GMINA DZIERŻONIÓW. PARTNERSTWO LOKALNE czyli wszystkie konie w jedną stronę

Transkrypt

1 WNIOSEK O UMIESZCZENIE NA WITRYNIE OBYWATELSKIEJ PROJEKTU W KATEGORII WSPÓLNOTA OBYWATELSKA GMINA DZIERŻONIÓW PARTNERSTWO LOKALNE czyli wszystkie konie w jedną stronę Dzierżoniów, r. Dzierżoniów, r. 1

2 OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące gminy/powiatu nazwa inicjatywy PARTNERSTWO LOKALNE GMINY DZIERŻONIÓW czyli wszystkie konie w jedną stronę nazwa gminy/powiatu GMINA DZIERŻONIÓW dokładny adres DZIERŻONIÓW, UL. PIASTOWSKA 1 województwo DOLNOŚLĄSKIE telefon 74/ adres strony internetowej faks 74/ adres sekretariat@ug.dzierzoniow.pl 2. Rodzaj(e) podjętych działań (zaznacz): kształtowanie efektywnych systemów konsultacji społecznych i udziału obywateli w formułowaniu strategii rozwoju i prowadzenia polityki lokalnej lub regionalnej; wprowadzanie nowatorskich form demokracji lokalnej; rozwijanie systemów kontroli i komunikacji społecznej, ze szczególnym podkreśleniem przejrzystości procesów decyzyjnych władz gminy lub powiatu; oryginalne formy aktywizacji działalności obywatelskich i współpracy z organizacjami pozarządowymi; formy działalności z podmiotami gospodarczymi i ich samorządami na rzecz wspólnoty obywatelskiej i lokalnego rozwoju; działania na rzecz wychowania obywatelskiego, w tym pozaszkolne inicjatywy edukacyjne, działania na rzecz młodych mieszkańców gminy lub powiatu; decentralizację realizacji zadań publicznych, drogą przekazywania jej organizacjom obywatelskim lub jednostkom bliższym obywateli; inne

3 3. Przedmiot działalności Budowanie wspólnoty obywatelskiej prowadzone jest systematycznie od 2007r., czego naturalną konsekwencją jest powołanie Partnerstwa Lokalnego. Partnerstwo jest porozumieniem zawartym pomiędzy 26 instytucjami i organizacjami pozarządowymi, którego celem jest współdziałanie na rzecz rozwoju lokalnej społeczności. Partnerstwo realizuje szereg innowacyjnych projektów wzmacniających wspólnotę, m.in.: Fani inicjatywy lokalnej, W spadku po dziadku nauka od wnuka, I nic nas nie rozłączy, Wyrzekamy się i przyrzekamy. Dzięki współpracy tworzymy wspólnotę, w której wszystkie konie ciągną w jedną stronę. 4. Opis działań Gmina Dzierżoniów to gmina wiejska, licząca 9300 mieszkańców, składająca się z 15 sołectw. Na terenie gminy aktualnie działa 30 organizacji pozarządowych. Rolę wiodącą stanowią organizacje, których podstawowym celem jest wspieranie wszechstronnego i zrównoważonego rozwoju społecznego, kulturalnego i gospodarczego poszczególnych miejscowości gminy, a także budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Takich organizacji jest 9, ale terytorialnie obejmują obszar całej gminy. Ponadto działa 11 organizacji o charakterze sportowym, 5 Ochotniczych Straży Pożarnych i 5 o innym charakterze. Oprócz tego aktywne kobiety zrzeszone są w 7 Kołach Gospodyń Wiejskich. Od 2007r. władze samorządowe gminy Dzierżoniów prowadzą politykę budowania społeczeństwa obywatelskiego, zapisaną w Strategii Rozwoju Gminy Dzierżoniów na lata Wprowadzono wiele instrumentów wsparcia, które wzmocniły wspólnotę obywatelską gminy i stworzyły klimat do trwałego jej rozwoju. Działania wzmacniające lokalne społeczności prowadzone są przez wszystkie jednostki organizacyjne podległe gminie, m.in. Urząd Gminy, szkoły, Bibliotekę Publiczną. Wykorzystywane są także instrumenty wsparcia wprowadzane przez instytucje zewnętrze, w tym samorząd województwa dolnośląskiego (Regionalny Program Odnowa Dolnośląskiej Wsi). Korzystamy z pomocy merytorycznej Regionalnego Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych w Wałbrzychu. 3

4 Organizacje pozarządowe działające na terenie gminy Dzierżoniów 4

5 PARTNERSTWO LOKALNE Konsekwentnie prowadzona praca doprowadziła do sytuacji, w której NGO utrwaliły swoją pozycję w terenie, kreują rozwój lokalny i stały się partnerami władz samorządowych. Naturalną konsekwencją było więc wejście na kolejny poziom budowania społeczeństwa obywatelskiego 17 kwietnia 2012r. powołano PARTNERSTWO LOKALNE GMINY DZIERŻONIÓW. Partnerstwo jest porozumieniem zawartym pomiędzy 26 instytucjami i organizacjami pozarządowymi, zwanymi Partnerami, które działają na obszarze Gminy Dzierżoniów i zadeklarowały chęć aktywnego uczestnictwa w jego pracach i realizowania programu zgodnego z założeniami przyjętymi decyzją Zgromadzenia Partnerów. Pierwotnie Porozumienie Partnerskie podpisały 24 instytucje i organizacje, natomiast w trakcie funkcjonowania do Partnerstwa przystąpiły kolejne 2 organizacje. Celem Partnerstwa jest współdziałanie na rzecz rozwoju społeczności lokalnej Gminy Dzierżoniów, a w szczególności: 1) budowanie warunków sprzyjających rozwojowi uzdolnień, zainteresowań, twórczości i wiedzy, 2) wzmacnianie tożsamości lokalnej mieszkańców, 3) wykorzystywanie zasobów ludzkich, naturalnych, kulturowych oraz materialnych, 4) dbanie o rozwój kapitału ludzkiego i społecznego w różnych sferach życia, 5) wzmacnianie i promowanie postaw oraz działań przedsiębiorczych, 6) budowanie niezależności, samodzielności podmiotów działających w sferze społecznej, 7) zwiększenie oferty produktów i usług oraz dbanie o ich jakość, 8) zwiększenie kompetencji w zakresie promocji, tworzenia wizerunku i marki, 9) animowanie do współdziałania różnych grup społecznych, 10) wspieranie lokalnych inicjatyw obywatelskich. Do końca 2012r. szlifowaliśmy nasze Partnerstwo. Zorganizowano kilka spotkań i szkoleń, na których partnerzy wypracowywali płaszczyzny, zasady oraz formy współdziałania. Ponadto, jak co roku, przeprowadzone zostały konsultacje Programu współpracy gminy Dzierżoniów z organizacjami pozarządowymi. W listopadzie 2012r. odbyło się wyjątkowo atrakcyjne i innowacyjne spotkanie integracyjne wszystkich członków Partnerstwa w konwencji wesela pod hasłem; I nic nas nie rozłączy 5

6 czyli nasze wielkie, dzierżoniowskie wesele, którego opis jako godny polecenia, znajduje się w dalszej części wniosku. Na początku 2013 roku powołana została Rada Partnerstwa, w skład której weszli przedstawiciele każdej organizacji i instytucji partnerskiej. Rada Partnerstwa spotyka się cyklicznie, kreuje działalność organizacji, ale przede wszystkim określa zadanie priorytetowe realizowane w danym roku przez wszystkich Partnerów przy wsparciu finansowym i organizacyjnym gminy Dzierżoniów. Na 2013 rok przyjęto, że Partnerstwo zwróci szczególną uwagę na wielopłaszczyznową współpracę międzypokoleniową zgodnie z hasłem W spadku po dziadku nauka od wnuka. Partnerzy zrealizowali mnóstwo niezwykle atrakcyjnych międzypokoleniowych działań, zakończonych wielką galą podsumowującą zadanie. W roku 2013 Partnerstwo uczestniczyło w projekcie Fani inicjatywy lokalnej, którego celem było przygotowanie do przyjęcia uchwały o inicjatywie lokalnej. W trakcie konsultacyjnych Podwieczorków z inicjatywą lokalną Partnerstwo wspierane przez Regionalne Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych (RCWiP) poznawało założenia, określało zasady, tryb i kryteria przygotowywanej uchwały. Efektem działania było przyjęcie przez Radę Gminy Dzierżoniów w dniu r. uchwały w sprawie określenia trybu i szczegółowych kryteriów oceny wniosków o realizację zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej. Ta uchwała to kolejny, wielki krok umożliwiający rozwój wspólnoty obywatelskiej. Dzięki niej mieszkańcy naszej gminy uzyskali dodatkowy instrument wsparcia do realizacji oddolnych inicjatyw. Spotkanie podsumowujące projekt odbyło się r, na którym Partnerstwo nasze otrzymało tytuł Ambasadora inicjatywy lokalnej. Zgodnie z tradycją członkowie Partnerstwa spotkali się na imprezie podsumowującej rok 2013 pn. Wyrzekamy się i przyrzekamy czyli chrzciny naszego Partnerstwa, którego opis znajduje się w dalszej części dokumentu. Rok 2014 Partnerstwo rozpoczęło od konsultacji społecznych przy tworzeniu Strategii Rozwoju Gminy Dzierżoniów na lata stycznia odbyło się spotkanie, na którym podsumowano wynik ankiet konsultacyjnych i rozmawiano o kierunkach 6

7 rozwojowych gminy w kolejnych latach. Ponadto ustalono zadanie priorytetowe dla Partnerstwa w roku 2014 będzie to Aktywizacja osób starszych. Konsekwencją tych ustaleń jest przekazanie większej ilości środków z budżetu gminy na zadanie publiczne Działalność na rzecz osób w wieku emerytalnym. WZMACNIANIE WSPÓLNOTY - INTEGRACJA I TOŻSAMOŚĆ Terytorium Gmin Dzierżoniów jest bardzo rozległe, co utrudnia komunikację społeczną pomiędzy mieszkańcami. Od lat prowadzona jest polityka, której celem jest integracja społeczności poszczególnych wsi oraz osiąganie kompromisów m.in. w realizacji inwestycji publicznych. Jest to bardzo ważne dla aktywizacji społeczności lokalnych oraz dla prawidłowego funkcjonowania wspólnoty obywatelskiej. Realizowanych jest wiele oryginalnych, innowacyjnych działań aktywizujących, których przykłady jako godne polecenia opisano niżej: I nic nas nie rozłączy czyli nasze wielkie, dzierżoniowskie wesele Spotkanie zostało zorganizowane w oryginalnej konwencji wesela i zawierało wszystkie elementy typowego polskiego wesela. Państwo młodzi to dwoje młodych lokalnych liderów w strojach ślubnych. W roli rodziców państwa młodych wystąpił wójt gminy Dzierżoniów i pani wicewójt. Każdy gość weselny (członek wspólnoty) otrzymał atrybut weselny: panie - symboliczny welon, panowie - muchę. Każdy członek Partnerstwa przygotował prezent, który miał symbolizować wartości jakie niesie współpraca. Byli wodzireje (także przedstawiciele lokalnej społeczności), weselne zabawy integracyjne (w tym oczepiny, tradycyjne przyśpiewki), nawet menu, przygotowane przez Koło Gospodyń Domowych było typowo weselne. Ale najważniejszą częścią wesela była przysięga, przygotowana wcześniej dla każdej organizacji/instytucji w formie zabawnego wierszyka, który kończył się sformułowaniem: I nic nas nie rozłączy. Każda organizacja wychodziła na środek sali i w kręgu ze świec, przy świadkach, trzymając się za ręce przyrzekała sobie, że nic nas nie rozłączy. W spotkaniu brało udział ok. 150 osób, które bawiły się w poczuciu wspólnoty. Wielką wartością tego spotkania było fakt, że wszystkie elementy wesela przygotowali członkowie Partnerstwa, po wcześniejszym podziale obowiązków. 7

8 Wyrzekamy się i przyrzekamy czyli chrzciny naszego Partnerstwa Niemal równo rok po weselu Partnerstwo Lokalne spotkało się aby w oryginalnej konwencji podsumować dokonania Partnerstwa i poszczególnych organizacji/ instytucji w ostatnim roku działalności. Tym razem spotkanie miało konwencję chrzcin i polegało na zaprezentowaniu owoców pracy czyli dzieci danej organizacji. Symboliczne dzieci zostały przywiezione w wózkach i zaprezentowane w zabawny sposób pozostałym uczestnikom. W trakcie spotkania odbyła się symboliczna ceremonia chrztu, w czasie której Partnerzy Partnerstwa Lokalnego wyrzekali się: lenistwa, zazdrości, bylejakości, a przyrzekali: z zaangażowaniem działać na rzecz rozwoju gminy Dzierżoniów oraz wspólnie dążyć do wyznaczonych celów. Organizacje przyjęły też symboliczny ogień partnerstwa, a wójt gminy powierzył Partnerstwu podtrzymywanie tego ognia i konsekwentne podążanie wyznaczoną drogą. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele wszystkich 24 Partnerów, a w trakcie imprezy przyjęto 2 kolejnych Partnerów. Podobnie jak przy weselu spotkanie zostało przygotowane i zrealizowane przez przedstawicieli organizacji członkowskich. SOŁTYS FILAR WSPÓLNOTY OBYWATELSKIEJ Dla prawidłowego funkcjonowania wspólnoty obywatelskiej i wspierania działalności Partnerstwa Lokalnego niezbędna jest dobra współpraca władz samorządowych z jednostkami pomocniczymi gminy sołectwami. Najwyższą władzą w sołectwie jest Zebranie Wiejskie, a organem wykonawczym sołtys. Działalność sołtysa wspomaga Rada Sołecka. Gmina Dzierżoniów stwarza warunki do harmonijnego i zrównoważonego 8

9 rozwoju poszczególnych sołectw, a mieszkańcy wsi mają bezpośredni wpływ na kierunki jej rozwoju. Najważniejszym instrumentem służącym rozwojowi wspólnot wiejskich jest fundusz sołecki, który funkcjonuje w gminie Dzierżoniów od 2008 roku czyli 2 lata wcześniej niż fundusz sołecki wprowadzony ustawą. Od 2008 roku sołectwo, za pośrednictwem budżetu gminy, dysponuje określonym funduszem, a Zebranie Wiejskie decyduje o jego przeznaczeniu. Idea funduszu sołeckiego jest następująca: ze środków funduszu zostają zakupione materiały niezbędne do realizacji zadania, a mieszkańcy własnymi siłami i środkami zadanie to realizują. Taki sposób realizacji zadań publicznych jest efektywny, ponieważ wartość końcowa zdania często wielokrotnie przewyższa wartość zakupionych materiałów. Mieszkańcy utożsamiają się z wykonanym zadaniem, co pozytywnie wpływa na dbałość o mienie i poczucie wspólnoty. Kolejnym instrumentem wzmacniającym działalność sołectw są cykliczne narady sołtysów, które odbywają się w każdy drugi wtorek miesiąca. W naradzie zawsze uczestniczy wójt gminy, a często także przedstawiciele Rad Sołeckich. Na spotkaniach tych omawiane są bieżące sprawy gminy, co powoduje, że sołtysi posiadają aktualną wiedzę o zasadach funkcjonowania gminy i możliwościach rozwojowych poszczególnych wsi. Na narady, zgodnie ze zgłaszanymi potrzebami, zapraszani są przedstawiciele instytucji, których działalność ma wpływ na funkcjonowanie wsi i jej mieszkańców (np. Zakład Energetyczny, Policja). Na naradzie marcowej, obchodzony jest uroczyście Dzień Sołtysa, który jest okazją do uhonorowania pracy sołtysa. Niezwykle ważna jest współpraca pomiędzy sołectwami. Sołtysi gminy Dzierżoniów dobrze się znają, wymieniają doświadczenia, wspólnie rozwiązują problemy i wspólnie się bawią. Sztandarową imprezą są Zmagania sołectw, na których mieszkańcy poszczególnych wsi rywalizują o Złote widły - puchar przechodni Wójta Gminy Dzierżoniów. Sołtysi i członkowie Rad Sołeckich to prawdziwi gospodarze terenu, którzy razem z Partnerstwem Lokalnym tworzą rozwiniętą wspólnotę samorządową. 9

10 ODNOWA DOLNOŚLĄSKIEJ WSI - TRAMPOLINA ROZWOJOWA Regionalny Program Odnowa Dolnośląskiej Wsi to instrument wprowadzony w 2009r. przez samorząd województwa dolnośląskiego, mający na celu rozwój społeczności lokalnych na terenach wiejskich. Deklaracja uczestnictwa w tym programie została wyrażona w uchwale Rady Gminy, w której jednocześnie powołano gminnego koordynatora odnowy wsi. Do programu przystąpiło 14 z 15 sołectw gminy Dzierżoniów. Instrument ten zakłada wsparcie szkoleniowe, organizacyjne i finansowe. Dzięki programowi powstały tzw. Grupy Odnowy Wsi, które skupiają przedstawicieli organizacji i instytucji działających w każdej wsi. Grupy Odnowy Wsi opracowały przy pomocy moderatorów - Sołeckie Strategie Rozwoju dla poszczególnych wsi. Te strategie to całkowicie oddolnie wykonane dokumenty, które na bazie materiałów analitycznych, określają program krótko- i długoterminowy rozwoju sołectwa. Sołeckie Strategie Rozwoju są przyjęte najpierw przez Zebranie Wiejskie, a następnie przez Radę Gminy, osiągając tym samym wysoką rangę. Zapisy poszczególnych sołeckich strategii brane są pod uwagę przy opracowywaniu strategii gminy. Te strategie są realizowane przy pomocy różnych sił i środków. Na dzień dzisiejszy w najaktywniejszych wsiach są już zrealizowane w 100%. Ważnymi elementami programu Odnowa Dolnośląskiej Wsi są: Konkurs na działania inwestycyjne, które na wniosek mieszkańców realizuje gmina; Konkurs dla NGO (Partnerów Partnerstwa Lokalnego) pn. Przedsięwzięcia promujące ideę odnowy wsi, dzięki któremu organizacje pozarządowe z poszczególnych wsi m.in. wydały wiele materiałów promocyjnych (pocztówki, kalendarze, koszulki, parasole itp.), które są bardzo ważne dla mieszkańców i znacznie zwiększyły poczucie tożsamości; Konkurs Piękna Wieś Dolnośląska, w którym sołectwa i organizacje pozarządowe gminy są wielokrotnym laureatem. Raz do roku organizowane jest Gminne Święto Odnowy Wsi. Jest to spotkanie wszystkich aktywnych mieszkańców: sołtysów, Rad Sołeckich, Grup Odnowy Wsi i oczywiście Partnerstwa Lokalnego. Podsumowujemy na nim osiągnięcia minionego roku. Każda wieś przygotowuje sprawozdanie, 10

11 w którym wycenia wartość prac wykonanych oddolnie na terenie wsi oraz przedstawia pozostałym swoje osiągnięcia. Przy okazji tej znakomitej imprezy na scenie występują młodzi mieszkańcy gminy, którzy prezentują swoje talenty. WYCHOWANIE OBYWATELSKIE Opisane wyżej działania bez wątpienia służą wychowaniu obywatelskiemu wszystkich grup społecznych i wiekowych. Jest ich dużo więcej, lecz w niniejszym wniosku skoncentrowano się na najważniejszych. Ogromne znaczenie dla utrwalenia budowania społeczeństwa obywatelskiego mają działania skierowane do młodych mieszkańców. Bardzo dużo tego typu działań wykonują organizacje pozarządowe oraz Biblioteka Publiczna Gminy Dzierżoniów (Partnerzy Partnerstwa Lokalnego) np.: 1) Półkolonie pn. Klub Kolorowej Rabatki oraz Nieodkryty urok zapomnianego zakątka, gdzie dzieci w towarzystwie osób starszych urządzały przestrzeń publiczną; 2) Półkolonie pn. Pokaż, co masz na strychu wystawa staroci - zadanie w trakcie którego dzieci zbierały pamiątki z lat minionych w celu uzupełnienia zbiorów Izby Pamięci; 3) Parafiada hołd tradycji, szacunek dla dziedzictwa kulturowego projekt zakładający m.in. konkurs plastyczny prezentujący zabytki sakralne powiatu; 4) Wódka, papierosy - Nie dziękuję! Ja fotografuję! - zajęcia profilaktyczne dla dzieci i młodzieży z zakresu przeciwdziałania alkoholizmowi, na których fotografowano najciekawsze miejsca we wsi; 5) Uroczyście, podniośle, nastrojowo.. oraz Listopadowa Nostalgia wieczornice z okazji Święta Niepodległości; 6) Skarby Gminy Dzierżoniów oczami dzieci zajęcia, na których dzieci wykonywały place plastyczne przedstawiające zabytki gminy (zbiór tych prac wydano na płycie CD); 7) Tradycyjne pierniczki zajęcia zrealizowane w okresie Bożego Narodzenia, w czasie których dzieci piekły tradycyjne pierniki; 11

12 8) Lekcja historii z lekcją profilaktyki- Międzynarodowy Dzień Młodzieży na Górze Rybie zajęcia, na których dzieci i młodzież w trakcie spaceru po miejscowości poznawały wartość historyczną obiektów; 9) Tomik poezji dziecięcej, w którym rozdział Moja Wieś Kochana prezentował wiersze dzieci z terenu gminy na temat swojej wsi; 10) I Zjazd w Książnicy czyli nasza historia w 12 odsłonach projekt zrealizowany we wsi Książnica, w nawiązaniu do ksiąg Pana Tadeusza, wykorzystujący specyficzną nazwę wsi; Wymienione wyżej działania stanowią przykłady pozaszkolnej działalności edukacyjnej. Na przełomie 2012/2013 roku realizowany był wielki projekt z zakresu wychowania obywatelskiego pn. W spadku po dziadku nauka od wnuka, który wykonało Partnerstwo Lokalne, a koordynatorami były gminne placówki oświatowe. Projekt wypełniał założenia Partnerstwa o wzmocnieniu współpracy międzypokoleniowej i zawierał wiele mniejszych działań, m.in.: 1) Pierogi lepić każdy może, a jak coś to babcia Ci pomoże warsztaty lepienia pierogów prowadzone dla dzieci przez starsze pokolenie; 2) Żywa historia sercem pisana wydanie publikacji, do której młodzież spisała wspomnienia swoich dziadków; 3) Warsztaty w Izbie Regionalnej pn. Skąd nasz ród? - prezentacja wartości eksponatów zgromadzonych w Izbie Regionalnej w Gimnazjum Gminnym; 4) Nowocześnie i z przytupem nauka tańca dzieci ze szkół podstawowych przez Zespół Pieśni i Tańca Górali Czadeckich POJANA, który ma 55-letnią tradycję i kultywuje tradycje swoich ojców i dziadków. 5. Uzyskane efekty Efektem wieloletniej pracy nad budowaniem społeczeństwa obywatelskiego jest utrwalone wśród mieszkańców gminy poczucie prawdziwej wspólnoty obywatelskiej. Ten ważny proces rozpoczęło kierownictwo Urzędu Gminy, natomiast aktualnie koordynowany jest przez Partnerstwo Lokalne. Każdy Partner ma poczucie odpowiedzialności za rozwój wspólnoty, a zadania przez nich realizowane służą temu celowi. 12

13 Nastąpiła decentralizacja realizacji zadań publicznych. Na początku procesu - w roku 2007 organizacje pozarządowe realizowały jedno zadanie z zakresu upowszechniania kultury fizycznej i sportu. Aktualnie podmiotom pożytku publicznego zlecane są zadania w 9 obszarach. Demokracja lokalna wzmacniana jest przez udział mieszkańców w tworzeniu dokumentów o charakterze strategicznym. Konsultacje społeczne prowadzone są każdorazowo przy tworzeniu strategii rozwoju gminy. Aktualnie trwają zaawansowane prace nad strategią na lata Sołectwa posiadają Sołeckie Strategie Rozwoju, które opracowali mieszkańcy, a zadania w nich ujęte znajdują swoje odbicie w strategii gminy. Również proces tworzenia budżetu jest uspołeczniony. Sołtysi co roku składają propozycje zadań do budżetu gminy. Ponadto o przeznaczeniu funduszu sołeckiego, stanowiącego część budżetu gminy decydują mieszkańcy. Przygotowanie do wprowadzenia uchwały o inicjatywie lokalnej miało również charakter uspołeczniony. Partnerstwo Lokalne w czasie Podwieczorków z inicjatywą lokalną ustalało zasady, tryb i kryteria oceny wniosków o zrealizowanie inicjatywy lokalnej. Co roku konsultowany jest Program współpracy z organizacjami pozarządowymi, w tym podział środków finansowych na realizację poszczególnych zadań publicznych. Partnerstwo Lokalne aktywnie uczestniczy we wszystkich konsultacjach społecznych, dzięki czemu ma wpływ na kierunki rozwoju gminy. Efektem działań są liczne nagrody i wyróżnienia dla wspólnoty gminy Dzierżoniów, które poza uhonorowaniem pracy wielu ludzi, mają też ogromną wartość motywującą: 1) Nagrody w regionalnym konkursie Piękna Wieś Dolnośląska Tytuł Najpiękniejszej Wsi Dolnośląskiej 2009r w pierwszej edycji konkursu dla wsi Mościsko za piękno mieszkańców, I nagroda w kategorii Najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi 2009 dla Stowarzyszenia Wzgórza Kiełczyńskie za projekt Święto Niezapominajki, II nagroda w kategorii Najlepszy start w odnowie wsi 2010 dla stowarzyszenia Uciechów Moja Wieś, 13

14 III nagroda w kategorii Najlepsze przedsięwzięcie odnowy wsi 2012 dla Stowarzyszenia Piława Dolna za projekt: Klub integracji międzypokoleniowej, III nagroda w kategorii Najpiękniejsza zagroda 2013 dla Gospodarstwa Agroturystycznego Różane Wzgórza z Owiesna. 2) Wyróżnienie w Europejskim Konkursie Odnowy Wsi dla mieszkańców gminy Dzierżoniów za "imponującą energię społeczną i prowadzenie wielu fascynujących, wzajemnie się uzupełniających projektów mających na celu pielęgnowanie wiejskiej kultury i tradycji", 3) Tytuł Sołtysa Roku 2011 w konkursie regionalnym dla Stanisława Dziagacza sołtysa wsi Roztocznik, 4) Tytuł Sołtysa Roku 2012 w konkursie ogólnopolskim dla Grażyny Ziernik sołtysa wsi Dobrocin 5) Tytuł Wolontariusza Roku 2012 w województwie dolnośląskim dla Edyty Mulki-Gonery liderki w stowarzyszeniu Przystań Mościsko 6) Gmina Dzierżoniów laureat konkursu Dobry klimat dla rodziny o nagrodę Pary Prezydenckiej w kategorii Inicjatywy Międzypokoleniowe edycja Z uwagi na realizację wielu oddolnych przedsięwzięć na obszarach wiejskich i skuteczne budowanie wspólnoty obywatelskiej Gmina Dzierżoniów jest uznawana za lidera Regionalnego Programu Odnowa Dolnośląskiej Wsi i za jedną z najaktywniejszych gmin w Polsce. W marcu 2013 roku powstała Polska Sieć Odnowy i Rozwoju Wsi, stanowiąca nową platformę wymiany wiedzy i doświadczeń w zakresie najlepszych praktyk dot. rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Jednym z 36 założycieli tej sieci jest gmina Dzierżoniów, a wójt gminy Marek Chmielewski jest członkiem zarządu organizacji i koordynatorem dla województwa dolnośląskiego. 14

15 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Partnerstwo Lokalne Gminy Dzierżoniów to organizacja nieposiadająca osobowości prawnej, której funkcjonowanie nie wymaga angażowania środków finansowych. Natomiast działalność poszczególnych partnerów czy realizacja inicjatyw w sołectwach wymaga wsparcia finansowego i takie wsparcie jest udzielane z różnych źródeł. Ze strony gminy są dwa podstawowe instrumenty finansowania: 1) Fundusz sołecki, który w ostatnich 3 latach wynosił: 2011r tys. zł, 2012r. 283 tys. zł, 2013r. 286 tys. zł. (plan na tys. zł) 2) Dotacje dla organizacji pozarządowych, na które przeznaczono: w 2011r, tys. zł, w 2012r 222 tys. zł, w 2013r. 222 tys. zł. ( plan na tys. zł) W 2014 roku zostaną przeznaczone dodatkowe środki na realizację zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej. Niezmiernie istotne jest pozyskiwanie środków finansowych przez Partnerów Partnerstwa Lokalnego ze środków innych niż budżet gminy. Najczęstszymi źródłami finansowania projektów są środki z budżetu województwa dolnośląskiego, z budżetu powiatu dzierżoniowskiego czy Fundacji Wspomagania Wsi. Niektóre organizacje pozyskały środki z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (Odnowi i Rozwój Wsi, Małe projekty ). Projekt Fani Inicjatywy Lokalnej, w wyniku którego wprowadzono uchwałę o inicjatywie lokalnej wsparty był ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich w wysokości 4150 zł. Miarą efektywności zaangażowanych środków finansowych jest stosunek udzielonego wsparcia do wartości całkowitej projektów. Jak pisano wyżej raz do roku w ramach Gminnego Święta Odnowy Wsi podsumowywane są działania społeczne zrealizowane na terenie gminy. Wyniki za lata 2011 i 2012 przedstawia poniższa tabela: Rok Wkład finansowy organizacji i sołectw (zewnętrzne źródła finansowania, sponsorzy i inne) Szacunkowy wkład niefinansowy (praca własna, materiały, sprzęt) w zł Wkład finansowy gminy w zł Razem wartość projektów w zł w zł

16 Z tabeli wynika, że każda złotówka wsparcia ze strony budżetu gminy została przez członków wspólnoty pomnożona wielokrotnie. I tak w roku 2011 stosunek nakładów do efektów to 1: 3,55, a w roku : 2,73. POCZUCIE WSPÓLNOTY I DOBREJ ROBOTY - BEZCENNE!!! 7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Na etapie powoływania Partnerstwa Lokalnego nie napotkaliśmy większych trudności. Była to bowiem naturalna konsekwencja szeregu działań prowadzonych systematycznie od 2007r., a zmierzających do budowania wspólnoty obywatelskiej. Natomiast bardzo trudno jest utrzymać aktywność społeczności lokalnych na wysokim poziomie na terenie całej gminy. Obserwujemy czasowe spadki aktywności i momenty zwątpienia. Uważamy takie zjawisko za naturalne i nie naciskamy. Potrzeba pracy na rzecz społeczności lokalnej musi wypływać od człowieka, nie może być wymuszona. Dlatego wprowadzamy liczne działania motywujące i stwarzamy dobrą atmosferę do wspólnych działań. Szczególnie dbamy o lokalnych liderów (prezesów organizacji pozarządowych, sołtysów, liderów Grup Odnowy Wsi), ponieważ to Oni są motorami napędowymi naszej wspólnoty obywatelskiej. 16

17 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu Serdecznie zachęcamy kolegów samorządowców do budowania Partnerstw Lokalnych i podzielenia się władzą ze społecznością lokalną. Budujcie partnerskie zasady współpracy. Będziecie mieli partnerów, gospodarzy terenu, a nie roszczeniowych mieszkańców. Dojrzała wspólnota obywatelska gwarantuje bowiem harmonijny rozwój gminy. Inwestujcie w wychowanie obywatelskie młodych ludzi. Przecież to oni będą kiedyś naszymi następcami. Nie róbcie nic na siłę, dajcie instrumenty wsparcia, stwórzcie dobrą atmosferę, a efekty przyjdą same. My od lat postępujemy zgodnie z maksymą Antoine de Saint Exupery: Jeśli chcesz wybudować statek, nie każ ludziom chodzić po drewno do lasu i nie wydawaj poleceń. Zamiast tego naucz ich tęsknić za bezkresnym morzem. My zbudowaliśmy już wiele statków i budujemy dalej 17