Kompleksowy projekt poprawy jakości powietrza - Plan działań na rzecz zrównoważonej energii SEAP dla Miasta i Gminy Piaseczno

Transkrypt

1 Kompleksowy projekt poprawy jakości powietrza - Plan działań na rzecz zrównoważonej energii SEAP dla Miasta i Gminy Piaseczno 1. Ogólny opis przedsięwzięcia Gmina Piaseczno położona jest w Metropolitarnym Obszarze Warszawy. Taka lokalizacja stwarza dogodne warunki dla inwestycji, zwłaszcza w sektorach związanych z przemysłem, usługami, komunikacją. Szybki rozwój gminy w tych sektorach ma znaczący wpływ na środowisko, w tym na stan atmosfery. W związku z powyższym podjęto szereg działań w kierunku poprawy jakości powietrza w Gminie. Gmina Piaseczno przystąpiła do Porozumienia Burmistrzów oraz Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć Energie Cités, które zajmuje się ochroną klimatu, promowaniem energii odnawialnej i efektywnego jej wykorzystania, a także doradztwem w zakresie wykorzystania funduszy strukturalnych. Dzięki przyłączeniu się do tej inicjatywy Gmina Piaseczno wzięła udział w projektach Ogród nad głową oraz Green Twinning. Celem projektu Green Twinning (Budowanie kompetencji i wymiana doświadczeń w zakresie strategii zrównoważonego rozwoju energetycznego w miastach) jest wsparcie wdrażania inicjatywy Komisji Europejskiej pn. Porozumienie Burmistrzów, poprzez wzmocnienie kompetencji władz lokalnych w zakresie planowania energetycznego i wdrażania działań proenergetycznych. Cel ten realizowany jest poprzez wymianę doświadczeń, twinning pomiędzy miastami doświadczonymi (miasta hiszpańskie) a miastami uczącymi się (37 miast z nowych państw członkowskich UE, w tym 7 z Polski: Kościerzyna, Jarocin, Lublin, Lubin, Pałecznica, Piaseczno, Śrem) oraz wsparcie techniczne ze strony krajowego koordynatora w opracowaniu i rozpoczęciu wdrażania Planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) (w tym szkolenia, helpdesk itp.). Projekt trwał do marca 2014 r., a współfinansowany był z programu Inteligentna Energia dla Europy. W projekcie uczestniczyło 10 partnerów z 6 krajów europejskich. W 2013 r. projekty te zaowocowały organizacją następujących przedsięwzięć o charakterze edukacyjno-promocyjnym: - Młodzieżowe Sympozjum Naukowe Czyste źródła energii - Turniej Maszyn Wodnych i Wiatrowych (współudział z Piaseczyńską Fundacją Ekologiczną) - Dni Energii i Zielonych Dachów - Prezentacja radnym zalet tworzenia ogrodów na dachach przez przedstawiciela Polskiego Stowarzyszenia Dachy Zielone - Konkursy dla uczniów gimnazjów i szkół podstawowych (przygotowanie makiet budynków oraz zaprojektowanie na ich ścianach i pokryciach dachowych terenów zieleni, wykonanie plakatów promujących tę ideę)

2 W związku z faktem, że wszystkie wspomniane działania cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony lokalnej społeczności, w 2014 r. planowana jest kontynuacja większości z nich. Pierwsza połowa 2014 r. upłynie pod hasłem prowadzenia działalności edukacyjnej na temat ograniczenia niskiej emisji. Kolejnym ważnym krokiem na drodze poprawy efektywności energetycznej na terenie Gminy Piaseczno było podjęcie przez Radę Miejską uchwały w sprawie przyjęcia Planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla Miasta i Gminy Piaseczno, którego realizacja pozwoli na redukcję emisji CO2 w gminie o prawie 24 proc. w 2020 roku. Redukcja emisji dwutlenku węgla pozwoli na wypełnienie zobowiązań gminy Piaseczno jako sygnatariusza Porozumienia Burmistrzów, ale także przekroczy wyznaczone przez nie cele. Mimo, że projekty są w fazie początkowej jeszcze w 2013 r. energii udało się zrealizować następujące zadania: - Termomodernizacja budynków OSP w Chojnowie, Gimnazjum nr 1 im. Powstańców Warszawy w Piasecznie, Zespołu Szkół w Złotokłosie, budynku wielorodzinnego zlokalizowanego przy ul. Jerozolimskiej 1 w Piasecznie - Zlecenie i wykonanie dokumentacji audytów energetycznych dla kolejnych czterech budynków wielorodzinnych, zlokalizowanych w Piasecznie przy ul. Skrzetuskiego 25 oraz ul. Urbanistów 2, ul. Urbanistów 4 i ul. Urbanistów 6. W 2014 r. planowana jest realizacja optymalnych wariantów termomodernizacyjnych w tych obiektach wielorodzinnych. Ponadto podczas prac rewitalizacyjnych, budowlanych i adaptacyjnych budynków dworca PKP w Piasecznie, Ochotniczych Straży

3 Pożarnych w Bobrowcu i Jazgarzewie, a także Szkoły Podstawowej im. Wspólnej Europy w Zalesiu Górnym zostanie wykonana ich termomodernizacja. 2. Zastosowane rozwiązania techniczno-budowlane Realizacja dotychczasowych termomodernizacji budynków miejskich i mieszkalnych prowadzona była w oparciu o rozwiązania techniczno-budowlane dostępne na rynku. Zarówno w budynkach publicznych, jak i prywatnych przeprowadzona została wymiana stolarki okiennej, ocieplenie ścian styropianem lub wełną mineralną oraz docieplenie piwnic i stropów. Ponadto Miasto i Gmina Piaseczno, jako członek Stowarzyszenia Gmin Polskich Energie Cities i Porozumienia Burmistrzów, otrzymała możliwość uczestnictwa w projekcie Ogród nad głową. Realizacja projektu Ogród nad głową - czyli szwajcarskie zielone dachy i żyjące ściany modelem i inspiracją dla innowacyjnych działań polskich samorządów na rzecz oszczędności energii i ochrony klimatu, współfinansowana jest przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Celem projektu jest przekazanie proklimatycznego, szwajcarskiego know-how, poprawiającego efektywność energetyczną budynków dzięki ogrodom na dachach i ścianach. W ramach projektu został opracowany podręcznik dotyczący zasad wprowadzania i projektowania zielonych dachów i żyjących ścian, których celem będzie: redukcja emisji CO2, zwiększenie efektywności energetycznej budynków, retencji wody opadowej dla oszczędności energii w systemach wodociągowych, zwiększenie bioróżnorodności i odtwarzanie strat powierzchni zielonej związanych z intensywną zabudową. Nowe lub gruntownie modernizowane budynki od 2014 roku powinny być wykonywane z uwzględnieniem wytycznych odnośnie zasad realizacji dachów zielonych, zawartych w podręczniku. Działanie nie powinno istotnie zwiększać kosztów budowy, bądź modernizacji budynków. 3. Zastosowane rozwiązania instalacyjno-techniczne W ramach działań mogących przeciwdziałać lub ograniczać zjawisko niskiej emisji planuje się: - Zastosować środki poprawy efektywności energetycznej budynków użyteczności publicznej w zakresie ogrzewania, takie jak modernizacje instalacji centralnego ogrzewania i wymiana źródeł ciepła na ekologiczne, zainstalowanie termostatycznych zaworów grzejnikowych oraz instalacja filtrów czy automatycznych odpowietrzników pionów. - Wprowadzenie monitoringu energetycznego budynków publicznych, dzięki któremu dane o zużyciu energii będą zapisywane w komputerowej bazie danych, a następnie analizowane. Dane uzyskane w ten sposób posłużą do zwiększania efektywności energetycznej budynków.

4 - Budowę elektrowni fotowoltaicznych na dachach budynków publicznych. Zakłada się udostępnienie pod budowę około 4 tys. m2 dachów, co pozwoli na zainstalowanie mocy na poziomie 200 kw. - Modernizację sieci i węzłów cieplnych. Szacuje się, że wyposażenie węzłów cieplnych w niezbędne urządzenia automatycznej regulacji dadzą w efekcie obniżenie o około 10 proc. obecnego zużycia energii cieplnej w stosunku do węzłów bez tych urządzeń. Dodatkowo, pozostałe zużyte rury ciepłownicze zostaną wymienione na preizolowane. 4. Źródła i sposób finansowania Działania przewidziane w SEAP będą finansowane ze środków zewnętrznych i własnych miasta. Środki na realizację powinny być zabezpieczone głównie w programach krajowych i europejskich, a we własnym zakresie konieczne jest wpisanie działań długofalowych do wieloletnich planów inwestycyjnych oraz uwzględnienie wszystkich działań w budżecie na każdy rok. Przewiduje się pozyskanie zewnętrznego wsparcia finansowego (w formie bezzwrotnych dotacji i preferencyjnych pożyczek) dla prowadzonych działań. Kwoty przewidziane na realizację poszczególnych zadań należy traktować jako szacunkowe zapotrzebowanie na finansowanie, a nie planowane kwoty do wydatkowania. W ramach corocznego planowania budżetu na kolejny rok, wszystkie jednostki, wskazane w Planie jako odpowiedzialne za realizację działań, powinny zabezpieczyć w budżecie środki na realizację odpowiedniej części zadań. Pozostałe działania, dla których finansowanie nie zostanie zabezpieczone w budżecie, powinny być brane pod uwagę w ramach pozyskiwania środków z dostępnych funduszy zewnętrznych. Ze względu na zakończony już okres środków pomocowych przewidzianych na lata , dostępność funduszy zewnętrznych (europejskich) jest znacznie ograniczona. Dlatego pozyskiwane będą dostępne fundusze z kolejnego okresu programu, przewidzianego na lata Założenia dotyczące finansowania poszczególnych inwestycji przedstawione zostały w tablicy poniżej.

5 5. Założenia finansowo-ekonomiczne Zgodnie z założeniami zawartymi w Planie działań na rzecz zrównoważonej energii... szacowany koszt poszczególnych działań oraz ich wpływ na ograniczenie zużycia energii przedstawiony został w tablicy poniżej. Oszczędności zwiazane z opłatami za zakup paliw i energii będą zależały od cen paliw i energii w latach, na które przewidziane są działania. 6. Struktura organizacyjno-zarządcza SEAP podlega władzom miasta. Zadania wynikające z Planu są przypisane poszczególnym jednostkom podległym władzom miasta, a także interesariuszom zewnętrznym. Jednostką koordynującą i monitorującą realizację Planu Działań powinno być powołane stanowisko specjalisty ds. zarządzania energią (łączącego kompetencje przypisane obecnie m.in.: wydziałom Ochrony Środowiska i Gospodarki Rolnej oraz Infrastruktury i Transportu Publicznego, a także Wydziału Kadr i Administracji). Monitoring realizacji Planu oraz jego aktualizacja podlegać będzie koordynatorowi. Zaleca się również powołanie jednostki opiniująco-doradczej, składającej się z przedstawicieli jednostek gminnych oraz interesariuszy zewnętrznych, która powinna działać w formie okresowych spotkań w strukturze Rady Energii. Głównym celem działania takiej jednostki powinno być opiniowanie i doradzanie władzom gminy w realizacji polityki energetyczno-klimatycznej (SEAP). Do realizacji SEAP przewiduje się również zaangażowanie obecnie pracującego personelu w Urzędzie Gminy oraz jednostkach gminnych. Koordynacją realizacji polityki klimatycznej będzie kierować specjalista ds. zarządzania energią lub inna wyznaczona osoba. Zakres czynności osoby koordynującej to w szczególności: - Koordynacja, opiniowanie, doradztwo ws. działań dotyczących planowania energetycznego, tworzenia strategii gospodarowania energią, Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe i Planu zaopatrzenia ; - Prowadzenie spraw związanych z pakietem klimatyczno-energetycznym 3x20 i związaną z tym realizacją SEAP;

6 - Koordynowanie planów termomodernizacyjnych dla obiektów gminnych i powiatowych; - Prowadzenie działalności informacyjnej w dziedzinie efektywnego wykorzystania energii, wydawania zaleceń mających na celu uzyskiwanie oszczędności; - Współpraca z przedsiębiorstwami energetycznymi, organizacjami i instytucjami propagującymi racjonalne użytkowanie i nowoczesne rozwiązania w zakresie zarządzania energią; - Propagowanie stosowania odnawialnych źródeł energii na terenie gminy; - Oszczędzanie energii w działaniach inwestycyjnych przez proponowanie stosowania nowoczesnych rozwiązań technicznych oraz odnawialnych źródeł energii; - Prowadzenie całokształtu spraw związanych z uczestnictwem gminy w Stowarzyszeniu Gmin Polska Sieć Energie Cités. 7. Napotkane problemy Do chwili obecnej nie napotkano większych problemów. Mimo, że projekty są w fazie początkowej jeszcze w 2013 r. energii udało się zrealizować termomodernizację budynków OSP w Chojnowie, Gimnazjum nr 1 im. Powstańców Warszawy w Piasecznie, Zespołu Szkół w Złotokłosie, budynku wielorodzinnego zlokalizowanego przy ul. Jerozolimskiej 1 w Piasecznie. Do tej pory udało się również zlecić i wykonać dokumentację audytów energetycznych dla kolejnych czterech budynków wielorodzinnych zlokalizowanych w Piasecznie przy ul. Skrzetuskiego 25 oraz ul. Urbanistów 2, ul. Urbanistów 4 i ul. Urbanistów 6. Ewentualne problemy, które mogą pojawić się w kolejnych etapach realizacji prac, będą na bieżąco rozwiązywane. Obecnie nie przewiduje się wystąpienia problemów które mogłyby poważnie zagrozić realizacji planowanych działań. Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Planergia Sp. z.o.o.