WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY KL.VI

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY KL.VI konieczne (ocena dopuszczająca) podstawowe (ocena dostateczna) rozszerzające (ocena dobra) dopełniające (ocena bardzo dobra) wykraczające (ocena celująca) Dział 1: Odkrywamy tajemnice naszej planety rozpoznaje na ilustracji odróżnia gwiazdy od innych omawia najważniejsze wymienia, popierając wyjaśnia, dlaczego Ziemia twórcę teorii ciał niebieskich; wymienia założenia teorii przykładami, typy planet; jest wielkim magnesem, heliocentrycznej; podpisuje rodzaje ciał niebieskich; heliocentrycznej; wymienia wyjaśnia znaczenie wykorzystując wiadomości przedstawione na ilustracji podpisuje bieguny w kolejności planety Układu terminów: pole na temat budowy jej ciała niebieskie (gwiazda, magnesów przyciągających Słonecznego; rozpoznaje magnetyczne, linie sił pola wnętrza; wyjaśnia pojęcia: planeta, księżyc); rozpoznaje się i odpychających się; ciała niebieskie na podstawie magnetycznego; opisuje długość geograficzna, na ilustracji Ziemię i Księżyc; rysuje linie sił pola opisu; zaznacza na rysunki oś zależność między szerokość geograficzna; opisuje kształt Ziemi; podaje magnetycznego; podpisuje ziemską; wyjaśnia znaczenie położeniem ziemskich określa położenie przykłady ciał przyciąganych na rysunku schematycznym: terminów: bieguny biegunów geograficznych i geograficzne dowolnego przez magnes i tych, których południki, południk zerowy i jednoimienne, bieguny magnetycznych; opisuje punktu na mapie; spośród magnes nie przyciąga; południk 180 0, równoleżniki, różnoimienne; opisuje różnice między południkami dwóch wybranych miast podpisuje na rysunku równik; zaznacza na mapie zasadę działania kompasu; a równoleżnikami; odszukuje wskazuje miasto, w którym globusa północny punkty leżące na tym samym wymienia czynniki punkt na mapie mając dane Słońce wzejdzie lub zajdzie i południowy biegun południku lub równoleżniku; zakłócające działanie jego współrzędne wcześniej; 1

2 geograficzny, półkule: zaznacza na rysunku kompasu; wyjaśnia znaczenie geograficzne; wyjaśnia, przygotowuje dodatkowe wschodnią, zachodnią, schematycznym kierunek pojęć: siatka geograficzna, dlaczego na Ziemi istnieją informacje na temat planet północną i południową ruchu obrotowego Ziemi; siatka kartograficzna, różnice czasu; wyjaśnia, US; wyjaśnia, dlaczego na Ziemi podpisuje na rysunku mapy południki, równoleżniki, dlaczego na obszarach przygotowuje prezentacje; następują po sobie dzień świata strefy oświetlenia równik; wymienia skutki podbiegunowych trwa noc wymienia odkrycia polskich i noc; podaje, ile czasu trwa Ziemi; nachylenia osi ziemskiej; polarna i dzień polarny; podróżników i badaczy; obieg Ziemi wymienia nazwy oceanów; zaznacza na rysunku opisuje wpływ zmian opisuje ich rolę w dookoła Słońca; wymienia zaznacza na mapie trasę oświetlenie Ziemi w dniach oświetlenia Ziemi przez poznawaniu kontynentów daty rozpoczęcia wyprawy morskiej tzw. przesileń; opisuje rolę Słońce na warunki życia kalendarzowych pór roku; Ferdynanda Magellana oceanu jako magazynu organizmów; wymienia podpisuje na rysunkach żywności i źródła surowców nazwy kontynentów według zwrotniki Raka i Koziorożca, mineralnych; wymienia ich powierzchni, zaczynając równik i koła podbiegunowe; przyczyny wielkich odkryć od największego; opisuje wymienia nazwy wszystkich geograficznych; poznane kontynenty; kontynentów i trzech charakteryzuje odkrycia wymienia nazwy oceanów, oceanów na kuli ziemskiej; dokonane w XX wieku według ich powierzchni; opisuje odkrycie Krzysztofa zaznacza na mapie Kolumba portugalską drogę wschodnią i zachodni szlak hiszpański; opisuje znaczenie wielkich odkryć geograficznych Dział 2. Poznajemy zjawiska fizyczne podaje przykłady ruchu ciał; wyjaśnia, czym jest ruch ciał; wyjaśnia, czym jest układ oblicza drogę, czas, mając wykonuje obliczenia 2

3 na podstawie rysunku toru charakteryzuje wielkości odniesienia; wyjaśnia, na czym podane pozostałe wielkości wymagające przeliczania rozpoznaje ruch prostoliniowy i opisujące ruch: prędkość, drogę polega względność ruchu; opisujące ruch; wyjaśnia, od jednostek prędkości; opisuje krzywoliniowy; podaje i czas; wyjaśnia pojęcie: siła oblicza prędkość poruszającego czego zależy siła tarcia; przystosowania budowy przykłady występowania siły oporu; opisuje wzajemne się ciała; wymienia sposoby porównuje siły oporu powietrza zewnętrznej zwierząt służące tarcia; wymienia czynniki, od oddziaływanie ładunków o zwiększania i zmniejszania i wody; wyjaśnia, czym są zmniejszaniu siły oporu ich których zależy takich samych siły tarcia; opisuje znaczenie sił wyładowania elektryczne; ruchu; wyjaśnia, wielkość siły oporu; podaje i różnych znakach; podaje oporu; wyjaśnia, czym jest siła wyjaśnia, czym jest prąd dlaczego przebywanie w przykłady elektryzowania ciał; przykłady źródeł prądu, elektryczna; wyjaśnia, elektryczny; opisuje wpływ samochodzie podczas burzy podaje przykłady odbiorników przewodników i izolatorów popierając przykładami, przepływającego prądu na igłę jest bezpieczne; opisuje zasadę prądu; rysuje schemat prostego elektrycznych; podaje przykłady pojęcia: przewodniki i izolatory; magnetyczną; opisuje sposób działania bezpieczników; obwodu elektrycznego; naturalnych źródeł światła; wymienia skutki przepływu rozchodzenia się światła i oblicza zużycie prądu przez wymienia zasady bezpiecznego rysuje odbicie promieni prądu elektrycznego; wyjaśnia, dźwięku; opisuje zasadę wybrane odbiorniki; opisuje i oszczędnego korzystania z świetlnych od powierzchni czym jest promień świetlny; działania camery obscury; zjawisko zaćmienia Słońca; energii elektrycznej; podaje chropowatej; wyjaśnia, kiedy podaje przykłady wykorzystania wyjaśnia pojęcia: odbicie opisuje zjawiska echa, przykłady sztucznych źródeł obraz oglądany przez lupę jest camery obscura; podaje zwierciadlane, ognisko, echolokacji; przygotowuje światła; rysuje schemat odbicia obrazem powiększonym; przykłady przyrządów, w ogniskowa; opisuje sposób informacje na temat wad promieni świetlnych od wymienia cechy dźwięku; których wykorzystano zjawisko powstawania obrazu w oku; wzroku powierzchni gładkiej); wyjaśnia, porównuje prędkość odbicia światła; opisuje cechy porównuje prędkość światła i dlaczego należy używać rozchodzenia się dźwięku w dźwięku; opisuje wpływ hałasu dźwięku elementów odblaskowych; różnych ośrodkach na organizm człowieka wymienia źródła dźwięku Dział 3. Odkrywamy tajemnice świata zwierząt wymienia miejsca, w których przyporządkowuje poznane podaje przykłady zwierząt wymienia charakterystyczne opisuje budowę komórki 3

4 żyją zwierzęta; podpisuje na zwierzęta do kręgowców należących do kręgowców cechy kręgowców zwierzęcej; przygotowuje ilustracji parzydełkowce, i bezkręgowców; opisuje i bezkręgowców; opisuje i bezkręgowców; porównuje informacje na temat raf płazińce, nicienie, pierścienice, budowę zewnętrzną tasiemca; pokrycie ciała stawonogów; postać polipa i meduzy; koralowych; omawia sposoby stawonogi; wymienia miejsca, wymienia wspólne cechy porównuje budowę porównuje płazińce i nicienie; zarażenia się pasożytami; w których żyją mięczaki; budowy różnych grup przedstawicieli poszczególnych wskazuje różnice w budowie wyjaśnia, czym jest podpisuje na rysunku części stawonogów; podpisuje na grup stawonogów; rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych regeneracja ciała u pierścienic; ciała ryby; rozpoznaje na rysunku części ciała na ilustracjach przedstawicieli grup mięczaków; opisuje opisuje rozwój owadów ilustracjach płazy oraz ryby stawonogów i mięczaków; poszczególnych grup sposób rozmnażania się ryb; (motyla); przygotowuje morskie i słodkowodne; wymienia cechy budowy mięczaków; opisuje sposób dzieli płazy na bezogonowe i informacje na temat życia wymienia miejsca zewnętrznej ryb świadczące o oddychania ryb; wyjaśnia ogoniaste, podając ich owadów społecznych; opisuje występowania gadów; ich przystosowaniu do życia w określenie: ryby charakterystyczne cechy; cechy przystosowujące ryby do przyporządkowuje pokazane na wodzie; wymienia cechy dwuśrodowiskowe; wymienia opisuje sposób rozmnażania się życia w strefach głębinowych; rysunkach gady do budowy zewnętrznej płazów cechy budowy gadów gadów; wyjaśnia, dlaczego ptaki wymienia gatunki płazów poszczególnych grup przystosowujące je do życia w świadczące o ich mają bardzo dobrze rozwinięty żyjących na innych systematycznych; wymienia trzy dwóch środowiskach; przystosowaniu do życia na układ oddechowy; porównuje kontynentach; podaje cechy budowy ptaków rozpoznaje trzy gatunki gadów lądzie; wyjaśnia, popierając budowę płazów i gadów; przykłady wymarłych gadów świadczące o ich żyjące w Polsce; wymienia przykładami, pojęcia: charakteryzuje poznane grupy żyjących w różnych przystosowaniu do lotu; charakterystyczne cechy gniazdownik, zagniazdownik; ptaków; opisuje sposób środowiskach; opisuje, podając wymienia ptaków brodzących; opisuje opisuje przystosowania ssaków rozmnażania się ssaków przykłady, na czym polega charakterystyczne cechy przekształcenia kończyn ssaka do życia w różnych typach pasożytnictwo lęgowe; ptaków drapieżnych; w zależności od pełnionych środowisk wyjaśnia, dlaczego niektóre rozpoznaje na ilustracjach przez nie funkcji ssaki zaraz po urodzeniu są wybrane gatunki ssaków zdolne do samodzielnego żyjących w Polsce funkcjonowania, a inne wymagają opieki matki 4

5 Dział 4. Poznajemy różnorodność krajobrazów Ziemi wymienia składniki pogody; wyjaśnia pojęcia: pogoda, określa, jakie czynniki wpływają opisuje cechy klimatu na przygotowuje informacje na podpisuje na mapie klimat; wymienia cechy klimatu: na występowanie danego podstawie informacji zawartych temat ekstremalnych zjawisk przynajmniej trzy strefy morskiego, kontynentalnego, klimatu; wyjaśnia pojęcia: strefy na wykresie klimatycznym; pogodowych w Polsce i na klimatyczne Ziemi; wymienia górskiego; podpisuje na mapie klimatyczne, klimat astrefowy; opisuje związek między świecie; podaje przykłady dwie cechy klimatu strefy przynajmniej trzy strefy opisuje wpływ działalności oświetleniem Ziemi a gatunków endemicznych wilgotnych lasów równikowych; krajobrazowe świata; podpisuje człowieka na zmiany występowaniem stref występujących w wybranych rozpoznaje na ilustracjach na mapie strefy: wilgotnych krajobrazów Ziemi; podaje klimatycznych; opisuje strefach krajobrazowych; krajobrazy strefy: wilgotnych lasów równikowych, sawann, przykłady działań człowieka w strukturę wilgotnego lasu opisuje sposób powstawania lasów równikowych, sawann, pustyń gorących, strefie wilgotnych lasów równikowego; opisuje deszczy zenitalnych; opisuje pustyń gorących, śródziemnomorskiej, lasów równikowych; opisuje zagrożenia wynikające z życie i zajęcia mieszkańców śródziemnomorskiej, lasów mieszanych, stepów, tajgi, roślinność sawanny oraz działalności człowieka w strefie poznanych stref; mieszanych, stepów, tajgi, tundry, pustyń lodowych, gór przystosowania roślinności wilgotnych lasów równikowych; przyporządkowuje podane tundry, pustyń lodowych, gór wysokich; rozpoznaje wybrane pustyń i stepów; wymienia opisuje przystosowania roślin gatunki roślin i zwierząt do wysokich; rozpoznaje na zwierzęta wilgotnych lasów charakterystyczne elementy do życia w strefie sawann; poszczególnych stref ilustracjach po trzy równikowych; krajobrazu pustynnego; opisuje opisuje rodzaje pustyń krajobrazowych; przygotowuje przykłady roślin i zwierząt odczytuje z wykresu cechy klimatu: gorących, podając ich prezentacje na temat występujących w omawianych klimatycznego informacje śródziemnomorskiego, tundry, przykłady; opisuje cechy roślin poznanych stref strefach; podpisuje na mapie dotyczące przebiegu pustyń lodowych i tworzących makię krajobrazowych, opracowuje Saharę; wymienia produkty temperatury powietrza i wysokogórskiego; opisuje śródziemnomorską; wyjaśnia informacje na temat badań otrzymywane z roślin opadów w omawianych przystosowania drzew pojęcie: roślinność obszarów polarnych uprawianych w strefie strefach; opisuje liściastych do zmian twardolistna; porównuje z uwzględnieniem wkładu śródziemnomorskiej przystosowania wybranych temperatury w ciągu roku i strukturę lasu liściastego i Polaków; zwierząt do życia w drzew iglastych do warunków wilgotnego lasu równikowego; omawianych strefach; klimatycznych tajgi; wyjaśnia podaje przykłady 5

6 rozpoznaje na ilustracjach rośliny uprawiane w strefie śródziemnomorskiej; wymienia po kolei piętra roślinne w Tatrach pojęcia: step, pampa, preria; opisuje przystosowania ssaków do życia na obszarach polarnych; wymienia po kolei piętra roślinne w Alpach przekształcania stepów przez człowieka; porównuje Arktykę i Antarktydę; porównuje piętra roślinne Tatr i Alp Dział 5. Poznajemy substancje i ich przemiany wymienia przykłady mieszanin; wyjaśnia, podając przykłady, opisuje cechy mieszaniny; do wyjaśnia, na czym polega wyjaśnia, dlaczego katastrofy wymienia sposoby rozdzielania pojęcia: mieszanina poznanych sposobów rozpuszczanie; charakteryzuje tankowców stanowią mieszanin niejednorodna i mieszanina rozdzielania mieszanin dobiera powietrze jako jednorodną zagrożenie dla organizmów niejednorodnych; podaje jednorodna; wymienia czynniki przykłady z życia mieszaninę gazów; opisuje morskich; przykłady wykorzystania przyspieszające proces codziennego; opisuje składniki sposoby rozdzielania podanych opisuje sposób rozdzielenia różnych sposobów rozdzielania rozpuszczania; do podanych roztworu; wyjaśnia, czym są mieszanin jednorodnych i składników ropy naftowej, mieszania w życiu codziennym; mieszanin dobiera sposób ich stopy; wyjaśnia, na czym polega niejednorodnych; opisuje podanej mieszaniny nazywa przemiany stanów rozdzielania; wyjaśnia różnice przemiana odwracalna i spalanie jako przykład jednorodnej, której skupienia substancji między rozpuszczaniem a nieodwracalna przemiany nieodwracalnej; składnikami są ciecze; wyjaśnia topnieniem; podaje przykłady porównuje procesy utleniania i dlaczego wysoka temperatura przemian nieodwracalnych spalania ciała człowieka stanowi zachodzących w najbliższym zagrożenie dla jego życia otoczeniu Dział 6. Odkrywamy, jak się zmienia Ziemia 6

7 wymienia przykłady zasobów wyjaśnia pojęcia: zasoby charakteryzuje wyczerpywalne wyjaśnia, podając przykłady, podaje przykłady wpływu przyrody; wymienia dwa przyrody, dziura ozonowa; i niewyczerpywalne zasoby czym są odnawialne i zanieczyszczeń środowiska na przykłady globalnych skutków podaje po dwa przykłady przyrody; wyjaśnia, dlaczego nieodnawialne zasoby przyrody; zdrowie i życie ludzi w Polsce zanieczyszczeń środowiska; zasobów odnawialnych i zanieczyszczenia powietrza opisuje rolę warstwy ozonowej; i na świecie, przygotowuje wymienia nazwy gazów nieodnawialnych; wymienia należą do szczególnie opisuje skutki wzrostu ilości prezentację; klasyfikuje zasoby cieplarnianych; proponuje dwa przyczyny zanieczyszczeń niebezpiecznych; gazów cieplarnianych dla przyrody występujące sposoby ratowania ginących środowiska; na wymienia czynniki wpływające środowiska przyrodniczego; w najbliższej okolicy, podając gatunków roślin i zwierząt podstawie schematu opisuje na wzrost ilości gazów podaje sposoby zapobiegania ich przykłady; przygotowuje powstawanie efektu cieplarnianych w atmosferze; kwaśnym opadom; podaje i prezentuje informacje na cieplarnianego; podaje podaje przykłady działań na przykłady zadań z zakresu temat działań służących przykłady negatywnego wpływu rzecz ochrony przyrody ochrony przyrody ochronie środowiska; kwaśnych opadów na stan prowadzonych przez wymagających przygotowuje plakat środowiska; podaje przykłady organizacje międzynarodowe międzynarodowej współpracy; pamiątek z podróży podaje przykłady (przedmiotów), których międzynarodowych konwencji przywożenie jest zabronione na rzecz ochrony przyrody 7