UPOWSZECHNIANIE NAUKI

Transkrypt

1 UPOWSZECHNIANIE NAUKI Zadanie 1. Organizacja konferencji, wystaw oraz popularyzacja nauki I. ORGANIZACJA KONFERENCJI W roku 2011 zorganizowano samodzielnie lub we współpracy z innymi jednostkami 10 konferencji i szkół międzynarodowych, a także 4 spotkań międzynarodowych projektów. Organizacja i współorganizacja konferencji i szkół międzynarodowych: A. konferencji międzynarodowych, w których IFJ PAN był głównym organizatorem: Zakłady: NZ42, NZ14, NZ23 We współpracy z Instytutem Fizyki UJ, Wydziałem Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH, PAU, Komitetem Fizyki PAN zorganizowano w Krakowie w dniach stycznia 2011 r. Cracow Epiphany Conference on the First Year of the LHC. Była to siedemnasta konferencja z tej serii, zapoczątkowanej w 1995 r. Wzięło w niej udział 119 uczestników, w tym 20 z zagranicy. W konferencji uczestniczyli naukowcy, fizycy i doktoranci reprezentujący uniwersytety oraz instytuty zlokalizowane w Europie oraz Ameryce Północnej. Zaproszeni goście z polskich i zagranicznych instytucji wygłosili w sumie 42 referaty. Wybór tematyki konferencji w 2011 roku był naturalny w świetle niedawno rozpoczętego eksperymentu przy zderzaczu LHC w CERN. Jest to w tej chwili największe na świece urządzenie badawcze w fizyce cząstek elementarnych i przez wiele lat będzie ono dostarczać przełomowych wyników. W roku 2010 LHC osiągnęło rekordową energię 7 TeV w zderzeniach pp i dostarczyło świetlności na poziomie 90 pb-1 zarówno do eksperymentów ATLAS jak i CMS. Rozpoczęło to nową erę w fizyce cząstek elementarnych. W pracach przy LHC bierze udział szereg polskich ośrodków naukowych zaangażowanych we wszystkich czterech eksperymentach: ALICE, ATLAS, CMS i LHCb. Konferencja miała na celu przedstawienie aktualnego stanu akceleratora i eksperymentów oraz pierwszych wyników fizycznych i wybranych wyników teoretycznych. Była okazją do zaprezentowania tematów, którymi zajmują się polscy fizycy. W ramach konferencji wygłoszonych zostało ponad 40 referatów ze wszystkich eksperymentów LHC oraz z zagadnień teoretycznych. A. Siemko przedstawił status akceleratora od strony technicznej. Referaty przeglądowe w imieniu poszczególnych eksperymentów wygłosili: M. Kowalski (ALICE), M. Schott (ATLAS), M. Konecki (CMS) oraz P. de Simone (LHCb). Przegląd teoretyczny został dokonany przez B. F. L Ward. Wyniki z konkurencyjnego projektu Tevatron w USA przedstawił K. Śliwa. Pozostali wykładowcy zaprezentowali szereg wyników pomiarowych i studiów dokonanych w ciągu pierwszego roku działania eksperymentu LHC. Nacisk położony był na poszukiwania sygnałów nowej fizyki zarówno w zderzeniach pp jak i Pb+Pb. Była to jedna z konferencji, na której po raz pierwszy pokazano nowe wyniki uzyskane w zderzeniach ciężkich jonów w LHC, przy energii 14 razy większej niż energia osiągalna w eksperymencie RHIC w USA. Prezentacje dotyczyły różnych aspektów fizyki LHC, zarówno w dziedzinie QCD, EW jak i nowej fizyki spoza Modelu Standardowego. Podobnie jak w latach poprzednich ostatni dzień konferencji był przeznaczony dla młodych naukowców (studentów i doktorantów). W tym roku było wyjątkowo dużo, bo aż 11 prezentacji, wszystkie na bardzo wysokim poziomie naukowym. Sesja ta była doskonałą okazją do promocji młodych naukowców na forum międzynarodowym. 66

2 Strona www poświęcona konferencji: Materiały konferencyjne jak co roku opublikowano jako lipcowy numer czasopisma Acta Physica Polonica B. Referaty dostępne są również na stronie internetowej poświęconej konferencji. Zakłady: NZ52, NZ53 W dniach maja 2011 r. zorganizowano w Zakopanem we współpracy z Komitetem Fizyki PAN i Biurem Współpracy z Zagranicą PAN międzynarodową konferencję pt. Zakopane School of Physics. Konferencja organizowana jest periodycznie w ramach serii pod wspólną nazwą: Zakopane School of Physics. Na tegorocznej, 46-konferencji zatytułowanej Breaking Frontiers: Submicron Structures in Physics and Biology wygłoszono 23 wykłady na zaproszenie (45 min) oraz 17 wybranych seminariów (20 min), wszystkie te wystąpienia miały charakter plenarny i odbywały się w języku angielskim. Wystawiono także 38 plakatów, które były dyskutowane na dedykowanej sesji plakatowej. Uczestnikami konferencji było 94 fizyków, w tym 30 z ośrodków zagranicznych; ok. 50% uczestników to doktoranci i młodzi pracownicy naukowi tuż po doktoracie. Materiały konferencyjne zostały opublikowane w Acta Physica Polonica A 121 (2) (2012). Zakład NZ31 W dniach lipca 2011 zorganizowano w Zakopanem XXVII cykliczną konferencję Neutron Scattering Spectroscopy and Related Problems popularnie zwaną Janik`s friends meeting. Uczestniczyło w niej 44 fizyków i chemików w tym 10 gości zagranicznych. W czasie przedpołudniowych sesji przedstawiono 21 referatów, z których 7 wygłosili goście z zagranicy, a 6 pracownicy i doktoranci IFJ PAN. Cztery wystąpienia zaprezentowane w ramach sesji wieczornych były poświęcone tematyce interdyscyplinarnej, historii nauki oraz szeroko rozumianej kulturze. Celem konferencji była możliwość wymiany poglądów z wybitnymi naukowcami z zagranicy (Japonii, Wietnamu, Francji, Rosji, Belgii, Norwegii, Niemiec, Włoch) oraz z Polski, jak również sposobność nawiązywania nowych możliwości współpracy. Konferencję zainaugurowało wystąpienie Dyrektora IFJ PAN prof. dr hab. Marka Jeżabka, który przedstawił plany związane z powstającym przy Instytucie Centrum Cyklotronowym Bronowice. Tematyka konferencji obejmowała prezentacje osiągnięć naukowych związanych z zagadnieniami materii miękkiej. Omówiono wyniki eksperymentalne i teoretyczne uzyskane dla substancji należących do różnych grup związków, między innymi ciekłokrystalicznych, magnetycznych oraz innych materiałów funkcjonalnych. Podejmowano zagadnienia związane wykorzystaniem spektroskopii neutronowej i komplementarnych metod pomiarowych takich jak kalorymetria adiabatyczna, dyfraktometria, spektroskopia optyczna i dielektryczna, oraz obliczeń kwantowo-mechanicznych. Materiały konferencyjne (między innymi prezentacje) zostały zamieszczone na stronie: Zakład NZ56 W dniach 7-9 września 2011 r. w Krakowie zorganizowano konferencję VI Kraków - Winnipeg Conference on Advanced Bioimaging Technologies. Współorganizatorami konferencji byli: Wydział Fizyki Akademii Górniczo-Hutniczej, Institute of Biodiagnostics National Research Council (Winnipeg, Kanada) oraz Komitet Fizyki PAN. Wzięło w niej udział 67 uczestników, w tym 27 z zagranicy. Wygłoszono 28 referatów oraz zaprezentowano 67

3 15 posterów. Materiały konferencyjne zostały zamieszczone na stronie WWW: oraz wydrukowane w formie książki abstraktów. Celem Konferencji było zacieśnienie współpracy międzynarodowej i krajowej pomiędzy fizykami, biologami i lekarzami w zakresie rozwoju i zastosowania nowoczesnych technik obrazowania magnetyczno-rezonansowego. Tematyka sesji naukowych obejmowała między innymi: obrazowanie MR mózgu, obrazowanie molekularne, hiperpolaryzację, obrazowanie w wysokich polach, nowe techniki obrazowania MR oraz zastosowanie obrazowania MR do wspomagania neurochirurgii. Dodatkowo odbyła się sesja poświęcona pamięci prof. Andrzeja Jasińskiego, twórcy i wieloletniego kierownika pierwszego w Polsce zespołu obrazowania magnetycznorezonansowego (obecnie Zakład Tomografii MR IFJ PAN). W czasie konferencji dokonano oficjalnego otwarcia laboratoriów wyposażonych w nową aparaturę: tomograf badawczy MR 9.4T w Instytucie Fizyki Jądrowej oraz niskopolowy system obrazowania MR 0.2 T w Akademii Górniczo-Hutniczej. Zakłady: NZ62, NZ55 We współpracy z Collegium Medicum UJ, Polskim Towarzystwem Badań Radiacyjnych oraz Polskim Towarzystwem Kardiologicznym w dniach 2-3 września 2011 r. zorganizowano w Krakowie konferencję Science as public duty - following the ideas and work of Maria Skłodowska-Curie; Satelite Symposjum of the 14th International Congress of Radiation Research; Session: "Physical and biological basis of hadron radiotherapy". Wzięło w niej udział 172 uczestników, w tym 45 z zagranicy. Konferencja dotyczyła zagadnień związanych z aktualnymi tematami zastosowania wiązek protonowych i jonowych w radioterapii. Omawiano zagadnienia związane z dozymetrią wiązek jonowych, prezentowano też prace związane dotyczące narażenia pacjenta na promieniowanie wtórne. Poruszano zagadnienia dotyczące aspektów klinicznych radioterapii protonowej i jonowej, a także prace dotyczące radiobiologii w kontekście radioterapii hadronowej. Przedstawiono również istotne kwestie związane z projektowaniem i uruchamianiem nowych ośrodków radioterapii protonowej i jonowej. Zagadnienia prezentowane na konferencji były ściśle związane z projektami realizowanymi w IFJ PAN, w szczególności z planowanym na 2013 rok uruchomieniem nowego ośrodka radioterapii protonowej. Zakład NZ11 W dniach września 2011 r. IFJ PAN we współpracy z Komitetem Fizyki PAN i Biurem Współpracy z Zagranicą zorganizował w Krakowie konferencję H1 Collaboration Meeting. Konferencja była cyklicznym zebraniem członków międzynarodowej współpracy H1, której celem są badania podstawowe w zakresie fizyki cząstek elementarnych. Współpraca, powstała ~25 lat temu, zebrała dane w procesach zderzeń elektronów/pozytonów z protonami na akceleratorze HERA w Hamburgu. Zbieranie danych zakończyło się w połowie 2007 roku, ale analiza będzie trwać co najmniej do końca 2013 roku. W konferencji wzięło udział 48 uczestników, w tym 31 z zagranicy, reprezentujących 19 instytucji z 10 krajów. Ponadto kilka osób z zagranicy brało udział w konferencji w systemie audio-video. Wygłoszono 40 referatów na sesjach pięciu grup roboczych oraz na sesji plenarnej. Dotyczyły one takich zagadnień jak: 1) przegląd działalności eksperymentu H1 w ostatnim okresie, 2) stan wszystkich prowadzonych analiz oraz plan publikacji, 3) projekt data preservation mający na celu zachowanie zebranych danych i konsolidację całego oprogramowania, aby w ciągu następnych lat można było wykonać nowe analizy 68

4 fizyczne, 4)status i plany dotyczące pakietu do wyznaczenia gęstości partonów, 5) wspólne analizy eksperymentów H1 i ZEUS. Referaty z prowadzonych analiz obejmowały szeroką tematykę : procesy dyfrakcyjne, produkcja ciężkich kwarków, hadronowe stany końcowe i QCD oraz inkluzywne pomiary w rozpraszaniu głęboko nieelastycznym. Zakład: NZ43 Konferencja III Międzynarodowa Konferencja "Combinatorial Physics" odbyła się w dniach listopada 2011 r. w Krakowie. Współorganizatorami konferencji byli: Biuro Współpracy z Zagranicą PAN, Komitet Fizyki PAN, CNRS, Ambasada Francji w Warszawie, Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, Instytut Fizyki PAN oraz Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wzięło w niej udział 20 uczestników, w tym 16 z zagranicy. B. konferencji międzynarodowych, w których IFJ PAN był współorganizatorem Zakład NZ41 i NZ17, NZ23 W dniach września 2011 r. PAU, IFJ PAN, UJ, PK, UJK w Kielcach, Helmholtz International Center zorganizowały w Krakowie konferencję Strangeness in Quark Matter. Wzięło w niej udział 165 uczestników, w tym 112 z zagranicy. Zaproszeni goście z polskich i zagranicznych instytucji wygłosili w sumie 123 referaty (50 referatów w sesji plenarnej i 70 w sesjach równoległych). Strona www poświęcona konferencji: Materiały konferencyjne zostaną opublikowane w Acta Physica Polonica B (referaty z sesji plenarnej) oraz Acta Physica Polonica B Proceedings Supplement (referaty z sesji równoległych). Referaty dostępne są również na stronie internetowej poświęconej konferencji. Zakład NZ14 Akademickie Centrum Komputerowym CYFRONET AGH w Krakowie we współpracy Akademią Górniczo-Hutnicza i IFJ PAN zorganizowało w Krakowie w dniach 7-9 listopada 2011 r. Cracow Grid Workshop - CGW'11. Konferencja, która jest wydarzeniem cyklicznym odbyła się po raz jedenasty. Wzięło w niej udział 100 uczestników, w tym 30 z zagranicy. Zakład NZ14 W dniach listopada 2011 r. PAU, Politechnika Krakowska, Instytut Fizyki UJ i IFJ PAN zorganizowały w Krakowie Workshop on QCD and Diffraction at the LHC. W spotkaniu wzięło udział 47 uczestników, w tym 24 z zagranicy. Spotkanie dedykowane było przedstawieniu wyników najnowszych analiz eksperymentalnych i teoretycznych oddziaływań proton-proton i ciężkich jonów przy energiach LHC. Dyskusja skupiła się na następujących tematach: - bieżące wyniki eksperymentalne LHC, - problem saturacji, - fizyka małych wartości x na LHC, - pomiary dyfrakcji na LHC, - badania hadronowych stanów końcowych, - możliwości badań procesów foton-foton i oddziaływań ciężkich jonów. 69

5 Wygłoszono 29 referatów. Część czasu spotkania stanowiły sesje poświęcone dyskusjom przedstawianych wyników. Strona poświęcona spotkaniu to: Organizacja spotkań naukowych międzynarodowych projektów Zakład NZ13 W dniach kwietnia 2011 r. IFJ PAN zorganizował w Krakowie spotkanie Advanced Techniques in LLRF Control for XFEL - Collaboration Workshop. Warsztaty te organizowane są cyklicznie dwa razy w roku od 2008 roku. W spotkaniu w Krakowie wzięło udział 34 uczestników, w tym 11 z zagranicy. Stało się ono okazją do prezentacji osiągnięć i postępu prac poszczególnych instytucji uczestniczących w pracach nad projektem systemu sterowania fazy pola elektromagnetycznego w nadprzewodzących wnękach przyspieszających wiązkę w XFEL. Wygłoszono 2 zaproszone wykłady oraz 33 seminaria, wszystkie w języku angielskim. Znaczną część czasu poświęcono przedyskutowaniu planu pracy na najbliższy okres oraz skoordynowanie wysiłków przy tworzeniu Systemu LLRF dla XFEL. Zakład NZ16 W dniach odbyło się w Krakowie, zorganizowane przez IFJ PAN, międzynarodowe spotkanie (warsztaty) European Analysis Forum Workshop, Europejskiej Grupy Analizy (EAF), działającej w ramach eksperymentu T2K. Wzięło w nim udział 32 uczestników, w tym 15 fizyków z laboratoriów z Hiszpanii, Kanady, Rosji, Szwajcarii i Włoch. Zebranie poświęcone było podsumowaniu pracy w zakresie: kalibracji, rekonstrukcji przypadków oraz analizy wybranych oddziaływań neutrin w detektorach śladowych bliskiej stacji pomiarowej ND280 eksperymentu T2K. Przedstawiona została nowa kalibracja dla identyfikacji cząstek w komorze projekcji czasowej (TPC), aktualny stan globalnej rekonstrukcji torów (połączenie rekonstrukcji ze wszystkich segmentów detektora ND280) oraz poszukiwań wierzchołków oddziaływań. Zaprezentowano nowe narzędzia analizy. W analizie oddziaływań neutrin w bliskim detektorze skoncentrowano się na oddziaływaniach z wymianą prądów naładowanych (CC) oraz na porównaniu podstawowych charakterystyk danych zebranych w 2011 roku z nowo wysymulowaną próbką danych Monte Carlo. Ponadto, sprawdzono spójność danych zebranych w różnych okresach czasu, tj. w 2010 i w 2011 roku. Zakład NZ22 30 sierpnia 2011 r. IFJ PAN zorganizował w Krakowie ECOS-NA02 Steering Commeetee Meeting (European Collaboration On Stable ion beams) - Network Activities in ENSAR (European Nuclear Science and Applications Research) 7. PE UE.. W spotkaniu wzięło udział 11 uczestników, w tym 7 osób z zagranicy. Zakład NZ52 W dniach listopada 2011 r. IFJ PAN we współpracy z King s College (UK) zorganizował w Paryżu Joint Final Event of the COST Action MP0601 Short Wavelength Laboratory Sources. W spotkaniu wzięło udział 52 uczestników, w tym 44 osób z zagranicy. 70

6 Organizacja krajowych warsztatów i seminariów Zakład NZ62 W dniu 4 kwietnia 2011 r. w IFJ PAN zostały zorganizowane warsztaty pt. Dozymetria promieniowania wtórnego i rozproszonego w radioterapii protonowej i konwencjonalnej. Wiązało się ono z podsumowaniem realizacji projektu norweskiego. W spotkaniu wzięło udział 50 uczestników w tym 1 z zagranicy. Zakład NZ55 7 października 2011 r. zorganizowano w Krakowie ekspercki panel dyskusyjny dotyczący zagrożeń zdrowia związanych z polami elektromagnetycznymi w odniesieniu do zagrożeń wynikających z niskich (diagnostycznych) i wysokich (terapeutycznych) dawek promieniowania jonizującego. W spotkaniu wzięło udział 25 uczestników, w tym 1 wykładowca z zagranicy. Wygłoszono 3 referaty. Zakład NZ54 Dnia 25 października 2011 IFJ PAN zorganizował Seminarium Naukowe Badania i Rozwój Technologii dla Kontrolowanej Syntezy Termojądrowej otwierające realizację strategicznego projektu badawczego NCBiR Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej. W Seminarium wzięło udział 35 osób, wygłoszono 8 referatów. Zakład NZ54 i NZ58 Dnia 9 grudnia 2011 IFJ PAN zorganizował we współpracy z CLOR Seminarium Naukowe Rozwój metod zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej dla bieżących i przyszłych potrzeb energetyki jądrowej otwierające realizację strategicznego projektu badawczego NCBiR Technologie wspomagające rozwój bezpiecznej energetyki jądrowej. W Seminarium wzięło udział 60 osób, wygłoszono 22 krótkie prezentacje. 71