Rozdział. I. Diagnoza problemów alkoholowych w gminie Frampol.

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr V/24/15 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 2 marca 2015 r. P R O G R A M Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w gminie Frampol na rok Wstęp. Gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych jest dokumentem wyznaczającym cele oraz sposoby rozwiązywania problemów alkoholowych oraz związanych z tą sferą problemów rodzinnych i społecznych na terenie gminy Frampol Niniejszy dokument stanowi kontynuacje i rozwiniecie działań prowadzonych w latach ubiegłych oraz stanowi integralną część Strategii rozwiązywania problemów społecznych gminy Frampol na lata , której cel nadrzędny brzmi: Oczekiwana jakość życia mieszkańców Gminy Frampol, to życie w zintegrowanej społeczności, wolne od zagrożeń i patologii. Kierunki działań zawarte w programie są zgodne z Narodowym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata , Wojewódzkim Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata oraz Narodowym Programem Zdrowia na lata Akty prawne związane z realizacją Programu: 1. Ustawa z dnia 26 października 1082 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz.1356) określająca priorytety zadań realizowanych poprzez program, traktująca je jako zadanie własne gminy. 2. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz.1493 z późn. zm.). 3. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.). Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi umożliwia realizację działań profilaktycznych i zaradczych na szczeblu gminnym. Ustawodawca wskazał zarówno zadania, jakie mają być realizowane, formę prawną w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, zwanego dalej programem, jak i środki finansowe na realizacje tych zadań. Źródłem finansowania programu są środki finansowe budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych. Rozdział. I. Diagnoza problemów alkoholowych w gminie Frampol. 1.1 Charakterystyka gminy Gminę Frampol zamieszkuje osób w tym: osoby dorosłe: w tym kobiety: osób, mężczyźni: osób. osoby niepełnoletnie W oparciu o dane statystyczne w gminie Frampol następuje spadek liczby ludności od roku 1997 w którym gminę zamieszkiwało mieszkańców do liczby w roku 2014 tj. o 619 osób czyli 9,1 % ogółu ludności gminy Diagnoza problemów alkoholowych. Problemy alkoholowe przez mieszkańców gminy są postrzegane jako jedne z najważniejszych zagrożeń społecznych- obok bezrobocia, zaniedbywania rodzin i przestępczości co potwierdza diagnoza problemów alkoholowych, która została przyjęta zarządzeniem Nr 56/2012 Burmistrza Frampola z dnia 28 sierpnia 2012 r.

2 Ryzykowne spożywanie alkoholu - to picie nadmiernej ilości alkoholu niepociągające za sobą aktualnie negatywnych konsekwencji, przy czym można oczekiwać, że konsekwencje te pojawią się, o ile obecny model picia nie zostanie zmieniony. Picie szkodliwe - to taki wzorzec picia, który już powoduje szkody zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne, ale również psychologiczne i społeczne, przy czym nie występuje uzależnienie od alkoholu. Uzależnienie od alkoholu - jest chorobą chroniczną, postępującą i potencjalnie śmiertelną. Nie jest możliwe całkowite jej wyleczenie, a jedynie zahamowanie jej objawów i szkód zdrowotnych z nią związanych. Postępowanie administracyjne o leczenie odwykowe wobec osób uzależnionych od alkoholu prowadzone jest przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych we Frampolu, która działa w oparciu o Zarządzenie Nr 48/2012 Burmistrza Frampola z dnia 13 sierpnia 2012 r. Liczbę prowadzonych postępowań obrazuje poniższa tabela: Rok Liczba osób ogółem Liczba osób podejmujących leczenie Liczba osób skierowanych do sądu o leczenie odwykowe (sądowa) w tym podjęło leczenie: w tym podjęło leczenie: w tym podjęło leczenie w tym podjęło leczenie zawieszono: 5 Razem Na przestrzeni jedenastu lat postępowanie prowadzone było wobec 169 osób, z których 38 podjęło leczenie. Natomiast wobec 118 osób była konieczność skierowania sprawy do Sądu Rejonowego w Biłgoraju z uwagi na brak podejmowania przez te osoby abstynencji i terapii. W gminie Frampol w 2013 roku biorąc pod uwagę statystyki krajowe szacunkowa liczba osób, które dotyka problem alkoholowy kształtuje się następująco: 1. Liczba osób uzależnionych od alkoholu ( osób x 2,2%) osób. 2. Liczba osób współuzależnionych kobiet ( osób x 17 %) osób. 3. Liczba dzieci wychowujących się w rodzinach z problemem alkoholowym ( dzieci x 31 %) osoby. 4. Liczba osób pijących szkodliwie (5.326 osób x 18 %) osób. 5. Osoby doznające przemocy wielokrotnie w tym przemoc spowodowaną alkoholem (3.782 x 11 %) osób. Sumując powyższe dane liczbowe można stwierdzić, że osób dotyka problem alkoholowy Alkohol a młodzież. Jak wynika z diagnozy przeprowadzonej w 2012 młodzież styka się z napojami alkoholowymi. Najpopularniejszym napojem alkoholowym wśród uczniów jest piwo, co stanowi mniejsze zagrożenie wczesnym uzależnieniem. Jednak tendencja ta świadczyć może o traktowaniu przez młodzież piwa nie jak napoju alkoholowego, lecz jako niegroźnego napoju orzeźwiającego. Jest to niepokojąca tendencja.

3 Niebezpiecznym zjawiskiem jest picie wódki przez młodzież. Picie wódki zadeklarowało aż 36,59 % respondentów w tym 7,32 % spożywało ten napój raz w miesiącu. Świadczy to o dużym zagrożeniu, gdyż rokuje to źle na przyszłość z uwagi na młody wiek oraz możliwość szybkiego uzależnienia Dostępność alkoholu. Na terenie gminy Frampol jest 35 punktów sprzedaży napojów alkoholowych w tym gastronomia to 10 punktów sprzedaży. W 2010 roku było 31 punktów. Czynnikami, które sprzyjają wzrostowi spożycia alkoholu oraz intensyfikacji problemów alkoholowych w naszej gminie są miedzy innymi: zwiększenie punktów sprzedaży napojów alkoholowych, wzrost sprzedaży napojów alkoholowych. Sprzedaż napojów alkoholowych w poszczególnych latach kształtuje się następująco: 2010 rok zł rok zł rok zł rok zł Informacja o osobach korzystających z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej we Frampolu. Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej we Frampolu jest instytucją realizującą ustawę o pomocy społecznej, której celem jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Struktura rodzin z dziećmi objętych pomocą MGOPS we Frampolu: Liczba dzieci 2012 rok 2013 rok Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie 1 dziecko dzieci dzieci dzieci dzieci i więcej dzieci Głównym problemem występującym w rodzinach korzystających z pomocy społecznej poza ubóstwem jest bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba oraz bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i alkoholizm.

4 Powody przyznania pomocy I półrocze 2014 Potrzeba ochrony macierzyństwa w tym: wielodzietność Bezrobocie Niepełnosprawność Długotrwała lub ciężka choroba Bezradność w sprawach opiekuńczo wych. i prowadz. gosp. domowego w tym: rodziny niepełne rodziny wielodzietne Przemoc w rodzinie Alkoholizm Analizując powyższe dane statystyczne stwierdza się, że liczba rodzin korzystających z pomocy opieki społecznej z roku na rok wzrasta. Rozdział II Zasoby umożliwiające prowadzenie działalności profilaktycznej i naprawczej. Od wielu lat w gminie Frampol działa Punkt Konsultacyjny dla Osób Uzależnionych oraz Doznających Przemocy w Rodzinie w którym porad udziela dwóch psychologów tj. psycholog uzależnień, psycholog udzielający porad w zakresie wychowawczym dla rodzin. Od czterech lat jest to Punkt z którego korzystają również mieszkańcy gminy Goraj w ramach porozumienia międzygminnego. Punkt Konsultacyjny zlokalizowany jest w budynku Urzędu Miejskiego we Frampolu przy ul. Kościelnej 29 i czynny jest w środy w godzinach od 7 30 do Korzystanie z porad psychologicznych kształtuje się następująco: Rok Liczba porad osób uzależnionych Liczba porad osób współuzależnionych Ofiary przemocy Porady Osoby Porady Osoby Porady Osoby Ogółem udzielonych porad

5 Jak wynika z powyższej tabeli coraz więcej osób korzysta z porad psychologicznych. Na terenie gminy Frampol funkcjonuje 3 szkoły dla których organem prowadzącym jest Gmina Frampol oraz dwie szkoły podstawowe prowadzone przez stowarzyszenie Stowarzyszenie Przyjaciół Szkół w Radzięcinie. Poprzez szkoły realizowana jest profilaktyka pierwszorzędowa. Od kilku lat około 210 uczniów korzysta z zajęć na basenie w Janowie Lubelskim i Biłgoraju. Realizacja ważniejszych programów profilaktycznych przedstawia się następująco: Rok Nazwa programu Finansowanie programu Liczba uczniów 2011 Nauka pływania Gmina i MSiT Nauka pływania- gmina Frampol Gmina i MSiT 180 Sport i profilaktyka w godzinach pozalekcyjnych zamiast nudy w ramach programu Razem Bezpieczniej Gmina i Wojewoda Lub. Basen: 220 Program Spójrz inaczej Nauka pływania Gmina i MSiT Nauka pływania Gmina i rodzice 170 Rozdział III. Założenia do programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na rok 2015 Cel główny programu: Ograniczenie rozmiaru szkód związanych z nadużywaniem alkoholu oraz działania zapobiegawcze i prewencyjne w celu zmniejszenia skutków negatywnych zjawisk społecznych. Cel strategiczny programu: Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych, zmniejszanie rozmiarów problemów występujących aktualnie oraz zwiększanie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi problemami. Cele szczegółowe programu: 3.1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. 1. Kontynuacja działalności punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych, współuzależnionych oraz doznających przemocy. 2. Współpraca z ośrodkami terapii dla uzależnionych oraz poradnią uzależnień. 3. Działalność Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych we Frampolu. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych we Frampolu została powołana Zarządzeniem Nr 48 Burmistrza Frampola z dnia 13 sierpnia 2012 r. Wszyscy członkowie komisji posiadają odpowiednie przeszkolenie w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, zgodnie z art. 41 pkt 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komisja inicjuje, koordynuje działania w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień na terenie gminy Frampol. Do głównych zadań komisji należy: a) przygotowanie i opiniowanie projektu gminnego programu profilaktyki, b) opiniowanie wniosków o wydawanie zezwoleń na sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych pod względem zgodności lokalizacji punktów sprzedaży określonej w uchwale Nr XII/82/11 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 18 listopada 2011 r.

6 Wskaźniki: c) podejmowanie czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu. d) kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. a) liczba porad udzielonych przez psychologa, b) liczba rozmów interwencyjno- motywacyjnych przeprowadzonych przez MKRPA, c) liczba osób skierowanych na leczenie, d) liczba osób podejmujących dobrowolnie leczenie odwykowe Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo- wychowawczych i socjoterapeutycznych. 1. Zakup i dystrybucja materiałów edukacyjnych oraz udział w ogólnopolskich akcjach. 2. Realizacja w szkołach programów profilaktyczno- wychowawczych. 3. Wspieranie realizacji programów profilaktycznych w szkołach. Wskaźniki: a) liczba przeprowadzonych akcji edukacyjnych, b) liczba realizacji programów profilaktycznych, c) liczba wsparcia dla szkół w realizacji programów. 3.3.Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 1. Kontynuacja działalności Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych i członków ich rodzin. 2. Współpraca interdyscyplinarna z policją, MGOPS oraz poradnią uzależnień. 3. Organizacja czasu wolnego dla dzieci i młodzieży. Wskaźniki: a) liczba porad udzielonych przez psychologa, b) liczba osób zgłaszających się po pomoc, c) liczba działań interwencyjnych zespołu interdyscyplinarnego, d) liczba dzieci uczestniczących w zajęciach pozalekcyjnych w ramach zagospodarowania czasu wolnego Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 1. Prowadzenie systemu informacji o działaniach podejmowanych na terenie miasta i gminy w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania zjawisku przemocy w rodzinie. 2. Wsparcie Izby Wytrzeźwień w Zamościu. Wskaźniki: a) liczba opracowań dotyczących problemów alkoholowych. b) liczba mieszkańców gminy Frampol przewiezionych do Izby Wytrzeźwień.

7 Rozdział V. Zasady finansowania Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz sposób realizacji zadań Finansowanie. Źródłem finansowania zadań programu profilaktyki w roku 2015 są dochody Gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Określa je preliminarz wydatków opracowany na dany rok, zgodny z budżetem gminy, w dziale 851- ochrona zdrowia, rozdział przeciwdziałanie alkoholizmowi. Działalność Komisji jest finansowana ze środków przeznaczonych na realizację programu. Ustala się, że za udział i wykonaną pracę w Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości 120 zł. (brutto) za każde posiedzenie robocze lub kontrolę punktów sprzedaży napojów alkoholowych Harmonogram realizacji programu. Lp Zadania Sposoby realizacji zamierzeń Przewidy wany koszt w zł. 1 Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych we Frampolu - konsultacje indywidualne dla osób nadużywających alkoholu, środków psychoaktywnych oraz dla członków ich rodzin - motywowanie do podjęcia leczenia odwykowego osób nadużywających alkoholu, opiniowanie wniosków i programów - przeprowadzanie badań oraz wydanie opinii przez biegłych: psychologa i psychiatrę Oczekiwane efekty Większa skuteczność realizowania gminnej polityki społecznej, ograniczenie szkód związanych z nadużywaniem alkoholu, większa liczba osób podejmujących leczenie Zmniejszenie zjawiska nadużywania alkoholu i zwiększenie liczby osób podejmujących leczenie odwykowe. - opłaty sądowe za wnioski kierowane do sądu w celu zobowiązania osób do leczenia odwykowego - podejmowanie przez Komisje działań na rzecz osób doświadczonych przemocą w rodzinie- wdrażanie procedury Niebieskiej Karty w ramach realizacji zadań Komisji 2 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie - realizacja w gimnazjum programu profilaktyczno- wychowawczego prowadzonego przez psychologa Ograniczenie zachowań ryzykownych, uzyskanie wsparcia i poczucia bezpieczeństwa przez dzieci, nabycie umiejętności prospołecznych. Lepsze

8 rozwiązywania problemów alkoholowych w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych 3 Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie 4 Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. - realizacja oraz wsparcie programów realizowanych przez szkoły poprzez zakup nagród i materiałów - organizacja kampanii gminnych z zakresu profilaktyki, zakup materiałów edukacyjnych oraz udział w kampaniach ogólnopolskich- - szkolenie osób stykających się w swojej pracy z ofiarami przemocy - zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży promujących zdrowy styl życia: nauka pływania, zajęcia sportowe z programem profilaktycznym, imprezy sportoworekreacyjne rozumienie siebie i świata w konsekwencji zmiany wsparcie Izby Wytrzeźwień Nabycie umiejętności postępowania w sytuacjach problemowych, umiejętne, konstruktywne ich rozwiązywanie Wzmacnianie naturalnych potrzeb zdrowego stylu życia, nabycie umiejętności w nawiązaniu prawidłowych kontaktów z rówieśnikami. Ograniczenie zachowań ryzykownych RAZEM Sposoby realizacji zadań. Burmistrz Frampola realizuje program za pośrednictwem powołanego koordynatora programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, który prowadzi realizację programu poprzez: a) współdziałanie z Miejska Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, b) współprace z Miejsko Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej we Frampolu, c) koordynację działań podmiotów, którym zlecone są zadania gminnego programu, d) współpracę ze szkołami, sądem rejonowym, prokuraturą rejonową.