StiftungPreußischeSchlösser und GärtenBerlin-Brandenburg

Transkrypt

1 StiftungPreußischeSchlösser und GärtenBerlin-Brandenburg Program mobilności Leonardo da Vinci Wymiana doświadczeń w Europie wspomaganie mobilności profesjonalistów z muzeów rezydencji Staż Małgorzata Zając

2 Powstanie Fundacji i obszar działania Fundacja Pruskie Pałace i Ogrody Berlin-Brandenburgia powstała w 1995 r., ale jej początek sięga roku 1927, gdy powstał Zarząd Państwowych Pałaców i Ogrodów opiekujący się przejętym po abdykacji cesarza Wilhelma II majątkiem Hohenzollernów 36 budynków udostępnianych zwiedzającym: 10 w Berlinie, 21 w Poczdamie i 5 na terenie Brandenburgii 20 pałaców, pozostałe budowle to: belwedery, mauzoleum, galeria malarstwa, domek chiński, młyn, holendernia, dom ogrodnika, pompownia, kościół całorocznie udostępnianych jest jedynie 7 pałaców: Charlottenburg, Sanssouci, Neues Palais, Cecilienhof, Königs Wusterhausen, Oranienburg i Rheinsberg dzień bez zwiedzania: poniedziałek, w Neues Palais w Parku Sanssouci wtorek

3 Struktura organizacyjna Fundacja podzielona jest na 7 dużych działów (po ok. 50 osób): Administracja generalna Pałace i kolekcje Zarządzanie pałacami Ogrody Ochrona zabytków architektury Konserwacja Marketing

4 MIEJSCE STAŻU Dział II Pałace i kolekcje podzielony na 8 sekcji: zbiory malarstwa, rzeźby, grafiki, rzemiosła artystycznego, inwentaryzacja, magazyn zbiorów muzealnych, wypożyczenia, centrum dokumentacyjne i informacyjne zajmuje się opieką i opracowaniem naukowym zabytków ruchomych (badaniem historii budynków zajmują się pracownicy sekcji naukowej działu V Ochrona zabytków architektury) TEMATY STAŻU 1. Założenia i koncepcje kształtowania ekspozycji stałej 2. Metody inwentaryzacji zabytków ruchomych 3. Zasady opracowywania i publikowania strat wojennych

5 Założenia i koncepcje kształtowania ekspozycji stałej wybrane przykłady Nowy Pałac, Park Sanssouci, Poczdam wybudowany jako pałac dla gości Fryderyka Wielkiego, w czasach cesarstwa ( )zmodernizowany, służył jako siedziba władcy ekspozycja: w salach XVIII-wiecznych powrót do oryginalnego wyposażenia z czasów rokoka fryderycjańskiego zaginione lub zniszczone elementy wystroju zastąpione przez czarno-białe fotokopie brak tablic informacyjnych, wyłącznie audioguide

6 Pałac Marmurowy, Nowy Ogród, Poczdam letnia rezydencja Fryderyka Wilhelma II, od 1797 r. budowa skrzydeł bocznych, ich wyposażenie w latach służył za siedzibę późniejszego cesarza Wilhelma II i jego małżonki, kronprinza Wilhelma i Cecylii w korpusie wystrój XVIII-wieczny: oryginalny, rekonstrukcje i uzupełnienia (obiekty zastępujące zaginione zabytki) w skrzydłach: obiekty XVIII-i XIX-wieczne niegdyś znajdujące się w pałacu lub z innych rezydencji, jeśli są związane z dawnymi mieszkańcami pełen spis zabytków dekorujących pomieszczenie na panelach z pleksi, dodatkowo audioguide

7 Pałac Glienicke, Berlin letnia rezydencja księcia Carla von Preußen, zniszczony w czasie wojny i przebudowany po jej zakończeniu niewiele materiałów źródłowych dotyczących pierwotnego wyposażenia pierwszoplanową rolę w kształtowaniu ekspozycji odgrywa architekt założenia Karl Friedrich Schinkel i jego styl wnętrza: nieduże, ale wygodne, intensywne barwy ścian, jasne podłogi i ciemne meble wystrój: obiekty niegdyś należące do księcia (z Glienickelub zniszczonego pałacu w Berlinie) oraz pochodzące z epoki, odpowiadające smakowi właściciela dóbr

8 Pałac Cecilienhof, Nowy Ogród, Poczdam całoroczna rezydencja kronprinzawilhelma i jego żony Cecylii, w 1945 r. przeniesione do folwarku wyposażenie niemal w całości spłonęło ekspozycja: na pierwszym planie znajduje się wydarzenie historyczne z 17 lipca 2 sierpnia 1945 wystrój pomieszczeń na parterze: z okresu konferencji poczdamskiej, urządzenie z czasu budowy pokazane na zdjęciach tablice informacyjne i audioguide: dużo informacji historycznych na piętrze: prywatne pokoje pary książęcej, częściowo oryginalnie zachowanym wystrojem

9 Pałac Schönhausen, Berlin dziś nieistniejący pałac wzniesiony na polecenie Zofii Teodory zu Dohna, 1664 letnia rezydencja królowej Elżbiety Krystyny, żony Fryderyka Wielkiego, od 1949 r. pałac był siedzibą prezydenta NRD Wilhelma Piecka, od 1960 r. rady państwa, od 1964 r. służył za apartamenty dla oficjalnych gości rządu ekspozycja: czasy Elżbiety Krystyny parter, okres NRD (wszystkie 3 fazy użytkowania) piętro, historia i kolekcja rodu Dohna-Schlobitten piętro tablice z opisami, planami orientacyjnymi i ze zdjęciami z różnych okresów

10 Metody inwentaryzacji zabytków ruchomych metody inwentaryzacji obiektów zabytkowych w zasadzie nie różnią się od tych stosowanych w Muzeum Pałacu w Wilanowie gromadzone dane o zabytkach pokrywają się z tymi zbieranymi w Wilanowie obowiązki wykonywane w Wilanowie przez Pion Głównego Inwentaryzatora w SPSG podzielone są między różne sekcje działu II: a. inwentaryzator: ustala zasady i koordynuje działania związane z inwentaryzacją, nadaje numery inwentarzowe, opiekuje się komputerową bazą danych i ją rozwija b. podlegający inwentaryzatorowi pracownicy (4 osoby): wprowadzają dane do bazy c. kustosze zbiorów: inwentaryzują obiekty, nanoszą numery (w porozumieniu z właściwym konserwatorem), przeprowadzają skontrum i odnotowują przemieszczenia obiektów d. pracownicy magazynu: przeprowadzają skontrum zabytków przechowywanych w magazynie, odnotowują przemieszczenia z i do magazynu e. Registrar(brak ekwiwalentu w jęz. polskim): przygotowuje od strony formalnej i nadzoruje wypożyczenia obiektów

11 Inwentarz około miliona zabytków w kolekcji zbiory podzielone na 18 działów, oznaczonych na początku nazwy cyframi rzymskimi: np.: I dla działu malarstwa, X dla zbioru metali działy podzielone na podgrupy, oznaczone cyframi arabskimi tylko zabytki ruchome (wystrój wnętrz) nie są inwentaryzowane

12 Inwentaryzacja kolekcji Dohna-Schlobitten kolekcja gromadzona od XVI w. w pałacu rodu Dohnaw Schlobitten(obecnie Słobity) ostatni właściciel Alexander zudohna, uciekając przed frontem wschodnim, zdołał uratować dużą część zbiorów po wojnie książę zaproponował zakup obiektów SPSG: w 1973 r. została nabyta część kolekcji będąca własnością księcia, w 1993 r. pozostałe obiekty, odzyskane przez rodzinę zu Dohna po zjednoczeniu Niemiec zakup z 1993 r. sfinansowany przez władze federalne, do dziś pozostaje w SPSG jako depozyt Bundesrepubliki

13 Komputerowa baza danych easydb jedenprogram inwentarzowy gromadzący dane o obiektach, fotografiach i dokumentacjach, w SPSG od 2006 r. służy kustoszom zbiorów, pracownikom sekcji inwentaryzatorskiej i wypożyczeniowej, dokumentacyjnej oraz konserwatorom programem zarządza główny inwentaryzator podzielony na dwie główne sekcje: zbiory i fotografie fotografie w dużej rozdzielczości w sekcji zbiorów: oprócz danych obiektów także moduł wypożyczeń, wraz z obiegiem dokumentów oraz zakładka Zadania

14 Zasady opracowywania i publikowania list strat wojennych sporządzaniem list strat wojennych zajmują się kustosze zbiorów, nie jest to jednak ich pierwszoplanowe zadanie cel sporządzania wykazów strat: również pokazanie charakteru i zakresu zbiorów przed wojną katalogi strat: dwa tomy dotyczące malarstwa straty rzemiosła: publikowane jako załączniki do katalogu zbiorów punkt wyjścia: zdjęcia archiwalne, historyczne inwentarze pełnią rolę pomocniczą uwzględniane nie tylko straty z II wojny światowej, także wcześniejsze do bazy KoordinierungsstellefürKulturgutverlustepodawane są tylko straty wojenne

15 Katalogi strat malarstwa Gerd Bartoschek, ChristophMartin Vogtherr,Zerstört, entführt, verschollen : die Verluste der preußischen Schlösser im Zweiten Weltkrieg -Gemälde I obrazy sztalugowe, wielkoformatowe i plafony Gerd Bartoschek, Zerstört, entführt, verschollen : die Verluste der preußischen Schlösser im Zweiten Weltkrieg -Gemälde II obrazy na porcelanie, szkle, tkaninach, pastele, miniatury wynik osobistych zainteresowań naukowych kustosza zbiorów prace rozpoczęte w 1968 r., katalogi gotowe w 2004 i 2011 r. pomoc dwóch innych kustoszy wyjątkowo, w części przypadków opublikowane obiekty bez archiwalnych zdjęć

16 Dziękuję! Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach programu Uczenie się przez całe życie. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora i Komisja Europejska ani Narodowa Agencja nie ponoszą odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną oraz za sposób wykorzystania zawartych w niej informacji.