PROGRAMU KONSERWACJA I REWITALIZACJA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

Transkrypt

1 BIULETYN 1/2015 PROGRAMU KONSERWACJA I REWITALIZACJA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO WSPARCIE UDZIELONE Z FUNDUSZY NORWESKICH I FUNDUSZY EOG, POCHODZĄCYCH Z ISLANDII, LIECHTENSTEINU I NORWEGII, ORAZ ŚRODKÓW KRAJOWYCH.

2 Stopka redakcyjna: Biuletyn MKiDN wydanie 1/ 2015 Departament Funduszy Europejskich Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ul. Krakowskie Przedmieście 15/ Warszawa Tel.: Faks: Zespół redakcyjny: Beata Konopińska Katarzyna Stasiaczek EGZEMPLARZ BEZPŁATNY WSTĘP W NINIEJSZYM NUMERZE BIULETYNU CHCIELIBYŚMY ZAPREZENTOWAĆ PAŃSTWU POSTĘP PRAC W PROJEKTACH REALIZOWANYCH W RAMACH PROGRAMU KONSERWACJA I REWITALIZACJA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO. W obiektach trwają intensywne, prace konserwatorskie oraz remontowe. Wiele inwestycji jest już na zaawansowanym etapie realizacji. Mają miejsce ciekawe odkrycia konserwatorskie i archeologiczne. Warto zatem przyjrzeć się bliżej kilku naszym projektom. W tym numerze biuletynu przedstawimy Państwu stan prac, m.in. w: Muzeum Historycznym m.st. Warszawy, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju, prawosławnych cerkwiach Diecezji Lubelsko-Chełmskiej i na zamku w Lidzbarku Warmińskim, a także w dwóch teatrach: Teatrze Nowym w Warszawie oraz Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie. Zapraszamy do lektury! Departament Funduszy Europejskich 2 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 3

3 Renowacja i adaptacja na cele kulturalne zabytkowego budynku suszarni oraz zabezpieczenie przeciwpożarowe kompleksu Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju wraz z konserwacją i digitalizacją zbiorów. DOTYCHCZAS MUZEUM PAPIERNICTWA W DUSZNIKACH ZDROJU ZREALIZO- WAŁO PRZEWIDZIANE W PROJEKCIE DZIAŁANIA Z ZAKRESU DIGITALIZACJI I KONSERWACJI ZBIORÓW. Specjalistycznym pracom konserwatorskim poddanych zostało 312 unikatowych w skali europejskiej obiektów, takich jak: dokumenty identyfikacyjne, klisze do druku typograficznego, dusznickie pocztówki, fotografie oraz plany. Dzięki przeprowadzonej konserwacji, zabytki zostały zabezpieczone oraz udostępnione zwiedzającym, co dotychczas nie było możliwe ze względu na ich zły stan. Ponadto w ramach projektu został zakupiony sprzęt do digitalizacji muzealnych zbiorów. Dzięki temu, całość muzealnej kolekcji zostanie utrwalona w formie cyfrowej oraz zostanie udostępniona szerokiej opinii publicznej. W sumie zostanie zdigitalizowanych 418 muzealiów, w tym historyczne arkusze z filigranami różnych papierni (nawet z końca XVI w.). Obrazy muzealnych obiektów zostaną zamieszczone na stronie internetowej, niektóre z nich w formie prezentacji 360. Został także wyłoniony wykonawca aranżacji nowych sal wystawowych w zabytkowym XVIII-wiecznym drewnianym budynku suszarni, w którym planowane są dwie wystawy: Sztuka papieru oraz Historia pieniądza papierowego. Dzięki realizacji projektu nastąpi dostosowanie trudnego architektonicznie obiektu do potrzeb osób z dysfunkcjami wzroku, słuchu i ruchu. Zaplanowano m.in. dostosowanie opisów obiektów muzealnych eksponowanych w oryginale do standardów opisów audiodeskrypcyjnych oraz utworzenie wypukłoreleifowych kopii obiektów muzealnych. W ramach projektu na bieżąco prowadzone są także intensywne działania w zakresie promocji projektu. Karykatura przed i po konserwacji Przewodnik po Dusznikach i okolicach z XIX wieku stan przed i po konserwacji Plan szpitala w Dusznikach Zdroju stan przed i po konserwacji Zakupiony sprzęt do digitalizacji Zdigitalizowany higrometr Fot. Krzysztof Jankowski 4 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 5

4 Konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zamku w Lidzbarku Warmińskim perły architektury gotyckiej w Polsce II etap. W CHWILI OBECNEJ PRACE OBEJMUJĄ JUŻ SWOIM ZASIĘGIEM CAŁĄ PRZESTRZEŃ ZAMKU BISKUPÓW WARMIŃSKICH. Równolegle trwają działania remontowe i konserwatorskie. Intensywne prace trwają w przestrzeniach do tej pory niedostępnych, w tym w unikatowych na skalę europejską otwar tych krużgankach. Ponadto do chwili obecnej wyremontowano dachy czterech skrzydeł i wież zamku oraz wykonano konserwację południowej elewacji obiektu. W wyniku przeprowadzonych wykopalisk zidentyfikowano szereg nawarstwień historycznych. Przeprowadzono także badania epigraficzne (badania napisów) ścian krużganków pierwszego piętra. Jednocześnie realizowana jest kompleksowa konserwacja zabytkowych muzealnych mebli. Rozpoczęte zostały także prace konserwatorskie i restauratorskie ścian i sklepień krużganków. Rozpoczęto scalanie kolorystyczne sklepień i przeprowadzono analizy ikonograficzne poszczególnych malowideł. Jednocześnie Muzeum Warmii i Mazur, jako beneficjent projektu realizuje zaplanowane działania informacyjne i promocyjne. Do tej pory odbył się już cykl spotkań popularno-naukowych pt. Lidzbarski Wehikuł Czasu, w oparciu o które przygotowano cykl audycji radiowych. Wykonano także zdjęcia panoramiczne do wirtualnej ścieżki zwiedzania. Fot. Paweł Błażewicz 6 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 7

5 Fot. Mariusz Młynarczyk Wschodniosłowiańskie dziedzictwo kulturowe konserwacja, renowacja, digitalizacja zabytkowych cerkwi. UNIKATOWE CERKWIE ZLOKALIZOWANE W REGIONIE LUBELSKIM I PODLASKIM STANOWIĄ CHARAKTERYSTYCZNY ELEMENT KRAJOBRAZU WSCHODNIEJ POLSKI. Projekt realizowany przez Prawosławną Diecezję Lubelsko-Chełmską ma na celu ochronę i zachowanie siedmiu zabytkowych cerkwi, które zostaną połączone we wspólny szlak turystyczny w ramach budowanego obecnie systemu szlaków pn. Śladami Prawosławia. Warto także podkreślić, że projekt dotyczy mniejszości narodowych i jest realizowany na terenie dwóch województw. W związku z tym prace remontowe i konserwatorskie prowadzone są jednocześnie we wszystkich zabytkowych obiektach. W dużej ilości obiektów wykonano już prace ciesielskie oraz konserwatorskie dotyczące zarówno konserwacji zabytkowych ikonostasów, jak i ikon z elewacji zewnętrznych. Zrekonstruowano także historyczne konstrukcje wież i dachów. Obecnie trwają zaawansowane prace remontowe dotyczące bezpośrednio samych budynków cerkwi, jak i ich bezpośredniego otoczenia. 8 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 9

6 Rewitalizacja remont i przebudowa zabytkowego obiektu Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. PRZEDMIOTEM REALIZOWANEGO PRZEZ TEATR IM. JULIUSZA SŁOWACKIEGO PROJEKTU JEST REMONT I PRZEBUDOWA ZABYTKOWEGO BUDYNKU Z 1896 R. MIESZCZĄCY DO TEJ PORY MAGAZYN KOSTIUMÓW TEATRALNYCH. Po przeprowadzonym remoncie, w nowych przestrzeniach, powstanie nowa instytucja tzw. Lamus Teatralny, który będzie prowadził działania edukacyjne w oparciu o tradycję i ponad stuletnie dziedzictwo krakowskiego teatru. Przedmiot projektu obejmuje przebudowę i kompleksowy remont zabytkowego budynku. W ramach projektu do tej pory wykonano prace przygotowawcze polegające na koniecznych rozbiórkach starej infrastruktury, demontażu zbędnych elementów, a także uporządkowaniu placu budowy oraz otoczenia realizowanej inwestycji. Rozpoczęto także prace związane z wykonywaniem elementów konstrukcyjnych. Na bieżąco realizowane są działania promocyjne i informacyjne dotyczące projektu, w tym prowadzona jest strona internetowa dotycząca postępów w realizacji prac. W ramach projektu zrealizowana zostanie jeszcze dostawa wyposażenia specjalistycznego obiektu oraz digitalizacja teatralnych zbiorów, tj. wybranych kostiumów teatralnych i militariów, które zostaną zaprezentowane w formie 3D i 2D na stronie internetowej teatru. Fot. Tomasz Szymczyk, AplusMedia 10 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 11

7 Modernizacja obiektów Muzeum Historycznego m. st. Warszawy przy Rynku Starego Miasta. NA RYNKU STAREGO MIASTA W WARSZAWIE TRWAJĄ PRACE BUDOWLANE DO- TYCZĄCE MODERNIZACJI I KONSERWACJI ZABYTKOWEJ SIEDZIBY MUZEUM HI- STORYCZNEGO M. ST. WARSZAWY. Jest to pierwszy od czasu powojennej odbudowy tak gruntowny remont 11 zabytkowych kamienic, stanowiących siedzibę muzeum. Trwający remont obejmuje wszystkie wnętrza siedziby głównej muzeum. Prace konserwatorskie obejmują zarówno wnętrza, jak i fasady kamienic. Dzięki trwającym pracom konserwatorskim i modernizacyjnym, prowadzonym przez ponad stuosobową ekipę, we wszystkich kamienicach jednocześnie udało się odsłonić sklepienia krzyżowe budynków oraz dokonano ciekawego odkrycia malowideł pochodzących z XVII wieku, które do tej pory przykryte były warstwą tynku. W następnej kolejności zostanie przeprowadzona konserwacja muzealiów, digitalizacja zbiorów, a także opracowana zostanie koncepcja wystawy głównej muzeum, m.in. poprzez stworzenie nowoczesnej przestrzeni wystawienniczej. Muzeum po zakończeniu modernizacji planuje poszerzenie swojej oferty kulturalnej i edukacyjnej. Fot. Mariusz Młynarczyk 12 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 13

8 Budowa Międzynarodowego Centrum Kultury Nowy Teatr w Warszawie. NAJWAŻNIEJSZYM ELEMENTEM INWESTYCJI JEST REWITALIZACJA HALI O PO- WIERZCHNI OK M 2. Forma architektoniczna obiektu pozostanie niezmieniona z uwagi na jego zabytkowy charakter. Głównym celem projektu jest zatem przystosowanie zabytkowej hali warsztatowej i przylegającego do niej terenu na potrzeby nowoczesnej, w pełni kompleksowej instytucji kultury. Do tej pory zakończone zostały prace rozbiórkowe i konstrukcyjne w hali. Trwają prace instalacyjne. Inwestycja obejmuje również zagospodarowanie rozległego terenu wokół powstającego teatru. W najbliższym czasie planowane są także działania związane z dostawą specjalistycznego sprzętu oświetleniowego, nagłośnieniowego i wideo, a także systemu inspicjenta. W trakcie realizacji obiekt, który będzie funkcjonował w przyszłości pod nazwą Międzynarodowe Centrum Kultury, zostanie przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Fot. Jakub Certowicz 14 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 15

9 Strefa Muz i Myśli Stanisława Augusta remont i konserwacja XVIII-wiecznej Starej Pomarańczarni wraz z Teatrem Stanisławowskim. GŁÓWNYM CELEM PROJEKTU JEST OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO POPRZEZ REMONT I KONSERWACJĘ OBIEKTU STAREJ POMARAŃCZARNI WRAZ Z OTOCZENIEM NA POTRZEBY EKSPOZYCJI KRÓLEWSKIEJ KOLEKCJI RZEŹBY ORAZ KOLEKCJI RZEŹBY POLSKIEJ. W wyremontowanych pomieszczeniach swoje miejsce znajdą gipsowe kopie najsłynniejszych starożytnych rzeźb, m.in.: Grupy Laokoona, Herkulesa Farnese i Apolla Belwederskiego. W Starej Pomarańczarni prace konserwatorskie i budowlane rozpoczęły się już we wrześniu ubiegłego roku. Projekt modernizacyjny przewidziany jest do 2016 roku, dlatego poszczególne fragmenty budynku są remontowane sukcesywnie. Warto także podkreślić, że dzięki wprowadzeniu licznych udogodnień i modernizacji dla osób niepełnosprawnych, a także rodzin z dziećmi, wszystkie poziomy galerii, jako miejsce ekspozycji i przestrzeni działań edukacyjnych, i kulturalnych zostaną w pełni udostępnione. W ramach projektu realizowane są również działania partnerskie pn. Strefa Teatru Teatry Otwarte. Jest to współpraca partnerska pomiędzy norweską Fundacją Muzeów Regionu Østfold i Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Projekt obejmuje wizyty studyjne zespołu polskiego w Norwegii oraz zespołu norweskiego w Polsce, jak również wspólne warsztaty i działania edukacyjne, które także planowane są w bieżącym roku. Pod opieką Fundacji Muzeów Regionu Østfold znajduje się XIX-wieczny drewniany Fredrikshalds Teater w Halden, gdzie przechowywany jest między innymi zbiór oryginalnych XIX-wiecznych dekoracji teatralnych. XVIII-wieczny Teatr Stanisławowski oraz teatr w Halden, to obiekty unikatowe w skali europejskiej. Fot. Mariusz Młynarczyk 16 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 17

10 Konserwacja i rewitalizacja Pałacu Krasińskich (Pałacu Rzeczypospolitej) w Warszawie europejskiego dziedzictwa kulturowego XVII wieku. DOTYCHCZAS NA TERENIE PAŁACU KRASIŃSKICH ZOSTAŁY PRZEPROWADZONE BADANIA ARCHITEKTONICZNE. ZABEZPIECZONO ZBIORY ORAZ POMIESZCZENIA. W najbliższym okresie Biblioteka Narodowa zamierza kontynuować prace związane z wymianą stolarki okiennej oraz czyszczeniem kamiennych elementów. W ramach realizowanego projektu przywrócona zostanie pierwotna kolorystyka okien pałacu, bowiem na podstawie szczegółowej analizy obrazu Canaletta z roku 1778 oraz poprzez porównanie z ikonografią innych warszawskich pałaców z epoki okazało się, że aż do XIX wieku typowy dla okien tego rodzaju budynków w stolicy był kolor jasny (biały, perłowy lub jasnoszary). Ponadto, w Pałacu Krasińskich zdemontowane zostaną istniejące obróbki blacharskie oraz instalacja elektryczna. Zaplanowane prace konserwatorskie dotyczyć będą wystroju rzeźbiarskiego części środkowej oraz frontowej elewacji wschodniej Pałacu. Podjęte zostaną również działania mające na celu ułatwienie dostępu do sal wystawienniczych i wnętrz pałacu dla osób niepełnosprawnych. Projektantem rozwiązań w tej dziedzinie jest Tomasz Konior, uhonorowany w zeszłym roku srebrnym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis przyznanym przez Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Małgorzatę Omilanowską oraz Dyplomem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za najlepszą realizację architektoniczną w dziedzinie kultury w roku Fot. Grzegorz Mazurowski Fot. Piotr Szepietowski 18 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 19

11 Kampania informacyjna Mocni w kulturze. ŚRODKI EUROPEJSKIE TO OGROMNA SIŁA, KTÓRA DŹWIGA NAJWIĘKSZE INWESTYCJE W KULTURZE. Tak brzmią pierwsze słowa filmu reklamowego, który od 15 grudnia 2014 roku do 5 stycznia 2015 roku można było zobaczyć w najpopularniejszych polskich stacjach telewizyjnych. W spocie pojawiają się postacie kulturystów w stylistyce przedwojennych siłaczy. Kulturyści mają symbolizować połączenie kultury oraz siły i obrazują wykorzystane w obszarze kultury środki finansowe. Dodatkowo, to połączenie podkreślone zostało w końcowym haśle spotu, tj. MOCNI W KULTURZE. Utrzymany w konwencji starego kina, czarno-biały film reklamowy pokazuje siłę i moc funduszy europejskich. To właśnie dzięki nim zrealizowano ponad 100 projektów z zakresu dziedzictwa kulturowego, infrastruktury kultury oraz szkolnictwa artystycznego. Spot został zrealizowany przez konsorcjum firm Don Brando Sp. z o.o. z Lublina, East Studio Sp. z o.o. z Warszawy oraz Mojotribe SA z Warszawy. Kadry z filmu reklamowego Mocni w kulturze zrealizowanego na zlecenie MKiDN. 20 BIULETYN 1/2015 Programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 21