Krajowa Rada do spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa

Transkrypt

1 1. t V.L R ^ VM Warszawie :BA! Warszawa, 29 marca 2013 roku rdz, J ( f $ Szanowna Pani dr n. med. Grażyna Rogala - Pawelczyk Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych ul. Pory 78. Xp Warszawa nipip@nipip.pl Szanowna Pani Prezes, Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 kwietnia 2005 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi (Dz. U. Nr 79, poz. 691 z późn. zm.) o spełnieniu przez kandydata na dawcę krwi lub dawcę krwi wymagań zdrowotnych orzeka lekarz. W opinii Krajowej Rady ds. Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz odniesieniu do wymogów obowiązujących w Unii Europejskiej, konieczna jest nowelizacji przepisów w zakresie kwalifikacji dawców do oddawania krwi i jej składników poprzez umożliwienie kwalifikowania dawców przez inne osoby posiadające odpowiednie wykształcenie medyczne. W związku z powyższym, Krajowa Rada ds. Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa powoiała spośród swych członków Zespół do spraw nowelizacji przepisów, dotyczących kwalifikacji dawców w odniesieniu do wymogów obowiązujących w Unii Europejskiej". Zespół ten opracował założenia do zmiany przepisów w zakresie kwalifikacji dawców do oddawania krwi i jej składników, które przekazujemy w załączeniu. Zgodnie z wyżej wspomnianymi założeniami, kwalifikacji dawców do oddawania krwi i jej składników mógłby dokonywać lekarz lub osoba wykwalifikowana pod nadzorem lekarza. Osobą wykwalifikowaną mogłaby być pielęgniarka lub położna, która posiada tytuł magistra pielęgniarstwa oraz specjalizację z krwiodawstwa. W związku z powyższym, niezbędne byłoby utworzenie specjalizacji z krwiodawstwa dla pielęgniarek i położnych, która to specjalizacja formalizowałaby zdobycie odpowiednich kwalifikacji niezbędnych do pełnienia nie tylko już wykonywanych, ale także nowych funkcji w służbie krwi oraz otwierałaby drogę

2 do doskonalenia zawodowego szerokiej rzeszy przedstawicieli tej grupy zawodowej, która pracuje w jednostkach publicznej służby krwi. W nawiązaniu do przedmiotowej dyskusji Krajowej Rady ds. Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, zwracam się z uprzejmą prośbą o wskazanie, czy w przypadku podjęcia kursów w ramach specjalizacji przez pielęgniarkę lub położną wymagane jest wyższe wykształcenie oraz w jakim zakresie (tytuł magistra, licencjat). Przewodniczący Krajowej Rady do spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa dr hab. n. med. Ryszard Pogłód

3 Warszawa, 26 lutego 2013 roku Pan Krzysztof Chlebus Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia REKOMENDACJA W nawiązaniu do posiedzenia, które odbyło się 26 lutego 2013 roku oraz w oparciu 0 przeprowadzoną dyskusję i głosowanie, Krajowa Rada do spraw Krwiodawstwa 1 Krwiolecznictwa przedkłada Ministrowi Zdrowia przyjętą rekomendacj ę. Krajowa Rada do spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa zgłasza wniosek do Ministra Zdrowia o zaakceptowanie rekomendacji dotyczącej przekazywania ze Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa zwrotnych danych epidemiologicznych, określonych w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U, Nr 234, poz. 1570, z późn. zm.) które mają ogromne znaczenie z punktu widzenia analizy ryzykownych zachowań krwiodawców (dotyczy to głównie ryzykownych zachowań seksualnych) i ilościowego rozróżnienia pomiędzy ryzykiem" a wysokim ryzykiem" nabycia ciężkiej choroby zakaźnej przenoszonej drogą transfuzji krwi. Uzyskane tą drogą dane pozwolą na dalsze zwiększenie bezpieczeństwa krwi i będą pomocne w przeprowadzeniu ograniczonej analizy epidemiologicznej zakażeń wśród krwiodawców. Gromadzenie i analiza takich danych w kontekście rozróżnienia między zachowaniem ryzykownym, a wysoce ryzykownym jest zalecana w projekcie Rezolucji TS057 Europejskiego Komitetu d.s. Przetaczania Krwi (CD-P-TS) - Risk Behaviours having an impact on Blood Donor Management and Transfusion Safety".

4 Rekomendacja Krajowej Rady ds. Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa została zatwierdzona większością głosów podczas przeprowadzonego głosowania. Wyniki glosowania: 9 osób było za przyjęciem wniosku, nikt nie zgłosił sprzeciwu oraz nikt nie wstrzymał się od głosu. Przewodniczący Krajowej Rad/do Spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa dr hab. n. med. Ryszard Pogłód

5 Warszawa, 26 lutego 2013 roku Fan Krzysztof Chlebus Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia REKOMENDACJA W nawiązaniu do posiedzenia, które odbyło się 26 lutego 2013 roku oraz w oparciu 0 przeprowadzoną dyskusję i głosowanie, Krajowa Rada do spraw Krwiodawstwa 1 Krwiolecznictwa przedkłada Ministrowi Zdrowia przyjętą rekomendację. Krajowa Rada do spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa zgłasza wniosek do Ministra Zdrowia o zaakceptowanie rekomendacji dotyczącej zmiany rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem i dostosowanie zapisów w t1medycznych zasadach pobierania krwi, oddzielania jej składników i wydawania, obowiązujące w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi" w celu ujednolicenia zapisów znajdujących się w ww. dokumentach, aby przeciwciała odpornościowe skierowane przeciwko antygenom krwinek czerwonych były oznaczane u wszystkich kobiet ciężarnych w okresie do 12 tygodnia ciąży. W dyskusji nad rekomendacją członkowie Krajowej Rady ds. Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa wyrażali opinię o zasadności utrzymania pozostałych dwóch okresów oznaczania przeciwciał odpornościowych tj. w tyg. ciąży i tyg. ciąży tak, jak to określono w rozporządzeniu, jednak z doprecyzowaniem zalecenia, aby badanie to było wykonywane u wszystkich kobiet w ciąży, a nie tylko kobiet RhD ujemnych. Istotne jest również, aby badanie w trzecim okresie tj. w tyg. ciąży było wykonywane w co najrruiiej 4 tygodniowym okresie od terminu wykonania badania poprzedniego.

6 Uzasadnienie: 1. Okres dol2 tyg. ciąży, Z punktu widzenia postępowania leczniczego wykonanie badan do 12 tygodnia (u wszystkich kobiet w ciąży!) jest wystarczające, ponieważ leczenie niedokrwistości płodu transfuzjami dopłodowymi można rozpocząć dopiero po utworzeniu łożyska (po 14 tyg. ciąży). 2. Okres tydzień ciąży. Konieczne jest badanie w tym okresie wszystkich kobiet ciężarnych w kierunku przeciwciał odpornościowych, a nie tylko kobiet RłiD ujemnych w kierunku przeciwciał anty-rhd, bo już w tym okresie ciąży pojawić się mogą kliniczne istotne przeciwciała inne niż anty-rhd. Wykonanie badań dopiero ok tygodnia ciąży może być spóźnione w przypadku konfliktu w antygenach np. c, K, k. (opóźnienie w wykonaniu tych badań może doprowadzić do śmierci płodu). 3. Okres tydzień ciąży. Badanie należy wykonać u wszystkich kobiet ciężarnych, bo przeciwciała klinicznie istotne mogą się pojawić również w tym okresie. Dodatni wynik badań przeciwciał anty-rhd w tym okresie będzie dodatkowo wskazaniem do nie podawania immunoglobuliny anty-rhd w ciąży (chyba, że kobieta miała podaną immunoglobulinę we wcześniejszym okresie ciąży i obecność przeciwciał anty-rhd jest wynikiem ich przetrwania po podaniu immunoglobuliny anty-rhd). Rekomendacja Krajowej Rady ds. Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa została zatwierdzona większością głosów podczas przeprowadzonego głosowania. Wyniki głosowania: 9 osób było za przyjęciem wniosku, nikt nie zgłosił sprzeciwu oraz nikt nie wstrzymał się od głosu. Przewodniczący Krajowej Rady do Spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa dr hab. n. med. Ryszard Pogłód

7 Warszawa, 26 lutego 2013 roku Pan Krzysztof Chlebus Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia REKOMENDACJA W nawiązaniu do posiedzenia, które odbyło się 26 lutego 2013 roku oraz w oparciu 0 przeprowadzoną dyskusję i głosowanie, Krajowa Rada do spraw Krwiodawstwa 1 Krwiolecznictwa przedkłada Ministrowi Zdrowia przyjętą rekomendację. Krajowa Rada do spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa zgłasza wniosek do Ministra Zdrowia o zaakceptowanie rekomendacji w sprawie zmiany przepisów w zakresie kwalifikacji dawców do oddawania krwi i jej składników po ustaleniu kryterium wykształcenia koniecznego do podjęcia kursów ze specjalizacji z zakresu krwiodawstwa. Rekomendacja Krajowej Rady ds. Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa została zatwierdzona większością głosów podczas przeprowadzonego głosowania. Wyniki głosowania: 9 osób było za przyjęciem wniosku, nikt nie zgłosił sprzeciwu oraz nikt nie wstrzymał się od głosu. Założenia do zmiany przepisów w zakresie kwalifikacji dawców do oddawania krwi i jej składników: I. Kwalifikacji dawców do oddawania krwi i jej składników dokonuje lekarz lub osoba wykwalifikowana pod nadzorem lekarza. II. Kwalifikacji kandydatów na dawców, dawców pierwszorazowych, dawców reaktywowanych, dawców po okresie dyskwalifikacji dokonuje lekarz. III. Kwalifikacja dawcy powinna być dokonywana przez lekarza przynajmniej raz w ciągu 24 miesięcy.

8 IV. Osobą wykwalifikowaną może być pielęgniarka lub położna, która posiada tytuł magistra pielęgniarstwa oraz specjalizację z krwiodawstwa. V. Do czasu uruchomienia szkoleń specjalizacyjnych z krwiodawstwa wystarczające będzie odpowiednie szkolenie w jednostce publicznej służby krwi. VI. Do określenia pozostaje program specjalizacji pielęgniarskiej z krwiodawstwa. Uzasadnienie: 1. Kwalifikacja dawców składa się z wywiadu, w większości opartego na ankiecie oraz skróconego badania przedmiotowego. W związku z powyższym, kwalifikacja dawców nie zgłaszających żadnych dolegliwości oraz żadnych informacji w ankiecie, które wskazywałyby na możliwość ryzyka dla dawcy związanego z oddaniem krwi lub jej składnika lub ryzyka dla biorcy nie jest procedurą, która przekracza wiedzę i umiejętności magistra pielęgniarstwa. 2. Dawcy pierwszorazowi, dawcy po okresie dyskwalifikacji lub po dłuższej przerwie w oddawaniu krwi wymagają bardziej wnikliwej oceny stanu zdrowia, przy której niezbędna jest szersza wiedza medyczna i doświadczenie lekarskie. "W wielu przypadkach konieczna jest analiza dokumentacji medycznej dostarczonej przez dawcę. 3. Utworzenie specjalizacji z krwiodawstwa dla pielęgniarek i położnych formalizowałoby zdobywanie kwalifikacji niezbędnych do pełnienia nie tylko obecnych ale i nowych funkcji w służbie krwi oraz otwierałoby drogę do doskonalenia zawodowego szerokiej rzeszy przedstawicieli tej grupy zawodowej, która pracuje w jednostkach publicznej służby krwi. 4. Ze względu na czas niezbędny do przygotowania zasad i programu zdobywania specjalizacji z krwiodawstwa oraz czas potrzebny na wyszkolenie nowych specjalistów proponuje się przejściowe wprowadzenie specjalistycznych kursów organizowanych przez jednostki publicznej służby krwi, których pomyślne ukończenie nadawałoby uprawnienia do kwalifikowania dawców. /?S } / ^ Przewodniczący Krąjowej^Rady do Spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa dr hab. n. med. Ryszard Pogłód

9 Założenia do zmiany przepisów w zakresie kwalifikacji dawców do oddawania krwi i jej składników I. Kwalifikację dawców do oddawania krwi i jej składników dokonuje lekarz lub osoba wykwalifikowana pod nadzorem lekarza. II. Kwalifikację kandydatów na dawców, dawców pierwszorazowych, dawców reaktywowanych, dawców po okresie dyskwalifikacji dokonuje lekarz. III. Kwalifikacja dawcy powinna być dokonywana przez lekarza przynajmniej raz w ciągu 24 miesięcy. IV. Osobą wykwalifikowaną może być pielęgniarka lub położna, która posiada tytuł magistra pielęgniarstwa oraz specjalizację z krwiodawstwa. V. Do czasu uruchomienia szkoleń specjalizacyjnych z krwiodawstwa wystarczające będzie odpowiednie szkolenie w jednostce publicznej służby krwi. VI. Do określenia pozostaje program specjalizacji pielęgniarskiej z krwiodawstwa. Uzasadnienie: 1. Kwalifikacja dawców składa się z wywiadu, w większości opartego na ankiecie oraz skróconego badania przedmiotowego. W związku z powyższym, kwalifikacja dawców nie zgłaszających żadnych dolegliwości oraz żadnych informacji w ankiecie, które wskazywałyby na możliwość ryzyka dla dawcy związanego z oddaniem krwi lub jej składnika lub ryzyka dla biorcy nie jest procedurą, która przekracza wiedzę i umiejętności magistra pielęgniarstwa. 2. Dawcy pierwszorazowi, dawcy po okresie dyskwalifikacji lub po dłuższej przerwie w oddawaniu krwi wymagają bardziej wnikliwej oceny stanu zdrowia, przy której niezbędna jest szersza wiedza medyczna i doświadczenie lekarskie. W wielu przypadkach konieczna jest analiza dokumentacji medycznej dostarczonej przez dawcę. 3. Utworzenie specjalizacji z krwiodawstwa dla pielęgniarek i położnych formalizowałoby zdobywanie kwalifikacji niezbędnych do pełnienia obecnych ale i nowych funkcji w służbie krwi oraz otwierałoby drogę do doskonalenia zawodowego szerokiej rzeszy przedstawicieli tej grupy zawodowej, która pracuje w jednostkach publicznej służby krwi. 4. Ze względu na czas niezbędny do przygotowania zasad i programu zdobywania specjalizacji z krwiodawstwa oraz czas potrzebny na wyszkolenie nowych specjalistów proponuje się przejściowe wprowadzenie specjalistycznych kursów organizowanych przez jednostki publicznej służby krwi, których pomyślne ukończenie nadawałoby uprawnienia do kwalifikowania dawców. Zespół roboczy w składzie: Prof. Jolanta Korsak Dr Bożena Sobecka Prof. Piotr Radziwon