Dokument z posiedzenia PROJEKT REZOLUCJI. złożony zgodnie z art. 106 ust. 2 i 3 oraz art. 106 ust. 4 lit. c) Regulaminu

Transkrypt

1 Parlament Europejski Dokument z posiedzenia B8-0556/ PROJEKT REZOLUCJI złożony zgodnie z art. 106 ust. 2 i 3 oraz art. 106 ust. 4 lit. c) Regulaminu w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu w niektórych produktach (D58389/ /2902(RPS)) Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności Posłowie odpowiedzialni: Sylvie Goddyn, Michèle Rivasi, Frédérique Ries, Guillaume Balas, Younous Omarjee RE\ docx PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 B8-0556/2018 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu w niektórych produktach (D58389/ /2902(RPS)) Parlament Europejski, uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów 1, uwzględniając projekt rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu w niektórych produktach (D058389/03), uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG, w szczególności jego art. 14 ust. 1 lit. a) 2, uwzględniając przeprowadzoną przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ukierunkowaną ocenę niektórych obowiązujących, potencjalnie niebezpiecznych najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości (NDP) acetamiprydu oraz zmianę obowiązujących NDP dla oliwek stołowych, oliwek do produkcji oliwy, jęczmienia i owsa, opublikowaną 16 maja 2018 r. 3, uwzględniając opinię wydaną 19 września 2018 r. przez Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, uwzględniając art. 5a ust. 3 lit. b) decyzji Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 4, uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, 1 Dz.U. L 309 z , s Dz.U. L 70 z , s DOI: /j.efsa , EFSA Journal 2018;16(5): Dz.U. L 184 z , s. 23. PE v /10 RE\ docx

3 uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 oraz art. 106 ust. 4 lit. c) Regulaminu, A. mając na uwadze, że acetamipryd to insektycyd neonikotynoidowy zwalczający bardzo różne owady, w tym owady zapylające; B. mając na uwadze, że neonikotynoidy, w tym acetamipryd, są tzw. systemicznymi środkami owadobójczymi, co oznacza, że opryskane nimi rośliny wchłaniają substancje chemiczne i rozprowadzają je w całej roślinie w tkankach, pyłku i nektarze; mając na uwadze, że acetamipryd i inne systemiczne środki owadobójcze zabijają owady na dwa różne sposoby: gdy owady stykają się z pestycydem, na przykład gdy środek owadobójczy zostanie na nie rozpylony, oraz gdy żywią się roślinami poddanymi działaniu pestycydu; C. mając na uwadze, że ze względu na systematyczną translokację neonikotynoidy są wyjątkowo toksyczne dla pszczół miodnych, w związku z czym Komisja zakazała stosowania trzech z tych substancji; D. mając na uwadze, że 21 września 2017 r. EFSA przyjął pozytywną opinię w sprawie toksyczności neonikotynoidów; E. mając na uwadze, że 28 lutego 2018 r. EFSA opublikował aktualizacje oceny ryzyka trzech neonikotynoidów klotianidyny, imidachloprydu i tiametoksamu potwierdzające, że większość zastosowań pestycydów neonikotynoidowych stwarza zagrożenie dla dzikich pszczół i pszczół miodnych; F. mając na uwadze, że acetamipryd jest jednym z pięciu neonikotynoidów zakazanych we Francji, podobnie jak tiaklopryd i trzy neonikotynoidy, których zakazano w całej Unii; G. mając na uwadze, że acetamipryd jest metabolizowany w organizmie ludzkim, w wyniku czego powstaje produkt pochodny, który może się kumulować (Ndesmetyloacetamipryd) i którego obecności przypisuje się objawy zatrucia 1 ; H. mając na uwadze, że z szeregu najnowszych badań wynika, iż acetamipryd ma działanie zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego 2, 3, ma wpływ na rozwój układu nerwowego 4, 5 oraz wykazuje neurotoksyczność 6, genotoksyczność 7 i 1 Marfo, J. T., Fujioka, K., Ikenaka, Y., Nakayama, S. M. M., Mizukawa, H., Aoyama, Y. i in., Relationship between Urinary N-Desmethyl-Acetamiprid and Typical Symptoms including Neurological Findings: A Prevalence Case-Control Study, OS ONE 10 (11): e , 2015, 2 Teramaya, H. i in., Effect of acetamiprid on the immature murine testes, 2018, 3 Kong, D. i in., Acetamiprid inhibits testosterone synthesis by affecting the mitochondrial function and cytoplasmic adenosine triphosphate production in rat Leydig cells, 2017, 4 Kagawa, N. i Nagao, T., Neurodevelopmental toxicity in the mouse neocortex following prenatal exposure to acetamiprid, 2018, 5 Terayama, H. i in., Acetamiprid Accumulates in Different Amounts in Murine Brain Regions, 2016, 6 Çamlıca, Y. i in., Toxic effect of acetamiprid on Rana ridibunda sciatic nerve, 2018, 7 Şenyildiz, M. i in., Investigation of the genotoxic and cytotoxic effects of widely used neonicotinoid insecticides in HepG2 and SH-SY5Y cells, 2018, RE\ docx 3/10 PE v01-00

4 immunotoksyczność 1 ; I. mając na uwadze, że art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) uznaje zasadę ostrożności za jedną z podstawowych zasad Unii; J. mając na uwadze, że art. 168 ust. 1 TFUE stanowi, iż przy określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Unii zapewnia się wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego ; K. mając na uwadze, że celem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE jest osiągnięcie zrównoważonego stosowania pestycydów w Unii poprzez zmniejszenie zagrożenia związanego ze stosowaniem pestycydów i wpływu ich stosowania na zdrowie ludzi i na środowisko, a także poprzez zachęcanie do stosowania integrowanej ochrony roślin oraz alternatywnych rozwiązań i technik, takich jak niechemiczne alternatywy dla pestycydów; L. mając na uwadze, że Komisja nadal występuje z wnioskami o zezwolenie na stosowanie neonikotynoidów, pomimo że dostrzegła istnienie poważnych problemów 2, jeśli chodzi o legitymację demokratyczną procesu decyzyjnego w odniesieniu do pestycydów i ich stosowania; M. mając na uwadze, że wniosek Komisji, aby zwiększyć najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości (NDP) acetamiprydu stwarza ryzyko, iż ponownie dojdzie do nieprzestrzegania zasady ostrożności ze względu na utrzymujące się wątpliwości dotyczące wpływu acetamiprydu na zdrowie publiczne i środowisko; N. mając na uwadze, że uwagi EFSA dotyczące wniosku o zwiększenie NDP acetamiprydu dla oliwek stołowych i oliwek przeznaczonych do produkcji oliwy wskazują, że nie przeprowadzono oceny oddziaływania na środowisko, w tym oceny dotyczącej owadów zapylających; O. mając na uwadze, że wnioski EFSA w opinii z 16 maja 2018 r. sformułowano na podstawie rozważań teoretycznych, w szczególności w odniesieniu do szacunkowego 1 Marzouki, S. i in., Specific immune responses in mice following subchronic exposure to acetamiprid, 2017, 2 W dniu 27 kwietnia 2018 r. przedstawiciele państw członkowskich w Stałym Komitecie wyrazili poparcie dla wniosku Komisji w sprawie dalszego ograniczenia stosowania trzech neonikotynoidów: imidachloprydu, chlotianidyny i tiametoksamu, których stosowanie na wolnym powietrzu, według przeglądu naukowego ( szkodzi pszczołom. Ochrona pszczół jest dla Komisji ważną kwestią, ponieważ dotyczy różnorodności biologicznej, produkcji żywności i środowiska. Z inicjatywy przewodniczącego Jeana-Claude a Junckera, dla którego jest to priorytet, kolegium komisarzy omówiło tę kwestię 29 marca 2017 r. Uzgodniono ograniczenia bardziej restrykcyjne niż środki obowiązujące od 2013 r. Zakazano stosowania wszystkich tych trzech substancji na wolnym powietrzu, a użycie przedmiotowych neonikotynoidów zostało dozwolone jedynie w szklarniach trwałych, gdzie nie dochodzi do kontaktu z pszczołami. Komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenis Andriukaitis z zadowoleniem przyjął głosowanie, podkreślając, że w oparciu o opinie naukowe Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności Komisja zaproponowała te działania już przed kilkoma miesiącami. Zdrowie pszczół ma dla mnie ogromne znaczenie, ponieważ dotyczy różnorodności biologicznej, produkcji żywności i środowiska naturalnego. PE v /10 RE\ docx

5 maksymalnego dziennego pobrania; mając na uwadze, że teoretyczny charakter niektórych aspektów analizy EFSA budzi wątpliwości co do tego, czy opiera się ona na faktach empirycznych, a co za tym idzie, czy jej wyniki odzwierciedlają rzeczywistość; P. mając na uwadze, że EFSA stwierdza, iż zagrożenie dla zdrowia publicznego ze względu na zwiększenie NDP acetamiprydu jest mało prawdopodobne ; mając jednak na uwadze, że ocena ta zakłada pewien stopień prawdopodobieństwa i w związku z tym pozostawia wątpliwości co do rzeczywistego bezpieczeństwa nowych wartości NDP; Q. mając na uwadze, że w opinii z 16 maja 2018 r. EFSA zaleca potrojenie wartości NDP dla oliwek stołowych i oliwek do produkcji oliwy, jak przedstawiono w tabeli zbiorczej znajdującej się w załączniku I do niniejszej rezolucji, ale nie podaje należytych dowodów na to, że nie wiązałoby się to z zagrożeniem dla środowiska, w szczególności dla owadów zapylających; R. mając na uwadze, że acetamipryd jest stosowany na masową skalę w celu powstrzymania epidemii wywołanej przez bakterię Xyllela fastidiosa, która zaatakowała południową Europę w 2013 r. zwalcza on wektor umożliwiający rozprzestrzenianie się bakterii, a nie samą bakterię; mając na uwadze, że mimo braku metod leczenia zaatakowanych drzew istnieją rozwiązania alternatywne dla walki z rozprzestrzenianiem się bakterii Xylella fastidiosa niszczącej drzewa oliwne, takie jak stosowanie hiperspektralnych i termowizyjnych kamer do wykrywania choroby przed pojawieniem się objawów 1, kwarantanna drzew i usuwanie chorych drzew; 1. sprzeciwia się przyjęciu projektu rozporządzenia Komisji; 2. uważa, że projekt rozporządzenia Komisji przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 396/2005; 3. uważa, że projekt rozporządzenia Komisji jest niezgodny z celem i treścią rozporządzenia (WE) nr 396/2005; 4. stwierdza, że obowiązujący unijny NDP acetamiprydu w przypadku oliwek stołowych i oliwek przeznaczonych do produkcji oliwy wzrośnie z 0,9 do 3 mg/kg; 5. sugeruje zamiast tego obniżenie unijnego NDP acetamiprydu w przypadku oliwek stołowych i oliwek przeznaczonych do produkcji oliwy do poziomu 0,5 mg/kg, jak określono w tabeli w załączniku II; 6. podkreśla, że podniesienie NDP do 3 mg/kg oznaczałoby opryskiwanie drzew i oliwek acetamiprydem co najmniej czterokrotnie częściej; 7. uważa, że decyzja o zarejestrowaniu acetamiprydu nie jest uzasadniona, ponieważ nie ma wystarczających dowodów na to, że uniknie się niedopuszczalnego ryzyka dla zwierząt, bezpieczeństwa żywności i owadów zapylających; 8. uważa, że wzrost toksyczności, na którą narażone będą owady zapylające, jest rezultatem oddziaływania różnych pestycydów i insektycydów występujących w 1 Previsual symptoms of Xylella fastidiosa infection revealed in spectral plant-trait alterations, w Nature Plants, tom 4, s , 25 czerwca 2018 r., RE\ docx 5/10 PE v01-00

6 połączeniu ze sobą 1, w tym acetamiprydu; 9. zauważa, że stosowanie acetamiprydu jako pestycydu w celu zwalczania owadów może mieć wpływ na owady zapylające 2 ; 10. uważa, że projekt rozporządzenia Komisji może spowodować w przyszłości wzrost poziomów acetamiprydu w oliwkach stołowych i oliwkach do produkcji oliwy; 11 uważa, że w opinii EFSA nie uwzględniono ryzyka dla zdrowia ludzi i pszczół; wzywa państwa członkowskie i EFSA do zachowania podczas oceny wniosków dotyczących NDP większej czujności w odniesieniu do zdrowia publicznego i owadów zapylających; 12. wzywa Komisję do wycofania projektu rozporządzenia; 13. wzywa Komisję do przedstawienia nowego aktu respektującego zasadę ostrożności w oparciu o postanowienia Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; 14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich. 1 Traynor, K. S., Pettis, J. S., Tarpy, D. R., Mullin, C. A., Frazier, J. L., Frazier, M., van Engeldsorp, D., In-hive Pesticide Exposome: Assessing risks to migratory honey bees from in-hive pesticide contamination in the Eastern United States, w Scientific Reports 6, 15 września 2016 r., 2 El Hassani, A. K., Dacher, M., Gary, V., Lambin, M., Gauthier, M., Armengaud, C., Effets sublétaux de l Acétamipride et du Thiamethoxam sur le comportement de l abeille (Apis mellifera), 23 maja 2014 r., oxam_sur_le_comportement_de_l%27abeille_apis_mellifera PE v /10 RE\ docx

7 ZAŁĄCZNIK I Ukierunkowany przegląd obecnych najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu, Dziennik EFSA B.4. Proponowane NDP Numer kodu (a) Produkt Obowiązując y w UE NDP (mg/kg) Stosowana definicja pozostałości: acetamipryd NDP (mg/kg) Wynik oceny Uwagi Jabłka Proponowany alternatywny Gruszki Proponowany alternatywny Brzoskwinie Proponowany alternatywny Kapusta głowiasta Kapusta pekińska Proponowany alternatywny Nie zaproponowano alternatywnego NDP (c) Jarmuż Nie zaproponowano alternatywnego NDP (c) Sałata Proponowany alternatywny Endywia o liściach szerokich Proponowany próbny alternatywny NDP (d) Szpinak Proponowany alternatywny Portulaka pospolita Proponowany alternatywny Boćwina Proponowany alternatywny Seler Nie zaproponowano alternatywnego NDP (e) Oliwki stołowe Nowe zamierzone zastosowania w UE są w Oliwki do produkcji oliwy wystarczającym stopniu poparte danymi i nie zidentyfikowano zagrożenia dla RE\ docx 7/10 PE v01-00

8 konsumentów Ziarna jęczmien ia 0.01* Ziarna owsa 0.01* Inne produkty pochodzenia roślinnego Zob. rozporządzeni e 2017/626. Zob. rozporządzeni e 2017/626. Można pozostawić obowiązujące NDP (f) Stosowana definicja pozostałości: Suma acetamiprydu i N-desmetyloacetamiprydu, wyrażona jako acetamipryd - Inne produkty pochodzenia zwierzęcego Zob. rozporządzeni e 2017/626. Zob. rozporządzeni e 2017/626. Można pozostawić obowiązujące NDP (g) NDP: Najwyższy dopuszczalny poziom pozostałości * Oznacza, że wyznaczony NDP jest na granicy oznaczalności. a) Numer kodu produktu, zgodnie z wykazem zawartym w załączniku I do rozporządzenia (WE) nr 396/2005. b) Obowiązujący unijny NDP uznano za potencjalnie niebezpieczny. Państwa członkowskie przedłożyły dane potwierdzające alternatywny NDP i nie stwierdzono ryzyka dla konsumentów. c) Obowiązujący unijny NDP uznano za potencjalnie niebezpieczny. W UE nie dopuszcza się obecnie zastosowań, które można by uznać za prowadzące do alternatywnego NDP. EFSA proponuje obniżenie NDP do odpowiedniej granicy oznaczalności oraz wycofanie odnośnych zezwoleń obowiązujących w UE. d) Obowiązujący unijny NDP uznano za potencjalnie niebezpieczny. Państwa członkowskie przedłożyły dane potwierdzające alternatywny NDP i nie stwierdzono ryzyka dla konsumentów. Otrzymany alternatywny NPD powinien jednak zostać potwierdzony przez przedłożenie dodatkowych danych. e) Obowiązujący unijny NDP uznano za potencjalnie niebezpieczny. Dane dotyczące pozostałości potwierdzające alternatywne dobre praktyki rolnicze nie były dostępne i nie ustalono alternatywnego NDP. EFSA proponuje obniżenie NDP do odpowiedniej granicy oznaczalności oraz wycofanie odnośnych zezwoleń obowiązujących w UE. f) Obowiązującego unijnego NDP nie uznano za potencjalnie niebezpieczny. g) Obowiązującego unijnego NDP nie uznano za potencjalnie niebezpieczny. Ponadto oczekuje się, że wycofanie najbardziej krytycznych zastosowań w przypadku jarmużu i jabłek oraz zamierzonych zastosowań w przypadku jęczmienia i owsa nie wywrze wpływu na NPD obliczane dla zwierząt gospodarskich. PE v /10 RE\ docx

9 RE\ docx 9/10 PE v01-00

10 ZAŁĄCZNIK II Nowe proponowane NDP: Numer kodu Produkt Obowiązujący w UE NDP (mg/kg) Oliwki stołowe Oliwki do produkcji oliwy Nowy proponowany NDP (mg/kg) Uwagi Proponowany alternatywny NDP Proponowany alternatywny NDP PE v /10 RE\ docx