1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA

Transkrypt

1 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 1/8 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: Octan etylu C4H8O2 ester etylowy kwasu octowego 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Substancja stwarzająca zagroŝenie Symbol Zwroty zagroŝenia % wag. Nr CAS Nr WE Nazwa chemiczna ostrzegawczy (R)* octan etylu F, Xi IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. F Xi ZagroŜenie poŝarowe: Ciecz wysoce łatwo palna. Z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. Pary są cięŝsze od powietrza gromadzą się przy powierzchni i w dolnych partiach pomieszczeń. ZagroŜenie toksykologiczne: ZagroŜenie ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Działa draŝniąco na oczy. Powtarzające się naraŝenie moŝe powodować wysuszanie lub pękanie skóry. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. Octan etylu przedostaje się do organizmu ludzkiego drogami oddechowymi, przez przewód pokarmowy i skórę. Wywołuje podraŝnienia skóry i błon śluzowych. Stwierdza się działanie narkotyczne. Uszkadza nerki i wątrobę. Wywołuje uczulenia. Substancja działa szkodliwie na organizmy lądowe i wodne. Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego octanem etylu środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Następstwa wdychania: 1. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby, wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. 2. Zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. W razie zatrucia doustnego przepłukać usta wodą, dać do wypicia 2-3 szklanki wody i skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Podać osobie przytomnej środki wymiotne, o ile nie upłynęło zbyt wiele czasu od momentu zatrucia. Natychmiast przepłukać Ŝołądek wodą. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, miejsce leŝące i ciepło. SkaŜenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy strumieniem letniej wody przez minut, przy wywiniętych powiekach.

2 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 2/8 2. Zapewnić pomoc okulisty. SkaŜenie skóry: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. 2. W przypadku gdy podraŝnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Środki gaśnicze: Zalecenia szczegółowe: Sprzęt ochronny straŝaków: Zbiorniki z octanem etylu, naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury, mogą eksplodować. gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka. Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duŝy poŝar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się cieczy. Powoduje to rozrzucanie palącego się octanu etylu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Zbiorniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Aparaty izolujące drogi oddechowe. Stosować eksplozymetr. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: W przypadku zaistnienia duŝego rozlewu - działania ratownicze mogą być wykonywane wyłącznie zespołowo (w grupie co najmniej 3-osobowej). Po akcji uŝywany sprzęt przemyć wodą z detergentem, a następnie alkoholem denaturowanym. Większe operacje oczyszczające mogą wykonywać tylko wyspecjalizowane ekipy wyposaŝone w kompletny sprzęt ochronny. W warunkach laboratoryjnych oczyszczanie prowadzić w warunkach zapewnionej dobrej wentylacji, przy przestrzeganiu zasad dobrej praktyki laboratoryjnej. Unikać kontaktu z uwalniającą się cieczą. Stosować ubrania ochronne, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu octanu etylu ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych i gazowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2, filtr par organicznych i rozpuszczalników oznaczony kolorem brązowym i literą A). Zalecenia szczegółowe: Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i uŝywania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skaŝenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duŝe ilości cieczy odpompować. Pozostałości zbierać mechanicznie lub za pomocą suchych, palnych sorbentów (siano, trociny, torf itp.).

3 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 3/8 Zabezpieczenie środowiska: Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Magazynowanie: Podczas stosowania octanu etylu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z cieczą, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w warunkach jak dla materiałów łatwo palnych, poza zasięgiem dzieci. Wyeliminować źródła zapłonu nie wykonywać prac z otwartym ogniem, chronić zbiorniki przed nagrzaniem. Octan etylu przewoŝony jest i magazynowany w cysternach, beczkach, balonach szklanych, koszach wiklinowych z izolacyjną wkładką ochronną, butelkach szklanych. Naczynia napełnia się do 93% ich objętości. Przechowuje się w pomieszczeniach zamkniętych, chłodnych, w temperaturze do 30ºC. Nie przewozić i przechowywać razem z substancjami samozapalnymi, nadtlenkami i kwasami. W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, szczelnie zamkniętych, w magazynie cieczy palnych wyposaŝonym w instalację wentylacyjną, w miejscu chłodnym i suchym, na twardym podłoŝu. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spoŝywania posiłków, uŝywania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania octanu etylu.. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Ręce: Rękawice z tworzywa odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych. Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie rozpuszczalników organicznych). Drogi oddechowe: Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z parami acetaldehydu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2 oraz filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A). Skóra i ciało: Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. Ogólne środki ochrony: Ochrony zbiorowe: Higiena pracy: Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń par lub aerozoli pochodzących z akrylaldehydu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy:

4 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 4/8 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769). NDS 200 mg/m³, NDSCh 600 mg/m³. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 88,10g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: Octan etylu w warunkach normalnych jest bezbarwną cieczą o przyjemnym, aromatycznym zapachu owoców i piekącym smaku. Gęstość: 0,894 g/cm³ Temperatura topnienia: -83,6ºC Temperatura wrzenia: 77ºC Temperatura zapłonu: -4ºC Temperatura samozapłonu: 426ºC Zakres tworzenia mieszanin wybuchowych z powietrzem: 2,2-11,5% obj. Gęstość par względem powietrza: 3,0 PręŜność par: 97 hpa w 20ºC Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Dosyć słaba (80 g/l w 25ºC). Octan etylu łatwo rozpuszcza się w alkoholu, eterze i innych rozpuszczalnikach organicznych. Współczynnik załamania światła n20º/d: 1,3723 Ciepło parowania: 429 KJ/kg w 77ºC Reaktywność: Octan etylu jest substancją słabo reaktywną chemicznie. Właściwości korozyjne: Brak. Inne: Octan etylu otrzymywany jest w wyniku estryfikacji etanolu kwasem octowym lub z dwóch cząsteczek aldehydu octowego w reakcji Tiszczenki. Octan etylu stosowany jest jako rozpuszczalnik organiczny oraz jako surowiec w wielu syntezach organicznych, a takŝe w farbach, lakierach, emaliach. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: Octan etylu w warunkach prawidłowego przechowywania jest stabilny chemicznie. Reaguje gwałtownie z silnymi utleniaczami, a takŝe z kwasem chlorosulfonowym, wodorkiem litowo-glinowym w obecności 2-chlorometylofuranu oraz z oleum. Ulega samozapaleniu w wyniku kontaktu z tert-butylanem potasu. Brak. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Octan etylu przedostaje się do organizmu ludzkiego drogami oddechowymi, poprzez przewód pokarmowy i przez skórę. Wywołuje podraŝnienia skóry i błon śluzowych. Stwierdza się działanie narkotyczne. Uszkadza nerki i wątrobę. Wywołuje uczulenia. Objawami zatrucia octanem etylu jest w pierwszym rzędzie podraŝnienie błon śluzowych górnych dróg oddechowych. Powoduje depresję układu nerwowego. Długotrwałe, systematyczne oddziaływanie octanu etylu prowadzi do wystąpienia objawów uszkodzenia układu nerwowego (bóle i zawroty głowy), rozdraŝnienia, zakłóceń

5 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 5/8 snu, które mogą być następstwem zapalenia nerwów, toksycznego zapalenia mózgu. Śmiertelna dawka dla człowieka szacowana jest na 5 g/kg wagi ciała. Dane toksykologiczne: DL50 (p.o. szczur) 5620 mg/kg, DL50 (inhal. szczur) 1600 ppm/8 godz., DLL0 (s.c. szczur) 5000 mg/kg. Działanie miejscowe: Wdychanie par i aerozoli: W łagodnych przypadkach pojawia się kaszel, podraŝnienie ust i gardła, czasami ból w klatce piersiowej. W groźniejszych przypadkach dezorientacja, senność i utrata przytomności; mogą pojawić się drgawki. Rzadkim powikłaniem jest skrócenie oddechu z pieniącą się śliną (obrzęk płuc). Po 1-2 dniach moŝe rozwinąć się zapalenie oskrzeli. Połknięcie: Połknięcie objawia się nudnościami i wymiotami oraz bólem brzucha. Następnie mogą powstać zaburzenia psychiczne i utrata przytomności. Rzadkim powikłaniem jest niedomoga nerek. Kontakt ze skórą: Kontakt ze skórą doprowadza do jej wysuszenia, powstania wyprysków i stanów zapalnych. Mogą powstawać podraŝnienia, zaczerwienienia oraz pęcherze. Kontakt z oczami: MoŜe pojawić się podraŝnienie i zaczerwienienie. Skutki zdrowotne naraŝenia ostrego wskutek spoŝycia: Wystąpi podraŝnienie błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, znuŝenie, senność, zawroty głowy, bóle głowy, zaburzenia równowagi, nudności. Skutki zdrowotne naraŝenia przewlekłego: Osoby, które są chronicznie naraŝone na oddychanie powietrzem z zawartością octanu etylu, mogą uskarŝać się na podraŝnienia błon śluzowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wysuszenie i pękanie skóry, alergie. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Octan etylu ulega biodegradacji środowiskowej. Stopień szkodliwego działania na organizmy wodne: mały. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju Inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste. Opakowania wg: rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju opakowania z metalu rodzaju opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN (ONZ): 1173 Klasa RID/ADR/IMO: 3 Kod klasyfikacyjny: F1

6 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 6/8 Grupa pakowania: LQ4 Grupa pakowania: II Numer rozpoznawczy zagroŝenia: 33 Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 3: 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Na etykietach naleŝy umieścić następujące informacje: Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym: Napis ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych: F Produkt wysoce łatwo palny. Xi Produkt draŝniący. R 11 R 36 R 66 R 67 S 2 S 16 S 26 S 33 Kartę wykonano zgodnie z: Zwroty wskazujące rodzaj zagroŝenia Produkt wysoce łatwo palny. Działa draŝniąco na oczy. Powtarzające się naraŝenie moŝe powodować wysuszanie lub pękanie skóry. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania Chronić przed dziećmi. Nie przechowywać w pobliŝu źródeł zapłonu nie palić tytoniu. Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŝą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. Zastosować środki ostroŝności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym. Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia r. (Dz.U. 212 poz.1769).

7 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 7/8 Ustawą z dnia r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: F Xi R 11 R 36 R 66 R 67 Normy na sprzęt ochronny: Octan etylu Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych Produkt wysoce łatwo palny. Produkt draŝniący. Produkt wysoce łatwo palny. Działa draŝniąco na oczy. Powtarzające się naraŝenie moŝe powodować wysuszanie lub pękanie skóry. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie; PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu

8 Data wydania: Data aktualizacji: Strona/stron 8/8 do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58) , ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *