LEGENDALekcje ułożone są w układzie wiekowym

Transkrypt

1

2 LEGENDALekcje ułożone są w układzie wiekowym od przedszkolaków po młodzież ponadgimnazjalną. Informacja o wieku odbiorcy i formie zajęć znajduje się obok tematu lekcji. Pod opisem lekcji zamieściliśmy informację o maksymalnej liczbie uczestników, czasie trwania zajęć i miejscu ich prowadzenia (patrz spis skrótów obok). Słowa-klucze sygnalizują, jaką tematykę można poruszyć z uczniami przed przybyciem do nas, co pozwoli najpełniej wykorzystać udział w zajęciach.

3 JAK DO NAS TRAFIĆ Wczesnopiastowski Gród w Gieczu GPS N: E:

4 REZERWAT ARCHEOLOGICZNY WCZESNOPIASTOWSKI GRÓD W GIECZU Zajęcia prowadzone są na terenie osady edukacyjnej, a jeśli pogoda nie dopisze przenoszone są do wnętrz muzealnych W gieckim grodzie Na zajęciach przeniesiemy się w czasie, by zobaczyć, jak wyglądało życie naszych średniowiecznych przodków. Uczestnicy zajęć będą mogli aktywnie uczestniczyć w rekonstrukcji konkretnych prac związanych np. z prowadzeniem domu. W trakcie zajęć dzieci dowiedzą się, do czego służyły przedmioty z wyposażenia średniowiecznego domostwa i obejścia, w jaki sposób przygotowywano posiłki, jak spędzano wolny czas. Słowa-klucze: wyposażenie średniowiecznej chaty, życie codzienne w grodzie Garncarz z błota narobi złota Zapraszamy do odwiedzenia warsztatu garncarza, gdzie dzieci poznają znaczenie gliny i jak była ona wykorzystywana w życiu codziennym przez naszych przodków. Uczestnicy dowiedzą się, jak powstawały naczynia, po co do masy garncarskiej dodawano sieczki słomianej i czy dawni garncarze zawsze byli zadowoleni z efektów swojej pracy. Uruchamiając własną wyobraźnię, dzieci będą mogły wykorzystać pozyskaną na zajęciach wiedzę do tworzenia własnych glinianych prac. Słowa-klucze: glina, garncarstwo, naczynia ceramiczne Książęce łowy Zapraszamy na wyprawę łowiecką na grubego zwierza. W trakcie zajęć dzieci dowiedzą się, na jakie zwierzęta polowano w średniowieczu, nauczą się je rozpoznawać i tropić. Wspólnie zastanowimy się, czy las jest nadal potrzebny i dlaczego warto go chronić. Uczestnicy będą mieli również okazję wziąć udział w dawnych obrzędach łowieckich oraz poćwiczyć zręczność, tak potrzebną każdemu łowcy. Słowa-klucze: łowiectwo, zwierzęta leśne, polowanie, tropienie Średniowieczna strojnisia, czyli podróż w głąb średniowiecznej szafy Uczestnicy dowiedzą się m.in., jak wyglądały średniowieczne stroje i ozdoby oraz z czego je pozyskiwano. Może się okazać, że wytwarzanie ubrań jest dużo bardziej skomplikowane niż się wydaje. W ramach zajęć dzieci będą mogły spróbować własnych sił w tkaniu, szyciu czy wyszywaniu oraz własnoręcznie wykonać proste ozdoby z modeliny. Słowa-klucze: ubiory średniowieczne, tkactwo, biżuteria Tajemnice, które skrywa ziemia Zapraszamy dzieci do udziału w ekspedycji archeologicznej. Uczestnicy zapoznają się z metodami badań archeologicznych i podejmą próbę samodzielnego odszukania śladów pozostawionych przez naszych przodków. W trakcie zajęć uczniowie poznają zasady i cele badań powierzchniowych, spróbują nanieść wyniki swoich poszukiwań na mapę topograficzną i samodzielnie zinterpretować ich wyniki. Będą potrafili wyjaśnić takie pojęcia, jak: stanowisko archeologiczne, wykop czy chronologia. Wspólnie zastanowimy się również, w jaki sposób i dlaczego chroni się zabytki archeologiczne. Słowa-klucze: archeologia, zabytek, wykopaliska, ochrona dziedzictwa archeologicznego

5 Dzień powszedni, dzień świąteczny, czyli jak żyli nasi przodkowie w średniowieczu W trakcie tych zajęć na własnej skórze będzie można przekonać się o trudach życia mieszkańców średniowiecznej osady. Poznamy dawne metody ich pracy i sposoby odpoczynku oraz spróbujemy się zastanowić, czym różnią się te sfery życia dziś. Po zajęciach dzieci będą potrafiły objaśnić, jak skonstruowana była osada średniowieczna, nazwać poszczególne przedmioty z wyposażenia domu i zagrody oraz wskazać ich przeznaczenie. Nieobce będą im też sekrety średniowiecznej kuchni. Słowa-klucze: osada średniowieczna, wyposażenie chaty, rzemiosło średniowieczne Radłem i broną Zajęcia o sposobach uprawy roli i chowu zwierząt w średniowieczu, podczas których przeniesiemy się do średniowiecznej osady. Nauczymy się rozpoznawać podstawowe gatunki roślin uprawianych na polach i w ogródkach, a także poznamy narzędzia służące do ich uprawy i zbioru. Porozmawiamy o tym, jakie zwierzęta chowano i do czego były one wykorzystywane. Uczestnicy zajęć będą mogli sami zakosztować trudów pracy na roli. Słowa-klucze: cykle natury, uprawa roślin, chów zwierząt Łaskawe ziele, czyli o ziołach i ich mocy Wykład o właściwościach ziół i roślin nieuprawnych w średniowieczu (leczenie, trucie, magia, farbowanie, jedzenie). Uczestnicy zajęć wcielą się w rolę uczniów sławnego zielarza, który nauczy ich rozpoznawać najpopularniejsze gatunki ziół, drzew i krzewów, a także zdradzi ich leczniczą i magiczną moc. Celem zajęć jest przybliżenie dzieciom prastarej wiedzy zielarskiej, a w konsekwencji nauczenie różnorodnych sposobów wykorzystania ziół i przetworów roślinnych. Słowa-klucze: średniowiecze, zielarstwo, wykorzystanie roślin nieuprawnych Nie święci garnki lepią Zajęcia o wykorzystywaniu gliny w produkcji przedmiotów ceramicznych w pradziejach i średniowieczu. Po zajęciach uczniowie będą potrafili wyjaśnić znaczenie gliny i jej zastosowania w życiu codziennym, omówić etapy wytwarzania naczyń (przygotowanie masy garncarskiej, suszenie, wypał), zdobędą także praktyczne umiejętności garncarskie, które będą mogli doskonalić podczas samodzielnego tworzenia naczyń i zabawek glinianych. Słowa-klucze: glina, garncarstwo, naczynia ceramiczne, budownictwo Szafa białogłowy Zajęcia o wytwarzaniu odzieży i ozdób w średniowieczu, podczas których poznamy standardy średniowiecznej mody. Dowiemy się, z czego wytwarzano ubrania i ozdoby oraz spróbujemy samodzielnie wykonać niektóre elementy strojów. Najbardziej wytrwałym proponujemy tkanie krajek na bardku po warsztatach słowa te nie będą już brzmieć tak tajemniczo. Słowa-klucze: ubiory średniowieczne, tkactwo, biżuteria Benedyktyńska praca, czyli o trudach życia w średniowiecznym zakonie Zapraszamy do wtopienia się w ciszę średniowiecznego klasztoru. Poznamy reguły obowiązujące zakonników i zaznajomimy się z licznymi pracami, które wykonywali. Dowiemy się m.in., dlaczego mnisi używali języka migowego, co to jest tonsura czy skryptorium. Zastanowimy się, czy potrafilibyśmy żyć według zasad panujących w średniowiecznym zakonie. Słowa-klucze: zakon, święty Benedykt, reguła zakonna Średniowieczne zapiski Zachęcamy do poznania sekretów średniowiecznego skryptorium. Podczas zajęć dzieci będą miały okazję zapoznać się ze średniowiecznymi kronikami, a także z materiałami i narzędziami wykorzystywanymi do tworzenia zapisków. Uczestnicy spróbują również swoich sił w pisaniu gęsim piórem oraz stilusem na woskowych tabliczkach. Słowa-klucze: średniowieczne kroniki, skryptorium

6 Pod pradawną strzechą, czyli o dawnym budownictwie Zapraszamy do zgłębienia sekretów słowiańskiego budownictwa. Dowiemy się, jakie materiały wykorzystywano do budowy domów i jak użytkowano przestrzeń wewnątrz budynków. Uczestnicy będą mieli także okazję zapoznać się z różnymi sposobami wznoszenia wałów grodowych. Swoje zdolności konstruktorskie sprawdzą np. przy wylepianiu ścian gliną czy pleceniu płotów. Po zajęciach uczestnicy będą potrafili wytłumaczyć, co to jest ziemianka czy konstrukcja hakowa. Słowa-klucze: budownictwo, rodzaje konstrukcji, materiały budowlane Co to jest archeologia? Postaramy się, wspólnie z uczestnikami, znaleźć odpowiedź na to pytanie, zgłębiając arkana pracy archeologa. Zapraszamy na wspólną ekspedycję w poszukiwaniu śladów przeszłości. Młodzi adepci archeologii dowiedzą się między innymi, co to jest stanowisko archeologiczne, wykop, obiekt czy artefakt. Będą mieli również okazję zapoznać się z zasadami prowadzenia wykopalisk podczas samodzielnej eksploracji. Zwieńczeniem zajęć będzie próba interpretacji funkcji obiektów archeologicznych. Słowa-klucze: archeologia, stanowisko archeologiczne, wykopaliska, ochrona dziedzictwa archeologicznego Skąd się wzięło muzeum? Jeśli chcecie się dowiedzieć, jak powstawały muzea i jaką kiedyś pełniły funkcję, to zapraszamy w podróż w czasie, która zawiedzie nas między innymi w zakamarki gabinetów osobliwości. Uczestnicy zajęć dowiedzą się, co to były wunderkamery i kto je tworzył oraz jaką rolę w historii muzealnictwa odegrał róg jednorożca. W trakcie warsztatów będzie można również stworzyć własną kolekcję i zapoznać się z zasadami selekcji zbiorów. Słowa-klucze: muzeum, kolekcjonerstwo, gabinet osobliwości Życie w słowiańskiej osadzie Zapraszamy w podróż do średniowiecznej osady, by przekonać się, jak mógł wyglądać dzień powszedni jej mieszkańców. Uczestnicy zajęć będą mogli aktywnie uczestniczyć w rekonstrukcji konkretnych prac związanych np. z przygotowywaniem posiłków czy wykonaniem stroju. Słowa-klucze: życie codzienne w średniowieczu, średniowieczne rzemiosło

7 Chłop robotny, żona pyskata zdobędą pół świata Jak w średniowieczu postrzegano role społeczne kobiet i mężczyzn? Jakie prawa im przysługiwały? Jakie prace związane były z określoną płcią? Wraz z uczestnikami zajęć postaramy się znaleźć odpowiedzi na te pytania i zastanowimy się czy echa średniowiecznych poglądów brzmią nadal we współczesnych stereotypach dotyczących kobiet i mężczyzn. Sprawdzimy również, jak uczniowie poradzą sobie z wykonywaniem zadań przypisywanych do płci przeciwnej. Słowa-klucze: role płciowe, kobieta i mężczyzna w średniowieczu, feminizm Chrystianizacja Polski Geneza państwa polskiego, podobnie jak początki innych średniowiecznych państw słowiańskich, zawiera liczne znaki zapytania i nadal jest przedmiotem wielu naukowych sporów i debat. W trakcie zajęć zaprezentujemy najważniejsze zagadnienia związane z tworzeniem się państwa polskiego w X wieku i najnowsze teorie na ten temat. Podczas zwiedzania wystawy Terra sancta Giecz w monarchii piastowskiej zastanowimy się, jakie informacje o początkach państwa polskiego możemy uzyskać ze źródeł historycznych i archeologicznych. Liczba uczestników: max. 35 osób; czas trwania: min Słowa-klucze: państwo pierwszych Piastów, Mieszko I Jak powstawała Polska? Geneza państwa polskiego, podobnie jak początki innych średniowiecznych państw słowiańskich, zawiera liczne znaki zapytania i nadal jest przedmiotem wielu naukowych sporów i debat. W trakcie zajęć zaprezentujemy kluczowe zagadnienia związane z tworzeniem się państwa polskiego w X wieku i najnowsze teorie na ten temat. Wspólnie zastanowimy się, jakie informacje o początkach państwa polskiego możemy uzyskać ze źródeł historycznych i archeologicznych. Słowa-klucze: Polanie, Piastowie, Mieszko I Warsztat pracy archeologa Z czym kojarzy się archeologia? Czy polega jedynie na wykopywaniu przedmiotów z ziemi? Co to jest artefakt? Na te i inne pytania odpowiemy wspólnie, poznając zawiłości pracy archeologa. Uczestnicy zajęć zaznajomią się z różnymi metodami badań archeologicznych, rodzajami stanowisk i sposobami datowania zabytków. Podejmą również samodzielną próbę interpretacji i rekonstrukcji znalezisk archeologicznych. W trakcie zajęć będzie można przekonać się w praktyce, ile wspólnego ma codzienna praca archeologa z obrazem tego zawodu wykreowanym przez filmy przygodowe. Słowa-klucze: archeologia, metody badań archeologicznych, interpretacja znalezisk, ochrona dziedzictwa archeologicznego Język rzeczy, czyli jak odczytywać znaczenie przedmiotów z przeszłości Zajęcia mają na celu ukazanie, w jaki sposób nadaje się znaczenie przedmiotom, jak przedmioty stają się symbolami identyfikującymi grupy społeczne, jakie przedmioty obecnie są manifestacją przynależności do określonych społeczności. W trakcie warsztatów uczestnicy spróbują odczytać informacje zawarte w artefaktach i przypisać im określone funkcje. Słowa-klucze: interpretacja artefaktów, znak i symbol, kontekst kulturowy

8 Jak zostać królem? Podczas wykładu uczestnicy usłyszą o sposobach budowania wizerunku i umacnianiu statusu społecznego w średniowieczu i obecnie. Wspólnie zastanowimy się nad tym, czy w dzisiejszym świecie wykorzystuje się dawne strategie umacniania i podkreślania statusu społecznego. W trakcie warsztatów uczestnicy postarają się odkryć w materiale historycznym i archeologicznym elementy, które świadczyłyby o ich wykorzystywaniu w sferze ideologicznej. Słowa-klucze: status społeczny, władza, wizerunek średniowiecznego władcy Lekcje okolicznościowe Przyniósł zajączek jajka (marzec kwiecień) Spotkanie poświęcone zwyczajom i obrzędom wielkanocnym, połączone z wykonywaniem świątecznych dekoracji. Prezentacja multimedialna przybliży uczestnikom dawne wierzenia, których echa wciąż pobrzmiewają w zwyczajach świątecznych. Czas trwania: 90 min Słowa-klucze: tradycje świąteczne, Wielkanoc, wierzenia Słowian Gody, czyli o dawnych obchodach świąt Bożego Narodzenia (grudzień) Celem zajęć jest przybliżenie uczestnikom dawnych, często już zapomnianych zwyczajów świątecznych. Spotkanie ma formę pogadanki ilustrowanej prezentacją multimedialną, połączonej z przygotowywaniem tradycyjnych ozdób świątecznych. Czas trwania: 90 min Słowa-klucze: Szczodre Gody, tradycje świąteczne Oferta dla szkół ponadgimnazjalnych obejmuje również możliwość zorganizowania na terenie osady edukacyjnej imprez integracyjnych prowadzonych w formie historycznej gry terenowej. Jeżeli chcielibyście Państwo spędzić więcej czasu w naszym Rezerwacie, to istnieje możliwość zamówienia lekcji wraz z ogniskiem. W ramach organizacji ogniska rezerwujemy dla grupy miejsce piknikowe na terenie osady edukacyjnej, zapewniamy drewno oraz kijki na kiełbaski. Koszt takiej lekcji wynosi 6 złotych od osoby (opiekunowie są zwolnieni z opłat).

9 KONTAKT Z NAMI Zajęcia edukacyjne odbywają się od wtorku do piątku w godzinach od 9:30 bądź 10:00 (w zależności od godzin otwarcia Oddziału Muzeum) do 14:00. Zajęcia uzależnione są od pogody! GRÓD W GIECZU Informacja o cenach biletów i zajęć muzealnych oraz rezerwacja zajęć edukacyjnych - (61) i na stronie internetowej (zakładka Edukacja) KONTAKT: giecz@lednica.pl giecz.pk@lednica.pl Rezerwat Archeologiczny Gród Wczesnopiastowski w Gieczu Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Grodziszczko Dominowo Oferta dla szkół ponadgimnazjalnych obejmuje również możliwość zorganizowania na terenie osady edukacyjnej imprez integracyjnych, prowadzonych w formie historycznej gry terenowej.

10 Copyright Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Lednica 2015 All rights reserved Muzeum jest dla wszystkich. Informator edukacyjny Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Autor tekstów: Patrycja Klimowicz Opracowanie graficzne: Diamenton Multimedia Fotografie: Mariola Jóźwikowska, Mariola Olejniczak, Judyta Grzechowiak, Teresa Krysztofiak, Andrzej Ziółkowski, Wojciech Kujawa, Jacek Wrzesiński, Tomasz Sobkowiak Wydanie 3 ISBN

11 ISBN