Jak funkcjonują przetargi publiczne na terenie Austrii?

Transkrypt

1 S e i t e 1 Jak funkcjonują przetargi publiczne na terenie Austrii? Poniższy tekst umożliwia zapoznanie się z austriackim prawem zamówień publicznych. Nie jest to jednak pełny wykaz przepisów i w niektórych przypadkach z pewnością nie zastąpi porady prawnej! 1. Co to jest prawo zamówień publicznych? W prawie zamówień publicznych chodzi o procedurę dostarczania świadczenia w obszarze publicznym, jak również w poszczególnych sektorach gospodarczych. Cesje w sektorze publicznym nie podlegają prawu zamówień publicznych. Prawo zamówień publicznych zakłada bardzo szczegółową procedurę, według której postępować muszą zarówno zamawiający z obszaru publicznego, jak i zamawiający z poszczególnych sektorów gospodarczych. Celem i zamknięciem procedury zamówień publicznych jest zawarcie umowy cywilnoprawnej. Publiczny zamawiający, nieistotne, czy tradycyjny, czy zamawiający z któregoś sektora gospodarczego, nie może zostać zmuszony do zawarcia umowy. Jeśli jednak decyduje się on na nabycie takiego świadczenia, które podlega przepisom prawa o zamówieniach publicznych, to on również musi przestrzegać państwowej ustawy o zamówieniach publicznych. Jeśli podmiotem prawa, składającym zamówienie nie jest państwo tylko kraj związkowy, wówczas jako system ochrony prawnej zastosowanie ma prawo kraju związkowego. Austria ma więc dziesięć różnych systemów ochrony prawnej zamówień publicznych. Ochrona prawna jest oczywiscie różnie ukształtowana. 2. Tradycyjni zamawiający - Zamawiający z różnych sektorów gospodarczych Tradycyjnym publicznym zamawiającym jest terenowa osoba prawna działająca na podstawie prawa publicznego np. Państwo, kraje związkowe, gminy czy związki gmin. Do tradycyjnych publicznych zamawiających należą także instytucje, które działają w interesie publicznym i są finansowane w dużej mierze przez sektor publiczny. Przykładem takiej instytucji jest Izba Gospodarcza, ORF (Telewizja Publiczna), itp. W niektórych przypadkach zdarza się, że zaklasyfikowanie danej instytucji jako publicznego zamawiającego jest trudne i powoduje problemy.

2 S e i t e 2 Zamawiającym z danego sektora gospodarczego jest ten, kto w danym sektorze pracuje. O tym, co jest działalnością z określonego sektora, decyduje ustawa. Na dzień dzisiejszy ustawa definiuje jako taką działalność przede wszystkim świadczenia dawnych monopolistów. Zalicza się do niej produkcja i obsługa sieci połączeń gazowym, wodociągowych, elektrycznych jak i szyn. Przykładami na zamawiających z różnych sektorów są ÖBB (Kolej Państwowa), Wienenergie (dostarczyciel gazu i prądu) i Energie AG Oberösterreich (dostarczyciel prądu i gazu w Górnej Austrii). Rozróżnienie pomiędzy zamawiającym z tradycyjnego obszaru a zamawiającym z danego sektora gospodarczego jest wprawdzie bardzo ważne, ale za każdym razem obowiązują tutaj inne regulacje prawne. Przepisy prawne dla sektorów gospodarczych nie są tak surowe, jak te dotyczące zamówień tradycyjnych. 3. Rodzaje umów Państwowa ustawa o zamówieniach publicznych ma zastowanie przede wszystkim w: 1. Zleceniach budowlanych 2. Dostawach 3. Zleceniach na usługi 4. Umowach na koncesje budowlane 5. Koncesjach na usługi 6. Konkurencji 7. Zleceniach budowlanych na osoby trzecie poprzez koncesjonariuszy budowlanych. Jako inne typy umów w prawie zamówień publicznych funkcjonują także uzgodnienia ramowe i umowy ramowe. Ale takie umowy są właściwie również podporządkowane wyżej wymienionym typom umów. Ad. 1.: Poprzez zlecenia budowlane rozumiane są zlecenia na wykonanie usługi budowlanej lub równoczesne wykonanie i planowanie zamierzonej budowy w związku z jedną z działalności nazwanej w załączniku 1 albo wykonanie budowli, albo wywiązanie się z wykonania świadczenia budowlanego przez osoby trzecie według wymogów zleceniodawcy, obojętnie jakimi środkami zostanie to osiągnięte. Ad. 4.: Koncesyjne umowy budowlane są zgodnie z 7 BVergG 2006 (Państwowa ustawa o zamówieniach publicznych) takimi umowami, których przedmiot odbiega od przedmiotu umów budowlanych tylko w takim stopniu, jak świadczenie wzajemne dla świadczeń budowlanych wyłącznie w prawie do korzystania z budowli lub doliczając według tego prawa uiszczenie opłaty.

3 S e i t e 3 Koncesjonariusz otrzymuje za wywiązanie się ze świadczenia budowlanego prawo do korzystania z budowli. Beneficjentami tej usługi są osoby trzecie. Koncesjonariusz ponosi z reguły ekonomiczne ryzyko wykonania zadania. Przykład: Zostaje wybudowana autostrada przez prywatne przedsiębiorstwo. Prywatny wykonawca ma prawo pobierać opłatę drogową za tą autostradę. Ad. 2.: Zlecenia dostaw są zgodnie z 7 BVergG 2006 takimi odpłatnymi zleceniami, w których przedmiotem umowy jest kupno, kupno na raty, leasing, najm, dzierżawa, z możliwością kupna czy też bez, towarów, łącznie z pracami pobocznymi jak przenoszenie czy instalacja. Przykład: Dostarczanie kopiarek i skanerów. Ad. 3.: Zlecenia na usługi są zgodnie z 7 BVergG 2006 takimi odpłatnymi zleceniami, które nie są zleceniami budowlanymi ani na dostawy, a których przedmiotem są usługi w rozumieniu załączników III (priorytetowe zlecenia na usługi) oraz IV (nie priorytetowe zlecenia na usługi). Przykład: ubrania robocze, służbowe, zasada kciuka: umowy o dzieło według prawa austriackiego. Ad. 5.: Umowy o koncesje na usługi są zgodnie z 7 BVergG 2006 takimi umowami, których przedmiot różni się od zleceń na usługi tylko w takim stopniu, jak świadczenie wzajemne dla świadczeń budowlanych wyłącznie w prawie do korzystania z budowli lub doliczając według tego prawa uiszczenie opłaty. Z koncesją mamy do czynienia przy przekazaniu za pośrednictwem państwowego wydziału odpowiadającego urzędu odpłatnego publicznego parkingu należącego do jakiegos zakładu usługodawcy, który jako zapłatę za tą czynnosć otrzymuje uregulowane opłaty od osób trzecich za korzystanie z parkingu. Kwestię, czy proces można zakwalifikować jako koncesje na usługi lub zlecenia na usługi, można ocenić tylko na podstawie prawa unijnego. Różnica między zleceniem usług a koncesją na usługi polega na swiadczeniu wzajemnym za wywiązanie się z usługi. Zlecenie usługi obejmuje swiadczenie wzajemne, które zostaje zapłacone usługodawcy bezposrednio przez publicznego zleceniodawcę, natomiast przy koncesji na zlecenie swiadczenie wzajemne za wywiązanie się z usługi polega na prawie do korzystania z usługi, bez czy łącznie z zapłatą. Również w takim przypadku kiedy rodzaj wynagrodzenia któregos z głównych kryteriów dla przyporządkowania figuruje jako koncesja na usługę, to z orzecznictwa wynika, że przy koncesji na zlecenie koncesjonariusz ponosi ryzyko operacyjne dotyczące danej usługi. Jesli ryzyko związane z wywiązaniem się z usługi nie spoczywa na usługodawcy, oznacza to, że w tym procesie mamy do czynienia ze zleceniem publicznym na usługę a nie z koncesją.

4 S e i t e 4 4. Wyższa i niższa kwota progowa W państwowej ustawie o zamówieniach publicznych znajdujemy rozróżnienie na niższą i wyższą kwotę progową. Z powodu kryzysu gospodarczego i finansowego przy zamówieniach o wartosci poniżej EUR ,00 dopuszcza się bezposrednie zamówienia. Przy tych zleceniach w praktyce nie przeprowadza się procedury przetargowej. O wyższej kwocie progowej mówi się wtedy, gdy szacunkowa wartosć zamówienia przy zleceniach i usługach wynosi przynajmniej EUR ,00, a przy zleceniach czy koncesjach budowlanych przynajmniej EUR , Zasady procedury składania zamówień publicznych Procedura składania zamówień publicznych przeprowadza się według jednego przewidzianego przez państwową ustawę o zamówieniach publicznych wzoru, zwracając uwagę na zapewnione przez prawo unijne podstawowe wolnosci, takie jak zakaz dyskryminacji zgodnie z zasadą wolnej konkurencji i równego traktowania wszystkich kandydatów i oferentów. Składanie zamówień ma się odbywać za odpowiednią cenę do przedsiębiorstw uprawnionych, zdolnych do realizacji usługi i godnych zaufania. 6. Uznanie kwalifikacji i działalnosci podmiotów z innych krajów związkowych Unii Europejskiej Kandydaci lub oferenci, którzy swoją siedzibę mają na terenie innego państwa grupy EOG lub Szwajcarii, muszą regularnie przedstawiać publicznemu zleceniodawcy swoje uprawnienia do wykonywania zawodu. Zgodnie z 20 Abs 1 BVergG 2006 kandydaci i oferenci, którzy swoją siedzibę mają na terenie innego partycypanta umowy krajów EOG lub Szwajcarii i ci, którzy, aby wykonywać działalność w Austrii, muszą przedstawić urzędowe potwierdzenie swoich kwalifikacji zawodowych, muszą rozpocząć ukierunkowanie możliwie jak najszybciej, a w każdym wypadku przed upływem terminu składania ofert. Dla polskich oferentów jest więc istotne, aby na podstawie opisu wymogów danego przetargu ocenić, czy są uprawnieni do świadczenia danej usługi na terenie Austrii. Jeśli oferent nie poświadczy swoich uprawnień, to istnieje duże ryzyko, że zostanie wykluczony z dalszego postępowania, jego oferta zostanie odrzucona lub przetarg zostanie rozstrzygnięty na niekorzyść oferenta, ponieważ przez brak uprawnień do złożenia wniosku nie może on pojąć sprzeczności z prawem w postępowaniu przetargowym.

5 S e i t e 5 Publiczni zleceniodawcy w Austrii najczęściej wymagają od kandydatów lub oferentów z innych krajów członkowskich zaświadczenia według Par. 373c ff GewO1994. Według tych kryteriów minister, jeśli spełnione są wymogi przewidziane w ustawie, wydaje decyzję, czy uznać uprawnienia (tzw. Dienstleistungsanzeige). Nie zawsze wymagane są te potwierdzenia. W niektórych przypadkach wystarczy wykazać się prowadzeniem działalności według Par. 373a GewO1994. To, jaką procedurę należy konkretnie w danym przypadku zastosować, zależy od wymogów danego zamówienia i od działalności gospodarczej oferenta. Aby można było ocenić, czy w danym przypadku oferent z Polski może wziąć udział w przetargu na terenie Austrii, trzeba rozpatrzyć każdy przypadek z osobna. Trzeba wyraźnie podkreślić, że kryteria ustawy o prowadzeniu działalności gospodarczej są ciągle tak zmieniane, żeby decyzje odnośnie przetargów zapadły słusznie czy nie na niekorzyść oferentów niemile widzianych. 7. Rodzaje przetragów Do najważniejszych rodzajów przetargów należą: Przetarg otwarty (nieograniczony) Przetarg nieotwarty z wcześniejszym ogłoszeniem (ograniczony) Przetarg nieotwarty bez wcześniejszego ogłoszenia (ograniczony) Przetarg negocjowany z wcześniejszym ogłoszeniem Przetarg negocjowany bez wcześniejszego ogłoszenia Przetarg bezpośredni Przetarg bezpośredni z wcześniejszym ogłoszeniem Uzgodnienia ramowe Dynamiczny system nabywawczy Dialog konkurencyjny Licytacja elektroniczna Nie wszystkie rodzaje procedur są dopuszczone przy każdym rodzaju zamówień. Zasadniczo według Par. 27 BvergG2006 publiczny zamawiający może zarówno przy wyższej jak i niższej kwocie progowej wybierać między przetergiem otwartym (nieograniczonym) i nieotwartym z wcześniejszym ogłoszniem (ograniczony). Nie obowiązuje to w przypadku zamówienia kompleksowego, kiedy wymagana jest inna procedura. Z reguły można to wykluczyć. W przetargu otwartym (nieograniczonym) zapraszane jest do składania swoich ofert nieograniczone liczba przedsiębiorstw. Nie wolno w trakcie negocjować z oferentami zmian w ich ofercie.

6 S e i t e 6 Przetarg nieotwarty z wzcześniejszym ogłoszeniem (ograniczony) składa się z dwóch etapów. W pierwszym etapie poprzez publiczne ogłoszenie do składania wniosków o udział zaproszona zostaje nieograniczona liczba firm. Przedsiębiorstwa, które na podstawie ogłoszenia złożyły wnioski o udział w przetargu i zostały uznane za uprawnione, wykwalifikowane i wiarygodne, w drugim etapie zostaną zaproszone do składania ofert. Tu również nie wolno w trakcie negocjować z oferentami zmian w ich ofercie. Przy nieotwartym przetargu bez wcześniejszego ogłoszenia (ograniczonym) zaproszona do przedstawienia swoich ofert zostaje konkretna liczba firm spełniających kryteria. Tu takżee nie wolno w trakcie negocjować z oferentami zmian w ich ofercie. Podobnie jak przetarg nieotwarty z wcześniejszym ogłoszeniem przebiegają też negocjacje z wcześniejszym ogłoszeniem. W pierwszym etapie poprzez publiczne ogłoszenie zaproszona do składania wniosków o udział w przetargu zostaje nieograniczona liczba przedsiębiorstw. Firmy, które złożą wniosek w terminie, zostaną w drugim etapie po sprawdzeniu wiarygodności poproszone o przedstawienie ofert. Przy tym liczba firm przedstawiających oferty nie może być mniejsza niż trzy. Zamawiający może, inaczej niż w przetargu nieograniczonym i ograniczonym negocjować szczegóły zlecenia. Przy negocjacjach bez wcześniejszego ogłoszenia zaproszona do przedstawienia ofert zostaje konkretna liczba spełniających kryteria firm. Tutaj też liczba przedsiębiorstw nie może być mniejsza niż trzy. Zamawiający może, inaczej niż w przetargu nieograniczonym i ograniczonym negocjować szczegóły zlecenia. W przetargu bezpośrednim zamawiający przekazuje zlecenie przedsiębiorstwu w zasadzie bez żadnej konkretnej formy. Pozostałe rodzaje procedur mają raczej podrzędne znaczenie, więc można w tym miejscu pominąć ich opisywanie.