Free Software: ROZWÓJ, ZASTOSOWANIA,

Transkrypt

1 Free Software: ROZWÓJ, ZASTOSOWANIA, PERSPEKTYWY Grzegorz J. Nalepa Laboratorium Informatyki Katedra Automatyki Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków c 2009 by G. J. Nalepa Creative Commons Attribution-No Derivative Works 3.0 License TUO c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

2 PLAN PREZENTACJI 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

3 PLAN PREZENTACJI Prosta Historia 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

4 Prosta Historia CAŁKIEM ZWYKŁY PROBLEM zaprosiliśmy hydraulika, aby założył nam zlew po jego wizycie ogladaliśmy zlew, aby dowiedzieć się czegoś o hydraulice dzięki temu pomogliśmy sasiadowi założyć jego nowy zlew przy jego zakładaniu, nauczyliśmy się jeszcze lepszego uczelniania silikonem dzięki temu poprawiliśmy nasz zlew a potem zlewy w całej kamienicy... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

5 Prosta Historia NIE CAŁKIEM WYIMAGINOWANY PROBLEM kupiliśmy (dostaliśmy?) program, a może urzadzenie, którego częścia jest program zaczynamy mieć kłopoty (coś nie działa jak powinno) szukamy wsparcia producenta (bezskutecznie... ) w celu wykrycia błędu próbujemy stwierdzić jak nasz program działa prosimy o pomoc przyjaciela sasiada (kopiujemy mu nasz program, aby pomógł) nasz sasiad ma zdolna córkę informatyka, która jest na stypendium w dalekim kraju udaje się jej wykryć usterkę, naprawić ja, a przy okazji rozpowszechnia poprawkę wśród innych zainteresowanych wszyscy korzystaja... dumni z siebie, wysyłamy poprawkę do producenta, żeby wszyscy skorzystali c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

6 Prosta Historia NIE CAŁKIEM WYIMAGINOWANY PROBLEM kupiliśmy (dostaliśmy?) program, a może urzadzenie, którego częścia jest program zaczynamy mieć kłopoty (coś nie działa jak powinno) szukamy wsparcia producenta (bezskutecznie... ) w celu wykrycia błędu próbujemy stwierdzić jak nasz program działa prosimy o pomoc przyjaciela sasiada (kopiujemy mu nasz program, aby pomógł) nasz sasiad ma zdolna córkę informatyka, która jest na stypendium w dalekim kraju udaje się jej wykryć usterkę, naprawić ja, a przy okazji rozpowszechnia poprawkę wśród innych zainteresowanych wszyscy korzystaja... dumni z siebie, wysyłamy poprawkę do producenta, żeby wszyscy skorzystali idziemy do więzienia... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

7 Prosta Historia OGRANICZENIA SWOBÓD Programy komputerowe objęte sa bardzo specyficznymi prawami: producent, wytwórca w większości wypadków nie bierze żadnej odpowiedzialności programy nie należa do twórców programów nie można kopiować często nie możemy w pełni wykorzystywać ich w dowolnych celach, miejscach (DVD!) najczęściej nie mamy prawa zagladać pod maskę, analizować jak działaja co za tym idzie nie możemy ich poprawiać... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

8 Prosta Historia KTO KOGO PRZED KIM CHRONI Można odnieść wrażenie, że odebrano nam użytkownikom wiele (naturalnych) praw, w imię ochrony interesów producentów (nie autorów!) oprogramowania. Czy coś dostajemy w zamian? c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

9 Prosta Historia KTO KOGO PRZED KIM CHRONI Można odnieść wrażenie, że odebrano nam użytkownikom wiele (naturalnych) praw, w imię ochrony interesów producentów (nie autorów!) oprogramowania. Czy coś dostajemy w zamian? Kupujac program, bardzo niewiele możemy z nim zrobić tak naprawdę, on do nas NIE NALEŻY! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

10 Prosta Historia KTO KOGO PRZED KIM CHRONI Można odnieść wrażenie, że odebrano nam użytkownikom wiele (naturalnych) praw, w imię ochrony interesów producentów (nie autorów!) oprogramowania. Czy coś dostajemy w zamian? Kupujac program, bardzo niewiele możemy z nim zrobić tak naprawdę, on do nas NIE NALEŻY! Na co można przehandlować nasza wolność?... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

11 PLAN PREZENTACJI Free Software 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

12 4 SWOBODY Free Software WOLNE OPROGRAMOWANIE (ANG. FREE SOFTWARE) Wolne oprogramowanie odnosi się do prawa użytkowników do swobodnego uruchamiania, kopiowania, rozpowszechniania, analizowania, zmian i ulepszania programów. CZTERY SWOBODY Dokładniej, mówimy o czterech rodzajach wolności użytkowników programu: wolność uruchamiania programu, w dowolnym celu (wolność 0), wolność analizowania, jak program działa, i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1). Warunkiem koniecznym jest tu dostęp do kodu źródłowego. wolność rozpowszechniania kopii, byście mogli pomóc sasiadom (wolność 2) wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność (wolność 3). Warunkiem koniecznym jest tu dostęp do kodu źródłowego. Copyright (C) 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004 Free Software Foundation, Inc., 51 Franklin St, Fifth Floor, Boston, MA 02110, USA Verbatim copying and distribution of this entire article is permitted in any medium, provided this notice is preserved. c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

13 POCZATKI Free Software 1971 RMS w MIT AI lata 70. komercjalizacja 1983 projekt GNU 1985 GNU Manifesto 1985 FSF 1989 GNU GPL 1990 system GNU 1991 Linux ok GNU/Linux c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

14 PROJEKT GNU Free Software CELE wolny system operacyjny wolne narzędzia wolne oprogramowanie c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

15 PROJEKT GNU Free Software CELE wolny system operacyjny wolne narzędzia wolne oprogramowanie ROZWÓJ dostępność większości narzędzi 1991/2 Linux 1999 GNOME 200X GNU/Linux c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

16 LICENCJE Free Software GNU GPL The GNU General Public License v3: 4 swobody GNU LGPL The GNU Lesser General Public License: wyjatek linkowania GNU AGPL The GNU Affero General Public License: aplikacje sieciowe, dystrybucja kodu przez sieć GNU FDL The GNU Free Documentation License: dokumentacja W licencjach nie ma słowa o pieniadzach i zarabianiu na FS! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

17 Free Software FREE SOFTWARE SZERSZA PERSPEKTYWA Koncepcje FS/GPL: nie naruszaja praw autorskich, to osobne zagadnienie nie wymuszaja modelu biznesowego nie sa komunizmem czy też sekciarstwem dotycza swobód użytkowników analogia: swoboda wymiany myśli w pracy naukowej! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

18 Free Software FREE SOFTWARE W PIGUŁCE free software free as freedom NOT zero price /as beer po polsku: wolne, wolnodostępne autorem koncepcji jest Richard M. Stallman, założyciel Free Software Foundation twórca Projektu GNU RMS jest pomysłodawca licencji GNU General Public License inne licencje free to np. licencja BSD systemy free to GNU/Hurd, GNU/Linux, Free/Net/Open/BSD Unix c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

19 PLAN PREZENTACJI Unix rys historyczny 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

20 HISTORIA UNIXA Unix rys historyczny 1965, Multics (Multiplexed Information and Computing Service), Bell Labs, GE, 1969, Unix, Bell Labs, Ken Thompson, Dennis Ritchie, 1969, powstanie systemu 1971, pierwsza wersja, 1974, wersja czwarta, w C, (Brian Kernighan, Dennis Ritchie), 1984, UCB, 4.2BSD, TCP/IP 1989, System V Release 4 (SVR4), 1993, 4.4BSD 1983, GNU, Richard M. Stallman 1985, FSF, Richard M. Stallman ok. 1990, kompletne środowisko systemu GNU, 1991/2, Linux, Linus B. Torvalds, 1994 v1.0, 1995, v1.2, 1996, v2.0, 1999, v2.2, 2001, v2.4, 2003, v2.6 GNU/Linux BSDs: Free, Net, Open GNU/Hurd c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

21 Unix rys historyczny GNU/LINUX, UNIX, HURD System Linux wywodzi się z systemu Unix. Wykorzystuje środowisko systemu GNU i jadro Linux. Jest czasem określany mianem klonu Uniksa. W zwiazku z tym można mówić o podobieństwach i różnicach pomiędzy nimi. GNU/Hurd jest pełnym systemem GNU bez jadra Linux, projekt jest w fazie beta (2006). Działajaca dystrybucja oparta o Debian/GNU Hurd. c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

22 Unix rys historyczny PODOBIEŃSTWA UNIX/LINUX praktycznie identyczna architektura, standaryzacja API (libc), zmierzanie do zgodności z otwartymi standardami (np. POSIX), przenaszalność kodu źródłowego, uniwersalność i skalowalność, Linux nowy Unix? c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

23 RÓŻNICE UNIX/LINUX Unix rys historyczny projekt GNU GNU Is NOT Unix!, licencjonowanie i dostępność GPL, otwartość i niezależność od korporacji, unowocześnienie wielu komponentów, praca na dowolnym sprzęcie (kilkanaście platform sprzętowych!), wsparcie dla najnowocześniejszych technologii (PC i Enterprise), bardzo szybki i dynamiczny rozwój. c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

24 PLAN PREZENTACJI Opensource Software 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

25 Opensource Software OPENSOURCE SOFTWARE terminu free software nie należy mylić z opensource software opensource wywodzi się z Debian Free Software Guidelines jednym z pomysłodawców opensource ( jest ESR opensource kładzie nacisk na dostępność kodu źródłowego, nie uwypukla tak jak free software prawa do jego modyfikowania i rozpowszechniania. we free vs. open nie chodzi o kryteria inżynierskie, ale o etyczne. używanie non-free software jest czymś ZŁYM! (RMS) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

26 ROZWÓJ I NAUCZKI Opensource Software 1997 The Cathedral and the Bazaar (ESR) 1998 Open Source Summit (Tim O Reilly, ESR), OSI 1998 Netscape/Mozilla eksplozja popularności 200x różne licencje częściowe rozczarowania, historia zatacza koło? jednak etyka? c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

27 PLAN PREZENTACJI GJN a GNU 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

28 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

29 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

30 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

31 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet GNU/Linux, a toy Unix c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

32 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet GNU/Linux, a toy Unix Projekt GNU! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

33 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet GNU/Linux, a toy Unix Projekt GNU! Slackware Linux c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

34 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet GNU/Linux, a toy Unix Projekt GNU! Slackware Linux GNU/Linux, Linux kernel v c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

35 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet GNU/Linux, a toy Unix Projekt GNU! Slackware Linux GNU/Linux, Linux kernel v Slackware Walnut Creek CDROM Slackware 96 c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

36 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet GNU/Linux, a toy Unix Projekt GNU! Slackware Linux GNU/Linux, Linux kernel v Slackware Walnut Creek CDROM Slackware 96 c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

37 PIERWSZE KROKI GJN a GNU AGH, studia: 1994 USA, Nashville TN: 1994/5 Unix, VMS, Internet GNU/Linux, a toy Unix Projekt GNU! Slackware Linux GNU/Linux, Linux kernel v Slackware Walnut Creek CDROM Slackware 96 c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

38 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

39 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

40 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

41 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... wsparcie dla sprzętu c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

42 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... wsparcie dla sprzętu polskie znaki c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

43 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... wsparcie dla sprzętu polskie znaki intergracja narzędzi c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

44 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... wsparcie dla sprzętu polskie znaki intergracja narzędzi Netscape Navigator 4.76 c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

45 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... wsparcie dla sprzętu polskie znaki intergracja narzędzi Netscape Navigator 4.76 brak narzędzi office c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

46 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... wsparcie dla sprzętu polskie znaki intergracja narzędzi Netscape Navigator 4.76 brak narzędzi office kłopoty z multimediami c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

47 DZIEŃ WYBICIA OKIEN GJN a GNU Debian GNU/Linux 1998, Debian hamm poczatkowa euforia problemy... wsparcie dla sprzętu polskie znaki intergracja narzędzi Netscape Navigator 4.76 brak narzędzi office kłopoty z multimediami błyskotliwe uwagi znajomych: tu się pisze na klawiaturze?! trzeba podmontowywać CDROM?! :-) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

48 GNU/LINUX W PRACY GJN a GNU Znajomość free software w tym GNU/Linux bardzo przydała się w pracy: pierwszy w Polsce cykl szkoleniowy z Administrowania GNU/Linux, firma ABA z Krakowa (1998-9!), szkolenia pomoc kolegom na studiach, a potem w pracy administrowanie, firmy, AGH, PK prowadzenie zajęć dydaktycznych na AGH doradzanie w używaniu free software do dziś: Wstęp do systemu Unix/GNU/Linux 1. rok IS c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

49 GJN a GNU GNU/LINUX W PRACY 12 LAT PÓŹNIEJ Debian GNU/Linux 5.0 Lenny! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

50 GJN a GNU GNU/LINUX W PRACY 12 LAT PÓŹNIEJ Debian GNU/Linux 5.0 Lenny! GNU Emacs + L A T E X + DokuWiki c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

51 GJN a GNU GNU/LINUX W PRACY 12 LAT PÓŹNIEJ Debian GNU/Linux 5.0 Lenny! GNU Emacs + L A T E X + DokuWiki euforii brak rutyna, po prostu działa (choć nowy "cykl wydawniczy kernela Linux podnosi ciśnienie administratora... ) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

52 GJN a GNU GNU/LINUX W PRACY 12 LAT PÓŹNIEJ Debian GNU/Linux 5.0 Lenny! GNU Emacs + L A T E X + DokuWiki euforii brak rutyna, po prostu działa (choć nowy "cykl wydawniczy kernela Linux podnosi ciśnienie administratora... ) zaraźliwa pasja wszyscy wokół mnie używaja Debian/GNU, (ew. Ubuntu) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

53 GJN a GNU GNU/LINUX W PRACY 12 LAT PÓŹNIEJ Debian GNU/Linux 5.0 Lenny! GNU Emacs + L A T E X + DokuWiki euforii brak rutyna, po prostu działa (choć nowy "cykl wydawniczy kernela Linux podnosi ciśnienie administratora... ) zaraźliwa pasja wszyscy wokół mnie używaja Debian/GNU, (ew. Ubuntu) wszystkie programy, których potrzebujemy dostępne w nadmiarze (może poza wirusami, ale tych nie potrzebujemy... ) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

54 GJN a GNU GNU/LINUX W PRACY 12 LAT PÓŹNIEJ Debian GNU/Linux 5.0 Lenny! GNU Emacs + L A T E X + DokuWiki euforii brak rutyna, po prostu działa (choć nowy "cykl wydawniczy kernela Linux podnosi ciśnienie administratora... ) zaraźliwa pasja wszyscy wokół mnie używaja Debian/GNU, (ew. Ubuntu) wszystkie programy, których potrzebujemy dostępne w nadmiarze (może poza wirusami, ale tych nie potrzebujemy... ) DRM: niektóry firmy wciaż ograniczaja multimedia, np. SzybkiCzas dla Jabłek Obgryzionych c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

55 GJN a GNU GNU EMACS AT WORK... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

56 PLAN PREZENTACJI Infrastruktura 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

57 Infrastruktura ŚREDNIE DOBREGO POCZ ATKI (1999) Wybrane rozwiazania w KA z perspektywy poczatkuj acego pracownika: PCety w dużych ilościach DOS + PSO (Popularny System Operacyjny), w różnych odmianach serwery Sun stacje Sun Sparc XTerminale c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

58 BRAZYLIJSKIE RYTMY Infrastruktura KONTROLER DOMENY nowe laboratorium z PSO, ok. 20 maszyn wielu studentów konto student/student c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

59 BRAZYLIJSKIE RYTMY Infrastruktura KONTROLER DOMENY nowe laboratorium z PSO, ok. 20 maszyn wielu studentów konto student/student SAMBA implementacja serwisów sieciowych Netbios/CIFS kontroler domeny serwis plików dobra integracja (drop-in replacement) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

60 BRAZYLIJSKIE RYTMY Infrastruktura KONTROLER DOMENY nowe laboratorium z PSO, ok. 20 maszyn wielu studentów konto student/student SAMBA implementacja serwisów sieciowych Netbios/CIFS kontroler domeny serwis plików dobra integracja (drop-in replacement) WNIOSKI pod pewnymi względami lepszy zamiennik dokumentacja i wsparcie community pragmatyczne podejście kierownictwa pracuje z powodzeniem do dziś (x3)! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

61 Infrastruktura GNU/LINUX JEST JAK WIGWAM No gates, no windows, nor bars, Apache inside! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

62 Infrastruktura GNU/LINUX JEST JAK WIGWAM No gates, no windows, nor bars, Apache inside! SERWIS WWW strony internetowe projekty studenckie aplikacje internetowe c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

63 Infrastruktura GNU/LINUX JEST JAK WIGWAM No gates, no windows, nor bars, Apache inside! SERWIS WWW strony internetowe projekty studenckie aplikacje internetowe GLAPP (GLAMP) GNU/Linux OS Apache HTTPD PostgreSQL RDBMS PHP Platform c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

64 Infrastruktura GNU/LINUX JEST JAK WIGWAM No gates, no windows, nor bars, Apache inside! SERWIS WWW strony internetowe projekty studenckie aplikacje internetowe GLAPP (GLAMP) GNU/Linux OS Apache HTTPD PostgreSQL RDBMS PHP Platform OBSERWACJE wtedy brak konkurencyjnych rozwiazań znacznie dojrzalsze rozwiaznie działa z powodzeniem do dziś! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

65 LTSP Infrastruktura TERMINALE UNIXOWE śmierć starych terminali, brak wsparcia niskie koszty pecetów wzrost wymagań PSO rosnace zainteresowanie GNU/Linux c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

66 LTSP Infrastruktura TERMINALE UNIXOWE śmierć starych terminali, brak wsparcia niskie koszty pecetów wzrost wymagań PSO rosnace zainteresowanie GNU/Linux LTSP Linux Terminal Server Project niskie wymagania sprzętowe duża skalowalność łatwa integracja c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

67 LTSP Infrastruktura TERMINALE UNIXOWE śmierć starych terminali, brak wsparcia niskie koszty pecetów wzrost wymagań PSO rosnace zainteresowanie GNU/Linux LTSP Linux Terminal Server Project niskie wymagania sprzętowe duża skalowalność łatwa integracja ZALETY duże oszczędności TCO! (Total Cost of Ownership) w tamtym okresie brak sensownej alternatywy działa do dziś, a my nie musimy kupować nowego sprzętu (pod katem oprogramowania) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

68 Infrastruktura CSLAB W KA (CSLAB.IA.AGH.EDU.PL) INFRASTRUKTURA 3 serwery + lab. x 25 komputerów Debian/GNU Linux LTSP Samba i PSO ( działa? nie naprawiać! ) GLAPP c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

69 Infrastruktura CSLAB W KA (CSLAB.IA.AGH.EDU.PL) INFRASTRUKTURA 3 serwery + lab. x 25 komputerów Debian/GNU Linux LTSP Samba i PSO ( działa? nie naprawiać! ) GLAPP PODSUMOWANIE mamy większy wybór i funkcjonalność niższe koszty (TCO) GNU/Linux jest u nas standardem pragmatyczne Kierownictwo Prof. dr hab. inż. T. Szmuc powoli, cierpliwie, merytorycznie, lecz stanowczo robić swoje... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

70 PLAN PREZENTACJI Dydaktyka 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

71 PIERWSZE NARZEDZIA Dydaktyka PROGRAMOWANIE DOS + PSO TurboC + TurboProlog proste edytory MS Dostęp Matlab c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

72 PIERWSZE NARZEDZIA Dydaktyka PROGRAMOWANIE DOS + PSO TurboC + TurboProlog proste edytory MS Dostęp Matlab NARZEDZIA GNU GCC + GNU Binutils + GNU Make wiele platform, Cygwin Bison/Flex GNU Emacs i inne Ada GNAT c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

73 Dydaktyka EWOLUCJA NARZEDZI WOLNYCH ZAMIENNIKI biblioteki Gtk+, Qt narzędzia Glade, Qt Designer, etc. środowiska zintegrowane PostgreSQL, MySQL c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

74 Dydaktyka EWOLUCJA NARZEDZI WOLNYCH ZAMIENNIKI biblioteki Gtk+, Qt narzędzia Glade, Qt Designer, etc. środowiska zintegrowane PostgreSQL, MySQL BEZKONKURENCYJNE CVS, Subversion Doxygen PHP narzędzia XML c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

75 Dydaktyka EWOLUCJA NARZEDZI WOLNYCH ZAMIENNIKI biblioteki Gtk+, Qt narzędzia Glade, Qt Designer, etc. środowiska zintegrowane PostgreSQL, MySQL BEZKONKURENCYJNE CVS, Subversion Doxygen PHP narzędzia XML NOWE TECHNOLOGIE technologie internetowe, XML, W3C technologie sieciowe systemy wbudowane etc.... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

76 DYDAKTYKA NA DZIŚ Dydaktyka SO: GNU/Linux + PSO (ale stara wersja ;-)) ANSI C/C++: GNU toolchain RBD: PostgreSQL (choć nie zawsze) Java (trap?): OpenJDK, GCJ, Eclipse! Prolog: SWI Prolog Biuro: OpenOffice, L A T E X Matlab/Simulink... (Octave, R) Oprogramowanie specjalizowane c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

77 DYDAKTYKA NA DZIŚ Dydaktyka SO: GNU/Linux + PSO (ale stara wersja ;-)) ANSI C/C++: GNU toolchain RBD: PostgreSQL (choć nie zawsze) Java (trap?): OpenJDK, GCJ, Eclipse! Prolog: SWI Prolog Biuro: OpenOffice, L A T E X Matlab/Simulink... (Octave, R) Oprogramowanie specjalizowane E-LEARNING! Moodle! (GNU GPL) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

78 CEL Dydaktyka c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

79 PLAN PREZENTACJI HeKatE 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

80 PROJEKT HEKATE HeKatE WPROWADZENIE Hybrydowa Inżynieria Wiedzy inżynieria systemów inteligentnych (Sztuczna Inteligencja) inżynieria wiedzy w inżynierii oprogramowania projektowanie, implementacja, analiza regułowych systemów ekspertowych wspomaganie decyzji + systemy sterowania kierownik: Prof. dr hab. inż. Antoni Ligęza koordynator: GJN www: hekate.ia.agh.edu.pl c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

81 PROJEKT HEKATE HeKatE WPROWADZENIE Hybrydowa Inżynieria Wiedzy inżynieria systemów inteligentnych (Sztuczna Inteligencja) inżynieria wiedzy w inżynierii oprogramowania projektowanie, implementacja, analiza regułowych systemów ekspertowych wspomaganie decyzji + systemy sterowania kierownik: Prof. dr hab. inż. Antoni Ligęza koordynator: GJN www: hekate.ia.agh.edu.pl POTRZEBY 1 narzędzia programistyczne 2 platforma prototypowania i wdrożeniowa 3 zarzadzanie zespołem c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

82 HeKatE PLATFORMA FS W HEKATE PODSTAWOWE ROZWIAZANIA 1 SWI Prolog + GNU toolchain + Java/Eclipse 2 Debian/GNU Linux + Apache/PgSQL/PHP 3 DokuWiki + plugins c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

83 HeKatE PLATFORMA FS W HEKATE PODSTAWOWE ROZWIAZANIA 1 SWI Prolog + GNU toolchain + Java/Eclipse 2 Debian/GNU Linux + Apache/PgSQL/PHP 3 DokuWiki + plugins Pracownicy i Studenci korzystaja praktycznie wyłacznie z GNU/Linux! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

84 AI WIKI HeKatE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

85 HQED HeKatE (Projekt, praca magisterska i dalsza współpraca: mgr inż. Krzysztof Kaczor) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

86 HeKatE STWORZONE ROZWIAZANIA NARZEDZIA HQed wizualny edytor wiedzy regułowej: Qt, GCC VARDA narzędzie do prototypowania reguł: SWI Prolog, Graphviz HeaRT środowisko uruchomieniowe (in progress): SWI Prolog, Java (Eclipse + free tools) PlNXT interfejs programistyczny dla LEGO Mindstorms NXT: SWI Prolog c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

87 HeKatE STWORZONE ROZWIAZANIA NARZEDZIA HQed wizualny edytor wiedzy regułowej: Qt, GCC VARDA narzędzie do prototypowania reguł: SWI Prolog, Graphviz HeaRT środowisko uruchomieniowe (in progress): SWI Prolog, Java (Eclipse + free tools) PlNXT interfejs programistyczny dla LEGO Mindstorms NXT: SWI Prolog c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

88 HeKatE STWORZONE ROZWIAZANIA NARZEDZIA HQed wizualny edytor wiedzy regułowej: Qt, GCC VARDA narzędzie do prototypowania reguł: SWI Prolog, Graphviz HeaRT środowisko uruchomieniowe (in progress): SWI Prolog, Java (Eclipse + free tools) PlNXT interfejs programistyczny dla LEGO Mindstorms NXT: SWI Prolog PLATFORMY GNU/Linux: Debian/GNU, Ubuntu Free Java: Eclipse, GCJ, JBoss, Geronimo, Harmony, OpenJDK OpenMoko! LEGO Mindstorms NXT c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

89 WNIOSKI HeKatE w naszym przypadku FS w 95% dostarczyło efektywnych narzędzi (problemy: pełne edytory UML) duża elastyczność narzędzi + dobre wsparcie niskie koszty młodsze pokolenie uznaje free software za coś naturalnego młode duchem i otwarte kierownictwo to podstawa! (Prof. A. Ligęza!) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

90 PLAN PREZENTACJI Podsumowanie 1 PROSTA HISTORIA 2 FREE SOFTWARE 3 UNIX RYS HISTORYCZNY 4 OPENSOURCE SOFTWARE 5 GJN A GNU 6 INFRASTRUKTURA 7 DYDAKTYKA 8 HEKATE 9 PODSUMOWANIE c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

91 Podsumowanie SPOJRZENIE WSTECZ brak uniwersalnego wolnego OS dla zwykłego sprzętu 2008 GNU/Linux, BSDs, GNU/Hurd, GNOME/KDE! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

92 Podsumowanie SPOJRZENIE WSTECZ brak uniwersalnego wolnego OS dla zwykłego sprzętu mało kto słyszał o free software 2008 GNU/Linux, BSDs, GNU/Hurd, GNOME/KDE! ciężko znaleźć kogoś kto nie słyszał c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

93 Podsumowanie SPOJRZENIE WSTECZ brak uniwersalnego wolnego OS dla zwykłego sprzętu mało kto słyszał o free software słaba dostępność oprogramowania 2008 GNU/Linux, BSDs, GNU/Hurd, GNOME/KDE! ciężko znaleźć kogoś kto nie słyszał najczęściej problem wyboru :-) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

94 Podsumowanie SPOJRZENIE WSTECZ brak uniwersalnego wolnego OS dla zwykłego sprzętu mało kto słyszał o free software słaba dostępność oprogramowania firmy nie liczyły się z free software jako alternatywa 2008 GNU/Linux, BSDs, GNU/Hurd, GNOME/KDE! ciężko znaleźć kogoś kto nie słyszał najczęściej problem wyboru :-) konkurencja służy wszystkim, powstał nowy rynek! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

95 Podsumowanie SPOJRZENIE WSTECZ brak uniwersalnego wolnego OS dla zwykłego sprzętu mało kto słyszał o free software słaba dostępność oprogramowania firmy nie liczyły się z free software jako alternatywa 2008 GNU/Linux, BSDs, GNU/Hurd, GNOME/KDE! ciężko znaleźć kogoś kto nie słyszał najczęściej problem wyboru :-) konkurencja służy wszystkim, powstał nowy rynek! Doktorze, każdej nocy śni mi się jeden i ten sam koszmar. Jestem na Antarktydzie a wokół pełno pingwinów. I ciagle przybywaja i przybywaja. Zbliżaja się do mnie, napieraja na mnie, przepychaja mnie do urwiska i za każdym razem spychaja mnie do lodowatej wody. c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

96 Podsumowanie SPOJRZENIE WSTECZ brak uniwersalnego wolnego OS dla zwykłego sprzętu mało kto słyszał o free software słaba dostępność oprogramowania firmy nie liczyły się z free software jako alternatywa 2008 GNU/Linux, BSDs, GNU/Hurd, GNOME/KDE! ciężko znaleźć kogoś kto nie słyszał najczęściej problem wyboru :-) konkurencja służy wszystkim, powstał nowy rynek! Doktorze, każdej nocy śni mi się jeden i ten sam koszmar. Jestem na Antarktydzie a wokół pełno pingwinów. I ciagle przybywaja i przybywaja. Zbliżaja się do mnie, napieraja na mnie, przepychaja mnie do urwiska i za każdym razem spychaja mnie do lodowatej wody. Normalnie leczymy takie przypadki w jeden dzień. Ale z Panem możemy mieć większe problemy, Billu G... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

97 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

98 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org 2 trusted computing i DRM defectivebydesign.org c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

99 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org 2 trusted computing i DRM defectivebydesign.org 3 świadomość problemów licencyjnych GPLv2/v3, BSD, inne gnu.org/licenses c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

100 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org 2 trusted computing i DRM defectivebydesign.org 3 świadomość problemów licencyjnych GPLv2/v3, BSD, inne gnu.org/licenses 4 free vs. free c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

101 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org 2 trusted computing i DRM defectivebydesign.org 3 świadomość problemów licencyjnych GPLv2/v3, BSD, inne gnu.org/licenses 4 free vs. free 5 free software vs. opensource software c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

102 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org 2 trusted computing i DRM defectivebydesign.org 3 świadomość problemów licencyjnych GPLv2/v3, BSD, inne gnu.org/licenses 4 free vs. free 5 free software vs. opensource software 6 neutralność technologiczna! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

103 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org 2 trusted computing i DRM defectivebydesign.org 3 świadomość problemów licencyjnych GPLv2/v3, BSD, inne gnu.org/licenses 4 free vs. free 5 free software vs. opensource software 6 neutralność technologiczna! 7 koszty, kryzys, ekologia! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

104 WYZWANIA Podsumowanie 1 patenty na oprogramowanie endsoftpatents.org 2 trusted computing i DRM defectivebydesign.org 3 świadomość problemów licencyjnych GPLv2/v3, BSD, inne gnu.org/licenses 4 free vs. free 5 free software vs. opensource software 6 neutralność technologiczna! 7 koszty, kryzys, ekologia! 8 community... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

105 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

106 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

107 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

108 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

109 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

110 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! z drugiej strony kształtować rynek! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

111 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! z drugiej strony kształtować rynek! uświadamiać w sprawach problematyki licencyjnej, prawnej, etc. c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

112 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! z drugiej strony kształtować rynek! uświadamiać w sprawach problematyki licencyjnej, prawnej, etc. zachęcać do rozwijania free software c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

113 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! z drugiej strony kształtować rynek! uświadamiać w sprawach problematyki licencyjnej, prawnej, etc. zachęcać do rozwijania free software używać legalnego oprogramowania c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

114 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! z drugiej strony kształtować rynek! uświadamiać w sprawach problematyki licencyjnej, prawnej, etc. zachęcać do rozwijania free software używać legalnego oprogramowania chodzi nie tylko o inżynierię, chodzi też o c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

115 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! z drugiej strony kształtować rynek! uświadamiać w sprawach problematyki licencyjnej, prawnej, etc. zachęcać do rozwijania free software używać legalnego oprogramowania chodzi nie tylko o inżynierię, chodzi też o c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

116 DLA WYKŁADOWCÓW Podsumowanie uczyć metod i technologii, zamiast narzędzi jeżeli narzędzia to (gdzie możliwe) generyczne, rozwiazuj ace problemy (a nie tworzace nowe problemy) być otwartym na nowe rozwiazania nie narzucać swoich rozwiazań za wszelka cenę ale też uczyć rozwiazań używanych na rynku, w pracy! z drugiej strony kształtować rynek! uświadamiać w sprawach problematyki licencyjnej, prawnej, etc. zachęcać do rozwijania free software używać legalnego oprogramowania chodzi nie tylko o inżynierię, chodzi też o etykę... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

117 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

118 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

119 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

120 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

121 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

122 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie rozwijać free software c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

123 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie rozwijać free software używać legalnego oprogramowania c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

124 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie rozwijać free software używać legalnego oprogramowania instalować vrms! (packages.debian.org/vrms) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

125 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie rozwijać free software używać legalnego oprogramowania instalować vrms! (packages.debian.org/vrms) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

126 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie rozwijać free software używać legalnego oprogramowania instalować vrms! (packages.debian.org/vrms) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

127 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie rozwijać free software używać legalnego oprogramowania instalować vrms! (packages.debian.org/vrms) etyka... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

128 DLA STUDENTÓW Podsumowanie rozumieć standardy, technologie, formaty znać licencje i różnice między nimi szukać odpowiedników free software używać gdzie to możliwe proponować kolegom, wykładowcom jego użycie rozwijać free software używać legalnego oprogramowania instalować vrms! (packages.debian.org/vrms) etyka... Nie należy uciekać przez okna, nawet gdy po 15 latach ktoś domalował za nimi widok (hiszp. vista). Żyj wolny/a na łonie przyrody w stadzie przyjaznych zwierzat antylop GNU (ang. herd of GNUs) i pingwinów! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

129 EPILOG Podsumowanie A droga wiedzie w przód i w przód, Skad się zaczęła, tuż za progiem - I w dal przede mna mknie na wschód, A ja wciaż za nia - tak, jak mogę... Skorymi stopy za nia w ślad Aż w szersza sie rozpłynie drogę, Gdzie strumień licznych dróg już wpadł... A potem dokad? rzec nie mogę. (J. R. R. Tolkien, Hobbit, tłum. M. Skibniewska) c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

130 EPILOG Podsumowanie A droga wiedzie w przód i w przód, Skad się zaczęła, tuż za progiem - I w dal przede mna mknie na wschód, A ja wciaż za nia - tak, jak mogę... Skorymi stopy za nia w ślad Aż w szersza sie rozpłynie drogę, Gdzie strumień licznych dróg już wpadł... A potem dokad? rzec nie mogę. (J. R. R. Tolkien, Hobbit, tłum. M. Skibniewska) YES WE CAN! c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

131 KONIEC Podsumowanie!GNU ROCKS! Happy Hacking! Powered by L A T E Xbeamer! Przy tej prezentacji żadne małe miękkie silne punkty dla okien nie zostały wykorzystane ani w inny sposób skrzywdzone... c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54

132 DODATEK Podsumowanie WOLNE OPROGRAMOWANIE (ANG. FREE SOFTWARE) Wolne oprogramowanie odnosi się do prawa użytkowników do swobodnego uruchamiania, kopiowania, rozpowszechniania, analizowania, zmian i ulepszania programów. CZTERY SWOBODY Dokładniej, mówimy o czterech rodzajach wolności użytkowników programu: wolność uruchamiania programu, w dowolnym celu (wolność 0), wolność analizowania, jak program działa, i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1). Warunkiem koniecznym jest tu dostęp do kodu źródłowego. wolność rozpowszechniania kopii, byście mogli pomóc sasiadom (wolność 2) wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność (wolność 3). Warunkiem koniecznym jest tu dostęp do kodu źródłowego. Copyright (C) 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004 Free Software Foundation, Inc., 51 Franklin St, Fifth Floor, Boston, MA 02110, USA Verbatim copying and distribution of this entire article is permitted in any medium, provided this notice is preserved. c 2009 by G. J. Nalepa (AGH-UST) Free Software: perspektywy TUO / 54