WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII ZAKRES PODSTAWOWY KLASA I

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII ZAKRES PODSTAWOWY KLASA I Dział Zakres wymagań na poszczególne oceny szkolne programowy dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący Materiały i - zna i stosuje zasady - jak na ocenę - jak na ocenę - jak na ocenę dobrą a - jak na ocenę bardzo tworzywa BHP obowiązujące w dopuszczającą a dostateczną a ponadto: dobrą a ponadto: pochodzenia pracowni chemicznej ponadto: - ponadto: projektuje - wyjaśnia zjawisko - omawia zjawiska naturalnego (bezpiecznie - opisuje jak doświadczenie - powstawania kamienia krasowe i zapisuje pos się prostym sprzętem zidentyfikować węglan Odróżnianie skał kotłowego równania reakcji laboratoryjnym wapnia wapiennych od innych - omawia proces chemicznych i podstawowymi - opisuje właściwości i skał i minerałów i twardnienia zaprawy ilustrujące te zjawiska odczynnikami zastosowania skał zapisuje odpowiednie wapiennej i zapisuje - wyjaśnia, czym są chemicznymi) wapiennych i równania reakcji odpowiednie równanie światłowody i opisuje - definiuje pojęcia: gipsowych chemicznych reakcji chemicznej ich zastosowania skorupa ziemska, - opisuje właściwości - definiuje pojecie - wymienia rodzaje - omawia naturalne minerały, skały, tlenku krzemu(iv) skala twardości szkła oraz opisuje ich wskaźniki odczynu surowce mineralne - podaje nazwy soli minerałów właściwości i gleby - dokonuje podziału bezwodnych i zapisuje - podaje twardości w zastosowania - wyjaśnia znaczenie surowców mineralnych ich wzory sumaryczne skali Mohsa dla - opisuje glinę pod symboli na budowlane, - podaje przykłady wybranych minerałów względem jej zamieszczonych na chemiczne, nazw najważniejszych - podaje nazwy zastosowań w etykietach opakowań energetyczne, hydratów i zapisuje ich hydratów i zapisuje ich materiałach nawozów metalurgiczne, wzory sumaryczne wzory sumaryczne budowlanych zdobnicze oraz - oblicza masy - opisuje różnice we - opisuje wymienia przykłady cząsteczkowe właściwościach zastosowania cementu, zaprawy poszczególnych hydratów hydratów i soli cementowej i betonu rodzajów surowców - przewiduje bezwodnych - wymienia źródła - zapisuje wzór zachowanie się - projektuje zanieczyszczeń gleby, sumaryczny i podaje hydratów podczas doświadczenie - omawia ich skutki oraz 1

2 nazwę systematyczną ogrzewania Usuwanie wody z proponuje sposoby podstawowego - opisuje sposób hydratów ochrony gleby przed związku chemicznego otrzymywania wapna - oblicza zawartość degradacją występującego w palonego i gaszonego procentową wody w skałach wapiennych - opisuje właściwości hydratach - opisuje rodzaje skał wapna palonego i - opisuje właściwości wapiennych i gaszonego omawianych odmian gipsowych - zapisuje równania kwarcu - opisuje podstawowe reakcji otrzymywania i - projektuje zastosowania skał gaszenia wapna doświadczenie - wapiennych i palonego Badanie właściwości gipsowych (otrzymywania wapna tlenku krzemu(iv) - opisuje sposób gaszonego) - projektuje identyfikacji CO2 - projektuje doświadczenie - (reakcja doświadczenie - Termiczny rozkład charakterystyczna) Gaszenie wapna wapieni - definiuje pojęcie palonego - opisuje szczegółowo hydraty - zapisuje równanie sposób otrzymywania - przewiduje reakcji chemicznej wapna palonego i zachowanie się wapna gaszonego z wapna gaszonego hydratów podczas CO2 (twardnienie - zapisuje równanie ogrzewania zaprawy wapiennej) reakcji otrzymywania - wymienia główny - zapisuje wzory gipsu palonego składnik kwarcu i sumaryczne gipsu i - wyjaśnia, dlaczego piasku gipsu palonego oraz gips i gips palony są - zapisuje wzór opisuje sposoby ich hydratami sumaryczny otrzymywania - projektuje krzemionki oraz - wyjaśnia, czym są doświadczenie - podaje jej nazwę zaprawa gipsowa i Sporządzanie zaprawy systematyczną zaprawa wapienna gipsowej i badanie jej - wymienia oraz wymienia ich twardnienia najważniejsze odmiany zastosowania - zapisuje równanie 2

3 SiO2 występujące w - wyjaśnia proces reakcji twardnienia przyrodzie i podaje ich twardnienia zaprawy zaprawy gipsowej zastosowania gipsowej - opisuje każdy z - wymienia - opisuje proces etapów produkcji szkła najważniejsze produkcji szkła - wyjaśnia niektóre właściwości tlenku (wymienia kolejne zastosowania gliny na krzemu(iv) etapy) podstawie jej - podaje nazwy - opisuje niektóre właściwości systematyczne wapna rodzaje szkła i ich - projektuje i palonego i gaszonego zastosowania przeprowadza oraz zapisuje wzory - wymienia doświadczenie - sumaryczne tych właściwości gliny Badanie właściwości związków - wymienia surowce sorpcyjnych gleby chemicznych do produkcji wyrobów - projektuje i - wymienia ceramicznych, przeprowadza podstawowe cementu i betonu doświadczenie - właściwości i - opisuje znaczenie Badanie odczynu zastosowania wapna właściwości gleby palonego i gaszonego sorpcyjnych i odczynu - opisuje wpływ - wymienia gleby oraz wpływ ph niektórych składników podstawowe gleby na wzrost gleby na rozwój roślin zastosowania gipsu wybranych roślin - uzasadnia potrzebę palonego - projektuje i stosowania nawozów - podaje różnicę przeprowadza badanie sztucznych i podaje między substancjami kwasowości gleby przykłady ich krystalicznymi a - wyjaśnia, na czym - wyjaśnia, na czym ciałami polega polega chemiczne bezpostaciowymi zanieczyszczenie gleb zanieczyszczenie gleb - opisuje proces - wymienia źródła produkcji szkła chemicznego (wymienia zanieczyszczenia gleb podstawowe surowce) - definiuje pojęcie 3

4 - wymienia właściwości szkła - definiuje pojęcie glina - wymienia przykłady zastosowań gliny - definiuje pojęcia: cement, zaprawa cementowa, beton, ceramika - opisuje, czym są właściwości sorpcyjne gleby oraz co to jest odczyn gleby - wymienia składniki gleby - dokonuje podziału nawozów na naturalne i sztuczne (fosforowe, azotowe i potasowe) - wymienia przykłady nawozów naturalnych i sztucznych - wymienia podstawowe rodzaje zanieczyszczeń gleb - opisuje, na czym polega rekultywacja gleby degradacja gleby - uzasadnia potrzebę stosowania nawozów - opisuje metody rekultywacji gleby Źródła energii - wymienia przykłady surowców naturalnych wykorzystywanych do - jak na ocenę dopuszczającą a ponadto: - jak na ocenę dostateczną a ponadto: - jak na ocenę dobrą a ponadto: - jak na ocenę bardzo dobrą a ponadto: 4

5 pozyskiwania energii - opisuje właściwości - proponuje rodzaje - zapisuje wzory - definiuje pojecie gaz - wymienia diamentu, grafitu i szkła laboratoryjnego (półstrukturalne, ziemny właściwości kopalnych fulerenów na niezbędnego do strukturalne) izomerów - wymienia paliw stałych podstawie znajomości wykonania dla prostych właściwości gazu - opisuje budowę ich budowy doświadczenia - przykładów ziemnego diamentu, grafitu i - wymienia Destylacja węglowodorów - zapisuje wzór fulerenów oraz zastosowania frakcjonowana ropy - wyjaśnia, czym sumaryczny głównego wymienia ich diamentu, grafitu i naftowej różnią się składnika gazu właściwości (z fulerenów wynikające - projektuje węglowodory ziemnego oraz podaje podziałem na fizyczne z ich właściwości doświadczenie - łańcuchowe od jego nazwę i chemiczne) - definiuje pojęcia Sucha destylacja węgla pierścieniowych systematyczną - wyjaśnia, jakie grafen i karbin kamiennego (cyklicznych), podaje - wymienia zasady właściwości ropy - opisuje przebieg - definiuje pojęcie nazwy systematyczne BHP dotyczące naftowej umożliwiają destylacji ropy izomeria prostych obchodzenia się z jej przetwarzanie w naftowej - wyjaśnia, w jakim węglowodorów o węglowodorami i procesie destylacji - projektuje celu przeprowadza się łańcuchach innymi paliwami frakcjonowanej doświadczenie - procesy krakingu i rozgałęzionych i - definiuje pojęcie - wymienia nazwy i Badanie właściwości reformingu pierścieniowych oraz ropa naftowa zastosowania ropy naftowej - analizuje wady i zapisuje ich wzory - wymienia skład i kolejnych produktów - projektuje zalety środków strukturalne właściwości ropy otrzymywanych w doświadczenie - przeciwstukowych - opisuje właściwości naftowej wyniku destylacji ropy Badanie właściwości - analizuje wpływ fosforu białego i - definiuje pojęcie naftowej benzyny sposobów uzyskiwania fosforu czerwonego alotropia pierwiastków - opisuje proces - wyjaśnia, na czym energii na stan - opisuje proces - wymienia odmiany suchej destylacji węgla polegaj ąkraking i środowiska ekstrakcji alotropowe węgla kamiennego (pirolizę) reforming przyrodniczego - wyjaśnia, czym jest - wymienia nazwy - wymienia nazwy - opisuje, jak ustala się biodiesel kopalnych paliw produktów procesu liczbę oktanową - opisuje znaki stałych suchej destylacji węgla - wymienia nazwy informacyjne - definiuje pojęcia: kamiennego oraz substancji znajdujące się na destylacja, frakcja, opisuje ich skład i stan stosowanych jako stacjach paliw destylacja skupienia środki przeciwstukowe - wyjaśnia znaczenie 5

6 frakcjonowana, - wymienia - opisuje właściwości symboli znajdujących piroliza (pirogenizacja, zastosowania różnych rodzajów się na produktach, przy sucha destylacja), produktów suchej benzyn których wytwarzaniu katalizator, izomer destylacji węgla - zapisuje równania ograniczono zużycie - wymienia nazwy kamiennego reakcji powstawania energii, wydzielanie produktów destylacji - opisuje, jak można kwasów (dotyczące gazów cieplarnianych i ropy naftowej zbadać właściwości kwaśnych opadów) emisję zanieczyszczeń - wymienia nazwy benzyny - analizuje możliwości produktów suchej - wymienia przykłady zastosowań destylacji węgla rodzajów benzyn alternatywnych źródeł kamiennego - wymienia nazwy energii (biopaliwa, - wymienia składniki systematyczne wodór, energia benzyny, jej związków słoneczna, wodna, właściwości i główne chemicznych o LO = jądrowa, geotermalna, zastosowania 100 i LO = 0 itd.) - definiuje pojęcie - wymienia sposoby - wymienia wady i liczba oktanowa podwyższania LO zalety - dokonuje podziału benzyny wykorzystywania źródeł energii na - zapisuje równania tradycyjnych i wyczerpywalne i reakcji spalania alternatywnych źródeł niewyczerpywalne całkowitego i energii - wymienia przykłady niecałkowitego negatywnego wpływu węglowodorów wykorzystywania - wymienia główne paliw tradycyjnych na powody powstania środowisko nadmiernego efektu przyrodnicze cieplarnianego oraz - definiuje pojęcia: kwaśnych opadów efekt cieplarniany, - zapisuje przykłady kwaśne opady, równań reakcji globalne ocieplenie tworzenia się kwasów - wymienia gazy - definiuje pojecie 6

7 cieplarnianie smog - wymienia przykłady alternatywnych źródeł energii - zapisuje proste równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego węglowodorów - opisuje właściwości tlenku węgla(ii) i jego wpływ na organizm człowieka Środki - definiuje pojęcie - jak na ocenę - jak na ocenę - jak na ocenę dobrą a - jak na ocenę bardzo czystości i mydła dopuszczającą a dostateczną a ponadto: dobrą a ponadto: kosmetyki - dokonuje podziału ponadto: - ponadto: projektuje - zapisuje równanie - definiuje pojęcie mydeł ze względu na - opisuje proces doświadczenie reakcji hydrolizy parabeny rozpuszczalność w zmydlania tłuszczów Otrzymywanie mydła podanego mydła na - wyjaśnia różnicę wodzie i stan - zapisuje słownie w reakcji zmydlania sposób cząsteczkowy i między jonowymi i skupienia oraz podaje ich przebieg reakcji tłuszczu jonowy niejonowymi przykłady zmydlania tłuszczów - projektuje - wyjaśnia zjawisko substancjami - wymienia metody - opisuje, jak doświadczenie powstawania osadu, powierzchniowo otrzymywania mydeł doświadczalnie Otrzymywanie mydła zapisując jonowo czynnymi - definiuje pojęcia: otrzymać mydło z w reakcji zobojętniania równania reakcji - opisuje działanie reakcja zmydlania, tłuszczu - zapisuje równanie chemicznych napojów typu cola jako reakcja zobojętniania, - zapisuje nazwę reakcji otrzymywania - zapisuje równania odrdzewiaczy reakcja hydrolizy zwyczajową i wzór mydła o podanej reakcji usuwania - wyjaśnia znaczenie - zapisuje wzory sumaryczny kwasu nazwie twardości wody przez symboli znajdujących sumaryczne i nazwy tłuszczowego - wymienia produkty gotowanie się na opakowaniach zwyczajowe potrzebnego do reakcji hydrolizy - projektuje kosmetyków podstawowych otrzymania mydła o mydeł oraz wyjaśnia doświadczenie - kwasów tłuszczowych podanej nazwie ich wpływ na odczyn Badanie wpływu 7

8 - wymienia - wyjaśnia, dlaczego roztworu emulgatora na właściwości i roztwory mydeł mają - wyjaśnia, z trwa emulsji zastosowania odczyn zasadowy wykorzystaniem - opisuje działanie wybranych mydeł - definiuje pojęcie zapisu jonowego wybranych postaci - podaje odczyn substancja równania reakcji kosmetyków (np. roztworów mydeł oraz powierzchniowo chemicznej, dlaczego emulsje, roztwory) i wymienia nazwy czynna (detergent) roztwór mydła ma podaje przykłady ich jonów - opisuje budowę odczyn zasadowy zastosowań odpowiedzialnych za substancji - projektuje - wymienia zasady jego powstanie powierzchniowo doświadczenie - odczytywania i analizy - wymienia składniki czynnych Wpływ twardości składu kosmetyków na brudu - zaznacza fragmenty wody na powstawanie podstawie etykiet - wymienia substancje hydrofobowe i piany - wymienia zasady zwilżalne i hydrofilowe w - zapisuje równania INCI niezwilżane przez podanych wzorach reakcji chemicznych - omawia mechanizm wodę strukturalnych mydła z substancjami usuwania brudu przy - wyjaśnia pojęcia: substancji odpowiadającymi za użyciu środków hydrofilowy, powierzchniowo twardość wody zawierających hydrofobowy, napięcie czynnych oraz opisuje - określa rolę środków krzemian sodu na powierzchniowe rolę tych fragmentów zmiękczających wodę podstawie - wymienia - wymienia rodzaje oraz podaje ich odpowiednich równań podstawowe substancji przykłady reakcji zastosowania powierzchniowo - wyjaśnia, jak - opisuje sposób detergentów czynnych odróżnić koloidy od czyszczenia srebra - podaje przykłady - opisuje mechanizm roztworów właściwych metodą redukcji substancji usuwania brudu - opisuje składniki elektrochemicznej obniżających napięcie - projektuje bazowe, czynne i - projektuje powierzchniowe wody doświadczenie - dodatkowe doświadczenie - definiuje pojęcia: Badanie wpływu kosmetyków Wykrywanie twarda woda, kamień różnych substancji na - wyszukuje w fosforanów(v) w kotłowy napięcie dostępnych źródłach proszkach do prania - opisuje zachowanie powierzchniowe wody informacje na temat - wyjaśnia, dlaczego 8

9 mydła w twardej - wymienia związki działania kosmetyków substancje wodzie chemiczne - opisuje wybrane zmiękczające wodę - dokonuje podziału odpowiedzialne za środki czystości (do zawarte w proszkach mieszanin ze względu powstawanie kamienia mycia szyb i luster, są szkodliwe dla na rozmiary cząstek kotłowego używane w urządzeń piorących - opisuje zjawisko - wyjaśnia, co to są zmywarkach, do - omawia wpływ tworzenia się emulsji emulgatory udrażniania rur, do freonów na warstwę - wymienia przykłady - dokonuje podziału czyszczenia metali i ozonową i zastosowania emulsji emulsji i wymienia biżuterii) - podaje, gdzie przykłady - wskazuje na znajdują się informacje poszczególnych jej charakter chemiczny o składnikach rodzajów składników środków kosmetyków - wyjaśnia różnice do mycia szkła, - wymienia między typami emulsji przetykania rur, zastosowania (O/W, W/O) czyszczenia metali i wybranych - wymienia niektóre biżuterii w aspekcie kosmetyków i środków składniki kosmetyków zastosowań tych czystości w zależności od ich produktów - wymienia nazwy roli (np. składniki - opisuje źródła związków nawilżające, zanieczyszczeń metali chemicznych zapachowe) oraz sposoby ich znajdujących się w - wyjaśnia przyczynę usuwania środkach do eliminowania - omawia szczegółowo przetykania rur fosforanów(v) z proces eutrofizacji - wymienia przykłady proszków do prania zanieczyszczeń metali (proces eutrofizacji) (rdza) oraz sposoby - dokonuje podziału usuwania ich zanieczyszczeń metali - definiuje pojęcie na fizyczne i eutrofizacja wód chemiczne oraz - wymienia przykłady opisuje różnice między substancji nimi 9

10 powodujących - opisuje eutrofizację wód zanieczyszczenia - definiuje pojęcie występujące na dziura ozonowa powierzchni srebra i - stosuje zasady miedzi bezpieczeństwa - wymienia podczas korzystania substancje, które w proszkach do ze środków chemicznych prania odpowiadają za w życiu codziennym tworzenie się kamienia kotłowego (zmiękczające) - definiuje pojęcie freony Żywność - wymienia rodzaje - jak na ocenę - jak na ocenę - jak na ocenę dobrą a - jak na ocenę bardzo składników dopuszczającą a dostateczną a ponadto: dobrą a ponadto: odżywczych oraz ponadto: - ponadto: przeprowadza - projektuje - opisuje produkcję określa ich funkcje w - opisuje sposób obliczenia z doświadczenie - miodu i zapisuje organizmie wykrywania białka w uwzględnieniem pojęć Odróżnianie tłuszczu równanie zachodzącej - definiuje pojęcia: produktach GDA, wartość od substancji tłustej reakcji chemicznej wartość odżywcza, żywnościowych odżywcza, - zapisuje równanie - wyjaśnia obecność wartość energetyczna, - opisuje sposób energetyczna hydrolizy podanego dziur w serze GDA wykrywania tłuszczu - projektuje i tłuszczu szwajcarskim - przeprowadza w produktach wykonuje - wyjaśnia, dlaczego - opisuje produkcję i bardzo proste obliczenia z żywnościowych doświadczenie - sacharoza i skrobia zastosowania octu uwzględnieniem pojęć - podaje nazwę Wykrywanie białka w dają ujemny wynik winnego wartość odżywcza, produktu rozkładu produktach próby Trommera - opisuje zjawisko wartość energetyczna, termicznego tłuszczu żywnościowych (np. w - projektuje bombażu GDA oraz opisuje jego twarogu) doświadczenie - - wyjaśnia znaczenie - opisuje działanie na organizm - projektuje Fermentacja symboli znajdujących zastosowanie reakcji - opisuje sposób doświadczenie - alkoholowa się na opakowaniach ksantoproteinowej wykrywania skrobi w Wykrywanie tłuszczu - opisuje produkcję żywności - zapisuje słownie mące ziemniaczanej i w produktach serów 10

11 przebieg reakcji ziarnach fasoli żywnościowych (np. w - opisuje jedną z hydrolizy tłuszczów - opisuje sposób pestkach dyni i przemysłowych metod - podaje po jednym wykrywania glukozy orzechach) produkcji octu przykładzie substancji - wymienia pokarmy - opisuje sposób - wyjaśnia skrót INS i tłustej i tłuszczu będące źródłem odróżniania substancji potrzebę jego - dokonuje podziału tłuszczów i tłustej od tłuszczu stosowania sacharydów sacharydów - projektuje - analizuje zalety i - podaje nazwy i - dokonuje podziału doświadczenie - wady stosowania wzory sumaryczne witamin Wykrywanie skrobi w dodatków do żywności podstawowych (rozpuszczalne i produktach - opisuje wybrane sacharydów (glukoza, nierozpuszczalne w żywnościowych (np. emulgatory i fruktoza, sacharoza) tłuszczach) i wymienia mące ziemniaczanej i substancje - podaje, jak wykryć przykłady z ziarnach fasoli) zagęszczające, ich skrobię poszczególnych grup - projektuje pochodzenie i - opisuje znaczenie - opisuje procesy doświadczenie - zastosowania wody, witamin oraz fermentacji Wykrywanie glukozy - analizuje potrzebę soli mineralnych dla (najważniejsze, (próba Trommera) stosowania aromatów i organizmu podstawowe - zapisuje równania regulatorów - opisuje informacje) reakcji chemicznych kwasowości mikroelementy i zachodzące podczas dla próby Trommera, - przedstawia makroelementy oraz wyrabiania ciasta, utleniania glukozy konsekwencje podaje ich przykłady pieczenia chleba, - opisuje produkcję stosowania dodatków - wymienia produkcji napojów napojów alkoholowych do żywności pierwiastki toksyczne alkoholowych, - opisuje, na czym dla człowieka oraz otrzymywania polegają fermentacja pierwiastki biogenne kwaśnego mleka, alkoholowa, mlekowa i - definiuje pojęcia: jogurtów octowa fermentacja, - zapisuje wzór - zapisuje równania biokatalizator sumaryczny kwasu reakcji fermentacji - dokonuje podziału mlekowego, alkoholowej i octowej fermentacji (tlenowa, masłowego i octowego - zapisuje równanie beztlenowa) oraz - definiuje pojęcie reakcji fermentacji 11

12 opisuje jej rodzaje hydroksykwas masłowej z - wymienia, z - wyjaśnia przyczyny określeniem warunków podaniem przykładów psucia się żywności jej zachodzenia zastosowań, rodzaje oraz proponuje - zapisuje równania procesów fermentacji sposoby zapobiegania reakcji hydrolizy zachodzących w życiu temu procesowi laktozy i powstawania codziennym - opisuje sposoby kwasu mlekowego - zalicza laktozę do otrzymywania różnych - wyjaśnia określenie disacharydów dodatków do żywności chleb na zakwasie - definiuje pojęcia: - wymienia przykłady - opisuje procesy jełczenie, gnicie, barwników, jełczenia, gnicia i butwienie konserwantów butwienia - wymienia (tradycyjnych), - przedstawia najczęstsze przyczyny przeciwutleniaczy, znaczenie stosowania psucia się żywności substancji dodatków do żywności - wymienia przykłady zagęszczających, - wymienia niektóre sposobów konserwacji emulgatorów, zagrożenia wynikające żywności aromatów, regulatorów ze stosowania - opisuje, do czego kwasowości i dodatków do żywności służą dodatki do substancji słodzących - opisuje poznane żywności; dokonuje - wyjaśnia znaczenie sposoby konserwacji ich podziału ze symbolu E żywności względu na - podaje przykłady - opisuje wybrane pochodzenie szkodliwego działania substancje zaliczane niektórych dodatków do barwników, do żywności konserwantów, przeciwutleniaczy, substancji zagęszczających, emulgatorów, aromatów, regulatorów kwasowości i 12

13 substancji słodzących - określa rolę substancji zagęszczających i emulgatorów Leki - definiuje pojęcia: - jak na ocenę - jak na ocenę - jak na ocenę dobrą a - jak na ocenę bardzo substancje lecznicze, dopuszczającą a dostateczną a ponadto: dobrą a ponadto: leki, placebo ponadto: - ponadto: opisuje sposoby - wymienia skutki - wyjaśnia dlaczego - dokonuje podziału - wyszukuje otrzymywania nadużywania nie powinno się karmić substancji leczniczych informacje na temat wybranych substancji niektórych leków psów i kotów ze względu na efekt działania składników leczniczych - wyjaśnia powód czekoladą ich działania popularnych leków na - opisuje działanie stosowania kwasu - wymienia produkt (eliminujące objawy organizm ludzki (np. kwasu acetylosalicylowego pośredni utleniania bądź przyczyny węgla aktywnego, acetylosalicylowego (opisuje jego działanie alkoholu w organizmie choroby), metodę kwasu - zapisuje równanie na organizm ludzki, i opisuje skutki jego otrzymywania acetylosalicylowego, reakcji zobojętniania zastosowania) działania (naturalne, środków kwasu solnego sodą - dokonuje - porównuje półsyntetyczne i neutralizujących oczyszczoną trudniejszych obliczeń poszczególne zakresy syntetyczne) oraz nadmiar kwasów w - wykonuje obliczenia związanych z pojęciem stężeń alkoholu we postać, w jakiej żołądku) związane z pojęciem dawki leku krwi z ich działaniem występują - wymienia przykłady dawki leku - analizuje problem na organizm - wymienia postaci, w substancji leczniczych - określa moc testowania leków na jakich mogą eliminujących objawy substancji toksycznej zwierzętach występować leki (np. przeciwbólowe, na podstawie wartości - wyjaśnia wpływ baru (tabletki, roztwory, nasenne)i przyczyny LD 50 na organizm syropy, maści) choroby (np. - opisuje wpływ - wyjaśnia, zapisując - definiuje pojecie przeciwbakteryjne, odczynu środowiska odpowiednie równania maść wiążące substancje na działanie leków reakcji chemicznych, - wymienia toksyczne) - wyjaśnia zależność działanie odtrutki w właściwość węgla - wymienia przykłady szybkości działania przypadku zatrucia aktywnego, nazw substancji leku od sposobu jego barem umożliwiającą leczniczych podania - analizuje skład dymu 13

14 zastosowanie go w naturalnych, - opisuje działanie papierosowego przypadku półsyntetycznych i rtęci i baru na (wymienia jego dolegliwości syntetycznych organizm główne składniki - żołądkowych - opisuje właściwości - wymienia związki nazwy, wzory - wymienia nazwę adsorpcyjne węgla chemiczne sumaryczne) związku chemicznego aktywnego neutralizujące - zapisuje wzory występującego w - wyjaśnia, jaki szkodliwe działanie sumaryczne aspirynie i polopirynie odczyn mają leki baru na organizm narkotyków poznanych oraz - wymienia stosowane na - opisuje wpływ klasyfikuje je do zastosowania aspiryny nadkwasotę rozpuszczalności odpowiedniej grupy i polopiryny - wyjaśnia, od czego substancji leczniczej w związków - podaje przykład mogą zależeć wodzie na siłę jej chemicznych związku lecznicze i toksyczne działania chemicznego właściwości związków - definiuje pojęcie stosowanego w lekach chemicznych tolerancja na dawkę neutralizuj ących - oblicza dobową substancji nadmiar kwasu dawkę leku dla - opisuje skutki solnego w żołądku człowieka o określonej nadmiernego - wyjaśnia, od czego masie ciała u etanolu oraz nikotyny mogą zależeć lecznicze i toksyczne - wyjaśnia różnicę między LC50 i LD50 na organizm - opisuje działanie na właściwości - wymienia klasy organizm morfiny, niektórych związków toksyczności heroiny, kokainy, chemicznych substancji haszyszu, marihuany i - wyszukuje - wymienia cechy amfetaminy podstawowe ludzkiego organizmu, - opisuje działanie informacje na temat wpływające na dopalaczy na działania składników działanie leków - organizm wyszukuje popularnych leków - opisuje wpływ informacje na temat (np. węgla aktywnego, sposobu podania leku działania składników kwasu na szybkość jego napojów, takich jak: acetylosalicylowego, działania kawa, herbata, napoje 14

15 środków - opisuje jaki wpływ typu cola na organizm neutralizujących mają rtęć i jej związki ludzki nadmiar kwasów w na organizm ludzki żołądku) - opisuje działanie - definiuje pojęcia: substancji dawka minimalna, uzależniających dawka lecznicza, - wymienia dawka toksyczna, właściwości etanolu i dawka śmiertelna nikotyny średnia - definiuje pojęcie - wymienia ogólne narkotyki czynniki warunkujące - wymienia nazwy działanie substancji substancji leczniczych chemicznych - wymienia sposoby uznawanych za podawania leków narkotyki - wymienia przykłady - wyszukuje uzależnień oraz podstawowe substancji informacje na temat uzależniających działania składników - opisuje ogólnie napojów, takich jak: poszczególne rodzaje kawa, herbata, napoje uzależnień typu cola - wymienia przykłady - wymienia leków, które mogą właściwości kofeiny prowadzić do oraz opisuje jej lekomanii (leki działanie na ludzki nasenne, organizm psychotropowe, sterydy anaboliczne) - opisuje, czym są narkotyki i dopalacze 15

16 - wymienia napoje zawierające kofeinę Odzież i - definiuje pojęcia: - jak na ocenę - jak na ocenę - jak na ocenę dobrą a - jak na ocenę bardzo opakowania tworzywa sztuczne, dopuszczającą a dostateczną a ponadto: dobrą a ponadto: mer, polimer ponadto: - ponadto: omawia różnice we - zapisuje równanie - opisuje reakcje - dokonuje podziału - opisuje zasady właściwościach reakcji wulkanizacji polikondensacji i polimerów ze względu tworzenia nazw kauczuku przed i po kauczuku poliaddycji oraz na ich pochodzenie polimerów wulkanizacji - wyjaśnia, z wymienia ich produkty - wymienia rodzaje - wymienia - opisuje budowę uwzględnieniem - opisuje metodę substancji właściwości kauczuku wewnętrzną budowy, zachowanie otrzymywania dodatkowych w - opisuje, na czym termoplastów i się termoplastów i styropianu tworzywach polega wulkanizacja duroplastów duroplastów pod - definiuje pojęcie sztucznych oraz kauczuku - omawia wpływem wysokich kompozyty ich podaje przykłady - zapisuje równanie zastosowania PVC temperatur - omawia proces - wymienia nazwy reakcji otrzymywania - wyjaśnia, dlaczego - wyjaśnia, dlaczego merceryzacji bawełny systematyczne PVC mimo użycia tych stężony roztwór kwasu - definiuje pojęcie najpopularniej szych - opisuje samych merów, azotowego(v) mikrofibra, wymienia tworzyw sztucznych najważniejsze właściwości przechowuje się w jej właściwości i oraz zapisuje skróty właściwości i polimerów mogą się aluminiowych zastosowania pochodzące od tych zastosowania różnić cysternach - wyjaśnia znaczenie nazw poznanych polimerów - wyjaśnia, dlaczego - zapisuje równanie symboli znajdujących - opisuje sposób syntetycznych roztworu kwasu reakcji chemicznej się na opakowaniach i otrzymywania - wymienia czynniki, fluorowodorowego nie glinu z kwasem wyrobach tekstylnych kauczuku które należy przechowuje się w azotowym (V) - wymienia uwzględnić przy opakowaniach ze - analizuje wady i podstawowe wyborze materiałów - szkła zapisuje równanie zalety różnych zastosowania do produkcji reakcji tlenku sposobów radzenia kauczuku opakowań krzemu(iv) z kwasem sobie z odpadami - wymienia sub straty i - opisuje wady i zalety fluorowodorowym stałymi produkt wulkanizacji opakowań - opisuje recykling - opisuje właściwości i kauczuku stosowanych w życiu szkła, papieru, metalu i zastosowania nylonu - wymienia codziennym tworzyw sztucznych oraz goreteksu 16

17 podstawowe - wyjaśnia, dlaczego - podaje zapis - opisuje zastosowania gumy składowanie procesu biodegradacji zastosowania włókien aramidowych, - wymienia nazwy niektórych substancji polimerów w węglowych, polimerów sztucznych, chemicznych stanowi warunkach tlenowych i bio statycznych i przy których problem beztlenowych szklanych powstawaniu jednym z - uzasadnia potrzebę - opisuje - analizuje wady i substratów była zagospodarowania zastosowania poznanych włókien zalety różnych włókien celuloza odpadów sztucznych oraz i uzasadnia potrzebę - klasyfikuje pochodzących z syntetycznych ich stosowania tworzywa sztuczne różnych opakowań - projektuje według ich - opisuje, które doświadczenie - właściwości rodzaje odpadów Odróżnianie włókien (termoplasty i stałych stanowią naturalnych duroplasty) zagrożenie dla pochodzenia - podaje przykłady środowiska zwierzęcego od nazw systematycznych naturalnego w włókien naturalnych termoplastów i przypadku ich spalania pochodzenia duroplastów - wymienia przykłady roślinnego - wymienia polimerów - projektuje właściwości biodegradowalnych doświadczenie - poli(chlorku winylu) - podaje warunki, w Odróżnianie jedwabiu (PVC) jakich może zachodzić sztucznego od - zapisuje wzór biodegradacja naturalnego strukturalny meru dla polimerów (tlenowe, - wymienia nazwy PVC beztlenowe) włókien do zadań - wymienia przykłady - opisuje sposób specjalnych i opisuje i najważniejsze odróżnienia włókna ich właściwości zastosowania tworzyw białkowego (wełna) od sztucznych (np. celulozowego polietylenu, (bawełna) polistyrenu, - podaje nazwę polipropylenu, teflonu) włókna, które zawiera 17

18 - wskazuje na keratynę zagrożenia związane z - dokonuje podziału gazami powstającymi surowców do w wyniku spalania otrzymywania włókien PVC sztucznych - dokonuje podziału (organiczne, opakowań ze względu nieorganiczne) oraz na materiał, z którego wymienia nazwy są wykonane surowców danego - podaje przykłady rodzaju opakowań - wymienia próbę (celulozowych, ksantoproteinową j ako szklanych, sposób na odróżnienie metalowych, włókien jedwabiu sztucznych) naturalnego od stosowanych w życiu włókien jedwabiu codziennym sztucznego - wymienia sposoby - wymienia zagospodarowania najbardziej popularne określonych odpadów włókna syntetyczne stałych - podaje niektóre - definiuje pojęcie zastosowania włókien polimery syntetycznych biodegradowalne - definiuje pojęcia: włókna naturalne, włókna sztuczne, włókna syntetyczne - klasyfikuje włókna na naturalne, sztuczne i syntetyczne - wymienia 18

19 najważniejsze zastosowania włókien naturalnych, sztucznych i syntetycznych - wymienia właściwości wełny, jedwabiu naturalnego, bawełny i lnu 19

20 20