KAZIMIERZ SABBAT ( ) Prezydent Kazimierz Sabbat

Transkrypt

1 KAZIMIERZ SABBAT ( ) Prezydent Kazimierz Sabbat Pochodzę z Kieleckiego. Urodziłem się w Bielinach, u stóp Łysej Góry w 1913 roku. Do gimnazjum chodziłem w Mielcu, w dawnej Galicji. ( ) Na studia poszedłem jednak do Warszawy, poniewaŝ pochodziłem z Królestwa. Na wydział prawa. Skończyłem je w 1939 roku, tuŝ przed wojną. Przed studiami byłem w szkole podchorąŝych w Kielcach. I wtedy, po wielu, wielu latach, odwiedziłem miejscowość, gdzie się urodziłem, bo wyjechałem z niej mając zdaje się rok czy dwa lata. Ojciec był organistą, a mama

2 zajmowała się domem. tak wspominał swoje dzieciństwo i młodość w rozmowie z Jagodą Jędrychowską w 1986 roku prezydent Polski na uchodźstwie Kazimierz Sabbat ( Widzieć Polskę z oddali ). Akt urodzenia Kazimierza Sabbata w księdze aktów stanu cywilnego parafii w Bieknach Po kilku latach pobytu w Bielinach Ignacy Sabbat z Ŝoną Franciszką z Wiącków i dziećmi wyjechał do Niekrasowa (koło Osieka). Kazimierz był tam ministrantem, gdy jeszcze uczęszczał do szkoły powszechną w pobliskim Tursku Wielkim. Potem rodzice wysłali go do gimnazjum z internatem w Mielcu. Właśnie, będąc uczniem gimnazjum, w 1926 roku wstąpił do I Mieleckiej DruŜyny Harcerzy im. Tadeusza Kościuszki, co zawaŝyło na jego przyszłości.

3 Sabbat brał udział w II Zlocie Narodowym ZHP w Poznaniu. Pod jego Kościół w Niekrasowie, gdzie pracował Ignacy Sabbat po wyjeździe z Bielin. kierownictwem I Mielecka DruŜyna Harcerzy została uznana za jedną z najlepszych w Krakowskiej Chorągwi ZHP. Po maturze odbył zasadniczą słuŝbę wojskową w Szkole PodchorąŜych Rezerwy w Kielcach. Wtedy odwiedził Bieliny, by poznać miejsce swego urodzenia. W 1935 roku rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego, studiował takŝe przez rok w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. W czasie studiów był Kazimierz jako harcerz I Mieleckiej DruŜyny ZHP członkiem Kręgu Starszoharcerskiego Studentów Uniwersytetu Józefa

4 Piłsudskiego, a po roku działalności został jego kierownikiem. Organizował kursy praktyczne i obozy wędrowne dla instruktorów. Nawiązał współpracę ze skautowymi organizacjami w Rumunii i Bułgarii. Razem z instruktorami harcerskimi z pozostałych warszawskich uczelni powołał do Ŝycia w 1938 roku Zrzeszenie Akademickich Kręgów Starszoharcerskich Kuźnica i stanął na jego czele. W tym czasie nawiązał współpracę ze znanym działaczem harcerskim Aleksandrem Kamińskim Kamykiem - późniejszym twórcą Szarych Szeregów. Do wybuchu wojny kierowana przez niego Kuźnica zorganizowała szereg letnich i zimowych obozów wędrownych w kraju i zagranicą, zapoczątkowała wymianę wakacyjną młodzieŝy ze skautami z Węgier, prowadziła kursy dla instruktorów z dziedziny ochrony zdrowia, słuŝby weterynaryjnej, kultury i oświaty. Do 300 osób wzrosła liczba działaczy harcerskich zrzeszonych w Kuźnicy. Kadra ta stała się zaląŝkiem do powstania tajnych organizacji podziemnych w czasie drugiej wojny światowej Szarych Szeregów i Organizacji Harcerek. Wybuch wojny zastał go w województwie kieleckim, gdzie wizytował tutejszą chorągiew harcerską. Otrzymał przydział mobilizacyjny do Ośrodka Zapasowego 25 Dywizji w Kopyczyńcach pod samą wschodnią granicą. Po agresji 17 września 1939 roku, widział wchodzące do Polski czołgi sowieckie, jednak w działaniach wojennych nie uczestniczył. Razem z innymi Ŝołnierzami zdecydował się do przejścia na Węgry, gdzie został internowany. W październiku w Somloszollos na Węgrzech zorganizowany został polski obóz

5 harcerski. Kazimierz Sabbat dzięki przedwojennym kontaktom z węgierskimi skautami został wyciągnięty z obozu internowanych i skierowany do pracy w tym obozie jako zastępca naczelnika. Po opuszczeniu obozu, juŝ jako harcmistrz, w początkach stycznia 1940 roku przedostał się do Modany we Francji i wstąpił do oddziałów wojska polskiego. Początkowo słuŝył w marynarce wojennej a następnie został skierowany do Brygady Zmotoryzowanej generała Maczka. Ranny podczas odwrotu przedostał się do Wielkiej Brytanii. W końcu 1940 roku powstały tam struktury odrodzonego polskiego harcerstwa Sabbat był jednym z jego organizatorów. Na początku kwietnia 1943 roku został przeniesiony do Londynu i praktycznie kierował całym polskim harcerstwem na obczyźnie. Jednocześnie dostał jako porucznik Wojska Polskiego odkomenderowanie z wojska do Ministerstwa Oświaty, w celu prowadzenia spraw Sabbat jako Ŝołnierz Armii Polskiej na Zachodzie młodzieŝy. Do jego zadań naleŝała między innymi opieka nad

6 tysiącami polskich dzieci, wyprowadzonych (w czasie powstawania armii generała Andersa) z terenu Związku Radzieckiego do Iranu i dalej do Indii, Afryki, Meksyku i Nowej Zelandii. Dzieciom tym, często osieroconym, musiano stworzyć warunki do rozwoju i nauki poprzez tworzenie harcerskich druŝyn. Praca Sabbata w tej dziedzinie była trudna, poniewaŝ na tle niezaleŝności harcerstwa powstawały konflikty między polskim rządem londyńskim a Komitetem Naczelnym ZHP. Kazimierz Sabbat zdjęcie powojenne Kazimierz Sabbat był jednym z tych działaczy emigracyjnych, którzy krytycznie oceniali współpracę byłego premiera Stanisława Mikołajczyka z komunistami w kraju. Wbrew władzom organizował polskie harcerstwo na obczyźnie. Doprowadził do Ogólnego Zjazdu Harcerstwa w styczniu 1946 roku w ParyŜu i utworzenia nowych struktur z Naczelną Radą Harcerską poza Granicami Kraju. Organizował pomoc dla odradzającego się w kraju Związku Harcerstwa Polskiego. W niedługim jednak czasie harcerstwo w Polsce zostało opanowane

7 przez władze bezpieczeństwa publicznego, a jego działacze byli prześladowani i więzieni. W 1948 roku oŝenił się z córką dowódcy, wsławionej w bitwie pod Monte Cassino, 5-tej Dywizji Kresowej - generała Nikodema Sulika. Anna Sulik w czasie wojny była Ŝołnierzem Armii Krajowej spod Grodna. Wychowali czworo dzieci Annę, Jolantę Alinę i Jana. Po ślubie Kazimierz Sabbat załoŝył przedsiębiorstwo Limba Trading company Limited, produkujące kołdry i śpiwory, aby zdobyć środki na Ŝycie dla rodziny oraz na działalność organizacyjną. Nadal pracował w harcerstwie jako Komisarz Zagraniczny Związku Harcerstwa Polskiego poza Granicami Kraju, a takŝe w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów. Kierował równieŝ odcinkiem skarbu w Egzekutywie Zjednoczenia Narodowego. Kiedy został wybrany jej przewodniczącym w 1967 roku, poŝegnał się z pracą w harcerstwie. Dziewięć lat później został premierem emigracyjnego rządu polskiego, pełniąc jednocześnie funkcję ministra spraw krajowych i sprawiedliwości. Mianowany przez Edwarda Raczyńskiego następcą, 8 kwietnia 1986 roku został zaprzysięŝony jako prezydent (piąty) Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie. Jako prezydent był z urzędu kawalerem Orderu Orła Białego. Podstawowym celem jego prezydentury było jednoczenie polskich emigracyjnych ośrodków politycznych i wspomaganie opozycji demokratycznej w Polsce. Współpracował z organizacjami w kraju: KSS-KOR, ROPCiO, KPN i NSZZ Solidarność (takŝe w stanie wojennym). NaleŜy dodać, Ŝe urząd prezydenta był stanowiskiem

8 honorowym - Kazimierz Sabbat pełnił go bez pobierania wynagrodzenia. Zmarł nagle 19 lipca 1989 roku (dokładnie w dniu, w którym generał Wojciech Jaruzelski został wybrany przez kontraktowy Sejm na prezydenta Polski). Jego pogrzeb odbył się w Katedrze Westminsterskiej w Londynie. Pochowany został na cmentarzu Gunnersbury w pobliŝu Pomnika Katyńskiego. Jego następcą został minister spraw zagranicznych w rządzie londyńskim Ryszard Zaproszenie na pogrzeb Kazimierza Sabbata Kaczorowski. JuŜ wcześniej ustalono, Ŝe insygnia władzy zostaną przekazane do kraju dopiero wtedy, gdy powstanie suwerenny Sejm, wybrany w wolnych, powszechnych i demokratycznych wyborach - wówczas władze Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie zakończą swoją misję. Z inicjatywy Sławomira Jóźwika prezesa Towarzystwa Przyjaciół Bielin - w dniu 11 listopada 2006 roku na południowej ścianie kościoła parafialnego w Bielinach została umieszczona tablica pamiątkowa poświęcona prezydentowi Kazimierzowi Sabbatowi.

9 AUTOR: Andrzej Drogosz