Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 1

Transkrypt

1 Projekt z dnia... Uchwała Nr... Rady Miasta Opola z dnia r. w sprawie przyjęcia Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci w 3 roku życia Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 5 oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, poz. 645, poz. 1318, z 2014 r. poz. 379, poz. 1072) w związku z art. 7 ust. 1 pkt 1 i art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, Nr 216, poz.1367, Nr 225, poz.1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570, Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817, Nr 111, poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278, Nr 178, poz. 1374, z 2010 r. Nr 50, poz. 301, Nr 107, poz. 679, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 165, poz. 1116, Nr 182, poz. 1228, Nr 205, poz. 1363, Nr 225, poz. 1465, Nr 238, poz. 1578, Nr 257, poz i poz. 1725, z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 73, poz. 390, Nr 81, poz. 440, Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 113, poz. 657, Nr 122, poz. 696, Nr 138, poz. 808, Nr 149, poz. 887, Nr 171, poz. 1016, Nr 205, poz. 1203, Nr 232, poz. 1378, z 2012 r. poz. 123, poz. 476, poz. 1016, poz. 1342, poz. 1548, z 2013 r. poz. 154, poz. 879, poz. 983, poz. 1290, poz. 1623, poz. 1646, poz. 1650, z 2014 r. poz. 24, poz. 295, poz. 496, poz. 567, poz. 619, poz. 773, poz. 1004, poz. 1136, poz. 1138, poz. 1146, poz. 1175, poz. 1188, poz. 1491, poz. 1831) Rada Miasta Opola uchwala, co następuje: 1. Przyjmuje się Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci w 3 roku życia, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Opola. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 1

2 Załącznik do uchwały nr Rady Miasta Opola z dnia PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ PNEUMOKOKOWYCH WŚRÓD DZIECI W 3 ROKU ŻYCIA Urząd Miasta Opola Wydział Polityki Społecznej Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 2

3 1. Opis problemu zdrowotnego a. Problem zdrowotny Pneumokok (Streptococcus pneumoniae) jest bardzo rozpowszechnionym patogenem wywołującym zakażenia zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Jest jedną z głównych przyczyn wywołujących zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci i odpowiada za największą ilość zgonów oraz powikłań neurologicznych w przebiegu tych zakażeń. Bakteria ta jest również główną przyczyną zakażeń inwazyjnych u dzieci, innych niż zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, takich jak zapalenie płuc, posocznica (sepsa) oraz zakażenia nieinwazyjne zapalenie ucha u niemowląt i zapalenie zatok u dzieci starszych. Istnieje 90 odmian pneumokoka, w tym 9 szczególnie zjadliwych, powodujących najcięższe zakażenia. Od wielu lat obserwuje się narastającą ich oporność na penicylinę. Szczepy bakterii niewrażliwe na penicylinę są często także oporne na inne antybiotyki, co w znacznym stopniu utrudnia leczenie dzieci zakażonych tą bakterią i powoduje znaczny wzrost kosztów leczenia tych zakażeń. Bakterie są przenoszone drogą kropelkową, a źródło zakażenia stanowi nosiciel. Nosicielami pneumokoków w górnych drogach oddechowych są ludzie. Nosicielstwo to jest najczęściej bezobjawowe, a dotyczy około 5-10 % zdrowych dorosłych i około % zdrowych dzieci. Największy odsetek nosicielstwa, bo aż %, występuje u małych dzieci od 6 miesiąca życia do 5 roku życia. Dzieci te, ze względu na niedojrzały układ immunologiczny, są szczególnie narażone na zachorowanie, a przebywanie w żłobku, przedszkolu, placówce opiekuńczo-wychowawczej, pora roku (sezon zimowy i wiosenny), nawracające zakażenia wirusowe dróg oddechowych, wcześniejsza antybiotykoterapia, złe warunki socjalne czy narażenie na dym tytoniowy potęguje to zagrożenie. b. Epidemiologia Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że zakażenia pneumokokowe są jednym z najpoważniejszych problemów epidemiologicznych naszych czasów i jedną z głównych przyczyn zachorowalności i umieralności dzieci. Szacuje się, iż w wyniku chorób pneumokokowych, co roku umiera od do dzieci na świecie. Zapadalność na choroby pneumokokowe wśród dzieci poniżej 5 roku życia zróżnicowana jest pod względem kraju i regionu świata i występuje na poziomie od 188 do 6.387/ Najwyższa zapadalność występuje w krajach Afryki (średnio 3.627/ ), a najniższa w Europie (średnio 504/ ). Umieralność z powodu chorób pneumokokowych wynosi średnio 133/ , przy czym najwyższa jest w Afryce (399/ ), a najniższa w Europie (29/ ). Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 3

4 Zapadalność wśród dzieci od 0 do 23 miesiąca życia (na ) na inwazyjną chorobę pneumokokową w krajach europejskich w latach W Polsce ogólna częstość występowania inwazyjnej choroby pneumokokowej u dzieci jest podobna, jak w innych krajach europejskich (17,6/ w grupie 0-5 lat oraz 19/ w grupie 0-2 lata). Śmiertelność wywołana przez pneumokoka w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych wynosi 3,4 %. U ponad 10 % dzieci z zapaleniem opon mózgowordzeniowych dochodzi do trwałych uszkodzeń w następstwie choroby. Zapadalność na inwazyjną chorobę pneumokokową (IChP) w Polsce u dzieci do 5 r.ż. Zapadalność na dzieci do 5 r.ż dzieci do 2 r.ż. 17,6 dzieci do 5 r.ż. 5,8 dzieci od 2 r.ż. do 5.r.ż Zapadalność na inwazyjną chorobę pneumokokową w Polsce Według danych Światowej Organizacji Zdrowia liczba zachorowań spowodowanych zakażeniem pneumokokowym z roku na rok sukcesywnie rośnie. W 2010 r. w Polsce zapadło Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 4

5 na inwazyjną chorobę pneumokokową 25 razy więcej dzieci w porównaniu z danymi z lat c. Populacja podlegająca jednostce samorządu terytorialnego i populacja kwalifikująca się do włączenia do Programu Liczba mieszkańców miasta Opola na dzień 15 grudnia 2014 r. to osób. Populacja kwalifikująca się do włączenia do Programu to dzieci w 3 roku życia (od 25 do 36 miesiąca życia). Na terenie miasta Opola w ww. przedziale wiekowym zameldowanych jest obecnie dzieci. d. Obecne postępowanie w omawianym problemie zdrowotnym ze szczególnym uwzględnieniem gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Od października 2011 r., zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1086), szczepienia przeciwko tym bakteriom są refundowane ze środków publicznych wyłącznie u dzieci urodzonych przedwcześnie (poniżej 37 tygodnia ciąży) lub z niską masą urodzeniową (mniej niż g), a także u dzieci do 5 roku życia z grup wysokiego ryzyka. Są to m.in. maluchy po urazach lub z wadami ośrodkowego układu nerwowego, zakażone HIV, po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych oraz implantu ślimakowego, cierpiące np. na zaburzenia odporności, ostrą białaczkę, chłoniaki, sferocytozę wrodzoną, asplenię wrodzoną, dysfunkcję śledziony, po splenektomii lub po leczeniu immunosupresyjnym, przewlekłe choroby serca, przewlekłą niewydolność nerek i nawracający zespół nerczycowy, choroby metaboliczne, w tym cukrzycę oraz przewlekłe choroby płuc w tym astmę. U pozostałych dzieci szczepienia przeciw pneumokokom ujmowane są w wykazie szczepień zalecanych, ale wciąż nie ma możliwości aby uznane zostały za świadczenia gwarantowane. Finansowanie ze środków Ministra Zdrowia lub Narodowego Funduszu Zdrowia tego zakresu świadczeń wymagałoby zmian ustawowych. e. Uzasadnienie potrzeby wdrożenia Programu Infekcje pneumokokowe coraz trudniej jest leczyć, gdyż systematycznie narasta ich oporność na antybiotyki. Bakterie te potrafią być oporne na dwie, trzy, a nawet cztery grupy antybiotyków, więc wybór terapii jest coraz bardziej ograniczony. Dlatego najlepszym wyborem jest zapobieganie tym infekcjom poprzez szczepienia. Zdecydowana większość serotypów wywołujących inwazyjną chorobę pneumokokową w Polsce to serotypy zawarte w szczepionkach skoniugowanych. Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 5

6 Ogromne znaczenie ma fakt, że szczepionki te nie tylko bronią przed zachorowaniem zaszczepioną osobę, ale w przypadku powszechnego stosowania dają tzw. efekt populacyjny. Oznacza to, że również osobnicy nieszczepieni są chronieni przed szerzeniem się szczepów chorobotwórczych, bowiem szczepionka zapobiega nosicielstwu bakterii. Znakomity efekt populacyjny obserwowano w USA już w niedługim czasie po wprowadzeniu do programu szczepień ochronnych szczepionki pneumokokowej u niemowląt i małych dzieci. Okazało się, że w tym czasie w znaczący sposób spadła liczba zachorowań na zapalenia płuc i hospitalizacji z nimi związanych w populacji ludzi dorosłych, która wcale nie była szczepiona. Po prostu zaszczepione dzieci przestały przenosić chorobotwórcze szczepy na swoich rodziców i dziadków. Dodatkowym efektem szczepień jest też zmniejszenie stosowania antybiotyków w populacji szczepionej, bowiem większość infekcji spowodowanych jest przez wirusy, które takiej terapii nie wymagają. Przypadki zakażeń pneumokokowych należy rozpatrywać nie tylko mając na uwadze konsekwencje zdrowotne, ale także wymierne koszty ekonomiczne. Przy tego rodzaju analizach należy uwzględnić wiele elementów, które składają się na całkowity koszt związany z zachorowaniem na inwazyjną chorobę pneumokokową, a mianowicie: koszty wizyt lekarskich, koszty leczenia, koszty powikłań, koszty badań specjalistycznych, koszty hospitalizacji, koszty zwolnień lekarskich we wszystkich grupach społecznych, w tym koszty wynikające z nieobecności w pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem czy innym członkiem rodziny, spadek wydajności w pracy, zmniejszenie produkcji, straty w dochodach spowodowane nieobecnością w pracy, inwalidztwo stałe (np. częściowa utrata słuchu lub głuchota). Oprócz rozwiązań systemowych i konieczności poniesienia odpowiednich nakładów finansowych, równie ważna jest świadomość, zarówno całego społeczeństwa, jak również środowisk medycznych. Badania wskazują, że rekomendacja lekarza odgrywa kluczową rolę w procesie decyzyjnym rodziców dotyczącym skorzystania ze szczepienia przeciw pneumokokom u swoich dzieci. Prowadzenie działań profilaktycznych umożliwia racjonalne obniżenie nakładów na opiekę zdrowotną i jest podstawą rozwoju właściwych relacji na poziomie kraju, regionu Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 6

7 i społeczności lokalnych między organizatorem opieki zdrowotnej i jej odbiorcami, a także jest warunkiem skutecznej i efektywnej poprawy jakości życia. Nieodłącznym elementem profilaktyki jest edukacja zdrowotna, która powinna uświadamiać społeczeństwo jaki prowadzić tryb życia, aby tej choroby uniknąć. 2. Cele Programu a. Cel główny zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu chorób spowodowanych zakażeniami pneumokokowymi wśród dzieci b. Cele szczegółowe ograniczenie bezpośrednich kosztów medycznych związanych z leczeniem ambulatoryjnym i szpitalnym, zwiększenie skuteczności zapobiegania inwazyjnej chorobie pneumokokowej wśród dzieci, zmniejszenie chorobowości populacji ogólnej dzięki podniesieniu odporności populacyjnej, zapewnienie łatwego dostępu dzieciom w 3 roku życia do szczepień przeciwko pneumokokom, podniesienie świadomości zdrowotnej rodziców dzieci w 3 roku życia na temat zakażeń pneumokokowych, kształtowanie właściwych postaw prozdrowotnych oraz promowanie korzyści płynących z profilaktyki c. Oczekiwane efekty spadek częstości występowania inwazyjnej choroby pneumokokowej u dzieci szczepionych, zmniejszenie liczby zgonów oraz hospitalizacji spowodowanych zakażeniami pneumokokowymi, redukcja częstości wizyt ambulatoryjnych oraz zalecanych antybiotykoterapii spowodowanych zakażeniami pneumokokowymi, wzrost świadomości społeczeństwa o zagrożeniach wynikających z inwazyjnej choroby pneumokokowej, zmniejszenie wydatków na ochronę zdrowia związanych z leczeniem chorób spowodowanych zakażeniami pneumokokowymi. Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 7

8 d. Mierniki efektywności odpowiadające celom Programu: procentowa liczba dzieci biorących udział w Programie w stosunku do populacji kwalifikującej się do włączenia do Programu (ocena zgłaszalności i wyszczepialności) liczba zachorowań na inwazyjną chorobę pneumokokową w danym roku w stosunku do lat ubiegłych 3. Adresaci Programu (populacja Programu) a. Oszacowanie populacji, której włączenie do Programu jest możliwe Liczba dzieci, które w latach kwalifikować się będą do wzięcia udziału w Programie (według danych na dzień 15 grudnia 2014 r.) przedstawia się następująco: - w 2015 r dzieci, - w 2016 r dzieci. b. Tryb zapraszania do Programu Program będzie realizowany przez podmiot leczniczy z terenu miasta Opola wybrany zgodnie z obowiązującymi przepisami. Środki finansowe niezbędne do realizacji Programu zostaną przekazane z budżetu jednostki samorządu terytorialnego po zawarciu umowy z realizatorem Programu. Akcja informacyjno-promocyjna prowadzona będzie zarówno przez Urząd Miasta Opola, jak i realizatora Programu. Zaproszenie do uczestnictwa w Programie zamieszczone zostanie na stronie internetowej Urzędu Miasta Opola oraz realizatora Programu, w prasie lokalnej oraz na ulotkach i plakatach dostępnych w miejscach publicznych. Akcję informacyjną prowadzić będą również lekarze pediatrzy zatrudnieni we wszystkich samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, dla których podmiotem tworzącym jest miasto Opole. 4. Organizacja Programu a. Części składowe, etapy i działania organizacyjne I etap Zorganizowanie spotkań informacyjno-szkoleniowych dla personelu medycznego, który będzie uczestniczył w realizacji Programu (ustalenie procedur postępowania przy realizacji Programu). Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 8

9 II etap Przygotowanie materiałów do popularyzacji Programu (broszury, ulotki) oraz akcja informacyjna o Programie. III etap Zebranie podpisanej przez rodziców/opiekunów prawnych dzieci pisemnej zgody na wykonanie szczepienia (Załącznik A). IV etap Podanie szczepionki poprzedzone badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia, które przeprowadzi lekarz pediatra zatrudniony przez realizatora Programu. V etap Edukacja rodziców na temat zagrożeń wywoływanych przez pneumokoki, a także promowanie korzyści płynących z profilaktyki. VI etap Opracowanie i składanie do Urzędu Miasta Opola sprawozdań merytoryczno-finansowych w oparciu o zapisy zawarte w umowie dotacyjnej. b. Planowane interwencje Podanie szczepionki skoniugowanej przeciwko pneumokokom. c. Kryteria i sposób kwalifikacji uczestników Ze względu na ograniczoną wysokość środków finansowych przeznaczonych na realizację Programu jego beneficjentami będą wyłącznie dzieci w 3 roku życia, tj. od 25 do 36 miesiąca życia (mieszkańcy miasta Opola), które wcześniej nie były szczepione przeciwko pneumokokom w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych dla dzieci z grup wysokiego ryzyka finansowanych z budżetu państwa. Kwalifikacja do Programu będzie przebiegała na bieżąco według kolejności zgłaszania się rodziców z dziećmi z ww. przedziału wiekowego i zostanie zakończona w momencie wyczerpania środków finansowych zabezpieczonych w danym roku na jego realizację. d. Zasady udzielania świadczeń w ramach Programu Podczas realizacji Programu planowane jest zaaplikowanie szczepionki przeciwko pneumokokom poprzedzone badaniem lekarskim kwalifikującym do szczepienia, które wykona lekarz pediatra zatrudniony przez realizatora Programu. Rejestracja pacjentów następować będzie osobiście lub telefonicznie w gabinecie zabiegowym od poniedziałku do piątku w godz Ponadto, w ramach realizacji Programu, planowane jest przeprowadzenie działań Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 9

10 edukacyjnych mających na celu podniesienie świadomości zdrowotnej rodziców dzieci uczestniczących w Programie na temat zakażeń pneumokokowych, jak również kształtowania u nich właściwych postaw prozdrowotnych. Każda osoba biorąca udział w Programie otrzyma stosowne ulotki informacyjno-edukacyjne dotyczące skutków zakażeń pneumokokowych, a także korzyści zdrowotnych płynących z profilaktyki. e. Sposób powiązania działań Programu ze świadczeniami zdrowotnymi finansowanymi ze środków publicznych W świetle obowiązujących przepisów szczepienia przeciwko pneumokokom są refundowane ze środków publicznych wyłącznie u dzieci urodzonych przedwcześnie (poniżej 37 tygodnia ciąży) lub z niską masą urodzeniową (mniej niż g), a także u dzieci do 5 roku życia z grup wysokiego ryzyka. U pozostałych dzieci szczepienia przeciwko pneumokokom znajdują się w grupie szczepień zalecanych, ale nierefundowanych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, jak również Ministerstwa Zdrowia. Finansowanie tego zakresu świadczeń ze środków publicznych wymagałoby zmian ustawowych. Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci w 3 roku życia będzie wypełniać lukę w systemie opieki zdrowotnej, która nie jest finansowana ze środków publicznych. Dzięki Programowi rodzice dzieci, dla których koszt szczepionki jest sporym obciążeniem dla domowego budżetu, będą mieć łatwiejszy dostęp do szczepienia. Wdrożenie Programu zmniejszy częstotliwość występowania zakażeń pneumokokowych, a także zmniejszy wydatki na ochronę zdrowia. Ponadto Program kładzie duży nacisk na kształtowanie właściwych postaw prozdrowotnych oraz promowanie korzyści płynących z profilaktyki. f. Sposób zakończenia udziału w Programie i możliwości kontynuacji otrzymywania świadczeń zdrowotnych przez uczestników Programu, jeżeli istnieją wskazania Po zaszczepieniu dziecka każdy rodzic zostanie poinformowany o dalszym postępowaniu w ramach świadczeń gwarantowanych opłacanych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia (np. konsultacja u lekarza pediatry, itp.) w przypadku wystąpienia niepokojących objawów ubocznych. Każdy rodzic indywidualnie podejmie decyzję o ewentualnym dalszym leczeniu dziecka. Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 10

11 g. Bezpieczeństwo planowanych interwencji Wykonano wiele badań klinicznych w Polsce i za granicą, które gwarantują bezpieczeństwo stosowanych szczepionek. Współczesne szczepionki nie zawierają śladowych ilości metali ciężkich, są więc w pełni bezpieczne dla najmłodszych. Ponadto można je łatwo dopasować do istniejącego kalendarza szczepień obowiązkowych, ponieważ mogą być podawane jednocześnie z innymi szczepionkami. Powikłania poszczepienne w postaci gorączki, wysypki, zmniejszenia apetytu są zdecydowanie mniej groźne niż np. powikłania po przebytym pneumokokowym zapaleniu płuc. W Programie będą użyte szczepionki skoniugowane, zarejestrowane i dopuszczone do obrotu w Polsce, zakupione przez realizatora Programu w drodze postępowania przetargowego. W Polsce zarejestrowane są obecnie 2 różne szczepionki skoniugowane: Szczepionka trzynastowalentna (PREVENAR13) w jej skład wchodzą oczyszczone polisacharydy otoczkowe 13 serotypów pneumokoków połączonych z nośnikiem białkowym, przeznaczona jest dla dzieci od 6 tygodnia do 17 roku życia oraz dla dorosłych powyżej 50 roku życia, Szczepionka dziesięciowalentna (SYNFLORIX) w jej skład wchodzą oczyszczone polisacharydy otoczkowe 10 serotypów pneumokoków połączonych z nośnikiem białkowym, przeznaczona jest dla dzieci od 6 tygodnia do 5 roku życia. h. Kompetencje/warunki niezbędne do realizacji Programu Świadczenia w ramach Programu udzielane będą w budynku podmiotu leczniczego z terenu miasta Opola - realizatora Programu, który posiada uprawnienia niezbędne do wykonania szczepień, dysponuje niezbędną wiedzą i doświadczeniem, potencjałem technicznym i ekonomicznym, a także zatrudnia fachową kadrę lekarzy POZ i pielęgniarek. i. Dowody skuteczności planowanych działań Masowe szczepienia szczepionką przeciwko pneumokokom zapoczątkowane w USA w 2000 r. wykazały wśród zaszczepionych dzieci olbrzymi spadek (98 % w grupie wiekowej 0-2 rok życia) zachorowań na zakażenia wywołane przez serotypy zawarte w szczepionce, a także wyraźny spadek nosicielstwa bakterii. Zmniejszyło się także występowanie serotypów pneumokoków opornych na powszechnie stosowane antybiotyki. Szczepienie dzieci poniżej 2 roku życia zredukowało również liczbę zachorowań u dzieci starszych, do 5 roku życia o 84,1 %, u dorosłych o 52 % oraz u osób starszych, po 65 roku życia o 27 %. W latach walkę z rosnącym problemem chorób wywołanych przez pneumokoki, poprzez wdrożenie powszechnych szczepień dzieci, podjęły również kraje Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 11

12 europejskie, m.in. Luksemburg, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Holandia, Norwegia, Szwajcaria, Wielka Brytania, Belgia czy Hiszpania. W krajach tych znacznie spadła liczba najcięższych postaci choroby pneumokokowej, takich jak sepsa lub zapalenie opon mózgowordzeniowych. Zmniejszyła się też zapadalność na zapalenie płuc i ostre zapalenie ucha. Dziesięcioletnie obserwacje ujawniły ponadto zjawisko nazywane efektem populacyjnym: nastąpił spadek zachorowań na inwazyjną chorobę pneumokokową wśród młodszego i starszego rodzeństwa, natomiast wśród dziadków i rodziców zaobserwowano spadek liczby zapaleń płuc. W Polsce od 2006 r. w Kielcach szczepione są wszystkie noworodki. We wstępnych analizach z 2007 r. uzyskano 60 % redukcję hospitalizacji spowodowanych potwierdzonym radiologicznie zapaleniem płuc u dzieci w wieku do 1 roku życia w grupie dzieci szczepionych i 23 % u dzieci w wieku 2-4 roku życia w grupie dzieci nie szczepionych. W tym samym roku redukcja zachorowań na zapalenie ucha środkowego wśród szczepionych dzieci hospitalizowanych wyniosła 85 %. Obecnie w wielu miejscowościach w Polsce (np. w Płocku, Policach, Poznaniu, Kaliszu, Jeleniej Górze, Bogatyni, Krakowie, Bochni, Tarnowie, Lublinie, Puławach, Chełmie, Dębicy, Brzesku, Polanicy Zdrój, itd.), realizowane są podobne programy szczepień. 5. Koszty a. Koszty jednostkowe Koszt szczepienia przeciwko pneumokokom wraz z lekarskim badaniem kwalifikacyjnym (w tym również koszt edukacji rodziców, spotkań informacyjnoszkoleniowych dla personelu medycznego oraz koszty administracyjne) 250 zł. b. Planowane koszty całkowite Planowany koszt całkowity realizacji Programu w 2015 r. to kwota zł. Środki finansowe przeznaczone na ten cel mogą ulec zwiększeniu bądź zmniejszeniu w latach kolejnych w zależności od możliwości budżetowych miasta Opola. c. Źródła finansowania, partnerstwo Program finansowany będzie ze środków budżetu miasta Opola, zgodnie z umową zawartą z jego realizatorem. Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 12

13 d. Argumenty przemawiające za tym, że wykorzystanie dostępnych zasobów jest optymalne Choroby wywołane przez pneumokoki, obok malarii, zostały zakwalifikowane przez Światową Organizację Zdrowia do grupy chorób o najwyższym priorytecie, którym można zapobiegać poprzez szczepienia. Przy ocenie zagrożenia jakie stwarza określona choroba zakaźna, kierowano się 10 kryteriami (według ważności): umieralność, ryzyko epidemiczne lub pandemiczne, wpływ na ekonomię, śmiertelność, zapadalność w regionach, gdzie choroba stanowi największy problem, długotrwałe następstwa choroby, zachorowalność, niski status ekonomiczny, brak alternatywnych sposobów leczenia lub zapobiegania, dotkliwość objawów. Ograniczenie zakażeń pneumokokowych jest możliwe tylko dzięki szczepieniom. Dane z krajów, które wprowadziły powszechne szczepienia przeciwko pneumokokom pokazują, że profilaktyka przynosi konkretne korzyści dla społeczeństwa, co również potwierdzają wstępne dane na temat efektów wprowadzenia powszechnych szczepień przeciwko pneumokokom na skalę lokalną w Polsce. Za szczepieniami przeciwko pneumokokom przemawiają cztery główne argumenty: duża częstość nosicielstwa u dzieci do 5 lat, serotypy zawarte w skoniugowanej szczepionce w 77 % pokrywają się z serotypami odpowiedzialnymi za zachorowania na inwazyjne zakażenia pneumokokowe u dzieci w Polsce, koszty leczenia dzieci z inwazyjną chorobą pneumokokową przewyższają koszty szczepień, dodatkowe efekty szczepień u dzieci to redukcja zachorowań u młodzieży i dorosłych oraz redukcja nosicielstwa i lekooporności w całej populacji. Skutki społeczne związane z leczeniem zakażeń pneumokokowych są również bardzo dotkliwe ze względu na koszty leczenia. Dlatego też profilaktyka w tym zakresie jest konieczna i bardziej opłacalna z punktu widzenia dobra społecznego. W wyniku realizacji Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci w 3 roku życia wydaje się w pełni możliwe obniżenie kosztów funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Przy zmniejszeniu liczby dzieci zagrożonych zakażeniem pneumokokowym koszty opieki zdrowotnej mogłyby również ulec znacznemu obniżeniu. 6. Monitorowanie i ewaluacja a. Ocena zgłaszalności do Programu Zgłaszalność do Programu będzie oceniana na podstawie danych otrzymanych od realizatora Programu dotyczących procentowej liczby dzieci zaszczepionych w stosunku do populacji kwalifikującej się do włączenia do Programu. Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 13

14 b. Ocena jakości świadczeń w Programie Ewaluacja Programu będzie prowadzona na bieżąco. Ocena jakości świadczeń w Programie będzie monitorowana na podstawie: obserwacji realizacji Programu, sprawozdań częściowych przedkładanych przez realizatora Programu. c. Ocena efektywności Programu Końcowa ocena efektywności Programu zostanie dokonana na podstawie następujących kryteriów: zgłaszalności dzieci do udziału w Programie, liczby zachorowań na inwazyjną chorobę pneumokokową w danym roku w stosunku do lat ubiegłych. 7. Okres realizacji Programu Program będzie realizowany corocznie, począwszy od 2015 r. do czasu włączenia powszechnych szczepień przeciwko pneumokokom do obowiązkowej części Programu Szczepień ochronnych finansowanych przez budżet państwa. Opracowano na podstawie: 1. E. Bernatowska, Szczepienia ochronne, Warszawa P. Albrecht, M. Patrzałek, M. Kotowska, A. Radzikowski, Kliniczne i praktyczne efekty szczepień koniugowaną szczepionką pneumokokowi w zapobieganiu inwazyjnej chorobie pneumokokowej, zapaleniom płuc i ucha środkowego u dzieci w świetle doświadczeń polskich i światowych, Pediatria Pol, 84 (1), strony 3-12, Europa szczepi dzieci przeciwko pneumokokom ( 4. W. Hryniewicz, Epidemiologia zakażeń pneumokokowych w Polsce i na świecie, Nowa, 13 walentna koniugowana szczepionka przeciw pneumokokom w świetle aktualnej wiedzy na temat zakażeń Streptococcus pneumoniae, Elsevier Urban&Partner, strony 4-5; Pediatryczny Zespół Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych. Wytyczne Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych dotyczące stosowania 13-walentnej koniugowanej polisacharydowej szczepionki przeciwko pneumokokom PCV13. Pediatria, T.7, strony 10-12; Narodowy Program Zdrowia na lata opublikowany przez Ministerstwo Zdrowia z dnia 15 maja 2007 r. 7. Szczepionki przeciw zakażeniom pneumokokowym ( 8. Jakie rodzaje szczepionek przeciw pneumokokom są dostępne w Polsce? ( Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 14

15 Załącznik A Opole, dnia... Zgoda rodzica/opiekuna prawnego na szczepienie osoby nieletniej objętej świadczeniami zdrowotnymi Ja,..... (imię i nazwisko rodzica / opiekuna prawnego) zam.... (adres zamieszkania) wyrażam zgodę na zaszczepienie mojego / pozostającego pod moją opieką / dziecka...pesel... (imię i nazwisko dziecka) szczepionką przeciw pneumokokom (1 dawka).... (czytelny podpis rodzica / opiekuna prawnego) Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 15

16 Uzasadnienie do projektu uchwały w sprawie przyjęcia Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci w 3 roku życia Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym również z zakresu ochrony zdrowia, należy do zadań własnych gminy. Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz z późn. zm.) określa, iż do zadań własnych gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy m.in. opracowywanie i realizacja oraz ocena efektów programów polityki zdrowotnej wynikających z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy. Zgodnie z art. 48a ust. 1 cyt. wyżej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jednostka samorządu terytorialnego sporządza projekt programu polityki zdrowotnej na podstawie map potrzeb zdrowotnych, o których mowa w art. 95a ust. 1 i 6 ustawy. Ponadto projekt programu polityki zdrowotnej jest przekazywany do Agencji Oceny TechnologiiMedycznychi Taryfikacjiw Warszawiew celu jego zaopiniowania. Zgodnie z art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz z późn. zm.) do dnia ogłoszenia pierwszych map potrzeb zdrowotnych, o których mowa w art. 95a ust. 1 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do sporządzania projektów programów polityki zdrowotnej nie stosuje się obowiązku sporządzania ich na podstawie tychże map. Obecnie trwa proces legislacyjnyzwiązany z wejściem w życie przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie zakresu map potrzeb zdrowotnych. Projekt Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych wśród dzieci w 3 roku życia został wysłany w dniu 6 listopada 2013 r. do ówczesnej Agencji Oceny Technologii Medycznych celem jego zaopiniowania. W pozytywnej opinii z dnia 28 kwietnia 2014 r. stwierdzono, iż Program odnosi się do dobrze zdefiniowanego problemu zdrowotnego zakażeń pneumokokami, a także realizuje priorytety zdrowotne: zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom, zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego oraz poprawa jakości i skuteczności opieki zdrowotnej nad matką, noworodkiem i dzieckiem do lat 3. Program został również pozytywnie oceniony przez Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie pediatrii oraz Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie chorób zakaźnych dla Województwa Opolskiego. Przyjęcie Programu pozwoli na zmniejszenie zachorowalności na zakażenia pneumokokowe, spowoduje również redukcję nosicielstwa oraz lekooporności w całej populacji. Dzięki Programowi dzieci w 3 roku życia, które wkraczają masowo w większe skupiska ludzkie (żłobki, przedszkola, itp.) i które są bardziej podatne na zachorowania na inwazyjną chorobę pneumokokową, będą mieć łatwiejszy dostęp do szczepienia. Ponadto Program kładzie duży nacisk na podniesienieświadomości zdrowotnej rodziców dzieci w nim uczestniczących. Skuteczność szczepień przeciwko pneumokokom uważana jest za dowiedzioną, a korzyści przeważają nad potencjalnym ryzykiem związanym z podawaniem szczepionki. Szczepienia Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 1

17 przeciwko pneumokokom znajdują się w grupie szczepień zalecanych, ale niefinansowanychze środków budżetu państwa. Program będzie realizowany corocznie do czasu włączenia szczepień przeciwko pneumokokom do obowiązkowej części Programu Szczepień Ochronnych finansowanych przez budżet państwa. Jest to zgodne z art. 48 ust. 5 cyt. wyżej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanychze środków publicznych,który mówi, że program polityki zdrowotnej może być realizowany w okresie jednego roku albo wielu lat. Program finansowany będzie ze środków budżetu miasta Opola określonych w uchwale budżetowej na każdy rok. Projekt uchwały opracowała: Justyna Hyziak Kierownik Referatu Zdrowia w WydzialePolityki Społecznej Id: C0BCF1D3-FF4E-4D06-A583-FE8C3AF745CA. Projekt Strona 2