KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEGO PREPARATU

Transkrypt

1 KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEGO PREPARATU Data sporządzenia: Data aktualizacji: Identyfikacja preparatu Skład produktu: - proszek: polimetylometakrylan, dibutyloftalan, węglan wapnia, nadtlenek dibenzylu - płyn: metylometakrylan, dimetylo-para-toluidyna, hydrochinon Nazwa handlowa: Duracrol (samopolimeryzująca Ŝywica metakrylanowa) Zastosowanie: 1. Wykonywanie łyŝek indywidualnych, 2. Wykonywanie fantomów. Producent: SpofaDental a.s., Černokostelecká 84, CZ Praga, Czechy Tel Dostawca: 2. Skład i informacja o składnikach Składnik stwarzający zagroŝenie: Nazwa chemiczna % wag Nr CAS MV EINECS Symbol Symbole ostrzegawczy zagroŝenia (R) Metylometakrylan 90-99% F,Xi 11-36/37/ Identyfikacja zagroŝeń Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/4S/EEG. Preparat wysoce łatwopalny, draŝniący. ZagroŜenie poŝarowe: ciecz wysoce łatwopalna. Z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe; pary są cięŝsze od powietrza gromadzą się przy powierzchni i w dolnych partiach pomieszczeń. ZagroŜenie toksykologiczne: działa na układ nerwowy. Odnotowano liczne zejścia śmiertelne wskutek wdychania par metylometakrylanu oraz spoŝycia tej substancji. Silnie podraŝnia skórę i płuca. Działa draŝniąco na oczy. Zatrucie moŝe nastąpić równieŝ poprzez skórę. ZagroŜenie ekotoksykologiczne: substancja szkodliwa dla Ŝycia lądowego i wodnego.

2 4. Pierwsza pomoc Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego metylometakrylanem środowiska, ułoŝyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Zatrucie inhalacyjne 1 W przypadku wystąpienia takiej potrzeby wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen najlepiej, jeśli dokona tego osoba przeszkolona. 2 Zapewnić pomoc lekarską. SkaŜenie oczu 1 Przemyć skaŝone oczy strumieniem letniej wody (przez minut) przy wywiniętych powiekach. 2 Zapewnić pomoc okulisty. Zatrucie doustne 1 W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Natychmiast przepłukać Ŝołądek wodą. 2 Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, pozycję leŝącą i ciepło. SkaŜenie skóry 1 Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. 2 W przypadku, gdy podraŝnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. Postępowanie w przypadku poŝaru Szczególne zagroŝenia Środki gaśnicze Zalecenia szczegółowe Substancja wysoce łatwopalna. Pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Silnie toksyczny. - gaśnice CO 2 - gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC lub BC - gaśnice pianowe lub gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka - woda rozproszona Pojemniki i zbiorniki z metylometakrylanem naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO 2 ) lub proszkową (ABC lub BC). DuŜy poŝar gasić pianą lub rozproszonymi strumieniami wody. Uwaga: Nie kierować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Powoduje to jej rozrzucanie a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Zbiorniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru.

3 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska Zalecenia ogólne Środki ochrony osobistej Zalecenia szczegółowe Zabezpieczenie środowiska Działania ratownicze mogą być wykonywane wyłącznie zespołowo (w grupie co najmniej 3 osobowej). Po akcji uŝywany sprzęt przemyć wodą z detergentem a następnie alkoholem denaturowanym. Większe operacje oczyszczające mogą wykonywać tylko wyspecjalizowane ekipy wyposaŝone w kompletny sprzęt ochronny. Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą. Stosować ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu metylometakrylanu, ochronę dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A) Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i uŝywania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skaŝenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duŝe ilości cieczy odpompować. Niewielkie ilości rozlanego metylometakrylanu pokrywa się 5% roztworem wodorotlenku sodu. Po zestaleniu się Ŝywicy naleŝy przepłukać ją wodą, zebrać do szczelnych pojemników metalowych beczek z pokrywami zamykanymi opaskami metalowymi lub z tworzywa sztucznego z nakręcanymi pokrywami. Pozostałości zbierać mechanicznie lub za pomocą suchych, palnych sorbentów (siano, trociny, torf, itp.). Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. 7. Postępowanie z preparatem i jego magazynowanie Zapobieganie zatruciom Podczas stosowania metylometakrylanu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z cieczą, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu w warunkach jak dla materiałów łatwopalnych, poza zasięgiem dzieci. Wyeliminować źródła zapłonu nie wykonywać prac z otwartym ogniem. Magazynowanie Metylometakrylan naleŝy magazynować w suchych, ciemnych, przewiewnych pomieszczeniach w temperaturze 5-25 C. Przechowywany jest z dodatkami stabilizacyjnymi, uniemoŝliwiającymi samorzutną polimeryzację, w beczkach Ŝelaznych ocynkowanych, szczelnych, zamkniętych zakrętką z elastyczną uszczelką, w balonach szklanych, w butelkach szklanych ze szkła oranŝowego opakowanych w wiklinowe kosze, puszkach metalowych. Opakowanie napełnić do 90% ich objętości. Pomieszczenia magazynowe muszą być wyposaŝone w urządzenia gaśnicze. Niezbędna jest sprawna wentylacja. Personel magazynowy naleŝy odpowiednio przeszkolić i wyposaŝyć w niezbędne środki ochrony osobistej. Magazyn musi być wyposaŝony w urządzenia i sprzęt przeciwpoŝarowy. Zasady magazynowania określa norma PN-

4 89/C Kontrola naraŝenia i środki ochrony indywidualnej Rozwiązania techniczne: Ogólna niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania metylometakrylanu. Sprawna wentylacja. Ochrona indywidualna: Drogi Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z parami oddechowe metylometakrylanu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem F2 oraz filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A). Skóra i ciało Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. Ochrona Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w zbiorowa Inne informacje pobliŝu stanowisk pracy. Higiena pracy. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić sprzęt ochrony osobistej. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam, gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń par lub aerozoli pochodzących z metylometakrylanu stosować zraszanie rozproszoną wodą. NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie w środowisku pracy (NDS): NDS - 50 mg/m 3 NDSCh mg/m 3 PN-86/Z Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne. PN-89/Z Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników. Ocena naraŝenia. Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi poszczególnych składników metylometakrylanu. 9. Właściwości fizykochemiczne 9.1. Masa cząsteczkowa: 100,12 g/mol 9.2. Postać fizyczna, barwa, zapach: metylometakrylan jest estrem pochodnym kwasu akrylowego i alkoholu metylowego. W warunkach normalnych jest to bezbarwna, ruchliwa, lotna ciecz o ostrym, charakterystycznym zapachu Gęstość: 0,94 mol (20 C) 9.4. Gęstość par względem powietrza: 3, Temperatura topnienia: -48 C 9.6. Temperatura wrzenia: 100 C 9.7. Temperatura zapłonu: 10 C 9.8. Temperatura samozapłonu: 430 C 9.9. Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: 2,1-12,5% obj PręŜność: 47 mbar (w 20 C) Rozpuszczalność w wodzie: metylometakrylan słabo rozpuszcza się w wodzie (16g/l/20 C)

5 9.12. Inne: Metylometakrylan słuŝy do wyrobu tworzyw sztucznych, farb i lakierów oraz wykorzystywany jest w licznych syntezach organicznych. Ze względu na podatność i łatwość polimeryzowania metylometakrylan przechowywany jest z dodatkami stabilizacyjnymi. 10. Reaktywność i stabilność Stabilność i reaktywność Właściwości korozyjne W warunkach normalnych metylometakrylan jest chemicznie mało stabilny. Chętnie polimeryzuje, dlatego wymaga dodatków stabilizacyjnych. Reaguje z silnymi utleniaczami. Brak 11. Informacje toksykologiczne Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Metylometakrylan na organizmy Ŝywe działa szkodliwie. Działa szkodliwie w przypadku dostania się do przewodu pokarmowego. Wywołuje podraŝnienie skóry i błon śluzowych. Doprowadza do depresji ośrodkowej. Dane toksykologiczne LD 50(doustnie szczur) = 6000mg/kg Działanie miejscowe: Wdychanie par i aerozoli: W łagodnych przypadkach pojawia się kaszel, podraŝnienie ust i gardła, czasami ból w klatce piersiowej. W groźniejszych przypadkach dezorientacja, senność i utrata przytomności; mogą pojawić się drgawki. Rzadkim powikłaniem jest skrócenie oddechu z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). Po 1-2 dniach moŝe rozwinąć się zapalenie oskrzeli. SpoŜycie: SpoŜycie jest mało prawdopodobne, lecz jeśli się zdarzy moŝe wywołać nudności i wymioty oraz ból brzucha. Następnie mogą pojawić się zaburzenia psychiczne i utrata przytomności. Powikłaniem jest niedomaganie nerek. Kontakt ze skórą: Wystąpią zaczerwienienia, podraŝnienie, pęcherze. W przypadku wchłonięcia przez skórę większej ilości metylometakrylanu następstwa będą jak w przypadku spoŝycia. Kontakt z oczami: MoŜe pojawić się zaczerwienienie i podraŝnienie. Skutki zdrowotne naraŝenia ostrego wskutek spoŝycia: wystąpi podraŝnienie błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, znuŝenie, senność, zawroty głowy, bóle głowy, zaburzenia równowagi, nudności. Skutki zdrowotne naraŝenia przewlekłego: osoby, które są chronicznie naraŝone na oddychanie powietrzem z zawartością metylometakrylanu mogą uskarŝać się na podraŝnienia błon śluzowych, bóle, zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wysuszenie i pękanie skóry, alergie. 12. Informacje ekologiczne Stopień szkodliwego działania na organizmy wodne: mały.

6 13. Postępowanie z odpadami Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U. Nr 62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 12 poz. 1206) Sposób likwidacji A1(A3): Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowoorganicznych, w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna (po rozładowaniu opakowań). Opakowania wg: Rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych, Rodzaju opakowania z metalu, Rodzaju opakowania ze szkła. 14. Informacje o transporcie Numer ONZ: 1247 (metylometakrylan stabilizowany) Klasa RID/ADR/1MO Grupa pakowania II Nr rozpoznawczy zagroŝenia Nr indeksowy (EC): /procedura rejestracyjna w toku Symbole nieb. (R): 11-36/37/ Symbole bezp. (S) Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr Informacje dotyczące przepisów prawnych Przepisy prawne uwzględnione w karcie charakterystyki: Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 roku o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. Nr 11, poz. 84), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 września 2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 112, poz. 1206), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 roku w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U. Nr 140, poz. 1171), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 roku w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 roku w sprawie kryteriów klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 171, poz. 1666), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 roku w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. Nr 199, poz. 1948), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 roku w sprawie oznakowania opakowań substancji i preparatów niebezpiecznych (Dz.U. 173, poz. 1679),

7 Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu. Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Substancja wysoce łatwopalna, draŝniąca R 11 Substancja wysoce łatwopalna R 36/37/38 Działa draŝniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę R43 MoŜe powodować uczulenie w kontakcie ze skórą S2 Chronić przed dziećmi S9 Przechowywać pojemnik w pomieszczeniu dobrze wentylowanym S16 Nie przechowywać w pobliŝu źródeł zapłonu nie palić tytoniu S29 S Inne informacje Nie wprowadzać do kanalizacji Zastosować środki ostroŝności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym Chemiczne określenie produktu: Metylometakrylan metylu stabilizowany F Substancje wysoce łatwopalna Xi Substancja draŝniąca 339 Materiał ciekły, łatwo zapalny, mogący samorzutnie ulegać gwałtownej reakcji Klasa RID/ADR 3-11 Materiał łatwopalny niebezpieczny Numer ONZ: 1247 Metylometakrylan, monomer stabilizowany Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyŝszej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określanie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.