Sprawozdanie półroczne

Transkrypt

1

2

3 Sprawozdanie półroczne Marek DERWICH Instytut Historyczny Uniwersytet Wrocławski Sprawozdanie z realizacji Projektu w okresie od 1 V do 31 X 2015 r. * 1. Organizacja prac Projekt naukowy Dziedzictwo kulturowe po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej oraz na Śląsku w XVIII i XIX w.: losy, znaczenie, inwentaryzacja (11H ) jest finansowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach , a realizowany pod skrzydłami Polskiego Towarzystwa Historycznego. Kierownikiem Projektu jest prof. dr hab. Marek Derwich z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Aktualnie w Projekcie w różnym zakresie bierze udział około 167 osób oraz 27 instytucji. Pomocą służy Biuro Projektu, w składzie: Weronika Wojciech (sekretarz), mgr Paula Zawisza (asystent Projektu), mgr Piotr Piętkowski (koordynator baz danych). Projekt ma swoją stronę internetową w dwóch wersjach językowych, polskiej ( i angielskiej ( Na stronie tej znajdują się informacje na temat Projektu, w tym dotyczące zasad współpracy i finansowania badań (zakładki Projekt/The Project i Kontakt/Contact), aktualnych wydarzeń i badań (zakładka Home/Home) oraz konferencji (zakładka Konferencje/Conferences) i publikacji (zakładka Publikacje/Publications). Ze strony Projektu można także przejść do Portalu Wiedzy oraz do strony półrocznika Hereditas Monasteriorum, które także mają wersje angielskojęzyczne. Strona została dostosowana do potrzeb upublicznienia online wydawanych publikacji. W kolejnych tomach półrocznika Hereditas Monasteriorum znajduje się dział Kronika Projektu por. HM, 1, 2012, s ; HM, 2, 2013, s ; HM, 3, 2013, s ; HM, 4, 2014, s ; HM, 5, 2014, s ; HM, 6, 2015, s (dostępne online na stronie www. hm.kasaty.pl). Znaleźć w nim można sprawozdania: z działalności Projektu za kolejne półrocza, z organizowanych konferencji, z prac poszczególnych zespołów oraz z ważniejszych badań indywidualnych (wszystkie wymienione są także w sprawozdaniach półrocznych). Sprawozdania półroczne dostępne są także online na stronie Projektu, w zakładce Projekt/ The Project ( i reports/). Do tej pory ukazało się sześć sprawozdań, kolejno za okresy: 6 III 30 XI 2012 r. * Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach Research funded under the Ministry of Science and Higher Education s National Programme for the Development of Humanities for

4 504 Kronika Projektu (HM, 1, 2012, s ); 1 XII IV 2013 r. (HM, 2, 2013, s ); 1 V 31 X 2013 r. (HM, 3, 2013, s ); 1 XI V 2014 r. (HM, 4, 2014, s ); 1 VI 30 X 2014 r. (HM, 5, 2014, s ) i 1 XI IV 2015 r. (HM, 6, 2015, s ). 2. Portal Wiedzy Zespół informatyków, w składzie: mgr inż. Patryk Dawidziuk (koordynator), mgr inż. Szymon Sztajer, mgr inż. Rafał Toboła i mgr inż. Marek Wójcikowski, w ścisłej współpracy z Biurem Projektu, kontynuuje prace nad Portalem Wiedzy, czyli bazami danych i narzędziami do ich wykorzystania. Jest on już dostępny na stronie Bazy uzupełniane są w trybach online oraz offline (za pomocą automatycznie eksportowanych specjalnych formularzy Excela). Na dzień 31 X 2015 r. w wersji końcowej opracowano rekordów (przyrost o 5864): baza architektury: 1133 (przyrost o 177); baza archiwaliów, dokumentów i rękopisów poklasztornych: (przyrost o 348); baza archiwaliów urzędowych: 3576 (przyrost o 1956); baza bibliograficzna: 2765 (przyrost o 678); baza druków: (przyrost o 1188); baza klasztorów: 1907 (przyrost o 73); baza mobiliów: 5670 (przyrost o 1003); baza muzykaliów: 2075 (przyrost o 165); baza ogrodów i parków: 47 (przyrost o 2); baza ostatnich zakonników: 1411 (przyrost o 180); baza rysunków architektonicznych i ikonografii: 751 (przyrost o 88); baza zakonów i zgromadzeń zakonnych: 240 (przyrost o 6). Na dzień 31 X 2015 r. w bazie znajdowało się rekordów (przyrost o 7356), z których można już korzystać online: baza architektury: 1074 (przyrost o 157); baza archiwaliów, dokumentów, rękopisów poklasztornych: (przyrost o 1538); baza archiwaliów urzędowych: 3658 (przyrost o 2581); baza bibliograficzna: 2571 (przyrost o 571); baza druków: (przyrost o 881); baza klasztorów: 1728 (przyrost o 65); baza mobiliów: 5679 (przyrost o 1042); baza muzykaliów: 1863 (przyrost o 245); baza ogrodów i parków: 43 (przyrost o 2); baza ostatnich zakonników: 535 (przyrost o 180); baza rysunków architektonicznych i ikonografii: 729 (przyrost o 88); baza zakonów i zgromadzeń zakonnych: 132 (przyrost o 6).

5 Kronika Projektu 505 Na stronie Portalu Wiedzy (pw.kasaty.pl i pw.kasaty.en) dostępna jest interaktywna mapa klasztorów, ze szczególnym uwzględnieniem klasztorów skasowanych od końca XVIII do początku XX w. Uwzględnia ona te wszystkie znajdujące się w Portalu Wiedzy domy zakonne oraz nieruchomości o znaczeniu kulturowym pozostałe po skasowanych klasztorach, dla których udało się ustalić współrzędne geograficzne. Mapa ukazuje także m.in.: rodzaj domu zakonnego, podporządkowane mu dependencje oraz, w wypadku domów zakonnych skasowanych, należące do niego nieruchomości o znaczeniu kulturowym. Pod mapą znajdują się: zestawienie liczb wpisanych do bazy samodzielnych i niesamodzielnych domów zakonnych (z podziałem na skasowane i nieskasowane) oraz licznik umożliwiający sprawdzenie, ile w danym okresie (wyjściowo ustawione są lata ) domów zakonnych istniało, ile z nich zostało skasowanych. 3. Badania Badania w ramach Projektu prowadzone są przez zespoły badawcze oraz przez indywidualnych współpracowników Zespoły badawcze Zespół I. Zespół się rozwiązał. Jego dotychczasowi członkowie, dr Witalij Rosowski i dr Irena Wodzianowska, zadeklarowali dalszą współpracę z Projektem w ramach badań indywidualnych. Zespół II. Skład: osiem osób (bez zmian). Koordynator: prof. Piotr Oliński (UMK). Cel: ewidencjonowanie spuścizny po klasztorach skasowanych na obszarze Prus Zachodnich. Sprawozdanie zbiorcze za okres 1 XI X 2015 r. zob. HM, 7, 2015, s Zespół III. Skład: cztery osoby (bez zmian). Koordynator: ks. prof. Janusz Królikowski (UPJPII). Cel: inwentaryzacja i opracowanie dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych na obszarze diecezji tarnowskiej. Sprawozdanie zbiorcze za okres 1 XI X 2015 r. zob. HM, 7, 2015, s Zespół IV. Zespół został rozwiązany, zakładane cele zostały zrealizowane w niewielkim stopniu. Zespół V. Skład: dr Marcin Jewdokimow (UKSW). Cel: zbadanie materialnego i symbolicznego znaczenia wybranych skasowanych klasztorów dla społeczności lokalnych i przygotowywanie na ten temat artykułów. Sprawozdanie zbiorcze za okres 1 XI X 2015 r. zob. HM, 7, 2015, s Zespół VI. Skład: cztery osoby (bez zmian). Koordynator: mgr Małgorzata Kośka (AGAD). Cel: inwentaryzacja i opracowanie akt poklasztornych i kasacyjnych znajdujących się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Sprawozdanie zbiorcze za okres 1 V IV 2016 r. zostanie opublikowane w HM, 8, Zespół VII. Zespół został rozwiązany bez osiągnięcia zamierzonych celów. Zespół VIII. Skład: cztery osoby (bez zmian). Koordynator: mgr Elżbieta Bylinowa. Zespół zawiesił swoją działalność do końca 2015 r. Zespół IX. Zespół się rozwiązał ze względu na inne zadania realizowane przez jego członków. Prace nad inwentaryzacją zasobu Biblioteki Kórnickiej PAN prowadzone są w ramach działań Biura Projektu. Zespół X. Skład: dwie osoby (bez zmian). Koordynator: mgr Urszula Bończuk-Dawidziuk (Muzeum UWr). Cel: edycja Acta manualia die Uebernahme der Bibliotheken, Kunstsammlungen &

6 506 Kronika Projektu Archive in den aufgehobenen Klöster Schlesiens betreffend. Büsching. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Zespół XI. Skład: trzy osoby (bez zmian). Koordynator: dr hab. Alina Mądry (UAM, MN Poznań). Cel: inwentaryzacja muzykaliów oraz instrumentów muzycznych. W okresie sprawozdawczym dokonano analizy części zbioru muzykaliów z klasztoru cystersów w Obrze na podstawie kwerendy przeprowadzonej w Bayerische Staatsbibliothek w Monachium. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Zespół XII. Skład: pięć osób (liczebnie bez zmian; z zespołu odeszła mgr Ludmiła Sawicka, zastąpiła ją mgr Magdalena Borowiec). Koordynator: mgr Ewa Hauptman-Fischer (BUW). Cel: inwentaryzacja muzykaliów poklasztornych w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Zespół XIII. Skład: cztery osoby (bez zmian). Koordynator: dr hab., prof. Andrzej Kozieł (UWr). Cel: stworzenie kompletnego katalogu wszystkich zachowanych dzieł sztuki, które przed rokiem 1810 znajdowały się w klasztorze w Lubiążu. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Zespół XIV. Skład: dwie osoby (bez zmian). Zespół zawiesił swoją działalność do czerwca 2016 r. Zespół XV. Skład: dwie osoby (bez zmian). Zespół zrealizował cel, tzn. inwentaryzację druków ze skasowanych klasztorów znajdujących się w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej, i zakończył pracę. Zespół XVI. Skład: trzy osoby (bez zmian). Koordynator: mgr Łukasz Guldon. Cel: inwentaryzacja i opracowanie archiwaliów poklasztornych i kasacyjnych znajdujących się w zbiorach Archiwum Państwowego w Kielcach. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Zespół XVII. Skład: dwie osoby (bez zmian). Cel: inwentaryzacja archiwaliów ilustrujących losy dziedzictwa kulturowego po skasowanych klasztorach w zbiorach Archiwum Państwowego w Radomiu. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Zespół XVIII. Skład: dwie osoby (bez zmian). Cel: opracowanie i przygotowanie do druku inwentarza rękopisów pochodzących ze skasowanych klasztorów znajdujących się w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Wrocławskiego. Sprawozdanie zbiorcze za okres 1 V IV 2016 r. zostanie opublikowane w HM, 8, Zespół XIX. Skład: trzy osoby (bez zmian). Koordynator: dr Marek L. Wójcik (UWr). Cel: edycja XIX-wiecznych repertoriów dokumentów pochodzących z klasztorów skasowanych na Śląsku ze zbiorów Archiwum Państwowego we Wrocławiu. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Zespół XX. Skład: dwie osoby (bez zmian). Cel: opracowanie zasobu Archiwum Państwowego w Opolu w zakresie archiwaliów interesujących dla Projektu. Sprawozdanie zbiorcze za okres 1 V IV 2016 r. zostanie opublikowane w HM, 8, Kwerendy i badania różne W ramach Projektu przeprowadzono badania i prace mające za zadanie odnalezienie oraz usystematyzowanie wiadomości źródłowych związanych ze skasowanymi klasztorami, a także wprowadzenie opracowanych danych do Portalu Wiedzy. Mgr Piotr Piętkowski z zespołem (mgr Maciej Badowicz, mgr Anna Brodziak, mgr Kacper Manikowski, Konrad Szymański, mgr Jacek Wójcik, mgr Patrycja Ziomek) oraz pracownicy Biura Projektu pracowali nad wpisywaniem danych do baz Projektu. Sprawozdanie zbiorcze z ich działalności ukaże się w HM, 9, 2016.

7 Kronika Projektu 507 Mgr Patrycja Ziomek przeprowadziła kwerendę i rozmowy w sprawie współpracy z Projektem w Klasztorze Klarysek od Wieczystej Adoracji w Ząbkowicach Śląskich, mającym siedzibę w dawnym klasztorze dominikanów. W ramach Projektu przeprowadzono także indywidualne działania badawcze: Dr Andrzej Buczyło (Biała Podlaska) kontynuuje kwerendę w Archiwum Diecezjalnym w Sied l- cach, przygotowując inwentarz zbiorczy przechowywanych tam materiałów archiwalnych interesujących dla Projektu. Dr Janina Dzik (SIMA-ART, Kraków) kontynuuje kwerendy terenowe, archiwalne i biblioteczne na obszarze Małopolski w poszukiwaniu dzieł sztuki i druków pozostałych po skasowanych klasztorach, rozpoczęła też kwerendy związane z opracowywanym przez nią katalogiem monumentalnych malowideł powstałych przed 1801 r. w kościołach klasztornych na terenie dawnej Rzeczypospolitej. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Dr Waldemar Firlej i dr Danuta Krześniak-Firlej (UJK Kielce) opracowali rozprawę Bibliografia piśmiennictwa zakonników z obszaru diecezji kieleckiej i sandomierskiej w drugiej połowie XVIII i XIX w., ukaże się w HM, 8, Dr Cezary Jastrzębski (UJK Kielce) kończy prace nad książką Klasztory skasowane między Wisłą a Pilicą we wspomnieniach i relacjach prasowych. Antologia, t. 1: Mgr Grzegorz Joachimiak (UWr) kontynuuje katalogowanie muzykaliów po opactwie cysterskim w Krzeszowie znajdujących się w Bibliotece Opactwa ss. Benedyktynek w Krzeszowie opracował kolejne 95 rękopisów (w sumie 316). Dr Magdalena Marosz (AN Kraków) kontynuuje prace nad przygotowaniem do inwentaryzacji i edycji akt po skasowanych klasztorach augustianów-eremitów, karmelitów bosych (w Archiwum Krakowskie j Prowincji Karmelitów Bosych w Krakowie) i benedyktynek (w Archiwum Opactwa Benedyktynek w Staniątkach). Mgr Dorota Matyaszczyk prowadzi badania nad losami dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych na obszarze Wielkopolski. Jej rezultatem będą trzy publikacje książkowe, planowane na 2016 r. Sprawozdanie zob. HM, 7, 2015, s Mgr Ewa Mikołajczak (Archiwum Budowlane Miasta Wrocławia) kończy prace nad przygotowaniem do druku monograficznego opracowania inwentarza dokumentacji architektonicznej zabudowań poklasztornych na wyspie Piasek we Wrocławiu z Archiwum Budowlanego w Muzeum Architektury we Wrocławiu. Publikacja książkowa planowana jest na 2016 r. Dr hab. Jerzy Pająk i prof. dr hab. Jerzy Szczepański (UJK Kielce) kontynuują prace nad katalogiem map, planów i rysunków architektonicznych skasowanych klasztorów przechowywanych w zbiorach Archiwum Państwowego w Radomiu. Publikacja książkowa planowana jest na 2016 r. Dr Gregor Ploch (Archidiecezja Berlińska) kontynuuje prace nad inwentarzem archiwaliów dotyczących kasat józefińskich w Galicji w zespole Stiftungshofbuchhaltung Austriackiego Archiwum Państwowego w Wiedniu. Publikacja książkowa planowana jest na koniec 2016 r. Dr Andreas Reinke (Berlin) zakończył kwerendę w Tajnym Pruskim Archiwum Państwowym w Dahlem-Berlin, mającą na celu zinwentaryzowanie akt urzędowych po klasztorach skasowanych na Śląsku. Publikacja książkowa planowana jest na 2016 r. Mgr Karol Seidel (Głogów) kontynuuje kwerendy archiwalne w Archiwum Państwowym w Poznaniu oraz w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu w celu wykonania i opracowania kopii

8 508 Kronika Projektu cyfrowych jednostek archiwalnych dotyczących skasowanego opactwa cystersów w Przemęcie. Sprawozdanie zbiorcze ukaże się w HM, 9, Dr Mirosława Sobczyńska-Szczepańska (Uniwersytet Śląski) kontynuuje prace nad źródłami do dziejów zakonu Świętej Trójcy. Sprawozdanie z kwerendy w Wilnie zob. HM, 7, 2015, s Dr Szymon Sułecki (Archiwum Klasztoru Karmelitów w Krakowie na Piasku ) kontynuuje prace nad inwentaryzacją archiwaliów po skasowanych klasztorach w zbiorach Archiwum Klasztoru Karmelitów w Krakowie na Piasku. Publikacja książkowa planowana jest na 2016 r. Prof. Magdalena Ujma (Uniwersytet Opolski) kończy prace nad wydaniem planów skasowanych klasztorów w zbiorach Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie. Publikacja książkowa planowana jest na 2016 r Pozyskiwanie materiałów źródłowych i ikonograficznych W okresie sprawozdawczym zdigitalizowano lub pozyskano następujące materiały źródłowe i ikonograficzne: Fotografie (392) detali architektonicznych części klasztornej dawnego opactwa cystersów w Lubiążu, wykonane przez Magdalenę Pulik w ramach prac Zespołu XIII Książki zakupione W okresie sprawozdawczym zakupiono następujące pozycje książkowe: Mieczysław Jerzy ADAMCZYK, Szkoły pijarskie w Podolinie i ich związki z Polską (Acta Universitatis Wratislaviensis, 1812, Prace Pedagogiczne, 111), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995, ss. 179, 4 il., 19 tab., indeksy: nazwisk i geograficzny, streszczenie w języku niemieckim s. Michalina ALEKSA RM, Sługa Boży arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński, Metropolita Warszawski, Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1987, ss. 83, 5 il. Krzysztof BACZKOWSKI, Józef PÓŁĆWIARTEK (red.), Dzieje Leżajska, Leżajsk: Towarzystwo Miłośników Ziemi Leżajskiej, 1996, ss. 674, 27 il. kol., 87 il. cz.-b., 1 pl., 8 map, 33 tab., 4 wykresy, indeks osób i geograficzny, streszczenia w językach angielskim i niemieckim o. Joachim BAR (red.), Zakony św. Franciszka w Polsce w latach , cz. 2: Franciszkanie i kapucyni, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1978, ss. 262, tab. o. Joachim BAR (red.), Zakony św. Franciszka w Polsce w latach , cz. 3: Zakon Braci Mniejszych franciszkanów, Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1978, ss. 302 Daniel BEAUVOIS, Wilno polska stolica kulturalna zaboru rosyjskiego (Acta Universitatis Wratislaviensis, 3203), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012, ss il., 20 ryc., 42 tab., 7 map + 1 mapa na wkładce, bibliografia, indeks nazw osobowych i geograficznych, streszczenie w języku angielskim o. Czesław BOGDALSKI OFM, Pamiętnik kościoła i klasztoru oo. Bernardynów w Leżajsku, spisany ze starych aktów i kronik, Kraków: Nakładem Zakonu OO. Bernardynów, 1929, ss. 191, XIII, 8 il., bibliografia (reprint) ks. Franciszek BOGDAN SAC, Prawo instytutów życia konsekrowanego: nowe prawo zakonne, Poznań-Warszawa: Pallottinum, 1977, ss. 457 Agnieszka BORYSOWSKA, Jezuicki vates Marianus. Konterfekt osobowy i literacki Alberta Inesa ( ) (Studia Staropolskie, Series Nova, 28 [84]), Warszawa: Instytut Badań Literackich

9 Kronika Projektu 509 PAN, Wydawnictwo: Stowarzyszenie Pro Cultura Litteraria, 2010, ss. 227, indeks nazw osobowych i przywoływanych utworów Alberta Inesa Katarzyna BRZEZINA, Rzeźba i mała architektura sakralna Księstw Opawskiego i Karniowskiego w XVIII wieku (Ars Vetus Et Nova, 16), Kraków: Universitas, 2005, ss il., 4 mapy, bibliografia, indeks topograficzno-rzeczowy, streszczenie w języku niemieckim Władysław CHOJNACKI (red.), Bibliografia Historii Polski XIX wieku, t. 2: , cz. 2, vol. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974, ss. 520 Władysław CHOJNACKI (red.), Bibliografia Historii Polski XIX wieku, t. 2: , cz. 4, vol. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1983, ss. 652, skorowidz nazwisk i prac anonimowych, skorowidz nazw geograficznych i miejscowych Juliusz A. CHROŚCIŃSKI, Kościół Wizytek (Varsaviana. Zabytki Warszawy), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, ss. 115, 58 il. Dekanat Golubski (Diecezja Toruńska. Historia i Teraźniejszość, 7), Toruń: Wydawnictwo Konserwatora Diecezjalnego, Kuria Diecezjalna w Toruniu, 1994, ss. 88, 34 il., tab., mapy Dekanat sierpecki, oprac. Michał Marian GRZYBOWSKI (Z Archiwaliów Diecezjalnych Płockich XIX Wieku, 2), Płock: Biuro Dokumentacji Zabytków Województwa Płockiego, 1989, ss. 126, indeks osób i miejscowości Antoni EHL, Duszpasterstwo zakonnic. Zasady oraz ich zastosowanie, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1959, ss. 300 Piotr Paweł GACH, Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska , Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1984, ss. 254, 19 il., 47 tab., 21 map (wkładki), indeks geograficzny Henryk GAPSKI, Jerzy KŁOCZOWSKI (red.), Zakony i klasztory w Europie Środkowo-Wschodniej. X XX wiek. Materiały z międzynarodowego seminarium pt. Atlas ruchu zakonnego w Europie Środkowo-Wschodniej X XX wiek, Lublin, listopada 1993, Lublin: Instytut Europy Środkowo- -Wschodniej, 1999, ss. 438, 76 tab., 10 aneksów, 17 map, 9 ryc., 11 wykresów, tekst częściowo w językach angielskim, francuskim i czeskim, spis treści w językach polskim i angielskim Agnieszka GOLA, Magda ŁAWICKA, Od klasztoru do muzeum. Dzieje zespołu zabudowań bernardyńskich we Wrocławiu, Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2009, ss. 461, 211 il., bibliografia, indeks nazwisk, aneksy, streszczenie w języku niemieckim Franciszek GOSPODARCZYK (red.), Ogrody przyświątynne i klasztorne. Rekonstrukcja, rewaloryzacja, pielęgnacja. Materiały z seminarium naukowego zorganizowanego przez: Stowarzyszenie Ogrody Dolnośląskie, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, Akademię Rolniczą we Wrocławiu, 18 czerwca 2003 r. we Wrocławiu, Wrocław: Stowarzyszenie Ogrody Dolnośląskie, 2003, ss. 112, XXXII, 62 il. Waldemar HASS, Antoni BOK, Rafael ROKASZEWICZ (red.), Kolegiata Głogowska. Historia i przyszłość (Biblioteka Encyklopedii Ziemi Głogowskiej, 65), Głogów: Towarzystwo Ziemi Głogowskiej, 2006, ss. 60, 31 il., 1 tab. Teresa HOLCEROWA, Stanisław MICHALCZUK, Zespół pofranciszkański w Chęcinach. Publikacja z okazji zakończenia prac adaptacyjnych na cele turystyczne, Warszawa: Ośrodek Informacji Konserwatorskiej, PP Pracownie Konserwacji Zabytków, 1972, ss. 28, 7 il., 2 pl.

10 510 Kronika Projektu s. M. Anatolia SMI (Wanda IZDEBSKA), Działalność Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej w latach , red. Wiktor GRAMATOWSKI, Rzym-Wrocław: Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej, 1976, ss. 215, 30 il., 41 tab., 2 mapy na wkładce, bibliografia, 8 aneksów, indeks osobowy, geograficzny i wezwań kościołów, streszczenie w językach niemieckim i włoskim ks. Piotr JAMIOŁ MS, Saletyni w Krakowie, Kraków: Wydawnictwo La Salette, 2002, ss. 137, 155 il. Urszula JANICKA-KRZYWDA, Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin, Kraków: Oddział Akademicki PTTK, 1987, ss. 122, 84 il. Izabela JASIECKA, Henryk KONDZIELA, Przegląd zabytków miasta Poznania. Urbanistyka, architektura, budownictwo, Poznań: [Prezydium Rady Narodowej, Wydział Kultury], 1965, ss. 102, 1 mapa na wkładce Ambroży JASTRZĘBSKI OFMCap, Katalog Archiwum Warszawskiej Prowincji Kapucynów w Nowym Mieście nad Pilicą (Zakony Franciszkańskie w Polsce, 4), Lublin-Nowe Miasto: Prowincjalat OO. Franciszkanów Konwentualnych Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strepy, 1987, ss. 264 Stanisław KARDASZ (red.), Dekanat Łasiński (Diecezja Toruńska. Historia i Teraźniejszość, 12), Toruń: Wydawnictwo Diecezjalne, ss. 109, 43 il., mapy, tab. Karmel. Św. Teresa od Jezusa, jej klasztory, ich duch, cel, sposób życia, oraz krótka historja karmelitanek bosych w Polsce, Poznań: Nakładem Karmelitanek Bosych w Poznaniu, 1931, ss. 133, 23 il. Witold KOŁBUK, Kościoły wschodnie w Rzeczypospolitej około 1772 roku. Struktury administracyjne (Wspólnoty Religijne i Narodowe w Rzeczypospolitej w Drugiej Połowie XVIII Wieku, 2), Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1998, ss. 459, 1 mapa, 24 tab., indeksy: wezwań i miejscowości, streszczenie w języku angielskim Mirosław KRAJEWSKI, Kościół i klasztor ojców karmelitów w Oborach, Obory: Klasztor Ojców Karmelitów, 1986, ss. 112, mapa, 8 il. Kronika Jezuitów poznańskich (młodsza), t. 1: , oprac. Ludwik GRZEBIEŃ SJ, Jacek WIESIO- ŁOWSKI (Kroniki Staropolskie), Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2004, ss. XII, 550, 165 il., indeks osób Andrzej B. KRUPIŃSKI, Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego, Warszawa- -Kraków: Wydawnictwo PTTK Kraj, 1989, ss. 92, 94 il., 22 pl. ks. Zachariasz KRUŻA MSF, Górka Klasztorna, Górka Klasztorna: [Zgromadzenie Misjonarzy św. Rodziny], 1983, ss. 28, 15 il. Ewa KUREK-LESIK, Gdy klasztor znaczył życie. Udział żeńskich zgromadzeń zakonnych w akcji ratowania dzieci żydowskich w Polsce w latach , Kraków: Wydawnictwo Znak, 1992, ss. 174, 1 tab., mapa na wkładce, bibliografia Ewaryst Andrzej KUROPATNICKI, Geografia albo Dokładne opisanie królestw Galicyi i Lodomeryi, Krosno: Przedsiębiorstwo Usługowo-Wytwórcze Roksana, Muzeum Okręgowe, 1998, ss. 104 [przedruk fotooffsetowy za: wyd. powtórne, Lwów: nakł. Wojciecha Manieckiego, 1858] Andrzej KUSZTELSKI, Kościół św. Marcina w Poznaniu (Biblioteka Kroniki Miasta Poznania. Zabytki Poznania), Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania 2015, ss. 124, 152 il. Grażyna ŁUSZKIEWICZ (red.), Z ziemi radomskiej i dla niej, Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe, 1998, ss. 206, 48 il., indeks autorów o. Franciszek MAŁACZYŃSKI OSB, Ceremoniał obrzędów Wielkiego Tygodnia, Warszawa: Wydawnictwo SS. Loretanek-Benedyktynek, 1958, ss. 216, 31 ryc.

11 Kronika Projektu 511 Ewa MAŃKOWSKA (red.), Kościół i klasztor franciszkański w Krośnie, przeszłość oraz dziedzictwo kulturowe. Materiały z sesji naukowej, Krosno, listopad 1997, Krosno: Muzeum Rzemiosła, 1998, ss. 313, 139 il., 30 pl., 2 tab. ks. Stanisław MARKIEWICZ, Podominikański kościół i klasztor św. Jakuba Apostoła w Sandomierzu, Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne, 1979, ss. 160, 50 il., 1 mapa na wewnętrznej stronie okładki, bibliografia, indeksy: nazw geograficznych, nazwisk i rzeczowy, streszczenia w językach francuskim, niemieckim i angielskim Pietro MESSA, Monica Benedetta UMIKER (red.), Non un grido, non un lamento. 12 maggio La soppressione del Monastero di Monteluce di Perugia, Assisi: Edizioni Porziuncola, 2011, ss. 142, 44 il., 2 pl., 1 tab., indeks nazwisk Krzysztof MIKULSKI (red.), Toruński słownik biograficzny, t. 1, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 1998, ss. 262, 117 il. Krzysztof MIKULSKI (red.), Toruński słownik biograficzny, t. 2, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2000, ss. 287, 128 il., spis biogramów zamieszczonych w tomach1 2 Krzysztof MIKULSKI (red.), Toruński słownik biograficzny, t. 3, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2002, ss. 268, 146 il., spis biogramów zamieszczonych w tomach 1 3 Krzysztof MIKULSKI (red.), Toruński słownik biograficzny, t. 4, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2004, ss. 302, 123 il., spis biogramów zamieszczonych w tomach 1 4 Krzysztof MIKULSKI (red.), Toruński słownik biograficzny, t. 5, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2007, ss. 267, 111 il., spis biogramów zamieszczonych w tomach 1 5 Krzysztof MIKULSKI (red.), Toruński słownik biograficzny, t. 6, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2010, ss. 215, 66 il., spis biogramów zamieszczonych w tomach 1 6 Krzysztof MIKULSKI (red.), Toruński słownik biograficzny, t. 7, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2014, ss. 295, 97 il., spis biogramów zamieszczonych w tomach 1 7 Stanisław K. OLCZAK, Kościoły parafialne w archidiakonacie włocławskim XVI XVIII w. (Prace Wydziału Historyczno-Filologicznego, 105), Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2004, ss. 284, 32 il. Jan PASIECZNIK OFM, Działalność klasztoru franciszkanów-reformatów w Krakowie , Kraków: Wydawnictwo Prowincji Franciszkanów-Reformatów, 1980, ss. 184, 20 il., errata, aneksy Jan PIROŻYŃSKI (red.), Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 2: Wiek XVII XVIII, vol. 1: A K (Polska Akademia Nauk, Instytut Badań Literackich, Książka w Dawnej Kulturze Polskiej, 10), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2000, ss il., 1 mapa, 27 tab., wprowadzenie w językach polskim i angielskim Jan PIROŻYŃSKI (red.), Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 2: Wiek XVII XVIII, vol. 2: L Ż i drukarnie żydowskie (Polska Akademia Nauk, Instytut Badań Literackich, Książka w Dawnej Kulturze Polskiej, 10), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2000, ss il., 21 tab.

12 512 Kronika Projektu o. Kazimierz PLEBANEK, o. Stanisław MADEJA, Sanktuarium Matki Bożej Tuchowskiej. Przewodnik, Tuchów: Klasztor OO. Redemptorystów, 1986, ss. 56, 3 il. Stanisław PŁOSKI (red.), Bibliografia Historii Polski XIX wieku, t. 1: , Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1958, ss. 662, skorowidz nazwisk i nazw geograficznych ks. Zygmunt PODLEJSKI, Życie konsekrowane w tajemnicy Kościoła, Kraków: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON, 2015, ss. 320 Jerzy PUK (red.), Klasztor OO. Franciszkanów-Reformatów w Pińczowie. Dla uczczenia 320. rocznicy sprowadzenia relikwii św. Prospera na Mirów , Pińczów: Drukarnia PANZET, 2009, ss. 102, 134 il., 1 pl. Jerzy RUDNICKI, Zabytki ziemi łomżyńskiej. 92 rysunki wraz z opisami zabytków, t. 1, Rajgród: Towarzystwo Miłośników Rajgrodu, 1998, ss. 172, 92 il., indeks miejscowości Jerzy RUDNICKI, Zabytki ziemi łomżyńskiej. Historia miast i wsi, rysunki zabytków wraz z opisami, portrety i życiorysy osób zasłużonych, t. 2, Rajgród: Towarzystwo Miłośników Rajgrodu, 2001, ss. 238, 131 il., indeks miejscowości Jerzy RUDNICKI, Zabytki ziemi łomżyńskiej. Historia miast i wsi, rysunki zabytków wraz z opisami, portrety i życiorysy osób zasłużonych, t. 3, Rajgród: Towarzystwo Miłośników Rajgrodu, 2005, ss. 280, 142 il., indeks nazw miejscowych o. Innocenty RUSECKI OFM, Bernardyni krakowscy stróżami relikwii Błogosławionego Szymona, Kalwaria Zebrzydowska: Wydawnictwo Calvarianum, 1998, ss. 64, 10 il. Władysław RUSIŃSKI, Życie codzienne w Kaliszu w dobie Oświecenia, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1988, ss. 402, 63 il., 2 mapy Leszek SOBOL, Kultura klasztoru SS Norbertanek w Imbramowicach od początku do czasów najnowszych, Kraków: Wydawnictwo Zakonu Pijarów, 2007, ss. 118, 76 il., aneksy Kirył SOKOŁ, Aleksander SOSNA, Cerkwie w centralnej Polsce , Białystok: Fundacja Sąsiedzi, 2011, ss. 191, 232 il., 1 mapa, przedmowa w językach polskim i rosyjskim Mieczysław SUFRYD, Jerzy WINIEWSKI, Opactwo cystersów w Rudach , Katowice: Zarząd Oddziału PTTK w Katowicach, 1987/88, ss. 54, 7 il., 22 tab. Zygmunt SUŁOWSKI, Eugeniusz WIŚNIOWSKI (red.), Materiały do dziejów społeczno-religijnych w Polsce (Materiały Pomocnicze dla Studentów Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego), Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Redakcja Wydawnictw, 1974, ss. 227, 1 wkładka Robert ŚLĘZAK, Dekanat włoszczowski ( ). Wybrane zagadnienia przemian społeczno- -religijnych, Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Włoszczowskie Towarzystwo Krzewienia Kultury, 2004, ss il. kol., 6 il. cz.-b., 3 tab., aneksy, bibliografia, indeks miejscowości Czesław THULLIE, Zabytki architektoniczne województw katowickiego i opolskiego. Przewodnik, Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1969, ss. 270, 121 il., skorowidz miejscowości i ilustracji bp Wincenty URBAN, ks. Zbigniew ZALEWSKI, Z dziejów kościoła i parafii św. Jakuba w Nysie, Nysa: Nyskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 1998, ss. 143 [26 s. nlb.], 19 il., 3 tab. Dorota ŻOŁĄDŹ-STRZELCZYK, Szkoły w Wielkopolsce od średniowiecznych początków do reform Komisji Edukacji Narodowej (Wielkopolska: Historia, Społeczeństwo, Kultura, 33), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2010, ss. 324, 28 il., indeks osób

13 Kronika Projektu Konferencje 4.1. Zorganizowane w ramach Projektu 3 5 IX 2015 r., Serpelice, Losy i znaczenie dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska przekazanego Cerkwi prawosławnej lub Kościołom protestanckim. Inne informacje, w tym wykaz wygłoszonych referatów, dostępne online, zob X 2015 r., Gdańsk, Losy i znaczenie dziedzictwa po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnych Prus Królewskich. W 180. rocznicę kasaty ostatnich klasztorów w Gdańsku. Inne informacje, w tym wykaz wygłoszonych referatów, dostępne online, zob. czenie-dziedzictwa-po-klasztorach-skasowanych-na-ziemiach-dawnych-prus-krolewskich-w- 180-rocznice-kasaty-ostatnich-klasztorow-w-gdansku/ Pod patronatem Projektu 5 8 V 2015 r., Jasna Góra, Klasztor i muzyka od średniowiecza do czasów współczesnych. Inne informacje, w tym wykaz wygłoszonych referatów, dostępne online, zob. klasztor-i-muzyka-od-sredniowiecza-do-czasow-wspolczesnych/ V 2015 r., Wrocław, The Material Running of the Mendicant Friaries in Central Europe (II.): Everyday poverty (ca ca. 1550). Inne informacje, w tym wykaz wygłoszonych referatów, dostępne online, zob Na których prezentowano tematykę Projektu V 2015 r., Tartu (Estonia), Old Religion and New Spirituality: continuity and changes in the background of secularization. Wygłoszone referaty: Marcin JEWDOKIMOW, From secularization to restitution. A fate of monasteries in Poland in the context of contemporary transformations of religion; Sławomir KOŚCIELAK, Secularization Processes in Gdansk (Danzig) at the turn of 18 and 19th CC. Inne informacje, w tym program, dostępne online, zob VI 2015 r., Nowy York, Music Research in the Digital Age. Wygłoszony referat: Alina MĄ- DRY, Das Projekt Kulturerbe aus dem Nachlass von aufgelösten Klöstern auf dem Gebiet der Ersten Polnischen Republik und Schlesiens im 18. und 19. Jahrhundert: Geschichte, Bedeutung, Inventarisierung. Inne informacje, w tym program, dostępne online, zob. -research-in-the-digital-age/. 5. Publikacje finansowane i współfinansowane 5.1. Hereditas Monasteriorum Ukazał się tom 6, 2015, ss. 604, 13 wykresów, 61 tab., 39 il., wstęp i streszczenia w języku angielskim, teksty także w językach francuskim, hiszpańskim i ukraińskim, dostępny online na stronie: Rozpoczęto prace nad tomem 8, 2016.

14 514 Kronika Projektu 5.2. Książki wydane drukiem Piotr OLIŃSKI, Waldemar ROZYNKOWSKI (red.), Źródła i materiały do badań nad kasatami klasztorów z obszaru Pomorza Nadwiślańskiego i ziemi chełmińskiej (XIX i XX w.) (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach, red. Marek DERWICH, 1), Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 2015, ss. 284, 26 il., 1 mapa, bibliografia, indeks osób oraz nazw miejscowych, streszczenia w języku angielskim Maria KAŁAMAJSKA-SAEED, Archiwum i biblioteka klasztoru brygidek w Grodnie. Inwentarz z 1925 r. i stan współczesny (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach, red. Marek DERWICH, 2), Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 2015, ss. 229, 24 il., bibliografia, indeks osób oraz nazw miejscowych i terenowych, streszczenie w języku angielskim Materiały źródłowe dotyczące dziejów kamedulskiej jurydyki w podwarszawskiej Pradze z lat , wydał Łukasz TRUŚCIŃSKI, współpraca Paweł KLINT (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach, red. Marek DERWICH, 3), Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 2015, ss. 164, bibliografia, indeks osób oraz nazw miejscowych i terenowych, aneks ze skanami 22 dokumentów, streszczenie w języku angielskim Anna SZYLAR, Pióro żadne nie jest w stanie wyrazić jej zalet. Listy informujące o śmierci mniszek adresowane do opactwa benedyktynek w Sandomierzu w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu ( ) (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach, red. Marek DER- WICH, 4), Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 2015, ss. 197, 10 tabel, 25 il., indeksy: osób, nazw miejscowych i rzeczowy, streszczenie w języku angielskim 5.3. Książki w opracowaniu redakcyjnym Władysław CHOTKOWSKI, Kasaty klasztorne w Galicji. Wybór prac, red. Anna GĄSIOR, Janusz KRÓLI- KOWSKI (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Marek DERWICH (Hg.), Die Auflösung der Klöster in Preußisch-Schlesien 1810 (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Marek DERWICH (red.), Losy dziedzictwa po klasztorach jezuickich skasowanych na obszarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz jego znaczenie dla powstania i działalności Komisji Edukacji Narodowej (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Marek DERWICH (red.), Losy i znaczenie dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych na ziemiach zaboru rosyjskiego w latach (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Marek DERWICH (red.), Losy i znaczenie dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych w Płocku oraz na Mazowszu i ziemi dobrzyńskiej (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Marek DERWICH (red.), Losy i znaczenie dziedzictwa po klasztorach skasowanych na obszarze Galicji pod rządami austriackimi (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Marek DERWICH (red.), Losy i znaczenie dziedzictwa po klasztorach skasowanych w Wielkopolsce pod rządami pruskimi (do 1871 r.) (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Marek DERWICH (red.), Losy klasztorów i zbiorów poklasztornych w okresie represji po upadku powstania listopadowego w 1831 r. (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r.

15 Kronika Projektu 515 Marek DERWICH, Piotr OLIŃSKI, Waldemar ROZYNKOWSKI (red.), Losy i znaczenie dziedzictwa po klasztorach skasowanych na obszarze Prus Zachodnich i Wschodnich, Pomorza i Inflant (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Jerzy KALISZUK, Codices deperditi. Średniowieczne rękopisy łacińskie Biblioteki Narodowej utracone w czasie II wojny światowej, t. 1: Dzieje i charakterystyka kolekcji; t. 2: Katalog, cz. 1; t. 3: Katalog, cz. 2; t. 4: Aneks wypisy źródłowe. Indeksy (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Dorota MATYASZCZYK, Akta tyczące się sprzętów jakich kościoły parafialne archidiecezji poznańskiej potrzebują. Rękopis KA w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r. Ostatnie zachowane inwentarze opactwa benedyktynów w Starych Trokach z lat 1797 i 1799, wydał i wstępem opatrzył Tadeusz M. TRAJDOS (Dziedzictwo Kulturowe po Skasowanych Klasztorach), Wrocław, druk w 2016 r Artykuły Ewa HAUPTMAN-FISCHER, Nieznane utwory Johanna Aloisa Lamba w zbiorach muzycznych z dawnego opactwa cystersów w Lubiążu. Przyczynek do biografii kompozytora, HM, 6, 2015, s Kamila KŁUDKIEWICZ, Spisy i katalogi wielkopolskich bibliotek klasztornych z klasztorów skasowanych w Wielkopolsce pod rządami Prus do połowy XIX w. charakterystyka i znaczenie, HM, 6, 2015, s o. Roland PREJS OFMCap, Wizytatorzy klasztorów w Królestwie Polskim w latach , HM, 6, 2015, s Edycje i materiały źródłowe Urszula BOŃCZUK-DAWIDZIUK, Arkadiusz WOJTYŁA, Przebieg postępowania kasacyjnego w klasztorze norbertanek i prepozyturze norbertanów w Czarnowąsach w świetle Akt Büschinga ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, HM, 6, 2015, s Marek DERWICH, Skarby krakowskich klasztorów : wystawy, katalogi, inne publikacje, HM, 6, 2015, s Janina DZIK, Graficzne tezy z wizerunkami św. Ignacego Loyoli i św. Franciszka Ksawerego w Muzeum Archidiecezji Przemyskiej, HM, 6, 2015, s Agnieszka FRANCZYK-CEGŁA, Fragmenty księgozbioru klasztoru karmelitów w Sąsiadowicach w zbi orach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, HM, 6, 2015, s ks. Łukasz KRUCKI, Katalog rubrycel i schematyzmów zakonów oraz zgromadzeń zakonnych przechowywanych w księgozbiorze podręcznym Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie ( ), HM, 6, 2015, s Rafał KUBICKI, Inwentarz klasztoru i kościoła bernardynów w Toruniu z 1817 r., HM, 6, 2015, s Dorota MATYASZCZYK, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. KA , Akta tyczące się sprzętów jakich kościoły parafialne Archidiecezji Poznańskiej potrzebują. Omówienie zawartości, HM, 6, 2015, s Justyna MIZERKA, Archiwalia poklasztorne, urzędowe, kasacyjne i pokasacyjne w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie (klasztory powstałe i/lub skasowane przed 1850 r.), HM, 6, 2015, s

16 516 Kronika Projektu Konrad MORAWSKI, Dokumenty Komisji Porządkowej Powiatu Grodzieńskiego dotyczące rekwizycji sreber kościelnych kamedułów z Wigier na potrzeby powstania kościuszkowskiego, HM, 6, 2015, s Irena WODZIANOWSKA, Monaster bazyliański w Barze w świetle wizytacji z lat 1820 i 1823, HM, 6, 2015, s Валентина ЛОСЬ, Рукописна спадщина монастирів Греко- та Римо-католицької церков у фондах Інституту рукопису Національної бібліотеки України імені В. І. Вернадського, HM, 6, 2015, s Recenzje Janina DZIK: Joanna Daranowska-Łukaszewska (red.), Mam ja skarb mam... Katalog. Wystawa z okazji czterystu lat pobytu karmelitanek bosych w Polsce, Muzeum Archeologiczne w Krakowie, maj wrzesień 2012, przeł. Teresa BAŁUK-ULEWICZOWA, Kraków: [s.n.], 2012, ss. XXII, ss. 233, il., tekst równoległy w językach polskim i angielskim, HM, 6, 2015, s Marcin JEWDOKIMOW: Rola szlaków dziedzictwa kulturowego dla nowego zdefiniowania funkcji klasztorów i sposobów wykorzystania ich dziedzictwa kulturowego. Uwagi na marginesie książki Łukasza GAWŁA, Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania, HM, 6, 2015, s Sprawozdania z konferencji Marcin JEWDOKIMOW, Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej Old religion and new spirituality: continuity and changes in the background of secularization, Tartu (Estonia), V 2015 r., HM, 6, 2015, s Sprawozdania z kwerend Dorota MATYASZCZYK, Sprawozdanie z prac w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Mirosława SOBCZYŃSKA-SZCZEPAŃSKA, Sprawozdanie z kwerendy w Dziale Rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego w dniach V 2014 r., HM, 6, 2015, s Sprawozdania z prac Projektu Urszula BOŃCZUK-DAWIDZIUK, Sprawozdanie [Zespołu X] z postępu prac nad wydaniem Akt Büschinga w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Ałła BRZOZOWSKA, Adam POZNAŃSKI, Sprawozdanie [Zespołu XVIII] z prac w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Marek DERWICH, Sprawozdanie z realizacji Projektu w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Anna GADOMSKA, Sprawozdanie [Zespołu XVII] z prac w okresie od 1 XI 2014 do 31 V 2015 r., HM, 6, 2015, s Łukasz GULDON, Sprawozdanie [Zespołu XVI] z prac w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Bernadeta GURBIERZ, Aneta MALIK, Powstanie zespołu [XX] mającego na celu opracowanie zasobu Archiwum Państwowego w Opolu w zakresie archiwaliów poklasztornych i kasacyjnych oraz sprawozdanie z pierwszego etapu prac, HM, 6, 2015, s

17 Kronika Projektu 517 Ewa HAUPTMAN-FISCHER, Katarzyna SPURGJASZ, Sprawozdanie [Zespołu XII] z inwentaryzacji muzykaliów poklasztornych w Gabinecie Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Małgorzata KOŚKA, Sprawozdanie [Zespołu VI] z prac w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Andrzej KOZIEŁ, Sprawozdanie [Zespołu XIII] z prac nad projektem Klasztor Cystersów w Lubiążu. Katalog dzieł sztuki w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Alina MĄDRY, Sprawozdanie [Zespołu XI] z prac w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r. Wstępne rezultaty prac nad opracowaniem kolekcji muzykaliów z dawnego opactwa norbertanek w Strzelnie znajdującej się w zbiorach Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu, HM, 6, 2015, s Marek L. WÓJCIK, Sprawozdanie [Zespołu XIX] z prac w okresie od 1 XI 2014 do 30 IV 2015 r., HM, 6, 2015, s Popularyzacja 6.1. Cykl wykładów Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, oraz Muzeum Miejskie Wrocławia, w ramach wykładów Soboty w Ratuszu, przygotowały cykl wykładów na temat: U źródeł narodzin nowoczesnego Wrocławia: znaczenie edyktu sekularyzacyjnego z 1810 r. Wykłady odbywają się w Muzeum Sztuki Mieszczańskiej, Stary Ratusz, Rynek 1, Sala Wielka, godzina 12. Informacje o wykładach, w tym frekwencji na nich, dostępne są online na stronie zakładka Odczyty. W okresie sprawozdawczym odbyły się dwa odczyty, których wysłuchało około 60 osób: 30 V 2015 r.: dr Piotr ŁUKASZEWICZ (Wrocław), Od klasztoru do Akademii Sztuk Pięknych: dzieje zabudowań po klasztorze reformatów (plac Polski 3/4); 24 X 2015 r.: dr Łukasz KRZYWKA (Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego), Od klasztoru urszulanek do Instytutu Historycznego UWr. Epizod z dziejów pałacu książąt legnicko-brzeskich (ul. Szewska 49). 7. Piszą o nas wrzesnia-201

18 518 Kronika Projektu Sprawozdania z konferencji organizowanych w ramach Projektu Michał SKOCZYŃSKI Instytut Historii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Sprawozdanie z konferencji Losy i znaczenie dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska przekazanego Cerkwi prawosławnej lub Kościołom protestanckim, Serpelice, 3 5 IX 2015 r. * W dniach 3 5 IX 2015 r. w Serpelicach koło Białej Podlaskiej odbyła się kolejna konferencja organizowana w ramach programu badawczego Dziedzictwo kulturowe po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej oraz na Śląsku w XVIII i XIX w.: losy, znaczenie, inwentaryzacja, zorganizowana przy współudziale Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach oraz Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii, Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. Jej tematem były Losy i znaczenie dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska przekazanego Cerkwi prawosławnej lub Kościołom protestanckim. Składające się na program konferencji 25 referatów organizatorzy pogrupowali w sześć paneli tematycznych: Kulturkampf, Varia, Źródła i biblioteki, Zagadnienia ogólne, Skasowane klasztory przejęte przez Cerkiew prawosławną oraz Skasowane klasztory przejęte przez ewangelików. Ponadto trzeciego dnia obrad zaplanowano objazd zabytkoznawczy po monastycznych zabytkach Podlasia. Inauguracja konferencji miała miejsce 3 IX 2015 r. o godz. 15 w sali konferencyjnej Ośrodka Turystyczno-Wypoczynkowego Urocza w Serpelicach. Uczestników powitał kierownik Projektu, Marek Derwich (Wrocław), który omówił pokrótce tematykę obrad oraz ich znaczenie dla całości prowadzonych badań nad dziedzictwem kulturowym po skasowanych klasztorach. Wyjaśnił także konstrukcję programu konferencji, do której włączono wystąpienia pierwotnie przeznaczone na osobną sesję naukową poświęconą kasatom przeprowadzonym w ramach polityki Kulturkampfu. Pierwszy z zaplanowanych paneli, zatytułowany Kulturkampf, składał się właśnie z tych wystąpień. Zainaugurował go Antoni Maziarz (Opole) referatem Likwidacja poznańskiego domu zakonnego sióstr Sacré Coeur w 1873 r. Ks. Janusz Królikowski (Tarnów) przedstawił referat Kasata oratorium filipinów w Świętej Górze a początki ich oratorium w Tarnowie. Nowe życie skasowanej instytucji w nowym miejscu. Ks. Tomasz Błaszczyk (Wrocław) omówił Wpływ kulturkampfu na pozyskanie przez śląskie wspólnoty zakonne nowych obszarów działalności. Podczas dyskusji zwrócono uwagę, że * Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach Research funded under the Ministry of Science and Higher Education s National Programme for the Development of Humanities for

19 Kronika Projektu 519 w dotychczasowych badaniach nad kasatami klasztorów na ziemiach polskich czasami ich autorzy zbyt jednostronnie koncentrują się na perspektywie narodowej i patriotycznej, co sprawia, że kasaty są postrzegane głównie lub nawet wyłącznie jako element walki władz zaborczych z polskością, z pominięciem szerszego kontekstu historycznego. W końcu XVIII i w XIX w. kasaty klasztorów przeprowadzono w większości krajów europejskich, a były one związane z ideami oświecenia i rewolucji francuskiej oraz ówczesnymi procesami sekularyzacji i laicyzacji. Kolejny panel, Varia, otworzył referat Zofii Kurzawy (Poznań) nt. paramentów srebrnych pochodzących ze skasowanych klasztorów wielkopolskich, które udało się zidentyfikować w obecnym wyposażeniu kościołów poznańskich. Irena Wodzianowska (Lublin) zarysowała problem Monasterów bazyliańskich jako miejsc internowania na Prawobrzeżu (czyli na prawobrzeżnej Ukrainie). Zaczynając następny panel, Źródła i biblioteki, Witalij Rosowski (Lublin) zaprezentował Źródła do dziejów klasztorów rzymskokatolickich na Ukrainie Prawobrzeżnej w zespołach archiwalnych Cerkwi prawosławnej przechowywanych w archiwach państwowych na Ukrainie. Po tym referacie rozpoczęła się dyskusja, która skupiła się na losach zakonników, w szczególności bazylianów, po skasowaniu ich klasztorów. Poruszono także kwestię metodyki badań nad identyfikacją elementów wyposażenia należącego do zlikwidowanych domów zakonnych, które z czasem trafiły do innych kościołów. Po przerwie Iwan Almes (Lwów) omówił Kasatę prawosławnego Skitu Maniawskiego i losy jego księgozbioru, a Irena Ciborowska-Rymarowicz (Kijów) Losy historyczne księgozbioru karmelitów bosych w Berdyczowie, Obrady pierwszego dnia zwieńczyła dyskusja, w której omawiano sprawy związane z badaniami nad proweniencją książek, w szczególności nad metodami ustalania, w jaki sposób dany wolumin mógł trafić do księgozbioru klasztornego. Marek Derwich zwrócił również uwagę na potrzebę szerszych badań nad skasowanymi klasztorami prawosławnymi, które dotąd pozostają poza głównym nurtem prowadzonych badań i zasługują na większe zainteresowanie historyków. Drugi dzień obrad rozpoczął się od panelu zatytułowanego Zagadnienia ogólne. Jako pierwszy wystąpił Marek Derwich, który przybliżył uczestnikom konferencji Stan prac nad realizacją projektu badawczego Dziedzictwo kulturowe po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i na Śląsku w XVIII i XIX w.: losy, znaczenie, inwentaryzacja, a także zaprezentował działanie związanych z Projektem baz danych. Antoni Mironowicz (Białystok) omówił Stan monasterów prawosławnych na terenie Rzeczypospolitej w końcu XVIII w. Jarosław Cabaj (Siedlce) przedstawił referat W służbie prawosławia i państwa rosyjskiego działalność mniszek leśniańskich na obszarze nadbużańskiego Podlasia na przełomie XIX i XX w. Dyskusja skupiała się na specyfice żeńskiego prawosławnego monasteru w Leśnej Podlaskiej, który cieszył się dużym poparciem elit rosyjskich, w tym dynastii Romanowów, oraz na kwestiach technicznych związanych z bazą danych Projektu i wynikającymi z jej działania możliwościami. Po przerwie kontynuowano panel Zagadnienia ogólne. Ks. Dariusz Ciołka (Wrocław) zarysował Sytuację Kościoła unickiego w imperium rosyjskim po rozbiorach Rzeczypospolitej. Sławomir Zieliński (Rzeszów) przedstawił komunikat Duchowieństwo prawosławne w myśli historycznej historyków krakowskich. Rozpoczynając kolejny panel, Skasowane klasztory przejęte przez Cerkiew prawosławną, Urszula Pawluczuk (Białystok) ukazała działalność bazylianów w Wilnie w XVIII w. Podczas dyskusji dominowała kwestia specyficznej roli społeczno-kulturowej bazylianów na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej oraz ich miejsca w polityce władz rosyjskich po wcieleniu tych ziem do Rosji.