Zanieczyszczenia biologiczne i pyłowe w powietrzu atmosferycznym zagrażające zdrowiu człowieka
|
|
- Fabian Smoliński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zanieczyszczenia biologiczne i pyłowe w powietrzu atmosferycznym zagrażające zdrowiu człowieka Biological and particulate pollutants threatening human health in the atmospheric air prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska 1, dr hab. Krystyna Piotrowska-Weryszko 2, dr Aneta Sulborska 1, prof. dr hab. Maria Tietze 3, dr n. med. Anna Matysik-Woźniak 4 1 Pracownia Aerobiologii, Katedra Botaniki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 2 Zakład Ekologii Ogólnej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 3 Katedra Etologii i Podstaw Technologii Produkcji Zwierzęcej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie 4 Klinika Okulistyki Ogólnej Katedry Okulistyki, Uniwersytet Medyczny w Lublinie Streszczenie: W okresie od końca kwietnia do połowy lipca 2009 r. przeprowadzono badania bioaerozolu oraz pyłów zawieszonych w powietrzu atmosferycznym Lublina. Próby osadu elementów stałych zanieczyszczeń powietrza pobierano przy użyciu aparatów Durhama w 3 dzielnicach miasta. Analizy mikroskopowe przeprowadzono za pomocą skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM). Z badań wynika, że we wszystkich 3 dzielnicach miasta największy udział w zanieczyszczeniach powietrza mają cząstki pyłu glebowego, które najczęściej występowały w formie zdyspergowanej, rzadziej tworzyły agregaty. Obserwowane ziarna pyłku były zniekształcone lub uszkodzone i zawierały na powierzchni zanieczyszczenia różnego typu. Zarodniki grzybów tworzyły agregaty z cząstkami zanieczyszczeń glebowych i przemysłowych. Rozważa się występowanie interakcji między cząstkami biologicznymi a glebowymi i przemysłowymi. Abstract: The article presemts results of examinations of bioaerosol and particulate matter in the atmospheric air in Lublin conducted between late April and mid-july Samples of solid elements of air pollution were collected with the Durham apparatus in 3 districts of the city. Microscopic analyses were performed using a scanning electron microscope (SEM). The results indicate that soil dust particles, which most frequently occurred in a dispersed form and less frequently formed aggregates, accounted for the greatest proportion of air pollution in all of the city districts analysed. The pollen grains observed were distorted or damaged and had various types of contaminants on their surface. Fungal spores formed aggregates with soil and industrial pollution particles. An interaction between biological, industrial, and soil particles is under consideration. Słowa kluczowe: zanieczyszczenia powietrza, aeroalergeny, ziarna pyłku, zarodniki grzybów, SEM Key words: air pollutants, aeroallergens, pollen grains, fungal spores, SEM Wostatnich latach alergia stała się jednym z głównych problemów zdrowia publicznego [1]. Według Jägera i Bergera [2] w Wiedniu wzrasta liczba osób uczulonych na pyłek brzozy, mimo że występuje tam nieznaczny trend spadkowy w ilości pyłku notowanego w poszczególnych sezonach. Autorzy sugerują, że wzrost uczuleń na pyłek brzozy może być rezultatem zwiększonej zdolności alergicznej pyłku lub zmian w reaktywności ludzi. Większa liczba zachorowań na alergię pyłkową wynika także z wpływu różnych czynników środowiskowych, które uszkadzają lub podrażniają drogi oddechowe. Stwierdzono, że w ośrodkach wielkomiejskich i przemysłowych zachorowalność na alergię pyłkową Pracę otrzymano: Zaakceptowano do druku: Copyright by Medical Education 23
2 jest znacznie wyższa niż na wsi, mimo że zwykle ilość pyłku jest tam mniejsza [3, 4]. Udowodniono, iż zanieczyszczenia powietrza są przyczyną zmian w budowie ziaren pyłku. Zanieczyszczenia powietrza to substancje stałe, płynne i gazowe występujące w dolnej części atmosfery, zagrażające zdrowiu człowieka, szkodliwe dla roślin, zwierząt oraz wpływające niekorzystnie na klimat, a także na możliwości wykorzystania określonych elementów środowiska [5]. Pyły zawieszone w powietrzu składają się z dyspersyjnych cząstek oraz kondensacyjnych agregatów o średnicy mniejszej niż 10 µm, mających charakter aerozoli. Cząstki te mogą być zawieszone w powietrzu lub wypłukane przez deszcz [6]. Wśród cząstek aerozolu wyróżnia się pył eoliczny (mineralny) i przemysłowy, a także zanieczyszczenia biologiczne, do których należą m.in. ziarna pyłku i zarodniki grzybów. Pyły mają duży udział w zanieczyszczeniu powietrza. Pochodzą one głównie z procesów produkcyjnych oraz spalania paliw [7]. Stopień szkodliwości pyłów zależy od ich składu chemicznego oraz rozmiaru. Największe niebezpieczeństwo dla zdrowia człowieka wykazują cząstki należące do najdrobniejszej frakcji. Ze względu na rozmiary cząstek stosuje się następujący podział: całkowity pył zawieszony (TSP, total suspended particulates) całkowita zawartość pyłu w powietrzu pył drobny PM10 (particulate matter) frakcja pyłu zawieszonego zawierającego cząstki o średnicy < 10 µm pył bardzo drobny PM2,5 frakcja pyłu zawieszonego zawierającego cząstki o średnicy < 2,5 µm. Dynamika występujących w powietrzu atmosferycznym zanieczyszczeń biologicznych, gazowych i pyłowych warunkuje tworzący się tu ekologiczny mikrosystem [8]. Często do powierzchni egzyny ziaren pyłku przyklejają się cząstki mineralne zanieczyszczeń, co powoduje zwiększoną aktywność alergiczną pyłku [9, 10]. Na ziarnach pyłku roślin wiatropylnych wykrywa się dodatkowo florę bakteryjną, a także grzyby z rodzaju Alternaria, Penicillum, Cladosporium, Oidiodendron i drożdżaki [11]. Cel Celem pracy było przedstawienie różnych typów zanieczyszczeń zawartych w pyle zawieszonym w powietrzu atmosferycznym Lublina oraz wykazanie ewentualnych możliwości tworzenia agregatów między cząstkami aerozolu biologicznego a cząstkami pyłu pochodzenia glebowego i antropogenicznego. Materiał i metoda Badania przeprowadzono za pomocą skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM). Cząstki pyłu zawieszonego w powietrzu kolekcjonowano przy użyciu aparatów Durhama w 3 dzielnicach Lublina (Śródmieście na wys. 21 m, Kalinowszczyzna na wys. 20 m i Ogród Botaniczny UMCS w Lublinie na wys. 2 m). Opad aerobiologiczny oraz cząstki pyłów zbierano od 23 kwietnia do 16 lipca 2009 r. przy zastosowaniu taśmy dwustronnie klejącej. Preparaty utworzone z fragmentów taśmy z próbkami biologicznego aerozolu i pyłów napylano złotem przy użyciu Sputter Coater i oglądano w skaningowym mikroskopie elektronowym typu TESCAN/VEGA LMU. Wyniki i ich omówienie W preparatach pochodzących z różnych dzielnic Lublina, obok ziaren pyłku (ryc. 1 5) i zarodników grzybów (ryc. 6 8), zaobserwowano cząstki pyłów o zróżnicowanych kształtach i różnej wielkości. W uzyskanych obrazach największy udział miały cząstki pyłu glebowego występujące w formie zdyspergowanej. Odłamki mineralne miały najczęściej kształt bryłowaty o zaokrąglonych lub ostrych konturach, a także płytkowaty (ryc. 1 3, 5, 9, 12). Niejednokrotnie tworzyły agregaty z cząstkami pochodzącymi z emisji przemysłowych (ryc. 4, 11). Rycina 1. Ziarno pyłku sosny pokryte zanieczyszczeniami tworzącymi nieregularną warstwę (strzałka), otoczone cząstkami pyłu glebowego (p) tworzącymi mozaikę form morfologicznych różnej wielkości. 24
3 Rycina 2. Zdeformowane ziarno pyłku sosny z zarodnikami grzybów na powierzchni (strzałki), duże cząstki pyłu glebowego (p) oraz agregaty kondensacyjne aerozolu (a). Rycina 5. Heterogeniczne składniki pyłu zawieszonego w powietrzu: zarodniki grzybów (g), ziarno pyłku pokryte warstwą zanieczyszczeń (z), cząstki pyłu glebowego (p), agregaty kondensacyjne aerozoli pochodzenia antropogenicznego (a). Rycina 3. Uszkodzone ziarno pyłku sosny z agregatami kondensacyjnymi aerozoli na powierzchni (strzałki). Widoczne są płytkowate cząstki pyłu glebowego o nieregularnych kształtach (p). Rycina 6. Agregat aerozolu, w którym występują zarodniki grzybów (g), cząstki pyłu glebowego (p) i zanieczyszczenia kondensacyjne o gładkiej powierzchni (k). Rycina 4. Kolczaste ziarno pyłku rośliny z rodziny astrowatych z zanieczyszczeniami na powierzchni (strzałki) oraz agregat kondensacyjny aerozoli (a) utworzony z cząstek pochodzących z emisji przemysłowej (s) i cząstek glebowych (p). Rycina 7. Zarodnik grzyba z rodzaju Cladosporium połączony z innymi cząstkami aerozolu. 25
4 Rycina 8. Zarodnik Cladosporium z osadami zanieczyszczeń na powierzchni (strzałki). Rycina 11. Heterogeniczne agregaty pyłu zawieszonego, utworzone z cząstek mineralnych (m) oraz z substancji uwalnianych w czasie emisji przemysłowych (s). Rycina 9. Struktury przypominające skupiska bakterii na powierzchni organicznych elementów aerozolu (strzałka). Obok widoczne liczne cząstki mineralne pyłu glebowego (p) o różnych wielkościach i kształtach. Rycina 12. Cząstki mineralne pyłu zawartego w powietrzu, wśród których widoczne są odłamki płytkowate, bryłowate oraz igiełkowate. Rycina 10. Osad cząstek pyłu zawieszonego, wśród których dominują sferoidalne ziarna różnej wielkości, stanowiące kondensaty substancji pochodzących z emisji przemysłowej. Na powierzchni ziaren pyłku zaobserwowano osady zanieczyszczeń przemysłowych (ryc. 1, 3 5) oraz zarodniki grzybów (ryc. 2). Również na ścianie komórkowej zarodników grzybów były widoczne różne typy zanieczyszczeń (ryc. 7, 8). Zarodniki grzybów, zapewne ze względu na niewielkie rozmiary, tworzyły agregaty z cząstkami glebowymi i zanieczyszczeniami przemysłowymi (ryc. 6). Zaobserwowano także kolonie pałeczkowatych bakterii występujące prawdopodobnie na materii pochodzenia organicznego (ryc. 9). W wielu miejscach preparatów obecne były cząstki zanieczyszczeń przemysłowych, tworzące sferoidalne ziarna różnej wielkości łączące się w agregaty. Cząstki te stanowiły prawdopodobnie kondensaty substancji uwalnianych z emisji przemysłowych (ryc. 10). Cząstki mineralne pyłu glebowego miały różne postacie morfologiczne, co ilustruje rycina
5 Spośród różnych cząstek pyłu zawieszonego w powietrzu aerozole biologiczne wywierają najsilniejszy wpływ na zdrowie człowieka, wywołują bowiem alergie, infekcje oraz efekty podrażnienia [8]. To niekorzystne działanie może być spotęgowane w interakcji z innymi zanieczyszczeniami. W różnych badaniach wykazano, że kontaminanty gazowe i pyłowe mogą uszkadzać składniki bioaerozolu [12, 13]. Z literatury wiadomo również, że zanieczyszczenia gazowe i cząstki pyłów zmieniają koncentrację, strukturę i właściwości ziaren pyłku oraz zarodników grzybów [14, 15]. Z naszych badań wynika, że zanieczyszczenia powietrza powodują deformacje i uszkodzenia ziaren pyłku oraz tworzą grube warstwy na powierzchni ścian tych ziaren i zarodników grzybów, co może zmieniać ich właściwości i utrudniać funkcjonowanie. Według wielu doniesień zanieczyszczenia gazowe i pyłowe powodują deformację ziaren pyłku i zmiany w budowie egzyny [9, 16]. Przypuszcza się, że mikroorganizmy mogą także zmieniać właściwości ziaren pyłku, zwiększając ich alergenność. Drobnoustroje i ich toksyny mogą też wywoływać reakcje alergiczne niezależnie od ziaren pyłku, na których występują [11]. Wnioski 1. Elementy aerozolu biologicznego (ziarna pyłku, zarodniki grzybów) tworzą agregaty z zanieczyszczeniami przemysłowymi i cząstkami gleby, co może prowadzić do interakcji powodujących zwiększenie ich właściwości alergennych. 2. Unoszące się w powietrzu cząstki pyłów glebowych i przemysłowych mogą przyczyniać się do deformacji i uszkodzeń ziaren pyłku oraz zarodników grzybów, co prawdopodobnie ułatwia uwalnianie alergenów. Akademii Świętokrzyskiej w latach Regionalny Monitoring Środowiska Przyrodniczego 2008, 3: Freedman B.: Environmental ecology. The imports of pollution and other stresses on ecosystem structure and function. Academic Press Inc. San Diego, New York, Berkeley, Boston, London, Sydney, Tokyo, Toronto Juda-Rezler K.: Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa Lebowitz M.D., O Rurke M.K.: The significance of air pollution in aerobiology. Grana 1991, 30: Cerceau-Larrival M.T., Nilsson S., Cauneau-Pigot A. et al.: The influence of the environment (natural and experimental) on the composition of the exine of allergenic pollen with respect to the deposition of pollutant mineral particles. Grana 1991, 30: Nilsson S., Berggen B.: Various methods to determine air pollutants on pollen grains. Grana 1991, 30: Śpiewak R., Prażmo Z., Krysińska-Traczyk E., Dutkiewicz J.: Mikroflora pyłku roślin wiatropylnych. Materiały I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Biologia kwitnienia, nektarowania i zapylania roślin, Lublin 1997, Ruffin J., Williams D., Banerjee U., Pinnix K.: The effects of some environmental gaseous pollutants on pollen-wall proteins of certain airborne pollen grains. Grana 1983, 22: Majd A., Chehregani A., Moin M. et al.: The effects of air pollution on structures, proteins and allergenicity of pollen grains. Aerobiologia 2004, 20: Leonard A., Lanier B.: Urban eye allergy syndrome: a new clinical entity? Current Medical Research and Opinions 2008, 24(8): Sousa S.I.V., Martins F.G., Pereira M.C. et al.: Influence of atmospheric ozone, PM 10 and meteorological factors on the concentration of airborne pollen and fungal spores. Atmospheric Environment 2008, 42: Chehregani A., Kouhkan F.: Diesel exhaust particles and allergenicity of pollen grains of Lilium martagon. Ecotoxicology and Environmental Safety 2008, 69: Piśmiennictwo: 1. Pawankar R., Canonica G.W., Holgate S.T., Lockey R.F. (red.): WAO White Book on Allergy. World Allergy Organization, UK 2011: 41-64, Jäger S., Berger U.: Trends in Betula pollen counts versus RAST positivity in Viennese population Second European Symposium on Aerobiology 2000, Vienna/Austria: Bousquet J., Michel F.B.: Alergie. Książnica, Katowice Samoliński B., Raciborski F., Tomaszewska A. et al.: Częstość występowania alergii w Polsce program ECAP. 2007, 3(4): Jóźwiak M., Wróblewski H.: Dynamika pyłu zawieszonego na podstawie wyników uzyskanych w Stacji Monitoringu Wkład autorów/authors contributions: Weryszko-Chmielewska E.: 30%; Piotrowska-Weryszko K.: 20%; Sulborska A.: 20%; Tietze M.: 15%; Matysik-Woźniak A.: 15%. Konflikt interesów/conflict of interests: Nie występuje. Finansowanie/Financial support: Nie występuje. Etyka/Ethics: Treści przedstawione w artykule są zgodne z zasadami Deklaracji Helsińskiej, dyrektywami EU oraz ujednoliconymi wymaganiami dla czasopism biomedycznych. Adres do korespondencji: Prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska Katedra Botaniki, Uniwersytet Przyrodniczy Lublin, ul. Akademicka 15 elzbieta.weryszko@up.lublin.pl 27
Analiza stężenia pyłku ambrozji w Lublinie, Warszawie i Lwowie w 2013 r.
Analiza stężenia pyłku ambrozji w Lublinie, Warszawie i Lwowie w r. Analysis of ragweed pollen concentration in Lublin, Warsaw and Lviv in prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska, dr n. med. Piotr
Sezon pylenia traw w 2015 r. w Krakowie, Lublinie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Sosnowcu, we Wrocławiu i w Zielonej Górze
Sezon pylenia traw w 2015 r. w Krakowie, Lublinie, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Sosnowcu, we Wrocławiu i w Zielonej Górze Grass pollen season in Cracow, Lublin, Opole, Piotrkow Trybunalski, Sosnowiec,
Analiza sezonu pyłkowego traw w 2013 roku w wybranych miastach Polski
Analiza sezonu pyłkowego traw w 213 roku w wybranych miastach Polski Analysis of the grass pollen season in selected Polish cities in 213 prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska 1, dr Krystyna Piotrowska-Weryszko
Pyłek grabu w powietrzu wybranych miast Polski w 2014 r.
Pyłek grabu w powietrzu wybranych miast Polski w 2014 r. Pollen of hornbeam in the air of selected cities of Poland in 2014 dr n. med. Agnieszka Lipiec 1,2, dr hab. n. biol. Małgorzata Puc 3, mgr Ewa Kalinowska
Zawartość pyłku jesionu w powietrzu wybranych miast Polski w 2014 r.
Zawartość pyłku jesionu w powietrzu wybranych miast Polski w 2014 r. Ash pollen count in the air of selected Polish cities in 2014 prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska 1, dr hab. Krystyna Piotrowska-Weryszko
Charakterystyka sezonów pyłkowych wybranych roślin alergennych w Warszawie w 2013 r.
Charakterystyka sezonów pyłkowych wybranych roślin alergennych w Warszawie w 213 r. Characteristics of pollen seasons of selected allergenic plants in Warsaw in 213 dr n. med. Piotr Rapiejko 1,2, dr n.
Sezony pyłkowe wybranych roślin alergennych w Sosnowcu w 2013 r.
Sezony pyłkowe wybranych roślin alergennych w Sosnowcu w 213 r. Pollen of selected allergenic plants of Sosnowiec in 213 mgr Kazimiera Chłopek Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski w Sosnowcu Streszczenie:
Pyłek wybranych roślin alergogennych i zarodników Alternaria w powietrzu Szczecina w 2013 r.
Pyłek wybranych roślin alergogennych i zarodników Alternaria w powietrzu Szczecina w 2013 r. Pollen of selected allergenic plants and Alternaria spores in the air of Szczecin in 2013 dr hab. n. biol. Małgorzata
Analiza stężenia pyłku leszczyny w 2013 r. w wybranych miastach Polski
Analiza stężenia pyłku leszczyny w 2013 r. w wybranych miastach Polski The analysis of hazel pollen count in Poland in 2013 prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska 1, dr Krystyna Piotrowska-Weryszko
Charakterystyka sezonów pyłkowych wybranych roślin alergennych we Wrocławiu w 2013 r.
Charakterystyka sezonów pyłkowych wybranych roślin alergennych we Wrocławiu w 2013 r. Characteristics of pollen seasons of selected allergenic plants in Wrocław in 2013 dr Małgorzata Malkiewicz Pracownia
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 313 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 313 SECTIO D 25 Katedra Higieny i Promocji Zdrowia, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie Department of Hygiene and
The nettle in the air of selected Polish cities in 2013
Pyłek pokrzywy w powietrzu wybranych miast Polski w 213 roku The nettle in the air of selected Polish cities in 213 dr Małgorzata Malkiewicz 1, mgr Kazimiera Chłopek 2, prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska
Analiza stężenia pyłku dębu w wybranych miastach Polski w 2015 r.
Analiza stężenia pyłku dębu w wybranych miastach Polski w 2015 r. The analysis of oak pollen count in selected Polish cities in 2015 dr n. med. Agnieszka Lipiec 1,2, dr hab. Małgorzata Puc 3, dr Małgorzata
Analiza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce
Analiza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce (SKRÓT) dr Krystyna Królikowska, dr Marek Kwinkowski prof. zw. dr hab. Wiesław Kaca
Chorzów 31 marzec 2017 r.
Chorzów 31 marzec 2017 r. Nadrzędnym celem działalności Uniwersytetu Śląskiego jest kształcenie studentów i doktorantów, także w dziedzinie szeroko pojętych nauk środowiskowych. Celem projektu jest stworzenie
Pyłek traw w powietrzu wybranych miast Polski w 2007 roku The grass pollen in the air of selected Polish cities in 2007
Pyłek traw w powietrzu wybranych miast Polski w 7 roku The grass pollen in the air of selected Polish cities in 7 mgr Kazimiera Chłopek 1, dr Małgorzata Malkiewicz 2, dr n. farm. Dorota Myszkowska 3, dr
Analiza stężenia pyłku dębu w wybranych miastach Polski w 2014 r.
Analiza stężenia pyłku dębu w wybranych miastach Polski w 2014 r. The analysis of oak pollen count in selected Polish cities in 2014 dr Małgorzata Malkiewicz 1, mgr Kazimiera Chłopek 2, prof. dr hab. Elżbieta
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska
Zarodniki Alternaria w powietrzu wybranych miast Polski w 2014 r.
Zarodniki Alternaria w powietrzu wybranych miast Polski w 214 r. Alternaria spores in the air of selected Polish cities in 214 dr hab. Agnieszka Grinn-Gofroń 1, dr n. med. Piotr Rapiejko 2,3, dr n. med.
Analiza stężenia pyłku roślin w 2011 roku
Analiza stężenia pyłku roślin w 2011 roku Dr n. med. Piotr Rapiejko 1,2,3 Dr n. med. Agnieszka Lipiec 1 mgr Ewa Kalinowska3 1 Zakład Profilaktyki Zagrożeń Srodowiskowych i Alergologii, WUM 2 Klinika Otolaryngologii,
Pyłek leszczyny w powietrzu wybranych miast Polski w 2015 r.
Pyłek leszczyny w powietrzu wybranych miast Polski w 2015 r. Hazel pollen in the air of selected Polish cities in 2015 dr n. med. Piotr Rapiejko 1,2, dr hab. Małgorzata Puc 3, dr Małgorzata Malkiewicz
KAMPANIA EDUKACYJNA. w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem. Rzeszów, 9 września 2012r. Marszałek Województwa Podkarpackiego
KAMPANIA EDUKACYJNA w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem Andrzej Kulig Dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska w Urzędzie Marszałkowskim w Rzeszowie Rzeszów, 9 września 2012r. Wstęp Kampania
Świadomi dla czystego powietrza
Świadomi dla czystego powietrza Szkolenia z zakresu przeciwdziałania niskiej emisji Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego jest wprowadzenie do powietrza substancji
Sezon pylenia roślin w Polsce w 2016 roku
Sezon pylenia roślin w Polsce w 2016 roku dr n. med. Piotr Rapiejko 1 dr n. med. Agnieszka Lipiec 2 dr hab. Małgorzata Puc 3 dr Małgorzata Malkiewicz 4 dr hab. n. med. Ewa Świebocka 6 dr n. med. Grzegorz
Prezentacja przygotowana w ramach realizowanego przez Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła projektu Oczyść atmosferę dofinansowanego przez Wojewódzki
Prezentacja przygotowana w ramach realizowanego przez Ośrodek Działań Ekologicznych Źródła projektu Oczyść atmosferę dofinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie
Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich
Problemy zanieczyszczenia powietrza w Polsce i innych krajach europejskich Barbara Toczko Departament Monitoringu i Informacji o Środowisku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 15 listopada 2012 r. Wyniki
Dr n. med. Dr n. med. Analiza stężenia. Agnieszka Lipiec1. Piotr Rapiejko1,2
autor(); Dr n. med. Agnieszka Lipiec1 Dr n. med. Piotr Rapiejko1,2 1Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, WUM Warszawa Kierownik Zakładu: Prof. nadzw. WUM dr hab. n. med. Bolesław
Analiza sezonu pylenia roślin w 2015 roku w Polsce
Analiza sezonu pylenia roślin w 2015 roku w Polsce A E R O B I O L O G I A M E D Y C Z N A P R A C A O R Y G I N A L N A The analysis pollen season in 2015 in Poland. S U M M A R Y The paper presents the
Ostateczna postać długotrwałych zmian w określonych warunkach klimatyczno-geologicznych to:
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Ekologia II.
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Niebezpieczne substancje. Maj 2015 r.
Maj 2015 r. ? Na jakie obciążenia i zanieczyszczenia narażone są płuca podczas pracy? Jaki wpływ mają na nas różnego rodzaju obciążenia i zanieczyszczenia?? 2 10 Co stanowi potencjalne zagrożenie? Aerozole
Departament Zrównoważonego Rozwoju Biuro Ochrony Przyrody i Klimatu
Departament Zrównoważonego Rozwoju Zanieczyszczenia powietrza Zanieczyszczenia powietrza to wszelkie substancje (gazy, ciecze, ciała stałe), które znajdują się w powietrzu atmosferycznym, ale nie są jego
Charakterystyka imisji pyłów w aglomeracji Lublin
Charakterystyka imisji pyłów w aglomeracji Lublin 18 Aneta Duda, Krystyna Pomorska Politechnika Lubelska 1. Wstęp Zanieczyszczenia powietrza miejskiego są tym specyficznym rodzajem zanieczyszczeń, które
Współczynnik depozycji rtęci na obszarach o zróżnicowanym oddziaływaniu źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza
Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Zespół Badań Atmosfery Otwarte Seminaria IETU 2013 Współczynnik depozycji rtęci na obszarach o zróżnicowanym oddziaływaniu źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza
Załącznik nr 2 do uchwały nr 94/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 94/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r. Opis stanu jakości powietrza w strefie miasto Radom dotyczy roku 2015 1. Lista substancji w powietrzu, ze
Rodzaj topola (Populus) obejmuje ok. 40 gatunków. Pyłek topoli w powietrzu wybranych miast Polski w 2014 r.
Pyłek topoli w powietrzu wybranych miast Polski w 214 r. Poplar pollen in the air of selected Polish cities in 214 mgr Kazimiera Chłopek 1, dr Małgorzata Malkiewicz 2, prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska
Transport i osiadanie pyłów na ścianach i obiektach po wpływem różnych systemów grzewczych.
Transport i osiadanie pyłów na ścianach i obiektach po wpływem różnych systemów grzewczych. Projekt zrealizowany we współpracy pracy z następuj pującymi ośrodkami o naukowymi: 1 Wydział Chemii, Uniwersytet
Definicja smogu i jego rodzaje.
Smog Początki Historia smogu sięga połowy XIX wieku. Zaobserwowano go wówczas w silnie uprzemysłowionych miastach Europy. Dziś też daje się we znaki w różnych zakątkach świata smog kwaśny obserwowano w
Pyłek olszy w powietrzu wybranych miast Polski w 2015 r.
Pyłek olszy w powietrzu wybranych miast Polski w 15 r. Alder pollen in the air of selected Polish cities in 15 dr n. med. Agnieszka Lipiec 1,2, dr hab. Małgorzata Puc 3, dr n. med. Piotr Rapiejko 2,4,
Zanieczyszczenia powietrza w Polsce. Zagrożenia zdrowotne
Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zagrożenia zdrowotne Health and Environment Alliance, 2015 Główne źródła zanieczyszczeń powietrza Do głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza w Polsce zaliczamy: Emisje
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 4 i 5 OCENA EKOTOKSYCZNOŚCI TEORIA Chemia zanieczyszczeń środowiska
European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) cele, zadania, zobowiązania krajów członkowskich
European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) cele, zadania, zobowiązania krajów członkowskich dr inż. Grażyna Mitosek Instytut Ochrony Środowiska PIB IOŚ-PIB, Warszawa 21 marca 2011 1 Cele programu
WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU
WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność
Metody biologiczne w ocenie stanu środowiska
1. Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Metody biologiczne w ocenie stanu środowiska 2. Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Biological methods for the environmental assessment 3. Jednostka
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza i ich źródła. wykład Ochrona środowiska rok II, st. inżynierskie Kazimierz Warmiński
Rodzaje zanieczyszczeń powietrza i ich źródła wykład Ochrona środowiska rok II, st. inżynierskie Kazimierz Warmiński Jakość powietrza Na jakość powietrza wpływa rodzaj i stężenie (poziom) składników w
CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA. Tomasz Gorzelanny
CZYNNIKI BIOLOGICZNE W SŁUŻBIE ZDROWIA Tomasz Gorzelanny PODSTAWY PRAWNE Dyrektywa Unii Europejskiej nr 2000/54/WE z 18.09.2000 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005 r. w sprawie szkodliwych
Pyłek brzozy w powietrzu wybranych miast Polski w 2015 r.
Pyłek brzozy w powietrzu wybranych miast Polski w 15 r. Birch pollen in the air of selected Polish cities in 15 dr n. med. Piotr Rapiejko 1,2, dr hab. Małgorzata Puc 3, dr n. med. Agnieszka Woźniak-Kosek
Korzystanie ze środowiska wynikające z eksploatacji inwestycji przedsięwzięć mogących znacząco oddziałowywać na środowisko
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO WYDZIAŁ OCHRONY ŚRODOWISKA Katowice, dnia 8 grudnia 2014 r. Korzystanie ze środowiska wynikające z eksploatacji inwestycji przedsięwzięć mogących znacząco oddziałowywać
Analiza stężenia pyłku leszczyny w Sosnowcu w 2010 r. K. Dąbrowska-Zapart, K. Chłopek...8
Pyłek leszczyny w Szczecinie (2009 2010) M. Puc, M.I. Puc...2 Pyłek leszczyny w powietrzu Białegostoku w 2010 r. B. Gajo...4 Analiza stężenia pyłku leszczyny w Warszawie w 2010 r. A. Chciałowski, A. Lipiec...6
Energetyka węglowa a zdrowie. Paulina Miśkiewicz Michał Krzyżanowski
Energetyka węglowa a zdrowie World Health Organization - WHO Światowa Organizacja Zdrowia jest wyspecjalizowaną agendą ONZ powołaną do rozwiązywania problemów międzynarodowych w zakresie zdrowia publicznego.
Alergia. Ciesz się pełnią życia z Systemem oczyszczania powietrza Atmosphere Sky!
Alergia Ciesz się pełnią życia z Systemem oczyszczania powietrza Atmosphere Sky! 01 Wprowadzenie Alergie są często występującym schorzeniem, a liczba dotkniętych nimi osób rośnie z każdym rokiem. Ponad
Analiza sezonu pylenia roślin w 2013 roku w Polsce
Analiza sezonu pylenia roślin w 2013 roku w Polsce dr n. med. Piotr Rapiejko 1,2 dr n. med. Agnieszka Lipiec 1,3 mgr Ewa Kalinowska 1 1 Ośrodek Badania Alergenów Środowiskowych Warszawa 2 Klinika Otolaryngologii,
Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie. Paulina Miśkiewicz Biuro WHO w Polsce
Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie Paulina Miśkiewicz Biuro WHO w Polsce Warszawa, 27 marca 2014 World Health Organization - WHO Światowa Organizacja Zdrowia jest wyspecjalizowaną agendą ONZ powołaną
Pyłek leszczyny, olszy i brzozy w powietrzu Szczecina w latach
Pyłek leszczyny, olszy i brzozy w powietrzu Szczecina w latach 2012 2014 Pollen of hazel, alder and birch in the air of Szczecin in the years 2012 2014 dr hab. n. biol. Małgorzata Puc Katedra Botaniki
Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami
Ocena cyklu życia (LCA) w systemie gospodarki odpadami Anna Henclik Joanna Kulczycka Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk Kraków, 25-26 czerwiec 2009 Zarządzanie odpadami
Logo BRM (A1) PANTONE 185 C PANTONE 1795 C PANTONE 656 C
PANTONE 1795 C Logo BRM (A1) PANTONE 185 C PANTONE 656 C Oczyszczacze powietrza Seria oczyszczaczy powietrza Lavender marki BLAUPUNKT sprawi, że każdy oddech będzie lżejszy i zdrowszy z pomocą systemu
PRZYCZYNY ZŁEJ JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM ORAZ SPOSÓB INFORMOWANIA O JAKOŚCI POWIETRZA
PRZYCZYNY ZŁEJ JAKOŚCI POWIETRZA W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM ORAZ SPOSÓB INFORMOWANIA O JAKOŚCI POWIETRZA Prezentacja przygotowana w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Katowicach, Katowice, wrzesień
Analiza stężenia pyłku ambrozji w wybranych miastach Polski w 2014 r. Ambrosia pollen count in the selected Polish cities in 2014
Analiza stężenia pyłku ambrozji w wybranych miastach Polski w 14 r. Ambrosia pollen count in the selected Polish cities in 14 prof. dr hab. Elżbieta Weryszko-Chmielewska 1, dr hab. Krystyna Piotrowska-Weryszko
Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych
Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych
ZADANIA INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE MONITOROWANIA JAKOŚCI POWITRZA
ZADANIA INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA W ZAKRESIE MONITOROWANIA JAKOŚCI POWITRZA Beata Michalak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie Model systemu zarządzania jakością powietrza Obowiązkowy
5. MONITORING PYŁKU ROŚLIN I ZARODNIKÓW GRZYBÓW W POWIETRZU W KRAKOWIE
62 5. MONITORING PYŁKU ROŚLIN I ZARODNIKÓW GRZYBÓW W POWIETRZU W KRAKOWIE Aerobiologia to nauka o biernym transporcie cząstek biologicznych w powietrzu i ich wpływie na środowisko oraz zdrowie ludzi i
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
SKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19/20
Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19/20 002 SEMESTR 1 Biofizyka Biophysics 2 E 30 20 10 Chemia ogólna i analityczna General and analytical chemistry 6 E 90 30 60 Matematyka Mathematics
Smog zwiększa ryzyko wystąpienia alergii i astmy u dzieci
Smog zwiększa ryzyko wystąpienia alergii i astmy u dzieci Zanieczyszczenie powietrza, a dokładnie pyły zawieszone PM 2,5 i PM 10 stanowiące kluczową grupę czynników wpływających na formowanie się zjawiska
Analiza jakości powietrza atmosferycznego w Warszawie ocena skutków zdrowotnych
Analiza jakości powietrza atmosferycznego w Warszawie ocena skutków zdrowotnych Piotr Holnicki 1, Marko Tainio 1,2, Andrzej Kałuszko 1, Zbigniew Nahorski 1 1 Instytut Badań Systemowych, Polska Akademia
Pył jest zanieczyszczeniem powietrza składającym się z mieszaniny cząstek stałych i ciekłych, zawieszonych w powietrzu, będących mieszaniną
Adrianna Król 1 Pył jest zanieczyszczeniem powietrza składającym się z mieszaniny cząstek stałych i ciekłych, zawieszonych w powietrzu, będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych. 2
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
P l a n s t u d i ó w. poziom 6
Wydział prowadzący kierunek studiów: P l a n s t u d i ó w Biologii i Ochrony Środowiska Kierunek studiów: (nazwa kierunku musi być adekwatna do zawartości programu kształcenia a zwłaszcza do zakładanych
Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2018/19/20/21
Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2018/19/20/21 003 Uchwała RW Nr 141/2018 z dnia 28 czerwca 2018 r. NAZWA PRZEDMIOTU pkt ECTS E/Z suma godz wykł. konw. sem. ćw. lab. ćw. ter. SEMESTR
powietrza zanieczyszczeń powietrza Jakość powietrza powietrza rozpatruje się w odniesieniu do: 1. powietrza atmosferycznego na
Rodzaje i źródła zanieczyszczeń wykład Ochrona środowiska rok II, st. inżynierskie Kazimierz Warmiński Jakość Niewątpliwie na jakość wpływa rodzaj i stęż ężenie (poziom) składnik adników w w nim występuj
dr Ksymena Rosiek Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
dr Ksymena Rosiek Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie wskaźniki kluczowe wskaźniki cel Podnoszenie świadomości, wspieranie komunikacji Wsparcie podejmowania
Sezony pyłkowe wybranych drzew, krzewów i roślin zielnych we Wrocławiu w 2012 r.
Sezony pyłkowe wybranych drzew, krzewów i roślin zielnych we Wrocławiu Pollen seasons of selected trees, shrubs and herbaceous plants in Wrocław in 2012 mgr Kamilla Klaczak, dr Małgorzata Malkiewicz Zakład
Zanieczyszczenia gazów i ich usuwanie
Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny Zanieczyszczenia gazów i ich usuwanie Bujarski Marcin Grupa I IMM Sem 1 mgr 1 Spis treści 1. Skład powietrza... 3 2. Zanieczyszczenia powietrza... 5 3. Metody usuwania
THESSLAGREEN. Wentylacja z odzyskiem ciepła. Kraków, 10 Października 2016
Wentylacja z odzyskiem ciepła Kraków, 10 Października 2016 Czym jest wentylacja? Usuwanie zanieczyszczeń powietrza z budynku Zapewnienie jakości powietrza w budynku Współczesny człowiek 90% życia spędza
Ozon: za mało, za wiele, czy wiele hałasu o nic?
Ozon: za mało, za wiele, czy wiele hałasu o nic? Dobry i zły ozon Z ozonem dobrze: warstwa ozonowa w dolnej stratosferze (ok. 20-30 km nad pow. Ziemi) ok. 10-krotnie wyższe stężenie niż w troposferze intercepcja
AUTOREFERAT. Załącznik nr 2
Załącznik nr 2 Dr inż. Krystyna Piotrowska-Weryszko Zakład Ekologii Ogólnej Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie AUTOREFERAT Lublin 2014 AUTOREFERAT 1. Imię
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca
Jak działamy dla dobrego klimatu?
Jak działamy dla dobrego klimatu? Utrzymanie stanu czystości powietrza Zanieczyszczenia powietrza w istotny sposób wpływają na społeczeństwo. Grupy najbardziej narażone to: dzieci, osoby starsze oraz ludzie
DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby
DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez
DBAMY O ŚRODOWISKO PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA REALIZOWANY PRZEZ SPZOZ BRZESKO
DBAMY O ŚRODOWISKO PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA REALIZOWANY PRZEZ SPZOZ BRZESKO Należy pamiętać, że: Mikrobiologiczną florę środowiska szpitalnego stanowią: wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki, niezwykle
Genetyka i biologia eksperymentalna studia I stopnia 2017/18/19
003 Uchwała RW Nr 136/2018 z dnia 24 maja 2018 r. zmiana w ofercie przedmiotów do wyboru dla II roku 2018/19 (zmiana Uchwały RW Nr 130/2017 z dnia 25 maja 2017 r.) Genetyka i biologia eksperymentalna studia
Załącznik nr 2 do uchwały nr 95/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 95/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r. Opis stanu jakości powietrza w strefie miasto Płock dotyczy roku 2015 1. Lista substancji w powietrzu, ze
Drobnoustroje w ochronie środowiska SYLABUS A. Informacje ogólne
Drobnoustroje w ochronie środowiska A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Rodzaj Rok studiów
Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych
Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych
Wyniki pomiarów stężeń pyłków roślin w powietrzu atmosferycznym Łodzi w sezonie 2009
37 Wyniki pomiarów stężeń pyłków roślin w powietrzu atmosferycznym Łodzi w sezonie 2009 The analysis of pollen count in the atmosphere of Lodz (central Poland) during the vegetation season of 2009 BARBARA
Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
PL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0156/28. Poprawka. Anja Hazekamp, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL
11.3.2019 B8-0156/28 28 Motyw C a (nowy) Ca. mając na uwadze, że wtórne powstawanie cząstek stałych wynika z serii reakcji chemicznych i fizycznych obejmujących różne gazy prekursorowe, takie jak SO 2
Skutki niskiej emisji z pieców węglowych dla stanu zdrowia mieszkańców Wrocławia
Skutki niskiej emisji z pieców węglowych dla stanu zdrowia mieszkańców Wrocławia lek. Anna Gładka dr hab. n. med. Tomasz Zatoński Klinika Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego
Temat:Określamy stopień zanieczyszczenia powietrza.
opracowała mgr Teresa Banaszewska Temat:Określamy stopień powietrza. Poziom edukacji: klasa Id Nazwa przedmiotu: biologia Prowadzący: Teresa Banaszewska Czas trwania zajęć: 1 godzina lekcyjna KONSPEKT
Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA
Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin)
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin) wskazuje biologię jako naukę o organizmach wymienia czynności życiowe
POMIAR BIOKONCENTRACJI ZANIECZYSZCZEŃ W OCENIE SKAŻENIA ŚRODOWISKA, NARAŻENIA ORGANIZMÓW ORAZ PROGNOZOWANIU EKOLOGICZNYCH EFEKTÓW ZANIECZYSZCZEŃ
Ekonomia i Środowisko 2 (49) 2014 Elżbieta Bonda-Ostaszewska POMIAR BIOKONCENTRACJI ZANIECZYSZCZEŃ W OCENIE SKAŻENIA ŚRODOWISKA, NARAŻENIA ORGANIZMÓW ORAZ PROGNOZOWANIU EKOLOGICZNYCH EFEKTÓW ZANIECZYSZCZEŃ
Pyłek bylicy w powietrzu wybranych miast Polski w 2013 roku Mugwort pollen in the air of selected Polish cities in 2013
Pyłek bylicy w powietrzu wybranych miast Polski w 213 roku Mugwort pollen in the air of selected Polish cities in 213 dr Małgorzata Puc 1, mgr Aleksandra Kruczek 1, dr n. med. Agnieszka Lipiec 2,3, dr
PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU
Ekonomia i Środowisko 2 (49) 2014 Tadeusz Pindór Mariusz Trela PERSPEKTYWY ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU TRANSPORTU DROGOWEGO W POLSCE DO 2030 ROKU Tadeusz Pindór, dr hab. inż. Akademia Górniczo-Hutnicza Mariusz
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(97)/2014 Zdzisław Chłopek 1, Katarzyna Suchocka 2 ANALIZA PRZEPISÓW OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED EMISJĄ CZĄSTEK STAŁYCH W ASPEKCIE RUCHU SAMOCHODOWEGO 1. Wstęp Od wieków
FIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001
FIZYKA I CHEMIA GLEB Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001 Tematyka wykładów Bilans wodny i cieplny gleb, właściwości
Zadanie 1. Temat 3. Podatność magnetyczna cząstek respirabilnych zawartych w powietrzu, a ich właściwości mutagenne
Zadanie 1. Temat 3. Podatność magnetyczna cząstek respirabilnych zawartych w powietrzu, a ich właściwości mutagenne Tadeusz Magiera, Zygmunt Strzyszcz, Marzena Rachwał, Barbara Janus. Sieć Naukowa Środowisko
STRESZCZENIE. 1. Wprowadzenie
TRENDY ZMIAN STĘŻEŃ ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO W WYBRANYCH UZDROWISKACH DOLNEGO ŚLĄSKA PO MODERNIZACJI NAJWIĘKSZYCH ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH W REGIONIE Anna ZWOŹDZIAK, Izabela SÓWKA, Jerzy