Krajoznawca Kujawsko - Pomorski

Transkrypt

1 Krajoznawca Kujawsko - Pomorski Informator Kujawsko - Pomorskiego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK W Y D A W N I C T W O E L E K T R O N I C Z N E Bydgoszcz Chełmno Grudziądz Inowrocław Kruszwica Lipno Świecie Toruń Włocławek Żnin NUMER SPECJALNY styczeń 2018 Rok XIII V Sprawozdawczo-Wyborczy Sejmik Krajoznawców Województwa Kujawsko-Pomorskiego Szanowne Koleżanki oraz Panie, Szanowni Koledzy oraz Panowie - Krajoznawcy - przyjmijcie proszę na ten Nowy 2018 Rok z głębi serca płynące życzenia wszelkiego dobra, zdrowia, szczęścia i radości, wielu nowych wrażeń krajoznawczych, spełnienia się na szlakach turystycznych a także realizacji nawet tych najskrytszych marzeń. W imieniu Kujawsko-Pomorskiego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK Krzysztof Czerepowicki DO SIEGO ROKU

2 S p r a w o z d a n i e Kujawsko-Pomorskiego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK na V Sprawozdawczo-Wyborczym Sejmiku Krajoznawców Województwa Kujawsko-Pomorskiego Włocławek, 13 stycznia 2018 roku 11 stycznia 2014 roku na obradującym w Toruniu IV Sprawozdawczo-Wyborczym Sejmiku Instruktorów Krajoznawstwa PTTK Województwa Kujawsko-Pomorskiego, wybrane zostały władze na kolejną kadencję. Kujawsko-Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK do dnia dzisiejszego działało w siedmioosobowym składzie: Zygmunt Gdaniec i Jerzy Chudzyński - wiceprzewodniczący - obaj z Oddziału Kujawskiego z Włocławka, Tadeusz Perlik - Oddział Miejski im. Mariana Sydowa z Torunia, Marek Klain - Regionalny Oddział Szlak Brdy z Bydgoszczy, Jan Kamiński oraz Tadeusz Rauchfleisz - pełniący funkcję sekretarza i Krzysztof Czerepowicki mający przyjemność w tym gronie być przewodniczącym. Trójka ta reprezentuje Oddział im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi z Grudziądza. Wybrane przez Was władze Kolegium w swojej działalności kierowały się uchwałami, jakie IV i wcześniejsze Sejmiki podejmowały. W sprawozdaniu skupię się przede wszystkim na tym, aby pokazać Wam stan realizacji uchwał podjętych 11 stycznia 2014 roku. I tak: - zrealizowany został proces weryfikacji liczby instruktorów krajoznawstwa zrzeszonych w oddziałach PTTK działających na terenie województwa kujawsko-pomorskiego i na bieżąco aktualizowana jest lista instruktorów krajoznawstwa naszego województwa; - na bieżąco prowadzone jest zestawienie danych dotyczących liczby zweryfikowanych i przyznanych odznak krajoznawczych i co roku te dane podawane są do wiadomości krajoznawcom z terenu województwa; - zakończony został proces aktualizacji kanonu Odznaki Krajoznawczej Województwa Kujawsko-Pomorskiego ; - kontynuowane są coroczne Wojewódzkie Zloty Aktywnych Krajoznawców; Nie został zorganizowany kurs dla nowych instruktorów krajoznawstwa regionu PTTK - brak jakichkolwiek zgłoszeń. Na bieżąco aktualizowana jest lista instruktorów krajoznawstwa, która w chwili obecnej obejmuje 110 osób. W tej liczbie 12 to osoby wyróżnione honorowym tytułem Zasłużonego Instruktora Krajoznawstwa, w kolejności alfabetycznej to - Kazimierz Andrzejewski (O/Kujawski Włocławek), Krzysztof Czerepowicki (O/Grudziądz), Jan Kamiński (O/Grudziądz), Henryk Miłoszewski (OM/Toruń), Henryk Pasik (O/Grudziądz), Tadeusz Perlik (OM/Toruń), Tadeusz Rauchfleisz

3 (O/Grudziądz), Tomasz Simiński-Stanny (O/Grudziądz), Henryk Stopikowski (O/Grudziądz), Andrzej Szczepański (O/Kujawski Włocławek), Janusz Umiński (RO Szlak Brdy Bydgoszcz), Maciej Wdowicki (O/Klub IWspSZ Bydgoszcz). Ponadto mamy w swoim gronie 14 - Instruktorów Krajoznawstwa Polski oraz 84 - Instruktorów Krajoznawstwa Regionu. W minionej kadencji - w czasie tych czterech lat Kujawsko- Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa zbierało się dziewięć razy. Trzy razy obradowaliśmy w Grudziądzu, po dwa razy we Toruniu i Janiej Górze oraz jednokrotnie w Bydgoszczy i Włocławku. Ponadto cztery posiedzenia Kolegium odbyły się w ramach corocznych WZAK-ów. W trakcie tychże imprez - w Sitnicy koło Rypina, Inowrocławiu, Goreniu Dużym i Toruniu realizowane były również otwarte posiedzenia krajoznawców - uczestników WZAK-ów. W czasie posiedzeń K-P KIK m.in. dbaliśmy o rozwój naszych szeregów. Od 11 stycznia 2014 roku do dnia dzisiejszego nadaliśmy uprawnienia IK Regionu 9 osobom, za naszą - czytaj Kolegium - rekomendacją KK ZG PTTK mianowała 6 osób IK Polski oraz nadała honorowy tytuł Zasłużonego IK 8 osobom Razem IK Regionu IK Polski Zasłużony IK Razem Cała ta rzesza instruktorów reprezentuje 15 oddziałów PTTK (na 20) z terenu naszego województwa. Oddział Miejscowość IKR IKP ZIK RAZEM Oddział Miejski Bydgoszcz Oddział przy Klubie IWsp SZ Bydgoszcz Regionalny Oddział Szlak Brdy Bydgoszcz Oddział im. Ziemi Chełmińskiej Chełmno Oddział im. ks. ppłk. dr. Wł. Łęgi Grudziądz Oddział Inowrocław Oddział Nadgoplański Kruszwica Oddział Miejski Lipno Oddział Świecie Oddział Miejski im. M. Sydowa Toruń Oddział Przewodnicki Toruń Oddział Uniwersytecki Toruń Oddział Wojskowy przy Klubie CSAiU Toruń Oddział Kujawski Włocławek Oddział Pałucki Żnin W dalszym ciągu prowadzone są działania zmierzające do popularyzowania odznaki krajoznawcze zarówno regionalnych jaki i ogólnopolskich.

4 W naszym województwie w chwili obecnej funkcjonują 25 regionalne odznaki krajoznawcze. Są to: prowadzona przez Kujawsko-Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa: 1. OK Województwa Kujawsko-Pomorskiego; 2. OK Przyjaciel Borów Tucholskich - przy ścisłej współpracy z grudziądzkim oddziałem; prowadzone przez Oddział im. ks. ppłk. dr. W. Łęgi w Grudziądzu: 3. OK Znam Grudziądz i okolice ; 4. OK Miłośnik Twierdzy Grudziądz 5. ROK Szlakiem kościołów gotyckich Ziemi Chełmińskiej ; 6. ROK Szlakiem zamków, dworów i pałaców Ziemi Chełmińskiej ; 7. OK Szlakiem 18. Pułku Ułanów Pomorskich ; prowadzone przez Oddział Miejski im. M. Sydowa w Toruniu: 8. OK Miłośnik Twierdzy Toruń ; 9. Kujawsko-Pomorska Odznaka Św. Jakuba; 10. OK Flisak Wisłą ; prowadzone przez Regionalny Oddział Szlak Brdy w Bydgoszczy: 11. ROK-T Przyjaciel Bydgoszczy ; 12. ROK-T Wędrownik Kujaw i Pomorza ; 13. OK Miłośnik Brdy ; 14. OK Młody Turysta Bydgoszczy ; 15. OK Śladami Menonitów w Polsce ; prowadzone przez Oddział Kujawski we Włocławku: 16. OK-T Znam Włocławek i okolice ; 17. OK Mały Krajoznawca okolic Włocławka ; prowadzone przez Oddział im. Ziemi Chełmińskiej w Chełmnie: 18. O Turysta Chełmna ; 19. O Turysta Chełmży ; 20. OK Miłośnik Twierdzy Chełmno ;

5 prowadzona przez Oddział w Brodnicy: 21. O Miłośnik Pojezierza Brodnickiego ; prowadzone przez Pałucki Oddział w Żninie: 22. Pałucka OK; 23. O Szlakiem Pałuckich Kościołów Drewnianych ; prowadzone przez Oddział przy Klubie Inspektoratu Wsparcia SZ w Bydgoszczy: 24. OK Szlakiem Parków Krajobrazowych Województwa Kujawsko- Pomorskiego; 25. OK Bydgoszcz i okolice Oprócz referatów weryfikacyjnych odznak regionalnych w naszym województwie funkcjonują cztery referaty weryfikacyjne Regionalnej Odznaki Krajoznawczej PTTK (Bydgoszcz, Toruń, Włocławek i Grudziądz) oraz jeden referat weryfikacyjny nr XIII Odznaki Krajoznawczej Polski, którą prowadzi członek Centralnego Zespołu Weryfikacyjnego Krzysztof Czerepowicki z Grudziądza. Poniższe zestawienie obrazuje liczbę odznak zweryfikowanych i przyznanych w mijającej kadencji Wyszczególnienie RAZEM OK Województwa Kujawsko-Pomorskiego OK Znam Grudziądz i okolice OK Miłośnik Twierdzy Grudziądz ROK Szlakiem kościołów gotyckich Ziemi Chełmińskiej ROK Szlakiem zamków, dworów i pałaców Ziemi Chełmińskiej OK Przyjaciel Borów Tucholskich OK Szlakiem 18. Pułku Ułanów Pomorskich OK Miłośnik Twierdzy Toruń Kujawsko-Pomorska Odznaka św. Jakuba OK Flisak Wisłą ROK-T Przyjaciel Bydgoszczy

6 ROK-T Wędrownik Kujaw i Pomorza OK Miłośnik Brdy OK Młody Turysta Bydgoszczy OK Śladami Menonitów w Polsce OK-T Znam Włocławek i okolice OK Mały Krajoznawca okolic Włocławka O Turysta Chełmna O Turysta Chełmży OK Miłośnik Twierdzy Chełmno O Miłośnik Pojezierza Brodnickiego Pałucka OK O Szlakiem Pałuckich Kościołów Drewnianych OK Szlakiem Parków Krajobrazowych Województwa Kujawsko-Pomorskiego OK Bydgoszcz i okolice Regionalna OK + OK Polski RAZEM W tabeli tej winny być jeszcze dane za ubiegły rok. Ale zgodnie z ustaleniami jakie zostały poczynione na jednym z Sejmików Prezesów Oddziałów PTTK Województwa Kujawsko-Pomorskiego, oddziałowe Referaty Weryfikacyjne Odznak Krajoznawczych powinny do końca stycznia przedstawić dane obrazujące liczbę zweryfikowanych i przyznanych poszczególnych odznak krajoznawczych z podziałem na ich stopnie. I w tym miejscu apeluję do Was wszystkich, aby tą czynność wykonać, bo jak wynika to z powyższej tabeli nie wszystkie zespoły to czynią. Realizując postulat przekazywania informacji na temat liczby zdobytych odznak krajoznawczych, każdego roku w Krajoznawcy Kujawsko- Pomorskim przedstawione są zestawienia obrazujące liczbę odznak zweryfikowanych i przyznanych w danym roku. Jako ciekawostkę należy podać, że udało się określić liczbę wszystkich zweryfikowanych odznak krajoznawczych od 1982 roku. Liczba ta wynosi W okresie od IV Sejmiku w oddziałach PTTK naszego województwa powstały dwie nowe odznaki - toruńska (O/M) Flisak Wisłą, bydgoska (RO Szlak Brdy ) Przyjaciel Regionalnej Pracowni Krajoznawczej w Bydgoszczy. Ponadto niektóre oddziały prowadzące odznaki krajoznawcze uaktualniły i dokonały zmiany regulaminów oraz wizerunków swoich odznak. W tym miejscu chciałbym poinformować, że Kolegium nasze podjęło kroki do ustanowienia ogólnopolskiej odznaki krajoznawczej poświęconej Annie Wazównie, jako że w tym roku przypada 450 rocznica jej urodzin. Kolejne zadanie, jakie przed Kolegium postawił Sejmik brzmiało - doprowadzić do organizacji WZAK-ów, jako imprezy cyklicznej. Z pełną odpowiedzialności należy stwierdzić, że zadanie to jest systematycznie realizowane. * rok VIII WZAK - organizator Oddział PTTK w Lipnie - baza imprezy Sitnica koło Rypina - uczestników 45, w tym 31 IK i 13 osób z innych województw;

7 * rok IX WZAK - organizator Oddział PTTK w Inowrocławiu - uczestników 52, w tym 36 IK i 20 osób z innych województw; * rok X Jubileuszowy WZAK im. Heleny Cieślak - organizator Oddział Kujawski PTTK we Włocławku - uczestników 53, w tym 26 IK i 21 osób z innych województw; * rok XI WZAK - organizator Oddział Miejski PTTK im. Mariana Sydowa w Toruniu - uczestników 49, w tym 31 IK i 13 osób z innych województw. Wojewódzkie zloty nie odbyłyby się gdyby nie wielkie zaangażowanie szeregu działaczy z oddziałów organizujących imprezy. W Sitnicy byli to Jan Jagliński, Kazimierz Andrzejewski i Andrzej Szczepański. Inowrocławski WZAK to przede wszystkim Andrzej Dargacz, Teresa Buraczewska i Radosław Balmowski. Impreza we Włocławku odbyła się dzięki zaangażowaniu Jerzego Chudzyńskiego, Andrzeja Szczepańskiego a także Henryka Wasilewskiego. Ostatni toruński WZAK to zasługa Tadeusza Perlika, Henryka Miłoszewskiego, Hanny Czech, Zbigniewa Grabowskiego oraz Mariana Rochnińskiego. Oprócz wymienionych z nazwiska działaczy należałoby jeszcze podziękować tym, którzy swoją często mrówczą pracą się do tego w wydatny sposób przyczynili. Przy okazji chciałbym z jedną prośbą zwrócić się do naszych oddziałów. Otóż zdajemy sobie sprawę, że zostało jeszcze kilka bardzo ciekawych regionów, do których z naszymi WZAK-ami nie dotarliśmy. Mam tu na myśli Bory Tucholskie, Pojezierze Brodnickie, Kociewie czy też całą północnozachodnią część województwa. Nie zaliczyliśmy Tucholi, Świecia, Rypina, Strzelna, Golubia-Dobrzynia, Nakła nad Notecią, Sępólna Krajeńskiego czy też Koronowa. Dlatego też zwracam się z ogromną prośbą do Koleżeństwa, aby w nadchodzących latach rozważyć możliwość włączenia się do organizacji imprez, tak aby kolejne WZAK-i te braki zlikwidowały. Kujawsko-Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa poczyniło też wiele kroków w realizacji innych przedsięwzięć. I tak: Krajoznawca Kujawsko - Pomorski Jak zapewne większość z Was pamięta w dniu 25 listopada 2006 roku na kolejnym posiedzeniu przeprowadzonym we Włocławku Kolegium powzięło decyzję o wydawaniu dla potrzeb środowiska instruktorów krajoznawstwa Informatora Kujawsko-Pomorskiego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK pt.: Krajoznawca Kujawsko-Pomorski. W ciągu tego okresu czasu wydanych zostało pięćdziesiąt siedem - łącznie z tym - numerów

8 informatora. Wśród autorów, którzy w okresie mijającej kadencji choć raz umieścili swój materiał są Jan Kamiński, Ewa Kamińska, Beata Lewandowska, Henryk Pasik, Marlena Treichel, Jacek Treichel, Tomasz Simiński-Stanny z Grudziądza, Bogumił Korzeniewski z Ciechocinka, Marek Klain z Bydgoszczy, Tadeusz Perlik, Julita Bąkowska z Torunia, Andrzeja Dargacz z Inowrocławia, Henryk Wasilewski z Włocławka, Andrzej Urbański z Aleksandrowa Kujawskiego, Wojciech Kowalski z Lublina, że nie wspomnę o sobie - autorze blisko 150 notatek. Osobom tym wyrażam serdecznie podziękowania. Jeśli już jestem przy publikacjach to chciałbym Was poinformować, a niektórym osobom przypomnieć, że w minionej kadencji zakończyłem pracę nad stworzeniem bardzo obszernego materiału pt.: Historia kolegium instruktorów krajoznawstwa PTTK funkcjonującego w województwie kujawsko - pomorskim. Jest to praca obejmująca okres 15 lat działania Kolegium. Bowiem w listopadzie 2014 roku minęło 15 lat od I Sejmiku Aktywu Krajoznawczego Województwa Kujawsko-Pomorskiego, na którym powołano Regionalne Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK, przekształcone w terminie późniejszym w Kujawsko-Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK. Praca ta powstała ku pamięci działaczy - krajoznawców z terenu naszego województwa. Zdaję sobie sprawę, że podjąłem się trudnej roli opisania fragmentów - może to zabrzmi górnolotnie - z dziejów krajoznawstwa w województwie kujawsko-pomorskim. Publikacja poniższa na pewno nie wyczerpuje w pełni tematu. Zawiera bowiem głównie działania Kolegium, zespołu ludzi wybieranych spośród krajoznawców na Sejmikach Krajoznawców z terenu województwa. Ale dokonania te bez zaangażowania działaczy funkcjonujących w oddziałowych komisjach krajoznawczych czy też klubach krajoznawców nie byłyby możliwe do wykonania. Jednak nie opisywałem tu dokonań poszczególnych osób, dla których krajoznawstwo i działania na rzecz jego rozwoju stanowią swojego rodzaju pasję życiową. Zdaję sobie sprawę, że opisy poszczególnych działań firmowanych przez Kolegium Instruktorów naszego województwa bez tych pasjonatów nie byłyby możliwe do zrealizowania. Dodam, że w dalszym ciągu zbieram materiały do II tomu tego wydawnictwa. Niestety do dnia dzisiejszego praca ta nie została rozpowszechniona z prostej przyczyny - BRAK KASY na wydrukowanie materiału. Moim zdaniem szkoda, ale takie jest życie. Rozszerzanie kontaktów z krajoznawcami z innych województw. Organizacja naszych sztandarowych imprez, jakimi są WZAK-i pozwala na nawiązywanie kontaktów z krajoznawcami z innych województw. Za nasz sukces można uznać utrzymywanie nawiązanej przed kilkoma laty współpracy z Pomorskim Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK.

9 We WZAK-ach licznie uczestniczą krajoznawcy z innych województw. W tej kadencji była to liczba 67 reprezentantów województw wielkopolskiego, pomorskiego, zachodniopomorskiego, lubelskiego i śląskiego. Tu muszę dodać, że wśród krajoznawców w całym kraju funkcjonuje dobra opinia o WZAK-ach organizowanych przez nasze koleżanki i naszych kolegów. Także taką opinię mają członkowie Komisji Krajoznawczej ZG PTTK. Jest to tylko jedna z form współpracy. Ponadto nasi instruktorzy uczestniczą też w innych imprezach krajoznawczych - np. seminaria krajoznawcze - organizowanych przez oddziały i kolegia IK z innych województw. W tym miejscu trzeba dodać, że kol. Henryk Miłoszewski z ramienia ZG PTTK był opiekunem Komisji Krajoznawczej ZG. Ja zaś jeszcze jestem członkiem Komisji Krajoznawczej ZG PTTK oraz Krajowego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa. Wiem, że aktywnym uczestnikiem Wielkopolskiego Forum Publicystów Krajoznawczych jest kol. Bogumił Korzeniewski. Każdego roku szef Regionalnej Pracowni Krajoznawczej kol. Marek Klain uczestniczy w szkoleniach kierowników RPK. Być może są jeszcze inne osoby, które również, bądź nawiązały, bądź kontynuują kontakty z krajoznawcami z oddziałów i kolegiów IK z innych województw. Imprezy centralne Ze słowami, które wypowiedziałem prze chwilą wiąże się w bardzo ścisły sposób uczestnictwo w imprezach centralnych, jakimi są coroczne Centralne Zloty Krajoznawców (CZAK). Instruktorzy krajoznawstwa - przedstawiciele naszego województwa byli na wszystkich (mam tu na myśli okres minionej kadencji) CZAK-ach. W 2014 roku w Warszawie, w 2015 roku w Krasnobrodzie, w 2016 roku w Międzyzdrojach i w 2017 roku w Końskich. Wyraźnie mówię przedstawiciele, ponieważ z roku na rok liczba uczestników CZAK-ów, między innymi w związku z rosnącymi kosztami udziału, maleje. Nie można już mówić o masowym udziale, nie można narzekać, że się nie zostało przyjętym na CZAK.

10 Proszę przypomnieć sobie CZAK w Chełmie w 2008 roku, gdzie było 15 osób z naszego regionu (a stanowiło to prawie 10 % całości uczestników). Funkcjonujące w oddziałach PTTK naszego województwa komórki organizacyjne zajmujące się działalnością krajoznawczą Nie we wszystkich oddziałach PTTK naszego województwa działają Komisje Krajoznawcze. Z informacji jakimi dysponuję, poniżej podam te oddziały, gdzie krajoznawcy są skupieni w Komisji Krajoznawczej. Bydgoszcz - Regionalny Oddział Szlak Brdy - przewodniczący - Marek Klain Chełmno - Oddział im. Ziemi Chełmińskiej - przewodniczący - Tomasz Krzysztyniak Grudziądz - Oddział im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi - przewodniczący - Jan Kamiński Toruń - Oddział Miejski im. Mariana Sydowa - przewodniczący - Henryk Miłoszewski Włocławek - Oddział Kujawski - przewodniczący - Henryk Wasilewski Inowrocław - Oddział - przewodniczący - Andrzej Dagacz Przy Regionalnym Oddziale PTTK Szlak Brdy w Bydgoszczy działa Regionalna Pracownia Krajoznawcza, którą kieruje Marek Klain. W strukturach grudziądzkiego oddziału PTTK natomiast od 2013 roku funkcjonuje Klub Inicjatyw Motorowych, Ekologicznych i Krajoznawczych KLI- MEK z prezesem - Janem Kamińskim. Co nas czeka w kolejnej kadencji, co będzie do zrobienia. Na dzisiejszym Sejmiku mamy do wybrania naszą władzę - Kujawsko- Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa. Będzie to już piąty - licząc od 27 listopada 1999 roku - skład wybierany przez kolejne Sejmiki Krajoznawców naszego województwa. Nowo wybrane na kolejną kadencję Kolegium będzie miało oczywiście do wykonania szereg zadań. Oczywiście oprócz działań tradycyjnych takich jak organizacja i przeprowadzanie posiedzeń Kolegium, dokonywanie mianowań na IKR, opiniowanie kandydatów na IKP i ZIK, kontynuacja wydawanie Krajoznawcy Kujawsko-Pomorskiego czy też współorganizacja naszych tradycyjnych WZAK-ów itp. w kolejnych latach można się zastanowić nad zorganizowaniem seminarium krajoznawczego z cyklu Mijające krajobrazy Polski czy też nad zorganizowaniem kursu dla kandydatów na Instruktorów Krajoznawstwa Regionu (czego nie udało się zrobić w mijającej kadencji). Te dwa zadania są zadaniami trudnymi, które pochłoną wiele czasu i nerwów. Ale mam nadzieję, że podczas kolejnego Sejmiku w roku 2022 przewodniczący Kolegium w swoim sprawozdaniu o tym powie. Krzysztof CZEREPOWICKI przewodniczący Kujawsko-Pomorskiego Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa

11 Konotopie k. Lipna Inowrocław VIII WZAK 2014 IX WZAK 2015 fot. M. Wiśniewski fot. S. Owczarek Dobrzyń nad Wisłą Zamek Bierzgłowski X Jubileuszowy WZAK 2016 XI WZAK 2017 fot. W. Alabrudziński fot. T. Perlik WYDAWCA: Kujawsko-Pomorskie Kolegium Instruktorów Krajoznawstwa PTTK z siedzibą przy Oddziale PTTK im. ks. ppłk. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu ul. gen. Józefa Hallera 32 Wydawnictwo bezpłatne. Ukazuje się w y ł ą c z n i e w formie elektronicznej ADRES DO KORESPONDENCJI: krzysztof.czerepowicki@gmail.com