Wykład 5: Komunikacja z kartą elektroniczną
|
|
- Wiktoria Leszczyńska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wykład 5: Komunikacja z kartą elektroniczną dr hab. inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
2 KOMUNIKACJA Z KARTĄ ELEKTRONICZNĄ podstawy komunikacji, podstawowe komunikaty, bezpieczna transmisja danych, kanały i protokoły warstwy łącza danych, łączenie terminali z systemami wyższego poziomu dr hab., dr hab. inż. Marek inż. Marek Mika, Mika, Instytut Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
3 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
4 Komunikacja z kartą elektroniczną W protokołach ISO/IEC T=0 i T=1 tylko jedna linia przeznaczona dla celów komunikacji Półdupleks dupleks możliwy (np. AUX1 lub AUX2) Master-slave Tryb uśpienia karty (niskiego poboru energii) pomiędzy komunikatami Inicjowanie komunikacji odbywa się według określonego schematu KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
5 Stany karty podczas aktywacji i komunikacji z terminalem smart card electrically deactivated smart card electrically activated smart card powered up send ATR smart card in sleep pmode smart card recives data (command APDU or PPS request) smart card sends data (response APDU or PPS response) smart card in active mode Karta po otrzymaniu komunikatu od terminala, przetwarza go, po czym wysyła odpowiedź i przechodzi w stan uśpienia, aż do momentu otrzymania następnego komunikatu z terminala KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
6 Początek komunikacji terminal - KE terminal suitable protocol? yes no initial reset as part of the activation sequence (power-on reset/cold reset) ATR for T=14 reset via reset line (warm reset) ATR for T=1 command 1 response 1... smart card - karta trafia do terminala - styki karty mechanicznie łączone ze stykami terminala - aktywne styki karty są aktywowane elektrycznie w odpowiedniej sekwencji - karta automatycznie wykonuje poweron reset - karta wysyła do terminala ATR (Answer to Reset) - terminal przetwarza ATR (parametry karty i transmisji) - terminal wysyła pierwsze polecenie - karta przetwarza polecenie i generuje odpowiedź - karta wysyła odpowiedź do terminala KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
7 Komunikacja terminal - KE Po nawiązaniu komunikacji przesyłanie poleceń i odpowiedzi jest kontynuowane do momentu dezaktywacji karty Pomiędzy ATR a pierwszym poleceniem terminal może wysłać PPS (Protocol Parameter Selection) PPS podobnie jak ATR jest niezależne od protokołu transmisji i może być używane do konfigurowania parametrów protokołu transmisji karty KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
8 Model OSI dla komunikacji terminal -KE OSI layer 7 - application OSI layer 2 data link ISO/IEC 7816 parts: 4,7,8,9; EN ; EMV 2000; TS ; TS ; TS ; TS ; TS ISO/IEC (T=0, T=1) USB specification OSI layer 1 - physical with contacts: ISO/IEC USB specification contactless: ISO/IEC ISO/IEC KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
9 Komunikacja z kartą elektroniczną W praktyce KE często nie mają wszystkich opcji protokołu transmisji ze względu na ograniczony rozmiar pamięci Z funkcjonalnego punktu widzenia wybiera się tylko te opcje, które są istotne dla danej aplikacji lub karty elektronicznej Wybrane opcje nie mogą być unikalne ze względu na konieczność komunikowania się z różnymi terminalami W terminalach implementowana jest na ogół pełna funkcjonalność KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
10 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
11 ATR - charakterystyka Kiedy: bezpośrednio po zastosowaniu sygnałów napięcia, zegara i reset Kierunek: karta terminal Długość: do 33 bajtów (rzadko, częściej krótszy komunikat) Zawartość: parametry związane z kartą i protokołem transmisji danych dzielnik 372 (zgodność z ISO/IEC uniezależnienie od parametrów transmisji) KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
12 ATR zależności czasowe reset high t low I/O undefined t 1 start bit t Musi wystąpić między 400 a cyklem zegarowym po sygnale reset z terminala: 112 s 11,2 ms dla zegara 3,5 MHz 81,4 s 8,1 ms dla zegara 4,9 MHz Jeśli terminal nie otrzyma sygnału początku ATR, to ponawia sekwencję aktywacji (do 3 razy) Jeśli terminal nie otrzyma po trzech próbach sygnału ATR, to przyjmuje, że karta jest uszkodzona Według ISO/IEC maksymalny odstęp pomiędzy zboczami narastającymi dwóch kolejnych bajtów w transmisji ATR wynosi 9600 etu (tzw. initial waiting time) tj. 1 s dla zegara 3,5 MHz W niektórych systemach operacyjnych KE czas ten jest wykorzystywany na wewnętrzne obliczenia i operacje zapisu do pamięci EEPROM KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska, dr hab. inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
13 Podstawowa struktura ATR TS 1 2 T0 b1...b4 b5 b6 b7 b8 1 0 TA 1 TB 1 TD 1 b1...b4 b5 b6 b7 b8 2 protocol TA 2 TB 2 TD 2 b1...b4 b5 b6 b7 b8 3 protocol TC 1 TC 2 TS znak inicjujący T0 znak formatu TA 1,TB 1,TC 1,TD 1, - znaki interfejsu T1,T2,,TK znaki historyczne TCK znak kontrolny TA 3 TB 3 TC 3 3 TD 3 b1...b4 b5 b6 b7 b8 4 protocol TA 4 TB 4 TC 4 4 TD 4 0 T1, T2,, TK TCK KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
14 TS znak inicjujący Określa konwencję używaną dla kolejnych bajtów ATR-u i następującego po nim protokołu komunikacyjnego Zawiera wzorzec bitowy umożliwiający terminalowi obliczenie dzielnika: pomiar czasu pomiędzy dwoma pierwszymi zboczami opadającymi i podzielenie przez 3 wynikiem etu zazwyczaj nie obliczane ze względu na ustaloną wartość dzielnika 372 Bajt obowiązkowy Dopuszczalne wartości: 3B konwencja bezpośrednia (Niemcy), 3F konwencja odwrócona (Francja) Wszystkie terminale i większość kart działa w obydwu konwencjach KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
15 TS konwencja bezpośrednia 3B bit number bit value b1 1 b2 1 b3 0 b4 1 b5 1 b6 1 b7 0 b8 0 I/O high low t [etu] start bit data bits 1 8 parity bit KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
16 TS konwencja odwrócona 3F bit number bit value b8 0 b7 0 b6 1 b5 1 b4 1 b3 1 b2 1 b1 1 I/O high low t [etu] start bit data bits 8 1 parity bit KOMUNIKACJA Z KE - PODSTAWY dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
17 T0 znak formatu Drugi bajt komunikatu ATR Bajt obowiązkowy Określa, jakie następne znaki interfejsu wystąpią w komunikacie oraz liczbę znaków historycznych Kodowanie znaku T0: bity znaczenie b8=1 przesyłany TD 1 b7=1 przesyłany TC 1 b6=1 przesyłany TB 1 b5=1 przesyłany TA 1 b4 b1 liczba znaków historycznych 0-15 KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
18 Znaki interfejsu TA i,tb i,tc i,td i Określają parametry transmisji stosowanego protokołu Opcjonalne Dla wszystkich parametrów zdefiniowane wartości domyślne nie ma potrzeby przesyłania odpowiadających im bajtów Dwie grupy parametrów: globalne (wspólne dla wszystkich protokołów lub tylko dla T=0) i specjalne (charakterystyczne dla konkretnego protokołu) KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
19 Znaki interfejsu TD i Służą wyłącznie wskazaniu, które znaki protokołu wystąpią w dalszej części komunikatu Starsze 4 bity bajta zawierają wzorzec dotyczący bajtów TA i+1,tb i+1,tc i+1,td i+1 taki sam jak w T0 Młodsze 4 bity oznaczają numer protokołu Bajt TD i nie występuje, bity znaczenie jeśli nie występuje żaden b8=1 przesyłany TD i+1 z bajtów TA i+1,tb i+1,tc i+1, b7=1 przesyłany TC i+1 TD i+1 b6=1 przesyłany TB i+1 Kodowanie znaku TD i b5=1 przesyłany TA i+1 b4 b1 numer protokołu [0,, 15] KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
20 Globalny znak interfejsu TA 1 Starsze cztery bity kodują parametr F i (dzielnik współczynnik konwersji częstotliwości zegara) Cztery młodsze bity kodują parametr D i (współczynnik regulacji szybkości transmisji) Interwał bitowy dla ATR i PPS początkowa podstawowa jednostka czasu (initial etu) 372 initial etu [s] f Interwał bitowy dla protokołu stosowanego po ATR i PPS robocza podstawowa jednostka czasu work etu F D 1 f [s] KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
21 Wartość binarna F i (bity 8 5) f max (bity 8 5) [MHz] D i (bity 4 1) ZPZ Kodowanie TA ZPZ n/d ZPZ n/d ,5 ZPZ ZPZ ZPZ KOMUNIKACJA Z KE - ATR ZPZ 1110 ZPZ n/d ZPZ 1111 ZPZ n/d ZPZ dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
22 Globalny znak interfejsu TA i b8-b7 X 00 nie wspierany 01 niski poziom 10 wysoki poziom 11 brak preferowanego stanu Znak TA i jest interpretowany jako globalny, gdy i>2 oraz T=15 w TD i-1 b6 b Klasa A (4,5-5,5 V) Y TA i koduje dwie wartości: wskaźnik stopu X (bity 8-7) określający logiczny stan, jaki powinien być osiągnięty po zatrzymaniu wskaźnik klasy Y (bity 6-1) określający klasę napięcia zasilającego (wartości obecnie nieużywane zarezerwowane dla przyszłych zastosowań) Klasa B (2,7-3,3 V) Klasa C (1,62-1,98 V) Klasy A i B Klasy B i C Klasy A, B i C KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
23 Globalny znak interfejsu TC 1 TC 1 koduje parametr N czas dodatkowej przerwy w transmisji definiowanej jako rozszerzenie bitu stopu Wartość N określa ile dodatkowych etu jest dodawanych do sygnału przerwy (liniowo od 0 do 254) Wartość 255 ( FF) ma specjalne znaczenie: dla protokołu T=0 przerwa 2 etu dla protokołu T=1 przerwa skrócona z 2 do 1 etu (daje skrócenie transmisji rzędu 10% - 11 bitów zamiast 12) KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
24 Specjalny znak interfejsu TC 2 Definiowany dla protokołu T=0 Koduje parametr WI służący do wyznaczenia czasu oczekiwania WT maksymalnego odstępu pomiędzy zboczami narastającymi dwóch kolejnych bajtów Wartość domyślna WI=10 WT WI i F 960 f work etu KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
25 Specjalny znak interfejsu TA i (i>2) Koduje maksymalną długość pola informacji (IFSC Information Field Size for the Card), jakie może być odebrane przez kartę Wartości od 1 do 254 Wartość domyślna 32 KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
26 Specjalny znak interfejsu TB i (i>2) Młodszy półbajt (bity b4 do b1): parametr CWI służący do wyznaczenia czasu oczekiwania znaku CWT określonego wzorem: CWT Starszy półbajt (bity b8 do b5): parametr BWI służący do wyznaczenia czasu oczekiwania bloku BWT określonego wzorem BWT KOMUNIKACJA Z KE - ATR 11 CWI 11 2 work etu 2 BWI 960 dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska, F f d work etu
27 Specjalny znak interfejsu TC i (i>2) Koduje na bicie b1 sposób obliczania kodu detekcji błędów: 0 dla metody LRC 1 dla metody CRC Bity b8-b2 zarezerwowane do przyszłych zastosowań KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
28 Globalny znak interfejsu TA 2 Koduje dopuszczalne tryby dla komunikatu PPS Bity Wartość Znaczenie b8 0 Możliwe przełączenie między trybem negocjowanym a specjalnym b8 1 Niemożliwe przełączanie między trybem negocjowanym a specjalnym b7-b6 00 Zarezerwowane do przyszłych zastosowań b5 0 Parametry transmisji jawnie określone znakami interfejsu b5 1 Parametry transmisji niejawnie określone znakami interfejsu b4-b1 X Protokół T=X jest używany KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
29 Znaki historyczne Przez długi czas nie ujęte w żadnym standardzie efekt wiele specyfikacji dla tych znaków, które obowiązują wyłącznie w danym systemie operacyjnym Często używane jako identyfikator: systemu operacyjnego, numeru wersji maski ROM lub flash OS Kodowane zazwyczaj w ASCII Opcjonalne i często pomijane KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
30 Znaki historyczne c.d. Norma ISO/IEC przewiduje obok znaków historycznych również plik o zarezerwowanym FID= 2F01 Plik położony jest tuż za plikiem MF Dane kodowane w ASN.1; Struktura pliku nie określona w normie Dane w pliku bądź w znakach historycznych mogą zawierać informacje o: karcie, systemie operacyjnym, funkcjach, wydawcy karty, numerze seryjnym karty i mikrokontrolera itp. Wg ISO/IEC znaki historyczne mogą zawierać: obowiązkowy wskaźnik kategorii (bajt T1), 1 lub więcej opcjonalnych bloków danych w kompaktowym formacie TLV (T-Iszy półbajt/l-ii-gi półbajt), opcjonalny wskaźnik stanu Wskaźnik stanu wskazuje etap cyklu życia karty elektronicznej KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
31 T1 wskaźnik kategorii Zawiera informację o strukturze danych w ATR Dane po wskaźniku kategorii zawierają informacje o funkcjach i usługach oferowanych przez system operacyjny karty Wartość Znaczenie 00 Informacja o stanie jest umieszczona na końcu znaków historycznych 10 Odwołanie do pliku DIR 80 Informacje o stanie są przechowywane w obiekcie danych kodowanym w kompaktowym TLV 81 8F pozostałe Zarezerwowane dla przyszłych zastosowań Zależne od aplikacji KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
32 Bity Wartość Znaczenie Kodowanie obiektu danych w kompaktowym TLV 31 (3-znacznik, 1-długość) KOMUNIKACJA Z KE - ATR Kodowanie usług karty niezależnych od zastosowań b8 1 Wybór zastosowań z pełną nazwą pliku DF b7 1 Wybór zastosowań z częściową nazwą pliku DF b6 1 Obiekty danych dostępne w pliku DIR b5 1 Obiekty danych dostępne w pliku ATR b4 1 Obiekty danych mogą być odczytane z DIR lub ATR poleceniem READ BINARY b4 0 Obiekty danych mogą być odczytane z DIR lub ATR poleceniem READ RECORD b3 b1 000 Nie używany dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
33 Bity Wartość Znaczenie b8 1 Wybór DF z pełną nazwą DF b7 1 Wybór DF z częściową nazwą DF b6 1 Wybór DF przez określenie ścieżki b5 1 Wybór DF z FID Kodowanie obiektu danych w kompaktowym TLV 71, 72, 73 w zależności od ilości danych KOMUNIKACJA Z KE - ATR Kodowanie funkcji karty tablica pierwsza b4 1 Pośredni wybór DF (z wymaganym zastosowaniem) b3 1 Obsługiwane są krótkie FID-y b2 1 Obsługiwana liczba rekordów b1 1 Obsługiwane identyfikatory rekordów dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
34 Kodowanie funkcji karty tablica druga Bity Wartość Znaczenie b7-b6 00 Polecenie WRITE działa jak funkcja zapisu jednorazowego b7-b6 01 Zachowanie polecenia WRITE zależy od zastosowania b7-b6 10 Polecenie WRITE działa jak suma logiczna OR b7-b6 11 Polecenie WRITE działa jak iloczyn logiczny AND b4 1 Pośredni wybór DF (z wymaganym zastosowaniem) b3-b1 xxx Rozmiar jednostki danych wyrażony w półbajtach modulo 2 b8,b5-b Nie używane Kodowanie obiektu danych w kompaktowym TLV 71, 72, 73 w zależności od ilości danych KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
35 Bity Wartość Znaczenie b8 1 Dopuszczalny łańcuch poleceń b7 1 Rozszerzone pole L c i /L e Kodowanie funkcji karty tablica trzecia b5-b4 10 Kanały logiczne przydzielane przez kartę przy zastosowaniu polecenia MANAGE CHANNEL b5-b4 01 Kanały logiczne przydzielane przez terminal przy zastosowaniu polecenia MANAGE CHANNEL b5-b4 00 Kanały logiczne nie obsługiwane b6, b3-b1 x yzt Maksymalna liczba kanałów logicznych (8x + 4y + 2z + t + 1) Kodowanie obiektu danych w kompaktowym TLV 71, 72, 73 w zależności od ilości danych KOMUNIKACJA Z KE - ATR dr hab., inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska,
36 Znak kontrolny TCK Ostatni bajt komunikatu ATR Suma XOR wszystkich znaków od T0 Stosowany do kontroli poprawności transmisji Jeśli jedynym protokołem jest T=0, to znak TCK jest niedopuszczalny Jeśli stosowany jest protokół T=1 to znak TCK jest obowiązkowy KOMUNIKACJA Z KE - ATR 36
37 Praktyczne przykłady zastosowań ATR Karta z protokołem T=1 i konwencją bezpośrednią Karta STARCOS z protokołem T=1 i konwencją bezpośrednią oraz niepełnym systemem operacyjnym Karta STARCOS z protokołem T=0 i konwencją bezpośrednią oraz pełnym system operacyjnym Karta Visa Cash z protokołem T=1 i konwencją bezpośrednią Karta GSM z protokołem T=0 i konwencją bezpośrednią Karta GSM z protokołem T=0 i konwencją odwróconą KOMUNIKACJA Z KE - ATR 37
38 Karta z T=1 i konwencją bezpośrednią Znak Wart. Znaczenie Uwagi TS 3B konwencja bezpośrednia T0 B5 Y 1 =1011= B ; K= 5 TA 1,TB 1 i TD 1 oraz 5 znaków historycznych TA 1 11 F i =0001= 1 ; D i =0001= 1 F = 372 i D = 1 TB 1 00 I i =0; PI 1 =0000= 0 I=0, styk Vpp nie używany TD 1 81 Y 2 =1000= 8 ; T= 1 następny znak TD 2 i protokół T = 1 TD 2 31 Y 2 =0011= 3 ; T= 1 następne znaki TA 3 i TB 3 oraz T = 1 TA 3 46 rozmiar bufora I/O = 70 B rozmiar bufora I/O ICC (warstwa 7) TB 3 15 BWI= 1 ; CWI= 5 KOMUNIKACJA Z KE - ATR 38
39 Karta z T=1 i konwencją bezpośrednią c.d. Znak Wart. Znaczenie Uwagi T1 56 V V 1.0 T2 20 T T4 2E. T TCK 1E znak kontrolny suma XOR T0 do T5 KOMUNIKACJA Z KE - ATR 39
40 STARCOS z T=1 i konwencją bezpośrednią (niepełny OS) Znak Wart. Znaczenie Uwagi TS 3B konwencja bezpośrednia T0 9C Y 1 =1001= 9 ; K= C TA 1 i TD 1 oraz 12 znaków historycznych TA 1 11 F i =0001= 1 ; D i =0001= 1 F = 372 i D = 1 TD 1 81 Y 2 =1000= 8 ; T= 1 następny znak TD 2 i protokół T = 1 TD 2 21 Y 2 =0010= 2 ; T= 1 następny znak TB 3 i protokół T = 1 TB 3 34 BWI= 3 ; CWI= 4 T1 T E E 43 SC SV 1.1 NC TCK 0F znak kontrolny suma XOR T0 do T12 KOMUNIKACJA Z KE - ATR 40
41 STARCOS z T=1 i konwencją bezpośrednią (pełny OS) Znak Wart. Znaczenie Uwagi TS 3B konwencja bezpośrednia T0 BF Y 1 =1001= 9 ; K= C TA 1 i TD 1 oraz 12 znaków historycznych TA 1 11 F i =0001= 1 ; D i =0001= 1 F = 372 i D = 1 TD 1 81 Y 2 =1000= 8 ; T= 1 następny znak TD 2 i protokół T = 1 TD 2 21 Y 2 =0010= 2 ; T= 1 następny znak TB 3 i protokół T = 1 TB 3 34 BWI= 3 ; CWI= 4 T1 T F STARCOS21 C TCK 0F znak kontrolny suma XOR T0 do T12 KOMUNIKACJA Z KE - ATR 41
42 Visa Cash z T=1 i konwencją bezpośrednią Znak Wart. Znaczenie Uwagi TS 3B konwencja bezpośrednia T0 E3 Y 1 =1110= E ; K= 3 TB 1,TC 1 i TD 1 oraz 3 znaki historyczne TB 1 11 I i =00; PI 1 =0000= 0 Vpp nie używane, napięcie potrzebne do programowania EEPROM-u generowane wewn. TC 1 00 N=0 bez wydłużonego czasu przerwy TD 1 81 Y 2 =1000= 8 ; T= 1 następny znak TD 2 i protokół T = 1 TD 2 31 Y 2 =0011= 3 ; T= 1 następne znaki TA 3 i TB 3 oraz T = 1 TA 3 6F IFSC= 6F =111 rozmiar pola informacyjnego bazy 111 bajtów TB 3 45 BWI= 4 ; CWI= 5 KOMUNIKACJA Z KE - ATR 42
43 Visa Cash z T=1 i konwencją bezpośrednią c.d. Znak Wart. Znaczenie Uwagi T1 80 wskaźnik kategorii po komunikacie ATR obiekt danych w kompaktowym formacie TLV T2 31 dane usług karty znacznik 3 i rozmiar 1 obiektu z danymi o usługach karty T3 C0 C0 = wybór zastosowań z pełną lub częściową nazwą DF TCK 08 znak kontrolny suma XOR T0 do T3 KOMUNIKACJA Z KE - ATR 43
44 GSM z T=0 i konwencją bezpośrednią Znak Wart. Znaczenie Uwagi TS 3B konwencja bezpośrednia T0 89 Y 1 =1000= 8 ; K= 9 TD 1 oraz 9 znaków historycznych TD 1 40 Y 2 =0100= 4 ; T= 1 następny znak TD 2 i protokół T = 1 TC 2 14 WI= 14 roboczy czas oczekiwania WWT=20 T1 T D GG24M5280 KOMUNIKACJA Z KE - ATR 44
45 GSM z T=0 i konwencją odwróconą Znak Wart. Znaczenie Uwagi TS 3F konwencja odwrócona T0 2F Y 1 =0010= 2 ; K= F =15 TB 1 oraz 12 znaków historycznych TB 1 00 PI 1 =0000= 0 ; I i = 1 Styk Vpp nie używany; Napięcie zasilania przy programowaniu EEPROM generowane wewnętrznie T1 T AE A 0E 83 3E 9F 16 Charakterystyczne dane producenta karty KOMUNIKACJA Z KE - ATR 45
46 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu 46
47 PPS Protocol Parameter Selection Parametry transmisji określane znakami interfejsu w komunikacie ATR Terminal może dokonać zmiany jednego lub kilku parametrów komunikatem PPS, ale przed zastosowaniem protokołu Dwa tryby realizacji: negocjowany parametry F i D pozostają niezmienione do czasu poprawnego wykonania PPS specjalny parametry F i D muszą być również stosowane już podczas transmisji komunikatu PPS Wyboru trybu dokonuje karta (znak TA 1 komunikatu ATR) KOMUNIKACJA Z KE - PPS 47
48 Diagram stanów dla obu trybów PPS base state cold reset ATR 1 warm reset warm reset Negotiable mode Specific mode PPS transmission protocol active 1 cold reset/ warm reset KOMUNIKACJA Z KE - PPS 48
49 PPS wykonanie Żądanie PPS musi być wysłane bezpośrednio po otrzymaniu przez terminal komunikatu ATR Jeśli karta dopuszcza żądane zmiany parametrów, to wysyła otrzymane bajty PPS z powrotem do terminala. W przeciwnym przypadku karta nic nie wysyła i terminal musi wykonać nową sekwencję restartu, aby wyjść z tego stanu PPS może być wykonany tylko raz, bezpośrednio po ATR Norma ISO/IEC 7816 zabrania powtórnych wykonań komunikatu PPS KOMUNIKACJA Z KE - PPS 49
50 Podstawowa struktura i elementy danych komunikatu PPS PPSS PPS0 b1...b4 b5 b6 b7 b8 RFU protocol PPS 1 PPS 2 PPS 3 Element danych PPSS PPS0 Opis Znak inicjujący Znak formatu PCK PPS1, PPS2, PPS3 PCK Znaki parametrów Znak kontrolny KOMUNIKACJA Z KE - PPS 50
51 Znak inicjujący PPSS Znak inicjujący - informujący kartę o zainicjowaniu przez terminal komunikatu PPS Obowiązkowy Stała wartość FF KOMUNIKACJA Z KE - PPS 51
52 Znak formatu PPS0 Znak formatu Obowiązkowy Kodowanie: Bity Wartości Znaczenie b4-b1 xxxx Numer stosowanego protokołu b5 1 PPS 1 wystąpi w PPS b6 1 PPS 2 wystąpi w PPS b7 1 PPS 3 wystąpi w PPS b8 1 Zarezerwowane do przyszłych zastosowań KOMUNIKACJA Z KE - PPS 52
53 Znaki parametrów PPS 1, PPS 2 i PPS 3 Znaki opcjonalne Kodowanie PPS 1 Bity Wartości Znaczenie b8-b5 xxxx F (tak samo jak w TA 1 ) b4-b1 xxxx D (tak samo jak w TA 1 ) PPS 2 umożliwia terminalowi przyłączenie styku SPU (do aktywowania innego protokołu np. USB) PPS 2 zarezerwowany do przyszłych zastosowań KOMUNIKACJA Z KE - PPS 53
54 Znak kontrolny PCK Ostatni znak komunikatu PPS Suma kontrolna XOR wszystkich znaków występujących w komunikacie Obowiązkowy KOMUNIKACJA Z KE - PPS 54
55 Typowa sekwencja PPS dla karty SIM terminal activation sequence with reset smart card ATR PPS necassary? no yes PPS request PPS response command 1 yes PPS possible no response 1... wait for reset Wada dużo czasu upływa przed zastosowaniem właściwego protokołu KOMUNIKACJA Z KE - PPS 55
56 Typowa sekwencja zmiany protokołu gdy terminal nie może wykonać PPS terminal reset in the course of the activation sequence (power-on reset, cold reset) ATR for T=14 smart card Protocol OK? yes no reset via the reset line (warm reset) ATR for T=1 command 1 response 1... Gdy terminal nie jest w stanie zainicjować komunikatu PPS zamiana pomiędzy protokołami inicjowana jest przez reset KOMUNIKACJA Z KE - PPS 56
57 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu 57
58 Struktura komunikatu APDU APDU Application Protocol Data Unit Standardowa międzynarodowa jednostka danych na poziomie 7 warstwy modelu OSI Używane do wymiany wszelkich informacji pomiędzy kartą a terminalem Jednostki danych zależne od protokołu transmisji to tzw. TPDU (Transmission Protocol Data Unit) Rozróżnia się polecenia wysyłane do karty C- APDU (Command APDU) i odpowiedzi na te polecenia wysyłane przez kartę R-APDU (Response APDU) KOMUNIKACJA Z KE - APDU 58
59 Struktura komunikatu APDU APDU jest typem kontenera mieszczącego całe polecenie dla karty lub całą odpowiedź od karty Transparentna transmisja APDU Zawartość i format APDU identyczny dla wszystkich typów protokołów KOMUNIKACJA Z KE - APDU 59
60 Struktura C-APDU CLA INS P1 P2 L c field data field L e field header body C-APDU składa się z nagłówka i ciała Ciało jest zmiennej długości lub może w ogóle nie wystąpić gdy pole z danymi jest puste Nagłówek składa się z 4 elementów: CLA bajt klasy, INS bajt instrukcji, P1 i P2 bajty parametrów KOMUNIKACJA Z KE - APDU 60
61 Kodowanie CLA według ISO/IEC Bity Wartości Znaczenie b2-b1 xx Numer logicznego kanału b4-b3 00 Bezpieczne komunikaty nie używane b4-b3 01 Bezpieczne komunikaty wg własnej metody b4-b3 10 Bezpieczne komunikaty zgodne z ISO: nagłówek nie uwierzytelniany b4-b3 11 Bezpieczne komunikaty zgodne z ISO: nagłówek uwierzytelniany b8-b5 0 Struktura i kodowanie wg ISO/IEC 7816 części 4,7 i 8 b8-b5 8, 9 Struktura wg ISO/IEC ; własne kodowanie i znaczenie poleceń i odpowiedzi b8-b5 A Struktura i kodowanie wg ISO/IEC , określone innym dokumentem b8-b1 FF Zarezerwowane dla PPS KOMUNIKACJA Z KE - APDU 61
62 Powiązanie CLA z zastosowaniami Klasa Zastosowanie 0X Standardowe polecenia zgodne z ISO/IEC /-7/-8 80 Elektroniczna portmonetka zgodna z EN X Własne polecenia (firmowe i/lub zależne od zastosowania ) 8X Karty kredytowe chipowe zgodne z EMV A0 Systemy telekomunikacji mobilnej GSM (zgodne z TS ) KOMUNIKACJA Z KE - APDU 62
63 Bajt instrukcji INS Koduje polecenia Tylko nieparzyste kody (historyczny powód związany z cechą protokołu T=0) Bit 1 używany do łączenia poleceń o ile są dłuższe niż 1 bajt KOMUNIKACJA Z KE - APDU 63
64 Bajty parametrów P1 i P2 Dodatkowe informacje o instrukcji Używane jako przełączniki dla różnych poleceń np. opcje polecenia SELECT FILE lub offset dla polecenia READ BINARY KOMUNIKACJA Z KE - APDU 64
65 Ciało komunikatu APDU Opcjonalne Zawartość: pole L c (length command) rozmiar sekcji danych wysyłanych do karty dane polecenia wysyłane do karty pole L e (length expected) rozmiar sekcji danych zwracany przez kartę (wartość 00 wysłana przez terminal jest prośbą o podanie maksymalnego rozmiaru) KOMUNIKACJA Z KE - APDU 65
66 Rozmiar pól L c i L e Standardowo 1 bajt Możliwe rozszerzenie do 3 bajtów (max reprezentowana wartość ) 00 L c /L e (MSB) L c /L e (LSB) byte 1 byte 2 byte 3 Według normy jest ono zarezerwowane do przyszłych zastosowań, ale istnieją już systemy operacyjne dla kart z mikrokontrolerami o dużej pamięci obsługujące ten standard KOMUNIKACJA Z KE - APDU 66
67 Możliwe przypadki polecenia APDU Case 4 command APDU CLA INS P1 P2 L c data L e Case 3 command APDU CLA INS P1 P2 L c data Case 2 command APDU CLA INS P1 P2 L e Case 1 command APDU CLA INS P1 P2 command header command body KOMUNIKACJA Z KE - APDU 67
68 Odpowiedź APDU Wysyłana z karty do terminala w odpowiedzi na polecenie APDU Składa się z dwóch części: opcjonalnego ciała odpowiedzi obowiązkowego trailera odpowiedzi Ciało zawiera pole danych o rozmiarze określonym parametrem L e polecenia APDU Niezależnie od wartości parametru L e pole danych może mieć rozmiar 0 jeśli wystąpił błąd lub podano niewłaściwe parametry Informacja o powodzie zakończenia przetwarzania polecenia APDU zawarta w kodzie powrotu SW1 SW2 KOMUNIKACJA Z KE - APDU 68
69 Struktura odpowiedzi APDU data field SW1 SW2 response body response trailer SW1, SW2 kod powrotu KOMUNIKACJA Z KE - APDU 69
70 Wersje odpowiedzi APDU SW1 SW2 option 1 data field SW1 SW2 option 2 response body response trailer KOMUNIKACJA Z KE - APDU 70
71 Klasyfikacja kodów powrotu wg ISO/IEC return code (SW1 SW2) process completed process aborted normal processing warning processing execution error checking error 61XX, 9000' 62XX 63XX 64XX 65XX 67XX 6FXX Kody 63xx i 65xx wskazują na modyfikację danych w pamięci trwałej KOMUNIKACJA Z KE - APDU 71
72 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu 72
73 Motywacja Cała transmisja odbywa się linią I/O Zagrożenia: przylutowanie przewodu do linii I/O i podsłuchiwanie transmisji odizolowanie styku I/O w terminalu, zastąpienie go stykiem pozornym i podłączenie obydwu styków za pomocą cienkich przewodów do komputera, który będzie filtrował komunikaty docierające do karty lub zastępował je innymi własnymi komunikatami Zapobieganie: zastosowanie technik, które uniemożliwią zarówno odczytanie transmitowanych danych, jak i wstawianie niepożądanych bloków komunikatów techniki te określane są wspólnym mianem bezpiecznej komunikacji (secure messaging, SM) KOMUNIKACJA Z KE BEZPIECZNA TRANSMISJA DANYCH 73
74 Dane i funkcje niezbędne dla SM security mechanism cryptographic algorithm key argument initial data (optional) - metody znane i stosowane od lat w telekomunikacji - w dziedzinie kart elektronicznych muszą uwzględniać ograniczenia wynikające z niskich mocy obliczeniowych, nie obniżając skuteczności tych metod - wymagane jest aby cały mechanizm bezpieczeństwa był transparentny w stosunku do istniejącego protokołu transmisji KOMUNIKACJA Z KE BEZPIECZNA TRANSMISJA DANYCH 74
75 Standardy bezpiecznej transmisji danych dla kart elektronicznych Obydwie współpracujące strony muszą uzgodnić wspólny algorytm kryptograficzny i współdzielony klucz Standardy: ISO/IEC i podstawowe metody SM TS metody SM dla sektora telekomunikacyjnego Secure Channel Protocol 1 i Secure Channel Protocol 2 metody zdefiniowane przez Global Platform CEN metody dla środowiska podpisu cyfrowego SSL (Secure Socket Layer) i TLS (Transport Layer Security) dla systemów z protokołem TCP/IP KOMUNIKACJA Z KE BEZPIECZNA TRANSMISJA DANYCH 75
76 Obiekty danych w bezpiecznej transmisji Typy obiektów danych kodowane w TLV: obiekty danych tekstowych zawierają czysty tekst (np. sekcja danych APDU) obiekty danych dla mechanizmów bezpieczeństwa zawierają wynik działania mechanizmów bezpieczeństwa (np. MAC) obiekty danych dla dodatkowych funkcji zawierają parametry dla bezpiecznej transmisji (np. metoda wyrównywania) KOMUNIKACJA Z KE BEZPIECZNA TRANSMISJA DANYCH wg ISO/IEC
77 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu 77
78 Kanały logiczne Stosowane w przypadku kart elektronicznych z wieloma niezależnymi aplikacjami Umożliwiają wymianę danych pomiędzy kartą a terminalem dla max. 19 aplikacji Nadal używany pojedynczy interfejs szeregowy, ale aplikacje mogą być adresowane niezależnie na poziomie logicznym KOMUNIKACJA Z KE KANAŁY LOGICZNE 78
79 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu 79
80 Protokoły warstwy łącza danych Protokoły zdefiniowane dla innych zastosowań, rzadko, ale coraz częściej stosowane w sferze KE TCP/IP HTTP i HTTPS BIP (Bearer Independent Protocol) KOMUNIKACJA Z KE PROTOKOŁY WARSTWY ŁĄCZA DANYCH 80
81 Komunikacja z kartą elektroniczną podstawy ATR Answer to Reset PPS Protocol Parameter Selection struktura komunikatu APDU bezpieczna transmisja danych kanały logiczne protokoły warstwy łącza danych łączenie terminali z systemami wyższego poziomu 81
82 Łączenie terminali z systemami wyższego poziomu Dotyczy współpracy KE z PC Potrzebny specjalny terminal podłączony do PC wraz z oprogramowaniem Dawniej każdy model terminala wymagał dedykowanego sterownika W połowie lat 90-tych XX w. początki prac nad uniwersalnym, niezależnym od terminala interfejsem (wiele instytucji w wielu krajach) Wiele rozwiązań m.in.: PC/SC (Personal Computer / Smart Card) OCF (Open Card Framework) MKT (Multifunctionales Kartenterminal) MUSCLE KOMUNIKACJA Z KE ŁĄCZENIE TERMINALI Z SYSTEMAMI 82
83 PC/SC maj początki prac (Bull, HP, Microsoft, Schlumberger, Siemens Nixdorf, Gemplus, IBM, Sun, Verifone, Toshiba) grudzień 1997 werjsa 1.0 specyfikacji Interoperability Specification for ICCs and Personal Computers PC/SC akronim nazwy grupy roboczej i jednocześnie potoczna nazwa specyfikacji dla systemów Windowsowych możliwość programowania w językach: C, C++, C#, Java i Basic wymagania: odpowiedni sterownik dla terminala KE zgodna z PC/SC komponenty: aplikacja dla ICC dostawca usług ICC dostawca usług kryptograficznych menedżer zasobów ICC sterownik IFD IFD ICC KOMUNIKACJA Z KE ŁĄCZENIE TERMINALI Z SYSTEMAMI 83
84 OCF OCF (Open Card Framework) Interfejs opracowany przez Open Card Consortium Java niezależność od systemu operacyjnego (PC) niezależność od aplikacji (KE) umożliwienie aplikacjom działającym na PC dostępu do aplikacji KE dwie opcje dla projektantów: zgromadzenie złożonych ciągów poleceń KE w pakiety dostarczane przez producenta systemu operacyjnego karty lub projektanta aplikacji (zaletą łatwość wywołania skomplikowanych ciągów poleceń na poziomie aplikacji PC, wadą brak pełnej kontroli nad poleceniami karty) wysyłanie komend ze środowiska Javy do KE bezpośrednio zakodowanych w APDU KOMUNIKACJA Z KE ŁĄCZENIE TERMINALI Z SYSTEMAMI 84
85 MKT Multifunktionales Kartenterminal Opracowany w Niemczech, początkowo na potrzeby służby zdrowia Pierwsza wersja 1994 opublikowana przez Teletrust Deutchland Specyfikacja składa się z 7 części: 1. podstawy koncepcji MKT, podstawowy opis architektury i terminali 2. określenie interfejsu pomiędzy terminalem a chipem KE (CT-ICC) dla synchronicznej i asynchronicznej transmisji danych 3. opis CT-API (Card Terminal Application Programming Interface) niezależnego od aplikacji i języków programowania proceduralnego interfejsu terminala 4. rozszerzenie funkcjonalności CT-API o niezależne od aplikacji komendy sterujące terminala (CT-BCS) 5. opis ATR i ogólnych pól danych dla KE w synchronicznej transmisji danych 6. opis protokołów komunikacyjnych i powiązanych z nimi ogólnych poleceń wysyłanych do terminala 7. określa sposób translacji poleceń z normy ISO/IEC na polecenia dla synchronicznej transmisji danych KOMUNIKACJA Z KE ŁĄCZENIE TERMINALI Z SYSTEMAMI 85
86 MUSCLE Linux początkowo nie miał sterowników umożliwiających pracę z KE Inicjatywa MUSCLE (Movement for the Use of Smart Card in a Linux Environment) 2000 pierwsza wersja standardu Architektura mocno oparta na PC/SC Kod źródłowy otwarty (licencja GPL) Linuksowe API ułatwiające dostęp do KE KOMUNIKACJA Z KE ŁĄCZENIE TERMINALI Z SYSTEMAMI 86
Wykład 5: Komunikacja z kartą elektroniczną
Wykład 5: Komunikacja z kartą elektroniczną dr inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska, 2011 KOMUNIKACJA Z KARTĄ ELEKTRONICZNĄ podstawy komunikacji, podstawowe komunikaty, bezpieczna
Programowanie kart elektronicznych. wykład 9: Polecenia - część 1
Programowanie kart elektronicznych wykład 9: Polecenia - część 1 dr hab. inż. Marek Mika, Instytut Informatyki, Politechnika Poznańska, 2011-2015 POLECENIA wybór pliku, zapis i odczyt, wyszukiwanie, operacje
Laboratorium Programowania Kart Elektronicznych
Laboratorium Programowania Kart Elektronicznych Marek Gosławski Przygotowanie do zajęć sprawna legitymacja studencka Potrzebne wiadomości język angielski w stopniu pozwalającym na czytanie dokumentacji
Laboratorium Programowania Kart Elektronicznych
Laboratorium Programowania Kart Elektronicznych Elektroniczna Legitymacja Studencka Marek Gosławski Przygotowanie do zajęć sprawna legitymacja studencka Potrzebne wiadomości język angielski w stopniu pozwalającym
Materiały dodatkowe Krótka charakterystyka protokołu MODBUS
Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Materiały dodatkowe Krótka charakterystyka protokołu MODBUS Opracowali: mgr inż. Tomasz Karla Data: Luty, 2017 r. Dodatkowe informacje Materiały dodatkowe mają charakter
Przesyłania danych przez protokół TCP/IP
Przesyłania danych przez protokół TCP/IP PAKIETY Protokół TCP/IP transmituje dane przez sieć, dzieląc je na mniejsze porcje, zwane pakietami. Pakiety są często określane różnymi terminami, w zależności
Programowanie kart elektronicznych. wykład 11: System zarządzania plikami
Programowanie kart elektronicznych wykład 11: System zarządzania plikami SYSTEM ZARZĄDZANIA PLIKAMI struktura, cykl życia, typy, nazwy, atrybuty SYSTEM ZARZĄDZANIA PLIKAMI 2 Plan System zarządzania plikami
2010-04-12. Magistrala LIN
Magistrala LIN Protokoły sieciowe stosowane w pojazdach 2010-04-12 Dlaczego LIN? 2010-04-12 Magistrala LIN(Local Interconnect Network) została stworzona w celu zastąpienia magistrali CAN w przypadku, gdy
Karty inteligentne - programowanie i zastosowania. Piotr Nazimek
Karty inteligentne - programowanie i zastosowania Piotr Nazimek Instytut Informatyki Politechniki Warszawskiej Warszawa 2005 Plan seminarium karty elektroniczne - wprowadzenie komunikacja protokoły czytniki
Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska
Instytut Informatyki Politechnika Poznańska 1 Sieć Modbus w dydaktyce Protokół Modbus Rozwiązania sprzętowe Rozwiązania programowe Podsumowanie 2 Protokół Modbus Opracowany w firmie Modicon do tworzenia
Problematyka sieci miejscowej LIN
Problematyka sieci miejscowej LIN Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska 1.08.07 Zygmunt Kubiak 1 Wprowadzenie Przykładowe rozwiązanie sieci LIN Podsumowanie 1.08.07 Zygmunt Kubiak
Hardware mikrokontrolera X51
Hardware mikrokontrolera X51 Ryszard J. Barczyński, 2016 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Hardware mikrokontrolera X51 (zegar)
Interfejs transmisji danych
Interfejs transmisji danych Model komunikacji: RS232 Recommended Standard nr 232 Specyfikacja warstw 1 i 2 Synchroniczna czy asynchroniczna DTE DCE DCE DTE RS232 szczegóły Uproszczony model komunikacyjny
Systemy wbudowane - wykład 8. Dla zabicia czasu Notes. I 2 C aka IIC aka TWI. Notes. Notes. Notes. Przemek Błaśkiewicz.
Systemy wbudowane - wykład 8 Przemek Błaśkiewicz 17 maja 2017 1 / 82 Dla zabicia czasu Bluetooth Terminal HC-05, urządzenie...:8f:66, kod 1234 2 / 82 I 2 C aka IIC aka TWI Inter-Integrated Circuit 3 /
Sieci Komputerowe Mechanizmy kontroli błędów w sieciach
Sieci Komputerowe Mechanizmy kontroli błędów w sieciach dr Zbigniew Lipiński Instytut Matematyki i Informatyki ul. Oleska 48 50-204 Opole zlipinski@math.uni.opole.pl Zagadnienia Zasady kontroli błędów
Kod produktu: MP01105
MODUŁ INTERFEJSU KONTROLNO-POMIAROWEGO DLA MODUŁÓW Urządzenie stanowi bardzo łatwy do zastosowania gotowy interfejs kontrolno-pomiarowy do podłączenia modułów takich jak czujniki temperatury, moduły przekaźnikowe,
Architektura komputerów. Układy wejścia-wyjścia komputera
Architektura komputerów Układy wejścia-wyjścia komputera Wspópraca komputera z urządzeniami zewnętrznymi Integracja urządzeń w systemach: sprzętowa - interfejs programowa - protokół sterujący Interfejs
SM210 RS485 - JBUS/MODBUS dla SM102E. Æ Instrukcja obsługi
SM210 RS485 - JBUS/MODBUS dla SM102E Æ Instrukcja obsługi Æ Spis treści Przygotowanie... 1 Informacje ogólne... 1 Montaż... 2 Programowanie... 3 Wejście w tryb programowania (COde= 100)... 3 Adres komunikacji...
Komunikacja w mikrokontrolerach Laboratorium
Laboratorium Ćwiczenie 4 Magistrala SPI Program ćwiczenia: konfiguracja transmisji danych między mikrokontrolerem a cyfrowym czujnikiem oraz sterownikiem wyświetlaczy 7-segmentowych przy użyciu magistrali
Akademickie Centrum Informatyki PS. Wydział Informatyki PS
Akademickie Centrum Informatyki PS Wydział Informatyki PS Akademickie Centrum Informatyki Wydział Informatyki P.S. Warstwy transmisyjne Protokoły sieciowe Krzysztof Bogusławski tel. 449 41 82 kbogu@man.szczecin.pl
Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe
Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowanie standardu VISA do obsługi interfejsu RS-232C Data wykonania: 03.04.08 Data oddania: 17.04.08 Celem ćwiczenia
Interfejsy systemów pomiarowych
Interfejsy systemów pomiarowych Układ (topologia) systemu pomiarowe może być układem gwiazdy układem magistrali (szyny) układem pętli Ze względu na rodzaj transmisji interfejsy możemy podzielić na równoległe
APLIKACJA COMMAND POSITIONING Z WYKORZYSTANIEM KOMUNIKACJI SIECIOWEJ Z PROTOKOŁEM USS W PRZETWORNICACH MDS/FDS 5000
APLIKACJA COMMAND POSITIONING Z WYKORZYSTANIEM KOMUNIKACJI SIECIOWEJ Z PROTOKOŁEM USS W PRZETWORNICACH MDS/FDS 5000 Autor: Ver: Marcin Ataman 1.0 Spis treści strona 1. Wstęp... 2 2. Pierwsze uruchomienie....
Laboratorium Programowania Kart Elektronicznych
Laboratorium Programowania Kart Elektronicznych Marek Gosławski Przygotowanie do zajęć karta SIM dokumentacja ETSI TS 100 977 Potrzebne wiadomości język angielski w stopniu pozwalającym na czytanie dokumentacji
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Zadanie nr 1: Dostawa blankietów Elektronicznych Legitymacji Studenckich (ELS), Elektronicznych Legitymacji Doktoranta (ELD), Elektronicznych Legitymacji Pracowniczych
Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia
Definicja Mikroprocesor Operacje wejścia / wyjścia Opracował: Andrzej Nowak Bibliografia: Urządzenia techniki komputerowej, K. Wojtuszkiewicz Operacjami wejścia/wyjścia nazywamy całokształt działań potrzebnych
MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny wyświetlaczy LDN
MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny do wyświetlaczy SEM 04.2010 Str. 1/5 MODBUS RTU wersja M1.14 protokół komunikacyjny wyświetlaczy LDN W wyświetlaczach LDN protokół MODBUS RTU wykorzystywany
Adres rejestru. szesnastkowo. Typ zmiennej. Numer funkcji Modbus. Opis zmiennej. (dziesiętnie)
MAGISTRALA MODBUS W SIŁOWNIKU 2XI Wydanie 2 wrzesień 2012 r. 1 DTR 1. Koncepcja i podłączenie 2 2. Sterowanie siłownikiem Sterowanie siłownika poprzez interfejs MODBUS można dokonać na dwa sposoby: 1.
Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI
Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI Organizacja ISO opracowała Model Referencyjny Połączonych Systemów Otwartych (model OSI RM - Open System Interconection Reference Model) w celu ułatwienia realizacji otwartych
LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.
LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem
TRX API opis funkcji interfejsu
TRX Krzysztof Kryński Cyfrowe rejestratory rozmów seria KSRC TRX API opis funkcji interfejsu Kwiecień 2013 Copyright TRX TRX ul. Garibaldiego 4 04-078 Warszawa Tel. 22 871 33 33 Fax 22 871 57 30 www.trx.com.pl
DR INŻ. ROBERT WÓJCIK DR INŻ. JERZY DOMŻAŁ
DR INŻ. ROBERT WÓJCIK DR INŻ. JERZY DOMŻAŁ INTERNET PROTOCOL (IP) INTERNET CONTROL MESSAGE PROTOCOL (ICMP) WSTĘP DO SIECI INTERNET Kraków, dn. 7 listopada 2016 r. PLAN IPv4: schemat nagłówka ICMP: informacje
SM211 RS485 - JBUS/MODBUS dla SM103E. Æ Instrukcja obsługi
SM211 RS485 - JBUS/MODBUS dla SM103E Æ Instrukcja obsługi Æ Spis treści Przygotowanie... 1 Informacje ogólne... 1 Montaż... 2 Programowanie... 3 Adres komunikacji... 4 Prędkość transmisji danych... 4 Kontrola
INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZYSTAWKI PEN-01 DO PENDRIVE A
INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZYSTAWKI PEN-01 DO PENDRIVE A 1. Opis ogólny Przystawka umożliwia zapisywanie danych przesyłanych z urządzenia pomiarowego, np. z wagi, do pamięci typu pendrive (USB). Dane zapisywane
asix4 Podręcznik użytkownika MELSECA - drajwer dedykowanego protokołu sterowników MITSUBISHI Podręcznik użytkownika
Podręcznik użytkownika MELSECA - drajwer dedykowanego protokołu sterowników MITSUBISHI Podręcznik użytkownika Dok. Nr PLP4035 Wersja: 04-10-2005 Podręcznik użytkownika asix4 ASKOM i asix to zastrzeżone
interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC
LDN SBCD interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC SEM 08.2003 Str. 1/5 SBCD interfejs szeregowy wyświetlaczy do systemów PLC INSTRUKCJA OBSŁUGI Charakterystyka Interfejs SBCD w wyświetlaczach cyfrowych
Protokół MODBUS. Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI)
Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI) Protokół MODBUS Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Kierunek: Automatyka i Robotyka Studia stacjonarne I stopnia: rok II, semestr IV Opracowanie:
Adresowanie obiektów. Adresowanie bitów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie bajtów i słów. Adresowanie timerów i liczników. Adresowanie timerów
Adresowanie obiektów Bit - stan pojedynczego sygnału - wejście lub wyjście dyskretne, bit pamięci Bajt - 8 bitów - wartość od -128 do +127 Słowo - 16 bitów - wartość od -32768 do 32767 -wejście lub wyjście
Wbudowane układy komunikacyjne cz. 1 Wykład 10
Wbudowane układy komunikacyjne cz. 1 Wykład 10 Wbudowane układy komunikacyjne UWAGA Nazwy rejestrów i bitów, ich lokalizacja itd. odnoszą się do mikrokontrolera ATmega32 i mogą być inne w innych modelach!
MIKROKONTROLERY - MAGISTRALE SZEREGOWE
Liczba magistral szeregowych jest imponująca RS232, i 2 C, SPI, 1-wire, USB, CAN, FireWire, ethernet... Równie imponująca jest różnorodność protokołow komunikacyjnych. Wiele mikrokontrolerów ma po kilka
9 - Urządzenia. TachoTerminal PRO2. Funkcjonaloność urządzenia. TachoTerminal PRO2 TachoTerminal PRO1 TachoTerminal Reader
9 - Urządzenia TachoTerminal PRO2 TachoTerminal PRO1 TachoTerminal Reader TachoTerminal PRO2 TachoTerminal PRO2 to nowoczesne urządzenie do pobierania danych z kart kierowcy i z tachografu cyfrowego, łączące
Karta kibica - wymagania dla systemów stadionowych Strona 1 z 9
System Ekstraklasa Karta kibica Wymagania dla systemów stadionowych Wersja dokumentu: 2.1 Status dokumentu: sprawdzony Data aktualizacji: 2009-09-14 Strona 1 z 9 Spis treści 1 WPROWADZENIE... 3 2 SPECYFIKACJA
Gatesms.eu Mobilne Rozwiązania dla biznesu
Mobilne Rozwiązania dla biznesu SPECYFIKACJA TECHNICZNA WEB API-USSD GATESMS.EU wersja 0.9 Opracował: Gatesms.eu Spis Historia wersji dokumentu...3 Bezpieczeństwo...3 Wymagania ogólne...3 Mechanizm zabezpieczenia
Modułowy programowalny przekaźnik czasowy firmy Aniro.
Modułowy programowalny przekaźnik czasowy firmy Aniro. Rynek sterowników programowalnych Sterowniki programowalne PLC od wielu lat są podstawowymi systemami stosowanymi w praktyce przemysłowej i stały
TECHNIKA MIKROPROCESOROWA
LABORATORIUM TECHNIKA MIKROPROCESOROWA Port transmisji szeregowej USART MCS'51 Opracował: Tomasz Miłosławski 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze sposobami komunikacji mikrokontrolera
Opis czytnika TRD-FLAT CLASSIC ver. 1.1. Naścienny czytnik transponderów UNIQUE w płaskiej obudowie
TRD-FLAT CLASSIC Naścienny czytnik transponderów UNIQUE w płaskiej obudowie Podstawowe cechy : zasilanie od 3V do 6V 4 formaty danych wyjściowych POWER LED w kolorze żółtym czerwono-zielony READY LED sterowany
Architektura komputerów
Architektura komputerów Tydzień 4 Tryby adresowania i formaty Tryby adresowania Natychmiastowy Bezpośredni Pośredni Rejestrowy Rejestrowy pośredni Z przesunięciem stosowy Argument natychmiastowy Op Rozkaz
Kod produktu: MP01105T
MODUŁ INTERFEJSU DO POMIARU TEMPERATURY W STANDARDZIE Właściwości: Urządzenie stanowi bardzo łatwy do zastosowania gotowy interfejs do podłączenia max. 50 czujników temperatury typu DS18B20 (np. gotowe
Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface
Mikroprocesory i Mikrosterowniki Magistrala szeregowa I2C / TWI Inter-Integrated Circuit Two Wire Interface Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki dr inż. Piotr Markowski Na prawach rękopisu. Na
Akademickie Centrum Informatyki PS. Wydział Informatyki PS
Akademickie Centrum Informatyki PS Wydział Informatyki PS Akademickie Centrum Informatyki Wydział Informatyki P.S. Warstwy transmisyjne Protokoły sieciowe Krzysztof Bogusławski tel. 449 41 82 kbogu@man.szczecin.pl
Aby w pełni przetestować układ o trzech wejściach IN_0, IN_1 i IN_2 chcemy wygenerować wszystkie możliwe kombinacje sygnałów wejściowych.
Generowanie sygnałów testowych VHDL Wariant współbieżny (bez procesu): sygnał
Projekt MARM. Dokumentacja projektu. Łukasz Wolniak. Stacja pogodowa
Projekt MARM Dokumentacja projektu Łukasz Wolniak Stacja pogodowa 1. Cel projektu Celem projektu było opracowanie urządzenia do pomiaru temperatury, ciśnienia oraz wilgotności w oparciu o mikrokontroler
Aparat telefoniczny POTS i łącze abonenckie
Aparat telefoniczny POTS i łącze abonenckie Z. Serweciński 22-10-2011 Struktura łącza abonenckiego okablowanie centrali kable magistralne kable rozdzielcze kable abonenckie centrala telefoniczna przełącznica
Moduł komunikacyjny Modbus RTU do ciepłomierza SonoMeter 30
Moduł komunikacyjny Modbus RTU do ciepłomierza SonoMeter 30 Zastosowanie służy do podłączania ciepłomierzy do sieci Modbus RTU przy użyciu interfejsu EIA- 485 Właściwości Galwanicznie izolowany interfejs
Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia:
Załącznik nr 1 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia: I. Opracowanie polityki i procedur bezpieczeństwa danych medycznych. Zamawiający oczekuje opracowania Systemu zarządzania bezpieczeństwem
Organizacja typowego mikroprocesora
Organizacja typowego mikroprocesora 1 Architektura procesora 8086 2 Architektura współczesnego procesora 3 Schemat blokowy procesora AVR Mega o architekturze harwardzkiej Wszystkie mikroprocesory zawierają
UKŁADY MIKROPROGRAMOWALNE
UKŁAD MIKROPROGRAMOWALNE Układy sterujące mogą pracować samodzielnie, jednakże w przypadku bardziej złożonych układów (zwanych zespołami funkcjonalnymi) układ sterujący jest tylko jednym z układów drugim
SSL (Secure Socket Layer)
SSL --- Secure Socket Layer --- protokół bezpiecznej komunikacji między klientem a serwerem, stworzony przez Netscape. SSL w założeniu jest podkładką pod istniejące protokoły, takie jak HTTP, FTP, SMTP,
Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania
Tranzystor JFET i MOSFET zas. działania brak kanału v GS =v t (cutoff ) kanał otwarty brak kanału kanał otwarty kanał zamknięty w.2, p. kanał zamknięty Co było na ostatnim wykładzie? Układy cyfrowe Najczęściej
PROTOKÓŁ MQTT (uzupełnienie do instrukcji obsługi miernika ND30)
PROTOKÓŁ MQTT (uzupełnienie do instrukcji obsługi miernika ND3) Spis treści 1 WŁĄCZENIE FUNKCJI ROZSZERZONEJ MQTT...2 2 TRYBY PRACY...2 2.1 Tryb Ethernet...2 3 INTERFEJSY SZEREGOWE...3 3.1 PROTOKÓŁ MQTT...3
Komputery przemysłowe i systemy wbudowane
Komputery przemysłowe i systemy wbudowane Systemy operacyjne w systemach wbudowanych 2 KSEM WETI PG October 7, 2015 System operacyjny System operacyjny (OS) - opcjonalny w systemach wbudowanych. zbiór
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki ĆWICZENIE Nr 10 (3h) Implementacja interfejsu SPI w strukturze programowalnej Instrukcja pomocnicza do laboratorium z przedmiotu
DOKUMENTACJA TECHNICZNA SMS API MT
DOKUMENTACJA TECHNICZNA SMS API MT Mobitex Telecom Sp.j., ul. Warszawska 10b, 05-119 Legionowo Strona 1 z 5 Ten dokument zawiera szczegółowe informacje odnośnie sposobu przesyłania requestów do serwerów
CompactPCI. PCI Industrial Computers Manufacturers Group (PICMG)
PCI Industrial Computers Manufacturers Group (PICMG) nowy standard; nowa jakość komputerów realizujących krytyczne zadania w systemach pracujących w trudnych warunkach; Baza specyfikacji: format kaset
Interfejsy. w systemach pomiarowych. Ryszard J. Barczyński, 2016 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego
Interfejsy w systemach pomiarowych Ryszard J. Barczyński, 2016 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Interfejsy w systemach pomiarowych Układ (topologia) systemu pomiarowe może być układem gwiazdy
Tabela wewnętrzna - definicja
ABAP/4 Tabela wewnętrzna - definicja Temporalna tabela przechowywana w pamięci operacyjnej serwera aplikacji Tworzona, wypełniana i modyfikowana jest przez program podczas jego wykonywania i usuwana, gdy
OPIS KODU ZDALNEJ SYNCHRONIZACJI CZASU
Zakład Elektronicznych Urządzeń Pomiarowych POZYTON Sp. z o.o. 42-200 Częstochowa, ul. Staszica 8 Tel.: 34-361-38-32, 34-366-44-95 Fax: 34-324-13-50, 34-361-38-35 e-mail: pozyton@pozyton.com.pl www.pozyton.com.pl
Interfejs DXI dostępu do sieci szerokopasmowej opartej na technice ATM
Zbigniew Zakrzewski Jacek Majewski Instytut elekomunikacji AR - Bydgoszcz Interfejs dostępu do sieci szerokopasmowej opartej na technice AM W referacie przedstawiono realizację podłączenia strumienia danych
Sławomir Kulesza. Projektowanie automatów asynchronicznych
Sławomir Kulesza Technika cyfrowa Projektowanie automatów asynchronicznych Wykład dla studentów III roku Informatyki Wersja 3.0, 03/01/2013 Automaty skończone Automat skończony (Finite State Machine FSM)
Informatyka I. Typy danych. Operacje arytmetyczne. Konwersje typów. Zmienne. Wczytywanie danych z klawiatury. dr hab. inż. Andrzej Czerepicki
Informatyka I Typy danych. Operacje arytmetyczne. Konwersje typów. Zmienne. Wczytywanie danych z klawiatury. dr hab. inż. Andrzej Czerepicki Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2019 1 Plan wykładu
IC200UDR002 ASTOR GE INTELLIGENT PLATFORMS - VERSAMAX NANO/MICRO
IC200UDR002 8 wejść dyskretnych 24 VDC, logika dodatnia/ujemna. Licznik impulsów wysokiej częstotliwości. 6 wyjść przekaźnikowych 2.0 A. Port: RS232. Zasilanie: 24 VDC. Sterownik VersaMax Micro UDR002
Referencyjny model OSI. 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37
Referencyjny model OSI 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37 Referencyjny model OSI Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO (International Organization for Standarization) opracowała model referencyjny
Wyświetlacz alfanumeryczny LCD zbudowany na sterowniku HD44780
Dane techniczne : Wyświetlacz alfanumeryczny LCD zbudowany na sterowniku HD44780 a) wielkość bufora znaków (DD RAM): 80 znaków (80 bajtów) b) możliwość sterowania (czyli podawania kodów znaków) za pomocą
UW-DAL-MAN v2 Dotyczy urządzeń z wersją firmware UW-DAL v5 lub nowszą.
Dokumentacja techniczna -MAN v2 Dotyczy urządzeń z wersją firmware v5 lub nowszą. Spis treści: 1 Wprowadzenie... 3 2 Dane techniczne... 3 3 Wyprowadzenia... 3 4 Interfejsy... 4 4.1 1-WIRE... 4 4.2 RS232
SYGNALIZATORY MIEJSCA ZWARCIA W SIECI KABLOWEJ SN Z SERII SMZ-4DM INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZEZ PROTOKÓŁ MODBUS RTU
SYGNALIZATORY MIEJSCA ZWARCIA W SIECI KABLOWEJ SN Z SERII SMZ-4DM INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZEZ PROTOKÓŁ Łódź, sierpień 2016 1. Wstęp... 2 1.1. Opis protokołu... 2 1.2. Uzależnienia czasowe... 2 Czas dopuszczalnej
16MB - 2GB 2MB - 128MB
FAT Wprowadzenie Historia FAT jest jednym z najstarszych spośród obecnie jeszcze używanych systemów plików. Pierwsza wersja (FAT12) powstała w 1980 roku. Wraz z wzrostem rozmiaru dysków i nowymi wymaganiami
Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci
Sieci Komputerowe Modele warstwowe sieci mgr inż. Rafał Watza Katedra Telekomunikacji AGH Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Polska tel. +48 12 6174034, fax +48 12 6342372 e-mail: watza@kt.agh.edu.pl Wprowadzenie
dr inż. Jarosław Forenc
Informatyka 2 Politechnika Białostocka - Wydział Elektryczny Elektrotechnika, semestr III, studia stacjonarne I stopnia Rok akademicki 2010/2011 Wykład nr 7 (24.01.2011) dr inż. Jarosław Forenc Rok akademicki
CR232.S v2 KONWERTER CAN / RS232
CR232.S v2 KONWERTER CAN / RS232 UWAGA Za pomocą konwertera CR232 można wpływać na działanie sieci CAN, co może powodować zagrożenia dla systemu sterowania oraz zdrowia i życia ludzi. Firma DIGA nie ponosi
Wykład 3. Interfejsy CAN, USB
Wykład 3 Interfejsy CAN, USB Interfejs CAN CAN Controller Area Network CAN Controller Area Network CAN - podstawy Cechy: - różnicowy protokół komunikacji zdefiniowany w ISO11898 - bardzo niezawodny - dostępna
Systemy wbudowane - wykład 7
Systemy wbudowane - wykład 7 Przemek Błaśkiewicz 11 kwietnia 2019 1 / 76 I 2 C aka IIC aka TWI Inter-Integrated Circuit 2 / 76 I 2 C aka IIC aka TWI Inter-Integrated Circuit używa dwóch linii przesyłowych
Podstawy programowania. Wykład Funkcje. Krzysztof Banaś Podstawy programowania 1
Podstawy programowania. Wykład Funkcje Krzysztof Banaś Podstawy programowania 1 Programowanie proceduralne Pojęcie procedury (funkcji) programowanie proceduralne realizacja określonego zadania specyfikacja
Kurs Podstawowy S7. Spis treści. Dzień 1
Spis treści Dzień 1 I System SIMATIC S7 - wprowadzenie (wersja 1401) I-3 Rodzina sterowników programowalnych SIMATIC S7 firmy SIEMENS I-4 Dostępne moduły i ich funkcje I-5 Jednostki centralne I-6 Podstawowe
Programowanie mikrokontrolerów. 8 listopada 2007
Programowanie mikrokontrolerów Marcin Engel Marcin Peczarski 8 listopada 2007 Alfanumeryczny wyświetlacz LCD umożliwia wyświetlanie znaków ze zbioru będącego rozszerzeniem ASCII posiada zintegrowany sterownik
Informatyka I. Standard JDBC Programowanie aplikacji bazodanowych w języku Java
Informatyka I Standard JDBC Programowanie aplikacji bazodanowych w języku Java dr inż. Andrzej Czerepicki Politechnika Warszawska Wydział Transportu 2017 Standard JDBC Java DataBase Connectivity uniwersalny
Wprowadzenie do informatyki i użytkowania komputerów. Kodowanie informacji System komputerowy
1 Wprowadzenie do informatyki i użytkowania komputerów Kodowanie informacji System komputerowy Kodowanie informacji 2 Co to jest? bit, bajt, kod ASCII. Jak działa system komputerowy? Co to jest? pamięć
Rejestratory Sił, Naprężeń.
JAS Projektowanie Systemów Komputerowych Rejestratory Sił, Naprężeń. 2012-01-04 2 Zawartość Typy rejestratorów.... 4 Tryby pracy.... 4 Obsługa programu.... 5 Menu główne programu.... 7 Pliki.... 7 Typ
Sieci Komputerowe. Wykład 1: TCP/IP i adresowanie w sieci Internet
Sieci Komputerowe Wykład 1: TCP/IP i adresowanie w sieci Internet prof. nzw dr hab. inż. Adam Kisiel kisiel@if.pw.edu.pl Pokój 114 lub 117d 1 Kilka ważnych dat 1966: Projekt ARPANET finansowany przez DOD
Dodatek B. Zasady komunikacji z otoczeniem w typowych systemach komputerowych
Dodatek B. Zasady komunikacji z otoczeniem w typowych systemach komputerowych B.1. Dostęp do urządzeń komunikacyjnych Sterowniki urządzeń zewnętrznych widziane są przez procesor jako zestawy rejestrów
Standard transmisji równoległej LPT Centronics
Standard transmisji równoległej LPT Centronics Rodzaje transmisji szeregowa równoległa Opis LPT łącze LPT jest interfejsem równoległym w komputerach PC. Standard IEEE 1284 został opracowany w 1994 roku
Sieci komputerowe - Wstęp do intersieci, protokół IPv4
Piotr Kowalski KAiTI Internet a internet - Wstęp do intersieci, protokół IPv Plan wykładu Informacje ogólne 1. Ogólne informacje na temat sieci Internet i protokołu IP (ang. Internet Protocol) w wersji.
Szkoła programisty PLC : sterowniki przemysłowe / Gilewski Tomasz. Gliwice, cop Spis treści
Szkoła programisty PLC : sterowniki przemysłowe / Gilewski Tomasz. Gliwice, cop. 2017 Spis treści O autorze 9 Wprowadzenie 11 Rozdział 1. Sterownik przemysłowy 15 Sterownik S7-1200 15 Budowa zewnętrzna
Protokół MODBUS. Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI)
Przemysłowe Sieci Informatyczne (PSI) Protokół MODBUS Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Kierunek: Automatyka i Robotyka Studia stacjonarne I stopnia: rok II, semestr IV Opracowanie:
3. Sieć PLAN. 3.1 Adresowanie płyt głównych regulatora pco
3. Sieć PLAN Wszystkie urządzenia podłączone do sieci plan są identyfikowane za pomocą swoich adresów. Ponieważ terminale użytkownika i płyty główne pco wykorzystują ten sam rodzaj adresów, nie mogą posiadać
MiniModbus 4DO. Moduł rozszerzający 4 wyjścia cyfrowe. Wyprodukowano dla. Instrukcja użytkownika
Wersja 1.1 Wyprodukowano dla Dziękujemy za wybór naszego produktu. Niniejsza instrukcja ułatwi Państwu prawidłową obsługę i poprawną eksploatację opisywanego urządzenia. Informacje zawarte w niniejszej
Opis czytnika TRD-80 CLASSIC ver Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną
TRD-80 CLASSIC Moduł czytnika transponderów UNIQUE z wbudowaną anteną Podstawowe cechy : zasilanie od 3V do 6V zintegrowana antena 4 formaty danych wyjściowych wyjście BEEP wyjście PRESENT zasięg odczytu
asix4 Podręcznik użytkownika AS511 - drajwer protokołu AS511 dla SIMATIC Podręcznik użytkownika
AS511 - drajwer protokołu AS511 dla SIMATIC Dok. Nr PLP4006 Wersja: 04-10-2005 ASKOM i asix to zastrzeżone znaki firmy ASKOM Sp. z o. o., Gliwice. Inne występujące w tekście znaki firmowe bądź towarowe
asix4 Podręcznik użytkownika LUMBUS - drajwer regulatorów firmy LUMEL Podręcznik użytkownika
Podręcznik użytkownika LUMBUS - drajwer regulatorów firmy LUMEL Podręcznik użytkownika Dok. Nr PLP4029 Wersja: 04-10-2005 Podręcznik użytkownika asix4 ASKOM i asix to zastrzeżone znaki firmy ASKOM Sp.
Programowanie Mikrokontrolerów
Programowanie Mikrokontrolerów Wyświetlacz alfanumeryczny oparty na sterowniku Hitachi HD44780. mgr inż. Paweł Poryzała Zakład Elektroniki Medycznej Alfanumeryczny wyświetlacz LCD Wyświetlacz LCD zagadnienia:
Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak
Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak OSI (ang. Open System Interconnection) lub Model OSI to standard zdefiniowany przez ISO oraz ITU-T, opisujący strukturę komunikacji sieciowej.