POWÓDZTWO O ŚWIADCZENIE

Transkrypt

1 POWÓDZTWO

2 POWÓDZTWO O ŚWIADCZENIE Treścią powództwa o świadczenie jest skierowane do sądu żądanie wydania orzeczenia w przedmiocie określonego zachowania się pozwanego. Może polegać na daniu (dare), czynieniu (facere), nieczynieniu (non facere), zaprzestaniu (omittere) i znoszeniu (pati). Powództwo o świadczenie może być sformułowane: 1. alternatywnie 2. jako facultas alternativa (upoważnienie przemienne) 3. ewentualnie.

3 Legitymacja procesowa powoda w powództwie o świadczenie jest ściśle ograniczona do danego podmiotu lub kilku podmiotów i wynika z umowy stron lub konkretnego przepisu prawa procesowego lub materialnego. W drodze powództwa o świadczenie można dochodzić roszczeń już wymagalnych. Dochodzone roszczenie powinno stać się wymagalne najpóźniej w chwili zamknięcia rozprawy. Wyjątek od powyższego przewiduje art. 190 k.p.c., zgodnie z którym można dochodzić przyszłych powtarzających się świadczeń, jeżeli nie sprzeciwia się temu treść łączącego strony stosunku prawnego. Warunkiem dochodzenia roszczeń w drodze powództwa o świadczenie jest ich zaskarżalność. Wyrok uwzględniający żądanie powoda przy powództwie o świadczenie ma charakter deklaratoryjny. Wyrok ten nadaje się do przymusowego wykonania w drodze egzekucji.

4 SFORMUŁOWANIE ALTERNATYWNE Żądanie pozwu przy powództwie o świadczenie może być sformułowane alternatywnie w przypadku dochodzenia roszczeń wynikających ze zobowiązania przemiennego. Zgodnie z art. 365 k.c., jeżeli dłużnik jest zobowiązany w ten sposób, że wykonanie zobowiązania może nastąpić przez spełnienie jednego z kilku świadczeń (zobowiązanie przemienne), wybór świadczenia należy do dłużnika, chyba że z czynności prawnej, z ustawy lub z okoliczności wynika, iż uprawnionym do wyboru jest wierzyciel lub osoba trzecia. Wyboru dokonywa się przez złożenie oświadczenia drugiej stronie. Jeżeli uprawnionym do wyboru jest dłużnik, może on dokonać wyboru także przez spełnienie świadczenia. Jeżeli strona uprawniona do wyboru świadczenia wyboru tego nie dokona, druga strona może jej wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu uprawnienie do dokonania wyboru przechodzi na stronę drugą.

5 W sprawach, w których żądanie pozwu jest alternatywne, dla określenia wps nie zlicza się wartości oznaczonych świadczeń (decyduje wysokość wyższego świadczenia). Uwzględniając powództwo z żądaniem alternatywnym, sąd w wyroku wymieni wszystkie świadczenia wskazane przez powoda, przy czym dłużnik będzie zwolniony z całego zobowiązania w przypadku spełnienia tylko jednego z nich.

6 JAKO FACULTAS ALTERNATIVA (UPOWAŻNIENIE PRZEMIENNE) Występuje, gdy po stronie dłużnika istnieje uprawnienie do zwolnienia się od danego świadczenia poprzez spełnienie innego świadczenia (np. art. 533 i 897 k.c.). Może ono również wynikać z umowy stron lub zostać stworzone przez wierzyciela poprzez sformułowanie żądania pozwu. Uwzględniając tak sformułowane powództwo, sąd wskazuje w wyroku zarówno świadczenie, do spełnienia którego dłużnik był obowiązany, jak i to, z którego może skorzystać dla zwolnienia się ze zobowiązania. Przy upoważnieniu przemiennym, dla określenia wps nie zlicza się wartości oznaczonych świadczeń (decyduje wysokość wyższego świadczenia).

7 SFORMUŁOWANIE EWENTUALNE Polega na zgłoszeniu dodatkowego żądania na wypadek nieuwzględnienia przez sąd żądania postawionego na pierwszym miejscu. Sąd rozstrzyga o roszczeniu ewentualnym tylko wtedy, jeśli oddali pierwsze żądanie, a gdy uwzględnia pierwsze, nie rozstrzyga o żądaniu ewentualnym.

8 POWÓDZTWO O UKSZTAŁTOWANIE Wytaczając powództwo o ukształtowanie powód domaga się zmiany istniejącego stanu prawnego. Przekształcenie może być dokonane na różne sposoby, tj.: 1. powołanie nowego stosunku prawnego lub prawa (np. powództwo o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli w przedmiocie zawarcia umowy przyrzeczonej, ustalenie ojcostwa) 2. zmianę już istniejącego stosunku prawnego lub prawa (np. zmiana wysokości lub spełnienie świadczenia pieniężnego) 3. zniesienie stosunku prawnego lub prawa (rozwód, zaprzeczenie ojcostwa, rozwiązanie umowy dożywocia). Wyrok ma charakter konstytutywny.

9 POWÓDZTWO O USTALENIE Zgodnie z treścią przepisu art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Niedopuszczalne jest żądanie w drodze tego powództwa ustalenia faktów. Powód może żądać tylko ustalenia stosunku prawnego lub prawa, przy czym musi wykazać swój interes prawny w ustaleniu oraz posiadać czynną legitymację do wytoczenia powództwa.

10 INTERES PRAWNY Przesłanka zasadności powództwa. Brak interesu prawnego powoda będzie prowadził do oddalenia powództwa przez sąd. Brak jest interesu prawnego powoda w wytoczeniu powództwa o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa w sytuacji, kiedy powodowi przysługuje dalej idące powództwo o świadczenie. Powództwo o ustalenie będzie podlegało zasadzie aktualności, tj. za podstawę orzeczenia przyjmuje się stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy.

11 LEGITYMACJA PROCESOWA Powód posiada legitymację czynną w wytoczeniu powództwa o ustalenie tylko wtedy, kiedy ma interes prawny w ustaleniu istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Legitymacja bierna pozwanego musi wynikać z jego prawnego związku z ustalanym stosunkiem prawnym lub prawem.

12 TERMIN Powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały nie jest ograniczone żadnym terminem, można je wytoczyć w każdym czasie. Nie ulega ono przedawnieniu.

13 WYROK USTALAJĄCY Wyrok ustalający ma charakter deklaratoryjny, przez co w niczym nie zmienia dotychczasowego stanu prawnego.