Konferencja działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE

Transkrypt

1

2 Konferencja działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE (Modern S&T in Food and Agriculture for Sustainable Socio-Economic Development in EU Convergence Regions) Patronat honorowy konferencji: Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Pan Jacek Protas Olsztyn, 21 czerwca 2013

3 Konferencja została zorganizowana dzięki dofinansowaniu uzyskanemu z Komisji Europejskiej w ramach 7PR UE (Możliwości) dla projektu Unlocking the potential of the Institute of Animal Reproduction and Food Research for strengthening integration with the European Research Area and regional development (REFRESH), nr kontraktu REGPOT

4 Program 9:00 Rejestracja 9:20 Otwarcie konferencji, Prof. Mariusz K. Piskuła, Dyrektor Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie 9:30 Wystąpienie Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego 9:40 Wpływ badań i innowacji na stymulowanie zrównoważonego rozwoju regionów w polityce unijnej na lata Prof. dr hab. Andrzej Babuchowski, Stałe Przedstawicielstwo Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej w Brukseli, Belgia 10:10 Żywność wysokiej jakości szansą rozwoju Województwa Warmińsko-Mazurskiego Dorota Kopeć, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, Polska 10:40 The CEBAS-CSIC knowledge transfer experience: from the local to the global Dr Yolanda Hernando Saiz, CEBAS-CSIC Knowledge Transfer Office, Murcia, Hiszpania 11:10 Przerwa kawowa (20') 11:30 Klaster Nutribiomed jako platforma realizacji projektów innowacyjnych Prof. dr hab. Tadeusz Trziszka, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław, Polska 12:00 Jagiellońskie Centrum Innowacji jako pionier kompleksowego wsparcia branży biotechnologicznej w regionie i kraju Dr Łukasz Kutrzeba, JCI Jagiellońskie Centrum Innowacji, Kraków, Polska 12:30 "Collaborative innovation" i "Smart Specialization". O uczelniach, instytutach, firmach i klastrach opowieści kilka Dr Marcin Szumowski, Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego, Klaster BTM Mazowsze, Warszawa, Polska 13:00 Przerwa kawowa (20') 13:20 Szanse rozwoju firm biotechnologicznych na Warmii i Mazurach Dr Piotr Kołakowski, Danisco Biolacta Sp. z o.o., Olsztyn, Polska 13:40 Działania Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN dla rozwoju regionu Dr Tomasz Jeliński, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Olsztyn, Polska 14:10 Dyskusja podsumowująca i zakończenie

5

6 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] Wpływ Badań i Innowacji na Stymulowanie Zrównoważonego Rozwoju Regionów w Polityce Unijnej na Lata Andrzej Babuchowski Stałe Przedstawicielstwo Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej w Brukseli, Bruksela, Belgia W obecnej perspektywie finansowej , wiele wskaźników ilustrujących nakłady na badania i rozwój, jak również innowacyjność i transfer technologii w Polsce, lokuje Polskę w dolnych obszarach europejskiej klasyfikacji. W tej klasyfikacji, w skali kraju, województwo warmińsko-mazurskie jest jednym z najsłabszych regionów Polski. Są jednak szanse na zmianę tego stanu rzeczy, ponieważ wskaźniki ilustrujące tempo wzrostu inwestycji i nakładów na badania i rozwój, innowacje i zmiany strukturalne w Polsce są dużo wyższe niż w UE oraz USA. Szybko również rośnie udział wysoko- i średnio-zaawansowanych technologii w bilansie handlowym Polski. Korzystnym zjawiskiem jest uczestnictwo większości województw polskich, w tym województwa warmińskomazurskiego, w Europejskiej Platformie Inteligentnych Specjalizacji. Nowa perspektywa finansowa na lata poprzez takie programy jak Horyzont2020, Europejskie Partnerstwo Innowacyjne (EIP), czy Fundusze Regionalny, Rolny i inne stwarza zupełnie nowe możliwości rozwoju, ale również nowe wymagania. W większym stopniu nacisk będzie położony na innowacje i transfer wiedzy niż na badania, na ściślejsze powiązanie nauki z potrzebami gospodarki. Temu służyć mają Wspólnoty Wiedzy i Innowacji, Grupy Działania w ramach EIP, inteligentne specjalizacje i tym podobne działania. Wiąże się to również z gotowością uczestników do ponoszenia części kosztów działań. Tak więc tworzone jest zupełnie nowe środowisko, które poprzez badania i innowacje ma stymulować zrównoważony rozwój regionów. [5]

7 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] Żywność wysokiej jakości szansą rozwoju województwa warmińskomazurskiego Dorota Kopeć Departament Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, Polska W całej Europie trwa obecnie proces wyznaczania inteligentnych specjalizacji (ang. smart specialisation) zarówno regionalnych jak i krajowych, które odzwierciedlać mają faktyczne atuty danego obszaru oraz źródła jego przewag konkurencyjnych. Określenie obszarów o wysokim potencjale wpływu na rozwój ekonomiczny regionu stało się jednocześnie warunkiem niezbędnym pozyskiwania finansowania z funduszy europejskich po 2013 r. 25 października 2011 r. Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego podjął uchwałę, która dała podstawę do rozpoczęcia prac nad drugą w historii planowania strategicznego w województwie warmińsko-mazurskim aktualizacją Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińskomazurskiego. Podczas trwającej aktualizacji zidentyfikowano trzy potencjalne specjalizacje regionu określone jako: Ekonomia Wody, Drewno i Meblarstwo, Żywność Wysokiej Jakości. Zgodnie z zapisami Strategii działania samorządu regionalnego będą skoncentrowane na wspieraniu wzrostu aktywności i skuteczności przedsiębiorstw w wykorzystywaniu różnorodnych instrumentów rozwoju firm w ww. obszarach. Rozwój firm w obszarze inteligentnych specjalizacji oparty będzie o innowacyjne koncepcje i projekty sprzyjające podniesieniu konkurencyjności przedsiębiorstw przy jednoczesnym efektywnym i racjonalnym wykorzystywaniu zasobów naturalnych oraz stosowaniu rozwiązań przyjaznych środowisku. Rozwój specjalizacji ma przyczynić się do wzrostu innowacyjności regionu oraz wzrostu aktywności zawodowej i przedsiębiorczości. Pani Dorota Kopeć Z-ca Dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie zaprezentuje proces definiowania regionalnych specjalizacji oraz wypracowane zapisy i wnioski - w tym przede wszystkim dotyczące specjalizacji Żywności Wysokiej Jakości obszaru, który Strategia określa, jako jeden z kluczowych dla rozwoju Województwa. [6]

8 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] The CEBAS-CSIC knowledge transfer experience: from the local to the global Yolanda Hernando CEBAS-CSIC Knowledge Transfer Office, Murcia, Hiszpania CEBAS-CSIC is a research institute belonging to the Spanish National Research Council (CSIC), the most important public research organization in Spain and the third in Europe. CSIC s mission is to generate multidisciplinary knowledge through innovative research, to train scientists for the future, to apply its knowledge to benefit of society and engage with policy makers and the public. CSIC has 139 research institutes and research centers nationwide and its activities are divided in 8 areas of knowledge. CEBAS-CSIC is one of the leading CSIC research centers in Food Science & Technology and in Agricultural Sciences. CEBAS-CSIC knowledge and technology transfer office (TTO) is integrated within the CSIC Deputy Vice-presidency for Knowledge Transfer. The TTO is responsible for promoting and negotiating R&D projects and service contracts with companies, as well as for evaluating invention disclosures for Intellectual Property (IP) and licensing. In addition, TTO is analysing the characteristics, demands and needs of the agrifood sector at regional and national level, fostering the application of CEBAS-CSIC technologies by Small and Medium Enterprises (SME) and promoting license and R&D agreements with larger companies. These activities aim both, to facilitate the application of CEBAS-CSIC technologies locally in the Region and more globally when appropriate. [7]

9 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] Klaster Nutribiomed jako platforma realizacji innowacyjnych projektów Tadeusz Trziszka Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław, Polska Wrocławski Park Technologiczny SA (WPT SA) podjął się utworzenia w dniu roku na konferencji inauguracyjnej Klastra żywnościowego i biotechnologicznobiomedycznego o nazwie NUTRIBIOMED. Przystępując do decyzji utworzenia klastra koncepcja była w pełni dojrzała, co zaowocowało podpisaniem umowy konsorcjalnej pomiędzy wszystkimi podmiotami (w pierwszej fazie 20 podmiotów, w tym 6 Uczelni wyższych). Do klastra ciągle przystępują nowe jednostki organizacyjne. Utworzony Klaster znalazł szerokie poparcie władz samorządowych Dolnego Śląska oraz ogromne zainteresowanie ze strony Business Centre Club. Obecnie jest już w Klastrze zrzeszonych 52 jednostki, w tym 9 uczelni wyższych z całego kraju. Kolejnym etapem w rozwoju Klastra jest tworzenie firm i spółek biotechnologicznych na terenie WPT SA, których rolą będzie konsolidacja potencjału intelektualnego uczelni Wrocławia i jego transfer do gospodarki oraz regionów współpracujących. Generalnie taki system będzie stwarzał efekt pobudzenia działalności gospodarczej poprzez innowacyjność i będzie sprzyjać przedsiębiorczości oraz konkurencyjności. Tym samym musi nastąpić ssanie z rynku surowców i wstępnie przetworzonych półproduktów do firm spin off (na terenie Parku Technologicznego) i innych firm technologicznych, gdzie te surowce i półprodukty w oparciu o know how (patenty; bio- i nanotechnologie) zostaną przetworzone na wysokozaawansowane produkty (naturalnego pochodzenia), które będą transferowane przez system dystrybucyjny na rynki żywności nowej generacji i suplementów diety. Materializowaniem się idei Klastra było uzyskanie środków finansowych przez WPT SA na projekt w ramach działania 5.1. Dyfuzja Innowacji, pod nazwą: Rozwój powiązań kooperacyjnych Klastra NUTRIBIOMED zmierzających do komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań. W ramach tych środków powstała wielomilionowa inwestycja na rzecz najnowocześniejszej, w skali światowej, pilotowej linii technologicznej służącej firmom zgrupowanym w Klastrze. Klaster NUTRIBIOMED w swoich założeniach odpowiada najnowocześniejszym zasadom działania uwzględniającym wdrażanie proinnowacyjnych systemów i wysokich technologii (know how). W pełni wyeksponowany został tu monitoring łańcucha produkcji żywności, co daje gwarancje bezpieczeństwa zdrowotnego produktów, przestrzegania zasad prawa żywnościowego Unii Europejskiej i etyki. Podczas wizyty grupy rządowej Kompetenznetzen Deutschland skupiającej 120 najlepszych klastrów niemieckich formuła utworzonego klastra NUTRIBIOMED znalazła duże uznanie. W najbliższej przyszłości jako istotny element działalności klastra NUTRIBIOMED będzie tworzenie ośrodków biomedycznych i centrów rewitalizacji. Jednostki takie mogą być [8]

10 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] tworzone przy sanatoriach, domach wypoczynkowych, centrach turystycznych, SPA, lub w specjalnie utworzonych jednostkach rewitalizacji zdrowia. Zasadniczą ideą tego przedsięwzięcia jest promowanie i prowadzenie działań profilaktycznych i prewencyjnych bazując na sprawdzonych i wysokiej jakości własnych nutraceutykach, suplementach diety i preparatach biomedycznych. Może to być jeden ze sposobów wspierania programu zdrowia publicznego naszych obywateli, co aktualnie jest wielkim problemem politycznym i społecznym. Program ten można powiązać z polskim środowiskiem wiejskim, włącznie z agroturystyką, ekologiczną produkcją żywności oraz naturoterapią. W tym obszarze można opracować komplementarne nowe projekty. Będzie to pierwsze przedsięwzięcie w Polsce w aspekcie powiązania zdrowia publicznego i innowacyjności w obszarze suplementów diety, nutraceutyków i preparatów biomedycznych na tak dużą skalę i z profesjonalnym przygotowaniem działań gospodarczych. Aktualnie uczestnicy klastra NUTRIBIOMED pod kierownictwem WPT SA podejmują działania w zakresie przygotowywania projektów i tworzenia strategii innowacyjności w ramach powiązań kooperacyjnych. Zakłada się, że przy wsparciu wszystkich sił, zarówno gremiów akademickich, jak i administracji samorządowej oraz biznesu ww. klaster stanie się areną wielkich i innowacyjnych działań gospodarczych, pozwalających w bliskiej przyszłości na utworzenie setek, a może tysięcy miejsc pracy, szczególnie dla absolwentów wyższych uczelni (wszystkich specjalności). Ważną inicjatywą jest tworzenie polskiego konsorcjum w ramach Europejskiej Platformy Żywnościowej FoodBEST oraz Wspólnoty Wiedzy i Innowacji (KIC Food4Future). Właśnie Wrocław na czele z Uniwersytetem Przyrodniczym, Wrocławskim Parkiem Technologicznym, a przede wszystkim Klastrem NUTRIBIOMED, a także inne ośrodki akademickie kraju, w tym Olsztyn, Warszawa, Kraków są inicjatorami utworzenia mocnego polskiego konsorcjum Żywność dla przyszłości. W ramach tego konsorcjum będą działać polskie instytucje naukowe i szeroko pojęty przemysł żywnościowy, biotechnologiczny i biomedyczny. Klaster NUTRIBIOMED, a w szczególności takie jednostki jak: Uniwersytet Przyrodniczy, Uniwersytet Medyczny, Wrocławski Park Technologiczny, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Sp. z o.o. Technox, Firma Tronina, Przedsiębiorstwo Rolne Gajewski, Zakłady Jajczarskie OVOPOL, podejmują działania na rzecz rewitalizacji zdrowia społeczeństwa Dolnego Śląska. Pierwszym etapem będą badania nowych biopreparatów i ich zastosowanie na wąskiej grupie wolontariuszy i pacjentów z wykorzystaniem sieci sanatoriów i zdrojowisk. W kolejnych etapach przewiduje się rozwijanie nowych projektów prowadzących do produkcji i wdrażania nowych, niekonwencjonalnych biopreparatów na bazie naturalnych surowców, służących prewencji i terapii chorób cywilizacyjnych. W tym zakresie obecnie przewidzianych jest wiele projektów z uwzględnieniem wsparcia finansowego administracji samorządowej i rządowej. (pełna wersja doniesienia na stronie [9]

11 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] Jagiellońskie Centrum Innowacji pionierem kompleksowego wsparcia branży biotechnologicznej w kraju i regionie Łukasz Kutrzeba JCI Jagiellońskie Centrum Innowacji, Kraków, Polska Jagiellońskie Centrum Innowacji (JCI) jest jedną z pierwszych spółek w Polsce powołanych w całości przez uczelnię publiczną. Założycielem i jedynym udziałowcem JCI jest Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. U podstaw powołania JCI w 2004 roku leżała idea wspierania rozwoju branży biotechnologicznej Polsce, zarówno na poziomie regionalnym jak i krajowym. W tym celu spółka wypracowała narzędzia składające się na kompleksową ofertę wsparcia skierowaną do środowiska akademickiego oraz biznesu, w tym MSP, a także dużych podmiotów działających w branży life science. Na poszczególne elementy oferty składają się: Life Science Park o łącznej powierzchni użytkowej m 2, fundusz kapitałowy JCI Venture dysponujący środkami w wysokości 16 mln zł, a także narzędzia wsparcia badań oraz edukacji. Od momentu powstania, na terenie Parku swoją siedzibę zlokalizowało 20 firm zajmujących się działalnością B+R m.in. w branży farmaceutycznej, ochrony środowiska, kosmetyków oraz badań klinicznych. Do chwili obecnej, na terenie Parku stworzono około 200 miejsc pracy. Dodatkowo, dzięki działalności funduszu JCI Venture powstało 9 spółek typu startup, z łączną kwotą dotychczas zainwestowanego kapitału sięgającą prawie 6 mln zł. JCI jest także w gronie założycielskim klastra Lifescience w Krakowie, który na płaszczyźnie regionalnej skupia ponad 70 podmiotów akademickich, sektora prywatnego oraz administracji publicznej, działających wspólnie na płaszczyźnie badań i usług w branży life science. [10]

12 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] "Collaborative innovation" i "smart specialisation : O uczelniach, instytutach, firmach i klastrach opowieści kilka Marcin Szumowski Instytut Biologii Doświadczalnej PAN im. M. Nenckiego, Klaster BTM Mazowsze, Warszawa, Polska Niezbędne elementy w stymulowaniu innowacyjnych badań i wdrożeń w regionie to: i) nowe podejścia do rozwiązywania problemów przyszłości; ii) wspieranie obszarów badawczych, w których region ma odpowiednią masę krytyczną zarówno po stronie nauki jak i przemysłu; iii) budowanie zaufania oraz współpracy o nie opartej pomiędzy nauką, przemysłem, jednostkami samorządowymi i otoczenia biznesu; iv) konkurencyjność i współpraca międzynarodowa (globalna). W Polsce potrzeba jeszcze wielu zmian, aby transfer wiedzy z nauki do przemysłu miał szansę zaistnieć na większą skalę. Nadchodzące lata największego w historii Polski strumienia funduszy na badania i innowacje (Program Operacyjny Inteligentny Rozwój oraz regionalne programy operacyjne) to ostatnia szansa na to, aby zmiany systemowe zaowocowały wymiernymi korzyściami gospodarczymi i społecznymi. W swojej krótkiej prezentacji zarysuję zakres niezbędnych zmian oraz przedstawię kilka przykładów sukcesów globalnych opartych o polskie wynalazki, nowych rozwiązań w zakresie stymulowania i finansowania badań aplikacyjnych oraz pozytywnych przykładów / modeli współpracy nauki z przemysłem. [11]

13 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] Strategie rozwoju firm biotechnologicznych szanse rozwoju firm biotechnologicznych na Warmii i Mazurach Piotr Kołakowski Danisco Biolacta Sp. z o.o., Olsztyn, Polska Ramowy plan wykładu: Specyfika firm biotechnologicznych pojęcie innowacyjności, rodzaje innowacyjności, konkurencyjność a innowacyjność, sposoby wprowadzania innowacyjności w przedsiębiorstwie, charakterystyka innowacyjnego produktu, organizacja działu badawczo-rozwojowego w przedsiębiorstwie biotechnologicznym. Rodzaje projektów badawczo-rozwojowych w przedsiębiorstwie i ich specyfika: Badania podstawowe charakterystyka i przykłady projektów, Badania rozwojowe (produkt, proces, technika) charakterystyka i przykłady projektów, Badania aplikacyjne charakterystyka i przykłady projektów (tzw Fast Truck Projects), Projekty badawcze wymagające rozwiązania bieżących problemów produkcyjnych (tzw Trouble Shooting Projects) charakterystyka i przykłady projektów. Rola linii pilotowej w procesie realizacji projektów rozwojowych i aplikacyjnych. Interdyscyplinarny charakter projektów biotechnologicznych. Rola marketingu przedsiębiorstwa w zarządzaniu projektami badawczymi. Wybrane strategie firm biotechnologicznych: marketingowa Michaela Portera technologiczna naśladowcza followera rozwoju poprzez zakupy mniejszych innowacyjnych przedsiębiorstw rozwoju organicznego rozwoju poprzez sprzedaż lub likwidację określonych segmentów wg opracowanego klucza rentowności i obrotów [12]

14 [Działalność B+R w przemyśle rolno-spożywczym dla zrównoważonego rozwoju regionów konwergencji UE] Działania Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN dla rozwoju regionu Tomasz Jeliński Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Olsztyn, Polska W tym roku mija 25 rocznica utworzenia Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie. Od początku swojego istnienia Instytut stawiał na wysoki poziom i aktualność prowadzonych badań, w wyniku czego jego zespół został bardzo szybko dostrzeżony zarówno w kraju jak i zagranicą. Zaowocowało to uzyskanymi tytułami zarówno Krajowego jak i Europejskiego Centrum Doskonałości, a nasz region stał się jednym z najważniejszych punktów na naukowej mapie Polski. Przez długi czas Instytut zabiegał o swoją rozpoznawalność wśród społeczności lokalnej i możliwość czynnego włączenia się w jej rozwój. Pomimo wielu mniej lub bardziej udanych prób za punkt przełomowy możemy uznać pozyskanie w 2010 roku finansowania dla projektu REFRESH pt.: Odblokowywanie potencjału Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności dla wzmocnienia integracji z Europejską Przestrzenią Badawczą i rozwoju regionu. Działania, wprowadzone dzięki jego realizacji zaowocowały zarówno zmianą postrzegania Instytutu jak i jego aktywizacją w kontaktach z otoczeniem. W ramach realizacji projektu powołano platformę wymiany WIRR pt. Wiedza i Rozwój Regionu, która służy do organizacji seminariów i koordynacji współpracy z instytucjami regionalnymi. Pakiet seminariów i warsztatów opracowany dla różnych grup odbiorców (urzędnicy państwowi i samorządowi, przedsiębiorcy, ogół społeczeństwa) koncentruje się na możliwościach praktycznego wykorzystania wiedzy posiadanej przez zespół pracowników Instytutu i jego gości. [13]

15 [Notatki]

16 [Notatki]

17 [Notatki]

18