Trudno się wręcz oprzeć "realności" fantastycznego przecież świata.

Transkrypt

1

2 TOLKIEN JOHN RONALD REUEL ur. 3 I 1892 r. w Bloemfontein, zm. 2IX 1973.w Bournemouth. Był angielskim pisarzem, z wykształcenia filolog. Wykładał na uniwersytetach w Leeds i Oksford, wydawca zabytków literackich oraz słownika Middle English Vocabulary. Zyskał międzynarodową sławę jako autor utworów literatury fantasy: "Hobbit" (1937), "Władca pierścieni" ( ), "Silmarilion" (1977). Urodził się w Afryce w rodzinie brytyjskiego urzędnika wysłanego do kolonii. Później rodzina Tolkienów przeniosła się do Wielkiej Brytanii. Młody Tolkien zapamiętał piękne afrykańskie krajobrazy, które to posłużyły zapewne jako pomysły malowniczych krain Śródziemia. Piętno na twórczość pisarza wywarła również I wojna światowa, w której brał udział. Zarówno we "Wladcy...", jak i "Hobbicie" pojawia się motyw walki dobra ze złem. Kolejnym etapem dorastania do roli pisarza fantasy były studia filologiczne: John R. R. Tolkien literatury staroangielskiej, angielskiej, podczas których poznał z legendy, utwory celtyckie i skandynawskie. Przejął nie tylko postaci, imiona, języki, ale również wątki - walka ze smokiem, wyprawa po skarb skradziony krasnoludom, pierścień władzy itp. Jego fenomen polega głównie na starannym wykreowaniu świata z mapami, ludami, obyczajami, językami, wierzeniami. Trudno się wręcz oprzeć "realności" fantastycznego przecież świata.

3 Cechy powieści fantasy w "Hobbicie" 1. Magiczny świat, czyli miejsca: Biblo wraz z krasnoludami przemierza różne krainy zamieszkałe przez fantastyczne stworzenia, jak i ziemie o magicznej mocy, np. Rivendell. 2. Magiczny czas: chociaż w "Hobbicie" czas mierzony jest i w latach i miesiącach, to są również "magiczne daty", np. Dzień Durina. 3. Postacie fantastyczne, często o nadprzyrodzonych mocach. Są tak Tolkien uchodzi za czołowego twórcę powieści fantasy. "Hobbit", którego autor napisał dla swoich dzieci, stał się powieścią - przepustką do świata literatury, do popularności. Nieraz Tolkienowi dokuczano z powodu "pisaniny bajek dla dorosłych", również w środowisku akademickim. Na szczęście mały Bilbo Baggins i mieszkańcy Śródziemia szybko podbili serca milionów fanów. "realne", dzięki cechom takim jak wygląd zewnętrzny, język, obyczaje, wierzenia. Dzielą się i na dobre i na złe, na te władające magią, jak i pozbawione umiejętności czaro-wania. W Śródziemiu i zwierzęta mówią ludzkim głosem, a ludzie przybierają zwierzęcą postać. 4. Motywy baśniowe, legend, mitów: walka dobra ze złem, labirynt, pokonanie smoka, magiczne przedmioty. 5. Narrator gawędziarz, który nie szczędzi dygresji, dowcipu, lubiący zmieniać się z 3-osobowego w 1- osobowego i na odwrót. Jest wszechwidzący i wszechwiedzący. Powieść fantasy należy do epiki!

4 Akcja Hobbita" rozgrywa się w czasach Trzeciej Epoki Tolkienowskiego świata i trwa okołoroku. Podróż bohaterów pierwszoplanowych, czyli hobbita, którego imię brzmiało Bilbo Baggins i grupy krasnoludów, pragnących odzyskać swój skarb zrabowany przez złego i okrutnego Smauga zaczyna się pod koniec kwietnia, kończy 22 czerwca, kiedy to Bilbo powraca do Pagórka i zastaje niemiłą niespodziankę, w postaci trwającej od godz licytacji swego majątku. Wraz z upływam czasu akcja zmienia otoczenie zaczynając od Rivendell, mijając Góry Mgliste i Mroczną Puszczę, kończąc na Samotnej Górze, w której stacjonował Smaug. Czternastce śmiałków towarzyszą bohaterowie o roli drugoplanowej, czyli między innymi Beorn, Gandalf i Elfy, ale pojawiają się też wrogowie tacy jak wilki, gobliny czy ogromne pająki. W końcu czternastce bohaterów udaje się dostać do Samotnej Góry, ale czeka na nich ostatnie wyzwanie - pokonanie Smauga i ludzi, roszczących prawo do skarbu. Bohaterów godzi wspólna walka ze złem. Istotą tej powieści jest wykazanie, że małe, pozbawione mocy istoty, potrafią dokonać rzeczy wielkich na miarę bohatera. Wystarczy odrobina odwagi i tajemnicze znaki na drzwiach, zostawione przez czarodzieja.

5 Bilbo Baggins jest pięćdziesięcioletnim hobbitem. Mieszka w przytulnej norce w okolicy Pagórka. Prowadzi bardzo regularny tryb życia, nie znosi przygód. Jest więc typowym domatorem, co odziedziczył po Bagginsach. Jest jednak w tym sybarycie odrobina podróżnika, bowiem Bilbo oprócz bardzo typowych dla hobbitów zajęć - jedzenia i odpoczywania, dalej podjadania - lubił spacerować. Tę żyłkę podróżnika wyssał z mlekiem matki - Belladony Tuk, której ojciec był istnym awanturnikiem. Być może dlatego Bilba nie trzeba było długo namawiać do wyprawy po skarb krasnoludów. Hobbit ma okrągły brzuszek i owłosione stopy, dzięki którym bezszelestnie się porusza, co na pewno jest wymaganą cechą włamywacza. Ubiera się na żółtozielono. Jest niższy od krasnoluda, ale wyższy od liliputa. Dużo się śmieje, jest gościnny, ale nie brak mu i rezerwy do nieznanych osób. Na początku jego świat wartości jest bardzo skromny: cisza, spokój, wygoda, dobre jedzenie i fajka. Ale spotkanie z Gandalfem wszystko zmienia. Przeżywając różne przygody, Bilbo odkrywa w sobie nowe cechy. Wykazuje się odwagą i sprytem, np. chcąc ukraść sakiewkę trollom, rozmawiając ze smokiem, walcząc z pająkami, bawiąc się w zagadki z Gollumem. Na każdym kroku pokazuje swoją inteligencję i spostrzegawczość. Ratuje swych towarzyszy z więzienia u leśnych elfów, skrzętnie ukrywa informacje o celu wyprawy przed smokiem. Jest niezwykle lojalny i waleczny. Nie boi się poświęcić dla towarzyszy. W bitwie pięciu armii najdokładniej widać tę jego cechę, kiedy oddał arcyklejnot Bardowi. Nie jest egoistą, nie chce skarbów, swoją nagrodę za udział w wyprawie rozdaje w drodze powrotnej do domu. Czasami tęskni za swoim domkiem, zwłaszcza kiedy doskwiera mu głód i zmęczenie. To świadczy o tym, że jest domatorem, nie lubi zmian. Ale żyłka podróżnika włamywacza ciągle się w nim odzywa. Za spokojnego hobbita staje się bohaterem. Zyskuje podziw i szacunek krasnali. Bilbo jest bohaterem bardzo pozytywnym. Rozwija się w czasie podróży. Uosabia dobre cechy, które warte są naśladowania.

6 "Hobbit" jest pozornie bajką dla dzieci. Autor powieści, zagorzały katolik, ujął w utworze ważne przesłania. Walka dwóch potężnych sił, dobra ze złem, jest niewątpliwie głównym motywem tego utworu. Zwycięstwo dobra jest tu okupione niemałymi stratami i nie gwarantuje pokoju. Zło zostaje uśpione, zbiera siły, by ponownie uderzyć, co nastąpi dopiero we "Władcy Pierścieni. Przeznaczenie to druga problematyka powieści. Hobbit wyrusza w drogę, aby spełnić dawniej wypowiedziane proroctwa. Tolkien powierzył losy całego przedsięwzięcia pozornie kruchej, słabej i tchórzliwej postaci hobbitowi i udowadnia, że nawet takiej osobie udaje się dokonać rzeczy niemożliwych. Jego przemianę z sybaryty w bohatera, stawiającego czoła pająkom i smokowi, obserwujemy na bieżąco. Pozostałe, jednak nie mniej ważne zagadnienia, to: przyjaźń, więzy rodzinne, odpowiedzialność za powierzone zadanie, przestroga przed chęcią posiadania dóbr. MOTYWY WĘDRÓWKI Przygody Odyseusza - mityczny bohater wojny trojańskiej został, poniekąd przez własną dumę, adresatem klątwy Polifema - syna Posejdona. Pozbawiony swej załogi i majątku, rozbitek po 10. latach dociera do ojczyzny, do Itaki. Utwór pokazuje, co nas czeka na naszej drodze zwanej życiem, co zależy od nas, a co od losu. M. de Cervantes "Don Kichot" - przygody rycerza, wyruszającego po piękną nieznajomą Dulcyneę. W czasie wędrówki Don Kichot realizuje swe marzenia zostania rycerzem z różnym skutkiem. Utwór pokazuje fascynację kulturą rycerską i stanowi parodię eposów. A. Mickiewicz "Sonety krymskie" - wędrówka pielgrzyma, wydalonego z ojczyzny, mówiąca o wielkiej tęsknocie za ojczyzną, której nie są w stanie pokonać piękne krajobrazy, obce kultury. Inne utwory: "D. Aligieri "Boska Komedia", Wolter "Kandyd".