Polityka Gromadzenia Zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni. Data zatwierdzenia: luty 2018 r. Data ewaluacji: luty 2023 r.

Transkrypt

1 Polityka Gromadzenia Zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni Data zatwierdzenia: luty 2018 r. Data ewaluacji: luty 2023 r. 1. Zbiory Muzeum Emigracji w Gdyni 1.1. Historia zbiorów 1.2. Klasyfikacja zbiorów 1.3. Charakterystyka i kierunki rozwoju zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni 2. Proces pozyskiwania i kwalifikacji obiektów do zbiorów 2.1. Zasady procesu 2.2. Zatwierdzenie 2.3. Inne kryteria 3. Ewaluacja

2 Wstęp Muzeum Emigracji w Gdyni (MEG) jest jedyną w Polsce publiczną placówką muzealną poświęconą historii polskiej emigracji. Jest ona wpisana do Rejestru Instytucji Kultury prowadzonego przez Prezydenta Miasta Gdyni pod numerem 5. Z inicjatywy władz miasta Gdynia w historycznym gmachu Dworca Morskiego, skąd przez dziesięciolecia wypływały polskie transatlantyki, powstała instytucja, która o dziejach wyjazdów i losach Polaków na świecie opowiada w ścisłym związku ze współczesnością. Dzięki projektom o charakterze edukacyjnym i kulturalnym MEG jest miejscem spotkań i dyskusji. Zgodnie z zapisami 5 Statutu MEG, do zakresu jego działania należy: gromadzenie, inwentaryzowanie, katalogowanie i naukowe opracowywanie zabytków i zbiorów oraz materiałów dokumentacyjnych, także w postaci cyfrowej oraz opracowywanie, publikowanie i rozpowszechnianie wydawnictw drukowanych. Planowanie i realizowanie uzupełnień muzealnych zbiorów opiera się na kreowaniu pól do dyskusji i refleksji nad współczesnymi oraz historycznymi ruchami migracyjnymi. Pozyskiwaniu i opracowywaniu obiektów związanych z emigracyjnymi historiami Polek i Polaków oraz dziejami polskiej infrastruktury emigracyjnej muszą towarzyszyć starania, aby MEG stał się centrum wiedzy o polskiej emigracji, a jednocześnie miejscem przyjaznym dla odwiedzających.

3 1. Zbiory Muzeum Emigracji w Gdyni 1.1. Historia zbiorów Zbiory MEG zaczęły być gromadzone w 2012 r. W pierwszych latach skupiano się na pozyskiwaniu obiektów, które miały być umieszczone na powstającej wówczas wystawie stałej. Równolegle prowadzono akcję pozyskiwania obiektów oraz książek, które trafiały do muzealnych zbiorów oraz bibliotecznego księgozbioru. W pierwszym okresie funkcjonowania MEG zauważalne było położenie nacisku na trzy grupy obiektów: osobiste pamiątki z życia na emigracji Polek i Polaków, przedmioty z pokładów polskich transatlantyków oraz fotografie budynku Dworca Morskiego siedziby MEG. Od maja 2015 r. zauważalny jest wzrost zainteresowania przekazywaniem do MEG darowizn przez odwiedzających tę placówkę oraz rodziny emigrantów. W 2017 r. nastąpił wzrost liczby obiektów, które były przekazywane przez osoby na stałe przebywające poza granicami Polski Klasyfikacja zbiorów Zbiory MEG są ewidencjonowane w trzech Księgach Inwentarzowych: - dokumentów, - fotografii, - przedmiotów kultury materialnej. Powyższy podział został wprowadzony Zarządzeniem Dyrektora Muzeum Emigracji w Gdyni nr 80/2015 z dnia 18 listopada 2015 r. Ponadto MEG posiada w swoich zbiorach depozyty, które nie wchodzą w skład powyższych Ksiąg. W Księdze Inwentarzowej Dokumentów znajdują się m.in.: XIX i XX wieczna korespondencja emigrantów polskiego pochodzenia, paszporty, dokumentacja związana z procedurami emigracyjnymi oraz druki wytworzone na potrzeby rejsów polskich transatlantyków. W Księdze Inwentarzowej Fotografii znajdują się m.in.: kolekcje profesjonalnych fotografów (Floriana Staszewskiego, Hipolita Śmierzchalskiego, Edmunda Peplińskiego, Witolda Węgrzyna) oraz amatorskie zdjęcia emigrantów wykonane poza granicami kraju oraz w czasie ich podróży. W Księdze Inwentarzowej Przedmiotów Kultury Materialnej znajdują się m.in.: meble i obiekty codziennego użytku z pokładów polskich transatlantyków, walizki i torby podróżne oraz okolicznościowe medale. Książki oraz czasopisma, które wchodzą w skład księgozbioru muzealnej biblioteki są ewidencjonowane osobno Charakterystyka i kierunki rozwoju zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni

4 MEG podejmuje intensywne działania zmierzające do uzupełnienia i rozszerzenia zbiorów z myślą o realizacji następujących celów: - ochronie i udostępnianiu najcenniejszych obiektów związanych z emigracyjnymi losami Polek i Polaków, - konstruowaniu sfery badawczej w zakresie emigracji z ziemi polskich oraz współczesnych ruchów migracyjnych, - podejmowaniu w jak najszerszym zakresie działań popularyzacyjnych i aktywności prospołecznych wokół kwestii ruchów migracyjnych, - redefiniowaniu rangi MEG jako placówki o znaczeniu europejskim. Wyznaczone powyżej cele realizujemy przez: - pozyskiwanie do muzealnych zbiorów korespondencji osób przebywających na emigracji. Priorytetem jest możliwość posiadania kompletnych zestawów listów, które obejmują swoim zasięgiem czasowym dystans kilku dziesięcioleci i mogą tym samym być źródłem do badań. W przypadku korespondencji z XIX w. istotne jest pozyskiwanie nawet pojedynczych listów, które będą świadectwem swojej epoki. - nabywanie zestawów fotografii od ich autorów lub prawowitych spadkobierców. W przypadku tej czynności niezwykle istotne jest pozyskiwanie również praw autorskich do wykorzystywania tych zdjęć przez MEG na jak największej liczbie pól eksploatacji. - uzupełnianie zbiorów o dokumenty wytworzone w czasie procesów e- i remigracyjnych. Mowa jest tutaj tak o materiałach powstałych na ziemiach polskich jak i na terenie państw obcych oraz wszelkiego rodzaju drukach ulotnych i reklamowych. - poszerzanie muzealnych zbiorów druków pochodzących z pokładów polskich transatlantyków głównie o kompletne zestawy pochodzące z wybranych rejsów. - pozyskiwanie obiektów związanych z transatlantykami, z położeniem nacisku na przedmioty kultury materialnej, takich jak meble pokładowe, elementy drobnego wyposażenia oraz pamiątki oferowane podróżnym. - uzupełnienie zbiorów traktujących o historii Dworca Morskiego. Główny nacisk powinien być położony na zdjęcia, które prezentują budynek zwłaszcza od południowej i wschodniej pierzei oraz bezpośrednio po bombardowaniach w 1943 r. Wskazane jest również uzupełnienie kolekcji posiadanych planów budynku. Nadrzędnym celem pozyskiwania nowych obiektów do muzealnych zbiorów powinno być przede wszystkim ich weryfikowanie pod kątem przydatności na wystawie stałej oraz czasowych. Proces pozyskiwania nowych pozycji do księgozbioru bibliotecznego powinien przebiegać dwutorowo. Z jednej strony należy śledzić rynek księgarski i kupować nowości wydawnicze, a z drugiej wskazane jest dalsze pozyskiwanie wybranych pozycji bibliograficznych od kolekcjonerów oraz z antykwariatów. Zakres tematyczny pozyskiwanych książek oraz czasopism przedstawia się następująco: - historia emigracji z ziem polskich, - biografie polskich emigrantek oraz emigrantów, - reportaże poruszające kwestię pobytu Polek i Polaków na emigracji,

5 - współczesne ruchy migracyjne, - przepisy prawne oraz trendy we współczesnym muzealnictwie, w tym katalogi wystaw. 2. Proces pozyskiwania i kwalifikacji obiektów do zbiorów 2.1. Zasady procesu W procesie pozyskiwania obiektów do zbiorów, MEG korzysta z ofert zarówno osób prywatnych jak i instytucji, prowadząc również kwerendy w antykwariatach oraz na portalach internetowych. Priorytetem jest weryfikacja, czy są to obiekty o ustalonym, bezpiecznym statusie prawnym (co dotyczy także ustalenia praw autorskich), potwierdzeniem czego są odpowiednie, zgodne z procedurami, oświadczenia oferenta. Wszystkie obiekty, które dostarczane są do MEG jako propozycje darowizn lub ofert sprzedaży mogą być odrzucone już na tym etapie. Ich przyjęcie potwierdzane jest sporządzeniem właściwego Protokołu przyjęcia dobra kultury. Propozycje darowizn oraz ofert sprzedaży rozpatrywane są na cyklicznych posiedzeniach Komisji oceny merytorycznej, wyceny i kwalifikacji obiektów do zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni, która sprawuje kontrolę nad przebiegiem pozyskiwania zbiorów Zatwierdzenie Na posiedzeniach Komisji oceny merytorycznej, wyceny i kwalifikacji obiektów do zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni podejmowane są ostateczne decyzje w sprawie zakwalifikowania obiektów do muzealnych zbiorów. W szczególnych przypadkach możliwe jest zasięgnięcie opinii ekspertów zewnętrznych, czyli wybitnych specjalistów spoza grona pracowników MEG Inne kryteria W każdym z obszarów pozyskiwania obiektów uwzględniane są zalecenia konserwatorskie i wiążące się z nimi ryzyka, takie jak koszt przywrócenia zadowalającego stanu zachowania oraz nakładów niezbędnych do właściwego ich przechowywania. 3. Ewaluacja Polityka gromadzenia zbiorów jest zatwierdzana przez Dyrektora Muzeum i podlega okresowej weryfikacji, łącznie z możliwością dokonywania zmian będących w zgodzie ze statutem MEG, co następuje minimum co pięć lat.