Stobiecki Karol Franciszek Józef ( ), malarz, prawnik (str. 92; 93; 94; 95 Albumu)

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Stobiecki Karol Franciszek Józef ( ), malarz, prawnik (str. 92; 93; 94; 95 Albumu)"

Kajetan Wiktor Socha
6 lat temu
Przeglądów:

Stobiecki Karol Franciszek Józef (1908-1970), malarz, prawnik (str. 92; 93; 94; 95 Albumu) Ur.

1 Stobiecki Karol Franciszek Józef ( ), malarz, prawnik (str. 92; 93; 94; 95 Albumu) Ur. 10 IX w Tarnopolu, był synem Zdzisława, lekarza wojskowego w randze pułkownika, i Marii z Petelenzów, miał młodszą siostrę Annę (ur. 1911), po mężu Kopczyńską. Wychowany w rodzinie o tradycjach patriotycznych, interesował się S. dziejami Polski, szczególnie kulturą sarmacką, zwłaszcza na kresach wschodnich, dawnym uzbrojeniem, wojnami napoleońskimi i XIX-wiecznymi powstaniami. Szkołę powszechną, a następnie gimnazjum, ukończył w Tarnopolu; egzamin maturalny zdał w r Już jako uczeń malował akwarele przedstawiające epizody z historii Polski: Fragmenty z bitwy pod Stoczkiem (1922), Atak husarii na janczarów (1923). Studiował na Wydz. Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza i równocześnie uczył się malarstwa w lwowskiej szkole Stanisława Kaczor-Batowskiego oraz w pracowniach Kazimierza Sichulskiego i Zygmunta Rozwadowskiego. Namalował wówczas m.in. Oddział jeźdźców w lesie (1929) i Polowanie (1930). Po ukończeniu w r studiów prawniczych wrócił do Tarnopola i w l pracował w Wydz. Rolnictwa i Reform Rolnych Urzędu Wojewódzkiego. W l odbył aplikację w kancelarii notarialnej w Łańcucie. Jednocześnie malował i brał udział w wystawach artystycznych. Uprawiał akwarelę, gwasz, malarstwo olejne i rysunek. Kontynuował tradycję malarstwa realistycznego o tematyce historycznej, batalistycznej i rodzajowej, zwłaszcza twórczości Kaczor-Batowskiego i Rozwadowskiego, czerpał także inspirację z literatury polskiej (Potyczka ułana, 1937); niewiele malował pejzaży i portretów. Po wybuchu II Wojny Światowej, w r. 1939, przeniósł się S. do Lwowa; w czasie okupacji sowieckiej pracował tam w Muzeum Historycznym i działał w kooperatywie «Artysta». Od r mieszkał w Krośnie, utrzymując się z malowania. W tym okresie powstał m.in. obraz Złota jesień (1942). Po wyzwoleniu miasta spod okupacji niemieckiej w r. 1944, podjął S. współpracę z Wydz. Kultury i Sztuki przy Starostwie; działał w miejscowym kole plasty-

ków i organizował oddział Związku Zawodowego Artystów Plastyków. Współpracował też z malarzem Zdzisławem Truskolaskim przy wydaniu dwóch numerów pisma Sztuka i Życie.

W sierpniu opuścił Krosno i przeniósł się do Leszna. Był jednym z założycieli i przewodniczącym sekcji plastyków Tow. Miłośników Kultury im. Karola Kurpińskiego, a po jej przekształceniu w Stow.

2 ków i organizował oddział Związku Zawodowego Artystów Plastyków. Współpracował też z malarzem Zdzisławem Truskolaskim przy wydaniu dwóch numerów pisma Sztuka i Życie. W marcu 1945 uczestniczył tamże w I Wystawie Malarskiej zorganizowanej przez ZPAP, a w czerwcu t.r. w Salonie Wiosennym (w salach Gimnazjum Tkackiego). W sierpniu opuścił Krosno i przeniósł się do Leszna. Był jednym z założycieli i przewodniczącym sekcji plastyków Tow. Miłośników Kultury im. Karola Kurpińskiego, a po jej przekształceniu w Stow. Plastyków Leszczyńskich jego wiceprezesem i następnie prezesem. W r. 1946, kontynuując główne wątki swej twórczości, namalował Potyczkę i Ułanów w ataku. Ukończył kurs muzeologiczny w Krakowie, zorganizowany przez Zarząd Związku Muzeów w Polsce i opiekował się zbiorami planowanego Muz. Regionalnego w Lesznie. T.r. wystawiał w Lesznie i Kaliszu. Do lutego 1947 pracował w Lesznie w spółdzielni «Rolnik», następnie (1 III-31 X t.r.) kierował sekretariatem Komitetu Obchodów 400-lecia Nadania Praw Miejskich m. Lesznu. Na jubileusz ten namalował w l , przy współpracy malarza-amatora Leona Rozpendowskiego, wielkich rozmiarów panoramę Bitwa na Psim Polu.

3 Obraz eksponowany w r w Lesznie w oddzielnym baraku na Wystawie Rolniczo-Przemysłowej, został t.r. wyróżniony nagrodą Min. Kultury i Sztuki. Na polecenie marsz. Michała Żymierskiego panoramę zakupiło Tow. Przyjaciół Żołnierza i przekazało na Wystawę Ziem Odzyskanych we Wrocławiu, gdzie wystawiono ją w r w osobnym pawilonie. Bitwę na Psim Polu oglądali m.in. uczestnicy odbywającego się tamże Kongresu Pokoju, wśród nich także P. Picasso; po zamknięciu wystawy panorama zaginęła. Od r był S. członkiem ZPAP. Kierował (1 X t.r. 30 VI 1948) Referatem Oświaty, Kultury i Sztuki w Zarządzie Miejskim Leszna. W r wystawiał w Ostrowie Wielkopolskim. Namalowanie Bitwy na Psim Polu stało się przełomem w życiu S-ego, który w r przeniósł się do Wrocławia. Początkowo pracował tam w dziale propagandy wizualnej Zarządu Okręgu Tow. Przyjaciół Żołnierza (1 VII t.r. 28 II 1950), następnie był instruktorem w Wydz. Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej ( ), kierownikiem-instruktorem Klubu Amatorów Plastyków ( ) oraz krótko adiunktem w Działach Wydawniczym i Oręża Muz. Śląskiego (1961). Był członkiem Tow. Archeologicznego (od r. 1956), prezesem Stow. Miłośników Dawnej Broni i Barwy (od t.r.) oraz przewodniczącym Tow. Przyjaciół Muz. Wojska przy Muz. Historycznym m. Wrocławia (od r. 1958). Na początku l. pięćdziesiątych włączył się w nurt malarstwa socrealistycznego, tworząc Dom wśród ruin, Stadninę Państwową namalowaną wspólnie z Marią Dawską, Pejzaż z fabryką; malował także widoki miasta i jego okolic, m.in. Wrocław, pejzaż miejski, Widok na Odrę, Pejzaż z Obornik. Brał udział w Salonach Zimowych w Radomiu (1951 2, 1956) i wystawach ogólnopolskich w Warszawie (1953, 1959, ). W r należał do założycieli wrocławskiej «Grupy 8» (zarejestrowanej w r. 1957), uprawiającej malarstwo realistyczne, która chciała dotrzeć ze sztuką do najszerszych kręgów odbiorców. Z «Grupą 8» wystawiał we Wrocławiu w Domu Oficera (w grudniu 1956) i Salonie Biura Wystaw Artystycznych (BWA, we wrześniu 1957), a następnie w Katowicach w Muz. Śląskim (1959), Jeleniej Górze, Kowarach, Zgorzelcu, Turowie (1962), Wałbrzychu, Kłodzku, Górze Śląskiej (1964) oraz ponownie we Wrocławiu w BWA (1961, 1963, 1965, 1967). Uczestniczył w ogólnopolskiej wystawie Szlakiem Chopina w Dusznikach Zdroju, I i III Wystawie Plastyki Ziem Nadodrzańskich, I Biennale Grafiki w Krakowie (1960), wystawach warszawskich: Grafika Artystyczna i Rysunek w XVlecie PRL (1961), Twórczość plastyczna w XX-leciu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Wystawa Prehistorii i Archeologii (obie 1964), oraz wrocławskiej Malarstwo, Rzeźba, Grafika (1967), a także ogólnopolskiej 25-lecie Ludowego Wojska Polskiego w twórczości plastycznej (1968). Miał osiem wystaw indywidualnych: we Wrocławiu (1957, 1958, 1960, 1963 i

4 1965), Jaworze, Miliczu (1960) oraz objazdową z cyklu Poznaj plastyków dolnośląskich (1962 3). Niejednokrotnie wracał do przedwojennej tematyki swego malarstwa, m.in. w obrazach Ułan z końmi (1960) i Szarża (ok. r. 1960). W r otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki. Od r pracował jako dyrektor Państw. Ogniska Kultury Plastycznej we Wrocławiu. S. zmarł 7 III 1970 tamże, został pochowany 10 III na cmentarzu parafialnym przy ul. Odona Bujwida. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1968). Po jego śmierci TPSP i Muz. Śląskie zorganizowały w r wystawę retrospektywną, prezentującą 141 jego prac, w tym wiele ilustracji do dzieł literackich. W małżeństwie z Eleonorą z Bojanowskich, byłą więźniarką obozu Auschwitz- Birkenau, zawartym 13 III 1946 w Lesznie, miał S. dwie córki: Marię (ur. 1947), anglistkę, i Joannę (ur. 1956), bibliotekarza, zamężną Nitribitt. Prace Stobieckiego znajdują się m.in. we Wrocławiu w Muzeach Narodowym i Historycznym (szkic do panoramy Bitwa na Psim Polu) oraz Zakł. Narodowym im. Ossolińskich, a także w zbiorach prywatnych, w tym w posiadaniu rodziny. Bibliografia: Polska Sztuka Współczesna. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Wr s. 382; Sztuka Polska XX w. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Wr s. 560; Karol Stobiecki Wystawa malarstwa i rysunku, katalog, sierpień wrzesień 1970, Wr. 1970; Wystawa plastyki Ziem Nadodrzańskich, Maj 1959, katalog, Wr. 1961; Chowański A., Ostatnia panorama Rzeczpospolitej, Odra 1974 nr 5 s. 22 7; Geppert E., Uwagi o stronie plastycznej Wystawy Ziem Odzyskanych, Przegl. Artyst nr 8 9; Halec J. M., Biogram Karola Stobieckiego (mszp. w posiadaniu autorki); Hermansdorfer M., Artyści Wrocławia , Wr s. 13, 27, 33; Księga jubileuszowa Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy. Studia do dziejów dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego, Kr cz. XI s. 204; Leśnicki Z., Panorama europejska jako fenomen kulturowy oraz historia ośmiu panoram polskich, W s. 91 3; Pol. życie artyst. w l ; Rainczak K., W Salonie BWA, Gaz. Robotn nr 273; Winkler K., Malarstwo i rzeźba na Wystawie Z.O., Dzien. Liter nr 40 s. 4 5; Zelenay T., Polemicznie o ocenach wystawy «Grupy 8», Słowo Pol nr 234; Gaz. Robotn nr 294, 1965 nr 351 dod. Magazyn Tyg. ;

5 Nowe Sygnały 1957 nr 38 s. 6; Odra 1961 nr 9, 1967 nr 10; Słowo Pol nr 281, 1966 nr 282; Sztuka i Życie. Dwutyg. Zw. Zawodowego Artystów Plastyków w Krośnie 1945 nr 1 2; Wieczór Wrocławia 1975 nr 99 s. 5; Muz. Narod. we Wr.: Życiorys S-ego; Informacje córki S-ego, Joanny Nitribitt z Krynicy, Bogdana Góreckiego, Jerzego Zarawskiego oraz Janusza Halickiego z Wr. Jolanta Laskownicka Biogram został opublikowany w latach w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego. zdjęcie portretowe ze zbiorów rodzinnych zdjęcie Bitwy na Psim Polu z Internetu

Podobne dokumenty

Franciszek Wójcik (1903-1984)

Franciszek Wójcik (1903-1984) wystawa: Pejzaże z Rzymu i Zakopanego 04.03.2011 18.03.2011 Connaisseur Salon Dzieł Sztuki Kraków, Rynek Główny 11 Franciszek Wójcik (1903-1984) Urodzony 2 stycznia 1903 r.