Postępowanie cywilne. Pojęcie i rodzaje. Współuczestnictwo materialne Wykład 5 Współuczestnictwo

Transkrypt

1 Postępowanie cywilne Wykład 5 Współuczestnictwo Pojęcie i rodzaje Występowanie po jednej ze stron procesu (lub po obu) kilku podmiotów Współuczestnictwo pierwotne Współuczestnictwo następcze Następcy prawni zmarłej strony Nabywcy przedmiotu sporu (art. 192 pkt 3) Osoby wezwane (art. 194) Współuczestnictwo czynne i bierne Współuczestnictwo materialne Wspólność praw i obowiązków Współwłaściciele dochodzą czynszu najmu Wierzyciel dochodzi zapłaty od dłużników solidarnych Tożsamość podstaw faktyczne i prawnej dochodzenie roszczeń od spadkobierców Jeden przedmiot sporu 1

2 Współuczestnictwo formalne Roszczenia lub obowiązki jednego rodzaju Jednakowa podstawa faktyczna i prawna Właściwość sądu uzasadniona dla wszystkich roszczeń wspólnie i każdego z osobna (art. 74 par. 2) Współuczestnictwo formalne II Przykłady Dochodzenie czynszu jednym pozwem od kilku najemców Dochodzenie roszczeń od PKP przez poszkodowanych w wypadku kolejowym Właściwość (nie art. 43) Miejscowa dla każdego z pozwanych Rzeczowa dla każdego pozwanego z osobna i wszystkich łącznie Współuczestnictwo kwalifikowane Rodzaje Konieczne Jednolite Zawsze współuczestnictwo materialne Współuczestnictwo kwalifikowane nie wchodzi w grę przy współuczestnictwie formalnym 2

3 Sprawa może toczyć się przeciwko kilku osobom tylko łącznie Rodzaje Bierne (zasada art. 72 par. 2) Czynne (wyjątek art. 195 par. 1) Jeżeli po stronie pozwanej przedsiębiorca i nie przedsiębiorca, sprawa toczy się w trybie zwykłym. przykłady Mąż matki zaprzecza ojcowstwu, pozywa matkę i dziecko (art. 66 krio) Rozwiązanie spółki przez sąd (art. 874 kc) Naruszenie praw autorskich przez współautorów innego utworu Wykluczenie ze sp. z o.o. (jednolite i konieczne) udział prokuratora Sprawy o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego łączącego inne osoby Przykłady: art. 57, 189, 447, 448, 545 par. 1, 2, 3, 4 kpc, art. 14 par. 2 krio bierne 3

4 Skutki braku w zakresie współuczestnictwa koniecznego Współuczestnictwo bierne Wezwanie do udziału w sprawie (art. 195) Współuczestnictwo czynne Wezwanie do udziału w sprawie Jeśli nie przystąpią: oddalenie powództwa ze względu na brak legitymacji Brak konwalidowalny, konwalidacja po stronie czynnej zależy od zachowania osób wezwanych do udziału w sprawie Współuczestnictwo jednolite Z istoty spornego stosunku prawnego lub przepisu ustawy wynika, że wyrok ma dotyczyć niepodzielnie wszystkich współuczestników = Wyrok ma być w pełni taki sam co do wszystkich współuczestników, niedopuszczalne np. oddalenie w stosunku do niektórych z nich Przykłady prawa obowiązki niepodzielne i rodzinne Właściciel nieruchomości występuje przeciwko 2 współwłaścicielom nieruchomości sąsiedniej o zniesienie służebności (art. 294 kc) Powództwo prokuratora albo osoby trzeciej o unieważnienie małżeństwa (art. 13 par 2 i 14 par 2 krio) 4

5 Przykłady - ustawowe Powództwo o stwierdzenie nieważności lub nieistnienia lub uchylenie uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni Wyrok stwierdzający nieważność lub uchylający ma skutek względem wszystkich członków spółdzielni. Solidarność a współuczestnictwo jednolite Solidarność nie prowadzi do powstania współuczestnictwa jednolitego Dłużnik solidarny może podnosić zarzuty przysługujące mu osobiście przeciwko wierzycielowi Wyrok nie będzie wtedy jednakowy wobec wszystkich pozwanych a współuczestnictwo jednolite Każde współuczestnictwo konieczne jest współuczestnictwem jednolitym Wątpliwość: sprawy z art. 841 par. 2 kpc Wyrok skuteczny wobec wierzyciela i dłużnika Nie każde współuczestnictwo jednolite jest współuczestnictwem koniecznym (np. uchylenie uchwały spółdzielni) 5

6 Współuczestnictwo nienazwane Konkurencyjne Wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (194 par 1 i 2) Wezwanie do udziału w sprawie w charakterze powoda (art. 196 par 1 i 2) Interwencja główna Powód i pozwany stają się pozwanymi w nowym procesie To nie współuczestnictwo konkurencyjne Działania współuczestników w procesie Zasada samodzielności (art 73 i 74) Każdy działa w imieniu własnym Na posiedzenie wzywani wszyscy współuczestnicy Współuczestnik sporu może być pełnomocnikiem innego współuczestnika (art. 87 par 1) Działania współuczestników II Współuczestnik nie będący współuczestnikiem jednolitym może być świadkiem co do faktów dotyczących wyłącznie innego współuczestnika (260) Możliwe jest wydanie wyroku kontradyktoryjnego co do współuczestników biorących udział w procesie i zaocznego wobec współuczestnika nie działającego 6

7 Działania współuczestników III Wniesienie środka odwoławczego przez jednego ze współuczestników nie skutkuje wobec pozostałych Wyjątek: współuczestnictwo materialne art. 378 par 2 kpc Działania współuczestników jednolitych Czynności współuczestników działających są skuteczne wobec niedziałających Niektóre czynności wymagają zgody wszystkich współuczestników (art. 73) Wniesienie środka odwoławczego jest skuteczne wobec pozostałych Ograniczenia dowodowe (art. 259 pkt 4) 7