PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA PRZYRODA KLASA 6 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 IM. SENATU RP W BRANIEWIE

2 Ogólne zasady oceniania: Uczeń może otrzymać ocenę z: odpowiedzi ustnej, aktywności na lekcji, pracy dodatkowej wykonanej w grupie lub samodzielnie, pracy w ćwiczeniach, pracy domowej, pracy pisemnej- kartkówki, sprawdzianu zasady oceny sprawdzianów podano w Statucie Szkoły I Dział- Odkrywamy tajemnice naszej planety Na oceną dopuszczającą uczeń powinien: rozpoznać na ilustracji i podać nazwisko twórcę teorii heliocentrycznej, podać nazwę jednej z gwiazd, podpisać pod ilustracją, rysunkiem przedstawione ciało niebieskie używając nazw- planeta, kometa, gwiazda księżyc, podać nazwy co najmniej dwóch planet, opisać kształt ziemi i odczytać z rysunku jej wymiary, podać przykłady ciał przyciąganych przez magnes (co najmniej 3), podać przykłady ciał przyciąganych których magnes nie przyciąga (co najmniej 3), wymienić zastosowanie igły magnetycznej, zbudować prosty kompas według instrukcji podanej w podręczniku, pokazać na mapie i globusie równoleżniki i południki, zaznaczyć na globusie półkule; wschodnią zachodnią, północną i południową, wyjaśnić, dlaczego na ziemi występuje dzień i noc, pory roku, czym jest doba, podać daty początku kalendarzowych pór roku, pokazać na globusie i mapie zwrotniki, koła podbiegunowe, równik, pokazać na mapie położenie kontynentów, oceanów, odczytać ich nazwy, opisać dowolny kontynent, wyjaśnić, dlaczego obszary położone nadmorskie są atrakcyjne turystyczne, omówić wyprawę K. Kolumba, podać z imienia i nazwiska co najmniej dwóch podróżników, którzy przyczynili się do poznania świata. Na oceną dostateczną uczeń powinien: odróżnić gwiazdę od innych ciał niebieskich, podać nazwę galaktyki w której żyje, wymienić nazwy ciał niebieskich, opisać Słońce, budowę i wygląd komety, wyjaśnić dlaczego na Ziemi występują warunki sprzyjające rozwojowi życia, opisać budowę globusa, podpisać bieguny na rysunkach magnesów przyciągających się lub odpychających stosując symbole N i S,

3 na podstawie obserwacji rysuje linie sił pola magnetycznego, pokazać na globusie bieguny magnetyczne Ziemi, wyjaśnić jaka jest różnica pomiędzy równikiem a innymi równoleżnikami, narysuje na globusie bieguny i południki, i podpisze je, określić kierunki na mapie, zaznaczy na mapie, globusie punkty leżące na rym samym południku lub równoleżniku, wyjaśnić dlaczego wprowadzono rok przestępny, omówić oświetlenie Ziemi w dniach równonocy, pokazać na mapie, globusie strefy oświetlenia Ziemi, wyjaśnić pojęcie kontynent, podać nazwy towarów transportowanych droga morską, pokazać na mapie, globusie trasę wyprawy morskiej F. Magellana, wymienić odkrycia J. Cooka. Na oceną dobrą uczeń powinien: omówić założenia teorii geocentrycznej i heliocentrycznej, wyjaśnić czym są galaktyki, wymienić w kolejności planety Układu Słonecznego, wyjaśnić czym są planetoidy, na podstawie opisu identyfikować ciała niebieski, podać rolę atmosfery ziemskiej, wyjaśnić, czym jest oś ziemska, wyjaśnić pojęcia bieguny jednoimienne i różnoimienne, wykazać istnienie pola magnetycznego Ziemi za pomocą kompasu, podać przykłady ciał zakłócających wskazania kompasu, wyjaśnić pojęcia : siatka geograficzna, siatka kartograficzna, podać nazwę półkul na których znajduje się wskazany obiekt, określić, gdzie wcześniej wzejdzie Słońce, mając podany punkt odniesienia, wyjaśnić skutki nachylenia Ziemi, omówić oświetlenie Ziemi w dniach przesilenia letniego i zimowego, porównać kontynent Ameryki Północnej i Ameryki Południowej, podać rolę oceanów, jako magazynu żywności, wymienić surowce mineralne pozyskiwane z mórz i oceanów, wymienić przyczyny wielkich odkryć geograficznych, scharakteryzować odkrycia geograficzne dokonane w XX wieku. Na oceną bardzo dobrą uczeń powinien: wyjaśnić czym jest wszechświat, wyjaśnić przyczyny pozornego ruch sklepienia niebieskiego, podzielić planety na :ziemskie; olbrzymy i karłowate, omówić, w jaki sposób można otrzymać magnes, wyjaśnić pojęcie pole magnetyczne, linie si pola magnetycznego, omówić zależność miedzy położeniem ziemskich biegunów magnetycznych i geograficznych,

4 podać przykłady praktycznego wykorzystania umiejętności określania położenia punktów na Ziemi, wyjaśnić, dlaczego na Ziemi występują różnice czasu, wyjaśnić od czego zalezą dopływy energii słonecznej w ciągu roku, omówić wpływ zmian dopływu energii słonecznej na życie organizmów na różnych obszarach Ziemi, opisać poznane kontynenty, pokazać na mapie miejsca wydobycia ropy naftowej z dna oceanów, wskazać różnice miedzy podróżami odkrywczymi w XX wieku, a podróżami z epoki wielkich odkryć geograficznych, Na oceną celującą uczeń powinien: przygotować dodatkowe informacje na temat Wszechświata, Układu Słonecznego, badań kosmosu, wyjaśnić, wykorzystując wiadomości o budowie wewnętrznej Ziemi, dlaczego jest ona nazywana wielkim magnesem, wyjaśnić pojęcie: długość i szerokość geograficzna, wskazać w którym z wybranych miast w Polsce szybciej zajdzie lub wzejdzie Słońce, przygotować wykresy słupkowe ilustrujące zestawienia kontynentów czy oceanów z uwagi na ich pole powierzchni, przygotować i przedstawić informacje o Polakach, którzy badali kontynenty. II Dział - Poznajemy zjawiska fizyczne Na oceną dopuszczającą uczeń powinien: podać przykłady ciał w ruchu, rozpoznać na podstawie rysunku toru ruch prostoliniowy i krzywoliniowy, podać przykłady występowanie sił tarcia, wymienić czynniki od których zależy wielkość siły oporu, omówić doświadczenia badające siłę oporu powietrza, podać przykłady elektryzowania się ciał z życia codziennego (4 przykłady), wymienić odbiorniki prądu elektrycznego, zbudować prosty obwód elektryczny posługując się rysunkiem, wymienić zasady oszczędzania prądu elektrycznego, podać przykłady sztucznych źródeł światła, znać zasady bezpiecznego korzystania z elektryczności, podać cechy obrazy zaobserwowanego przez camerę obscurę, narysować schemat odbicia światła od gładkiej powierzchni, wyjaśnić, dlaczego należy używać elementy odblaskowe, znać zasady budowy i wykorzystania lupy, wymienić źródła dźwięku, znać wpływ hałasu na zdrowie człowieka. Na oceną dostateczną uczeń powinien: wyjaśnić, czym jest ruch ciał,

5 scharakteryzować wielkości opisujące ruch: prędkość, drogę, czas, podać przykłady w których występuje niewielkie tarcie, wyjaśnia pojęcie; siła oporu, formułować wnioski na podstawie doświadczenia badającego siły oporu powietrza, omówić wzajemne oddziaływanie ładunków elektrycznych o takich samych i różnych znakach, podać przykłady źródeł prądu, podać przykłady przewodników i izolatorów elektrycznych, badać doświadczalnie przewodnictwo elektryczne różnych ciał, wykonać camerę obscurę, według instrukcji, rysować odbicie światła od powierzchni chropowatej, wyjaśnić, kiedy obraz widziany przez lupę jest obrazem powiększonym, wskazać na rys. oka soczewkę, wymienić cechy dźwięku, porównać prędkość rozchodzenia się dźwięku w różnych ośrodkach. Na oceną dobrą uczeń powinien: wyjaśnić, czym jest układ odniesienia, na czym polega względność ruchu, obliczyć prędkość poruszającego się ciała, omówić znaczenie siły tarcia, znać sposoby zmniejszenia lub zwiększenia sił tarcia, przeprowadzić doświadczenie porównujące siły oporu wody i powietrza, wyjaśnić, czym jest siła elektryczna, wyjaśnić pojęcia: przewodniki, izolatory, podać wartość napięcia występującego w domowej instalacji elektrycznej, baterii, akumulatorze samochodowym, wymienić skutki przepływu prądu elektrycznego, podać przykłady wykorzystania camery obscura, podać przyrządy, w których wykorzystano zjawisko odbicia światła, wyjaśnić, dlaczego za pomocą lupy można zapalić kartkę papieru, omówić cechy dźwięku. Na oceną bardzo dobrą uczeń powinien: posługując się przykładami omówić względność ruchu i spoczynku, obliczyć jeden z parametrów ruchu, mając dwa pozostałe, wyjaśnić od czego zależy siła tarcia, omówić zależności między poszczególnymi czynnikami a wielkością siły oporu, omówić sposób, w jaki ciała naelektryzowane oddziaływają na ciała obojętne elektrycznie, wyjaśnić, czym jest prąd elektryczny, omówić zasadę działania camery obscura, wyjaśnić pojęcie ognisko, ogniskowa, omówić powstanie obrazu w oku, wyjaśnić na czym polega rozchodzenie się dźwięku, porównać prędkość światła i dźwięku (błyskawica, grzmot).

6 Na oceną celującą uczeń powinien: wykonać obliczenia wymagające przeliczania jednostek prędkości, wyjaśnić np. związek pomiędzy lawinami błotnymi a siłami tarcia, podać przykłady budowy zewnętrznej zwierząt służące do zmniejszenia siły oporu ich ruchu, wyjaśnić, dlaczego przebywanie w samochodzie podczas burzy jest bezpieczne, omówić zasadę działania bezpieczników, omówić zjawisko zaćmienia Słońca i zjawisko półcienia, przygotować i przedstawić informację dotyczące wad wzroku - krótkowzroczność, dalekowzroczność, omówić zjawisko echa, echolokacji, podać zwierzęta, które mają bardzo dobrze rozwinięty zmysł słuchu (lepiej od człowieka). III Dział- Odkrywamy tajemnice świata zwierząt. Na oceną dopuszczającą uczeń powinien: wymienić miejsca w których żyją zwierzęta, podać miejsce występowania robaków pasożytniczych, na ilustracji wskazać parzydełkowca, nicienia i płazińca, dżdżownicę i pijawkę, rozpoznać zwierzęta należące do stawonogów, wymienić przedstawicieli stawonogów, wymienić miejsca w których żyją mięczaki i podać nazwy ich przedstawicieli, wskazać na ilustracji główne części budowy ryby, rozpoznać na ilustracjach po 2 gatunki ryb słodkowodnych i słonowodnych, wyjaśnić, dlaczego płaza zaliczmy do zwierząt lądowo - wodnych, rozpoznać na ilustracji co najmniej trzy gatunki płazów, podać miejsca występowania gadów, przyporządkować pokazane na ilustracji gatunki gadów do poszczególnych grup systematycznych, wymienić miejsca występowania żmii zygzakowatej, i jak należy się zachować kiedy nas ugryzie, podać, co najmniej trzy cechy przystosowujące ptaka do lotu, wymienić cech charakterystyczne ptaków drapieżnych, podać dwa gatunki ptaków gniazdujących w Polsce, przyporządkować wskazane ssaki do miejsc ich bytowania, na ilustracji rozpoznać co najmniej 4 ssaki żyjące w Polsce. Na oceną dostateczną uczeń powinien: przyporządkować przedstawione zwierzęta do kręgowców i bezkręgowców, wymienić przynajmniej dwóch przedstawicieli parzydełkowców, wykonać schematyczny rysunek polipa i meduzy, omówić budowę zewnętrzną tasiemca, wymienić przynajmniej dwóch przedstawicieli pierścienic żyjących w Polsce, wymienić wspólne cechy budowy stawonogów, rozpoznać na ilustracji przedstawicieli poszczególnych grup stawonogów, wymienić części ciała mięczaków,

7 wymienić cechy budowy płaza pozwalające mu żyć w dwóch środowiskach, rozpoznać na ilustracji płazy żyjące w Polsce,(3) podać elementy budowy skóry gada chroniące przed urazami mechanicznymi, rozpoznać na ilustracji gady żyjące w Polsce (3), omówić budowę pióra ptaka, omówić sposób rozmnazania się ptaków, podać przekształcenia kończyn ssaków w zależności od pełnionych przez nie funkcji, rozpoznać gatunki ptaków i ssaków żyjących na danym terenie. Na ocenę dobrą uczeń powinien: podać przykłady zwierząt należących do kręgowców i bezkręgowców, opisać sposób odżywiania parzydełkowców, wskazać przystosowanie w budowie tasiemca i glisty ludzkiej do trybu życia, wyjaśnić termin- pierścienice, rozpoznać na ilustracji poszczególne grupy mięczaków, omówić sposób oddychania ryb, płazów, scharakteryzować wybranego przez siebie płaza, wymienić cechy budowy gadów świadczące o ich przystosowaniu do życia, omówić poszczególne grupy gadów, wymienić rodzaje piór ptaka i podać ich rolę, wyjaśnić pojęcie gniazdownik i zagniazdownik i podać przedstawicieli, omówić budowę skóry ssaka w związku ze środowiskiem w jakim żyje, Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien: wymienić charakterystyczne cechy kręgowców i bezkręgowców, porównać postać polipa i meduzy, oraz nicienia i płazińca, opisać sposób poruszania się dżdżownicy, wyjaśnić proces linienia u stawonogów, omówić sposoby rozmnażania się ryb, omówić cechy budowy płaza pozwalające mu żyć w dwóch środowiskach, dzielić płazy na bezogonowe i ogoniaste, podając ich charakterystyczne cechy, omówić sposób rozmnazania się gadów, porównać budowę płazów i gadów, podać cechy charakterystyczne budowy żmii zygzakowatej, wyjaśnić przyczynę budowy układu oddechowego, omówić charakterystyczne cechy wybranych grup ptaków (blaszkodzioby, strusie, pingwiny), omówić sposób oddychania i rozmnazania się ssaków. Na ocenę celującą uczeń powinien: omówić budowę komórki zwierzęcej, omówić rozwój owadów, przygotować i przedstawić informacje o mięczakach żyjących w Polsce, przygotować i przedstawić informacje o wymarłych gadach, wyjaśnić na czym polega pasożytnictwo lęgowe,

8 rozpoznać tropy (2-3) gatunków zwierząt żyjących w Polsce. IV Dział - poznajemy różnorodność krajobrazów Ziemi. Na ocenę dopuszczająca uczeń powinien: wymienić składniki pogody i narzędzia służące do ich mierzenia, opisać aktualny stan pogody za oknem, wskazać na mapie strefy klimatyczne Ziemi i trzy strefy krajobrazowe, rozpoznać na ilustracji krajobraz wilgotnych lasów równikowych i podać dwie jego cechy, rozpoznać 2 rośliny i 3 zwierzęta występujące w lasach równikowych, rozpoznać na ilustracji krajobraz sawanny i podać dwie jego cechy, rozpoznać 2 rośliny i 3 zwierzęta występujące na sawannie, rozpoznać na ilustracji krajobraz pustyń gorących i podać dwie jego cechy, wskazać na mapie Saharę, rozpoznać 2 rośliny i 3 zwierzęta występujące na pustyni, podać cechy dromadera umożliwiające mu życie w gorącym klimacie, rozpoznać na ilustracji krajobraz strefy śródziemnomorskiej i podać dwie jego cechy, rozpoznać 2 rośliny i 3 zwierzęta występujące w strefie śródziemnomorskiej, podąć 5 produktów otrzymanych z roślin występujących w strefie śródziemnomorskiej, rozpoznać 5 drzew i 5 zwierząt występujących w strefie lasów liściastych i mieszanych, wymienić warstwy lasu i podać zmiany w jego wyglądzie w zależności od pory roku, rozpoznać na ilustracji krajobraz strefy stepów i podać dwie jego cechy, rozpoznać 2 rośliny i 3 zwierzęta występujące w strefie stepów, rozpoznać na ilustracji krajobraz północnych lasów iglastych, rozpoznać 3 rośliny i 5 zwierząt występujących w tajdze, rozpoznać na ilustracji krajobraz tundry, rozpoznać 2 rośliny i 3 zwierzęta występujące w tundrze, rozpoznać na ilustracji krajobraz pustyń lodowych, rozpoznać gatunki 3 zwierzęta występujące na pustyniach lodowych, na podstawie ilustracji omówić budowę pingwina, wskazać na mapie Alpy. Na ocenę dostateczną uczeń powinien: wyjaśnić pojęcia: klimat, pogoda, deszcze zenitalne, odczytać informację z wykresu klimatycznego, porównać na podstawie mapy strefy klimatyczne występujące na półkuli północnej i południowej, wymienić cechy klimatu morskiego, kontynentalnego i górskiego, omówić przystosowanie roślin i zwierząt do życia w wilgotnym lesie równikowym, sawannie, pustyniach, strefie śródziemnomorskiej, lasach liściastych, mieszanych, tajdze, górach wysokich. Na ocenę dobrą uczeń powinien: określić czynniki wpływające na występowanie danego klimatu,

9 wyjaśnić pojęcia: strefy klimatyczne, klimat astrefowy, liany, epifity, makia,step, pampa, preria, strefa sucha, strefa deszczowa, omówić wpływ działań człowieka na zmianę klimatu i stref krajobrazowych na Ziemi, wymienić zalety życia zwierząt w stadzie, omówić przystosowanie roślin do oszczędnego gospodarowania wodą, omówić cechy poznanych klimatów wymienić po kolei piętra roślinne występujące w Alpach. Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien: określić cechy klimatu na podstawie wykresu, omówić związek występowania stref klimatycznych z oświetleniem Ziemi, omówić zależności miedzy strefami klimatycznymi a strefami krajobrazowymi, omówić zagrożenia wynikające z działalności człowieka w strefie lasów równikowych, omówić sposób powstawania deszczy zenitalnych, podać łańcuchy pokarmowe występujące na sawannie, podać różnicę miedzy dromaderem a baktrianem, opisać cechy roślin tworzących makię, pokazać na mapie atrakcje turystyczne strefy śródziemnomorskiej, pustynie kamieniste, piaszczyste, żwirowe, opisać zmiany w życiu roślin i zwierząt wraz ze zmianą warunków atmosferycznych w strefach: lasów mieszanych, iglastych, tundry, sawanny, wyjaśnić pojęcia: roślinność twardolistna, tajga ciemna, tajga jasna, wyjaśnić dlaczego w górach wysokich występuje piętrowy układ roślin. Na ocenę celującą uczeń powinien: opisać życie mieszkańców każdej ze stref krajobrazowych, przygotować informacje na temat pogodowych zjawisk ekstremalnych występujących w Polsce, Europie i na świecie, przygotuje prezentację wybranej strefy krajobrazowej, przygotuje informacje na temat Polaków biorących udział w wyprawach na obszary polarne. V Dział- Poznajemy substancje i ich przemiany. Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien: wymienić przykłady mieszanin, badać doświadczalnie wpływ mieszania i temperatury na szybkość rozpuszczania się cukru, soli w wodzie, sformułować wnioski po przeprowadzonym doświadczeniu, znać sposoby rozdzielenia mieszanin niejednorodnych i jednorodnych, wymienić mieszaniny jednorodne występujące w życiu codziennym, nazwać przemiany stanów skupienia substancji. Na ocenę dostateczną uczeń powinien: wyjaśnić pojęcia : mieszanina jednorodna, mieszanina niejednorodna,

10 wymienić czynniki wpływające na szybkość rozpuszczenia się substancji, podać po trzy przykłady mieszanin, dobrać do podanych mieszanin sposoby ich rozdzielenia, wyjaśnić różnicę między rozpuszczaniem a topnieniem substancji, podać przykłady przemian nieodwracalnych zachodzących w najbliższym środowisku. Na ocenę dobra uczeń powinien: omówić cechy mieszanin, omówić składniki roztworu, wyjaśnić pojęcia - stopy, korozja potrafić rozdzielić dwoma sposobami mieszaninę wody i kredy, wyjaśnić na czym polega przemiana odwracalna i nieodwracalna, Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien: wyjaśnić pojęcie mieszanina, podać przykłady substancji nie rozpuszczalnych w wodzie, znać i stosować różne sposoby rozdzielenia mieszanin jedno i niejednorodnych, wyjaśnić proces utleniania i spalania. Na ocenę celującą uczeń powinien: wyjaśnić dlaczego katastrofy tankowców stanowią zagrożenie dla środowiska, omówić sposób otrzymania tlenu z powietrza przez Karola Olszewskiego i Zbigniewa Wróblewskiego, wyjaśnić dlaczego wysoka temperatura ciała człowieka stanowi zagrożenia dla jego życia. VI Dział- Odkrywamy, jak się zmienia Ziemia. Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien: podać przykłady zasobów Ziemi, podać 2 przykłady globalnych skutków zanieczyszczenia planety, wymienić nazwy gazów cieplarnianych, podać przykłady źródeł kwaśnych deszczy, podać 2 sposoby zmniejszenia produkcji gazów cieplarnianych, podać po dwa przykłady ratowania gatunków roślin i zwierząt zagrożonych w swoich środowiskach. Na ocenę dostateczną uczeń powinien: wyjaśnić pojęcie zasoby przyrody i podać przykłady zasobów odnawialnych i nieodnawialnych, wymienić przyczyny zanieczyszczeń środowiska, wyjaśnić pojęcie dziura ozonowa, wymienić, jakich pamiątek nie wolno przywozić z podróży. Na ocenę dobrą uczeń powinien: scharakteryzować wyczerpywalne zasoby przyrody, omówić na przykładach odtwarzanie się zasobów przyrody,

11 wyjaśnić, dlaczego zanieczyszczenie powietrza należy do szczególnie niebezpiecznych, wyjaśnić rolę gazów cieplarnianych i podać czynniki wpływające na wzrost ich ilości na planecie, podać przykłady działań podjętych przez różne organizacje na rzecz ochrony środowiska. Na ocenę bardzo dobra uczeń powinien: omówić rolę dziury ozonowej, podać sposoby zapobiegania zwiększaniu się ilości kwaśnych deszczy, podać przykłady działań z zakresu ochrony przyrody wymagających międzynarodowej współpracy, podać przykłady międzynarodowych konwencji na rzecz ochrony przyrody. Na ocenę celującą uczeń powinien: wykonać prezentację lub plakat mówiący o wpływie zanieczyszczeń na środowisko, pokazać lokalne działania na rzecz ochrony środowiska, wykonać plakat lub prezentację na temat wpływu zanieczyszczeń środowiska na zdrowie i życie człowieka. Ocenę niedostateczną z przedmiotu otrzyma uczeń który: nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności z zakresu klasy VI na poziomie koniecznym do uzyskania oceny dopuszczającej, nie potrafi pracować samodzielnie, ani korzystać z pomocy nauczyciela, nie wykazuje chęci do współpracy i poprawy cząstkowej oceny niedostatecznej, nie korzysta z dodatkowych zajęć zaproponowanych przez nauczyciela, posiada duże braki w zeszycie ćwiczeń i w zeszycie przedmiotowym, nie odrabia prac domowych, nie przygotowuje się systematycznie do zajęć.