Warszawa, dnia 7 września 2018 r. Poz. 1745

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 7 września 2018 r. Poz Rozporządzenie Ministra Infrastruktury 1) z dnia 1 sierpnia 2018 r. w sprawie egzaminów państwowych na licencje, świadectwa kwalifikacji oraz uprawnienia do nich wpisywane Na podstawie art. 99 ust. 6 w związku z art. 94 ust. 3 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1183, 1629 i 1637) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: Rozdział 1 Przepisy ogólne 1) szczegółowe wymagania w zakresie kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia członków komisji egzaminacyjnej; 2) tryb i sposób przeprowadzania egzaminów państwowych; 3) szczegółowe zasady wynagradzania członków komisji egzaminacyjnej. 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 1) dokumentacji egzaminacyjnej rozumie się przez to dokumenty niezbędne do dopuszczenia kandydata do egzaminu państwowego oraz potwierdzające przeprowadzenie egzaminu państwowego; 2) Dzienniku Urzędowym rozumie się przez to Dziennik Urzędowy Urzędu Lotnictwa Cywilnego, o którym mowa w art. 23 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; 3) egzaminatorze językowym rozumie się przez to egzaminatora praktycznego upoważnionego do przeprowadzenia egzaminu językowego; 4) egzaminatorze praktycznym rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej upoważnionego przez Prezesa do przeprowadzenia egzaminu praktycznego; 5) egzaminatorze teoretycznym rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej upoważnionego przez Prezesa do przeprowadzenia egzaminu teoretycznego; 6) egzaminie językowym rozumie się przez to egzamin praktyczny przeprowadzany w celu określenia poziomu biegłości językowej zgodnie z Załącznikiem 1 oraz umiejętności posługiwania się językiem używanym w łączności radiowej podczas lotu; 7) egzaminie praktycznym rozumie się przez to część praktyczną egzaminu państwowego polegającą na sprawdzeniu umiejętności praktycznych w celu wydania, przedłużenia, wznowienia albo przywrócenia licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego; 1) Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej transport, na podstawie 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. poz. 101 i 176).

2 8) egzaminie teoretycznym rozumie się przez to część teoretyczną egzaminu państwowego polegającą na sprawdzeniu wiedzy teoretycznej w celu wydania, przedłużenia, wznowienia albo przywrócenia licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego, albo sprawdzeniu wiedzy teoretycznej z przedmiotu łączność dla osób ubiegających się o świadectwo operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacji lotniczej; 9) Europejskim Centralnym Banku Pytań (ECQB) rozumie się przez to zbiór pytań opracowany i modyfikowany przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) wykorzystywany do przeprowadzania egzaminów teoretycznych na: a) licencję pilota: samolotowego zawodowego, śmigłowcowego zawodowego, sterowcowego zawodowego, samolotowego liniowego, śmigłowcowego liniowego, samolotowego w załodze wieloosobowej, b) uprawnienie do wykonywania lotów według wskazań przyrządów (IR), c) uprawnienie do wykonywania lotów według wskazań przyrządów na trasie (EIR), d) uprawnienie do wykonywania lotów według wskazań przyrządów oparte na posiadanych kompetencjach (CBIR); 10) ICAO rozumie się przez to Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego; 11) inspektorze rozumie się przez to pracownika Urzędu posiadającego upoważnienie Prezesa do wykonywania czynności nadzorczych i kontrolnych; 12) krajowym administratorze egzaminów językowych rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej, który organizuje i koordynuje przeprowadzanie egzaminów językowych; 13) Krajowym Banku Pytań rozumie się przez to zbiór pytań opracowany i modyfikowany przez zespół ekspertów powołanych przez Prezesa, wykorzystywany do przeprowadzania egzaminów teoretycznych na licencje, świadectwa kwalifikacji oraz uprawnienia do nich wpisywane, z wyłączeniem licencji i uprawnień, o których mowa w pkt 9; 14) ocenie kompetencji rozumie się przez to ocenę czynności lub umiejętności prowadzenia szkoleń przez osobę ubiegającą się o powołanie na egzaminatora praktycznego albo egzaminatora praktycznego, dokonywaną odpowiednio przez egzaminatora praktycznego, inspektora lub seniora egzaminatora; 15) organizacji szkolenia lotniczego rozumie się przez to organizację lub ośrodek szkolenia lotniczego, posiadające odpowiedni certyfikat, o którym mowa w 4 pkt 3 6 i 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 7 lipca 2017 r. w sprawie certyfikacji działalności w lotnictwie cywilnym (Dz. U. poz oraz z 2018 r. poz. 1176); 16) podmiocie szkolącym rozumie się przez to przedsiębiorcę, o którym mowa w art. 95a ust. 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze, prowadzącego działalność szkoleniową i wpisanego do rejestru podmiotów szkolących, o którym mowa w art. 95a ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; 17) poziomie ICAO rozumie się przez to poziom potwierdzający znajomość języka według skali oceny biegłości znajomości języka według Dodatku A do Załącznika 1; 18) Prezesie rozumie się przez to Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego; 19) przewodniczącym komisji egzaminacyjnej rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej powołanego przez Prezesa do koordynowania prac komisji egzaminacyjnej; 20) rekomendacji do egzaminu praktycznego rozumie się przez to pisemne potwierdzenie spełnienia wymagań w zakresie umiejętności nabytych przez kandydata podczas szkolenia lotniczego, wydane przez organizację szkolenia lotniczego lub podmiot szkolący; 21) rozporządzeniu nr 2015/340 rozumie się przez to rozporządzenie Komisji (UE) nr 2015/340 z dnia 20 lutego 2015 r. ustanawiające wymagania techniczne i procedury administracyjne dotyczące licencji i certyfikatów kontrolerów ruchu

3 lotniczego zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008, zmieniające rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 923/2012 i uchylające rozporządzenie Komisji (UE) nr 805/2011 (Dz. Urz. UE L 63 z , str. 1); 22) rozporządzeniu nr 1178/2011 rozumie się przez to rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. ustanawiające wymagania techniczne i procedury administracyjne odnoszące się do załóg w lotnictwie cywilnym zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 (Dz. Urz. UE L 311 z , str. 1, z późn. zm. 2) ); 23) rozporządzeniu nr 1321/2014 rozumie się przez to rozporządzenie Komisji (UE) nr 1321/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, a także w sprawie zatwierdzeń udzielanych organizacjom i personelowi zaangażowanym w takie zadania (Dz. Urz. UE L 362 z , str. 1, z późn. zm. 3) ); 24) rozporządzeniu w sprawie licencjonowania rozumie się przez to rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 2 września 2013 r. w sprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz. U. z 2018 r. poz. 839); 25) rozporządzeniu w sprawie personelu ATS rozumie się przez to rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 19 maja 2017 r. w sprawie licencji i świadectw kwalifikacji personelu służb ruchu lotniczego (Dz. U. poz oraz z 2018 r. poz. 1488); 26) rozporządzeniu w sprawie świadectw kwalifikacji rozumie się przez to rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 czerwca 2013 r. w sprawie świadectw kwalifikacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 288); 27) sekretarzu komisji egzaminacyjnej rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej wykonującego zadania związane z funkcjonowaniem i prowadzeniem sekretariatu komisji egzaminacyjnej; 28) seniorze egzaminatorze rozumie się przez to egzaminatora praktycznego upoważnionego przez Prezesa do wykonywania czynności w zakresie ocen kompetencji kandydatów na egzaminatorów praktycznych celem przedłużenia lub wznowienia ważności ich upoważnień oraz wykonywania planowych lub doraźnych kontroli przeprowadzania egzaminów praktycznych; 29) terminie sesji egzaminacyjnej rozumie się przez to określony czas, w którym kandydat może przystąpić do egzaminu teoretycznego lub egzaminu językowego; 30) szefie egzaminatorów praktycznych rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej, który organizuje i koordynuje przeprowadzanie egzaminów praktycznych; 31) szefie egzaminatorów teoretycznych rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej, który organizuje i koordynuje przeprowadzanie egzaminów teoretycznych; 32) upoważnieniu rozumie się przez to dokument potwierdzający prawo do przeprowadzania egzaminu państwowego odpowiednio w charakterze egzaminatora teoretycznego, egzaminatora praktycznego albo egzaminatora językowego, stosownie do zakresu danego upoważnienia; 33) Urzędzie rozumie się przez to Urząd Lotnictwa Cywilnego; 34) ustawie rozumie się przez to ustawę z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; 35) Załączniku 1 rozumie się przez to Załącznik 1 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz. U. z 1959 r. poz. 212 i 214, z późn. zm. 4) ), ogłoszony w Dzienniku Urzędowym, zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy. 2) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 100 z , str. 1, Dz. Urz. UE L 23 z , str. 25, Dz. Urz. UE L 74 z , str. 33, Dz. Urz. UE L 74 z , str. 1, Dz. Urz. UE L 283 z , str. 18, Dz. Urz. UE L 91 z , str. 1, Dz. Urz. UE L 149 z , str. 98 oraz Dz. Urz. UE L 192 z , str ) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. Urz. UE L 176 z , str. 4, Dz. Urz. UE L 241 z , str. 16, Dz. Urz. UE L 29 z , str. 61, Dz. Urz. UE L 123 z , str. 52, Dz. Urz. UE L 141 z , str. 30, Dz. Urz. UE L 144 z , str. 37 oraz Dz. Urz. UE L 126 z , str. 1. 4) Zmiany wymienionej konwencji zostały ogłoszone w Dz. U. z 1963 r. poz. 137 i 138, z 1969 r. poz. 210 i 211, z 1976 r. poz. 130, 131, 188, 189, 227 i 228, z 1984 r. poz. 199 i 200, z 2000 r. poz. 446 i 447, z 2002 r. poz. 527 i 528, z 2003 r. poz. 700 i 701 oraz z 2012 r. poz. 368, 369, 370 i 371.

4 Rozdział 2 Szczegółowe wymagania w zakresie kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia członków komisji egzaminacyjnej Oddział 1 Egzaminatorzy teoretyczni i egzaminatorzy praktyczni 3. O powołanie na egzaminatora teoretycznego, z zastrzeżeniem 5, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego, może ubiegać się osoba, która łącznie spełnia następujące wymagania: 1) złożyła do Prezesa wniosek o powołanie na egzaminatora teoretycznego; 2) w okresie 3 lat przed złożeniem wniosku nie zostały zawieszone, ograniczone lub cofnięte posiadane przez nią licencja, świadectwo kwalifikacji lub uprawnienia do nich wpisywane; 3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa; 4) zaliczyła kurs standaryzacyjny prowadzony przez Prezesa albo odpowiednią organizację szkolenia lotniczego, na podstawie programu tego kursu zatwierdzonego przez Prezesa; 5) posiada: a) co najmniej wykształcenie średnie w zakresie wiedzy z danego przedmiotu wymaganej do uzyskania licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych, odpowiedniej dla danej specjalności personelu lotniczego albo b) co najmniej wykształcenie średnie, licencję lub świadectwo kwalifikacji wraz z uprawnieniami do nich wpisywanymi oraz udokumentowane co najmniej 3 lata praktyki w prowadzeniu szkolenia teoretycznego z zakresu wiedzy wymaganej do uzyskania licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych na daną kategorię statku powietrznego lub dla danej specjalności personelu lotniczego, c) pozytywną ocenę dotychczasowej współpracy z Urzędem w ramach pełnienia funkcji egzaminatora wydaną przez przewodniczącego komisji egzaminacyjnej w odniesieniu do osób, które taką funkcję pełniły O powołanie na egzaminatora praktycznego, z zastrzeżeniem 5, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego, może ubiegać się osoba, która łącznie spełnia następujące wymagania: 1) złożyła do Prezesa wniosek o powołanie na egzaminatora praktycznego; 2) spełnia wymagania określone w 3 pkt 2 4 i 5 lit. c; 3) posiada ważne licencję, świadectwo kwalifikacji lub uprawnienia równoważne z tymi, dla których ma być uprawniona do przeprowadzania: a) egzaminów praktycznych, b) ocen kompetencji, c) szkolenia lotniczego w zakresie tej licencji, tego świadectwa kwalifikacji lub tego uprawnienia, d) kontroli umiejętności praktycznych w celu przedłużenia ważności lub wznowienia ważności uprawnień, z uwzględnieniem wymaganych w tym celu egzaminów ustnych; 4) uczestniczyła co najmniej w jednym egzaminie praktycznym w charakterze obserwatora; 5) przeprowadziła co najmniej jeden egzamin praktyczny pod nadzorem inspektora, seniora egzaminatora lub egzaminatora praktycznego wyznaczonego przez szefa egzaminatorów praktycznych, w ramach którego jest dokonywana ocena kompetencji, i uzyskała pozytywną ocenę kompetencji tego inspektora, seniora egzaminatora lub egzaminatora praktycznego; od tej oceny kompetencji nie służy odwołanie. 2. Pozostałe wymagania dla osób ubiegających się o powołanie na egzaminatora praktycznego do przeprowadzania egzaminów praktycznych na licencje, świadectwa kwalifikacji i uprawnienia do nich wpisywane wobec członków personelu lotniczego: 1) niewchodzących w skład załóg statków powietrznych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia; 2) wchodzących w skład załóg statków powietrznych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

5 5. O powołanie na egzaminatora teoretycznego i egzaminatora praktycznego do przeprowadzania egzaminu państwowego w zakresie obsługi technicznej statku powietrznego może ubiegać się osoba, która łącznie spełnia następujące wymagania: 1) złożyła do Prezesa wniosek o powołanie na egzaminatora teoretycznego i egzaminatora praktycznego; 2) spełnia wymagania określone w 3 pkt 2 4 i 5 lit. c; 3) posiada co najmniej wykształcenie średnie techniczne i udokumentowane co najmniej 5 lat praktyki zawodowej w zakresie obsługi technicznej statków powietrznych; 4) posiada ważne licencję i uprawnienia dotyczące obsługi technicznej statku powietrznego w zakresie statku powietrznego, dla którego będzie przeprowadzała egzamin teoretyczny i egzamin praktyczny; 5) posiada udokumentowane co najmniej 3 lata praktyki zawodowej w wykonywaniu obsługi technicznej wynikającej z licencji i uprawnienia dotyczącego typu statku powietrznego, dla którego będzie przeprowadzała egzamin teoretyczny i egzamin praktyczny. 6. O powołanie na seniora egzaminatora, z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego, może ubiegać się egzaminator praktyczny, który łącznie spełnia następujące wymagania: 1) złożył do Prezesa wniosek o powołanie na seniora egzaminatora; 2) posiada ważne licencję lub świadectwo kwalifikacji specjalności personelu lotniczego wymagane dla danego rodzaju egzaminu praktycznego; 3) posiada upoważnienie egzaminatora praktycznego w zakresie, na jaki złożono wniosek o powołanie na seniora egzaminatora; 4) posiada co najmniej 3 lata doświadczenia jako egzaminator praktyczny bezpośrednio przed dniem złożeniem wniosku; 5) przedstawi dokumentację potwierdzającą przeprowadzenie co najmniej 12 egzaminów jako egzaminator praktyczny danej specjalności personelu lotniczego Z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego, kurs standaryzacyjny dla osób ubiegających się o powołanie na egzaminatorów teoretycznych obejmuje szkolenie teoretyczne, a w przypadku osób ubiegających się o powołanie na egzaminatorów praktycznych kurs standaryzacyjny obejmuje szkolenie teoretyczne i szkolenie praktyczne. 2. Szkolenie teoretyczne obejmuje: 1) reguły przeprowadzania egzaminu państwowego, w tym reguły oceny wyników kandydatów przystępujących do egzaminów, jeżeli dotyczy; 2) krajowe i międzynarodowe przepisy prawa lotniczego, odpowiednie dla specjalności personelu lotniczego egzaminatora teoretycznego lub egzaminatora praktycznego; 3) przepisy z zakresu procedury administracyjnej, ochrony danych osobowych oraz ubezpieczeń od następstw nieszczęśliwych wypadków i opłat z nimi związanych; 4) podstawowe reguły dotyczące możliwości i ograniczeń człowieka związanych z egzaminowaniem. 3. Szkolenie praktyczne obejmuje co najmniej: 1) udział w charakterze obserwatora osoby ubiegającej się o powołanie na egzaminatora praktycznego w egzaminie praktycznym; 2) przeprowadzenie przez osobę ubiegającą się o powołanie na egzaminatora praktycznego jednego egzaminu praktycznego w roli egzaminatora praktycznego, w ramach którego jest dokonywana ocena kompetencji.

6 4. W przypadku szkolenia praktycznego prowadzonego przez organizację szkolenia lotniczego szkolenie obejmuje co najmniej: 1) udział w charakterze obserwatora osoby ubiegającej się o powołanie na egzaminatora praktycznego w egzaminie praktycznym prowadzonym przez inspektora, seniora egzaminatora lub egzaminatora komisji egzaminacyjnej; 2) przeprowadzenie przez osobę ubiegającą się o powołanie na egzaminatora praktycznego jednego egzaminu praktycznego w roli egzaminatora praktycznego pod nadzorem inspektora lub seniora egzaminatora, w ramach którego jest dokonywana ocena kompetencji Egzaminator teoretyczny i egzaminator praktyczny odbywają egzaminatorskie seminaria odświeżające oraz szkolenia doraźne. 2. Egzaminatorskie seminarium odświeżające jest przeprowadzane w celu aktualizacji wiedzy i umiejętności z zakresu określonego w Egzaminatorzy, o których mowa w ust. 1, odbywają egzaminatorskie seminarium odświeżające nie rzadziej niż raz na 3 lata. 4. Szkolenie doraźne dla egzaminatorów teoretycznych i egzaminatorów praktycznych jest zarządzane przez Prezesa w razie istotnych zmian w przepisach z zakresu lotnictwa oraz związanych z nimi zmianami w procedurach i dokumentacji Prezes ustala przeprowadzenie kursów standaryzacyjnych i seminariów, o których mowa odpowiednio w 7 ust. 1 i 8 ust. 1, w tym ich termin i zakres. 2. Jeżeli kurs standaryzacyjny i seminaria, o których mowa odpowiednio w 7 ust. 1 i 8 ust. 1, prowadzi organizacja szkolenia lotniczego, przeprowadzenie tych kursów standaryzacyjnych i seminariów, w tym ich termin i zakres, Prezes ustala w porozumieniu z tą organizacją Wzór upoważnienia egzaminatora określa załącznik nr 3 do rozporządzenia. 2. Zakres upoważnienia jest uwarunkowany: 1) kwalifikacjami i praktyką egzaminatora teoretycznego, o których mowa w 3, lub 2) kwalifikacjami i praktyką egzaminatora praktycznego, o których mowa w załączniku nr 1 lub załączniku nr 2 do rozporządzenia, albo 3) kwalifikacjami egzaminatora językowego, o których mowa w 14 i W przypadku utraty albo zniszczenia upoważnienia egzaminator teoretyczny lub egzaminator praktyczny niezwłocznie zawiadamia o tym Prezesa. 4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, Prezes, na wniosek egzaminatora teoretycznego lub egzaminatora praktycznego, wydaje duplikat upoważnienia. 11. Przedłużenie ważności i wznawianie ważności upoważnień egzaminatora praktycznego następuje na zasadach określonych w FCL.1025 załącznika I (Część FCL) do rozporządzenia nr 1178/ W przypadku potrzeby przeprowadzenia egzaminu państwowego i jednocześnie braku egzaminatora teoretycznego lub egzaminatora praktycznego posiadającego upoważnienie do przeprowadzenia takiego egzaminu, Prezes, na wniosek przewodniczącego komisji egzaminacyjnej, może zezwolić na przeprowadzenie tego egzaminu przez innego członka komisji egzaminacyjnej posiadającego doświadczenie na podobnych typach i klasach statków powietrznych, w tym na statkach powietrznych mających ten sam rodzaj i tę samą liczbę silników lub wirników, lub na statkach powietrznych o tej samej maksymalnej masie startowej (MTOM) lub technologii. W takim przypadku egzamin ten jest przeprowadzany pod nadzorem inspektora. 2. Zezwolenie na przeprowadzenie egzaminu państwowego jest wydawane każdorazowo na okres potrzebny do uzyskania odpowiednich kwalifikacji przez egzaminatorów teoretycznych lub egzaminatorów praktycznych, nie dłuższy niż 1 rok Prezes sprawuje nadzór i kontrolę nad procesem przeprowadzania egzaminów państwowych zgodnie z opracowanym przez niego programem sprawowania nadzoru. 2. Prezes prowadzi, publikuje i aktualizuje na stronie internetowej Urzędu wykaz egzaminatorów językowych, egzaminatorów praktycznych oraz egzaminatorów teoretycznych zawierający imię, nazwisko, zakres upoważnienia i jego numer.

7 Oddział 2 Przepisy szczególne dla egzaminatorów językowych 14. O powołanie na egzaminatora językowego w zakresie języka angielskiego może ubiegać się osoba, która łącznie spełnia następujące wymagania: 1) złożyła do Prezesa wniosek o powołanie na egzaminatora językowego; 2) w okresie 3 lat przed złożeniem wniosku nie zostały zawieszone, ograniczone lub cofnięte posiadane przez nią licencja, świadectwo kwalifikacji lub uprawniania do nich wpisywane; 3) spełnia wymagania określone w 3 pkt 3, 4 i 5 lit. c; 4) spełnia jeden z następujących warunków: a) posiada biegłość językową w zakresie języka angielskiego na poziomie 6 ICAO (biegły) potwierdzoną odpowiednimi dokumentami, b) posiada biegłą znajomość języka angielskiego potwierdzoną dyplomem ukończenia studiów lub odpowiednim certyfikatem równoważnym temu dyplomowi oraz znajomość lotniczego języka angielskiego na poziomie 5 ICAO (rozszerzony) potwierdzoną odpowiednim certyfikatem albo dokumentem równoważnym, c) posiada biegłość językową w zakresie języka angielskiego na co najmniej poziomie 5 ICAO (rozszerzonym) potwierdzoną odpowiednim certyfikatem albo dokumentem równoważnym oraz co najmniej 2 lata doświadczenia w pracy operacyjnej na stanowisku pilota, kontrolera ruchu lotniczego lub informatora służby informacji powietrznej. 15. O powołanie na egzaminatora językowego w zakresie języka polskiego może ubiegać się osoba, która spełnia wymagania określone w 3 pkt 3, 4 i 5 lit. c oraz 14 pkt 1 i 2 oraz: 1) posiada biegłość językową w zakresie języka polskiego na poziomie 6 ICAO (biegły) potwierdzoną odpowiednimi dokumentami lub 2) posiada biegłą znajomość języka polskiego potwierdzoną dyplomem ukończenia studiów lub odpowiednim certyfikatem równoważnym temu dyplomowi. 16. Szkolenie praktyczne, o którym mowa w 7 ust. 3, w przypadku osoby, o której mowa w 14 i 15, obejmuje: 1) udział w charakterze obserwatora w egzaminie językowym; 2) przeprowadzenie jednego egzaminu językowego w roli egzaminatora językowego, w ramach którego jest dokonywana ocena kompetencji. 17. Przedłużenie ważności upoważnienia egzaminatora językowego może nastąpić, jeżeli w okresie ważności swojego upoważnienia egzaminator językowy: 1) przeprowadził w ciągu 12 kolejnych miesięcy co najmniej 10 egzaminów językowych; 2) w ostatnim roku okresu ważności upoważnienia uczestniczył w egzaminatorskim seminarium odświeżającym, o którym mowa w Krajowy administrator egzaminów językowych prowadzi i ustala przeprowadzenie kursów standaryzacyjnych, o których mowa w 7, dla kandydatów na egzaminatorów językowych i egzaminatorów językowych oraz egzaminatorskich seminariów odświeżających, o których mowa w 8, dla egzaminatorów językowych, w tym ich termin i zakres. Rozdział 3 Tryb i sposób przeprowadzania egzaminów państwowych Oddział 1 Egzaminy teoretyczne Egzaminy teoretyczne na: 1) licencję, 2) uprawnienie do lotów według wskazań przyrządów (IR), 3) uprawnienie do lotów według wskazań przyrządów na trasie (EIR),

8 4) świadectwo kwalifikacji informatora służby informacji powietrznej (FISC), świadectwo kwalifikacji informatora lotniskowej służby informacji powietrznej (AFISC) oraz uprawnienia do nich wpisywane, 5) uprawnienia instruktorskie (INS) wpisywane do świadectw kwalifikacji, 6) świadectwo operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej są przeprowadzane przez komisję egzaminacyjną w siedzibie Urzędu, na wniosek kandydata składany do Prezesa, zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa i ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym rocznym planem egzaminów teoretycznych określającym terminy sesji egzaminacyjnych, miejsce, formę i zakres tych egzaminów. 2. We wniosku podaje się co najmniej imię i nazwisko, numer PESEL, o ile dotyczy, datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców, obywatelstwo, adres zamieszkania, numer telefonu lub adres poczty elektronicznej wnioskującego. 3. Egzaminy teoretyczne na: 1) kolejne uprawnienie wpisywane do licencji mechanika lotniczego obsługi technicznej (MML) mogą być przeprowadzane poza siedzibą Urzędu po ukończeniu przez kandydata szkolenia teoretycznego, jeżeli jest wymagane, bez konieczności składania wniosku do Prezesa; 2) uprawnienie wpisywane do licencji na obsługę techniczną statku powietrznego (AML) mogą być przeprowadzane poza siedzibą Urzędu po ukończeniu przez kandydata szkolenia teoretycznego, jeżeli jest wymagane, albo przez organizację szkoleniową, uprawnioną do przeprowadzania egzaminów, zgodnie z dodatkiem III do załącznika III (Część 66) do rozporządzenia nr 1321/2014, bez konieczności składania wniosku do Prezesa; 3) licencję na obsługę techniczną statku powietrznego (AML) mogą być przeprowadzane poza siedzibą Urzędu przez organizację szkoleniową, uprawnioną do przeprowadzania egzaminów, zgodnie z dodatkiem II do załącznika III (Część 66) do rozporządzenia nr 1321/2014, bez konieczności składania przez kandydata wniosku do Prezesa. 4. Egzaminy teoretyczne na: 1) świadectwa kwalifikacji, z wyłączeniem świadectwa kwalifikacji informatora służby informacji powietrznej (FISC) oraz świadectwa kwalifikacji informatora lotniskowej służby informacji powietrznej (AFISC), 2) uprawnienia wpisywane do świadectw kwalifikacji, z wyłączeniem uprawnień, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5 są przeprowadzane poza siedzibą Urzędu po ukończeniu przez kandydata szkolenia teoretycznego, jeżeli jest wymagane, bez konieczności składania wniosku do Prezesa. 20. W przeprowadzaniu egzaminów teoretycznych mogą uczestniczyć osoby niebędące członkami komisji egzaminacyjnej wykonujące czynności techniczno -obsługowe Egzamin teoretyczny jest przeprowadzany w sesji egzaminacyjnej w formie testu wyboru lub w formie opisowej z zastosowaniem: 1) arkusza egzaminacyjnego albo 2) techniki komputerowej. 2. W przypadkach, o których mowa w 26 pkt 3, 5 i 10 rozporządzenia w sprawie świadectw kwalifikacji, egzamin teoretyczny przeprowadza się w formie ustnej Egzaminy teoretyczne na licencje i uprawnienia do nich wpisywane, o których mowa w rozporządzeniu nr 1178/2011, przeprowadza się na warunkach określonych w rozporządzeniu nr 1178/ Egzaminy teoretyczne na licencje z pojedynczych modułów wiedzy podstawowej, o których mowa w rozporządzeniu nr 1321/2014, przeprowadza się na warunkach określonych w dodatku I i II do załącznika III (Część 66) do rozporządzenia nr 1321/ Egzaminy teoretyczne na uprawnienia na typ statku powietrznego w zakresie licencji: 1) na obsługę techniczną statku powietrznego (AML) określa dodatek III do załącznika III (Część 66) do rozporządzenia nr 1321/2014 oraz część II w załączniku nr 4 do rozporządzenia; 2) mechanika lotniczego obsługi technicznej (MML) określa część III w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

9 4. Egzaminy teoretyczne na licencje, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia do nich wpisywane, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie licencjonowania, rozporządzeniu w sprawie świadectw kwalifikacji oraz rozporządzeniu w sprawie personelu ATS, określają te rozporządzenia oraz część I w załączniku nr 4 do rozporządzenia Egzamin teoretyczny z wykorzystaniem Krajowego Banku Pytań jest przeprowadzany w języku polskim. 2. Egzamin teoretyczny z wykorzystaniem Krajowego Banku Pytań może być przeprowadzony w języku angielskim w przypadku dostępności tej wersji językowej. Wyboru wersji językowej egzaminu teoretycznego dokonuje kandydat przystępujący do egzaminu. 3. Egzamin teoretyczny z wykorzystaniem Europejskiego Centralnego Banku Pytań (ECQB) jest przeprowadzany w języku angielskim W przypadku egzaminów teoretycznych na świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia do nich wpisywane w zakresie personelu służb ruchu lotniczego, kandydat przystępuje do egzaminu teoretycznego po przedstawieniu zaświadczenia o ukończeniu szkolenia teoretycznego. 2. Jeżeli kandydat nie przystąpił do egzaminu teoretycznego w ciągu 12 miesięcy od dnia ukończenia szkolenia teoretycznego, przechodzi dodatkowe szkolenie w organizacji szkolenia lotniczego albo w podmiocie szkolącym, o ile takie szkolenie jest wymagane. Zakres i poziom niezbędnego szkolenia lotniczego jest ustalany przez organizację szkolenia lotniczego Kandydat przystępujący do egzaminu teoretycznego: 1) zgłasza się na egzamin teoretyczny w ustalonym terminie i miejscu; 2) okazuje egzaminatorowi teoretycznemu lub osobie, o której mowa w 20: a) dokument tożsamości ze zdjęciem, b) dowód uiszczenia opłaty lotniczej, o której mowa w art. 99 ust. 5 ustawy, c) zaświadczenie o ukończeniu szkolenia teoretycznego w organizacji szkolenia lotniczego albo w podmiocie szkolącym, o ile szkolenie jest wymagane; 3) może poddać się badaniu w celu ustalenia obecności alkoholu lub środka odurzającego w organizmie, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że kandydat znajduje się w stanie nietrzeźwości, w stanie po spożyciu alkoholu lub pod wpływem środka odurzającego. 2. Kandydat przystępujący do egzaminu teoretycznego ma prawo sprawdzić uprawnienie egzaminatora teoretycznego do przeprowadzenia egzaminu na podstawie posiadanego przez egzaminatora upoważnienia. 26. Egzaminator teoretyczny: 1) informuje sekretarza komisji egzaminacyjnej o terminie, miejscu egzaminu, klasie i typie statku powietrznego oraz celu przeprowadzenia egzaminu teoretycznego, przeprowadzanego poza siedzibą Urzędu, w terminie co najmniej trzech dni roboczych poprzedzających przeprowadzenie egzaminu teoretycznego; 2) sprawdza termin ważności zaświadczenia o ukończeniu szkolenia teoretycznego kandydata, o ile szkolenie jest wymagane; 3) przygotowuje się do egzaminu teoretycznego; 4) ustala tożsamość kandydata na podstawie okazanego przez niego dokumentu tożsamości ze zdjęciem; 5) sprawdza dowód uiszczenia opłaty lotniczej, o której mowa w art. 99 ust. 5 ustawy; 6) odmawia przeprowadzenia egzaminu kandydata, w stosunku do którego w ocenie tego egzaminatora zachodzi potrzeba poddania kandydata badaniu, o którym mowa w 25 ust. 1 pkt 3, na które kandydat nie wyraził zgody; 7) informuje kandydata o konsekwencjach podania niepełnych, niedokładnych lub nieprawdziwych informacji dotyczących jego wyszkolenia i doświadczenia lotniczego; 8) informuje kandydata o zakresie egzaminu teoretycznego;

10 9) bezstronnie i obiektywnie przeprowadza egzamin teoretyczny i dokonuje jego oceny odpowiednio zgodnie z: a) rozporządzeniem w sprawie personelu ATS, b) rozporządzeniem w sprawie świadectw kwalifikacji, c) rozporządzeniem w sprawie licencjonowania; 10) podaje kandydatowi wynik egzaminu teoretycznego; 11) rzetelnie wypełniania dokumentację egzaminacyjną; 12) niezwłocznie przekazuje Prezesowi odpowiednie dokumenty wchodzące w skład dokumentacji egzaminacyjnej, bezpośrednio po przeprowadzonym egzaminie teoretycznym Egzaminator teoretyczny odmawia kandydatowi przystąpienia do egzaminu teoretycznego lub kontynuowania egzaminu teoretycznego, jeżeli: 1) kandydat zgłaszający się na egzamin teoretyczny: a) znajduje się w stanie nietrzeźwości, w stanie po spożyciu alkoholu lub środka odurzającego albo odmówił poddania się badaniu, o którym mowa w 25 ust. 1 pkt 3, b) zaproponował egzaminatorowi teoretycznemu lub osobie, o której mowa w 20, przyjęcie korzyści materialnej w zamian za zaliczenie egzaminu teoretycznego; 2) niemożliwe jest ustalenie tożsamości kandydata. 2. Przepisy 36 i 37 stosuje się odpowiednio do odwołania kandydata od odmowy przystąpienia do egzaminu teoretycznego lub kontynuowania egzaminu teoretycznego W czasie egzaminu teoretycznego kandydat otrzymuje materiały i urządzenia służące do przeprowadzenia egzaminu teoretycznego od egzaminatora teoretycznego lub osoby, o której mowa w Egzamin teoretyczny przeprowadza się w sposób zapewniający samodzielne jego rozwiązanie przez kandydata. 3. Niedopuszczalne jest korzystanie przez kandydatów podczas egzaminu teoretycznego z materiałów lub urządzeń stanowiących pomoc w udzieleniu odpowiedzi na pytania, innych niż dostarczone przez egzaminatora teoretycznego lub osobę, o której mowa w W trakcie egzaminu teoretycznego kandydaci nie mogą komunikować się z nikim, z wyjątkiem egzaminatora teoretycznego lub osoby, o której mowa w Egzamin teoretyczny jest zaliczony, jeżeli kandydat udzieli co najmniej 75% prawidłowych odpowiedzi z każdego przedmiotu objętego egzaminem teoretycznym. W przypadku egzaminu teoretycznego w formie testu wyboru do każdego pytania może być zaproponowanych od 3 do 5 odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa Kandydatowi przysługuje 6 sesji egzaminacyjnych w okresie 18 miesięcy, liczonych od końca miesiąca kalendarzowego, w którym kandydat po raz pierwszy przystąpił do egzaminu teoretycznego, na zaliczenie wszystkich przedmiotów egzaminu teoretycznego, do którego kandydat przystępuje. 2. W okresie, o którym mowa w ust. 1, kandydatowi przysługują 4 podejścia do każdego przedmiotu. Podczas jednej sesji egzaminacyjnej kandydat może przystąpić tylko jeden raz do zdawania danego przedmiotu. 3. Egzamin teoretyczny jest niezaliczony, jeżeli kandydat nie zaliczy jednego z przedmiotów w 4 podejściach albo jeżeli nie zaliczy wszystkich przedmiotów w ciągu 6 sesji egzaminacyjnych lub w okresie, o którym mowa w ust W przypadkach, o których mowa w ust. 3, kandydat przystępuje ponownie do całego egzaminu teoretycznego. 5. Przed ponownym przystąpieniem do egzaminu teoretycznego kandydat przedstawia nowe zaświadczenie o ukończeniu szkolenia lotniczego wydane przez organizację szkolenia lotniczego albo podmiot szkolący. 6. Przepisów ust. 1 5 nie stosuje się wobec kandydatów przystępujących do egzaminów teoretycznych, o których mowa w 22 ust. 2 i 3.

11 31. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez kandydata podczas egzaminu teoretycznego przepisów 28 ust. 3 lub 4 egzamin teoretyczny uznaje się za niezaliczony. 32. W przypadku naruszenia przez kandydata podczas egzaminu teoretycznego przepisów 28 ust. 3 lub 4, kandydat może ponownie przystąpić do całości egzaminu teoretycznego na jakąkolwiek licencję, świadectwo kwalifikacji lub uprawnienia do nich wpisywane po upływie 12 miesięcy od dnia, w którym nastąpiło naruszenie, o czym przewodniczący komisji egzaminacyjnej lub egzaminator teoretyczny informuje pisemnie kandydata. 33. Z uwzględnieniem przepisów prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego, po zdaniu egzaminu teoretycznego kandydat przystępuje do egzaminu praktycznego w terminie 24 miesięcy od dnia zaliczenia egzaminu teoretycznego. 34. W przypadku: 1) zaliczenia egzaminu teoretycznego, 2) niezaliczenia egzaminu teoretycznego, 3) naruszenia przepisów 28 ust. 3 lub 4, 4) przekroczenia terminu lub limitów, o których mowa w 30 ust. 1 3 kandydat otrzymuje raport imienny albo kartę egzaminu teoretycznego sporządzoną przez egzaminatora teoretycznego, zawierające wynik końcowy tego egzaminu Po zakończonej sesji egzaminacyjnej egzaminator teoretyczny lub osoba, o której mowa w 20, sporządzają raport z przeprowadzonych egzaminów teoretycznych, w którym są zamieszczane informacje o liczbie osób, które: 1) przystąpiły do egzaminu teoretycznego; 2) zaliczyły egzamin teoretyczny na licencję, świadectwo kwalifikacji, uprawnienia do nich wpisywane; 3) nie zaliczyły egzaminu teoretycznego na licencję, świadectwo kwalifikacji, uprawnienia do nich wpisywane. 2. Raport, o którym mowa w ust. 1, podpisuje przewodniczący komisji egzaminacyjnej. 3. Raporty, o których mowa w ust. 1 i 34, oraz pozostała dokumentacja egzaminacyjna są przechowywane przez egzaminatorów przez okres co najmniej pięciu lat w sposób, który gwarantuje ich ochronę przed zniszczeniem, kradzieżą oraz wprowadzeniem w nich zmian Kandydat może złożyć do przewodniczącego komisji egzaminacyjnej odwołanie od negatywnego wyniku egzaminu teoretycznego obejmujące swoim zakresem ostatnie z możliwych i wykorzystane przez kandydata podejście do danego przedmiotu. 2. Odwołanie składa się w terminie 14 dni od dnia otrzymania raportu imiennego albo karty egzaminu teoretycznego, o których mowa w 34: 1) w Urzędzie albo 2) za pośrednictwem operatora pocztowego albo poczty elektronicznej z adresu wskazanego przez kandydata we wniosku o egzamin teoretyczny, o którym mowa w 19 ust. 1, albo 3) za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej epuap. 3. O zachowaniu terminu do wniesienia odwołania decyduje data jego złożenia w Urzędzie, nadania u operatora pocztowego, wysłania pocztą elektroniczną albo wprowadzenia go do elektronicznej platformy usług administracji publicznej epuap. 4. Uchybienie terminu do wniesienia odwołania skutkuje pozostawieniem odwołania bez rozpoznania Jeżeli odwołanie, o którym mowa w 36 ust. 1, dotyczy: 1) egzaminu teoretycznego prowadzonego w formie pisemnej z zastosowaniem arkusza egzaminacyjnego przewodniczący komisji egzaminacyjnej zarządza przeprowadzenie egzaminu komisyjnego z udziałem innego egzaminatora teoretycznego; 2) egzaminu teoretycznego prowadzonego z zastosowaniem techniki komputerowej przewodniczący komisji egzaminacyjnej powołuje zespół weryfikacyjny składający się z dwóch specjalistów w danej dziedzinie w celu weryfikacji merytorycznej zasadności odwołania; 3) egzaminu teoretycznego w formie ustnej przewodniczący komisji egzaminacyjnej zarządza przeprowadzenie egzaminu komisyjnego z udziałem innego egzaminatora teoretycznego.

12 2. Egzamin komisyjny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, odbywa się w terminie 30 dni od dnia wpływu odwołania do przewodniczącego komisji egzaminacyjnej. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej, co najmniej na 14 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu komisyjnego, pisemnie zawiadamia kandydata o terminie i miejscu tego egzaminu. 3. W przypadku: 1) niezgłoszenia się kandydata na egzamin komisyjny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, przyjmuje się, że kandydat nie zaliczył egzaminu komisyjnego; 2) usprawiedliwionej nieobecności kandydata na egzaminie komisyjnym, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, spowodowanej w szczególności chorobą lub innymi zdarzeniami losowymi, przyjmuje się, że kandydat nie przystąpił do egzaminu komisyjnego. 4. Przewodniczący komisji rozpatruje odwołanie od wyniku egzaminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, przy pomocy zespołu weryfikacyjnego w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia wpływu odwołania do przewodniczącego komisji egzaminacyjnej. 5. Weryfikacja merytorycznej zasadności odwołania w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, może mieć wpływ na zmianę wyniku egzaminu teoretycznego. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej informuje kandydata o jej wyniku niezwłocznie po rozpatrzeniu odwołania przez zespół weryfikacyjny. 6. Po dokonaniu weryfikacji merytorycznej zasadności odwołania, o której mowa w ust. 1 pkt 2, zespół weryfikacyjny sporządza protokół zawierający: 1) stwierdzenie o zasadności albo niezasadności odwołania; 2) zapis kwestionowanych przez kandydata części egzaminu teoretycznego; 3) opinię zespołu weryfikacyjnego dotyczącą kwestionowanych przez kandydata części egzaminu teoretycznego. Oddział 2 Przepisy szczególne dla egzaminów teoretycznych dla osoby ubiegającej się o świadectwo operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej 38. Egzamin teoretyczny jest przeprowadzany w formie testu wyboru. 39. Egzamin na świadectwo operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej uznaje się za zaliczony, jeżeli został zaliczony egzamin teoretyczny z przedmiotu łączność w ramach egzaminu w celu uzyskania licencji albo świadectwa kwalifikacji. W odniesieniu do zakresu wiedzy sprawdzanej w trakcie egzaminu teoretycznego z przedmiotu łączność stosuje się odpowiednio 22 ust. 1 albo Do trybu przeprowadzania egzaminu teoretycznego osób ubiegających się o świadectwo operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej stosuje się 25, 27 29, 30 ust. 1 3, 31, 32 oraz 34. Oddział 3 Egzaminy praktyczne Egzaminy praktyczne na licencje i uprawnienia do nich wpisywane, o których mowa w rozporządzeniu nr 1178/2011, przeprowadza się na warunkach określonych w rozporządzeniu nr 1178/ Egzaminy praktyczne na uprawnienia na typ statku powietrznego w zakresie licencji na obsługę techniczną statku powietrznego (AML), o których mowa w rozporządzeniu nr 1321/2014, określa to rozporządzenie. 3. Egzaminy praktyczne na licencje i uprawnienia do nich wpisywane, o których mowa w rozporządzeniu nr 2015/340, określa to rozporządzenie. 4. Egzaminy praktyczne na świadectwa kwalifikacji i uprawnienia do nich wpisywane, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie personelu ATS, określa to rozporządzenie. 5. Egzaminy praktyczne na licencje, świadectwa kwalifikacji oraz uprawnienia do nich wpisywane, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie licencjonowania oraz rozporządzeniu w sprawie świadectw kwalifikacji, określają odpowiednio te rozporządzenia.

13 42. Kandydat przystępujący do egzaminu praktycznego w celu wydania licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych przedstawia rekomendację do egzaminu praktycznego po ukończeniu szkolenia teoretycznego i praktycznego, o ile są wymagane Kandydat przystępuje do egzaminu praktycznego w okresie ważności egzaminu teoretycznego, o którym mowa w Egzamin praktyczny rozpoczęty w okresie ważności egzaminu teoretycznego powinien zakończyć się w okresie 6 miesięcy od dnia jego rozpoczęcia. Przepis 61 stosuje się odpowiednio Kandydat przystępujący do egzaminu praktycznego przedkłada egzaminatorowi praktycznemu rekomendację do egzaminu praktycznego, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w: 1) 45 ust. 1; 2) pkt 5 w dodatku III do załącznika III (Część 66) do rozporządzenia 1321/2014; 3) pkt załącznika nr 3 do rozporządzenia w sprawie licencjonowania. 2. Na żądanie egzaminatora praktycznego organizacja szkolenia lotniczego, podmiot szkolący lub komórka organizacyjna wyodrębniona przez instytucję zapewniającą lotniskową służbę informacji powietrznej w danej lokalizacji (organ AFIS) udostępniają mu dokumentację przebiegu szkolenia praktycznego kandydata. 3. Okres ważności rekomendacji do egzaminu praktycznego nie może być dłuższy niż 6 miesięcy od dnia ukończenia szkolenia praktycznego Kandydat przystępujący do egzaminu praktycznego w celu wydania licencji pilota liniowego (ATPL), dyspozytora lotniczego (FDL), uprawnienia do lotów według wskazań przyrządów (IR) oraz w przypadku braku egzaminatora praktycznego w danej specjalności personelu lotniczego składa wniosek o egzamin praktyczny do Prezesa. 2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, szef egzaminatorów praktycznych wystawia kandydatowi skierowanie na egzamin praktyczny, w którym wskazuje termin na przystąpienie do egzaminu praktycznego. Termin nie może przekraczać terminu, o którym mowa w Kandydat przystępujący do egzaminu praktycznego, o którym mowa w ust. 1, przedkłada egzaminatorowi praktycznemu skierowanie na egzamin praktyczny. 46. Miejsce i termin przeprowadzenia egzaminu praktycznego innego niż ten, o którym mowa w 45 ust. 1, kandydat ustala z egzaminatorem praktycznym Z uwzględnieniem 44 ust. 1 i 45 kandydat przystępujący do egzaminu praktycznego: 1) zgłasza się na egzamin praktyczny w wyznaczonym miejscu i terminie; 2) okazuje egzaminatorowi praktycznemu: a) dokument tożsamości ze zdjęciem, b) licencję albo świadectwo kwalifikacji, o ile są wymagane, c) orzeczenie lotniczo -lekarskie, o ile jest wymagane, d) rekomendację do egzaminu praktycznego albo skierowanie na egzamin praktyczny, o ile są wymagane, e) zgodę opiekunów prawnych na przystąpienie do egzaminu praktycznego, o ile nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, f) dowód uiszczenia opłaty lotniczej, o której mowa w art. 99 ust. 5 ustawy; 3) może poddać się badaniu w celu ustalenia obecności alkoholu lub środka odurzającego w organizmie na wniosek egzaminatora, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że kandydat znajduje się w stanie nietrzeźwości, w stanie po spożyciu alkoholu lub pod wpływem środka odurzającego. 2. Kandydat przystępujący do egzaminu praktycznego może sprawdzić uprawnienie egzaminatora praktycznego do przeprowadzenia egzaminu na podstawie posiadanego przez egzaminatora upoważnienia.

14 48. Egzaminator praktyczny: 1) informuje sekretarza komisji egzaminacyjnej o terminie, miejscu, klasie i typie statku powietrznego oraz celu przeprowadzenia egzaminu praktycznego, w terminie co najmniej: a) trzech dni roboczych poprzedzających przeprowadzenie egzaminu praktycznego, jeżeli egzamin praktyczny ma być przeprowadzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, albo b) pięciu dni roboczych poprzedzających przeprowadzenie egzaminu praktycznego, jeżeli egzamin praktyczny ma być przeprowadzony poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej; 2) sprawdza ważność rekomendacji do egzaminu praktycznego albo skierowania na egzamin praktyczny, o ile są wymagane; 3) sprawdza termin zaliczenia egzaminu teoretycznego kandydata, o ile jest wymagane; 4) przygotowuje się do egzaminu praktycznego; 5) ustala tożsamość kandydata na podstawie okazanego przez niego dokumentu tożsamości ze zdjęciem; 6) sprawdza termin ważności orzeczenia lekarskiego; 7) sprawdza, czy kandydat posiada zgodę opiekunów prawnych na przystąpienie do egzaminu praktycznego przed uzyskaniem przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych; 8) sprawdza termin ważności uprawnienia, którego ważność podlega przedłużaniu albo wznawianiu; 9) sprawdza dowód uiszczenia opłaty lotniczej, o której mowa w art. 99 ust. 5 ustawy; 10) informuje kandydata o konsekwencjach podania niepełnych, niedokładnych lub nieprawdziwych informacji dotyczących jego wyszkolenia i doświadczenia lotniczego; 11) informuje kandydata o zakresie egzaminu praktycznego; 12) sprawdza, czy statek powietrzny, zespół urządzeń statku powietrznego, symulator, inne urządzenia treningowe, stanowiska operacyjne lub stanowisko obsługi technicznej spełniają wymogi techniczne niezbędne do przeprowadzenia danego rodzaju egzaminu praktycznego; 13) nadzoruje wszystkie czynności związane z bezpośrednim przygotowaniem się kandydata do egzaminu praktycznego; 14) uczestniczy w całym egzaminie praktycznym; 15) bezstronnie i obiektywnie przeprowadza egzamin praktyczny i dokonuje jego oceny odpowiednio zgodnie z: a) rozporządzeniem w sprawie personelu ATS, b) rozporządzeniem w sprawie świadectw kwalifikacji, c) rozporządzeniem w sprawie licencjonowania; 16) może zakończyć egzamin praktyczny w każdym momencie, jeżeli uzna, że poziom umiejętności wykazywany przez kandydata wymaga powtórzenia całego egzaminu praktycznego; 17) podaje kandydatowi wynik egzaminu praktycznego bezpośrednio po omówieniu egzaminu praktycznego; 18) określa zakres wymaganego szkolenia uzupełniającego lub dodatkowej praktyki w przypadku niezaliczenia części albo całości egzaminu praktycznego; 19) rzetelnie wypełnia dokumentację egzaminacyjną; 20) niezwłocznie przekazuje kandydatowi oraz właściwemu dla tego kandydata organowi, który w państwie obcym sprawuje nadzór nad personelem lotniczym, dokumentację egzaminacyjną bezpośrednio po przeprowadzonym egzaminie praktycznym, za pośrednictwem operatora pocztowego albo poczty elektronicznej; 21) przekazuje właściwemu dla kandydata organowi, który w państwie obcym sprawuje nadzór nad personelem lotniczym, wraz z dokumentacją, o której mowa w pkt 20, kopię licencji lub świadectw kwalifikacji, w których dokonał wpisu potwierdzającego przedłużenie albo wznowienie ważności uprawnienia.

15 49. Egzaminator praktyczny nadzoruje stosowanie podczas egzaminu praktycznego reguł i procedur operacyjnych, zawartych w aktualnej instrukcji operacyjnej, instrukcji użytkowania danej kategorii statku powietrznego albo instrukcji wykonywania lotów, właściwych ze względu na miejsce, w którym jest przeprowadzany egzamin praktyczny Egzaminator praktyczny nie może przeprowadzać egzaminów praktycznych, kontroli, o której mowa w 4 ust. 1 pkt 3 lit. d, ani ocen kompetencji kandydata ubiegającego się o wydanie licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych, gdy: 1) uczestniczył w szkoleniu praktycznym w zakresie licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnień do nich wpisywanych, w odniesieniu do których przeprowadza dany egzamin praktyczny lub ocenę kompetencji, z uwzględnieniem prawa Unii Europejskiej w zakresie personelu lotniczego; 2) wydał zaświadczenie o ukończeniu szkolenia praktycznego lub rekomendację do egzaminu praktycznego; 3) jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym kandydata do drugiego stopnia; 4) istnieją inne okoliczności ograniczające jego obiektywizm. 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, egzaminator praktyczny pisemnie informuje przewodniczącego komisji egzaminacyjnej o zaistnieniu takich okoliczności. 3. Jeżeli nie można wyznaczyć innego egzaminatora praktycznego do przeprowadzenia określonego egzaminu praktycznego, egzamin praktyczny jest przeprowadzany pod nadzorem inspektora lub członka komisji egzaminacyjnej, wyznaczonych do takiego nadzoru przez przewodniczącego komisji egzaminacyjnej Egzaminator praktyczny odmawia przeprowadzenia lub kontynuowania egzaminu praktycznego, jeżeli: 1) kandydat przystępujący do egzaminu praktycznego: a) znajduje się w stanie nietrzeźwości, w stanie po spożyciu alkoholu lub środka odurzającego albo odmówił poddania się badaniu, o którym mowa w 47 ust. 1 pkt 3, b) zaproponował egzaminatorowi przyjęcie korzyści materialnej w zamian za zaliczenie egzaminu praktycznego; 2) niemożliwe jest ustalenie tożsamości kandydata; 3) warunki atmosferyczne lub inne przyczyny uniemożliwiają bezpieczne przeprowadzenie egzaminu praktycznego. 2. Przepis 67 stosuje się odpowiednio do odwołania kandydata od odmowy przeprowadzenia lub kontynuowania egzaminu praktycznego. 52. Egzamin praktyczny jest przeprowadzany: 1) na typie lub wariancie statku powietrznego, jaki został użyty w trakcie szkolenia praktycznego, o ile szkolenie praktyczne jest wymagane; 2) z wykorzystaniem symulatora lub na stanowisku operacyjnym, na którym kandydat odbył szkolenie praktyczne, w przypadku personelu służb ruchu lotniczego; 3) na stanowisku operacyjnym, na którym kandydat odbył szkolenie praktyczne, w przypadku dyspozytora lotniczego Statek powietrzny może być użyty do przeprowadzenia egzaminu praktycznego w locie, jeżeli: 1) spełnia wymagania do wykonywania lotów szkolnych; 2) jego właściciel wyrazi na to zgodę, składając egzaminatorowi praktycznemu odpowiednie pisemne oświadczenie; 3) treść polisy ubezpieczeniowej statku powietrznego uwzględnia możliwość przeprowadzania na nim egzaminów praktycznych, o ile polisa ubezpieczeniowa jest wymagana. 2. Uzyskanie zgody, o której mowa w ust. 1 pkt 2, nie jest wymagane, jeżeli kandydat jest właścicielem statku powietrznego. 3. Zgoda, o której mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje: 1) imienne wskazanie kandydata lub kandydatów; 2) zakres, w jakim statek powietrzny może być użyty podczas egzaminu praktycznego.