej / Powiatowej Straży Pożarnej: prowadzenie dezynfekcji wraz z ekipą dezynfekcyjną w obszarze zapowietrzonym i w razie potrzeby w zagrożonym, wsparcie w wykonaniu zadań związanych z utylizacją zwłok zwierzęcych. Powiatowy Inspektor Sanitarny: kontrola obrotu detalicznego mięsa w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym, zabezpieczenie obiektów podlegających nadzorowi przed rozprzestrzenianiem ASF.

39 Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Miejski / Powiatowy Zarząd Dróg i Mostów: oznakowanie przy współudziale powiatowej policji dróg wjazdowych i wyjazdowych w obszarze zakażonym i zagrożonym, wykorzystanie ciężkiego sprzętu do kopania dołów na grzebowiskach dla zwierząt. Zakład Oczyszczania Miasta (Zakład Gospodarki Komunalnej): wywóz nieczystości pochodzących z obszaru zakażonego i zagrożonego i ich dezynfekcja lub utylizacja. Ekipy dezynsekcji i deratyzacji: prowadzenie dezynsekcji i deratyzacji w obszarze zakażonym i zagrożonym.

40 Zadania Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego PCZK Stacja Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej: określenie charakterystyki meteorologicznej w powiecie (ustalenie siły i kierunków wiatrów, wilgotności i temperatury), opracowywanie szczegółowych prognoz dla przedstawionego terenu. Biuro Mediów - Rzecznik prasowy: współpraca z lokalnymi sieciami telewizyjnymi i radiowymi wykaz mediów, poligrafia, kolportaż plakatów i druków informacyjnych, informowanie o bieżącej sytuacji epizootycznej w obszarze zakażonym i zagrożonym, informowanie o planowanych i podejmowanych działaniach służb, weterynaryjnych innych działających w ramach PCZK w celu zwalczania ASF. Wójtowie i Sołtysi: pomoc w zakresie pozyskiwania szczegółowych informacji dotyczących miejscowości, gospodarstw, zasad współżycia społeczności lokalnej, współpraca z lekarzami weterynarii w trakcie prowadzenia zwalczania ASF (logistyka zapewnienie zaopatrzenia i funkcjonowania miejscowości i poszczególnych gospodarstw domowych).

41 Obszary zapowietrzony i zagrożony Zadania

42 Obszar zagrożony i zapowietrzony Nadzór nad obszarami zapowietrzonym i zagrożonym regularne kontrolowanie obiektów, przemieszczania się zwierząt, ludzi i środków transportu w celu ustalenia obecności lub nieobecności choroby oraz zablokowania możliwości ucieczki choroby z terenu występowania.

43 Obszar zapowietrzony Utworzony o promieniu min 3 km wokół ogniska choroby: na granicy obszaru zapowietrzonego przy drogach publicznych, przejazdach i przejściach należy w miejscach widocznych umieścić tablice z wyraźnym i trwałym napisem: AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ - WSTĘP SUROWO WZBRONIONY. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach art. 3 ust. 2 pkt 16 (Dz. U. z 2016, poz. 250) OBSZAR ZAPOWIETRZONY WPROWADZANIE (WPĘDZANIE, WWOŻENIE) i PRZEPROWADZANIE ZWIERZĄT WZBRONIONE

44 Obszar zapowietrzony Drogi przechodzące przez obszar zapowietrzony, po uprzednim uzgodnieniu z zarządem właściwym dla tych dróg, należy zamknąć dla ruchu publicznego ustalając jednocześnie drogi objazdowe przez ustawienie odpowiednich znaków drogowych, z podaniem trasy objazdów. Przy tych drogach, przejazdach, przejściach itp. należy umieścić: u wylotu miejscowości maty na całą szerokość dróg, długości co najmniej 3 m. O ile można należy założyć szlabany po uprzednim uzgodnieniu z zarządem dróg. Przed matami, na granicach OBSZARU ZAPOWIETRZONEGO, należy ustawić w odpowiedniej odległości znaki ostrzegawcze uwaga niebezpieczeństwo, naczynia (bańki, wiadra, konewki) oraz odpowiednią ilość środków dezynfekcyjnych do polewania mat, które stale należy utrzymywać w stanie wilgotności, maty przed sklepami, szkołami, świetlicami i innymi miejscami gromadzenia się ludzi, warty dla dopilnowania i sprawdzania wykonania tych czynności.

45 Obszar zapowietrzony Przed każdą zagrodą wolną od choroby zakaźnej, a szczególnie przed i wewnątrz pomieszczeń dla zwierząt wrażliwych, powinny być położone maty dezynfekcyjne oraz ustawione naczynia z roztworami 1% i 2% sody żrącej do dezynfekcji rąk i obuwia. Roztwory sody żrącej powinny być zabezpieczone przed dostępem zwierząt.

46 Obszar zagrożony Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach art. 3 ust. 2 pkt 16 (Dz. U. z 2016, poz. 250) Obszar o promieniu co najmniej 10 km wokół ogniska choroby. Oznakowanie i zabezpieczenie obszaru zagrożonego: na granicy obszaru zagrożonego przy drogach publicznych, przejazdach i przejściach należy w miejscach widocznych umieścić tablice z wyraźnym i trwałym napisem: AFRYKANSKI POMÓR ŚWIŃ OBSZAR ZAGROŻONY WPROWADZANIE (WPĘDZANIE, WWOŻENIE) i PRZEPROWADZANIE ZWIERZĄT WZBRONIONE tablica i napis na niej ma mieć takie wymiary aby była czytelna z odległości co najmniej 100 metrów.

47 Obszar zagrożony Przy tych drogach, przejazdach, przejściach itp. należy umieścić: na granicach obszaru zagrożonego maty na całą szerokość dróg, długości co najmniej 3 m. Przed matami, na granicach OKRĘGU ZAGROŻONEGO, należy ustawić w odpowiedniej odległości znaki ostrzegawcze uwaga niebezpieczeństwo ; naczynia (bańki, wiadra, konewki) oraz odpowiednią ilość środków dezynfekcyjnych do polewania mat, które stale należy utrzymywać w stanie wilgotności; maty przed sklepami, szkołami, świetlicami i innymi miejscami gromadzenia się ludzi, Instrukcja dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji

48 III. Działania prewencyjne i profilaktyczne Informowanie obywateli

49 Działania prewencyjne Prowadzenie akcji informacyjnej do ludności, zwłaszcza do osób opuszczających terytorium UE i posiadaczy świń: 1. drukowanie i kolportaż ulotek informacyjnych o ASF i drogach szerzenia, w tym o produktach stwarzających potencjalne ryzyko zawleczenia choroby; 2. utworzenie punktów informacyjnych w urzędach (Starostwo Powiatowe, Urzędy Miejskie i Gminne) 3. informowanie petentów podczas realizowania codziennych spraw urzędowych; 4. przekazanie informacji obywatelom o krajach i regionach, w których wystąpił ASF wysokie ryzyko zawleczenia choroby; 5. podniesienie świadomości społeczeństwa w zakresie zakazu żywienie świń odpadkami np. ze stołówek i innych zakładów żywienia zbiorowego ludzi źródło ASF i CSF; 6. aktywizacja Ośrodków Doradztwa Rolniczego w zakresie informowania o ASF.

50 Zwierzęta padłe Obowiązek usunięcia tuszy zwierząt, które zginęły w zderzeniu z pojazdami, spoczywa na służbie zarządcy drogi. W przypadku dróg krajowych jest to generalny dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, dróg wojewódzkich zarząd województwa, dróg powiatowych zarząd powiatu, a w przypadku dróg gminnych wójt, burmistrz i prezydent miasta. Wszystkie padłe dziki (w tym z wypadków komunikacyjnych) podlegają obowiązkowemu badaniu w kierunku ASF.

51 Zwierzęta padłe W myśl art. 4 pkt 20 ustawy z 21 maja 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r. Nr 0, poz. 260 ze zm.) przez utrzymanie drogi należy rozumieć wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu. Natomiast zapis art. 20 pkt 4 przywołanej ustawy stanowi, że do zarządcy drogi należy utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą. Zarządca może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy.

52 Zwierzęta padłe Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i m.in. na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 15 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2013 r. nr 0, poz ze zm.) zapewniają zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie. Każda gmina powinna mieć podpisaną umowę z firmą utylizacyjną, która musi w określonym czasie usunąć martwe zwierzę i je zutylizować.

53 Patrochy Utylizacja bezpośrednio z łowiska w sposób zabezpieczający możliwość rozwleczenia zarazy.

54 Prowadzenie akcji informacyjnej wśród posiadaczy świń Zadania samorządów ulotka ASF

55

56

57 Prowadzenie akcji informacyjnej wśród ludności Zadania samorządów

58 ŻYWNOŚĆ Przywożona żywność zawierająca produkty pochodzenia zwierzęcego może zawierać patogeny powodujące niektóre choroby zakaźne zwierząt, w tym afrykański pomór świń.

59 ZAPAMIĘTAJ!!! Kraj, w którym wystąpi ASF, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, powodowane upadkami świń, kosztami likwidacji ognisk choroby, a także wstrzymaniem obrotu i eksportu świń, mięsa wieprzowego oraz produktów pozyskiwanych od świń.

60 Ubój świń na użytek własny wytyczne Zgodnie z 4 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny: KAŻDY POSIADACZ ŚWIŃ 24 GODZINY PRZED DOKONANIEM UBOJU NA TERENIE GOSPODARSTWA MUSI POINFORMOWAĆ WŁASCIWEGO POWIATOWEGO LEKARZA WETERYNARII O ZAMIARZE PRZEPROWADZENIA UBOJU. Dodatkowo, w obszarach objętych restrykcjami związanymi z występowaniem ASF obowiązuje również postępowanie zgodnie z którym z którym świnie poddawane ubojowi muszą zostać poddane przez ULW badaniu przedubojowego, a mięso pozyskane w wyniku

61 Ubój świń na użytek własny wytyczne ich uboju zostanie poddane badaniu poubojowemu (przy czym w obszarze zagrożenia obowiązkowo pobiera się próbki do badań w kierunku ASF, natomiast w obszarze objętym ograniczeniami próbki te pobiera się, jeżeli istnieje podejrzenie wystąpienie ASF). Niedopełnienie przez hodowców powyższych obowiązków, w świetle obecnej sytuacji epizootycznej, stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa epizootycznego kraju. Z w/w tytułu grozi hodowcy kara pieniężna w wysokości nieprzekraczającej trzydziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający( )

62 Komunikat prasowy dotyczący wyznaczenia dwunastego ogniska afrykańskiego pomoru świń w Polsce Główny Lekarz Weterynarii informuje o stwierdzeniu kolejnego ogniska afrykańskiego pomoru świń (ASF) w Polsce. Jest to dwunaste ognisko choroby u świń domowych od początku występowania ASF w Polsce (tj. od 17 lutego 2014 r.), a dziewiąte w bieżącym roku. ASF stwierdzono na podstawie wyników badań otrzymanych dnia 12 sierpnia 2016 r. z krajowego laboratorium referencyjnego ds. ASF, tj. Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach, w gospodarstwie położonym w gminie Bielsk Podlaski, w powiecie bielskim, w województwie podlaskim. W gospodarstwie, w którym wyznaczono ognisko choroby, utrzymywanych było 34 sztuki świń. W gospodarstwie tym wdrożone zostały wszystkie procedury związane z likwidacją choroby, w tym dokonano likwidacji świń, a ich zwłoki przekazano do utylizacji. Ognisko ASF zostało stwierdzone w gospodarstwie znajdującym się na obszarze ochronnym (część I załącznika do decyzji Komisji 2014/709/UE z późniejszymi zmianami), w którym obowiązują zwiększone środki sanitarno weterynaryjne w zakresie przemieszczeń świń.

63 Komunikat prasowy dotyczący wyznaczenia dziesiątego i jedenastego ogniska afrykańskiego pomoru świń w Polsce Główny Lekarz Weterynarii informuje o kolejnych ogniskach afrykańskiego pomoru świń (ASF) w Polsce. Są to dziesiąte i jedenaste ognisko choroby u świń domowych od początku występowania ASF w Polsce (tj. od 17 lutego 2014 r.), a siódme i ósme w roku ASF stwierdzono na podstawie wyników badań otrzymanych dnia 11 sierpnia 2016 r. z krajowego laboratorium referencyjnego ds. ASF, tj. Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach. Na podstawie dodatnich wyników badań zlikwidowano ogniska ASF utrzymywane w gospodarstwie w gminie Sokoły, w powiecie wysokomazowieckim, w województwie podlaskim oraz w gospodarstwie w gminie Janów Podlaski, powiat bialski, województwo lubelskie. W w/w gospodarstwach, w których wyznaczono administracyjnie ogniska choroby, znajdowało się odpowiednio 110 i 36 sztuk świń. Powyższe ogniska ASF stwierdzone zostały w gospodarstwach znajdujących się na obszarze ochronnym (część I załącznika do decyzji Komisji 2014/709/UE z późniejszymi zmianami), w którym obowiązują zwiększone środki sanitarno weterynaryjne w zakresie przemieszczeń świń. Główny Lekarz Weterynarii przypomina hodowcom świń i myśliwym o konieczności przestrzegania zasad bioasekuracji i bezwzględnego wypełniania wszelkich zaleceń służb weterynaryjnych dotyczących zabezpieczenia przed ewentualnym przeniknięciem wirusa ASF do gospodarstw, w których utrzymywane są świnie. O postępach działań Główny Lekarz Weterynarii będzie informował na bieżąco.

64 Apel Głównego Lekarza Weterynarii Włodzimierza Skorupskiego do Rolników i Hodowców trzody chlewnej w sprawie sposobu postępowania, w związku z wystąpieniem kolejnych ognisk afrykańskiego pomoru świń (ASF) na terenie Rzeczpospolitej Polskiej W związku z wystąpieniem kolejnych ognisk ASF na terenie RP apeluje do Państwa, o to aby: Nie nabywać świń i prosiąt o niewiadomym pochodzeniu oraz statusie epizootycznym, w szczególności od pośredników (handlarzy) zwierzętami gospodarskimi. Na terenie gospodarstw należy bezwzględnie wdrożyć i przestrzegać zasad bioasekuracji (zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U poz. 711)), a w szczególności: - utrzymywać świnie w gospodarstwie w sposób wykluczający kontakt z dzikami, - karmić świnie paszą zabezpieczoną przed dostępem zwierząt wolno żyjących, - zwracać uwagę na bezpieczeństwo i sposób przechowywania słomy (ściółki), - wyłożyć maty dezynfekcyjne odpowiednio przed: wjazdami i wyjazdami z gospodarstw oraz przed wejściami do pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie, stale utrzymywać wyłożone maty w stanie zapewniającym skuteczność działania środka dezynfekcyjnego. Przypominam, że choroba afrykańskiego pomoru świń (ASF) nie jest zaraźliwa dla człowieka ale stanowi ogromne zagrożenie dla gospodarki Kraju.

65 Dziękuję za uwagę POWIATOWY INSPKEKTORAT WETERYNARII W PRUSZKOWIE UL. GORDZIAŁKOWSKIEGO PRUSZKÓW TEL. (22) FAX. (22) WWW. PRUSZKOW.WETGIW.GOV.PL