Nauka w Federacji Rosyjskiej

Transkrypt

1 Nauka w Federacji Rosyjskiej Stowarzyszenie Współpracy Polska- Rosja aktywnie współpracuje z wiodącymi ośrodkami naukowymi w Rosji, w szczególności z Rosyjską Akademią Nauk, Moskiewskim Państwowym Instytutem Stosunków Międzynarodowych, Moskiewską Akademią Prawa im. Kutafina i wieloma innymi ośrodkami. Wraz z akademikami, profesorami organizujemy, seminaria, okrągłe stoły, konferencje naukowe z zakresu filologii, prawa w wielu jego płaszczyznach, kultury. Działalność w dziedzinie naukowej jest szczególnie ważna dla SWP-R ze względu na osiągnięcia na polu naukowym jakie przez wieki osiągali rosyjscy uczeni. Bez nich poziom światowej nauki byłby na nieporównywalnie niższym poziomie. Ponieważ liczba naukowców z wybitnymi osiągnięciami stanowi materię przekraczająca nawet zakres niejednej pracy habilitacyjnej, zostanie tu wzmiankowanych wyłącznie kilkucelem wskazania geniuszu twórców. Dmitrij Iwanowicz Mendelejew- chemik rosyjski, odkrywca (w roku 1869) prawa okresowości pierwiastków chemicznych. Wśród astronomów warto przypomnieć o Siergieju Iwanowiczu Bielawskim, który w 1911 odkrył widoczną gołym okiem kometę C/1911 S3, zwaną kometą Bielawskiego. W ciągu całego życia odkrył 36 planetoid. Dzięki Siergiejowi Wasiljewiczowi Lebiediewowi poznaliśmy kauczuk syntetyczny, a w 1932 opracował on technologię produkcji kauczuku syntetycznego z butadienu. Z biologów warto wspomnieć Aleksandra Oparina, który postulował, że komórki wywodzą się z samoistnie formujących się koloidowych skupisk materii organicznej, tzw. koacerwatów. Uzupełniło to lukę w teorii powstania życia, jaka istniała pomiędzy formowaniem się materii organicznej z nieorganicznej, a ewolucją prymitywnych komórek. Słynny botanik Andriej Bołotow ma podstawie swoich wieloletnich doświadczeń i znajomości osiągnięć rolnictwa europejskiego ogłosił prace dotyczące ulepszonych systemów uprawy roli, płodozmianów, nawożenia, hodowli drzew owocowych i innych. Podał biologiczną klasyfikację chwastów i metody ich zwalczania. W swych badaniach nad zapyleniem roślin pierwszy zwrócił uwagę na zalety naturalnej obcopylności u drzew owocowych.

2 Ilja Iljicz Miecznikow zoolog i mikrobiolog rosyjski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1908 roku. (W Warszawie nazwano jego imieniem jedną z ulic na Ochocie (prostopadła do ul. Żwirki i Wigury), przy której obecnie mieści się Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i Budynek Radiochemii Wydziału Chemii.). Dmitrij Aleksiejewicz Golicyn- był przez krótki czas ministrem rządu Elektoratu Bawarii. Bardzo bliski przyjaciel Voltaire'a i dość bliski przyjaciel Diderota. Był członkiem wielu akademii naukowych w Europie. Był człowiekiem oświeconym i autorem prac z dziedziny ekonomii. Dla filozofów wielkie znaczenie ma Władimir Siergiejewicz Sołowjow nazywany filozofem wiecznej kobiecości. Głównym dziełem życia Sołowjowa było stworzenie chrześcijańskiej filozofii prawosławnej, która na nowo ujawniałaby życiową siłę podstawowych dogmatów chrześcijaństwa, przez wiele wieków istnienia Kościoła sprowadzonych do martwej litery. Z kolei Nikołaj Fiodorow- filozof prawosławny, członek ruchu kosmizmu rosyjskiego i prekursor filozofii transhumanizmu. Był zwolennikiem osiągnięcia przy pomocy metod naukowych radykalnego przedłużenia ludzkiego życia, ludzkiej nieśmiertelności i wskrzeszenia zmarłych ludzi. Idee Fiodorowa były inspiracją dla Konstantego Ciołkowskiego, wynalazcy i twórcy teorii lotu rakiet. Z nauk fizycznych można wspomnieć o Aleksandrze Friedmannie- matematyku, meteorologu, fizyku i kosmologu, profesorze uniwersytetu w Permie (od roku 1918), a od 1920 w Piotrogrodzie. W lipcu 1925 w czasie lotu balonem badawczym osiągnął rekordową na owe czasy wysokość 7400 m. W badaniach zajmował się problemami kosmologicznymi w ogólnej teorii względności, stał się także twórcą tzw. meteorologii dynamicznej, w ramach której badał głównie zagadnienia turbulencji w atmosferze i powstawania oraz fizyki wichrów. Był jednym z pierwszych astrofizyków postulujących model Wielkiego Wybuchu w ewolucji Wszechświata. Michaił Siergiejewicz Mołodienski uczony z zakresu geofizyki, grawimetrii i geodezji. Opracował teorię pomiaru ziemskiego pola grawitacyjnego na potrzeby geodezji. Opracował pierwszy model quasigeoidy. W oparciu o quasigeoidę Mołodienskiego zdefiniowano układ wysokości Kronsztad, będący częścią państwowego systemu odniesień przestrzennych w Polsce.

3 Lew Berg ichtiolog i biogeograf, stworzył oryginalną klasyfikację ryb. Napisał ponad 600 prac z zakresu gleboznawstwa, geomorfologii i innych dziedzin. Nikołaj Jewgrafowicz Osipow- rosyjski iczeski lekarz psychiatra, psychoanalityk, pionier psychoanalizy w Rosji i w Czechosłowacji. Korespondencję Freuda i Osipowa wydano w Niemczech w 2009 roku. Nikołaj Cziżewski- W latach zbadał wpływ zawartości azotu, węgla, manganu, krzemu oraz innych dodatków stopowych na właściwości stali, w 1914opracował proces wytopu stali w próżni. Dimitrij Konstantinowicz Czernow,- metaloznawca i metalurg. Od 1889 profesor Akademii Artylerii w Sankt Petersburgu, członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie. W roku 1868 opracował zagadnienie przemian fazowych stali, stwierdzając przy tym istnienie odpowiednich punktów krytycznych i wpływu obróbki cieplnej na jej strukturę, w roku 1878 opracował teorię krystalizacji we wlewkach staliwnych, w roku 1885 zbadał i wyznaczył optymalne warunki hartowania stali eutektoidalnych. W latach odkrył i zbadał złoża soli kamiennej nad rzeką Bachmut w Donbasie. Ze współczesnych naukowców wyróżnia się Grigorij Jakowlewicz Perelman, były profesor Instytutu Stiekłowa w Sankt Petersburgu. Udowodnił hipotezę Poincarégo, jeden z problemów milenijnych, co było częscią ogólniejszej hipotezy geometryzacyjnej Thurstona. Rozwiązanie to było wydarzeniem naukowym roku 2006 r. Warto również wspomnieć o Jewgieniju Walentinowiczu Kasperskim ekspercie w dziedzinie bezpieczeństwa informatycznego. Stoi na czele globalnej firmy z branży bezpieczeństwa IT, Kaspersky Lab, którą założył wraz z grupą współpracowników w 1997 roku jako owoc prac nad rozwojem technologii antywirusowych, które prowadził w latach 80. ubiegłego wieku. Emanacją stanu rosyjskiej nauki jest Rosyjska Akademia Nauk. Należy mieć na względzie, ze od początku było to jednym z najważniejszych towarzystw naukowych świata. O jej doniosłości świadczy fakt, że tylko nieliczni Polacy mogli stać się jej członkami, ale Ci którym się to udało, byli ludźmi światowego formatu (byli to m. in. Stanisław August Poniatowski, Jan Śniadecki, Henryk Sienkiewicz, Maria Curie Skłodowska, Tadeusz Kotarbiński). Jest to największe w kraju centrum badań w tzw. dziedzinach podstawowych. Głównym celem jest organizacja i prowadzenie badań naturalnych, technicznych,

4 humanistycznych i społecznych, mających na celu uzyskanie nowej wiedzy o prawach natury, społeczeństwa, praw człowieka i promowanie technologicznego, gospodarczego, społecznego i kulturalnego rozwoju Rosji. Należy mieć na względzie, że RAN zapewnia wolność twórczości naukowej. O potencjale tej instytucji świadczy fakt, że na początku 2014 roku Rosyjska Akademia Nauk liczyła 1195 członków, w tym 471 pracowników naukowych i 724 członków korespondentów. Członkowie reprezentują 550 instytucji akademickich, w tym instytucje, ośrodki badawcze, obserwatoria, stacje badawcze, ogrody botaniczne, biblioteki, archiwa, muzea, parki i inne organizacje, które zatrudniają ponad pracowników naukowych. Drugim ośrodkiem naukowym z którym współpracuje SWP-R to MGIMO. Instytucja ta reprezentuje to co w dyplomacji jest najbardziej wysublimowane i zdroworozsądkowe. Instytut ten powstał w 1944 z utworzonego w 1943 Wydziału Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu im. W. Łomonosowa w Moskwie. Od 1994 posiada status uniwersytetu. Obecnie na 8 fakultetach i w 4 instytutach uczelni studiuje ok. 5 tys. studentów, w tym kilkuset z zagranicy, z 64 państw świata. Wśród ponad tysiąca pracowników naukowych uczelni 122 ma tytuł profesora, w tym 22 jest członkami Rosyjskiej Akademii Nauk. W roku 2014 Agencja "Ekspert RA" przypisała uniwersytetowi poziom "B", co oznacza "bardzo wysoki" poziom przygotowania; jedyną uczelnią w WNP, która otrzymała w tej klasie ocenę "A" ("wyjątkowo wysoki poziom") było MGU. Obecnie na MGIMO wykłada się 53 (!) języki. Poziom absolwentów świadczy o potencjale tej uczelni: wśród niej są İlham Əliyev, prezydent Azerbejdżanu, Štefan Füle, komisarz ds. rozszerzenia i polityki sąsiedztwa w Komisji Europejskiej, Adam Kobieracki, zastępca sekretarza generalnego NATO, Andriej Kozyriew, b. minister spraw zagranicznych Rosji Ján Kubiš, b. sekretarz generalny Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) w latach , od stycznia 2009 sekretarz wykonawczy Komisji Gospodarczej ONZ ds. Europy (UNECE), Eduard Kukan, minister spraw zagranicznych Słowacji, Siergiej Ławrow, minister spraw zagranicznych Rosji, były ambasador Rosji przy ONZ, Petr Mładenow, b. prezydent Bułgarii, Maroš Šefčovič, Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, komisarz ds. stosunków międzyinstytucjonalnych i administracji, Piotr Świtalski, stały przedstawiciel Polski przy Radzie Europy w Strasburgu.

5 Niezależnie od aktualnych tendencji politycznych, trendów czy fobii innych organizacji i instytucji, Stowarzyszenie Współpracy Polska- Rosja będzie starać się budować mosty pomiędzy polskimi a rosyjskimi ośrodkami naukowymi, co wyjdzie z obustronną korzyścią dla naukowców. Serdecznie zapraszamy do współpracy młodych przedstawicieli nauki. Bartosz Mendyk Sekretarz Zarządu Głównego SWP-R