uprawianych w polu Opracowany przez pracowników Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach CHOROBY SZKODNIKI CHWASTY INNE

Transkrypt

1 uprawianych w polu 201 Opracowany przez pracowników Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach CHOROBY SZKODNIKI CHWASTY INNE

2 Pierwszy internetowy serwis zawierający aktualne wykazy środków ochrony roślin i programy ochrony, opisy agrofagów ze zdjęciami oraz preparaty je zwalczające. PROGRAMY OCHRONY Programy ochrony roślin rolniczych, sadowniczych i warzywnych. Opracowane przez pracowników Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu i Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Zawierają szczegółowe zalecenia ochrony upraw rolniczych i ogrodniczych. PRODUKTY Charakterystyka wybranych, dostępnych na rynku i dopuszczonych do obrotu i stosowania środków ochrony roślin. AGROFAGI Opisy chorób, szkodników i chwastów występujących w uprawach rolniczych, sadowniczych i warzywnych. Każdy opis wzbogacają kolorowe fotografie, na których przedstawiono objawy chorobowe oraz zdjęcia szkodników i chwastów. Pełny dostęp dla prenumeratorów* gratis 1) Zarejestruj się w serwisie 2) Napisz a na adres biuro@hortpress.com z prośbą o uruchomienie dostępu ) Po weryfikacji posiadania aktualnej prenumeraty uruchomimy Twoje konto premium * dotyczy prenumeraty miesięczników: Agrotechnika, Sad Nowoczesny, Warzywa i Owoce Miękkie oraz dwumiesięcznika Pod osłonami. ZAREJESTRUJ SIĘ I KORZYSTAJ JUŻ OD DZISIAJ

3 uprawianych w polu CHOROBY SZKODNIKI CHWASTY INNE Zespół autorów: dr Jan Sobolewski, dr Agnieszka Włodarek, prof. dr hab. Gabriel Łabanowski, dr Zbigniew Anyszka, mgr Joanna Golian, dr Agnieszka Stępowska Program opracowany przez pracowników Instytutu Ogrodnictwa: Zakład Ochrony Roślin Warzywnych i Ozdobnych w Skierniewicach, Zakład Uprawy i Nawożenia Roślin Ogrodniczych Skierniewice, ul. Konstytucji Maja 1/. Zgodnie z treścią etykiet stosowania środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu halowego i stosowania w Polsce do dnia r. ISBN

4 Spis reklamodawców Nazwa ADOB Sp. z o.o. Sp. K. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Consultingowe 11 Strona Alseed III okł., 11, 11 Aries Power Equipment Sp. z o.o. 169 Arysta LifeScience Polska Sp. z o.o. 201 BASF Polska Sp. z o.o. IV okł., 41, 52, 58, 69 Bejo Zaden Pola 5 Biocont Polska Sp. z o.o. 15 Cherek-Chłód Tadeusz Cherek 5 Dow AgroSciences Polska Sp. z o.o. 15 DuPont Pola Sp. z o.o. 12 Ekoplon S.A. 5 Hazera Pola Sp. z o.o. 111 Kees Broersen Zaden Sp. z o.o. 8 KONEXIM 65 Krasoń Grupa Producentów Rozsad Warzyw ŁUKOMET 48 Medchem P.P.H. 10 Novisem B.V. PNG Sp. z o.o. 50 Rol-Spec Piotr Zawada 64 SFAMASZ Skierniewicka Fabryka Maszyn, Urządzeń i Konstrukcji Jan Dziedzic 12 Spójnia Hodowla i Nasiennictwo Ogrodnicze Sp. z o.o. 61 Sumi Agro Pola Sp. z o.o. 59, 125 Syngenta Polska Sp. z o.o. 4, 4, 51, 55, 6, 1, 20 Toma Seeds Tomasz Marasik 66, 14 TRADECORP Arzej Zbroja 49 Yara Pola Sp. z o.o. 4, 5 REDAKCJA Redaktor prowadzący: Agnieszka Czarnocka a.czarnocka@hortpress.com tel Redaktor: Anna Skoczyńska a.skoczynska@hortpress.com tel w. 121 DZIAŁ REKLAMY Agnieszka Sobieraj a.sobieraj@hortpress.com tel DYSTRYBUCJA tel , faks zamowienia@hortpress.com Okładka: projekt: Bartek Mika zdjęcia: Fotolia.com Opracowanie graficzne i techniczne: Bartek Mika Druk: Drukarnia Art Druk ul. Napoleona Kobyłka Nakład: egz. Za treść ogłoszeń, reklam i artykułów reklamowych redakcja nie odpowiada. WYDAWCA Hortpress Sp. z o.o Warszawa, ul. Rakowiecka 2 info@hortpress.com lub biuro@hortpress.com Konto: Bank Millenium S.A (reklama) (prenumerata i książki) Zapraszamy do odwiedzenia naszych stron internetowych: Z.P.H. Agromix mgr inż. Roman Szewczyk 151 ŻELAZO 56 Ogłoszenia całostronicowe wydawcy II okł., 8, 82, 105, 150, Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

5 Program Ochrony Roślin Warzywnych uprawianych w polu 201 Komentarz do Programu Ochrony Roślin Warzywnych uprawianych w polu na rok CHOROBY...9 Wykaz fungicydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych uprawianych w polu...10 Grupy chemiczne fungicydów... Program ochrony warzyw uprawianych w polu przed chorobami...6 Bób...6 Brokuł...6 Burak ćwikłowy... Cebula...9 Chrzan...42 Cukinia...42 Czosnek...4 Fasola...4 Groch...45 Kalafior...46 Kalarepa...4 Kapusta brukselska...4 Kapusta głowiasta...49 Kapusta pekińska...5 Kapusta włoska...54 Koper...55 Kukurydza cukrowa...55 Marchew...55 Melon...60 Ogórek...60 Papryka...62 Pietruszka...6 Pomidor...64 Por...69 Rabarbar...69 Rokietta siewna...0 Rzodkiewka i rzodkiew...0 Sałata...0 Seler...2 Szczypiorek...2 Szparag... Szpinak... Ziemniak...4 Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez fungicydy...8 SZKODNIKI...8 Wykaz zoocydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych uprawianych w polu...84 Grupy chemiczne zoocydów...98 Zalecenia agrotechniczne wspomagające ochronę warzyw przed szkodnikami Monitorowanie szkodników...10 Program ochrony warzyw uprawianych w polu przed szkodnikami Arbuz Bób Brokuł...10 Brukiew Burak ćwikłowy Cebula Chrzan Cukinia...11 Czosnek...1 Dynia Cykoria Fasola Groch Jarmuż Kalafior Kalarepa Kapusta brukselska Kapusta chińska...12 Kapusta głowiasta...12 Kapusta pekińska Kapusta włoska...10 Koper...10 Kukurydza cukrowa...11 Marchew...12 Melon...1 Ogórek...14 Papryka...15 Pietruszka...16 Pomidor...1 Por...1 Rabarbar...18 Rokietta siewna...19 Rzodkiewka i rzodkiew...19 Sałata...0 Seler...0 Szczypiorek...1 Szparag...1 Szpinak...2 Ziemniak...2 Szkodniki wielożerne...4 Selektywność zoocydów dla fauny pożytecznej stosowanych w uprawie roślin warzywnych w polu...5 Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez zoocydy...6 CHWASTY...9 Komentarz do Programu Ochrony Roślin Warzywnych przed chwastami Wykaz herbicydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych Grupy chemiczne herbicydów Terminy i dawki stosowania herbicydów Zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin Bób...16 Brokuł Burak ćwikłowy...10 Cebula z siewu...12 Cebula z dymki...19 Cebula z rozsady Cebula siedmiolatka...18 Chrzan...18 Cykoria sałatowa Czosnek sadzony jesienią Czosnek sadzony wiosną Dynia i cukinia z siewu i z rozsady Eywia z siewu Eywia z rozsady Fasola Groch Jarmuż z rozsady Kalafior z rozsady Kalarepa...19 Kapusta głowiasta (biała, czerwona) z siewu...19 Kapusta głowiasta (biała, czerwona), włoska i brukselska z rozsady Kapusta pekińska Koper ogrodowy Kukurydza cukrowa Marchew Ogórek Papryka Pasternak Pietruszka...21 Pomidor z rozsady Por z siewu...21 Por z rozsady Rabarbar Roszponka Rodkiew i rzodkiewka z siewu Salsefia Sałata z siewu i z rozsady...22 Seler Skorzonera Soczewica Szalotka z siewu...22 Szalotka z rozsady...22 Szczypiorek z siewu Szparag Szpinak...22 Ziemniak...22 Wrażliwość na herbicydy niektórych chwastów występujących w uprawie warzyw...2 Wrażliwość niektórych chwastów jednoliściennych na graminicydy stosowane po wschodach warzyw...24 Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez herbicydy INNE Adiuwanty środki zwiększające przyczepność środków ochrony roślin Regulatory wzrostu stosowane w uprawie warzyw w polu Zaburzenia fizjologiczne warzyw uprawianych w polu...25 Nawozy, biostymulatory i inne substancje stosowane pomocniczo w ochronie warzyw uprawianych w polu przed niedoborami składników, chorobami i szkodnikami Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie.

6 Kompleksowy program Dokarmianie roślin w trakcie produkcji rozsady: wykonać dolistny zabieg roztworem nawozu Kristalon Żółty w stężeniu 0,2-0,%, w fazie 2- liści właściwych oraz tydzień później. Stosowanie dolistnie YaraVita Actisil poprawia ukorzenienie oraz przeciwdziała wybieganiu rozsady; zabieg wykonać dwukrotnie od fazy 2- liści właściwych, w stężeniu 0,1%. W przypadku rozsad wymagających dłuższego okresu produkcji podlewać rośliny raz w tygodniu 0,1% roztworem SUPERBY Zielonej Forte na zmianę z 0,1% roztworem YaraLiva CALCINIT. Przed siewem/sadzeniem Pogłównie, posypowo YaraMila Complex lub Cropcare Unika Calcium YaraLiva Nitrabor Kristalon Żółty kg/ha YaraVita Brassitrel Pro l/ha Kalafior 600* kg/ha 250 kg/ha 2- tyg. po posadzeniu 250 kg/ha 4-5 tyg. po posadzeniu po przyjęciu się roślin -4 tyg. po posadzeniu Brokuł 500* kg/ha 200 kg/ha 2- tyg. po posadzeniu 200 kg/ha 4-5 tyg. po posadzeniu po przyjęciu się roślin -4 tyg. po posadzeniu Kapusta głowiasta biała 600* kg/ha 150 kg/ha tyg. po posadzeniu 2 x 150 kg/ha 5 i tydz. po posadzeniu po przyjęciu się roślin -4 tyg. po posadzeniu Kapusta pekińska kg/ha 2 x kg/ha i 5 tyg. po posadzeniu po przyjęciu się roślin tyg. po posadzeniu Pomidor polowy kg/ha kg/ha 6 tyg. po posadzeniu kg/ha 2 i 4 tyg. po posadzeniu po przyjęciu się roślin -4 tyg. po posadzeniu Cebula kg/ha 2 x kg/ha 2- tyg. po wschodach oraz w 1. połowie czerwca faza 6 liści właściwych Marchew kg/ha kg/ha faza 4-6 liści właściwych faza 2- liści właściwych faza 4-6 liści właściwych Pietruszka korzeniowa kg/ha kg/ha faza 4-6 liści właściwych faza 2- liści właściwych faza 4-6 liści właściwych Seler 600* kg/ha kg/ha tyg. po posadzeniu kg/ha 4-5 tyg. po posadzeniu po przyjęciu się roślin 4-5 tyg. po posadzeniu Burak ćwikłowy 600* kg/ha 2 x kg/ha 2 tyg. po wschodach i 4 tyg. później faza 2- liści właściwych 6 tyg. po wschodach Ogórek polowy kg/ha 150 kg/ha, po zbiorze pierwszych owoców 150 kg/ha, faza -4 liści właściwych * W przypadku warzyw kapustnych (poza kapustą pekińską), oraz buraka ćwikłowego i selera, dodatkowo wczesną wiosną zastosować YaraMila Corn w dawce 200 kg (brokuł) lub 250 kg (kalafior, kapusta biała, buraczek, seler) oraz przed sadzeniem (razem z YaraMila Complex lub Cropcare) wysiać YaraBela Extran w dawce 100kg (brokuł) lub 150 kg (kapusta, kalafior). ** Aplikacja szczególnie istotna na glebach o wysokim ph; 2- razy w sezonie, zabieg można wykonać łącznie z YaraLiva Calcinit. *** Oprysków dolistnych nie należy wykonywać w warunkach intensywnej operacji słonecznej, skrajnie wysokiej i skrajnie niskiej temperatury oraz na rośliny z objawami więdnięcia.

7 nawożenia warzyw polowych Szczegółowe informacje o programach żywienia roślin i nawozach Yara dostępne na stronie oraz u przedstawicieli regionalnych: Jarosław Barszczewski (jaroslaw.barszczewski@yara.com) Arzej Grea (arzej.grea@yara.com) Wojciech Kopeć (wojciech.kopec@yara.com) Adam Kupczyk (adam.kupczyk@yara.com) Henryk Wilczyński (henryk.wilczynski@yara.com) Wojciech Wojcieszek (wojciech.wojcieszek@yara.com) Nawożenie pozakorzeniowe (oprysk nadziemnych części roślin) *** KristaLeaf Foto kg/ha Kristalon Zielony kg/ha Kristalon Pomarańczowy kg/ha YaraLiva Calcinit 5 kg/ha Superba Mikromix ** 0,5 kg/ha YaraVita Mangan F 1 l/ha 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu wzrost róż, 2 x co 10 dni na przemian z Calcinitem na początku wzrostu róży, 2 x co 10 dni przy brakach mikroelementów 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu wzrost róż, 2 x co 10 dni na przemian z Calcinitem na początku wzrostu róży, 2 x co 10 dni przy brakach mikroelementów 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu 20% wielkości główki, x co 5- dni na przemian z Calcinitem 20% wielkości główki, x co 5- dni przy brakach mikroelementów po zwarciu rzędów 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu od 4 tygodnia, 5-6 x co tydzień przy brakach mikroelementów 5 tyg. po sadzeniu 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu 2 x w okresie wzrostu i dojrzewania owoców opryskiwać dokładnie owoce -5 x zaraz po zawiązaniu owoców przy brakach mikroelementów 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu od początku grubienia cebul, 2 x co 10- dni przy zasychających końcówkach szczypioru przy brakach mikroelementów faza liści właściwych 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu faza 10 liści, 2 x co 10- dni przy brakach mikroelementów 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu faza 10 liści, 2 x co 10- dni przy brakach mikroelementów 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu początek grubienia korzenia spichrzowego, x co 2 tyg. na przemian z Calcinitem początek grubienia korzenia spichrzowego przy brakach mikroelementów 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu początek grubienia korzenia spichrzowego przy brakach mikroelementów tygodni po wschodach 1-2 x w okresie intensywnego wzrostu liści dla pobudzenia wzrostu w okresie wzrostu owoców, x co 10- dni na przemian z Calcinitem w okresie wzrostu owoców, x co 10- dni przy brakach mikroelementów faza 6 liści właściwych Dawki podane w tabeli należy traktować orientacyjnie i korygować je w oparciu o analizę podłoża i roślin, jak również warunki pogodowe i stan plantacji. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie zostały opracowane zgodnie z najlepszą wiedzą i doświadczeniem Yara. Yara nie ponosi odpowiedzialności za nieprawidłowe i niezgodne z instrukcją stosowanie produktów Yara. Treść niniejszej publikacji nie może być powielana lub rozpowszechniana w żadnej formie i w żaden sposób bez uprzedniego zezwolenia Yara. Wszelkie znaki towarowe, znaki graficzne, nazwy własne, logotypy i inne dane są chronione prawem autorskim i należą wyłącznie do Yara. Yara Pola Sp. z o.o., ul. Malczewskiego 26, Szczecin, tel , fax

8 Komentarz do Programu Ochrony Roślin Warzywnych uprawianych w polu na rok 201 prof. dr hab. Adam Wojdyła, prof. dr hab. Gabriel Łabanowski, dr Jan Sobolewski Specjaliści z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach od wielu lat przygotowują i doskonalą Program Ochrony Roślin Warzywnych. W tym roku oddajemy w Państwa ręce dwa Programy ochrony warzyw jeden dotyczący warzyw polowych, drugi warzyw i roślin ozdobnych uprawianych pod osłonami. Programy opracowywane są głównie na podstawie wyników badań własnych i zgodnie z treścią etykiet środków ochrony roślin, w związku z tym znajdują się w nich aktualne i autorskie zalecenia zwalczania chorób, szkodników i chwastów. W obecnej edycji Programu, dla lepszej czytelności, w tabelach ze szczegółowymi zaleceniami dla poszczególnych gatunków warzyw uprawianych w polu, w jednej kolumnie zgrupowano informacje dotyczące sposobów sygnalizacji występowania chorób i szkodników oraz progów zagrożenia, jak również terminów wykonywania zabiegów ochrony i inne uwagi. Po raz pierwszy w Programie zamieszczono zalecenia zwalczania chorób i szkodników w uprawie takich gatunków, jak: brukiew jadalna (karpiel), kalarepa, kapusta chińska (pak-choi), melon, rokietta siewna (rukola) oraz tabelę selektywności dla fauny pożytecznej, wskazując stopień zagrożenia wywoływany przez poszczególne substancje czynne zawarte w zoocydach. Wykazy zarejestrowanych środków ochrony roślin zaktualizowano, usuwając środki wycofane i wprowadzając nowe. W tabelach ze szczegółowymi zaleceniami, środki dedykowane dla upraw i zastosowań małoobszarowych umownie oznaczono symbolem (M), aby zwrócić uwagę producentów warzyw, w przypadku których produktów odpowiedzialność za skuteczność ich działania i fitotoksyczność ponosi wyłącznie użytkownik a nie producent środka. W uwagach, przy danych środkach, odnotowano terminy, w których kończy się ważność ich rejestracji, a tym samym kiedy trzeba zużyć ich zapasy. OCHRONA PRZED CHOROBAMI Program ochrony przed chorobami, jak co rok, został zaktualizowany fungicydy, dla których termin ważności rejestracji minął zostały usunięte a wprowadzono nowe, zarówno te do stosowania w uprawach konwencjonalnych, jak i małoobszarowych. Nowością jest wydzielenie chorób infekcyjnych i nieinfekcyjnych (zaburzenia fizjologiczne), które dotychczas figurowały razem w tabelach ze szczegółowymi zaleceniami ochrony poszczególnych gatunków przed chorobami pochodzenia grzybowego, bakteryjnego i wirusowego. Sugerujemy plantatorom zapoznawanie się z odpowiednimi tabelami w niniejszym Programie. Kompeium wiedzy z zakresy zaburzeń fizjologicznych roślin warzywnych znajduje się w dziale Inne. Obszerna tabela zawiera: wykaz chorób niefizjologicznych najczęściej występujących w uprawie warzyw; zdjęcia prezentujące najbardziej charakterystyczne objawy; przyczyny ich występowania oraz profilaktyczne i interwencyjne zalecenia do ochrony z zastosowaniem środków poprawiających właściwości gleby, stymulatorów wzrostu i rozwoju oraz nawozów aktywizujących, których wybrana oferta prezentowana jest w osobnym zestawieniu. Umiejętność rozróżniania objawów chorobowych ma istotne znaczenie w przypadku podejmowania decyzji o ochronie warzyw. Niekiedy symptomy i charakter uszkodzenia roślin mogą wskazywać na chorobę pochodzenia infekcyjnego lub inną, będącą właśnie zaburzeniem fizjologicznym. W ostatnich latach problemy z prawidłową diagnostyką były notowane podczas produkcji rozsady warzyw, zwłaszcza z rodziny kapustowatych. Aby prawidłowo ustalić sprawcę niepokojących objawów i uniknąć podjęcia zbyt pochopnych decyzji o wyborze sposobu ochrony roślin, warto przeanalizować treść poszczególnych tabel zawartych w Programie. W niektórych przypadkach samodzielna diagnoza przeprowadzona przez producenta jest możliwa, zwłaszcza w sytuacji braku możliwości natychmiastowego dostarczenia materiału roślinnego do badań właściwym jednostkom Inspektoraty Ochrony Roślin i Nasiennictwa, instytuty naukowe, uczelnie co jest zalecane. Podejmując decyzję o wielokrotnym opryskiwaniu roślin fungicydami w sezonie, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad. Po pierwsze, przemiennie stosować fungicydy, których substancje czynne należą do różnych grup chemicznych, w ten sposób, aby w kolejnym zabiegu uwzględnić środek o innym mechanizmie działania. W związku z tym, należy dokładnie zapoznać się z treścią etykiety danego fungicydu produkty o różnych nazwach halowych mogą zawierać ten sam składnik czynny, w takiej samej ilości. Takie środki nie powinny być stosowane po sobie. Przy wyborze odpowiednich produktów do kompleksowej ochrony danego gatunku warzywa pomocne mogą być zalecenia prezentowane w Programie. Ich układ opiera się na wyszczególnieniu chorób i sklasyfikowaniu dostępnych środków według grup chemicznych. Szczególna uwagę należy zwrócić na choroby pochodzenia bakteryjnego. Wśród nielicznych rekomeowanych wobec nich środków lub ich braku zaleca się podejmowanie działań profilaktycznych, takich jak: nie uprawianie warzyw na podmokłych glebach, unikanie siewu i sadzenia odmian podatnych na choroby, czy wykorzystywania nasion z niepewnego źródła. Wciąż poważne zagrożenie stanowią bakteriozy występujące w uprawie pomidora, cebuli oraz warzyw kapustnych i korzeniowych. Nowoczesne nawozy dolistne, zawierające związki fosforynowe częściowo ograniczają rozwój chorób. Mogą być pewną alternatywą wobec chemicznych metod zwalczania chorób warzyw, zwłaszcza pochodzenia bakteryjnego. Na przykład stosowanie nawozu azotowo-wapniowego Perlka wspomaga zwalczania kiły kapusty. Do odkażania sprzętów do produkcji ogrodniczej, pojemników do produkcji rozsady itp. poleca się powierzchniowy 6 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

9 dezynfektant Menno Florades 90 SL. Dezynfekcja jest podstawowym zabiegiem profilaktycznym w ochronie przed chorobami pochodzenia infekcyjnego ze szczególnym udziałem bakterii, które powodują poważne straty gospodarcze. Dawka stosowanego środka, ilość wody zawartej w cieczy użytkowej oraz liczba zabiegów w sezonie i odstępy między nimi powinny być zgodne z informacjami zamieszczonymi na etykiecie środka ochrony roślin. Przestrzeganie tych zapisów gwarantuje przede wszystkim utrzymaniu skuteczności stosowanych środków, ponieważ szansa wytworzenia ras odpornych patogena na składniki czynne w nich zawarte jest ograniczona do minimum. Należy również przestrzegać okresów karencji i prewencji podanych dla chronionych warzyw. OCHRONA PRZED SZKODNIKAMI W ubiegłym roku, podobnie jak w latach wcześniejszych, warzywa kapustne, głównie brokuł, kapusta włoska, kapusta brukselska i jarmuż, były silnie uszkadzane przez larwy mączlika warzywnego (Aleyrodes proletella). Ponadto kapusta głowiasta biała i inne warzywa z tej rodziny były atakowane przez gąsienice tantnisia krzyżowiaczka (Plutella xylostella). Na dużą liczebność i szkodliwości tych agrofagów w danym sezonie decydujący wpływ mają warunki pogodowe łagodne zimy oraz upalne i suche lata. Problemem o znaczeniu gospodarczym stają się nicienie, zwłaszcza niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci) w uprawie warzyw cebulowych, przede wszystkim cebuli, który znajduje się na liście A2 Europejskiej Organizacji Ochrony Roślin (EPPO) oraz szpilecznik baldasznik (Paratylenchus bukowinensis) w uprawie selera korzeniowego i mątwik burakowy (Heterodera schachtii) w uprawie buraka ćwikłowego. Aktualnie w grupie nematocydów zarejestrowane są jedynie dwa środki: w uprawie marchwi Vydate 10 G, zaś w uprawie a Nemathorin 10 GR o 4 miesięcznym okresie karencji, przeznaczony do zwalczania mątwika ziemniaczanego (Globodera rostochiensis). Nadal szczególną uwagę należy zwracać na grupy chemiczne, do których zaklasyfikowane są poszczególne środki ochrony roślin (patrz: tabela grup chemicznych), na podstawie zawartych w nich substancji czynnych. Podział ten, wprowadzony również w tabelach ze szczegółowymi zaleceniami dla gatunków warzyw, znacznie ułatwia dobór odpowiednich produktów i przemienne ich stosowanie, aby opóźnić pojawienie się odporności na środki z danych grup chemicznych. Jest to bardzo ważne w walce ze szkodnikami, które wydają w ciągu roku kilka pokoleń. W obecnej edycji Programu, opracowując szczegółowe zalecenia, również uwzględniono grupę środków działających na szkodniki w sposób mechaniczny, które nie podlegają procedurze rejestracji a są bardzo przydatne do zwalczania zarówno przędziorków, jak i owadów żerujących na powierzchni roślin. Preparaty te to: Afik oparty na polysacharydach, Emulpar 940 EC zawierający olej rydzowy i Siltac EC mający w swoim składzie polimery silikonowe. Podczas ich stosowania nie obowiązują okresy karencji i prewencji dla pszczół, co świadczy o bezpieczeństwie tych produktów dla ludzi i środowiska. Środki, które mają zastosowanie do ochrony upraw małoobszarowych umożliwiają zwalczanie szkodników na warzywach uprawianych na bardzo małych powierzchniach, np. Movento 100 SC zwalcza mszyce w uprawie szczypiorku. Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialność za skuteczność działania i fitotoksyczność takiego środka ochrony roślin ponosi wyłącznie jego użytkownik. Obecnie bardzo szerokie zastosowanie w ochronie warzyw mają środki oparte na acetamiprydzie, zawartym m.in. w nowych produktach: Acetamip 20 SP, Acetamip New 20 SP, Acetamipryd 20 SP, Lanmos 20 SP, Sekil 20 SP. Bardzo istoty jest fakt, że z ochrony kapusty głowiastej białej przed szkodnikami wycofano środki oparte na chloropiryfosie. Od 10 sierpnia 2016 r., wartości NDP dla kapusty głowiastej obniżono do 0,01 mg/kg prawie 100% redukcji wobec dotychczas obowiązujących poziomów pozostałości. W uprawie polowej warzyw ważne jest przestrzeganie technicznych zasad wykonywania zabiegów ochrony roślin, poczynając od wyboru odpowiedniego opryskiwacza, poprzez przestrzeganie zalecanych dawek preparatów, a kończąc na ilości wody zużywanej na daną powierzchnię uprawy. W etykietach podane są te parametry do opryskiwania średniokroplistego w dość dużej rozpiętości ( l/ha), jednak niezależnie od ilości wody zużywanej na powierzchnię 1 ha, dawka środka musi być taka sama. Na skuteczność działania środka duży wpływ mają m.in. warunki pogodowe podczas wykonywania zabiegów ochrony roślin. Opryskiwanie należy wykonać w temperaturze 18 24ºC, przy czym związki fosforoorganiczne lepiej działają w wyższej temperaturze, a związki pyretroidowe w niższej. Istotne jest również to, aby podczas zabiegu rośliny były suche, a w przypadku preparatów działających mechanicznie (Afik, Emulpar 940 EC i Siltac EC), jednocześnie temperatura powietrza powinna być odpowiednia, umożliwiająca wyschnięcie cieczy użytkowej w ciągu godzin, w innym przypadku może wywołać objawy fitotoksyczności, w skutek zatkania aparatów szparkowych i zmniejszenia intensywności oddychania roślin. Nie mniej ważna jest jakość wody, której odczyn dla większości zoocydów powinien być lekko kwaśny (ph 6,5 lub mniej). Przy użytkowaniu wody twardej, przed wlaniem do zbiornika środka ochrony roślin, wskazane jest dodanie zwilżacza silikonowego (np. Flipper, Silwet Gold, Slippa, Slipper), który uzdatnia wodę. Zwilżacze silikonowe zaleca się stosować niezależnie od formulacji środka w dawce 15 ml/100 l wody, w celu zmniejszenia napięcia powierzchniowego kropel i ułatwienia dokładnego pokrycia liści chronionych roślin i owadów pokrytych warstwą woskową. W przypadku zwalczania niektórych szkodników, np. wciornastka tytoniowca dodanie zwilżacza do preparatów opartych na acetamiprydzie jest obowiązujące, podobnie jak podczas stosowania środka Movento 100 SC zwilżacz ułatwia wnikanie substancji czynnej do wnętrza liści przez warstwę woskową liścia. UWAGI KOŃCOWE Obowiązkiem każdego użytkownika środka ochrony roślin jest zapoznanie się z treścią etykiety zamieszczonej na danym produkcie. Zawiera ona szczegółową instrukcję stosowania oraz piktogramy i zwroty informacyjne i ostrzegawcze. W Polsce, do roku 201, w obrocie będą znajdować się środki, których etykiety zawierają stare i nowe piktogramy i zwroty. Zestawienia najważniejszych oznaczeń znajdujących się na etykietach środków zamieszczonych w Programie prezentowane są na końcu każdego działu. Już od wielu lat, w trudnych przypadkach diagnozy agrofagów oraz doboru sposobu ograniczania ich rozwoju lub zwalczania w uprawie warzyw, Zakład Ochrony Roślin Warzywnych i Ozdobnych Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach służy Państwu radą i pomocą. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie.

10 POLECAMY tel , janina Gajc-wolska Uprawa pomidora w polu Liczba stron: 96 Oprawa: miękka Rok wydania: 2015 Cena: 29 zł* Publikacja zawiera informacje na temat doboru odmian pomidora do uprawy polowej oraz szczegółową ich charakterystykę z ilustracjami. Ponadto w książce uwzględniono wymagania i normy odnośnie jakości rozbiorczej owoców pomidora przeznaczonych do dystrybucji. mikołaj knaflewski uprawa szparagów bielonych i zielonych Liczba stron: 85 Oprawa: miękka Rok wydania: 2015 Cena: 25 zł* W Polce wciąż rośnie spożycie szparaga, zwłaszcza zielonego, dlatego zainteresowanie jego uprawą również wzrasta. W niniejszej publikacji Czytelnik znajdzie odpowiedzi na wiele ważnych pytań związanych z uprawą tego wartościowego i smacznego warzywa Jadwiga Borowiak Uprawa kukurydzy CukroweJ Liczba stron: 92 Oprawa: miękka Rok wydania: 2015 Cena: 25 zł* Autorka porusza w książce zagadnienia dotyczące wymagań klimatycznych i glebowych rośliny, metod jej uprawy, pielęgnacji plantacji oraz sposobów ochrony kukurydzy cukrowej przed najgroźniejszymi szkodnikami i chorobami. Jadwiga Borowiak Cukinia Liczba stron: 88 Oprawa: miękka Rok wydania: 201 Cena: 25 zł* Książka porusza zagadnienia dotyczące wymagań klimatycznych i glebowych rośliny, metod jej uprawy, pielęgnacji oraz najgroźniejszych chorób i szkodników i sposobów ochrony. Jadwiga Borowiak pietruszka korzeniowa Liczba stron: 112 Oprawa: miękka Rok wydania: 2011 Cena: 19 zł* Autorka przedstawiła w książce m.in. wybór i charakterystykę odmian przydatnych do uprawy towarowej oraz informacje na temat wymagań klimatycznych i glebowych rośliny. Adela Maziarz uprawa ogórków pod osłonami Liczba stron: 16 Oprawa: miękka Rok wydania: 2012 Cena: 20 zł* W książce omówione są m.in. takie zagadnienia jak: wymagania ogórków w stosunku do środowiska, wymagania pokarmowe, nawożenie, ochrona przed chorobami i szkodnikami, metody uprawy na różnych podłożach. 8 JAK ZAMÓWIĆ? w sklepie internetowym: przez zamowienia@hortpress.com telefonicznie: Program listownie Ochrony lub osobiście: Roślin Warzywnych ul. Rakowiecka 201 2, Warszawa JAK ZAPŁACIĆ Przedpłata w banku lub na poczcie nr konta On-line: przez sklep na Za pobraniem zapłata u kuriera przy odbiorze przesyłki * plus koszt wysyłki (5 zł przy przedpłacie; 15 zł za pobraniem)

11 CHOROBY n Wykaz fungicydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych uprawianych w polu n Grupy chemiczne fungicydów n Program ochrony warzyw uprawianych w polu przed chorobami n Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez fungicydy dr Jan Sobolewski, dr Agnieszka Włodarek Instytut Ogrodnictwa, Zakład Ochrony Roślin Warzywnych i Ozdobnych w Skierniewicach Zdjęcia: J. Robak, J. Sobolewski

12 Wykaz fungicydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych uprawianych w polu Nazwa środka, zawartość substancji czynnej (grupa chemiczna)* Dawka lub stężenie (ilość cieczy użytkowej na hektar) Gatunek rośliny Maksymalna liczba zabiegów w sezonie, minimalny odstęp między zabiegami Zwalczane choroby Sposób działania** CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW ,0 kg cebula zabiegi, mączniak rzekomy, W, K (00 l) dni alternarioza Acrobat MZ 69 WG 60% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 9% dimetomorfu (pochodne kwasu cynamonowego) Agria Bos-Pirak WG 6 g piraklostrobiny w 1 kg (związek z grupy strobiluryn), 26 g boskalidu w 1 kg (związek z grupy anilidów) 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 1,0 1,5 kg ( l) 1,0 kg ( l) 0,5 1,0 kg ( l) ogórek pomidor pomidor cebula zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 8 zabiegów, 10 dni zabiegi, dni mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a, alternarioza, antraknoza owoców zaraza a, alternarioza zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy, alternarioza kapusta głowiasta czerń krzyżowych, szara pleśń marchew dni alternarioza naci, mączniak prawdziwy Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,5 kg ( l) 1,0 kg ( l) 1,5 kg ( l) pasternak, pietruszka korzeniowa brokuł, kalafior, kalarepa, kapusta brukselska burak ćwikłowy seler korzeniowy rzodkiewka szczypiorek, sałata, eywia, koper, rukola, pietruszka naciowa, seler naciowy por szparag dni zabiegi, dni 21 dni alternarioza naci, mączniak prawdziwy czerń krzyżowych mączniak prawdziwy zgnilizna twardzikowa szara pleśń 1 zabieg rizoktonioza szara pleśń, zgnilizna twardzikowa 21 dni 1 zabieg rizoktonioza rdza pora, fytoftoroza, alternarioza dni szara pleśń S szpinak dni plamistość liści Agristar 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) szparag fasola 8 21 dni 10 dni rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza W, U kalafior, brokuł 8 12 dni czerń krzyżowych 0,5 l ( l) zabiegi, 28 dni alternarioza,0 l ( l) 1 zabieg rizoktonioza Alta 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) 0,5 l (00 l) 2,0 l ( l) dezynfekcja podłoża cebula kapusta głowiasta biała, kapusta pekińska 2 zabiegi, mączniak rzekomy 10 dni 1 zabieg kiła kapusty K 0,05% 50 ml w 100 l wody (100 ml/roślinę) podlewanie 0, 0,4 l ( l) 10 dni alternarioza, zaraza a 10 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

13 ,5 l cebula 2 zabiegi, mączniak rzekomy K (00 l) 10 dni Altima 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Amistar 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) 2,0 l ( l) dezynfekcja podłoża 0,05% 50 ml w 100 l wody (100 ml/roślinę) lub (500 ml/tablicę/ 160 roślin) podlewanie 0, 0,4 l ( l) 0,8 1,0 l (800 l) 0,8 l (00 l) 0,8 l (600 l) 2,0,0 l ( l) 0,5 l ( l) kapusta głowiasta biała, kapusta pekińska i inne warzywa kapustowate pomidor cebula kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) por seler marchew kalafior fasola szparagowa groch zielony sałata 1 zabieg kiła kapusty 10 dni zabiegi, 10 dni 10 dni 4 zabiegi, 10 dni zaraza a, alternarioza zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy, szara pleśń (zgnilizna szyjki), alternarioza czerń krzyżowych (alternarioza), szara pleśń rdza pora, alternarioza septorioza alternarioza naci, mączniak prawdziwy czerń krzyżowych (alternarioza) antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa askochytoza, mączniak rzekomy mączniak rzekomy, mączniak prawdziwy, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa rizoktonioza alternarioza W, S CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW reklama ADOB SPECJALISTA OD WARZYW ADOB ProFit krystaliczne nawozy dolistne: niezbędny do uzupełnienia nawożenia doglebowego szczególnie w warunkach stresowych, całkowicie rozpuszczalny w wodzie, szybko działający, zbilansowany skład makro- i mikroskładników. ADOB Ca IDHA to szybkie i skuteczne odżywianie roślin Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 11

14 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Amistar Opti 480 SC 400 g chlorotalonilu w 1 l (związek z grupy ftalanów), 80 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) ,0 2,5 l cebula alternarioza, mączniak rzekomy, K, S (00 l) dni zgnilizna szyjki Antracol 0 WG 0% propinebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Arastar Duo 480 SC 400 g chlorotalonilu w 1 l (związek z grupy ftalanów), 80 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) * r. Arastar Twin 480 SC 400 g chlorotalonilu w 1 l (związek z grupy ftalanów), 80 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Armetil M 2 WP 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% metalaksylu (związek z grupy fenyloamidów) * r. Armetil M 2 WP 640 g mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów), 80 g metalaksylu w 1 kg (związek z grupy fenyloamidów) Armicarb SP 850 g wodorowęglanu potasu w 1 kg (nieklasyfikowany) Ascom 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) 1,8 kg ( l) 2,0 2,5 l (00 l) 2,0 2,5 l (00 l) 2,25 kg ( l) 2,5 kg (00 l) 2,5 kg ( l) 2,5 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,5 kg ( l) fasola antraknoza fasoli, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa groch askochytoza, mączniak rzekomy kalafior czerń krzyżowych, szara pleśń, mączniak rzekomy marchew 10 dni alternarioza naci, mączniak prawdziwy zabiegi, alternarioza, zaraza a dni cebula fasola groch cebula fasola groch marchew kalafior pomidor cebula ogórek pomidor, oberżyna dni dni 2 zabiegi, 10 dni 10 dni 10 dni 4 zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy, alternarioza, zgnilizna szyjki antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa mączniak rzekomy, askochytoza mączniak rzekomy, alternarioza, zgnilizna szyjki antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa mączniak rzekomy, askochytoza alternarioza naci, mączniak prawdziwy czerń krzyżowych, szara pleśń, mączniak rzekomy zaraza a mączniak rzekomy mączniak rzekomy dyniowatych alternarioza zaraza a zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika,0 kg pomidor, bakłażan, 6 zabiegów, mączniak prawdziwy ( l) papryka dni,0 kg ( l) 0,8 l (00 l) 0,8 l (600 l) 0,8 1,0 l (800 l) 2,0,0 l ( l) opryskiwanie pasowe gleby 0,5 l ( l) ogórek, cukinia, melon, dynia cebula kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) marchew por seler fasola szparagowa groch zielony kalafior sałata pomidor zabiegi, 10 dni 10 dni zabiegi, 10 dni 1 zabieg rizoktonioza zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy, szara pleśń (zgnilizna szyjki), alternarioza czerń krzyżowych (alternarioza), szara pleśń alternarioza naci, mączniak prawdziwy rdza pora, alternarioza septorioza antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa askochytoza, mączniak rzekomy czerń krzyżowych (alternarioza) mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa zaraza a, alternarioza alternarioza K K, S K, S S, K U, P P W, S 12 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

15 Astar 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) ,8 l cebula zabiegi, mączniak rzekomy, szara pleśń W, S (00 l) 10 dni (zgnilizna szyjki), alternarioza Axidor 400 g chlorowodorku propamokarbu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu karbaminowego), 50 g cymoksanilu w 1 l (związek z grupy iminoacetylomoczników) Aztek 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Azyl 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Banjo 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Banjo Forte 400 SC 1% fluazynamu (związek z grupy pochodnych aniliny), 1% dimetomorfu (związek z grupy pochodnych kwasu cynamonowego) 0,8 l (600 l) 0,8 1,0 l (800 l) 2,0,0 l ( l) opryskiwanie pasowe gleby 0,5 l ( l) 2,5 l ( l) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) 0,5 l ( l),0 l ( l) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) 0,5 l ( l),0 l ( l) 0,4 l ( l) kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) marchew por seler fasola szparagowa groch zielony kalafior sałata pomidor szparag fasola kalafior, brokuł szparag fasola kalafior, brokuł 10 dni 10 dni zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni 4 zabiegi, 12 dni 8 21 dni 10 dni 8 12 dni zabiegi, 28 dni czerń krzyżowych (alternarioza), szara pleśń alternarioza naci, mączniak prawdziwy rdza pora, alternarioza septorioza antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa askochytoza, mączniak rzekomy czerń krzyżowych (alternarioza) mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa zaraza a, alternarioza rizoktonioza alternarioza zaraza a rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza fasoli czerń krzyżowych alternarioza 1 zabieg rizoktonioza 8 21 dni 10 dni 8 12 dni zabiegi, 28 dni rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza fasoli czerń krzyżowych alternarioza 1 zabieg rizoktonioza 1 zabiegi, 10 dni 5 zabiegów, 10 dni alternarioza zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,2 l marchew, seler korzeniowy, alternarioza naci (00 l) pietrusz- ka korzeniowa 10 dni 0,4 l ( l) burak ćwikłowy 1 zabieg alternarioza (liście) 0,8 l ( l) zabiegi, 10 dni 4 zabiegi, 10 dni alternarioza zaraza a W, U W, U W, U K W, K CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 1

16 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Banko 500 SC 500 g chlorotalonilutetrachloroizoftalonitrylu w 1 l (związek z grupy ftalanów) Basamid 9 GR 96,5% dazometu (związek z grupy tiodazyn) Cabrio Duo 112 EC 2 g dimetomorfu w 1 l (pochodne kwasu cynamonowego), 40 g piraklostrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Carial Star 500 SC 250 g maipropamidu w 1 l (związek z grupy amidów), 250 g difenokonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) Chron 500 SC 500 g chlorotalonilu w 1 l (związek z grupy ftalanów) CLIP SuperKontakt 69 WG 62,5% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 6,25% famoksatu (związek z grupy oksazolidyn) Cobresal 50 WP 50% miedzi w postaci tlenochlorku miedzi (miedziowy) Cobresal Extra 50 SC 50 g miedzi w postaci tlenochlorku miedzi w 1 l (miedziowy) Contans WG Coniothyrum minitans (biologiczny) Copper Max 50 WP 50% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy) Cooper Max NEW 50 WP 50% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy) ,0 l ( l) 2,0 l ( l) pomidor 1 zabieg zaraza a, alternarioza K ogórek mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a 500 kg papryka 1 zabieg choroby powodowane przez grzyby z rodzajów Fusarium sp., Verticilium sp., Colletotrichum sp. 2,0 2,5 l ( l) 2,0 2,5 l ( l) 2,0 2,5 l ( l) 0,6 l ( l) ogórek sałata cebula pomidor zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy zaraza a, alternarioza, antraknoza zaraza a, alternarioza zaraza a alternarioza Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,6 l pomidor zabiegi, zaraza a ( l) 10 dni zabiegi, 10 dni alternarioza 2,0 l ( l) 2,0 l ( l) pomidor 1 zabieg zaraza a, alternarioza K ogórek mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika cebula 1 zabieg mączniak rzekomy marchew 2,0 l ( l) 1,2 1,6 kg ( l) 2,5,0 kg (00 l),0 kg ( l) 2,0 2,5 l (00 l) 2,0 2,5 l (00 l) 0,8 g/m 2 lub 8 kg/ha ( l) 2,25 kg (00 l) 2,5 kg ( l) 1,5 2,0 kg (00 l) 1,5 2,0 kg (500 l) seler fasola groch pomidor ogórek fasola pomidor ogórek fasola szparagowa różne gatunki warzyw ogórek pomidor ogórek pomidor zabiegi, 10 dni 4 zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni dni 2 zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, dni alternarioza naci, mączniak prawdziwy baldaszkowatych septorioza antraknoza askochytoza alternarioza zaraza a bakteryjna cętkowatość, zaraza a bakteryjna kanciasta plamistość, mączniak rzekomy dyniowatych bakterioza obwódkowa, antraknoza, szara pleśń bakteryjna cętkowatość, zaraza a bakteryjna kanciasta plamistość bakterioza obwódkowa, antraknoza, szara pleśń 1 zabieg zgnilizna twardzikowa Se 2 zabiegi, 10 dni zabiegi, 6 10 dni 4 zabiegi, 5 10 dni 4 zabiegi, 6 10 dni bakteryjna kanciasta plamistość, mączniak rzekomy bakteryjna cętkowatość, zaraza a mączniak rzekomy zaraza a W, U, T W, P, U K P P K K Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

17 ,25 kg pomidor zabiegi, zaraza a, alternarioza U, K ( l) 10 dni Crocodil MZ 6,8 WG 64% mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów),,8% metalaksylu-m w 1 kg (związek z grupy fenyloamidów) Cuproxat 45 SC 190 g miedzi w postaci trójzasadowego siarczanu miedziowego w 1 l (miedziowy) Curzate C Extra 1 WG 25% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy), 6% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Curzate Cu 49,5 WP 45% miedzi w postaci tlenochlorku miedziowego (miedziowy), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) 2,5 kg (00 l) 2,5 kg ( l) 2 kg ( l) 4,0 l ( l),0 4,0 l ( l) 5,0 l ( l) 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,5 kg ( l),0 kg ( l) cebula ogórek pomidor ogórek pomidor pomidor ogórek 10 dni 2 zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni 6 zabiegów, 10 dni 5 zabiegów, dni 5 zabiegów, dni 2 zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, dni 10 dni mączniak rzekomy alternarioza zaraza a bakteryjna kanciasta plamistość, mączniak rzekomy bakteryjna cętkowatość, zaraza a zaraza a mączniak rzekomy zaraza a zaraza a, alternarioza, bakteryjna cętkowatość mączniak rzekomy, bakteryjna kanciasta plamistość zaraza a K P, W W, K CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW * r. Curzate Cu 49,5 WP 45% miedzi w postaci tlenochlorku miedziowego (miedziowy), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) 2,25 2,5 kg (00 l) pomidor 2 zabiegi, 10 dni zaraza a, alternarioza, bakteryjna cętkowatość Curzate Top 2,5 WG 68% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) 2, kg ( l) 2, kg (00 l) 2,0 kg ( l) pomidor ogórek cebula 2 zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, dni 2 zabiegi, 10 dni 10 dni zaraza a mączniak rzekomy dyniowatych mączniak rzekomy zaraza a W, K Dauphin 45 WG 45% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) 0,22 kg ( l) 4 zabiegi, 10dni zaraza a W Delphin 69 WG 60% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 9% dimetomorfu (związek z grupy pochodnych kwasu cynamonowego) 2,0 kg ( l) 2,0 kg (00 l) 2,0 kg ( l) pomidor ogórek cebula zabiegi, dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 8 zabiegów, 10 dni zaraza a, alternarioza, antraknoza owoców mączniak rzekomy dyniowatych mączniak rzekomy cebuli, alternarioza alternarioza, zaraza a W, K Demeter 250 SC 22% azoksystrobiny (związek z grupy strobiluryn) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) szparag fasola 8 21 dni 10 dni rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza W, U kalafior, brokuł 8 12 dni czerń krzyżowych 0,5 l ( l) zabiegi 28 dni alternarioza 0, l ( l) 1 zabieg rizoktonioza a Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 15

18 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Difo 250 EC Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika U 250 g difenokonazolu w 1 l 0,5 l szparag zabiegi, rdza szparaga, purpurowa (związek z grupy triazoli) ( l) dni plamistość pędów burak ćwikłowy rdza buraka cykoria korzeniowa rdza, mączniak prawdziwy salsefia mączniak prawdziwy marchew, pietruszka mączniak prawdziwy, alternarioza korzenio- wa, pasternak, seler korzeniowy, chrzan, karczoch rzepa, brukiew alternarioza seler naciowy, koper septorioza włoski (fenkuł) brokuł alternarioza, plamistość kapustnych Dithane NeoTec 5 WG 50 g mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów) 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) kapusta głowiasta, kapusta brukselska szpinak, boćwina pomidor 5 zabiegów, 10 dni 8 zabiegów, 10 dni alternarioza (czerń krzyżowych, plamistość kapustnych rdza alternarioza, zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 2,0 kg cebula 4 zabiegi, antraknoza, mączniak rzekomy ( l) dni sałata mączniak rzekomy K burak ćwikłowy chwościk buraka 2,0 kg ( l) dynia, ogórek, cukinia parch dyniowatych, antraknoza, mączniak rzekomy 2,0 kg ( l) chrzan 4 zabiegi, dni bielik krzyżowych marchew, pietruszka alternarioza, chwościk marchwi, mączniak rzekomy Dobromir Top 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Dove 500 SC 500 g chlorotalonilutetrachloroizoftalonitrylu w 1 l (związek z grupy ftalanów) Drum 45 WG 45% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) * r. 0,8 l (00 l) 0,8 l (600 l) 0,8 1,0 l (800 l) 2,0,0 l ( l) 0,5 l ( l) 2,0 l ( l) 2,0 l ( l) 0,2 kg ( l) cebula kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) marchew por seler fasola szparagowa groch zielony kalafior sałata pomidor zabiegi, 10 dni 10 dni zabiegi, 10 dni 1 zabieg rizoktonioza mączniak rzekomy, szara pleśń (zgnilizna szyjki), alternarioza czerń krzyżowych (alternarioza), szara pleśń alternarioza naci, mączniak prawdziwy rdza pora, alternarioza septorioza antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa askochytoza, mączniak rzekomy czerń krzyżowych (alternarioza) mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa zaraza a, alternarioza zabiegi, alternarioza 10 dni pomidor 1 zabieg zaraza a, alternarioza K ogórek mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a (nać) 4 zabiegi, 10 dni zaraza a W, S W 16 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

19 Drum 45 WG 45% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) 0,2 0,25 kg ( l) (nać) 4 zabiegi, dni zaraza a W Dymas 500 g iprodionu w 1 l (związek z grupy dikarboksymidów) Ekonom 2 WP 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% metalaksylu (związek z grupy fenyloamidów) * r. Ekonom 2 WP 640 g mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów), 80 g metalaksylu w 1 kg (związek z grupy fenyloamidów) Ekonom Duo 2,5 WP 68% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Ekonom MC 2,5 WP 68% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Ekonom MM 2 WP 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% metalaksylu (związek z grupy fenyloamidów) * r. Ekonom MM 2 WP 640 g mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów), 80 g metalaksylu w 1 kg (związek z grupy fenyloamidów) 0, 1,0 l (00 l) kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) 2 zabiegi, 10 dni czerń krzyżowych Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,5 l marchew, alternarioza ( l) pasternak 10 dni fasola szparagowa, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa bób groch zielony 1 zabieg 1,0 l ( l) 2,5 kg (00 l) 2,25 kg ( l) 2,0 kg (400 l) 2,0 2,5 kg ( l) 2,5 kg ( l) 2,4 kg ( l) 2,0 2,5 kg (00 l) 2,5,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,0 2,5 kg (00 l) 2,4 kg ( l) 2,5,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,25 kg ( l) 2,5 kg (00 l) 2,0 kg (400 l) 2 2,5 kg ( l) 2,5 kg ( l) sałata, eywia szparag cebula, szalotka, czosnek brokuł, kalafior, kapusta brukselka pomidor, papryka, bakłażan, pepino ogórek, cukinia, patison cebula pomidor warzywa kapustowate (rozsadnik) pomidor, oberżyna pomidor cebula ogórek cebula pomidor ogórek pomidor ogórek, cebula warzywa kapustowate (rozsadnik) 21 dni 10 dni 4 zabiegi, 10 dni 10 dni dni dni zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, 10 dni 1 10 dni 10 dni 4 zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni zabiegi, dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni zabiegi, dni 2 zabiegi, 10 dni 10 dni 1 10 dni 10 dni pomidor, oberżyna 4 zabiegi, 10 dni szara pleśń, rizoktonioza, zgnilizna twardzikowa szara pleśń zgnilizna szyjki, szara pleśń szara pleśń, czerń krzyżowych szara pleśń, zgnilizna twardzikowa mączniak rzekomy zaraza a mączniak rzekomy alternarioza, zaraza a zaraza a zaraza a mączniak rzekomy, alternarioza mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a mączniak rzekomy, alternarioza zaraza a, alternarioza, antraknoza mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a zaraza a mączniak rzekomy zaraza a, alternarioza zaraza a K U, K U, P W, P W, P U, K U, P CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 1

20 ,0 kg pomidor zabiegi, alternarioza, zaraza a, W, K ( l) dni antraknoza owoców Elektra MZ WG 60% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 9% dimetomorfu (związek z grupy pochodnych kwasu cynamonowego) 2,0 kg (00 l) 2,0 kg ( l) ogórek cebula zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 8 zabiegów, 10 dni mączniak rzekomy dyniowatych mączniak rzekomy, alternarioza alternarioza, zaraza a CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Emeo M WG 60% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 6% walifenalatu (związek z grupy acyloaminowych) Emesto Prime 050 FS 50 g penflufenu w 1 l (związek z grupy karboksyanilidów) Erazer 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Faango 200 EC 100 g protiokonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli), 100 g fluoksastrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Fantic M WP 65% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4% benalaksylu-m (związek z grupy fenyloamidów) 2,0 2,5 kg (400 l) 40 ml w 1,0 1,5 l wody na 100 kg sadzeniaków (10 15 l/t sadzeniaków) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) 0,5 l ( l),0 l ( l) zabiegi, 10 dni zaraza a 1 zabieg rizoktonioza P, S szparag fasola kalafior, brokuł 8 21 dni 10 dni 8 12 dni zabiegi, 28 dni rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza czerń krzyżowych alternarioza 1 zabieg rizoktonioza Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,0 1,25 l cebula 4 zabiegi, mączniak rzekomy, zgnilizna szyjki ( l) 5 dni 2,25 kg (00 l) 2,5 kg (00 l) 2,5 kg ( l) pomidor cebula zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 1 zabiegi, 10 dni zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy alternarioza, zaraza a W, P U, W S, Sq S, K * r. Fantic M WP 65% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4% benalaksylu-m (związek z grupy fenyloamidów) Folpan 80 WG 80% folpetu (związek z grupy ftalimidów) Frowncide 500 g fluazynamu 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Fungazil 100 SL 100 g imazalinu w 1 l (związek z grupy imidazoli) 2,5 kg (00 l) 2,5 kg ( l) 1,5 2,0 kg ( l) 1,5 2,0 kg ( l) 0,5 l (00 l) 2,0 l ( l) dezynfekcja podłoża 0,05% 50 ml w 100 l wody (100 ml pod roślinę) podlewanie 0, 0,4 l ( l) 15 ml/100 kg sadzeniaków ( ml/100 kg sadzeniaków) pomidor cebula cebula kapusta głowiasta biała, kapusta pekińska zabiegi, dni zabiegi, dni zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy alternarioza, zaraza a alternarioza zaraza a 2 zabiegi, mączniak rzekomy 10 dni 1 zabieg kiła kapusty 10 dni alternarioza, zaraza a 1 zabieg parch srebrzysty, sucha zgnilizna, fomoza a S, K K K U 18 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

21 Funguran-OH 50 WP 50% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy) Funguran A Plus 50 WP 50% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy) ,5 2,0 kg ogórek zabiegi, mączniak rzekomy K (00 l) 6 10 dni 1,5 2,0 kg (500 l) 2,25 kg (00 l) 2,5 kg ( l) pomidor ogórek pomidor 4 zabiegi, 5 10 dni 4 zabiegi, 6 10 dni 2 zabiegi, 10 dni zaraza a bakteryjna kanciasta plamistość, mączniak rzekomy bakteryjna cętkowatość, zaraza a K * r. Funguran A-Plus NEW 50 WP 50% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy) Funguran Forte 50 WP 50% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy) * r. Funguran Forte NEW 50 WP 50% miedzi w postaci wodorotlenku miedziowego (miedziowy) Galben M WP 65% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% benalaksylu (związek z grupy acyloalanin) Guliver 500 SC 500 g chlorotalonilu w 1 l (związek z grupy ftalanów) Gwarant 500 SC 500 g chlorotalonilutetrachloroizoftalonitrylu w 1 l (związek z grupy ftalanów) Iofil 5 WG 5% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Iofil 80 WP 80% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) 1,5 2,0 kg (00 l) 1,5 2,0 kg (500 l) 2,25 kg (00 l) 2,5 kg ( l) 1,5 2,0 kg (00 l) 1,5 2,0 kg (500 l) 2,25 kg (00 l) 2,0 kg ( l) 2,0 l ( l) ogórek pomidor ogórek pomidor ogórek pomidor cebula zabiegi, 6 10 dni 4 zabiegi, 5 10 dni 4 zabiegi, 6 10 dni 2 zabiegi, 10 dni zabiegi, 6 10 dni 4 zabiegi, 5 10 dni 4 zabiegi, 6 10 dni zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy zaraza a bakteryjna kanciasta plamistość, mączniak rzekomy bakteryjna cętkowatość, zaraza a mączniak rzekomy zaraza a mączniak rzekomy zaraza a, alternarioza pomidor 1 zabieg zaraza a, alternarioza K ogórek mączniak rzekomy dyniowatych 2,0 l ( l) zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 2,0 l ( l) 2,0 l ( l) 2,0 l ( l) cebula 1 zabieg mączniak rzekomy marchew alternarioza naci, mączniak prawdziwy baldaszkowatych seler septorioza fasola antraknoza groch askochytoza pomidor 1 zabieg zaraza a, alternarioza K ogórek mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika cebula 1 zabieg mączniak rzekomy marchew 2,0 l ( l) 2,1 kg ( l) 2,1 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) seler fasola groch pomidor pomidor 5 zabiegów, dni 8 zabiegów, dni 5 zabiegów, dni 8 zabiegów, dni alternarioza naci, mączniak prawdziwy baldaszkowatych septorioza antraknoza askochytoza zaraza a zaraza a K K K P, U P P CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 19

22 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Iomate 25 WP 68% mankozebu (substancja z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (substancja z grupy aminoacetylomoczników) 2,5 kg ( l) 4 zabiegi, dni zaraza a P, W Infinito 68,5 SC 625 g chlorowodorku propamokarbu w 1 l (pochodne kwasu karbaminowego), 62,5 g fluopikolidu w 1 l (związek z grupy acylpikolidów) Inter Optimum 2,5 WP 68% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Jetlan 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Kaptan Zawiesinowy 50 WP 50% kaptanu (związek z grupy ftalimidów) Karbicure SP 850 g wodorowęglanu potasu w 1 kg (nieklasyfikowany) Kocide WG 50 g miedź w postaci wodorotlenku miedziowego w 1 kg (miedziowy) Konkret Mega 2 WP 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% metalaksylu (związek z grupy fenyloamidów) * r. Konkret Mega 2 WP 640 g mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów), 80 g metalaksylu w 1 kg (związek z grupy fenyloamidów) 1,6 l (00 l) 1,6 l (00 l) 1,2 1,6 l ( l) ogórek cebula zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni 4 zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy mączniak rzekomy, alternarioza zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,6 l (00 l) szalotka, czosnek zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy, alternarioza 2,0 2,5 kg (00 l) 2,5,0 kg ( l) 2,4 kg ( l) 2,0 kg ( l) 0,5 l (00 l) 2,0 l ( l) 2,0 l ( l) odkażanie podłoża 0,05% 50 ml w 100 l wody (100 ml pod roślinę) podlewanie 0, 0,4 l ( l) 1,2 kg (00 l) cebula ogórek pomidor cebula kapusta głowiasta biała, kapusta pekińska fasola szparagowa zabiegi, 10 dni zabiegi, dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 2 zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy, alternarioza mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a, alternarioza, antraknoza zaraza a mączniak rzekomy 1 zabieg kiła kapusty 10 dni 10 dni alternarioza, zaraza a antraknoza, bakterioza obwódkowa, szara pleśń Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika,0 kg pomidor, bakłażan, 6 zabiegów, mączniak prawdziwy ( l) papryka dni,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,25 kg ( l) 2,5 kg ( l) 2,5 kg (00 l) 2,0 kg (400 l) 2,5 kg ( l) 2,5 kg ( l) ogórek, cukinia, melon, dynia pomidor pomidor ogórek cebula warzywa kapustowate (rozsadnik) 5 zabiegów, dni 2 zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, 10 dni 10 dni dni pomidor, oberżyna 4 zabiegi, 10 dni zaraza a zaraza a mączniak rzekomy alternarioza zaraza a S, W W, P K K P K U, K U, P 20 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

23 Korazzo 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) 1,0 l ( l) szparag 8 21 dni rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów W, U Kunshi 625 WG,5% fluazynamu (związek z grupy pochodnych aniliny), 25% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Kursor 2,5 WG 68% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Lieto 66 WG 0 g cymoksanilu w 1 kg (związek z grupy iminoacetylomoczników), 0 g zoksamidu w 1 kg (związek z grupy antytubulinobenzamidów) Luna Experience 400 SC 200 g fluopyramu w 1 l (związek z grupy anilidów), 200 g tebukonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) Manco 80 WP 80% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Manfil 5 WG 5% mankozebu (związek z grupy karbaminianów) Manfil 80 WP 80% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Maxim 480 FS 480 g fludioksonilu w 1 l (związek z grupy fenylopiroli) Menno Florades 90 SL 90 g kwasu benzoesowego w 1 l (nieklasyfikowany) Micexanil 6 WP 0% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 6% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) 1,0 l ( l) 0,5 l ( l),0 l ( l) 0,4 0,5 kg ( l) 2, kg ( l) 2, kg (00 l) 2,0 kg ( l) 0,45 kg ( l) 0,5 l (00 l) 0,9 l (00 l) 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,1 kg ( l) 2,1 kg ( l) 2 kg ( l) 2 kg ( l) 1 ml/kg nasion [ ml ( ml roztworu/100 kg nasion)] 2% 200 ml w 10 l wody/ 4 godziny (0,2 2 l/m 2 ) 2% 200 ml w 10 l wody/ 4 godziny (0,2 2 l/m 2 ) 2,0 kg ( l) fasola kalafior, brokuł pomidor ogórek cebula marchew antraknoza 10 dni czerń krzyżowych 8 12 dni zabiegi, alternarioza 28 dni 1 zabieg rizoktonioza 8 zabiegów, 10 dni 2 zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, dni 2 zabiegi, 10 dni 10 dni 6 zabiegów, dni dni zaraza a zaraza a mączniak rzekomy dyniowatych mączniak rzekomy zaraza a zaraza a alternarioza, mączniak prawdziwy baldaszkowatych por 1 zabieg alternarioza, rdza pora pomidor 5 zabiegów, dni zaraza a P 8 zabiegów, dni pomidor 5 zabiegów, zaraza a P dni 8 zabiegów, dni pomidor 5 zabiegów, zaraza a P dni 8 zabiegów, dni cebula 1 zabieg zgnilizna szyjki P kapusta głowiasta sucha zgnilizna kapustnych biała, kapusta głowiasta czerwona, kapusta włoska marchew alternarioza powierzchnie do uprawy i magazynowania (stoły, maty podsiąkowe, doniczki, pojemniki, wielodoniczki plastikowe, folia) noże, urządzenia i inny drobny sprzęt nie określono 10 dni bakterie (rodzaje: Agrobacterium, Erwinia, Ralstonia) i grzyby w uprawie roślin warzywnych zaraza a P, W W, K W, P U W, K CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 21

24 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Miedzian 50 WP 50% miedzi w postaci tlenochlorku miedziowego (miedziowy) * r. Miedzian 50 WP 50% miedzi w postaci tlenochlorku miedziowego (miedziowy) ,5,0 kg ogórek 2 zabiegi, bakteryjna kanciasta plamistość, K (00 l) 10 dni mączniak rzekomy dyniowatych Miedzian Extra 50 SC 50 g miedzi w postaci tlenochlorku miedziowego w 1 l (miedziowy) Mildex 11,9 WG 66,% fosetylu glinowego (związek z grupy fosfonowych), 4,4% fenamidonu (związek z grupy imidazolinonów) Mirador 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Mixanil 425 SC 5 g chlorotalonilu w 1 l (związek z grupy ftalanów), 50 g cymoksanilu w 1 l (związek z grupy iminoacetylomoczników) Monceren 250 FS 250 g pencykuronu w 1 l (związek z grupy pochodnych fenylomocznika) Monceren Pro 258 FS 250 g pencykuronu w 1 l (związek z grupy pochodnych fenylomocznika), 8 g protiokonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) Moncut 460 SC 40% flutolanilu (związek z grupy benzamidów),0 kg ( l) 2,5,0 kg ( l) 2,5,0 kg (00 l),0 kg ( l) 2,0 2,5 l (00 l) 2,5 l ( l) 2,0 2,5 kg ( l) 0,8 l (00 l) 0,8 l (600 l) 0,8 1,0 l (800 l) 2,0,0 l ( l) opryskiwanie pasowe gleby 0,5 l ( l) 2,0 l ( l) 60 ml/100 kg sadzeniaków (1 l/100 kg sadzeniaków) 60 ml/100 kg sadzeniaków (1,5 l wody) 80 ml/100 kg sadzeniaków (1,5 l wody) 200 ml/t sadzeniaków (2 l/t sadzeniaków) pomidor fasola 2 zabiegi, dni nie określono zaraza a ogórek pomidor fasola szparagowa ogórek pomidor fasola szparagowa ogórek pomidor cebula kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) por seler marchew fasola szparagowa groch na zielone nasiona kalafior sałata pomidor 2 zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, dni 2 zabiegi, 10 dni 2 zabiegi, dni dni zabiegi, 10 dni 10 dni zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni 10 dni bakteryjna cętkowatość, zaraza a bakterioza obwódkowa, antraknoza, szara pleśń bakteryjna kanciasta plamistość, mączniak rzekomy dyniowatych bakteryjna cętkowatość, zaraza a bakterioza obwódkowa, antraknoza, szara pleśń bakteryjna kanciasta plamistość bakteryjna cętkowatość, zaraza a bakterioza obwódkowa, antraknoza, szara pleśń mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy, szara pleśń (zgnilizna szyjki), alternarioza czerń krzyżowych (alternarioza), szara pleśń rdza pora, alternarioza septorioza alternarioza naci, mączniak prawdziwy antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa askochytoza, mączniak rzekomy czerń krzyżowych (alternarioza) mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa zaraza a, alternarioza rizoktonioza alternarioza zaraza a 1 zabieg rizoktonioza K K K U W, S P, W 1 zabieg rizoktonioza K, U parch srebrzysty 1 zabieg rizoktonioza S 22 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

25 Moximate 25 WG 4,5% cymoksanilu (substancja z grupy iminoacetylomoczników), 68% mankozebu (substancja z grupy ditiokarbaminianów) 2,5 kg ( l) 4 zabiegi, 10 dni zaraza a P, W Moximate 25 WP 4,5% cymoksanilu (substancja z grupy iminoacetylomoczników), 68% mankozebu (substancja z grupy ditiokarbaminianów) Nao 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Nativo 5 WG 50% tebukonazolu (związek z grupy triazoli), 25% trifloksystrobiny (związek z grupy strobiluryn) Nautile 0 WG 680 g mankozebu w 1 kg (substancja z grupy ditiokarbaminianów), 50 g cymoksanilu w 1 kg (substancja z grupy iminoacetylomoczników) Nimrod 250 EC 250 g bupirymatu w 1 l (związek z grupy pirymidyn) Ohayo 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) 2,5 kg ( l) 0, 0,4 l ( l) 0, kg (00 l) 2,0 kg ( l) 0, 0,4 l ( l) 0,5 l (00 l) 2,0 l ( l) dezynfekcja podłoża marchew pietruszka cebula kapusta głowiasta biała, kapusta pekińska 4 zabiegi, 10 dni 6 zabiegów, 10 dni 21 dni 4 zabiegi, dni 10 dni zaraza a zaraza a, alternarioza alternarioza naci, mączniak prawdziwy baldaszkowatych, zgnilizna twardzikowa zaraza a mączniak prawdziwy 2 zabiegi, mączniak rzekomy 10 dni 1 zabieg kiła kapusty P, W K Ms, S W, P S K CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Orvego 525 SC 00 g ametoktradyny w 1 l (związek z grupy pochodnych pirymidynoamin), 225 g dimetomorfu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu cynamonowego) Pallas 100 EC 100 g penkonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) 0,05% 50 ml w 100 l wody (100 ml pod roślinę) podlewanie 0, 0,4 l ( l) 0,8 l (00 l) 0,8 l ( l) pomidor ogórek 10 dni zabiegi, 10 dni alternarioza, zaraza a zaraza a mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,5 l ogórek zabiegi, mączniak prawdziwy ( l) 8 dni W, K U Palmas WP 65% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Pencykur 250 FS 250 g pencykuronu w 1 l (związek z grupy pochodnych fenylomocznika) Penncozeb 80 WP 80% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) 2,25 kg ( l) 60 ml w 1 l wody na 100 kg sadzeniaków 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 4 zabiegi, 10 dni zaraza a 1 zabieg rizoktonioza K pomidor cebula zabiegi, 10 dni 5 zabiegów, 10 dni zabiegi, 10 dni zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy, alternarioza zaraza a, alternarioza W, P P Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 2

26 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW ,25 kg pomidor zaraza a U, K ( l) dni Planet 2 WP 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% metalaksylu (związek z grupy fenyloamidów) * r. Planet 2 WP 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% metalaksylu (związek z grupy fenyloamidów) Plexus 200 g cymoksanilu w 1 l (związek z grupy iminoacetylomoczników), 00 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Polyram 0 WG 0% metiramu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Polyversum WP Pythium oligarum (biologiczny) Prestige Forte 0 FS 250 g pencykuronu w 1 l (związek z grupy pochodnych fenylomocznika), 120 g imidachloprydu w 1 l (związek z grupy pochodnych fenylomocznika) Prestop WP 2% zarodników i grzybni Gliocladium catenulatum (biologiczny) 2,5 kg ( l) 2,5 kg (00 l) 2,0 kg ( l) 2,25 kg ( l) 2,5 kg (00 l) 2,5 kg (400 l) 0,6 l ( l) 1,2 1,8 kg ( l) 2,0 kg ( l) 1,5 1,8 kg ( l) ogórek cebula pomidor cebula pomidor cebula dni 4 zabiegi, dni 10 dni zabiegi, 9 dni 9 dni 10 dni 6 zabiegów, dni zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy dyniowatych mączniak rzekomy zaraza a zaraza a mączniak rzekomy zaraza a zaraza a zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy zaraza a, alternarioza Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,15 kg papryka 6 zabiegów, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa (00 l) 10 dni fasola szparagowa 6 zabiegów, dni 0,1 0,2 kg ( l) 0,15 0,2 kg ( l) g/500 m komory przechowalniczej (5 l w zbiorniku ze środkiem + l w zbiorniku chłodzącym na 500 m komory przechowalniczej) 0,15 kg (00 l) 0,15 0,2 kg ( l) 60 ml/100 kg sadzeniaków (2 l/100 kg sadzeniaków) 0,5% 100 g w 20 l wody pietruszka korzeniowa 4 zabiegi, dni ordzawienie korzeni, choroby przechowalnicze kapusta pekińska 1 zabieg choroby przechowalnicze: kapusta głowiasta szara pleśń kapusta głowiasta czerwona seler korzeniowy bób choroby przechowalnicze: szara pleśń, zgnilizna twardzikowa choroby przechowalnicze: askochytoza, czekoladowa plamistość U, P P, W ogórek 4 zabiegi, dni zgorzel siewek, mączniak rzekomy cebula fuzaryjne różowienie korzeni 21 dni 1 zabieg rizoktonioza K, S ogórek pomidor sałata kalafior 4 zabiegi, 21 dni zabiegi, dni czarna zgnilizna zawiązków i pędów roślin dyniowatych choroby odglebowe szara pleśń, choroby odglebowe choroby odglebowe K 24 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

27 ml pomidor, ogórek 1 zabieg zgnilizna pierścieniowa, zgorzele S (20 l /1000 l siewek, zgnilizny korzeni podłoża) odkażanie Previcur Energy 840 SL 50 g propamokarbu w 1 l (pochodne kwasu karbaminowego), 10 g fosetylu glinowego w 1 l (związek z grupy fosfonowych) Profilux 2,5 WP 68% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy monoacetylomoczników) Proplant 22 SL 22 g propamokarbu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu karbaminowego) Proxanil 400 g propamokarbu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu karbaminowego), 50 g cymoksanilu w 1 l (związek z grupy iminoacetylomoczników) Pyton Consento 450 SC 5 g propamokarbu w 1 l (pochodne kwasu karbaminowego), 5 g fenamidonu w 1 l (związek z grupy imidazolinonów) Quantum MZ 69 WG 600 g mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów), 90 g dimetomorfu w 1 kg (związek z grupy pochodnych kwasu cynamonowego) QuiltXcel 26,8 SE 1,4 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn), 122,4 g propikonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) Ranman 400 SC TwinPack 400 g cyjazofamidu w 1 l (związek z grupy cyjanoimidazoli) Ranman Top 160 SC 160 g cyjazofamidu w 1 l (związek z grupy cyjanoimidazoli) 0,15% 150 ml w 100 l wody (2 l/m 2 ) 0,15% ml w 100 l wody (1 l/4 5 roślin) 0,015 0,0% 15 0 ml w 100 l wody (1 2 l/ roślin) 250 ml (20 l /1000 l podłoża) odkażanie 0,1 0,15% ml w 100 l wody (2 l/m 2 ) 2,0 2,5 kg (00 l) 2,5,0 kg ( l) 2,4 kg ( l) 2,0 kg ( l) 1,5 l ( l) 2,5 l ( l) 1, 2,0 l ( l) 2,0 kg ( l) siewki lub rozsady pomidora i ogórka rośliny pomidora i ogórka po posadzeniu na miejsce stałe rośliny pomidora i ogórka na wełnie mineralnej papryka, kapusta głowiasta siewki lub rozsady kapusty i papryki cebula ogórek pomidor sałata, ogórek dni 1 zabieg zgorzele siewek i fytoftoroza powodowane przez grzyby z rodziny Pythium spp. i Phytophthora spp. dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni zabiegi, 10 dni 4 zabiegi, 12 dni zabiegi, dni 4 zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy, alternarioza mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a, alternarioza, antraknoza zaraza a mączniak rzekomy zaraza a zaraza a, alternarioza alternarioza, zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,0 l ( l) 0,2 l/ha (pojemnik A ) + 0,15 l/ha (pojemnik B ) ( l) 0,2 l/ha (pojemnik A ) + 0,15 l/ha (pojemnik B ) ( l) 0,5 l ( l) kukurydza cukrowa ogórek pomidor 1 zabieg żółta plamistość liści kukurydzy, drobna plamistość liści kukurydzy, rdza kukurydzy 6 zabiegów, 10 dni 6 zabiegów, dni 6 zabiegów, 5 10 dni mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a, alternarioza zaraza a zaraza a W, P U W, U S, W W, K U K K CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 25

28 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Reebot 66 WG % cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników), % zoksamidu (związek z grupy antytubulinobenzamidów) 0,45 kg ( l) 6 zabiegów, dni zaraza a W, P Revus 250 SC 250 g maipropamidu w 1 l (związek z grupy amidów) Rezat 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów),,8% metalaksylu-m (związek z grupy fenyloamidów) Rovral Aquaflo 500 SC 500 g iprodionu w 1 l (związek z grupy dikarboksymidów) Rubicon 6,8 WG 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów),,8% metalaksylu-m (związek z grupy fenyloamidów) 0,6 l (00 l) 0,6 l (400 l) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) 0,5 l ( l),0 l ( l) 2,25 kg ( l) 2,5 kg (00 l) 2,5 kg ( l) 2,0 kg ( l) pomidor szparag fasola kalafior, brokuł pomidor cebula zabiegi, 10 dni 8 21 dni 10 dni 8 12 dni zabiegi, 28 dni zaraza a, alternarioza zaraza a rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza czerń krzyżowych alternarioza 1 zabieg rizoktonioza zabiegi, 10 dni 10 dni zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy alternarioza zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 2,0 kg (00 l) brokuł, kalafior zabiegi, 21 dni bielik krzyżowych (rdza biała krzyżowych) 1,9 kg ( l) 0, 1,0 l (00 l) sałata kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) dni zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy czerń krzyżowych (alternarioza) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,0 l ( l) cebula, szalotka, czosnek 4 zabiegi, 10 dni zgnilizna szyjki, szara pleśń 1,5 l ( l) 2,25 kg ( l) 2,5 kg (00 l) 2,5 kg ( l) 2,0 kg ( l) brokuł, kalafior, kapusta brukselska pomidor, papryka, bakłażan, pepino ogórek, cukinia, patison fasola szparagowa, bób groch zielony sałata, eywia szparag marchew, pasternak pomidor cebula 10 dni dni dni 10 dni 1 zabieg 21 dni 10 dni 10 dni zabiegi, 10 dni szara pleśń, czerń krzyżowych szara pleśń, zgnilizna twardzikowa szara pleśń, rizoktonioza, zgnilizna twardzikowa szara pleśń alternarioza zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy 1 zabieg alternarioza 10 dni zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,9 kg ( l) sałata dni mączniak rzekomy 2,0 kg (00 l) kalafior, brokuł zabiegi, 21 dni bielik krzyżowych (rdza biała krzyżowych) W, K W, U U, K K U, K 26 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

29 Rywal 2 WP 64% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% metalaksylu (związek z grupy fenyloamidów) * r ,25 kg pomidor 2 zabiegi, zaraza a U, K ( l) 10 dni Rywal 2 WP 640 g mankozebu w 1 kg (związek z grupy ditiokarbaminianów), 80 g metalaksylu w 1 kg (związek z grupy fenyloamidów) Sacron WG 450 g cymoksanilu w 1 kg (związek z grupy iminoacetylomoczników) Sancozeb 80 WP 80% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Sarox T 500 FS 250 g karboksyny w 1 l (związek z grupy karboksyanilidów), 250 g tiuramu w 1 l (związek z grupy ditiokarbaminianów) Scorpion 25 SC 200 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn), 125 g difenokonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) Serenade ASO Bacillus subtilis (biologiczny) 2,5 kg (00 l) 2,0 kg (400 l) 2 2,5 kg ( l) 2,5 kg ( l) 0,22 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 0,4 l/100 kg ziarna 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) ogórek cebula warzywa kapustowate (rozsadnik) pomidor, oberżyna pomidor groch, cebula, fasola szparagowa, marchew cebula, szczypiorek na zbiór pęczkowy, por marchew kalafior kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta włoska 10 dni 2 zabiegi, 10 dni 1 10 dni 10 dni 4 zabiegi, 10 dni 4 zabiegi, 10 dni mączniak rzekomy mączniak rzekomy kapustnych alternarioza, zaraza a zaraza a zaraza a U, P 5 zabiegów, dni zaraza a K 8 zabiegów, dni 1 zabieg zgorzel siewek S, K 1 zabieg alternarioza roślin cebulowych, rdza pora 8 dni mączniak prawdziwy roślin baldaszkowatych, czarna zgnilizna, alternarioza naci czerń krzyżowych, plamistość pierścieniowa liści, bielik krzyżowych czerń krzyżowych, mączniak prawdziwy roślin kapustnych, plamistość pierścieniowa liści, bielik krzyżowych Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika brokuł dni 8,0 l ( l) 8,0 l ( l) 8,0 l ( l) kapusta pekińska fasola szparagowa groch na zielone nasiona ogórek papryka pomidor sałata seler naciowy, seler korzeniowy szparag marchew sałata pomidor, oberżyna, papryka 12 dni dni zabiegi, 10 dni 10 dni zabiegi, 8 dni dni dni 6 zabiegów, 5 dni czerń krzyżowych, zgnilizna twardzikowa, mączniak prawdziwy, plamistość pierścieniowa liści, bielik krzyżowych czerń krzyżowych, mączniak prawdziwy roślin kapustnych, plamistość pierścieniowa liści, bielik krzyżowych askochytoza, mączniak prawdziwy mączniak prawdziwy, parch dyniowatych mączniak prawdziwy, alternarioza, brunatna plamistość liści mączniak prawdziwy, alternarioza, brunatna plamistość liści, zaraza a zgnilizna twardzikowa, mączniak rzekomy alternarioza, mączniak prawdziwy, zgnilizna twardzikowa, septorioza rdza szparaga, purpurowa plamistość szparaga alternarioza naci szara pleśń szara pleśń, alternarioza W P, S K CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 2

30 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Signum WG 26,% boskalidu (związek z grupy anilidów), 6,% piraklostrobiny (związek z grupy strobiluryn) ,0 kg cebula zabiegi, mączniak rzekomy, alternarioza S ( l) dni Solace M 2,5 WG 68% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) Starami 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) 1,0 1,5 kg pomidor zaraza a, alternarioza ( l) 0,5 1,0 kg kapusta głowiasta czerń krzyżowych, szara pleśń ( l) marchew dni alternarioza naci, mączniak prawdziwy Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,0 kg ( l) burak ćwikłowy 10 dni mączniak prawdziwy 0,5 kg ( l) 1,5 kg ( l) 2, kg ( l) 2,0 kg ( l) 0,8 l (00 l) 0,8 l (600 l) 0,8 1,0 l (800 l) brokuł, kalafior, kalarepa, kapusta brukselska pietruszka korzeniowa, pasternak koper, pietruszka naciowa, rukola, szczypiorek rzodkiewka seler korzeniowy por seler naciowy, sałata, eywia szparag szpinak ogórek pomidor cebula cebula kapusta głowiasta i kapusta pekińska (do długotrwałego przechowywania) por seler marchew fasola szparagowa groch zielony kalafior sałata pomidor zabiegi, dni dni 21 dni czerń krzyżowych alternarioza naci, mączniak prawdziwy szara pleśń, zgnilizna twardzikowa 1 zabieg rizoktonioza szara pleśń 21 dni zgnilizna twardzikowa 10 dni rdza pora, fytoftoroza, alternarioza dni zgnilizna twardzikowa, szara pleśń 21 dni 1 zabieg rizoktonioza szara pleśń dni plamistość liści dni 2 zabiegi, mączniak rzekomy dyniowatych dni 2 zabiegi, zaraza a 10 dni mączniak rzekomy cebuli 10 dni zabiegi, 10 dni 10 dni zabiegi, 10 dni zaraza a mączniak rzekomy, szara pleśń (zgnilizna szyjki), alternarioza czerń krzyżowych (alternarioza), szara pleśń rdza pora, alternarioza septorioza alternarioza naci, mączniak prawdziwy antraknoza, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa askochytoza, mączniak rzekomy czerń krzyżowych (alternarioza) mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa zaraza a, alternarioza W, K W, S 2,0,0 l ( l) opryskiwanie pasowe gleby 0,5 l ( l) 1 zabieg rizoktonioza zabiegi, 10 dni alternarioza 28 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

31 ,5 l cebula 2 zabiegi, mączniak rzekomy K (00 l) 10 dni Stefes Fluazinam 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Switch 62,5 WG 5 g cyprodynilu w 1 kg (związek z grupy anilinopirimidyn), 250 g fludioksonilu w 1 kg (związek z grupy fenylopiroli) Talonil 500 SC 500 g chlorotalonilu w 1 l (związek z grupy ftalanów) 2,0 l ( l) dezynfekcja podłoża 0,05% 50 ml w 100 l wody (100 ml pod roślinę) podlewanie 0, 0,4 l ( l) 0,8 1,0 kg (00 l) kapusta głowiasta biała, kapusta pekińska 10 dni fasola szparagowa zabiegi, 10 dni groch zielony na świeże nasiona 1 zabieg kiła kapusty 10 dni alternarioza, zaraza a szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, antraknoza szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, askochytoza Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,8 1,0 kg (00 l) 1,0 kg ( l) 1,0 kg ( l) 1,0 kg (600 l) 0,8 kg ( l) 1,0 kg ( l) 1,0 kg ( l) 1,0 kg ( l) 1,0 kg ( l) 0,6 kg ( l) 1,0 kg ( l) 2,0 l ( l) 2,0 l ( l) groch zielony na strąki bób fasola na świeże nasiona groch zielony na świeże nasiona fasola i groch na suche nasiona seler korzeniowy seler naciowy marchew, pietruszka korzeniowa, pasternak, burak ćwikłowy, chrzan, brukiew, rzepa, salsefia cebula, szalotka, czosnek cebula z dymki, szczypiorek pomidor ogórek, cukinia papryka bakłażan sałata głowiasta i liściowa, cykoria sałatowa (odmiany białe i czerwone, w tym radicchio), eywia, botwinka, szpinak szparag zabiegi, 10 dni 10 dni 10 dni dni 10 dni zabiegi, 12 dni zabiegi, dni zabiegi, dni zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni zabiegi, 10 dni zabiegi, dni szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, askochytoza, zgorzelowa plamistość, mączniak prawdziwy zgorzelowa plamistość, mączniak prawdziwy szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, askochytoza, zgorzelowa plamistość, mączniak prawdziwy szara pleśń, zgnilizna twardzikowa szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, alternarioza zgnilizna szyjki, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń zgnilizna twardzikowa, szara pleśń szara pleśń, zgnilizna twardzikowa szara pleśń, purpurowa plamistość pędów pomidor 1 zabieg zaraza a, alternarioza K ogórek mączniak rzekomy dyniowatych zaraza a Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika cebula 1 zabieg mączniak rzekomy marchew 2,0 l ( l) seler fasola groch alternarioza naci, mączniak prawdziwy baldaszkowatych septorioza antraknoza askochytoza W, K CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 29

32 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW ,4 l 1 zabiegi, alternarioza K ( l) 10 dni Tamazynam 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Tanos 50 WG 25% cymoksanilu (zwiazek z grupy iminoacetylomoczników), 25% famoksatu (związek z grupy oksazolidyn) * r. Tanos 50 WG 25% cymoksanilu (zwiazek z grupy iminoacetylomoczników), 25% famoksatu (związek z grupy oksazolidyn) Tazer 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Tezuma 625 WG 5 g fluazynamu w 1 kg (pochodne aniliny), 250 g cymoksanilu w 1 kg (iminoacetylomoczniki) Tiger 250 SC 250 g azoksystrobiny w 1 l (związek z grupy strobiluryn) Topas 100 EC 100 g penkonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) Topsin M 500 SC 500 g tiofanatu metylowego w 1 l (związek z grupy benzimidazoli) 5 zabiegi, zaraza a 10 dni Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,2 l (00 l) 0,4 l ( l) 0,5 kg (00 l) 0,5 kg ( l) 0,5 kg ( l) 0,5 0, kg ( l) 0, kg ( l) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) 0,5 l ( l) 0, l ( l) 0,4 0,5 kg ( l) 1,0 l ( l) 1,0 l ( l) 0,5 l ( l),0 l ( l) marchew, seler korzeniowy, pietruszka korzeniowa 10 dni alternarioza naci burak ćwikłowy 1 zabieg alternarioza buraka (liście) cebula z siewu pomidor szparag fasola 2 zabiegi, 10 dni 10 dni dni 10 dni zabiegi, dni 8 21 dni 10 dni mączniak rzekomy zaraza a, alternarioza alternarioza zaraza a alternarioza zaraza a rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza kalafior, brokuł 8 12 dni czerń krzyżowych zabiegi, alternarioza 28 dni 1 zabieg rizoktonioza szparag fasola 8 zabiegów, 10 dni 8 21 dni 10 dni zaraza a rdza szparaga, purpurowa plamistość pędów antraknoza kalafior, brokuł 8 12 dni czerń krzyżowych zabiegi, alternarioza 21 dni 1 zabieg rizoktonioza Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,5 l ogórek zabiegi, mączniak prawdziwy ( l) 8 dni 1 l lub 10 ml/100 m 2 kapusta głowiasta 1 zabieg czerń krzyżowych, zgnilizna (00 00 l lub biała twardzikowa, szara pleśń l/100 m 2 ) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 1,2 l ( l) 1,5 l (00 00 l) 1,2 l (00 00 l) 1,0 l (00 00 l) burak ćwikłowy 1 zabieg chwościk buraka, mączniak prawdziwy, rdza buraka, brunatna plamistość liści groch askochytoza, fuzaryjne więdnięcie bób askochytoza, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, plamistość czekoladowa, fuzaryjna zgorzel, rdza cebula, czosnek szara pleśń (zgnilizna szyjki), fuzaryjne gnicie, alternarioza marchew alternarioza, szara pleśń, mączniak prawdziwy, zgnilizna twardzikowa pietruszka, pasternak seler korzeniowy kapusta głowiasta czerwona, kapusta włoska i brukselska alternarioza, mączniak prawdziwy, zgnilizna twardzikowa septorioza selera, chwościk selera, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń czerń krzyżowych, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń W, K W, P W, U P, W W, U U S 0 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

33 Triosiar-Pro 45 SC 190 g miedzi w postaci trójzasadowego siarczanu miedziowego w 1 l (miedziowy) ,0 l ogórek 2 zabiegi, bakteryjna kanciasta plamistość, K ( l) 10 dni mączniak rzekomy Twist 50 WG 25% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników), 25% famoksatu (związek z grupy oksazolidyn),0 4,0 l ( l) 5,0 l ( l) 0,5 kg ( l) 0,5 kg ( l) pomidor pomidor cebula 10 dni 6 zabiegów, 10 dni 2 zabiegi, 10 dni dni bakteryjna cętkowatość, zaraza a zaraza a zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy alternarioza W, K * r. Valbon 2 WG 0% mankozebu (związek polimerycznych ditiokarbaminianów), 1,5% bentiowalikarbu (związek z grupy karbaminianów) Valis 66 M WG 60% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 6% walifenalatu (związek z grupy acyloaminowych) 1,5 2,0 kg ( l) 1,6 kg ( l) 2,0 2,5 kg (400 l) pomidor zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 2 zabiegi, 10 dni alternarioza, zaraza a zaraza a zaraza a W, K W, P CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Vaxiplant SL 5% laminaryny (związek z grupy polisacharydów) 1,5 l ( l) pomidor zabiegów, 10 dni bakteryjna cętkowatość S Video 695 WP 65% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 4,5% cymoksanilu (związek z grupy iminoacetylomoczników) 2,25 kg ( l) 4 zabiegi, 10 dni zaraza a W, P Vima-Boskastrobina 6 g piraklostrobiny w 1 kg (związek z grupy strobiluryn), 26 g boskalidu w 1 kg (związek z grupy anilidów) 1,0 kg ( l) 1,0 1,5 kg ( l) 0,5 1,0 kg ( l) cebula pomidor kapusta głowiasta marchew zabiegi, dni dni mączniak rzekomy, alternarioza zaraza a, alternarioza czerń krzyżowych, szara pleśń alternarioza naci, mączniak prawdziwy S Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,5 kg ( l) pasternak, pietruszka korzeniowa dni alternarioza naci, mączniak prawdziwy 1,5 kg ( l) por rdza pora, fytoftoroza, alternarioza 1,0 kg ( l) burak ćwikłowy 10 dni mączniak prawdziwy 1,5 kg ( l) seler korzeniowy szparag dni zgnilizna twardzikowa szara pleśń rzodkiewka, szczypiorek 21 dni 1 zabieg rizoktonioza 1,0 kg ( l) brokuł, kalafior, kalarepa, kapusta brukselska zabiegi, dni czerń krzyżowych 1,5 kg ( l) sałata, eywia, pietruszka naciowa, seler naciowy, rukola, koper 21 dni 1 zabieg rizoktonioza szara pleśń, zgnilizna twardzikowa szpinak dni plamistość liści Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 1

34 CHOROBY/WYKAZ FUNGICYDÓW Vima-Maikonazol 250 g maipropamidu w 1 l (związek z grupy amidów), 250 g difenokonazolu w 1 l (związek z grupy triazoli) ,6 l zabiegi, alternarioza W, P, U ( l) 28 dni Vitavax 200 FS 200 g karboksyny w 1 l (związek z grupy karboksyanilidów), 200 g tiuramu w 1 l (związek z grupy ditiokarbaminianów) Voozeb 5 WG 5% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Winby 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) Zampro 56 WG 48% mankozebu (związek z grupy ditiokarbaminianów), 8% ametoktradyny (związek z grupy pochodnych pirymidynoamin) Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS 5% tiuramu (związek z grupy ditiokarbaminianów) Zato 50 WG 500 g trifloksystrobiny w 1 kg (związek z grupy strobiluryn) Zignal 500 SC 500 g fluazynamu w 1 l (związek z grupy pochodnych aniliny) zabiegi, zaraza a 10 dni Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,6 l ( l 400 ml na 100 kg nasion (400 ml na 100 kg nasion) 2,0 kg ( l) 2,0 kg ( l) 2,0 l ( l) dezynfekcja podłoża 0,05% 50 ml w 100 l wody (100 ml pod roślinę) podlewanie 0,5 l (00 l) 0, 0,4 l ( l) 2,0 2,5 kg ( l) 2,0 5,0 g/kg nasion pomidor zabiegi, alternarioza 28 dni zabiegi, 10 dni zaraza a groch 1 zabieg zgorzel siewek S, K pomidor cebula kapusta głowiasta biała, kapusta pekińska cebula kapusta pekińska, kapusta głowiasta biała i czerwona, kapusta włoska i brukselska, pietruszka, szpinak, pomidor, ogórek, cykoria liściowa, szalotka, cukinia, melon, kawon, rzodkiewka, por, sałata, brokuł, kalafior, jarmuż, seler, cebula, papryka, marchew, burak ćwikłowy 2 zabiegi, 10 dni zaraza a, alternarioza K 5 zabiegów, mączniak rzekomy, alternarioza 10 dni 2 zabiegi, zaraza a, alternarioza 10 dni 1 zabieg kiła kapusty K 2 zabiegi, 10 dni 10 dni 4 zabiegi, 5 10 dni mączniak rzekomy alternarioza, zaraza a zaraza a, alternarioza 1 zabieg grzyby przenoszone przez materiał siewny oraz zasiedlających glebę (sprawców powodujących zgorzel siewek) 2,0 4,0 g/kg ząbków czosnku (1 l/kg ząbków czosnku) czosnek 1 zabieg biała zgnilizna, szara pleśń Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 2,0 g/kg nasion bób, fasola szparagowa, groch 1 zabieg zgorzel siewek Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 2,5 g/100 m 2 marchew mączniak prawdziwy baldaszkowatych, ( 6 l/100 m 2 ) dni alternarioza 0, 0,4 l ( l) 0,5 l (00 l) cebula 4 zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni zaraza a, alternarioza mączniak rzekomy P K Ms P * Okres na zużycie istniejących zapasów środka ochrony roślin dla unieszkodliwiania, przechowywania i stosowania. ** Sposób działania środka: W wgłębny, K kontaktowy, S systemiczny, T translaminarny, Se selektywny, Sq quazisystemiczny, U układowy, P powierzchniowy, Ms mezosystemiczny. 2 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

35 Grupy chemiczne fungicydów według klasyfikacji FRAC (Fungicide Resistance Action Committee) Grupa chemiczna pod względem mechanizmu działania Grupa chemiczna (grupa FRAC) Substancja czynna Nazwa halowa środka ochrony roślin 1 2 GRUPA A synteza kwasów nukleinowych Pirymidyny (A2) bupirymat Nimrod 250 EC GRUPA A synteza kwasów nukleinowych + GRUPA kontaktowe o działaniu wielokierunkowym Acyloalaniny (A1) + ditiokarbaminiany Fenyloamidy (A1) + ditiokarbaminiany benalaksyl + mankozeb metalaksyl + mankozeb metalaksyl-m + mankozeb benalaksyl-m + mankozeb Galben M WP Armetil M 2 WP, Ekonom 2 WP, Ekonom MM 2 WP, Konkret Mega 2 WP, Planet 2 WP, Rywal 2 WP Crocodil MZ 6,8 WG, Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG, Rubicon 6,8 WG Fantic M WP GRUPA B mitoza i podział komórek Benzimidazole (B1) tiofanat metylowy Topsin M 500 SC Pochodne fenylomocznika (B4) pencykuron Monceren 12,5 FS, Monceren 250 FS, Pencykur 250 FS GRUPA B mitoza i podział komórek + GRUPA nieznany sposób działania Benzamidy (B2) + iminoacetylomoczniki Pochodne fenylomocznika (B4) + triazole (G1) Pochodne fenylomocznika (B4) + imidazoliny (C) zoksamid + cymoksanil Lieto 66 WG, Reebot 66 WG GRUPA B mitoza i podział komórek + GRUPA G inhibitory biosyntezy ergosterolu (IBE) pencykuron + Monceren Pro 258 FS protiokonazol GRUPA B mitoza i podział komórek + GRUPA C oddychanie pencykuron + imidachlopryd Prestige Forte 0 FS CHOROBY/GRUPY CHEMICZNE Acylpikolidy (B5) + pochodne kwasu karbaminowego (F4) Anilidy (C2) + strobiluryny (C) GRUPA B mitoza i podział komórek + GRUPA F synteza lipidów i integralność błon fluopikolid + chlorowodorek propamokarbu Infinito 68,5 SC GRUPA C oddychanie boskalid + Agria Bos-Pirak WG, Signum WG, Vima-Boskastrobina piraklostrobina Benzamidy (C2) flutolanil Moncut 460 SC Karboksyanilidy (C2) penflufen Emesto Prime 050 FS Strobiluryny (C) azoksystrobina Agristar 250 SC, Amistar 250 SC, Ascom 250 SC, Astar 250 SC, Aztek 250 SC, Azyl 250 SC, Demeter 250 SC, Dobromir Top 250 SC, Erazer, Korazzo, Mirador 250 SC, Rezat 250 SC, Starami 250 SC, Tazer 250 SC, Tiger 250 SC trifloksystrobina Zato 50 WG Cyjanoimidazole (C4) cyjazofamid Ranman 400 SC TwinPack, Ranman Top 160 SC Pochodne aniliny (C5) fluazynam Alta 500 SC, Altima 500 SC, Banjo 500 SC, Frowncide, Jetlan 500 SC, Nao 500 SC, Ohayo, Stefes Fluazinam 500 SC, Tamazynam 500 SC, Winby, Zignal 500 SC GRUPA C oddychanie + GRUPA G inhibitory biosyntezy ergosterolu (IBE) Anilidy (C2) + triazole (G1) Strobiluryny (C) + triazole (G1) Karboksyanilidy (C2) + ditiokarbaminiany fluopyram + tebukonazol Luna Experience 400 SC azoksystrobina + propikonazol Quilt Xcel 26,8 SE azoksystrobina + difenokonazol Scorpion 25 SC trifloksystrobina + tebukonazol Nativo 5 WG fluoksastrobina + protiokonazol Faango 200 EC GRUPA C oddychanie + GRUPA kontaktowe o działaniu wielokierunkowym karboksyna + tiuram Sarox T 500 FS, Vitavax 200 FS Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie.

36 CHOROBY/GRUPY CHEMICZNE Oksazolidyny (C) + ditiokarbaminiany Pirymidynoaminy (C8) + ditiokarbaminiany Strobiluryny (C) + ftalany 1 2 Imidazoliny (C) + pochodne kwasu karbaminowego (F4) Oksazolidyny (C) + iminoacetylomoczniki Imidazoliny (C) + fosfonowe Pochodne aniliny (C5) + iminoacetylomoczniki Strobiluryny (C) + pochodne kwasu cynamonowego (H5) Pirymidynoaminy (C8) + pochodne kwasu cynamonowego (H5) Anilinopirymidyny (D1) + fenylopirole (E2) famoksat + mankozeb CLIPSuperKontakt 69 WG ametoktradyna + mankozeb Zampro 56 WG azoksystrobina + chlorotalonil Amistar Opti 480 SC, Arastar Duo 480 SC, Arastar Twin 480 SC GRUPA C oddychanie + GRUPA F synteza lipidów i integralność błon fynamidon + propamokarb Pyton Consento 450 SC GRUPA C oddychanie + GRUPA nieznany sposób działania famoksat + Tanos 50 WG, Twist 50 WG cymoksanil fenamidon + Mildex 11,9 WG fosetyl glinowy fluazynam + Kunshi 625 WG, Plexus, Tazuma 625 WG cymoksanil GRUPA C oddychanie + GRUPA H biosynteza ściany komórkowej piraklostrobina + dimetomorf fluazynam + dimetomorf ametoktradyna + dimetomorf Cabrio Duo 112 EC Banjo Forte 400 SC Orvego 525 SC GRUPA D synteza aminokwasów i białek + Grupa E przekazywanie sygnałów osmotycznych cyprodynil + fludioksonil Switch 62,5 WG Grupa E przekazywanie sygnałów osmotycznych Fenylopirole (E2) fludioksonil Maxim 480 FS Dikarboksymidy (E) iprodion Dymas, Rovral Aquaflo 500 SC GRUPA F synteza lipidów i integralność błon Pochodne kwasu karbaminowego (F4) propamokarb Proplant 22 SL Coniothyrum minitans Contans WG Biologoczne (F6) Pythium oligarum Polyversum WP Bacillus subtilis Serenade ASO Gliocladium catenulatum Presto WP GRUPA F synteza lipidów i integralność błon + GRUPA nieznany sposób działania Pochodne kwasu karbaminowego (F4) + iminoacetylomoczniki Pochodne kwasu karbaminowego (F4) + fosfonowe propamokarb + cymoksanil propamokarb + fosetyl glinowy Proxanil Previcur Energy 840 SL Grupa G inhibitory biosyntezy ergosterolu (IBE) Imidazole (G1) imazalil Fungazil 100 SL penkonazol Pallas 100 EC, Topas 100 EC Triazole (G1) difenokonazol Difo 250 EC Grupa G inhibitory biosyntezy ergosterolu (IBE) + GRUPA H biosynteza ściany komórkowej Triazole (G1) + amidy (H5) difenokonazol + maipropamid Carial Star 500 SC, Vima-Maikonazol GRUPA H biosynteza ściany komórkowej Pochodne kwasu cynamonowego (H5) dimetomorf Elektra MZ WG, Orvego 525 SC Amidy (H5) maipropamid Revus 250 SC GRUPA H biosynteza ściany komórkowej + GRUPA kontaktowe o działaniu wielokierunkowym Acyloaminy (H5) + ditiokarbaminiany Pochodne kwasu cynamonowego (H5) + ditiokarbaminiany Karbaminiany (H5) + ditiokarbaminiany walifenalat + mankozeb dimetomorf + mankozeb bentiowalikarb + mankozeb Emeo M WG, Valis 66 M WG Acrobat MZ 69 WG, Delphin 69 WG, Elektra MZ WG, Quantum MZ 69 WG Valbon 2 WG GRUPA P iukcja odporności Polisacharydy (P4) laminaryna Vaxiplant SL GRUPA nieznany sposób działania Iminoacetylomoczniki cymoksanil Dauphin 45 WG, Drum 45 WG, Sacron WG GRUPA nieznany sposób działania + GRUPA kontaktowe o działaniu wielokierunkowym Iminoacetylomoczniki + ftalany cymoksanil + chlorotalonil Mixanil 425 SC 4 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

37 Iminoacetylomoczniki + miedziowe Iminoacetylomoczniki + ditiokarbaminiany Ditiokarbaminiany Ftalany Ftalimidy Miedziowe 1 2 cymoksanil + tlenek miedzi Curzate C Extra 1 WG cymoksanil + tlenochlorek miedzi Curzate Cu 49,5 WP Curzate Top 2,5 WG, Ekonom Duo 2,5 WP, Ekonom MC 2,5 WP, cymoksanil + Iomate 25 WP, Inter Optimum 2,5 WP, Kursor 2,5 WG, Micexanil mankozeb 6 WP, Moximate 25 WG, Moximate 25 WP, Nautile 0 WG, Palmas WP, Profilux 2,5 WP, Solace M 2,5 WG, Video 695 WP GRUPA kontaktowe o działaniu wielokierunkowym Dithane NeoTec 5 WG, Iofil 5 WG, Iofil 80 WP, Manco 80 WP, mankozeb Manfil 5 WG, Manfil 80 WP, Penncozeb 80 WP, Sancozeb 80 WP, Voozeb 5 WG tiuram Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS propineb Antracol 0 WG metiram Polyram 0 WG chlorotalonil Banko 500 SC, Chron 500 SC, Dove 500 SC, Guliver 500 SC, Gwarant 500 SC, Talonil 500 SC folpet Folpan 80 WG kaptan Kaptan Zawiesinowy 50 WP wodorotlenek miedzi Copper Max 50 WP, Copper Max 50 NEW WP, Curzate C Extra 1 WG, Funguran-OH 50 WP, Funguran A Plus 50 WP, Funguran A-Plus NEW 50 WP, Funguran Forte 50 WP, Funguran Forte NEW 50 WP, Kocide WG tlenochlorek miedzi Cobresal 50 WP, Cobresal Extra 50 SC, Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 50 SC trójzasadowy siarczan miedzi Cuproxat 45 SC, Triosiar-Pro 45 SC GRUPA nieklasyfikowane kwas benzoesowy Menno Florades 90 SL wodorowęglan potasu Armicarb SP, Karbicure SP Tiodazyny dazomet Basamid 94 GR CHOROBY/GRUPY CHEMICZNE reklama NOWE ROZWIĄZANIE LIGNOSULFONIANY LEPSZA PRZYCZEPNOŚĆ NAWOZU DO LIŚCI PEŁNE WYKORZYSTANIE SKŁADNIKÓW LEPIEJ ROZWINIĘTY SYSTEM KORZENIOWY I BIOMASA NADZIEMNA POPRAWA ZDROWOTNOŚCI ROŚLIN WZROST PLONOWANIA MAXIMUS Platinum w trosce o szczegóły Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 5

38 Program ochrony warzyw uprawianych w polu przed chorobami CHOROBY/PROGRAM OCHRONY Zwalczane choroby oraz objawy ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ASKOCHYTOZA (Ascochyta fabae Speg.) RDZA (Uromyces fabae) Grupa chemiczna, środek, dawka lub inne sposoby zwalczania Karencja (dni) Progi zagrożenia, rodzaj i termin zabiegu, uwagi BÓB Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 g/kg nasion) (M) Okres wzrostu i rozwoju roślin anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,5 l/ha) (M) 15 Zaprawianie nasion na sucho. Niszczyć resztki pożniwne, stosować zmianowanie i intensywne nawożenie potasem. Rdza nie jest chorobą występującą powszechnie. SZARA PLEŚŃ, ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Botrytis cinerea, Sclerotinia sclerotiorum) ZGORZELOWA PLAMISTOŚĆ (Fusarium solani f.sp.phaseoli, Rhizoctonia solani) MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Erysiphe polygoni) dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,5 l/ha) (M) 15 anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) 15 Zwiększone zagrożenie chorobami wystepuje w okresie dużej wilgotności powietrza, zwykle w fazach kwitnienia i zawiązywania strąków. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym 2. Odstęp między zabiegami: 10 dni. Środki stosować przemiennie z fungicydami o odmiennym mechanizmie działania. Stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów. Mączniak prawdziwy jest obserwowany rzadko. BROKUŁ Przygotowanie pola, zaprawianie nasion i ochrona rozsady patrz ochrona kapusty głowiastej MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora brassicae Gäum) CZERŃ KRZYŻOWYCH (ALTERNARIOZA) (Alternaria brassicae spp./berk./bolle) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora parasitica) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Okres wzrostu i rozwoju roślin strobiluryny Agristar 250 SC (1 l/ha) Aztek 250 SC (1 l/ha) Azyl 250 SC (1 l/ha) Demeter 250 SC (1 l/ha) Erazer (1 l/ha) Rezat 250 SC (1 l/ha) Tazer 250 SC (1 l/ha) Tiger 250 SC (1 l/ha) dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 kg/ha) (M) Signum WG (1 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1 kg/ha) (M) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Opryskiwać rośliny na początku tworzenia się róż lub po wystąpieniu pierwszych objawów choroby; 2 razy co 10 dni (do zabiegów). Środki chronią kompleksowo przed mączniakiem rzekomym, szarą pleśnią i innymi chorobami grzybowymi. Pierwszy zabieg wykonać profilaktycznie. 6 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

39 ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) BAKTERIOZY WARZYW KAPUSTNYCH: CZARNA ZGNILIZNA, MOKRA ZGNILIZNA (Xanthomonas campestris pv. campestris, Pseudomonas syringae pv. syringae, Erwinia spp.) strobiluryny + triazole Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ) Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. Stosować zapobiegawczo lub interwencyjnie. Contans WG stosować na miesiące przed planowaną uprawą. Po wystąpieniu objawów chorób, przez lata nie uprawiać warzyw kapustowatych. Nasiona pozyskiwać z pewnego źródła. Mokra zngnilizna bakteryjna BIELIK KRZYŻOWYCH (RDZA BIAŁA KRZYŻOWYCH ) (Albugo caida) ditiokarbaminiany + fenyloamidy Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG (2 kg/ha) (M) Rubicon 6,8 WG (2 kg/ha) (M) strobiluryny + triazole Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) Obecnie choroba występuje rzadko. Zabiegi wykonać z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby, od fazy. liścia do końca fazy ciasno zamkniętej główki o typowej wielkości i kształcie. Scorpion 25 SC jest zarejestrowany również do zwalczania mączniaka prawdziwego i plamistości pierścieniowej. Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG chroni również przed mączniakiem rzekomym. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea Pers.) dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) Stosować zapobiegawczo lub interwencyjnie. Wykonać maksymalnie 2 zabiegi w sezonie wegetacyjnym. BURAK ĆWIKŁOWY Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (5 g/kg nasion) Zaprawianie nasion na sucho. reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie.

40 PARCH ZWYKŁY (Streptomyces scabies) Okres wzrostu i rozwoju roślin Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Wprowadzić do zmianowania kukurydzę, rośliny motylkowe, trawy i zboża oraz ogórki. Niektóre odmiany wykazują wysoką podatność na parcha. Nie uprawiać bezpośrednio po ach i marchwi na glebach świeżo wapnowanych oraz nawożonych obornikiem. Wskazana 2 -letnia przerwa w uprawie tych gatunków. Nie uprawiać na glebach ciężkich, podmokłych, alkalicznych i zlewnych. CHWOŚCIK BURAKA (Cercospora beticola Saccardo) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) 0 Środki stosować od początku fazy, gdy liście zakrywają 50% powierzchni gleby do końca fazy, gdy korzeń osiąga wielkość wymaganą do zbioru. Największe zagrożenie występuje w fazie liścieni. Zaprawianie nasion zmniejsza ryzyko rozwoju choroby. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Erysiphe betae) ALTERNARIOZA (Alternaria alternata /Fries./ Keissler) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 kg/ha) (M) Signum WG (1 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) pochodne aniliny Banjo 500 SC (0,4 l/ha) (M) Tamazynam 500 SC (0,4 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) (M) Środki stosować od fazy 5. liścia do końca fazy, gdy korzeń osiągnie typową wielkość i kształt. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo, zgodnie z sygnalizacją, lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Środki Banjo 500 SC i Tamazynam 500 SC stosować jednokrotnie, wiosną po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, w fazie od 9. i więcej liści, do fazy rozwoju rozety, gdy liście zakrywają 60% powierzchni gleby. Switch 62,5 WG stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. reklama POLECAMY! ogłoszenie wydawcy Cebula zbiór, dosuszanie, przechowywanie Cena: 10 zł + koszty wysyłki (5 zł przy przedpłacie, 15 zł za pobraniem) zamowienia@hortpress.com, tel Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

41 1 2 4 CEBULA Jednym z czynników ograniczających większość chorób cebuli jest jej uprawa na tych samych polach nie częściej niż co 4 lata. Pola przeznaczone pod uprawę, zwłaszcza plantacje nasienne i uprawy z dymki oraz z siewu ozimego, powinny być położone na terenie przewiewnym, z dala od zbiorników wodnych i łąk, które powodują występowanie długo utrzymującej się mgły. Gleba powinna być dobrze uprawiona i nawożona, gdyż rośliny są bardziej porażane na plantacjach źle zlokalizowanych i z niewłaściwą agrotechniką. W walce z chorobami wirusowymi i mączniakiem rzekomym należy stosować izolację przestrzenną (co najmniej 150 metrów) pomiędzy plantacjami cebuli z siewu ozimego, a plantacjami cebuli z dymki i nasiennej. W kwietniu i maju niszczyć odrosty z cebul przyoranych na zimę. Podczas sezonu wegetacyjnego oraz po zbiorach należy usuwać rośliny z objawami porażenia przez różne choroby i szkodniki, a następnie zniszczyć je (głęboko zakopać lub spalić). Groźną chorobą w ostatnich latach jest fuzaryjna zgnilizna cebuli i czosnku. W przypadku pojawienia się jej na plantacji zaleca się uprawę na danym polu roślin zbożowych przez 2 lata. Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ZGNILIZNA SZYJKI (Botrytis aclada) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS ( g/kg nasion) karboksyanilidy + ditiokarbaminiany Sarox T 500 FS (4 ml/kg nasion) fenylopirole Maxim 480 FS (1 ml/kg nasion) Zaprawianie nasion na sucho i na mokro. Nie siać i nie sadzić w pole dymki i cebuli wysadkowej z objawami choroby. Uprawiać cebulę z dymki tylko w glebie wolnej od chorób pochodzenia grzybowego, bakteryjnego i wirusowego. Maxim 480 FS zmniejsza ryzyko wystąpienia fuzaryjnej zgnilizny cebuli i czosnku oraz białej zgnilizny cebuli. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY BIAŁA ZGNILIZNA (Sclerotium cepivorum) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. FUZARYJNA ZGNILIZNA CEBULI I CZOSNKU (Fusarium oxysporum f.sp. cepae) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. BAKTERIOZA CEBULI (Burkholderia cepacia, B. gladioli pv. allicola) Okres wzrostu i rozwoju roślin Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Stosować przemienną uprawę cebuli co lata. Na zainfekowanych plantacjach uprawiać zboża. Po burzach i gradobiciu opryskiwać rośliny 2 razy, co dni środkiem Huwa-San TR50 (0,1 0,2%). ogłoszenie wydawcy Książki dla profesjonalistów Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 9

42 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora destructor) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) Penncozeb 80 WP (2 kg/ha) Polyram 0 WG (2 kg/ha) Voozeb 5 WG (2 kg/ha) pochodne kwasu cynamonowego + ditiokarbaminiany Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) pochodne kwasu cynamonowego + strobiluryny Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 l/ha) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) ftalany Chron 500 SC (2 l/ha) (M) Guliver 500 SC (2 l/ha) (M) Gwarant 500 SC (2 l/ha) (M) Talonil 500 SC (2 l/ha) (M) pochodne aniliny Alta 500 SC (0,5 l/ha) Altima 500 SC (0,5 l/ha) Frowncide (0,5 l/ha) Jetlan 500 SC (0,5 l/ha) Ohayo (0,5 l/ha) Stefes Fluazinam 500 SC (0,5 l/ha) Winby (0,5 l/ha) Zignal 500 SC (0,5 l/ha) acyloalaniny + ditiokarbaminiany Galben M WP (2,25 kg/ha) fenyloamidy + ditiokarbaminiany Armetil M 2 WP (2,5 kg/ha) Crocodil MZ 6,8 WG (2,25 kg/ha) Ekonom 2 WP (2,5 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2,5 kg/ha) Fantic M WP (2,25 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2,5 kg/ha) Planet 2 WP (2,5 kg/ha) Ridomil Gold MZ Pepite (2,5 kg/ha) Rubicon 6,8 WG (2,5 kg/ha) Rywal 2 WP (2,5 kg/ha) iminoacetylomoczniki + ditiokarbaminiany Curzate Top 2,5 WG (2, kg/ha) Ekonom Duo 2,5 WP (2 2,5 kg/ha) Ekonom MC 2,5 WP (2 2,5 l/ha) Inter Optimum 2,5 WP (2 2,5 kg/ha) Kursor 2,5 WG (2, kg/ha) Profilux 2,5 WP (2 2,5 kg/ha) Solace M 2,5 WG (2, kg/ha) iminoacetylomoczniki + oksazolidyny Tanos 50 WG (0,5 kg/ha) Twist 50 WG (0,5 kg/ha) triazole + strobiluryny Faango 200 EC (1 1,25 l/ha) (M) acylpikolidy + pochodne kwasu karbaminowego Infinito 68,5 SC (1,6 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 kg/ha) Signum WG (1 kg/ha) Vima-Boskastrobina (1 kg/ha) W zapobieganiu rozwojowi choroby skuteczne są metody niechemiczne, takie jak: usuwanie chorych rośliny z objawami pierwotnej infekcji i przyoranie odrostów po cebulach zimujących na polu; nielokalizowanie plantacji cebuli w miejscach osłoniętych, blisko zbiorników wodnych; utrzymywanie plantacji wolnej od zachwaszczenia. Zabiegi profilaktycznego opryskiwania fungicydami są uzasadnione w przypadku plantacji z siewu ozimego z dymki ozimej i siedmiolatki, zgodnie z zaleceniami zawartymi w etykiecie środka, od połowy września do końca okresu wegetacji, co 10 dni. Jeżeli w pobliżu nie ma plantacji nasiennych lub cebuli z dymki, plantacje z siewu należy opryskiwać dopiero od III dekady lipca, co 10 dni lub wg sygnalizacji. Obecnośc rosy na roślinach w godzinach rannych wskazuje na zagrożenie chorobą. Wówczas należy lustrować plantacje cebuli szukając pierwotnych objawów choroby łukowato wygiętych, jasnych liści. Zaobserwowanie tworzenia się jasnych plam na liściach oznacza rozpoczęcie nalotu zarodnikującej grzybni. To jest sygnał do zastosowania zabiegów interwencyjnych. Skuteczne zwalczanie choroby na plantacjach cebuli z dymki i nasiennej ogranicza występowanie choroby na plantacjach cebuli z siewu. Uwaga! Cebula z siewu ozimego, z dymki ozimej i siedmiolatka możgą być porażone w okresie jesiennym i być pierwszym źródłem infekcji w okresie wczesnowiosennym. Arastar Duo 480 SC do r. Armetil M 2 WP do r. Ekonom 2 WP do r. Ekonom MM 2 WP do r. Konkret Mega 2 WP do r. Rywal 2 WP do r. Tanos 50 WG do r. Twist 50 WG do r. 40 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

43 ANTRAKNOZA (Colletotrichum circinans) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. FUZARYJNE RÓŻOWIENIE KORZENI (Fusarum spp.) SZARA PLEŚŃ (ZGNILIZNA SZYJKI) (Botrytis aclada, B. alli) biologiczne Polyversum WP (0,15 0,2 kg/ha) (M) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) triazole + strobiluryny Faango 200 EC (1 1,25 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,5 l/ha) (M) Pierwszy oprysk wykonać w fazie lub 4 liści, najlepiej w dzień pochmurny lub w nocy, podczas lekkiej mżawki. Polyversum WP (preparat zawiera antagonistyczny grzyb Pythium oligarum) stosować przemiennie ze środkami chemicznymi należy uwzględnić odstep między zabiegami, najlepiej co minimum dni, aby nie dopuścić do wyniszczenia grzyba P. oligarum. Opryskiwać cebule z siewu przed zbiorem, zgodnie z etykietą środka, co 10 dni, lecz nie później niż przed załamywaniem się szczypioru. Opryskiwać tylko w lata wilgotne, po wystąpieniu plam na liściach. Trzykrotne opryskiwanie jest wskazane przy wilgotnej pogodzie i w przypadku występowania tzw. grubych szyjek cebuli oraz przy przedłużonym okresie wegetacji. Środki ograniczają również występowanie zgnilizny twardzikowej. Nie uprawiać cebuli o białej łusce blisko plantacji cebuli o łuskach kolorowych. Arastar Duo 480 SC do r. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY reklama BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) , Zaawansowana technologia ochrony przed mączniakiem rzekomym i alternariozą Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 41

44 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ALTERNARIOZA (Alternaria spp.) BIELIK KRZYŻOWYCH (RDZA BIAŁA KRZYŻOWYCH) (Albugo caida) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) SZARA PLEŚŃ (ZGNILIZNA SZYJKI) (Botrytis cinerea) ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Erysiphe polygoni) PARCH DYNIOWATYCH, ANTRAKNOZA, MĄCZNIAK RZEKOMY (Cladosporium cucumerinum, Colletotrichum lagenarium, Pseudoperonospora cubensis) SZARA PLEŚŃ, ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Botrytis cinerea, Sclerotinia sclerotiorum) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) Pencozeb 80 WP (2 kg/ha) Voozeb 5 WG (2 kg/ha) pochodne kwasu cynamonowego + ditiokarbaminiany Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) iminoacetylomoczniki + ditiokarbaminiany Ekonom Duo 2,5 WP (2 2,5 kg/ha) Ekonom MC 2,5 WP (2 2,5 kg/ha) Inter Optimum 2,5 WP (2 2,5 kg/ha) Profilux 2,5 WP (2 2,5 kg/ha) acylpikolidy + pochodne kwasu karbaminowego Infinito 68,5 SC (1,6 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 kg/ha) Signum WG (1 kg/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,5 l/ha) (M) 0 21 CHRZAN Okres wzrostu i rozwoju roślin ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) 0 anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) (M) CUKINIA kabaczek Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 5 g/kg nasion) Okres wzrostu i rozwoju roślin nieklasyfikowane Armicarb SP ( kg/ha) (M) Karbicure SP (M) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) anolinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 l/ha) (M) Opryskiwać cebule z siewu przed zbiorem, zgodnie z etykietą środka, co 10 dni, lecz nie później niż przed załamywaniem się szczypioru. Opryskiwać tylko w lata wilgotne, po wystąpieniu plam na liściach. Trzykrotne opryskiwanie jest wskazane przy wilgotnej pogodzie i w przypadku występowania tzw. grubych szyjek cebuli oraz przy przedłużonym okresie wegetacji. Środki ograniczają również występowanie zgnilizny twardzikowej. Nie uprawiać cebuli o białej łusce blisko plantacji cebuli o łuskach kolorowych. Arastar Duo 480 SC do r. Choroba może występować również na siewkach i rozsadzie kapusty oraz na kapuście brukselskiej. Występuje pospolicie na chwastach z rodziny kapustowatych, np. taszniku, powodując tzw. pastorałki. Stosować zapobiegawczo lub interwencyjnie. Zaprawianie ząbków na mokro. Środki stosować zapobiegawczo, od fazy całkowicie rozwiniętych liścieni do fazy pełnej dojrzałości, gdy wszystkie owoce mają typową barwę (BBCH 10 89). Środek stosować zapobiegawczo lub w momencie wystąpienia pierwszych objawów chorób przez cały okres wegetacji rośliny uprawnej (BBCH do 89). Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Środki stosować od fazy drugiego pąka kwiatowego do końca fazy, gdy 50% owocow uzyskuje typową wielkość i kształt, przemiennie z fungicydami o odmiennym mechanizmie działania. 42 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

45 RÓŻNE GRZYBY CHOROBOTWÓRCZE (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) SZARA PLEŚŃ (ZGNILIZNA SZYJKI) (Botrytis cinerea) SZARA PLEŚŃ (ZGNILIZNA SZYJKI) (Botrytis cinerea) ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp, Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) BAKTERIOZA OBWÓDKOWA (Pseudomonas syringae pv. phaseolicola) CZOSNEK Przed sadzeniem ząbków ditiokarbaminiany Zaprawianie ząbków na mokro. Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 4 g/kg ząbków) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 4 g/kg ząbków) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) dikarboksymidy Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) Okres wzrostu i rozwoju roślin dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,5 l/ha) (M) FASOLA Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 5 g/kg nasion) (M) karboksyanilidy + ditiokarbaminiany Sarox T 500 FS (4 ml/kg nasion) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Okres wzrostu i rozwoju roślin ftalimidy Kaptan Zawiesinowy 50 WP (1,2 kg/ha) miedziowe Cobresal 50 WP ( kg/ha) Cobresal Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Miedzian 50 WP ( kg/ha) Miedzian Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Zaprawianie ząbków na mokro. Switch 62,5 WG opryskiwać tylko w lata wilgotne. Contans WG stosować na 10 0 dni przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Środek stosować od fazy. liścia do fazy zbioru czosnku, przemiennie z fungicydami o odmiennym mechanizmie działania. Środki stosować od fazy. liścia do fazy zbioru czosnku. Maksymalnie wykonać 4 zabiegi w sezonie wegetacyjnym w odstępach 10 dni. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Zaprawianie nasion na sucho i na mokro. Środek stosować na 10 0 dni przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. W sezonie wegetacyjnym stosować maksymalnie 1 zabieg. Po zastosowaniu środka nie stosować doglebowo chemicznych środków grzybobójczych. Pierwsze opryskiwanie wykonać po wschodach roślin i powtórzyć po 10 dniach. Następne 2 zabiegi wykonać na początku zawiązywania się strąków, co 10 dni. Wysiewać odmiany fasoli z tolerancją na bakteriozy. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY reklama Ratuje i chroni cebulę Skuteczna ochrona cebuli przed alternariozą Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na zwroty i symbole (oznaczenia) ostrzegawcze oraz zalecane środki ostrożności zamieszczone i opisane na etykiecie produktu. Syngenta Polska Sp. z o.o. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 4

46 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ANTRAKNOZA (Colletotrichum liemuthianum) RDZA (Uromyces phaseoli) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) strobiluryny Agristar 250 SC (1 l/ha) Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Aztek 250 SC (1 l/ha) Azyl 250 SC (1 l/ha) Demeter 250 SC (1 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Erazer (1 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Rezat 250 SC (1 l/ha) Starami 250 SC (2 2,5 l/ha) Tazer 250 SC (1 l/ha) Tiger 250 SC (1 l/ha) miedziowe Cobresal 50 WP ( kg/ha) Cobresal Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Miedzian 50 WP ( kg/ha) Miedzian Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) ftalimidy Kaptan Zawiesinowy 50 WP (1,2 kg/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) ftalany Chron 500 SC (2 l/ha) (M) Guliver 500 SC (2 l/ha) (M) Gwarant 500 SC (2 l/ha) (M) Talonil 500 SC (2 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (2 2,5 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) ftalimidy Kaptan Zawiesinowy 50 WP (1,2 kg/ha) miedziowe Cobresal 50 WP ( kg/ha) Cobresal Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Miedzian 50 WP ( kg/ha) Miedzian Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) biologiczne Polyversum WP (0,15 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (2 2,5 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) biologiczne Polyversum WP (0,15 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) /28 15/28 15/28 Pierwsze opryskiwanie wykonać po wschodach roślin i powtórzyć po 10 dniach. Następne 2 zabiegi wykonać na początku zawiązywania się strąków, co 10 dni. Switch 62,5 WG okres karencji w uprawie na świeże nasiona i strąki 15 dni a na suche nasiona 28 dni. Arastar Duo 480 SC do r. Choroba może wystąpić głównie w uprawie fasoli na suche nasiona lub na plantacjach nasiennych. Nowoczesne odmiany fasoli wykazują odporność na tę chorobę. Opryskiwać rośliny 2 razy co 10 dni w okresie kwitnienia fasoli. W okresach dużego zagrożenia chorobami zabieg powtórzyć w końcowej fazie kwitnienia. Na plantacjach nasiennych zabiegi zwielokrotnić. Zwalczanie tych chorób jest uzasadnione głównie na plantacjach fasoli szparagowej, gdy w okresie kwitnienia panuje wilgotna pogoda. Środki z grupy strobiluryn ograniczają szkodliwość chorób. Switch 62,5 WG okres karencji w uprawie na świeże nasiona i strąki 15 dni a na suche nasiona 28 dni. Arastar Duo 480 SC do r. 44 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

47 FUZARIOZA (Fusarium oxysporum) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Uprawiać odmiany odporne. Środki z grupy strobiluryn stosowane do zwalczania innych chorób, ograniczają również występowanie fuzariozy fasoli. ZGORZELOWA PLAMISTOŚĆ (Fusarium solani f.sp. phaseoli) MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Erysiphe polygoni) ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora viciae) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora viciae) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) ASKOCHYTOZA (Ascochyta spp.) RDZA (Uromyces pisi) ZGORZELOWA PLAMISTOŚĆ (Fusarium solani f.sp. phaseoli) MĄCZNIAK PRWDZIWY (Erysiphe polygoni) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) 15/28 anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) 15/28 triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) GROCH Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 5 g/kg nasion) (M) karboksyanilidy + ditiokarbaminiany Vitavax 200 FS (4 ml/kg nasion) ditiokarbaminiany + karboksyanilidy Sarox T 500 FS (4 ml/kg nasion) Okres wzrostu i rozwoju roślin strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Duo 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) ftalany Chron 500 SC (2 l/ha) (M) Guliver 500 SC (2 l/ha) (M) Gwarant 500 SC (2 l/ha) (M) Talonil 500 SC (2 l/ha) (M) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,5 l/ha) (M) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. 15/ /28 anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 1 kg/ha) 15/28 triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) Środki stosować z chwilą wystąpienia pierwszych objawów chorób na roślinach. Switch 62,5 WG okres karencji w uprawie na świeże nasiona i strąki 15 dni a na suche nasiona 28 dni. Zaprawianie nasion na mokro i na sucho. Można zaprawiać nasiona z dodatkiem środków zawierających szczepionki bakterii z rodzaju Rhizobium. Pierwszy zabieg wykonać na początku kwitnienia, następny po dniach. Opryskiwanie roślin wskazane szczególnie w rejonach skoncentrowanej uprawy grochu w celu kompleksowej ochrony przed różnymi chorobami grzybowymi występującymi na liściach, strąkach i szyjce korzeniowej. Arastar Duo 480 SC do r. Opryskiwać rośliny po zauważeniu pierwszych objawów choroby, 2 razy co 10 dni, w okresie kwitnienia. Zwalczanie tych chorób jest uzasadnione głównie na plantacjach fasoli szparagowej, gdy w okresie kwitnienia jest duża wilgotności powietrza. Switch 62,5 WG okres karencji w uprawie na świeże nasiona to 15 dni a na suche nasiona 28 dni. Amistar 250 SC kompleksowo chroni groch przed innymi chorobami grzybowymi (rdza, szara pleśń, mączniak prawdziwy). Switch 62,5 WG okres karencji w uprawie na świeże nasiona 15 dni a na suche nasiona 28 dni. Arastar Duo 480 SC do r. Środki stosować z chwilą wystąpienia pierwszych objawów chorób na roślinach. Switch 62,5 WG okres karencji w uprawie na świeże nasiona 15 dni a na suche nasiona 28 dni. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 45

48 1 2 4 KALAFIOR Przygotowanie pola, zaprawianie nasion i ochrona rozsady patrz ochrona kapusty głowiastej MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora parasitica) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Maksymalnie wykonać 2 zabiegi w sezonie wegetacyjnym. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY CZERŃ KRZYŻOWYCH (ALTERNARIOZA) (Alternaria brassicae spp./berk./bolle) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora brassicae) Okres wzrostu i rozwoju roślin dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) strobiluryny Agristar 250 SC (1 l/ha) Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Aztek 250 SC (1 l/ha) Azyl 250 SC (1 l/ha) Demeter 250 SC (1 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Erazer (1 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) Tazer 250 SC (1 l/ha) Tiger 250 SC (1 l/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 kg/ha) (M) Signum WG (1 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1 kg/ha) (M) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) 21 Opryskiwać rośliny na początku tworzenia się róż lub po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, 2 razy w sezonie co 10 dni (do zabiegów). Chronią kompleksowo kalafiora przed mączniakiem rzekomym, szarą pleśnią i innymi chorobami grzybowymi. Pierwszy zabieg wykonać profilaktycznie. Dymas chroni przed czernią krzyżowych i szarą pleśnią. ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ) Prestop WP (0,5%) Contans WG stosować na miesiące przed planowaną uprawą. Zabieg wykonać na podłożu uprawnym podczas siewu, pikowania, przesadzania oraz/lub poźniejszego etapu uprawy. Powtorzyć zabieg w odstępie 1 4 tygodni. Zabieg wykonać na podłożu uprawnym podczas siewu, pikowania, przesadzania oraz/lub poźniejszego etapu uprawy. Powtorzyć zabieg w odstępie 1 4 tygodni. Po wystąpieniu objawów chorób, przez lata nie uprawiać warzyw kapustowatych. Stosować zapobiegawczo lub interwencyjnie. Wykonać maksymalnie 2 zabiegi w sezonie wegetacyjnym. BAKTERIOZY WARZYW KAPUSTNYCH: CZARNA ZGNILIZNA, MOKRA ZGNILIZNA (Xanthomonas campestris pv. campestris, Pseudomonas syringae pv. syringae, Erwinia spp.) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) biologiczne Prestop WP (0,5%) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) biologiczne Prestop WP (0,5%) BIELIK KRZYŻOWYCH (RDZA BIAŁA KRZYŻOWYCH) (Albugo caida) ditiokarbaminiany + fenyloamidy Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG (2 kg/ha) (M) Rubicon 6,8 WG (2 kg/ha) (M) strobiluryny + triazole Scorpion 25 SC (1 kg/ha) Zabiegi preparatami Ridomil Gold i Rubicon wykonać z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby, od fazy trzeciego liścia do końca fazy ciasno zamkniętej główki o typowej wielkości i kształcie. Maksymalna liczba zabiegów w odstępach 21 dni. Scorpion 25 SC stosować maksymalnie 2 razy w sezonie wegetacyjnym co 8 dni. 46 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

49 CZERŃ KRZYŻOWYCH (Alternaria brassicae spp.) CHOROBY ZGORZELOWE SIEWEK (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA, Z UWZGLĘDNIENIEM BAKTERII (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora parasitica) KALAREPA Okres wzrostu i rozwoju roślin anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 kg/ha) (M) Signum WG (1 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1 kg/ha) (M) KAPUSTA BRUKSELSKA Przygotowanie pola lub podłoża Temperatura parowania o C przez 0 minut. biologiczne Contans WG (8 kg/ha) Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (4 g/kg nasion) Moczenie nasion przez 20 0 min. w wodzie o temp C. Po wysuszeniu nasiona zaprawić na sucho jednym z wyżej wymienionych zestawów preparatów. Ochrona rozsady ditiokarbaminiany + fenyloamidy Ekonom 2 WP (2 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2 kg/ha) Rywal 2 WP (2 kg/ha) Środki stosować od fazy liści do końca fazy, gdy zgrubienie osiągnie 0% typowej wielkości. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo, zgodnie z sygnalizacją, lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Termiczne odkażanie ziemi inspektowej lub kompostowej i substratów torfowych do produkcji rozsady warzyw kapustnych. Contans WG stosować na miesiące przed planowaną uprawą. Po wystąpieniu objawów chorób, przez lata nie uprawiać warzyw kapustnych. Podłoże można parować na pryzmach lub w zaadaptowanych parnikach z podwyższonym wkładem, tak aby na dnie parnika znajdowała się wystarczająca ilość wody do odparowania. Użytkować podłoże bezpośrednio po ostygnięciu, do dni po zabiegu lub miesiąc po zabiegu. Zaprawianie nasion na sucho najlepiej wykonać bezpośrednio przed siewem. Chroni rośliny przed śmietką tylko na rozsadniku. Termiczne odkażanie nasion na mokro. Ten system przygotowania nasion dotyczy przede wszystkim różnych odmian kapusty do przechowywania. Nasion pochodzenia zagranicznego i uprzednio zaprawianych nie odkażać termicznie. Opryskiwać rozsadę w inspektach lub na rozsadniku od fazy pierwszych liści, 1 2 razy co 10 dni, lub gdy wystąpi zagrożenie. Można też podlewać bezpośrednio po siewie lub pikowaniu stosując 2 l cieczy na m 2. Pierwszy zabieg stosować profilaktycznie, następne tylko po wystąpieniu choroby. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY Ekonom 2 WP do r. Ekonom MM 2 WP do r. Konkret Mega 2 WP do r. Rywal 2 WP do r. reklama Ratuje i chroni kalafiora Skuteczna ochrona kalafiora przed czernią krzyżowych Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na zwroty i symbole (oznaczenia) ostrzegawcze oraz zalecane środki ostrożności zamieszczone i opisane na etykiecie produktu. Syngenta Polska Sp. z o.o. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 4

50 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) CZERŃ KRZYŻOWYCH (ALTERNARIOZA) (Alternaria brassicae spp.) KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. nawozy Perlka ( kg/ha) preparaty wspomagające Ernia 1,5% + Cauli Active Start 1,5% Okres wzrostu i rozwoju roślin dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 kg/ha) (M) Signum WG (1 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1 kg/ha) (M) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) (M) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. preparaty wspomagające Ernia (0,5%, 2,5 l/ha) kolejny zabieg: Ernia (0,5%, 2,5 l/ha) + Cauli Active Start (2,5 l/ha) biologiczne Polyversum WP (0,15 0,2 kg/ha) (M) dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) (M) Na stanowiskach, gdzie występuje kiła uprawiać tylko odmiany odporne na tę chorobę. Dzięki temu otrzymamy dobry jakościowo i ilościowo plon oraz polepszymy warunki glebowe. Nawóz azotowo-wapniowy Perlka stosować na 2 tygodnie przed sadzeniem lub siewem kapusty. Zabieg ogranicza występowanie innych chorób glebowych i chwastów. Podlewać rozsadę w paletach wielokomorowych lub na rozsadniku bezpośrednio przed sadzeniem w pole (ok. 1,5 l/m 2 ). Opryskiwać rośliny 2 razy co 10 dni po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle od połowy lipca. Scorpion 25 SC chroni kompleksowo kapustę także przed innymi chorobami pochodzenia grzybowego. Pierwszy zabieg wykonać profilaktycznie, następne w miarę zagrożenia plantacji. Opryskiwać zapobiegawczo: dni po sadzeniu roślin w pole, następny oprysk po 0 5 dniach. Opryskiwać interwencyjnie: po zauważeniu objawów choroby. Po upływie 15 dni zabieg powtórzyć. W przypadku dużego zagrożenia roślin kiłą zastosować dodatkowe opryskiwanie. Nie stosować łącznie z fungicydami. Stosować łącznie z innymi niechemicznymi metodami zwalczania kiły. Należy prowadzić obserwacje z pobieraniem prób, szczególnie na polach narażonych na infekcję. W przypadku wystąpienia obfitych opadów deszczu (burzowych lub ciągłych) powodujących powstanie warunków beztlenowych w glebie, zabieg należy wykonać nawet przed upływem 10 dni od posadzenia. Ochrona przedzbiorcza: opryskiwać rośliny 2 razy w sezonie co 10 dni, miesiąc przed wycinaniem kapusty do przechowalni. Ostatni zabieg wykonać nie później niż dni przed zbiorem. Polyversum WP stosować doglebowo i wymieszać do głębokości 15 cm. Zabieg stosować wyłącznie w uprawie kapusty późnej do przechowania w kopcach lub przechowalniach. Chorobie sprzyjają: wysoka wilgotność podczas przechowywania i mechaniczne uszkodzenia główek. Stosować w fazie rozwoju główek. reklama 48 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

51 FUZARYJNE GNICIE GŁÓWEK KAPUSTY (Fusarium avenaceum) FUZARYJNE ŻÓŁKNIĘCIE LIŚCI KAPUSTY (Fusarium oxysporum fs. yellow) BAKTERIOZY WARZYW KAPUSTNYCH: CZARNA ZGNILIZNA, MOKRA ZGNILIZNA (Xanthomonas campestris pv. campestris, Pseudomonas syringae pv. syringae, Erwinia spp.) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. KAPUSTA GŁOWIASTA Środki stosowane w ochronie przedzbiorczej przed szarą pleśnią i czernią krzyżowych ograniczają występowanie tej choroby. Scorpion 25 SC stosowany w ochronie przed innymi chorobami ogranicza fuzaryjne gnicie główek. Uprawiać odmiany odporne. Scorpion 25 SC stosowany w ochronie przed innymi chorobami ogranicza fuzaryjne żółknięcie liści kapusty. Po wystąpieniu objawów chorób, przez lata nie uprawiać warzyw kapustowatych. Roślin kapustowatych nie uprawiać na glebach zakwaszonych i podmokłych, a w przypadku występowania kiły kapusty lub suchej zgnilizny uprawiać nie częściej niż co 4 lata na tym samym polu. Rozsadę produkować wyłącznie na glebie niezakażonej kiłą kapusty; wskazana analiza gleby i substratów torfowych na skażenie kiłą (analizę wykonuje się w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach). Przed sadzeniem przeprowadzić selekcję rozsady usunąć rośliny porażone przez choroby i szkodniki. Przygotowanie pola lub podłoża PATOGENY ODGLEBOWE, CHOROBY ZGORZELOWE SIEWEK (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) CHOROBY ZGORZELOWE SIEWEK I ROZSADY, KIŁA KAPUSTY (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp., Plasmodiophora brassicae) Temperatura parowania o C przez 0 minut. pochodne aniliny Alta 500 SC (2 l/ha) Altima 500 SC (2 l/ha) Frowncide (2 l/ha) Jetlan 500 SC (2 l/ha) Ohayo (2 l/ha) Stefes Fluazinam 500 SC (2 l/ha) Winby (2 l/ha) Termiczne odkażanie ziemi inspektowej lub kompostowej i substratów torfowych do produkcji rozsady warzyw kapustnych. Podłoże można parować na pryzmach lub w zaadaptowanych parnikach z podwyższonym wkładem, tak aby na dnie parnika znajdowała się wystarczająca ilość wody do odparowania. Użytkować podłoże bezpośrednio po ostygnięciu, do dni po zabiegu lub miesiąc po zabiegu. Chemiczne odkażanie ziemi inspektowej lub kompostowej i substratów torfowych na pryzmie lub ziemi w inspektach, na rozsadnikach oraz substratów przeznaczonych do produkcji doniczek ziemnych. Ziemia lub podłoże do dezynfekcji powinna być wilgotna. Środki dokładnie wymieszać z podłożem. Przy dezynfekcji powierzchniowej ziemię wymieszać do głębokości cm. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY reklama Produkty phylgreen Więcej niż odżywianie! Nowość: Unikalny proces niskotemperaturowej ekstrakcji alg Piotr Kotowski Tel: pkotowski@tradecorp.sapec.pt Arzej Zbroja Tel: azbroja@tradecorp.sapec.pt Dariusz Zmysłowski Tel: dzmyslowski@tradecorp.sapec.pt Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 49

52 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ZGORZEL SIEWEK, FYTOFTOROZA (Pythium spp., Phytophthora spp.) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora parasitica) KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Przed siewem fenyloamidy Maxim 480 FS (1 ml/kg nasion) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (4 g/kg nasion) Moczenie nasion przez 20 0 min. w wodzie o temp C. Po wysuszeniu nasiona zaprawić na sucho jednym z wyżej wymienionych preparatów. Ochrona rozsady pochodne kwasu karbaminowego + fosfonowe Previcur Energy 840 SL (0,1 0,15%) ditiokarbaminiany + fenyloamidy Ekonom 2 WP (2 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2 kg/ha) Rywal 2 WP (2 kg/ha) pochodne aniliny Alta 500 SC (2 l/ha) Altima 500 SC (2 l/ha) Frowncide (2 l/ha) Jetlan 500 SC (2 l/ha) Ohayo (2 l/ha) Stefes Fluazinam 500 SC (2 l/ha) Winby (2 l/ha) nawozy Perlka ( kg/ha) pochodne aniliny Alta 500 SC (0,05%) Altima 500 SC (0,05%) Frowncide (0,05%) Jetlan 500 SC (0,05%) Ohayo (0,05%) Stefes Fluazinam 500 SC (0,05%) Winby (0,05%) preparaty wspomagające Cruci Starter (0,2%) Ernia (1,5%) + Cauli Active Start (1,5%) Środek stosować na 10 0 dni przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. W sezonie wegetacyjnym stosować maksymalnie 1 zabieg. Po zastosowaniu środka nie stosować doglebowo chemicznych środków grzybobójczych chroniących rośliny przed szarą pleśnią i zgnilizną twardzikową. Zaprawianie nasion na sucho najlepiej wykonać bezpośrednio przed siewem. Chroni rośliny przed śmietką tylko na rozsadniku. Termiczne odkażanie nasion na mokro. Ten system przygotowania nasion dotyczy przede wszystkim różnych odmian kapusty do przechowywania. Nasion pochodzenia zagranicznego i uprzednio zaprawianych nie odkażać termicznie. Uwaga! Istnieje ryzyko uszkodzenia nasion po przekroczeniu zalecanych parametrów odkażania termicznego. Podlewanie siewek lub rozsady. Wyższe stężenie stosować w przypadku zwiększonego zagrożenia roślin chorobami. Zalecana ilość cieczy użytkowej (w zależności od wieku) 2 l na 1 m 2. Można stosować dwukrotnie co dni. Opryskiwć rozsadę w inspektach lub na rozsadniku od fazy pierwszych liści 1 2 razy co 10 dni lub gdy wystąpi zagrożenie. Można też podlewać bezpośrednio po siewie lub pikowaniu stosując 2 l cieczy na m 2. Ekonom 2 WP do r. Ekonom MM 2 WP do r. Konkret Mega 2 WP do r. Rywal 2 WP do r. Podłoże opryskiwać środkami przed sadzeniem rozsady. Nawóz Perlka stosować przed sadzeniem roślin w dawce kg/ha. Podlewanie roślin bezpośrednio po posadzeniu w pole. Moczenie sadzonek lub obfite podlewanie (2 l/m 2 ) 1 2 dni przed posadzeniem. Można podlewać rozsadę w paletach plastikowych w ilości 0,5 l roztworu na 1 paletę (160 roślin). reklama Tel , , , , biuro@certyfikacja.co PROPONUJEMY PAŃSTWU RÓWNIEŻ USŁUGI W ZAKRESIE CERTYFIKACJI SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA: 50 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201 JAKOŚCIĄ ISO 9001, BEZPIECZEŃSTWEM ŻYWNOŚCI ISO 22000, ŚRODOWISKOWEGO ISO 001, ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO, INTEGROWANEJ PRODUKCJI ROŚLIN, GLOBALG.A.P.,

53 1 2 4 Okres wzrostu i rozwoju roślin CZERŃ KRZYŻOWYCH (ALTERNARIOZA) (Alternaria brassicae spp./berk./bolle) dikarboksymidy Dymas (0, 1 l/ha) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) Opryskiwać rośliy 2 razy co 10 dni po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle od połowy lipca. benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (0,5 1 kg/ha) Signum WG (0,5 1 kg/ha) Vima-Boskastrobina (0,5 1 kg/ha) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) 21 KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. preparaty wspomagające Ernia (0,5%, 2,5 l/ha) kolejny zabieg: Ernia (0,5%, 2,5 l/ha) + Cauli Active Start (2,5 l/ha) Opryskiwać zapobiegawczo: dni po sadzeniu roślin w pole, następny oprysk po 0 5 dniach. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY FUZARYJNE GNICIE GŁÓWEK KAPUSTY (Fusarium avenaceum) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Ochrona przedzbiorcza jak w przypadku szarej pleśni i czerni krzyżowych częściowo chroni przed tą chorobą. reklama Ratuje i chroni kapusty Skuteczna ochrona kapusty przed czernią krzyżowych Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na zwroty i symbole (oznaczenia) ostrzegawcze oraz zalecane środki ostrożności zamieszczone i opisane na etykiecie produktu. Syngenta Polska Sp. z o.o. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 51

54 FUZARYJNE ŻÓŁKNIĘCIE LIŚCI KAPUSTY (Fusarium oxysporum fs. yellow) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Uprawiać odmiany odporne. Scorpion 25 SC stosowany w ochronie przed innymi chorobami ogranicza fuzaryjne żółknięcie liści kapusty. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) biologiczne Polyversum WP (0,15 0,2 kg/ha) (M) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (0,5 1 kg/ha) Signum WG (0,5 1 kg/ha) Vima-Boskastrobina (0,5 1 kg/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) Ochrona przedzbiorcza: opryskiwanie roślin 2 razy w sezonie co 10 dni, miesiąc przed wycinaniem kapusty do przechowalni. Ostatni zabieg wykonać nie później niż dni przed zbiorem. Polyversum WP stosować doglebowo i wymieszać do głębokości 15 cm. Zabieg stosować wyłącznie w uprawie kapusty późnej do przechowania w kopcach lub przechowalniach. Chorobie sprzyjają: wysoka wilgotność podczas przechowywania i mechaniczne uszkodzenia główek. BAKTERIOZY WARZYW KAPUSTNYCH: CZARNA ZGNILIZNA, MOKRA ZGNILIZNA (Xanthomonas campestris pv. campestris, Pseudomonas syringae pv. syringae, Erwinia spp.) Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. Po wystąpieniu objawów chorób, przez lata nie uprawiać warzyw kapustowatych. reklama BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) , Zaawansowana technologia ochrony przed czernią krzyżowych i szarą pleśnią Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. 52 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

55 1 2 4 KAPUSTA PEKIŃSKA Przygotowanie pola, zaprawianie nasion i ochrona rozsady patrz ochrona kapusty głowiastej Okres wzrostu i rozwoju roślin CZERŃ KRZYŻOWYCH (ALTERNARIOZA) (Alternaria brassicae spp./berk./bolle) KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) dikarboksyimidy Dymas (0, 1 l/ha) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) pochodne aniliny Jetlan 500 SC (2 l/ha) nawozy Perlka ( kg/ha) pochodne aniliny Jetlan 500 SC (0,05%) (100 ml pod każdą roślinę) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) biologiczne Polyversum WP (0,15 0,2 kg/ha) (M) Opryskiwać rośliny 4 razy co dni po wystąpieniu pierwszych objawów choroby. Środki chronią kapustę pekińską kompleksowo przed chorobami grzybowymi, a zwłaszcza czernią krzyżowych. Scorpion 25 SC zarejestrowany w kapuście pekińskiej do ochrony przed mączniakiem prawdziwym, plamistością pierścieniową liści i bielikiem krzyżowych. Środek stosować doglebowo, 2 dni przed siewem lub sadzeniem kapusty opryskać powierzchnię pola i wymieszać warstwę wierzchnią do 10 cm. Nawóz azotowo-wapniowy Perlka stosować jak w innych uprawach warzyw kapustowatych profilaktycznie. Podlewać rozsadę bezpośrednio po sadzeniu. Ochrona przed zbiorem: opryskiwanie roślin 2 razy co 10 dni, miesiąc przed wycinaniem kapusty do przechowalni. Ostatni zabieg wykonać nie później niż dni przed zbiorem. Zabieg stosować wyłącznie w uprawie kapusty przeznaczonej do długotrwałego przechowania. Chorobie sprzyjają: wysoka wilgotność podczas przechowywania i uszkodzenia mechaniczne główek. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY BAKTERIOZY WARZYW KAPUSTNYCH: CZARNA ZGNILIZNA, MOKRA ZGNILIZNA (Xanthomonas campestris pv. campestris, Pseudomonas syringae pv. syringae, Erwinia spp.) Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. W okresie dorastania główek ograniczyć deszczowanie. Po wystąpieniu objawów chorób, przez lata nie uprawiać warzyw kapustowatych. Uprawiać odmiany odporne na bakteriozy. DLA TWOICH WYJĄTKOWYCH OWOCÓW I WARZYW KOnTrOlOWana atmosfera CHłOdniCTWO reklama CHereK Sp. z o.o. ul. Pamiętna Skierniewice tel , tel. kom biuro@cherekchlod.pl Płuczka CO 2 air POWer nowość! Szafka sterownicza komory chłodniczej z funkcją automatycznego dopuszczania tlenu do komory. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 5

56 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY CHOROBY ZGORZELOWE SIEWEK (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA, Z UWZGLĘDNIENIEM BAKTERII (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) KAPUSTA WŁOSKA Przygotowanie pola lub podłoża Temperatura parowania o C przez 0 minut. biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (4 g/kg nasion) fenylopirole Maxim 480 FS (1 ml/kg nasion) Moczenie nasion przez 20 0 min. w wodzie o temp C. Po wysuszeniu nasiona zaprawić na sucho jednym z wymienionych preparatów. Termiczne odkażanie ziemi inspektowej lub kompostowej i substratów torfowych do produkcji rozsady warzyw kapustowatych. Podłoże można parować na pryzmach lub w zaadaptowanych parnikach z podwyższonym wkładem, tak aby na dnie parnika znajdowała się wystarczająca ilość wody do odparowania. Użytkować podłoże bezpośrednio po ostygnięciu, do dni po zabiegu lub miesiąc po zabiegu. Środek stosować na 10 0 dni przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. Zaprawianie nasion na sucho najlepiej wykonać bezpośrednio przed siewem. Termiczne odkażanie nasion na mokro. Ten system przygotowania nasion dotyczy przede wszystkim różnych odmian kapusty do przechowywania. Nasion pochodzenia zagranicznego i uprzednio zaprawianych nie odkażać termicznie. Uwaga! Istnieje ryzyko uszkodzenia nasion po przekroczeniu zalecanych parametrów odkażania termicznego. MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora parasitica) Ochrona rozsady ditiokarbaminiany + fenyloamidy Ekonom 2 WP (2 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2 kg/ha) Rywal 2 WP (2 kg/ha) Opryskiwać rozsadę w inspektach lub na rozsadniku od fazy pierwszych liści 1 2 razy co 10 dni lub gdy wystąpi zagrożenie. Można też podlewać bezpośrednio po siewie lub pikowaniu stosując 2 l cieczy na m 2. Pierwszy zabieg stosować profilaktycznie, następne tylko po wystąpieniu choroby. Na polach zakażonych P. brassicae uprawiać przez 2 lata rośliny przedplonowe (por, pomidor, ogórek, zboża jare). CZERŃ KRZYŻOWYCH (ALTERNARIOZA) (Alternaria brassicae spp./berk./bolle) KIŁA KAPUSTY (Plasmodiophora brassicae) Ekonom 2 WP do r. Ekonom MM 2 WP do r. Konkret Mega 2 WP do r. Rywal 2 WP do r. Okres wzrostu i rozwoju roślin triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) (M) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. nawozy Perlka ( kg/ha) Opryskiwać roślin 4 razy co dni po wystąpieniu pierwszych objawów choroby. Nawóz azotowo-wapniowy Perlka stosować jak w innych uprawach warzyw kapustowatych profilaktycznie. SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora parasitica) BAKTERIOZY WARZYW KAPUSTNYCH: CZARNA ZGNILIZNA, MOKRA ZGNILIZNA (Xanthomonas campestris pv. campestris, Pseudomonas syringae pv. syringae, Erwinia spp.) biologiczne Polyversum WP (0,15 0,2 kg/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1 l/ha) (M) Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. Polyversum WP stosować doglebowo i wymieszać do głębokości 15 cm. Zabieg stosować wyłącznie w uprawie kapusty późnej do przechowania w kopcach lub przechowalniach. Topsin M 500 SC stosować w fazie rozwoju główki. W okresie dorastania główek ograniczyć deszczowanie. Po wystąpieniu objawów chorób, przez lata nie uprawiać warzyw kapustowatych. Uprawiać odmiany odporne na bakteriozy. 54 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

57 ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) SZARA PLEŚŃ, ZGNILIZNA TWARDZIKOWA, RIZOKTONIOZA (Botrytis cinerea, Sclerotinia sclerotiorum, Rhizoctonia spp.) ŻÓŁTA PLAMISTOŚĆ LIŚCI KUKURYDZY (Trichometasphaeria turcica Luttr.) DROBNA PLAMISTOŚĆ LIŚCI KUKURYDZY (Kabatiella zeae) RDZA KUKURYDZY (Puccinia sorghi) KOPER Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (4 5 g/kg nasion) Okres wzrostu i rozwoju roślin anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) KUKURYDZA CUKROWA Okres wzrostu i rozwoju roślin strobiluryny + triazole Quilt Xcel 26,8 SE (1 l/ha) (M) 21 MARCHEW Zaprawianie nasion na sucho. Opryskiwać rośliny po zauważeniu pierwszych objawów choroby 2 razy co 10 dni. Zabiegi powtarzać w razie dużego zagrożenia. Szczególnie podatne są rośliny z siewu wiosennego. Stosować zapobiegawczo lub interwencyjnie, od fazy wydłużania pędu do końca fazy kwitnienia. Wykonać jedno opryskiwanie w sezonie wegetacyjnym. W uprawie marchwi ważnym czynnikiem ograniczającym występowanie chorób jest zmianowanie uprawa na tym samym polu nie częściej niż co 4 lata. Nie uprawiać na glebach o nieprzepuszczalnym podłożu, na glebach ciężkich wskazana jest uprawa na redlinach ogranicza to występowanie chorób zgorzelowych po wschodach i w czasie wzrostu korzeni. Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (4 5 g/kg nasion) karboksyanilidy + ditiokarbaminiany Sarox T 500 SC (4 ml/kg nasion) fenylopirole Maxim 480 FS (1 ml/kg nasion) Zaprawianie nasion na sucho i na mokro chroni marchew tylko przed zgorzelami siewek w czasie wschodów. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Środek stosować na 10 0 dni przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. W sezonie wegetacyjnym stosować maksymalnie 1 zabieg. Po zastosowaniu środka nie stosować doglebowo chemicznych środków grzybobójczych chroniących rośliny przed szarą pleśnią i zgnilizną twardzikową. reklama Ratuje i chroni marchew Skuteczna ochrona marchwi przed mączniakiem prawdziwym i alternariozą Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na zwroty i symbole (oznaczenia) ostrzegawcze oraz zalecane środki ostrożności zamieszczone i opisane na etykiecie produktu. Syngenta Polska Sp. z o.o. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 55

58 1 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ALTERNARIOZA NACI, CZARNA ZGNILIZNA KORZENI (Alternaria dauci, A. alternat) 56 2 strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) Zato 50 WG (0,025 kg/ha) (M) dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) (M) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) ftalany Chron 500 SC (2 l/ha) (M) Guliver 500 SC (2 l/ha) (M) Gwarant 500 SC (2 l/ha) (M) Talonil 500 SC (2 l/ha) (M) triazole + strobiluryny Nativo 5 WG (0, kg/ha) Scorpion 25 SC (1 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (0,5 1 kg/ha) Signum WG (0,5 1 kg/ha) Vima-Boskastrobina (0,5 1 kg/ha) biologiczne Serenade ASO (0,8 l/ha) pochodne aniliny Banjo 500 SC (0,2 l/ha) (M) Tamazynam 500 SC (0,2 l/ha) (M) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) triazole + anilidy Luna Experience 400 SC (0,5 l/ha) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) Program Ochrony Roślin Warzywnych Okres wzrostu i rozwoju roślin Opryskiwać rośliny po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle do zbiorów. Wykonać 2 opryskiwania co 10 dni. Przy dużym nasileniu choroby zabiegi powtórzyć. W niektórych rejonach kraju i na niektórych odmianach krajowych i zagranicznych choroba stanowi duże zagrożenie, szczególnie w okresie ciepłego i wilgotnego lata. Wyschnięta przedwcześnie nać marchwi utrudnia mechaniczny zbiór korzeni. W ochronie przedzbiorczej stosować głównie Amistar 250 SC, Scorpion 25 SC, Nativo 5 WG lub Signum WG reklama

59 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 5

60 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Erysiphe heraclei) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) Zato 50 WG (0,025 kg/ha) ftalany + strobiluryny Amistar Opti 480 SC (2 2,5 l/ha) Arastar Twin 480 SC (2 2,5 l/ha) ftalany Chron 500 SC (2 l/ha) (M) Guliver 500 SC (2 l/ha) (M) Gwarant 500 SC (2 l/ha) (M) Talonil 500 SC (2 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) triazole + strobiluryny Nativo 5 WG (0, kg/ha) Scorpion 25 SC (1 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (0,5 1 kg/ha) Signum WG (0,5 1 kg/ha) Vima-Boskastrobina (0,5 1 kg/ha) triazole + anilidy Luna Experience 400 SC (0,5 l/ha) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) (M) triazole + strobiluryny Nativo 5 WG (0, kg/ha) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) Opryskiwać rośliny po wystąpieniu pierwszych objawów choroby. Wykonać 2 zabiegi co 10 dni w zależności od zagrożenia roślin chorobą. Opryskiwanie rozpocząć z chwilą pojawienia się pierwszych plamek na liściach. Choroby groźne w okresach wysokiej temperatury powietrza i niedoboru wody w glebie. SUCHA ZGNILIZNA KORZENI (Fusarium avenaceum) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Sprawca choroby grzyb glebowy Fusarium avenaceum, porażający także kukurydzę i kapustę. Nie uprawiać marchwi po kukurydzy i kapuście, na których występowała ta choroba. Ochrona marchwi środkami z grupy strobiluryn ogranicza szkodliwość tego patogena. reklama BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) , Zaawansowana technologia ochrony przed alternariozą naci i mączniakiem prawdziwym Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. 58 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

61 SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) 28 Środki zalecane do ochrony przed alternariozą ograniczają również występowanie tej choroby w okresie pozbiorczym, zwłaszcza Scorpion 25 SC. CZARNA PLAMISTOŚĆ KORZENI (Rhexocercosporidium carotae) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Scorpion 25 SC stosowany w ochronie przed innymi chorobami ogranicza czarną plamistość korzeni marchwi. PLAMISTOŚĆ ZGORZELOWA (Pythium spp.) RIZOKTONIOZA (Rhizoctonia carotae) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Ochrona marchwi środkami z grupy strobiluryn, stosowanymi do ochrony przed alternariozą, ogranicza szkodliwość tej choroby. Występowanie choroby ogranicza także przedzbiorcze stosowanie środka biologicznego Polyversum WP. Nie uprawiać marchwi po ach i burakach. Ochrona marchwi przed alternariozą środkami z grupy strobiluryn ogranicza szkodliwość tej choroby. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY reklama Ponad 210 zastosowań w etykiecie! TOPOWY FUNGICYD szeroki wachlarz możliwości! Szeroki wachlarz możliwości grzybobójczych: skutecznie zwalcza patogeny w uprawach sadowniczych, warzywach oraz w uprawie roślin ozdobnych Działa zapobiegawczo i leczniczo, niezależnie od temperatury Zarejestrowany do zwalczania: czerni krzyżowych, zgnilizny twardzikowej, szarej pleśni, brunatnej plamistości liści i atraknozy dyniowatych Pozwala na optymalizację kosztów ochrony Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 59

62 PARCH ZWYKŁY (Streptomyces scabies) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Parch zwykły poraża i i buraki. Nie uprawiać marchwi po ach i burakach, na których stwierdzono występowanie tej choroby. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY MOKRA ZGNILIZNA KORZENIOWYCH (Pectobacterium carotovorum subsp. carotovorum) ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) Odkażać chemicznie pomieszczenia w przechowalniach, skrzynki i kontenery do składowania: dezynfekcja podchlorynem sodu lub nadtlenkiem wodoru (Huwa-San TR50 1 2%). MELON Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 g/kg nasion) Infekcja korzeni zachodzi w okresie wegetacji. Zapobieganie tej chorobie polega na: wysiewie zdrowych nasion marchwi na glebach lżejszych, przepuszczalnych, bez podeszwy płużnej lub na podwyższonych zagonach. Wskazana jest uprawa po przedplonach (kukurydza, zboża jare, trawy, koniczyna, lucerna, fasola). Należy unikać glebciężkich, zlewnych i podmokłych. W okresie przechowywania bakterie rozwijają się w korzeniach, powodując ich wewnętrzne gnicie, często niewidoczne na zewnątrz. Zaprawianie nasion na sucho. MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Podosphaera fusca /Fries/) Okres wzrostu i rozwoju roślin nieklasyfikowane Armicarb SP ( kg/ha) (M) Karbicure SP ( kg/ha) (M) OGÓREK Środki stosować zapobiegawczo, od fazy całkowicie rozwiniętych liścieni do fazy pełnej dojrzałości, gdy wszystkie owoce mają typową barwę (BBCH 10 89). Nie należy uprawiać ogórków na tym samym polu częściej niż co lata, gdyż gleba może być zainfekowana przez grzyby z rodzaju Fusarium, Verticillium. Uprawa odmian tolerancyjnych na mączniaka rzekomego (np. Atlas F1, Aladyn F1, Parys F1, Cezar F1) znacznie ogranicza szkodliwość choroby i stosowanie ochrony chemicznej. Konieczne są lustracje plantacji w celu wyszukiwania pierwotnych objawów mączniaka rzekomego. W przypadku chłodnej wiosny zaleca się kilkudniowe opóźnienie siewu, ponieważ długi okres kiełkowania nasion sprzyja zgorzeli siewek. Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2 g/kg nasion) biologiczne Polyversum WP (0,15 kg/ha) Zaprawianie nasion na sucho przed siewem jest konieczne, jeśli nasiona nie były zaprawiane firmowo. BAKTERYJNA KANCIASTA PLAMISTOŚĆ OGÓRKA (Pseudomonas syringae pv. lachrymans) Okres wzrostu i rozwoju roślin miedziowe Cobresal 50 WP (2,5 kg/ha) Cobresal Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Copper Max 50 WP (2,25 kg/ha) Cuproxat 45 SC (4 l/ha) Funguran A Plus 50 WP (2,25 kg/ha) Funguran Forte 50 WP (2,25 kg/ha) Miedzian 50 WP (2,5 kg/ha) Miedzian Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Triosiar-Pro 45 SC (4 l/ha) iminoacetylomoczniki + miedziowe Curzate Cu 49,5 WP (2,5 kg/ha) Opryskiwać rośliny środkami miedziowymi 2 razy od fazy 2 liści do początku plonowania, tylko w przypadku wystąpienia pierwszych objawów choroby. Uprawa gorczycy jako przedplonu ogranicza występowanie choroby. Owoce zbierać dopiero po obeschnięciu rosy. Choroba rozwija się w czasie ciepłej i wilgotnej pogody, w okresie wystąpienia pierwszych objawów mączniaka rzekomego, trudno odróżnić te dwie choroby w warunkach polowych. Zaleca się stosowanie nawozu dolistnego Florovit w stężeniu 0,%, co podwyższa skuteczność zabiegów. W początkowej fazie wzrostu ogórków fungicydy miedziowe mogą powodować lekkie żółknięcie brzegów liści, które stopniowo zanika. Unikać zbioru, gdy rośliny są wilgotne. ALTERNARIOZA (Alternaria spp.) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Curzate Cu 49,5 WP do r. Funguran A Plus 50 WP do r. Funguran Forte 50 WP do r. Większość stosowanych środków przeciwko mączniakowi rzekomemu zapobiega występowaniu alternariozy, specjalne zabiegi są zbędne. 60 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

63 MĄCZNIAK RZEKOMY (Pseudoperonospora cubensis) biologiczne Polyversum WP (0,15 kg/ha) (M) ditiokarbaminiany + iminoacetylomoczniki Curzate Top 2,5 WG (2, kg/ha) Ekonom Duo 2,5 WP (2,5 kg/ha) Ekonom MC 2,5 WP (2,5 kg/ha) Inter Optimum 2,5 WP (2,5 kg/ha) Kursor 2,5 WG (2, kg/ha) Profilux 2,5 WP (2,5 kg/ha) Solace M 2,5 WG (2, kg/ha) ftalany Banko 500 SC (2 l/ha) Chron 500 SC (2 l/ha) Dove 500 SC (2 l/ha) Guliver 500 SC (2 l/ha) Gwarant 500 SC (2 l/ha) Talonil 500 SC (2 l/ha) miedziowe Cobresal 50 WP (2,5 kg/ha) Copper Max 50 WP (2,25 kg/ha) Copper Max NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Cuproxat 45 SC (4 l/ha) Funguran-OH 50 WP (1,5 2 kg/ha) Funguran A Plus 50 WP (2,25 kg/ha) Funguran A-Plus NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Funguran Forte 50 WP (2,25 kg/ha) Funguran Forte NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Miedzian 50 WP (2,5 l/ha) Triosiar-Pro 45 SC (4 l/ha) pochodne kwasu cynamonowego + ditiokarbaminiany Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) ditiokarbaminiany Dithane NeoTop 5 WG (2 kg/ha) (M) iminoacetylomoczniki + miedziowe Curzate Cu 49,5 WP (2,5 kg/ha) Curzate C Extra 1 WG (2 kg/ha) strobiluryny + pochodne kwasu cynamonowego Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 l/ha) imidazolinony + fosfonowe Mildex 11,9 WG (2,5 kg/ha) fenyloamidy + ditiokarbaminiany Armetil M 2 WP (2,5 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2,5 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2,5 kg/ha) Planet 2 WP (2,5 kg/ha) Rywal 2 WP (2,5 kg/ha) acylpikolidy + pochodne kwasu karbaminowego Infinito 68,5 SC (1,6 l/ha) pochodne kwasu karbaminowego Proplant 22 SL (1,5 l/ha) pirymidynoaminy + pochodne kwasu cynamonowego Orvego 525 SC (0,8 l/ha) Opryskiwać rośliny od końca czerwca co 10 dni lub wg sygnalizacji. Istotne jest rozpoczęcie opryskiwania po zauważeniu pierwszych plamek na liściach, jako pierwotnych objawów choroby. Zaleca się wybór odmiany ogórków tolerancyjnych na mączniaka rzekomego (Aladyn F1, Atlas F1, Izyd F1, Parys F1 i inne). W przypadku interwencyjnego zwalczania choroby zaleca się środki o działaniu wgłębnym i systemicznym (patrz wykaz fungicydów). Nie należy obniżać dawek zalecanych w etykietach środków. Armetil M 2 WP do r. Curzate Cu 49,5 WP do r. Ekonom MM 2 WP do r. Funguran A Plus 50 WP do r. Funguran Forte 50 WP do r. Konkret Mega 2 WP do r. Rywal 2 WP do r. Planet 2 WP do r. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 61

64 MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Podosphaera fusca /Fries/) PARCH DYNIOWATYCH (Cladosporium cucumerinum) ANTRAKNOZA DYNIOWATYCH (Colletotrichum lagenarium) strobiluryny + triazole Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) triazole Pallas 10 EC (0,5 l/ha) (M) Topas 100 EC (0,5 l/ha) (M) nieklasyfikowane Armicarb SP ( kg/ha) (M) Karbicure SP ( kg/ha) (M) strobiluryny + triazole Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) ditiokarbaminiany Dithane NeoTop 5 WG (2 kg/ha) (M) ditiokarbaminiany Dithane NeoTop 5 WG (2 kg/ha) (M) W okresach deszczowej pogody opryskiwanie roślin co 10 dni po wystąpieniu pierwszych objawów chorób na liściach, zawiązkach owoców i owocach. Przy zwalczaniu mączniaka rzekomego zabiegi przeciwko tym chorobom są zbędne. Większość nowych odmian ogórka gruntowego ma kompleksową odporność na te patogeny. Chronić szczególnie plantacje nasienne ogórka. Większość środków polecanych do zwalczania mączniaka rzekomego zapobiega tym chorobom. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY Wszelkie zabiegi pielęgnacyjne i zbiory ogórków należy przeprowadzać po obeschnięciu rosy, co ogranicza rozprzestrzenianie się chorób. PATOGENY ODGLEBOWE (Fusarium spp, Verticilium spp. i Colletorichum spp.) ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE GRZYBY GLEBOWE (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) Para wodna, temperatura ziemi C przez 20 minut. nieklasyfikowane Basamid 9 GR (5 kg/100 m 2 ) PAPRYKA Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS ( g/kg nasion) Jesienią odkażanie termiczne ziemi lub substratów do produkcji rozsady. Użytkować podłoże bezpośrednio po ostygnięciu podłoża do dni po zabiegu lub miesiąc po zabiegu Basamid 9 GR zwalcza totalnie wszystkie patogeny odglebowe. Zaprawianie nasion na sucho. ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) PATOGENY ODGLEBOWE (Fusarium sp., verticilium sp., Colletotrichum sp.) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Ochrona rozsady Para wodna, temperatura ziemi C przez 20 minut. niekalsyfikowane Basamid 9 GR (5 kg/100 m 2 ) Okres wzrostu i rozwoju roślin dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) biologiczne Polyversum WP (0,15 kg/ha) (M) Serenade ASO (0,8 l/ha) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) Środek stosować na 10 0 dni przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. W sezonie wegetacyjnym stosować maksymalnie 1 zabieg. Po zastosowaniu środka nie stosować doglebowo chemicznych środków grzybobójczych chroniących rośliny przed szarą pleśnią i zgnilizną twardzikową. Jesienią odkażanie termiczne ziemi lub substratów do produkcji rozsady. Użytkować podłoże bezpośrednio po ostygnięciu podłoża do dni po zabiegu lub miesiąc po zabiegu. Basamid 9 GR zwalcza totalnie wszystkie patogeny odglebowe. Opryskiwać rośliny 2 4 razy co dni w okresach dużego zagrożenia lub po wystąpieniu pierwszych objawów. Mechaniczne uszkodzenia liści, łodyg oraz wysoka wilgotność, niska temperatura i duże zagęszczenie roślin sprzyjają rozwojowi chorób. ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) ALTERNARIOZA (Alternaria spp.) biologiczne Serenade ASO (0,8 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) Środki stosować zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby od widocznego pierwszego pędu bocznego na pędzie głównym do stadium, gdy 0% owoców uzyskuje typową barwę. Scorpion 25 SC zarejestrowany również przeciwko brunatnej plamistości liści i mączniakowi prawdziwemu. ANTRAKNOZA I INNE CHOROBY GRZYBOWE (Colletotrichum coccodes, Fusarium spp., Pythium spp., Alternaria spp.) Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. 62 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

65 1 2 4 PIETRUSZKA KORZENIOWA I NACIOWA W uprawie pietruszki ważnym czynnikiem ograniczającym występowanie chorób jest zmianowanie uprawa na tym samym polu nie częściej niż co 4 lata. Nie uprawiać na glebach o nieprzepuszczalnym podłożu, na glebach ciężkich wskazana jest uprawa na redlinach ogranicza to występowanie chorób zgorzelowych po wschodach i w czasie wzrostu korzeni. Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE GRZYBY GLEBOWE (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (4 5 g/kg nasion) Zaprawianie nasion na sucho. ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Erysiphe heraclei) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Okres wzrostu i rozwoju roślin pirymidyny Nimrod 250 EC (0,4 l/ha) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (0,5 kg/ha) (M) Signum WG (0,5 1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (0,5 1 kg/ha) (M) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) biologiczne Polyversum WP (0,1 0,2 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) (M) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (0,5 kg/ha) (M) Signum WG (0,5 1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (0,5 1 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) Środek stosować na 10 0 dni przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. W sezonie wegetacyjnym stosować maksymalnie 1 zabieg. Po zastosowaniu środka nie stosować doglebowo chemicznych środków grzybobójczych chroniących rośliny przed szarą pleśnią i zgnilizną twardzikową. Opryskiwać rośliny po wystąpieniu pierwszych objawów chorób. Wykonać 2 zabiegi co 10 dni w zależności od zagrożenia roślin chorobami. Środki siarkowe mogą być mało skuteczne w okresie chłodnej pogody (poniżej 18 C). Opryskiwanie rozpocząć z chwilą pojawienia się pierwszych plamek na ogonkach liściowych. Choroby groźne w okresach wysokiej temperatury powietrza i niedoboru wody w glebie. Polyversum WP ogranicza ordzawienie korzeni pietruszki powodowane różnymi czynnikami. Signum WG w niższej dawce stosować w uprawie pietruszki korzeniowej, a w wyższej w uprawie pietruszki naciowej. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ALTERNARIOZA NACI (Alternaria sp.) RIZOKTONIOZA (Rhizoctonia carotae) SUCHA ZGNILIZNA KORZENI (Fusarium spp.) strobiluryny + anilidy Agria Bos-Pirak WG (0,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (0,5 kg/ha) (M) pochodne aniliny Banjo 500 SC (0,2 l/ha) (M) Tamazynam 500 SC (0,2 l/ha) (M) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) anilidy + strobiluryny Signum WG (0,5 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,8 kg/ha) (M) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby Opryskiwać rośliny po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle do zbiorów. Wykonać 2 opryskiwania co 10 dni. Przy dużym nasileniu choroby zabiegi powtórzyć. Może spowodować duże straty w czasie przechowywania korzeni. Wyschnięta przedwcześnie nać utrudnia mechaniczny zbiór korzeni. Choroba ujawnia się w okresie przechowalniczym. Ochrona pietruszki środkami z grupy strobiluryn ogranicza szkodliwość tej choroby. Nie uprawiać pietruszki po ach i burakach. Nie uprawiać pietruszki po kukurydzy i kapuście, na których występowała ta choroba. Sprawcą choroby jest grzyb glebowy Fusarium avenaceum, porażający także kukurydzę i kapustę. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 6

66 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY MOKRA ZGNILIZNA KORZENIOWYCH (Pseudomonas syringae pv. syringae, Erwinia spp.) Odkażać chemicznie pomieszczenia w przechowalniach, skrzynki i kontenery do składowania: dezynfekcja środkiem Menno Florades 90 SL (2 4 %) lub Huwa-San TR50 (1 2%). POMIDOR Pietruszkę wysiewać na glebach lżejszych, przepuszczalnych, bez podeszwy płużnej. Nasiona zdrowe i prawidłowo zaprawione wysiewać na podwyższonych zagonach. Wskazana uprawa tych roślin po przedplonach (kukurydza, zboża jare, trawy, koniczyna, lucerna, fasola). W niektórych rejonach uprawy warzyw korzeniowych, zwłaszcza na cięższych, zlewnych i podmokłych glebach choroba jest dość powszechna. Może być przyczyną dużych strat w okresie przechowywania, powodując wewnętrzne gnicie korzeni, często niewidoczne na zewnątrz. Unikać uprawy pomidorów w bezpośrednim sąsiedztwie ów oraz na stanowisku po ach. W ograniczeniu rozprzestrzeniania się mozaiki pomidora duże znaczenie ma usuwanie rozsady zahamowanej we wzroście oraz roślin w okresie 1 tygodni po sadzeniu, jeżeli mają objawy porażenia wirusem. Podobnie postępować przy stwierdzeniu objawów bakteryjnej cętkowatości pomidora. Czynności związane z pielęgnowaniem roślin wykonać w pierwszej kolejności na roślinach bez objawów porażenia. Po zakończeniu zbiorów usunąć i zniszczyć resztki roślinne. Do produkcji rozsady pomidorów używać w miarę możliwości podłoża po dezynfekcji termicznej lub chemicznej. Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE GRZYBY GLEBOWE (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) RÓŻNE CHOROBY GRZYBOWE I BAKTERYJNE (Fusarium spp., Pythium spp., Alternaria spp.) RÓŻNE CHOROBY WIRUSOWE I GRZYBOWE PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (Fusarium spp., Pythium spp., Alternaria spp., Phytophthora spp.) Para wodna, temperatura ziemi C przez 20 0 minut. Użytkować podłoże bezpośrednio po ostygnięciu podłoża, do dni po zabiegu lub miesiąc po zabiegu. nawozy i preparaty wspomagające Fosforan trójsodowy (10%; 0,1 kg/l wody) lub 1% nadmanganian potasu przez 15 minut w temperaturze 20 0 C, potem przemyć i osuszyć nasiona. Jesienne odkażanie ziemi inspektowej lub substratu torfowego do produkcji rozsady. Użycie do odkażania ziemi utrzymywanej przez miesiące w stanie powietrznie suchym i pozbawionej resztek roślinnych eliminuje wirusa. Ziemię przed odkażeniem zwilżyć. Do ziemi parowanej wysiewać nasiona zaprawione chemicznie najwcześniej 10 dni po dezynfekcji. W przypadku zagrożenia chorobami wirusowymi moczenie nasion bezpośrednio przed siewem, a następnie po wysuszeniu zaprawianie nasion na sucho. Fosforan rozpuścić w gorącej wodzie. Zaprawianie na mokro zwalcza tylko wirusa mozaiki tytoniu. Zabieg ten korzystnie wpływa na kiełkowanie nasion starszych oraz ogranicza rozwój bakterioz pomidora, w tym raka bakteryjnego. reklama POLECAMY! ogłoszenie wydawcy Uprawa pomidora w polu Cena: 29 zł + koszty wysyłki (5 zł przy przedpłacie, 15 zł za pobraniem) zamowienia@hortpress.com, tel Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

67 1 2 4 RÓŻNE CHOROBY GRZYBOWE PRZENOSZONE PRZEZ NASIONA (W TYM ZGORZEL PODSTAWY ŁODYGI) (Fusarium spp., Pythium spp., Alternaria spp., Phytophthora spp., Didymella lycopersici Kleb.) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) CHOROBY ZGORZELOWE ROZSADY (Fusarium spp., Pythium spp.) ZGNILIZNA PIERŚCIENIOWA POMIDORA, FYTOFTOROZA (Phytophthoranicotianae var. nicotianae) RAK BAKTERYJNY (Clavibacter michiganensis ssp. michiganensis) BAKTERYJNA CĘTKOWATOŚĆ POMIDORA (Pseudomonas syringae pv. tomato) RAK BAKTERYJNY (Clavibacter michiganensis ssp. michiganensis) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS (2,5 g/kg nasion) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Ochrona rozsady biologiczne Prestop WP (0,5%) pochodne kwasu karbaminowego + fosfonowe Previcur Energy 840 SL (0,15%) nieklasyfikowane Meno Florades 90 SL (2 4%) Huwa-San TR50 (1 2%) Okres wzrostu i rozwoju roślin miedziowe Cobresal 50 WP (2,5 kg/ha) Cobresal Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Copper Max 50 WP (2,5 kg/ha) Cuproxat 45 SC ( 4 l/ha) Funguran A Plus 50 WP (2,5 kg/ha) Funguran Forte 50 WP (2,25 kg/ha) Miedzian 50 WP (2,5 kg/ha) Miedzian Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Triosiar-Pro 45 SC ( 4 l/ha) iminoacetylomoczniki + miedziowe Curzate Cu 49,5 WP (2,4 kg/ha) polisacharydy Vaxiplant SL (1,5 l/ha) biologiczne Prestop WP (0,5%) biologiczne Prestop WP (0,5%) Zaprawianie nasion na sucho. Zaprawiać tylko dobrze oczyszczony materiał siewny. Środek stosować 2 miesiące przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszać na głębokość około 10 cm. W sezonie wegetacyjnym stosować maksymalnie 1 zabieg. Po zastosowaniu środka nie stosować doglebowo chemicznych środków grzybobójczych chroniących rośliny przed szarą pleśnią i zgnilizną twardzikową. Podlewać rośliny po pikowaniu i przed wysadzeniem na miejsce stałe. Zaleca się wykonanie 2 zabiegów w odstępie dni. Podstawowym zabiegiem jest kompleksowe zaprawianie nasion oraz produkcja rozsady w podłożu wolnym od chorób. Previcur Energy 840 SL wyłącznie w uprawie pod osłonami ogranicza występowanie zarazy a i zgnilizny pierścieniowej pomidora na rozsadzie. Odkażanie sprzętu do produkcji rozsady. Wysiewać zdrowe nasiona, odkażać i dezynfekować pomieszczenia, szkrzynki, narzędzia, folie, doniczki do produkcji rozsady. Opryskiwać rośliny od czasu pojawienia się pojedynczych plamek na liściach, co 10 dni. W okresach zagrożenia o pryskiwanie rozpocząć już przed posadzeniem rozsady w pole i kontynuować od sadzenia do owocowania. Choroba ta w wielu rejonach kraju występują w dużym nasileniu. Mieszaniny fungicydów miedziowych: Cuproxat 45 SC Miedzian 50 WP i Miedzian Extra 50 SC można stosować ze środkami Penncozeb 80 WP, Sancozeb 80 WP, Iofil 80 WP i Voozeb 5 WG (2 kg/ha) w celu zwiększenia skuteczności w kompleksowej ochronie pomidorów przed zarazą a i alternariozą. Dodatek nawozu Florovit (0,4%) zwiększa skuteczność w zwalczaniu chorób bakteryjnych. Funguran A Plus 50 WP do r. Funguran Forte 50 WP do r. Nie lokalizować plantacji na polach o teencji do gromadzenia wody. Unikać lokalizacji na terenach pochyłych, ponieważ spływajaca woda z bakteriami może powodować szybkie rozprzestrzenienie choroby. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 65

68 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ZARAZA ZIEMNIAKA (Phytophthora infestans) miedziowe Cobresal 50 WP (2,5 kg/ha) Cobresal Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Copper Max 50 WP (2,5 kg/ha) Copper Max NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Cuproxat 45 SC ( 4 l/ha) Funguran A Plus 50 WP (2,5 kg/ha) Funguran A-Plus NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Funguran-OH 50 WP (1,5 2 kg/ha) Funguran Forte 50 WP (2,5 kg/ha) Funguran Forte NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Kocide WG (2 kg/ha) Miedzian 50 WP (2,5 kg/ha) Miedzian Extra 50 SC (2 2,5 l/ha) Triosiar-Pro 45 SC ( 4 l/ha) miedziowe + iminoacetylomoczniki Curzate C Extra 1 WG (2 kg/ha) Curzate Cu 49,5 WP (2,5 kg/ha) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) Iofil 5 WG (2,1 kg/ha) Iofil 80 WP (2 kg/ha) Manco 80 WP (2 kg/ha) Manfil 5 WG (2,1 kg/ha) Manfil 80 WP (2 kg/ha) Penncozeb 80 WP (2 kg/ha) Polyram 0 WG (1,2 1,8 kg/ha) Sancozeb 80 WP (2 kg/ha) Voozeb 5 WG (2 kg/ha) ftalany Banko 500 SC (2 l/ha) Chron 500 SC (2 l/ha) Dove 500 SC (2 l/ha) Guliver 500 SC (2 l/ha) Gwarant 500 SC (2 l/ha) Talonil 500 SC (2 l/ha) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 1 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 1 l/ha) Astar 250 SC (0,8 1 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 1 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 1 l/ha) Starami 250 SC (0,8 1 l/ha) strobiluryny + pochodne kwasu cynamonowego Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 l/ha) oksazolidyny + iminoacetylomoczniki Tanos 50 WG (0,5 kg/ha) Twist 50 WG (0,5 kg/ha) amidy Revus 250 SC (0,6 l/ha) karbaminiany + ditiokarbaminiany Valbon 2 WG (1,5 2 kg/ha) biologiczne Prestop WP (0,5%) pochodne kwasu cynamonowego + ditiokarbaminiany Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) triazole + amidy Carial Star 500 SC (0,6 l/ha) (M) Vima-Maikonazol (0,6 l/ha) (M) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) Jeśli pojawią się pierwsze objawy należy niezwłocznie zastosować środki o dziłaniu wgłębnym i systemicznym (patrz wykaz fungicydów). Opryskiwać rośliny co 6 dni lub wg sygnalizacji. Środki zawierające związki miedzi są zalecane do ochrony pomidorów przed bakteriozami. Funguran A Plus 50 WP do r. Funguran Forte 50 WP do r. Tanos 50 WG do r. Twist 50 WG do r. Nawozy organiczne do produkcji integrowanej i ekologicznej reklama KO szczepy Trichodermy, rozbudowa korzeni roślin, choroby odglebowe BOTRI oraz SCLERO ograniczą zgniliznę twardzikową, pleśni i mączniaki GHOST oraz KAPPASTOP ograniczą owady oraz nicienie MAXY ROOT oraz MAXY SOIL rekultywacja gleb i odbudowa roślin GLOBAL unikalny pełnoporcjowy organiczny nawów Makro+- Mikroelementowy więcej informacji: TOMA SEEDS, kontakt: , t.marasik@marasik.com.pl 66 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

69 Carial Star Nowość w ochronie pomidorów Skuteczna ochrona pomidora przed zarazą a i alternariozą Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na zwroty i symbole (oznaczenia) ostrzegawcze oraz zalecane środki ostrożności zamieszczone i opisane na etykiecie produktu. Syngenta Polska Sp. z o.o. reklama ZARAZA ZIEMNIAKA cd. (Phytophthora infestans) ALTERNARIOZA (Alternaria spp.) fenyloamidy + ditiokarbaminiany Armetil M 2 WP (2,25 kg/ha) Crocodil MZ 6,8 WG (2,25 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2,25 kg/ha) Ekonom 2 WP (2,25 kg/ha) Fantic M WP (2,25 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2,25 kg/ha) Planet 2 WP (2,25 kg/ha) Ridomil Gold MZ Pepite (2,25 kg/ha) Rywal 2 WP (2,25 kg/ha) iminoacetylomoczniki + ditiokarbaminiany Curzate Top 2,5 WG (2, kg/ha) Ekonom Duo 2,5 WP (2,4 kg/ha) Ekonom MC 2,5 WP (2,4 kg/ha) Inter Optimum 2,5 WP (2,4 kg/ha) Kursor 2,5 WG (2, kg/ha) Profilux 2,5 WP (2,4 kg/ha) Solace M 2,5 WG (2, kg/ha) fosfonowe + imidazolinony Mildex 11,9 WG (2 2,5 kg/ha) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1 1,5 kg/ha) Signum WG (1 1,5 kg/ha) Vima-Boskastrobina (1 1,5 kg/ha) pirymidynoaminy + pochodne kwasu cynamonowego Orvego 525 SC (0,8 l/ha) cyjanoimidazole Ranman 400 SC TwinPack (0,2 l/ha pojemnik A + 0,15 l/ha pojemnik B) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) Polyram 0 WG (1,2 1,8 kg/ha) ftalany Banko 500 SC (2 l/ha) Chron 500 SC (2 l/ha) Dove 500 SC (2 l/ha) Guliver 500 SC (2 l/ha) Gwarant 500 SC (2 l/ha) Talonil 500 SC (2 l/ha) pochodne kwasu cynamonowego + strobiluryny Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 l/ha) ditiokarbaminiany + pochodne kwasu cynamonowego Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) karbaminiany + ditiokarbaminiany Valbon 2 WG (1,5 2 kg/ha) amidy Revus 250 SC (0,6 l/ha) amidy + triazole Carial Star 500 SC (0,6 l/ha) (M) Vima-Maikonazol (0,6 l/ha) (M) Zaraza a może przenosić się z roślin uprawianych w cyklu ciągłym w szklarniach lub z wczesnych ów. Sprawca choroby może wytwarzać zarodniki przetrwalnikowe (oospory) na pomidorach i stanowić stałe źródło infekcji. Opryskiwać rośliny po wystąpieniu pierwszych objawów, co 6 dni lub wg sygnalizacji. Dokładnie opryskiwać całą roślinę, szczególnie od dołu. Pierwsze opryskiwanie roślin należy wykonać już pod koniec czerwca lub wg sygnalizacji fungicydami o działaniu wgłębnym lub układowym. Środki miedziowe zalecane do ochrony pomidorów przed bakteriozami chronią także przed chorobami grzybowymi. Środków nie stosować w mieszaninie z nawozami dolistnymi. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 6

70 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ALTERNARIOZA cd. (Alternaria spp.) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 1 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 1 l/ha) Astar 250 SC (0,8 1 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 1 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 1 l/ha) Starami 250 SC (0,8 1 l/ha) fenyloamidy + ditiokarbaminiany Crocodil MZ 6,8 WG (2,25 kg/ha) Fantic M WP (2,25 kg/ha) Ridomil Gold MZ Pepite (2,25 kg/ha) Rubicon 6,8 WG (2,25 kg/ha) iminoacetylomoczniki + miedziowe Curzate Cu 49,5 WP (2,5 kg/ha) fosfonowe + imidazolinony Mildex 11,9 WG (2 2,5 kg/ha) cyjanoimidazole Ranman 400 SC TwinPack (0,2 l/ha pojemnik A + 0,15 l/ha pojemnik B) biologiczne PrestopWP (0,5%) Serenade ASO (0,8 l/ha) triazole + strobiluryny Carial Star 500 SC (0,6 l/ha) (M) Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WGH (1 1,5 kg/ha) Signum WG (1 1,5 kg/ha) Vima-Boskastrobina (1 1,5 kg/ha) ditiokarbaminiany + iminoacetylomoczniki Ekonom MC 2,5 WP (2,4 kg/ha) Inter Optimum 2,5 WP (2,4 kg/ha) Profilux 2,5 WP (2,4 kg/ha) iminoacetylomoczniki + oksazolidyny Tanos 50 WG (0,5 kg/ha) Twist 50 WG (0,5 kg/ha) dikarboksymidy Dymas (1 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) biologiczne Serenade ASO (0,8 l/ha) Opryskiwać rośliny po wystąpieniu pierwszych objawów, co 6 dni lub wg sygnalizacji. Dokładnie opryskiwać całą roślinę, szczególnie od dołu. Pierwsze opryskiwanie roślin należy wykonać już pod koniec czerwca lub wg sygnalizacji fungicydami o działaniu wgłębnym lub układowym. Środki miedziowe zalecane do ochrony pomidorów przed bakteriozami chronią także przed chorobami grzybowymi. Środków nie stosować w mieszaninie z nawozami dolistnymi. Tanos 50 WG do r. Twist 50 WG do r. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów chorób. Środki stosować od początku fazy pierwszego kwiatostanu do końca fazy gdy owoce osiągają typową wielkość i kształt, przemiennie z fungicydami o odmiennym mechanizmie działania. ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) ANTRAKNOZA OWOCÓW (Colletotrichum coccodes Wallr.) pochodne kwasu cynamonowego + strobiluryny Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 l/ha) ditiokarbaminiany + pochodne kwasu cynamonowego Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) ditiokarbaminiany + iminoacetylomoczniki Ekonom MC 2,5 WP (2,4 kg/ha) Inter Optimum 2,5 WP (2,4 kg/ha) Profilux 2,5 WP (2,4 kg/ha) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. 4 Środki stosować zapobiegawczo lub w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby na wczesnych odmianach a w danym rejonie, od fazy całkowicie rozwiniętego pierwszego liścia właściwego na pędzie głównym do fazy pełnej dojrzałości owoców (BBCH 11 89). ZGNILIZNA PIERŚCIENIOWA (Phytophthoranicotianae var. nicotianae) ZGORZEL PODSTAWY ŁODYGI (Didymella lycopersici Kleb.) SEPTORIOZA (Septoria lycopersici) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. 68 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

71 ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE MIKROORGANIZMY GLEBOWE ORAZ PRZEZNOSZONE PRZEZ NASIONA (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) RDZA (Puccinia porri) ALTERNARIOZA (Alternaria porri /Ellis/Cif.) POR Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS ( g/kg nasion) Okres wzrostu i rozwoju roślin strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) triazole + anilidy Luna Experience 400 SC (0,9 l/ha) Zaprawianie nasion na sucho. Rdza często występuje epidemicznie na szczypiorku i siedmiolatce, zwłaszcza na plantacjach nasiennych. W związku z tym należy wykaszać pędy nasienne szczypiorku i sedmiolatki we wrześniu oraz usuwać z pola ze względu na potencjalne źródło infekcji. Opryskiwać rośliny w momencie zagrożenia, najczęściej od końca maja do początku lipca, co 10 dni. Jest to rdza jednodomowa. Zimuje w resztkach pożniwnych roślin oraz na pozostawionych w gruncie porach i szczypiorku. Wykonać 2 zabiegi w sezonie zapobiegawczo lub po wystąpieniu pierwszych objawów. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY FYTOFTOROZA (Phytophthora spp.) BAKTERIOZY PORA (Erwinia spp., Pseudomonas spp.) strobiluryny + anilidy Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. RABARBAR Opryskiwać rośliny po zauważeniu pierwszych objawów choroby, zwykle dopiero od końca lipca. Wykonać 2 opryskiwania co 10 dni. Stosować kilkuletnie przerwy w uprawie warzyw cebulowych na danym polu. Aktualnie nie ma zarejestrowanych środków ochrony roślin przeciwko chorobom w okresie wegetacji rabarbaru. Przy podziale karp, przed sadzeniem, pokryć rany sproszkowanym węglem drzewnym. Przed założeniem plantacji ZGNILINA SZYJKI KORZENIOWEJ (Erwinia spp., Pseudomonas spp.) ZGNILIZNA PODSTAWY ŁODYGI (Phytophthora spp.) Utrzymać plantacje w czystości, bez chwastów, spulchniać międzyrzędzia. Dezynfekcja karp, sadzonek rabarbaru środkiem Huwa-San TR50 (0,2%) i zaprawianie sproszkowanym węglem drzewnym ogranicza występowanie chorób. Obecnie brak jest zarejestrowanych środków do ochrony rabarbaru. Należy stosować odpowiednie metody agrotechniczne. Plantacje zakładać z materiału kwalifikowanego, wolnego od chorób. Utrzymywać plantację wolną od chwastów oraz stosować odpowiednie nawożenie. reklama BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) , Zaawansowana technologia ochrony przed zarazą a i alternariozą Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 69

72 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY SZARA PLEŚŃ, ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Botrytis cinerea Pers., Sclerotinia sclerotiorum /Lib./ de Bary) ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE GRZYBY GLEBOWE (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) CZERNIENIE KORZENI (Aphanomyces scabies) PARCH ZWYKŁY (Streptomyces scabies) MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora parasitica) ROKIETTA SIEWNA rukola Okres wzrostu i rozwoju roślin anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) RZODKIEWKA I RZODKIEW Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS ( g/kg nasion) Okres wzrostu i rozwoju roślin Obecnie brak środków do zwalczania tych chorób. Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów. Zaprawianie nasion na sucho. Zabieg można wykonać kilka miesięcy przed siewem. Nie uprawiać rzodkiewki w monokulturze lub po roślinach, na których te choroby występują. Uprawiać odmiany odporne Nie uprawiać rzodkiewki w monokulturze lub po roślinach, na których występuje mączniak rzekomy. Rośliny chronione przed szara pleśnią są mniej zagrożone tą chorobą. Uwaga! Ciemne plamki na zgrubieniach korzeniowych mogą być symptomem choroby. SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea Pers.) RIZOKTONIOZA (Rizoctonia spp.) strobiluryny + anilidy Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) strobiluryny + anilidy Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) SAŁATA Zabieg wykonać z chwilą pojawienia się pierwszych objawów. W uprawie sałaty stosowanie środka Polyversum WP jest uzasadnione ze względu na brak okresy karencji, coi w przypadku tego gatunku jest szczególnie istotne. Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE GRZYBY GLEBOWE (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum /Lib./ de Bary) GNICIE BAKTERYJNE (Erwinia spp., Pseudomonas spp.) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS ( g/kg nasion) biologiczne Contans WG (0,8 g/m 2 ; 8 kg/ha) Okres wzrostu i rozwoju roślin biologiczne Polyversum WP (5 g w 10 l wody) Prestop WP (0,5%) Zaprawianie nasion na sucho. Środek stosować na 2 miesiące przed siewem lub sadzeniem roślin. Po opryskaniu powierzchni, podłoże lub ziemię wymieszac na głębokość około 10 cm. W sezonie wegetacyjnym stosować maksymalnie 1 zabieg. Podlewać rośliny w fazie produkcji rozsady (1 2 zabiegi co dni) 2 l cieczy/m 2. Chorobom sprzyja zbyt obfite podlewanie roślin lub deszczowanie, zwłaszcza w okresach wyższej temperatury (powyżej 20 C). MOKRA ZGNILIZNA LIŚCI SERCOWYCH (Erwinia spp., Pseudomonas spp.) 0 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

73 MĄCZNIAK RZEKOMY (Bremia lactucae Regel) MĄCZNIAK PRAWDZIWY (Erysiphe cichoracearum) SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea Pers.) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum /Lib./ de Bary) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) pochodne kwasu cynamonowego + strobiluryny Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) pochodne kwasu karbaminowego Proplant 22 SL (1,5 l/ha) fenyloamidy + ditiokarbaminiany Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG (1,9 kg/ha) (M) Rubicon 6,8 WG (1,9 kg/ha) (M) ditiokarbaminiany Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) (M) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) aniliny + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) biologiczne Prestop WP (0,5%) Serenade ASO (0,8 l/ha) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,6 kg/ha) (M) strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,6 kg/ha) (M) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) biologiczne Prestop WP (0,5%) Opryskiwać profilaktycznie przed wystąpieniem choroby, 2 razy co 10 dni. Uprawiać wyłącznie odmiany odporne na mączniaka rzekomego. Nie uprawiać sałaty w zbyt dużym zagęszczeniu. Unikać upraw monokuklturowych. Profilaktycznie opryskiwać rośliny 2 razy co dni lub po zauważeniu pierwszych objawów choroby. Opryskiwać rośliny 4 dni po sadzeniu oraz 10 dni później. Odpowiednia uprawa sałaty i mniejsze zagęszczenie ograniczają występowanie choroby. Szara pleśń jest szczególnie groźna na plantacjach nasiennych tam zabiegi stosować regularnie, co 10 dni od zawiązywania główek do zbioru nasion. Zabieg środkami z grupy strobiluryn wykonywać zapobiegawczo, począwszy od fazy BBCH 41 (początek rozwoju części roślin przeznaczonych do zbioru) lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów chorób na roślinach. Następne zabiegi wykonywać w odstępach co 10 dni, stosując przemiennie fungicydy o odmiennym mechanizmie działania. Pozostałe środki stosować od fazy liści do końca fazy, gdy roślina osiągnie 0% masy liściowej typowej dla odmiany. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Wykonać 2 zabiegi co 21 dni. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY NEKROTYCZNA PLAMISTOŚĆ LIŚCI (Marssonina panattoniana) Obecnie brak środków do zwalczania tej choroby. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 1

74 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY SEPTORIOZA (Septoria apiicola Speg.) SEPTORIOZA (Septoria apiicola Speg.) ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Sclerotinia sclerotiorum) SZARA PLEŚŃ (Botrytis spp.) RIZOKTONIOZA (Rhizoctonia spp.) ALTERNARIOZA NACI (Alternaria sp.) RDZA (Puccinia porri) ALTERNARIOZA (Alternaria porri) SZARA PLEŚŃ, ZGNIKIZNA TWARDZIKOWA, RIZOKTONIOZA (Sclerotinia sclerotiorum, Botrytis spp., Rhizoctonia spp.) SELER KORZENIOWY I NACIOWY Przed siewem ditiokarbaminiany Zaprawianie nasion na sucho. Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS ( g/kg nasion) Okres wzrostu i rozwoju roślin strobiluryny Amistar 250 SC (0,8 l/ha) Ascom 250 SC (0,8 l/ha) Astar 250 SC (0,8 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,8 l/ha) Mirador 250 SC (0,8 l/ha) Starami 250 SC (0,8 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) ftalany Chron 500 SC (2 l/ha) (M) Guliver 500 SC (2 l/ha) (M) Gwarant 500 SC (2 l/ha) (M) Talonil 500 SC (2 l/ha) (M) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) anilidy + strobiluryny Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) benzimidazole Topsin M 500 SC (1,2 l/ha) (M) anilidy + strobiluryny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) pochodne aniliny Banjo 500 SC (0,2 l/ha) (M) Tamazynam 500 SC (0,2 l/ha) (M) strobiluryny + troiazole Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) SZCZYPIOREK (na zbiór pęczkowy) Okres wzrostu i rozwoju roślin 21 strobiluryny + triazole Scorpion 25 SC (1 l/ha) 21 strobiluryny + anilidy Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) Opryskiwać rośliny po zauważeniu pierwszych objawów choroby 2 razy co 10 dni. Niszczyć resztki pożniwne, wysiewać tylko zaprawione nasiona. Niektóre odmiany krajowe i zagraniczne wykazują wysoką tolerancję na septoriozę. Środki stosować zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym 2. Minimalny odstęp pomiędzy zabiegami dni. Opryskiwać rośliny po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, zwykle do zbiorów. Wykonać 2 opryskiwania co 10 dni. Przy dużym nasileniu choroby zabiegi powtórzyć. Może spowodować duże straty w czasie przechowywania korzeni. Wyschnięta przedwcześnie nać utrudnia mechaniczny zbiór korzeni. Rdza często występuje epidemicznie na szczypiorku i siedmiolatce, szczególnie na plantacjach nasiennych. W związku z tym należy wykaszać pędy nasienne szczypiorku i siedmiolatki we wrześniu oraz usuwać je z pola z uwagi na potancjalne źródło infekcji. Opryskiwać rośliny w momencie zagrożenia, najczęściej od końca maja do początku lipca, co 10 dni. Jest to rdza jednodomowa. Zimuje w resztkach pożniwnych roślin oraz na pozostawionych w gruncie porach i szczypiorku. Signum WG ogranicza również występowanie rdzy pora. 2 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

75 SZARA PLEŚŃ (Botrytis cinerea) RDZA (Puccinia asparagi) PURPUROWA PLAMISTOŚĆ PĘDÓW (Fusarium spp.) SZPARAG Okres wzrostu i rozwoju roślin dikarboksymidy Dymas (1,5 l/ha) (M) Rovral Aquaflo 500 SC (1,5 l/ha) (M) strobiluryny + aniliny Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 l/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) strobiluryny Agristar 250 SC (1 l/ha) Aztek 250 SC (1 l/ha) Azyl 250 SC (1 l/ha) Demeter 250 SC (1 l/ha) Erazer (1 l/ha) Rezat 250 SC (1 l/ha) Tazer 250 SC (1 l/ha) Tiger 250 SC (1 l/ha) triazole + strobiluryny Scorpion 25 SC (1 l/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (1 kg/ha) (M) triazole Difo 250 EC (0,5 l/ha) (M) SZPINAK Ochronę prowadzić po zbiorach wypustek, w czasie wzrostu pędów. Pierwszy zabieg wykonać po pojawieniu się objawów choroby (najczęściej na przełomie lipca i sierpnia). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym 2. Odstęp pomiędzy zabiegami dni. Środki stosować po zbiorach wypustek, w czasie wzrostu pędów. Szpinak z siewu wiosennego uprawiać na polach oddalonych od szpinaku z siewu jesiennego, gdyż plantacje jesienne są głównym źródłem porażenia przez mączniaka rzekomego w następnym roku. W uprawie tego gatunku zalecane jest stosowanie preparatu Polyversum WP przed założeniem plantacji. Przed siewem ZGORZEL SIEWEK, CHOROBOTWÓRCZE GRZYBY GLEBOWE (Pythium spp., Fusarium spp., Rhizoctonia spp., Botrytis spp., Phytophthora spp., Alternaria spp.) ditiokarbaminiany Zaprawa Nasienna T 5 DSS (5 g/kg nasiona) Zaprawianie nasion na sucho. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie.

76 MĄCZNIAK RZEKOMY (Peronospora spinaciae Laubert) Okres wzrostu i rozwoju roślin PLAMISTOŚĆ LIŚCI (Colletotrichum spp., Alternaria spp.) SZARA PLEŚŃ, ZGNILIZNA TWARDZIKOWA (Botrytis cinerea, Sclerotinia sclerotiorum) Nie stosować żadnych środków chemicznych. Uprawiać wyłącznie odmiany odporne. strobiluryny + anilidy Agria Bos-Pirak WG (1,5 kg/ha) (M) Signum WG (1,5 kg/ha) (M) Vima-Boskastrobina (1,5 kg/ha) (M) anilinopirymidyny + fenylopirole Switch 62,5 WG (0,6 kg/ha) (M) Uprawa mieszańcowych odmian szpinaku odpornych na rasy A, B i C mączniaka rzekomego znacznie ogranicza występowanie choroby. Nie lokalizować plantacji w miejscach, gdzie długo utrzymują się mgły, blisko zbiorników wodnych, rzek i łąk. Choroba występuje głównie na plantacjach nasiennych. Maksymalnie wykonać zabiegi w sezonie wegetacyjnym. Odstęp pomiędzy zabiegami co najmniej 10 dni. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ZIEMNIAK Sadzeniaki przed nastawieniem do podkiełkowywania powinny być zaprawione jednym z preparatów przeznaczonych do zwalczania rizoktoniozy. W uprawie ów wczesnych bardzo ważny jest dobór preparatów pod względem okresu karencji wybieramy środki o najkrótszym okresie karencji. Najważniejsze zalecenia agrotechniczno-hodowlane dla a: wybór odpowiedniego stanowiska na plantacje a, prawidłowa uprawa roli, właściwe nawożenie, odpowiedni odczyn gleby, właściwy materiał sadzeniakowy i usuwanie źródeł infekcji, odpowiedni termin sadzenia i zbioru, systematyczne niszczenie chwastów, wybór odmian o większej odporności. Zaprawianie bulw RIZOKTONIOZA ZIEMNIAKA (Rizoctonia solani) PARCH SREBRZYSTY, SUCHA ZGNILIZNA, FOMOZA ZIEMNIAKA (Helminthosporium solani, Fusarium sulphureum, Phoma exigua var. Foveata) ALTERNARIOZA ZIEMNIAKA (Alternaria solani) karboksyanilidy Emesto Prime 050 FS (40 ml/100 kg bulw ml wody) benzamidy Moncut 460 SC (20 ml/100 kg bulw ml wody) pochodne fenylomocznika Monceren 250 FS (60 ml/100 kg bulw ml wody) Pencykur 250 FS (60 ml/100 kg bulw ml wody) Prestige Forte 0 FS (60 ml/100 kg bulw ml wody) pochodne fenylomocznika + triazole Monceren Pro 258 FS (60 ml/100 kg bulw + 1,5 l wody) imidazole Fungazil 100 SL (15 ml/100 kg bulw ml wody) pochodne fenylomocznika + triazole Monceren Pro 258 FS (80 ml/100 kg bulw + 1,5 l wody) Okres wzrostu i rozwoju roślin pochodne kwasu cynamonowego + ditiokarbaminiany Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) Quantum MZ 69 WG (2 kg/ha) imonoacetylomoczniki + oksazolidyny Tanos 50 WG (0,5 kg/ha) Twist 50 WG (0,5 kg/ha) pochodne kwasu cynamonowego + strobiluryny Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 kg/ha) pochodne aniliny + pochodne kwasu cynamonowego Banjo Forte 400 SC (0,8 l/ha) pochodne aniliny Alta 500 SC (0, 0,4 l/ha) Altima 500 SC (0, 0,4 l/ha) Banjo 500 SC (0,4 l/ha) Frowncide (0, 0,4 l/ha) Jetlan 500 SC (0, 0,4 l/ha) Nao 500 SC (0, 0,4 l/ha) Ohayo (0, 0,4 l/ha) Stefes Fluazinam 500 SC (0, 0,4 l/ha) Tamazynam 500 SC (0,4 l/ha) Winby (0, 0,4 l/ha) Zignal 500 SC (0, 0,4 l/ha) Zaprawiać w zaprawiarkach przystosowanych do zapraw ciekłych i zawiesinowych. Prestige Forte 0 FS dodatkowo zwalcza mszyce wektory chorób wirusowych, stonkę ziemniaczaną, drutowce, pędraki. W przypadku małego nasilenia choroby i w odmianach odporniejszych ogranicza również porażenie parchem zwykłym. Zabieg wykonać jednorazowo, zapobiegawczo lub interwencyjnie po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorób, tuż po zbiorach ów maksymalnie w ciągu 5 10 dni po zbiorze ów z pola, przed umieszczeniem ich w przechowalni. Środki można również zastosować interwencyjnie w celu ograniczenia rozwoju chorób, po zaobserwowaniu objawów infekcji. Opryskiwać zapobiegawczo (szczególnie na plantacjach odmian wrażliwych na alternariozę) lub w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby na dolnych liściach. Wyższe dawki środków stosować w warunkach silnej presji infekcyjnej, na odmianach wrażliwych oraz na plantacjach zagęszczonych. Zalecana ilość wody l. Większą ilość wody stosować na rośliny o silnie rozwiniętej naci ziemniaczanej. W programach ochrony a stosować środki o odmiennych mechanizmach działania, zawierające substancje czynne z różnych grup chemicznych. Przy stosowaniu środków: Tanos 50 WG, Twist 50 WG, nie przekraczać łącznej dawki 4,2 kg/ha w sezonie. Twist 50 WG do r. 4 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

77 ALTERNARIOZA ZIEMNIAKA cd. (Alternaria solani) ZARAZA ZIEMNIAKA (Phytophthora infestans) ditiokarbaminiany Antracol 0 WG (1,8 kg/ha) Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) Penncozeb 80 WP (2 kg/ha) Polyram 0 WG (1,5 1,8 kg/ha) Voozeb 5 WG (2 kg/ha) ftalimidy Folpan 80 WG (1,5 2 kg/ha) strobiluryny Agristar 250 SC (0,5 l/ha) Amistar 250 SC (0,5 l/ha) Ascom 250 SC (0,5 l/ha) Astar 250 SC (0,5 l/ha) Aztek 250 SC (0,5 l/ha) Azyl 250 SC (0,5 l/ha) Demeter 250 SC (0,5 l/ha) Dobromir Top 250 SC (0,5 l/ha) Erazer (0,5 l/ha) Mirador 250 SC (0,5 l/ha) Rezat 250 SC (0,5 l/ha) Starami 250 SC (0,5 l/ha) Tazer 250 SC (0,5 l/ha) Tiger 250 SC (0,5 l/ha) oksazolidyny + ditiokarbaminiany CLIP SuperKontakt 69 WG (1,2 1,6 l/ha) imidazolinony + pochodne kwasu karbaminowego Pyton Consento 450 SC (1, 2 l/ha) fenyloamidy + ditiokarbaminiany Armetil M 2 WP (2,5 kg/ha) Crocodil MZ 6,8 WG (2,5 kg/ha) Ekonom 2 WP (2 2,5 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2 2,5 kg/ha) Fantic M WP (2,5 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2,5 kg/ha) Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG (2,5 kg/ha) Rubicon 6,8 WG (2,5 kg/ha) Rywal 2 WP (2 2,5 kg/ha) pirymidynoaminy + ditiokarbaminiany Zampro 56 WG (2 2,5 kg/ha) triazole + amidy Carial Star 500 SC (0,6 l/ha) Vima-Maikonazol (0,6 l/ha) acyloalaniny + ditiokarbaminiany Galben M WP (2 kg/ha) 2 Środki o działaniu systemicznym i wgłębnym strobiluryny + pochodne kwasu cynamonowego Cabrio Duo 112 EC (2 2,5 kg/ha) imidazolinony + pochodne kwasu karbaminowego Pyton Consento 450 SC (1, 2 l/ha) amidy + triazole Carial Star 500 SC (0,6 l/ha) Vima-Maikonazol (0,6 l/ha) acylpikolidy + pochodne kwasu karbaminowego Infinito 68,5 SC (1,2 1,6 l/ha) pochodne kwasu karbaminowego + iminoacetylomoczniki Axidor (2,5 l/ha) Proxanil (2,5 l/ha) Środki o działaniu systemicznym i kontaktowym (powierzchniowym) fenyloamidy + ditiokarbaminiany Armetil M 2 WP (2 kg/ha) Crocodil MZ 6,8 WG (2 kg/ha) Ekonom 2 WP (2 2,5 kg/ha) Ekonom MM 2 WP (2 2,5 kg/ha) Fantic M WP (2,5 kg/ha) Konkret Mega 2 WP (2,5 kg/ha) Planet 2 WP (2 kg/ha) Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG (2 kg/ha) Rubicon 6,8 WG (2 kg/ha) Rywal 2 WP (2 2,5 kg/ha) acyloalaniny + ditiokarbaminiany Galben M WP (2 kg/ha) amidy + triazole Vima-Maikonazol (0,6 l/ha) Opryskiwać zapobiegawczo (szczególnie na plantacjach odmian wrażliwych na alternariozę) lub w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby na dolnych liściach. Wyższe dawki środków stosować w warunkach silnej presji infekcyjnej, na odmianach wrażliwych oraz na plantacjach zagęszczonych. Zalecana ilość wody l. Większą ilość wody stosować na rośliny o silnie rozwiniętej naci ziemniaczanej. Ekonom 2 WP do r. Ekonom MM 2 WP do r. Konkret Mega 2 WP do r. Rywal 2 WP do r. Pierwszy zabieg wykonać zgodnie z sygnalizacją w danym rejonie lub na odmianach wczesnych w okresie zwierania się roślinw rzędach, a na odmianach późnych z chwilą wystąpienia objawów choroby na odmianach wczesnych. W programach ochrony a stosować środki o odmiennych mechanizmach działania, zawierające substancje czynne z różnych grup chemicznych lub różne substancje czynne. Po wykonaniu opryskiwania środkiem o działaniu układowym lub wgłębnym następne zabiegi wykonywać przy przemiennym stosowaniu fungicydów o działaniu powierzchniowym. Wyższe dawki środków stosować przy dużym zagrożeniu chorobą lub na plantacjach zagęszczonych oraz wrażliwych. Zalecana ilość wody l. Większą ilość wody stosować na rośliny o silnie rozwiniętej naci ziemniaczanej. Jeżeli warunki dla rozwoju patogena są niekorzystne; odstępy między zabiegami można wydłużyć (co 10 dni) i stosować niższe dawki środka. Jeżeli warunki dla rozwoju patogena są korzystne (częste opady deszczu, wysoka wilgotnośc powietrza, temperatura C), odstępy między zabiegami należy skrócić ( 10 dni) i stosować wyższe dawki środka. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 5

78 CHOROBY/PROGRAM OCHRONY ZARAZA ZIEMNIAKA cd. (Phytophthora infestans) Środki o działaniu wgłębnym iminoacetylomoczniki Dauphin 45 WG (0,22 kg/ha) Drum 45 WG (0,2 kg/ha) Sacron WG (0,22 kg/ha) 11 Środki o działaniu wgłębnym i kontaktowym (powierzchniowym) ftalany + iminoacetylomoczniki Mixanil 425 SC (2 l/ha) ditiokarbaminiany + iminoacetylomoczniki Curzate Top 2,5 WG (2 kg/ha) Ekonom Duo 2,5 WP (2 kg/ha) Ekonom MC 2,5 WP (2 kg/ha) Iomate 25 WP (2,5 kg/ha) Inter Optimum 2,5 WP (2 kg/ha) Kursor 2,5 WG (2 kg/ha) Micexanil 6 WP (2 kg/ha) Moximate 25 WG (2,5 kg/ha) Moximate 25 WP (2,5 kg/ha) Nautile 0 WG (2 kg/ha) Palmas WP (2,25 kg/ha) Profilux 2,5 WP (2 kg/ha) Solace M 2,5 WG (2 kg/ha) Video 695 WP (2,25 kg/ha) miedziowe + iminoacetylomoczniki Curzate Cu 49,5 WP ( kg/ha) Curzate C Extra 1 WG (2 kg/ha) pochodne kwasu cynamonowego + ditiokarbaminiany Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) Delphin 69 WG (2 kg/ha) Elektra MZ WG (2 kg/ha) Quantum MZ 69 WG (2 kg/ha) acyloaminy + ditiokarbaminiany Emeo M WG (2 2,5 kg/ha) Valis 66 M WG (2 2,5 kg/ha) karbaminiany + ditiokarbaminiany Valbon 2 WG (1,6 kg/ha) amidy Revus 250 SC (0,6 l/ha) pochodne aniliny + pochodne kwasu cynamonowego Banjo Forte 400 SC (0,8 l/ha) pochodne aniliny + iminoacetylomoczniki Kunshi 625 WG (0,4 0,5 kg/ha) Plexus (0,6 l/ha) Tezuma 625 WG (0,4 0,5 kg/ha) oksazolidyny + iminoacetylomoczniki Tanos 50 WG (0,5 0, kg/ha) pochodne kwasu cynamonowego + pirymidynoaminy Orvego 525 SC (0,8 l/ha) benzamidy + iminoacetylomoczniki Lieto 66 WG (0,45 kg/ha) Reboot 66 WG (0,45 kg/ha) amidy + triazole Vima-Maikonazol (0,6 l/ha) Środki o działaniu kontaktowym (powierzchniowym) pochodne aniliny Alta 500 SC (0, 0,4 l/ha) Altima 500 SC (0, 0,4 l/ha) Banjo 500 SC (0,4 l/ha) Frowncide (0, 0,4 l/ha) Jetlan 500 SC (0, 0,4 l/ha) Nao 500 SC (0, 0,4 l/ha) Ohayo (0, 0,4 l/ha) Stefes Fluazinam 500 SC (0, 0,4 l/ha) Tamazynam 500 SC (0,4 l/ha) Winby (0, 0,4 l/ha) Zignal 500 SC (0, 0,4 l/ha) Zalecana ilość wody l. Większą ilość wody stosować na rośliny o silnie rozwiniętej naci ziemniaczanej. Jeżeli warunki dla rozwoju patogena są niekorzystne; odstępy między zabiegami można wydłużyć (co 10 dni) i stosować niższe dawki środka. Jeżeli warunki dla rozwoju patogena są korzystne (częste opady deszczu, wysoka wilgotnośc powietrza, temperatura C), odstępy między zabiegami należy skrócić ( 10 dni) i stosować wyższe dawki środka. Revus 250 SC stosować od początku kwitnienia (faza BBCH 51). Curzate Cu 49,5 WP do r. Tanos 50 WG do r. 6 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

79 ZARAZA ZIEMNIAKA cd. (Phytophthora infestans) RIZOKTONIOZA ZIEMNIAKA (Rizoctonia solani) ditiokarbaminiany Antracol 0 WG (1,8 kg/ha) Dithane NeoTec 5 WG (2 kg/ha) Iofil 5 WG (2,1 kg/ha) Iofil 80 WP (2 kg/ha) Manco 80 WP (2 kg/ha) Manfil 5 WG (2,1 kg/ha) Manfil 80 WP (2 kg/ha) Penncozeb 80 WP (2 kg/ha) Polyram 0 WG (1,5 1,8 kg/ha) Sancozeb 80 WP (2 kg/ha) Voozeb 5 WG (2 kg/ha) ftalany Banko 500 SC (2 l/ha) Chron 500 SC (2 l/ha) Dove 500 SC (2 l/ha) Guliver 500 SC (2 l/ha) Gwarant 500 SC (2 l/ha) Talonil 500 SC (2 l/ha) miedziowe Copper Max NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Cuproxat 45 SC (5 l/ha) Funguran A-Plus NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Funguran-OH 50 WP (1,5 2 kg/ha) Funguran Forte NEW 50 WP (1,5 2 kg/ha) Miedzian 50 WP (2,5 kg/ha) Triosiar-Pro 45 SC (5 l/ha) ftalimidy Folpan 80 WG (1,5 2 kg/ha) amidy+ triazole Carial Star 500 SC (0,6 l/ha) cyjanoimidazole Ranman 400 SC TwinPack (0,2 l/ha pojemnik A + 0,15 l/ha pojemnik B) Ranman Top 160 SC (0,5 l/ha) oksazolidyny + ditiokarbaminiany CLIP SuperKontakt 69 WG (1,2 1,6 l/ha) pirymidynoaminy + ditiokarbaminiany Zampro 56 WG (2 2,5 kg/ha) strobiluryny Agristar 250 SC ( l/ha) Amistar 250 SC (2 l/ha) Ascom 250 SC (2 l/ha) Astar 250 SC (2 l/ha) Aztek 250 SC ( l/ha) Azyl 250 SC ( l/ha) Demeter 250 SC (0, l/ha) Dobromir Top 250 SC (2 l/ha) Erazer ( l/ha) Mirador 250 SC (2 l/ha) Rezat 250 SC ( l/ha) Starami 250 SC (2 l/ha) Tazer 250 SC (0, l/ha) Tiger 250 SC ( l/ha) Na powierzchni traktowanej środek Banko 500 SC i Gwarant 500 SC stosować raz na dwa lata. Środki stosować do oprysku pasowego gleby w trakcie wysadzania bulw. Unikać bezpośredniego opryskiwania bulw, aby nie opóźniać kiełkowania i wschodów. CHOROBY/PROGRAM OCHRONY (M) stosowanie środka w uprawach i zastosowaniach małoobszarowych odpowiedzialność za skuteczność działania i fitotoksyczność środka ochrony roślin stosowanego w uprawach małoobszarowych ponosi wyłącznie jego użytkownik; nie dotyczy. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie.

80 Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez fungicydy CHOROBY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ FUNGICYDY Zagrożenia stwarzane przez zoocydy dla: FUNGICYDY organizmów człowieka* pszczół* środowiska* wodnych* Acrobat MZ 69 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Agria Bos-Pirak WG** NK NK H410 GHS09 Agristar 250 SC** NK NK H410 GHS09 Alta 500 SC Xi NK BT N Altima 500 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Amistar 250 SC** NK NK H410 GHS09 Amistar Opti 480 SC** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Antracol 0 WG** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Arastar Duo 480 SC Xn NK BT N Arastar Twin 480 SC** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Armetil M 2 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Armicarb SP** NK NK NK NK Ascom 250 SC** NK NK H410 GHS09 Astar 250 SC** NK NK H410 GHS09 Axidor** GHS05, GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Aztek 250 SC** NK NK H410 GHS09 Azyl 250 SC** NK NK H410 GHS09 Banjo 500 SC** GHS08 NK H410 GHS09 Banjo Forte 400 SC** GHS08 NK H410 GHS09 Banko 500 SC** GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Cabrio Duo 112 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Carial Star 500 SC** NK NK H410 GHS09 Chron 500 SC** GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 CLIP SuperKontakt 69 WG Xi NK BT N Cobresal 50 WP** GHS05, GHS0 MK H410 GHS09 Cobresal Extra 50 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Contans WG** NK NK NK NK Copper Max 50 WP Xn T BT N Copper Max NEW 50 WP** GHS05, GHS0 NK H410 GHS09 Crocodil MZ 6,8 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Cuproxat 45 SC** NK NK H410 GHS09 Curzate C Extra 1 WG** GHS0 NK H410 GHS09 Curzate Cu 49,5 WP** GHS0 NK H410 GHS09 Curzate Top 2,5 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Dauphin 45 WG** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Delphin 69 WG Xn NK BT N Demeter 250 SC** NK NK H410 GHS09 Difo 250 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Dithane NeoTec 5 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Dobromir Top 250 SC** NK NK H410 GHS09 Dove 500 SC Xn NK BT N 8 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

81 Drum 45 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Dymas Xn NK BT N Ekonom 2 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Ekonom Duo 2,5 WP** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Ekonom MC 2,5 WP** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Ekonom MM 2 WP** GHS08 NK H410 GHS09 Elektra MZ WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Emeo M WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Emesto Prime 050 FS** NK NK H411 GHS09 Erazer ** NK NK H410 GHS09 Faango 200 EC** NK NK H410 GHS09 Fantic M WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Folpan 80 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Frowncide** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Fungazil 100 SL** GHS05 NK H411 GHS09 Funguran-OH 50 WP** GHS05, GHS0 NK H410 GHS09 Funguran A Plus 50 WP Xn T BT N Funguran A-Plus NEW 50 WP** GHS05, GHS0 NK H410 GHS09 Funguran Forte 50 WP Xn T BT N Funguran Forte NEW 50 WP** GHS05, GHS0 NK H410 GHS09 Galben M WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Guliver 500 SC** GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Gwarant 500 SC** GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Iofil 5 WG** GHS08 NK H410 GHS09 Iofil 80 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Iomate 25 WP** GHS08 NK H410 GHS09 Infinito 68,5 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Inter Optimum 2,5 WP** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Jetlan 500 SC Xi NK BT N Kaptan Zawiesinowy 50 WP** GHS05, GHS0, GHS08 NK H400 GHS09 Karbicure SP NK NK NK NK Kocide WG** GHS0 NK H410 GHS09 Konkret Mega 2 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Korazzo** NK NK H410 GHS09 Kunshi 625 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Kursor 2,5 WG Xi NK BT N Lieto 66 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Luna Experience 400 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 CHOROBY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ FUNGICYDY Manco 80 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Manfil 5 WG** NK NK H410 GHS09 Manfil 80 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Maxim 480 FS** NK NK H410 GHS09 Menno Florades 90 SL** GHS02, GHS05, GHS08 NK NK NK Micexanil 6 WP Xi NK BT N Miedzian 50 WP** GHS05, GHS0 NK H410 GHS09 Miedzian Extra 50 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 9

82 CHOROBY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ FUNGICYDY Mildex 11,9 WG** NK NK H410 GHS09 Mirador 250 SC** NK NK H410 GHS09 Mixanil 425 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Monceren 12,5 DS NK NK T N Monceren 250 FS NK NK NK NK Monceren Pro 258 FS NK NK H411 GHS09 Moncut 460 SC** NK NK H411 GHS09 Moximate 25 WG** GHS08 NK H410 GHS09 Moximate 25 WP** GHS08 NK H410 GHS09 Nao 500 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Nativo 5 WG** GHS08 NK H410 GHS09 Nautile 0 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Nimrod 250 EC** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Ohayo** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Orvego 525 SC** GHS0 NK H412 NK Pallas 100 EC** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Palmas WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Pencykur 250 FS NK NK NK NK Penncozeb 80 WP** GHS0, GHS08 NK H400 GHS09 Planet 2 WP** GHS0 NK H410 GHS09 Plexus ** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Polyram 0 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Polyversum WP** NK NK NK NK Prestige Forte 0 FS** NK NK H410 GHS09 Prestop WP GHS0 NK NK NK Profilux 2,5 WP** GHS0, GHS08 NK T GHS09 Proplant 22 SL** GHS0 NK NK NK Proxanil** GHS05, GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Pyton Consento 450 SC** NK NK BT GHS09 Quantum MZ 69 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Quilt Xcel 26,8 SE** GHS0 NK H410 GHS09 Ranman 400 SC TwinPack** GHS05 NK H410 GHS09 Reebot 66 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Ranman Top 160 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Revus 250 SC** NK NK H411 GHS09 Rezat 250 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Ridomil Gold MZ Pepite 6,8 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Rovral Aquaflo 500 SC** GHS08 NK H411 GHS09 Rubicon 6,8 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Rywal 2 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Sacron WG** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Sancozeb 80 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Sarox T 500 FS** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Scorpion 25 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Serenade ASO** NK NK NK NK Signum WG** NK NK H410 GHS09 80 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

83 Solace M 2,5 WG Xi NK BT N Starami 250 SC** NK NK H410 GHS09 Stefes Fluazinam 500 SC Xi NK BT N Switch 62,5 WG** GHS0 NK H410 GHS09 Talonil 500 SC** GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Tamazynam 500 SC** GHS08 NK H410 GHS09 Tanos 50 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Tazer 250 SC** NK NK H410 GHS09 Tezuma 625 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Tiger 250 SC** NK NK NK GHS09 Topas 100 EC** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Topsin M 500 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Triosiar-Pro 45 SC NK BT BT N Twist 50 WG Xn NK BT N Valbon 2 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Valis 66 M WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Vaxiplant SL** NK NK NK NK Video 695 WP** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Vima-Boskastrobina** NK NK H410 GHS09 Vima-Maikonazol** NK NK H410 GHS09 Vitavax 200 FS** GHS08 NK H410 GHS09 Voozeb 5 WG** GHS0, GHS08 NK H400 GHS09 Winby** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Zampro 56 WG** GHS08 NK H400 GHS09 Zaprawa Nasienna T 5 DS/WS** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Zato 50 WG** GHS0 NK H410 GHS09 Zignal 500 SC** GHS0 NK H410 GHS09 CHOROBY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ FUNGICYDY * Tabela sporządzona zgodnie z danymi podanymi w rejestrze środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. ** Zapisy wg nowego oznakowania etykiet. OBJAŚNIENIA: BT bardzo toksyczne substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę w bardzo małych ilościach, mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (symbol zagrożenia T+); także bardzo toksyczne dla organizmów wodnych; T toksyczne substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę w małych ilościach mogą spowodować zgon lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (symbol zagrożenia T); także toksyczne dla organizmów wodnych; Xn szkodliwe substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka; Xi drażniące substancje i preparaty niewykazujące działania żrącego, które w przypadku krótkotrwałego, długotrwałego lub wielokrotnego kontaktu ze skórą lub błoną śluzową mogą powodować ich stany zapalne; N niebezpieczne dla środowiska substancje i preparaty, które po przedostaniu się do środowiska stwarzają lub mogą stwarzać natychmiastowe lub opóźnione zagrożenie dla jednego lub większej liczby składników środowiska; NK nie klasyfikuje się; GHS02 gazy, aerozole, substancje ciekłe/stałe, mieszaniny łatwopalne/samoreaktywne/samonagrzewające się; GHS05 działanie żrące na skórę, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 1C; poważne uszkodzenie oczu, kategoria zagrożenia 1; GHS0 toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym), kategoria zagrożenia 4; działanie drażniące na skórę, kategoria zagrożenia 2; działanie drażniące na oczy, kategoria zagrożenia 2; działanie uczulające na skórę, kategoria zagrożenia 1; działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategoria zagrożenia ; działanie drażniące na drogi oddechowe; skutek narkotyczny; GHS08 działanie uczulające na drogi oddechowe, kategoria zagrożenia 1; działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; rakotwórczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; działanie szkodliwe na rozrodczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategorie zagrożeń 1, 2; działanie toksyczne na narządy docelowe powtarzane narażenie, kategorie zagrożeń 1, 2; Zagrożenie spowodowane aspiracją, kategoria zagrożenia 1; GHS09 stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego, zagrożenie ostre, kategoria 1; zagrożenie przewlekłe, kategorie 1, 2; H400 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; H410 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; H411 działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; H412 działa szkodliwie na organizmy wodne; powodując długotrwałe skutki. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 81

84 Atlas chorób roślin rolniczych to podręczny poradnik, dzięki któremu każdy rolnik z łatwością rozróżni choroby występujące na roślinach uprawnych. Zawiera opisy około 90 chorób występujących przede wszystkim w zbożach, kukurydzy, rzepaku, buraku cukrowym, u, bobiku, łubinie i grochu. Format: 245x225 Liczba stron: 2 65zł Paweł Krystian Bereś Publikacja jest skierowana głównie do plantatorów kukurydzy, liczne spośród prezentowanych tu treści, m.in. dotyczące biologii gatunku i terminów jego występowania, mają charakter uniwersalny, co pozwala na szersze wykorzystanie książki, np. przez producentów innych roślin, już zaatakowanych przez owada lub na których wkrótce się on pojawi. Format: B5 Liczba stron: zł Omacnica prosowianka bez tajemnic kompeium wiedzy o szkodniku ZAMÓW JUŻ DZIŚ Jak zamówić? w sklepie internetowym: przez zamowienia@hortpress.com telefonicznie: osobiście: ul. Rakowiecka 2, Warszawa Jak zapłacić? przedpłata w banku lub na poczcie, numer rachunku: (koszt przesyłki: 5 zł) - za zaliczeniem płatność przy odbiorze u kuriera (koszt przesyłki: 15 zł)

85 SZKODNIKI n Wykaz zoocydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych uprawianych w polu n Grupy chemiczne zoocydów n Zalecenia agrotechniczne wspomagające ochronę warzyw przed szkodnikami n Monitorowanie szkodników wykrywanie szkodników i sygnalizacja optymalnych terminów zwalczania n Programy ochrony warzyw uprawianych w polu przed szkodnikami n Selektywność zoocydów dla fauny pożytecznej stosowanych w uprawie roślin warzywnych w polu n Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez zoocydy prof. dr hab. Gabriel Łabanowski Instytut Ogrodnictwa, Zakład Ochrony Roślin Warzywnych i Ozdobnych w Skierniewicach Zdjęcia: G. Łabanowski, M. Rogowska, R. Wrzodak

86 Wykaz zoocydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych uprawianych w polu SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Nazwa środka, zawartość substancji czynnej (grupa chemiczna)* Nemathorin 10 GR 10% fostiazatu (fosforoorganiczne) Vydate 10 G 100 g oksamylu w 1 kg (karbaminiany) A-Cyper 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Acetamip 20 SP 20% acetamiprydu (neonikotynoidy) Dawka na hektar lub stężenie środka (ilość cieczy użytkowej) Gatunek rośliny Maksymalna liczba zabiegów, minimalny odstęp między zabiegami Zwalczane szkodniki Sposób działania na szkodnika (na/w roślinie)** ŚRODKI NICIENIOBÓJCZE (NEMATOCYDY) 0,0 kg 1 zabieg mątwik ziemniaczany K (U) 10,0 kg (stosowanie rzędowe), 40,0 kg (wysiew na powierzchni pola) marchew 1 zabieg nicienie migrujące, korzeniaki szkodliwe, guzaki korzeniowe nicienie ŚRODKI OWADOBÓJCZE (INSEKTYCYDY) 0,08 0,1 l groch zielony i na oprzędziki ( l) suche nasiona 10 dni 0,1 0,12 l mszyca grochowa ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) kapusta głowiasta biała bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty (U) K, Ż (P) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) 0,2 kg ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula, papryka por, cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, czosnek, cebula papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola burak ćwikłowy pomidor zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce wciornastek tytoniowiec chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa skoczogonki, mszyce 84 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

87 Acetamip New 20 SP 20% acetamiprydu (neonikotynoidy) Acetamipryd 20 SP 20% acetamiprydu (neonikotynoidy) Actara 25 WG 250 g tiametoksamu w 1 kg (neonikotynoidy) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) 0,2 kg ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula, papryka por, cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, czosnek, cebula papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola burak ćwikłowy zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce wciornastek tytoniowiec chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa skoczogonki, mszyce pomidor Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) 0,2 kg ( l) 0,06 0,08 kg ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula, papryka por, cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, czosnek, cebula papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola burak ćwikłowy pomidor zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce nieokreślony wciornastek tytoniowiec chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa skoczogonki, mszyce stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż (P, W, S) SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 85

88 SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Affirm 095 SG 9,5 g benzoesanu emamektyny w 1 kg (makrocykliczne laktony) Alciper 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Alfacyper 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Alfacypermetryna 10 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Alfastop 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Alfazot 025 EC 25 g beta-cyflutryny w 1 l (pyretroidy) Apacz 50 WG 50% chlotianidyny (neonikotynoidy) Arkan 050 CS 50 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) ,5 2,0 kg zabiegi, słonecznica orężówka K, Ż (W, T) ( l) dni 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,2 0, l ( l) 0, 0,4 l ( l) 0, l ( l) 0,2 l ( l) 0,2 0, l ( l) 40,0 g ( l) 0,12 l ( l) 0,12 l ( l) 0,12 0,16 l ( l) 0,16 0,2 l ( l) fasola szparagowa, sałata, papryka, pomidor, ogórek, cukinia, patison, arbuz, melon, dynia, kabaczek groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała kapusta głowiasta biała groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała cebula cebula kapusta głowiasta 10 dni oprzędziki mszyca grochowa bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni oprzędziki mszyca grochowa bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni oprzędziki mszyca grochowa bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty oprzędziki 10 dni mszyca grochowa dni dni 10 dni bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek piętnówka kapustnica mszyca kapuściana wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tatniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) mszyce K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P, W, S) K, Ż (P) 86 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

89 Astaf 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Asteria 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Bi 58 Top 400 EC 400 g dimetoatu w 1 l (fosforoorganiczne) Boravi 50 WG 500 g kosmetu w 1 kg (fosforoorganiczne) Bulldock 025 EC 25 g beta-cyflutryny w 1 l (pyretroidy) ,08 l kapusta głowiasta K, Ż (P) ( l) biała 10 dni 0,09 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,5 0,5 l (600 l) 1,0 kg ( l) 0,2 0, l ( l) 0, 0,4 l ( l) 0, l ( l) 0,2 l ( l) 0,2 0, l ( l) groch jadalny (zielony i na suche nasiona) groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni 10 dni oprzędziki mszyca grochowa oprzędziki mszyca grochowa bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty K, Ż (P) kapusta głowiasta 1 zabieg mszyca kapuściana Ż, K 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) kapusta głowiasta biała cebula dni bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek piętnówka kapustnica mszyca kapuściana wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż (P) K, Ż (P) SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika Calypso 480 SC 480 g tiachloprydu w 1 l (neonikotynoidy) Chlorop-Pro 480 EC 480 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne) Coragen 200 SC 200 g chlorantraniliprolu w 1 l (antranilowe diamidy) Cronus 480 EC 480 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne) 0,2 0,4 l ( l) 0,05 0,1 l ( l) czosnek por pomidor papryka ogórek brokuł, kalafior, kapusta brukselska, kapusta włoska sałata groch fasola zabiegi, dni 10 dni dni 10 dni zabiegi, 10 dni 10 dni dni 10 dni dni wciornastki wciornastki, wgryzka szczypiorka, chowacz szczypiorak stonka ziemniaczana stonka ziemniaczana, mszyce wciornastki, zmieniki wciornastki mszyca kapuściana, bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, piętnówka kapustnica mszyce zmieniki, mszyca grochowa oprzędziki, wciornastki, pachówka strąkóweczka zmieniki stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż (K) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż, G (P, W) 0,9 l ( l) 5,0 125,0 ml ( l) 50,0 62,5 ml ( l) 0,9 l ( l) kapusta brukselska, kalafior, brokuł kapusta głowiasta biała 1 zabieg bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, piętnówka kapustnica dni 10 dni bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, piętnówka kapustnica stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) kalafior, brokuł 1 zabieg bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica K, Ż (P, W) K, Ż, G (P, W) Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 8

90 SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Cyperkill Max 500 EC 0,05 l kapusta głowiasta tantniś krzyżowiaczek K, Ż (P) 500 g cypermetryny w 1 l ( l) groch 10 dni (pyretroidy) mszyca grochowa por wciornastki 0,06 l ( l) stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) Cyper-Fas 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Cyperpirifos 550 EC 500 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne), 50 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Cythrin 500 EC 500 g/l cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Cythrine Garden 10 ME 10 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Danadim Progress 400 EC 400 g dimetoatu w 1 l (fosforoorganiczne) Decis Mega 50 EW 50 g deltametryny w 1 l (pyretroidy) Decis Ogród 015 EW 15 g deltametryny w 1 l (pyretroidy) Delta 50 EW 50 g deltametryny w 1 l (pyretroidy) Dipel WG 54% Bacillus thuringiensis var. kurstaki (środek bakteryjny) Dursban 480 EC 44,86% chloropiryfosu (fosforoorganiczne) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,5 0,6 l ( l) 0,05 l ( l) 0,06 l ( l) 0,25 ml/m 2 (0,02 0,06 l/m 2 ) 0,5 0,5 l (600 l) 0,15 l (600 l) 0,1 0,15 l ( l) kapusta głowiasta biała groch zielony i na suche nasiona 10 dni bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty oprzędziki 10 dni mszyca grochowa 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) kapusta głowiasta groch ogrodowy por por kapusta głowiasta późna pomidor kapusta głowiasta biała 2 zbiegi, 10 dni 10 dni tantniś krzyżowiaczek mszyca grochowa wciornastki stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) wciornastki K, Ż (P) K, Ż (P, W) K, Ż (P) K, Ż (P) 1 zabieg mszyca kapuściana K, Ż (S) 21 dni dni stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) bielinek kapustnik, bielinek rzepnik stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,15 l/ha kapusta głowiasta mszyce (600 l) biała i czerwona, kapusta pekińska, kalafior, brokuł dni marchew połyśnica marchwianka, mszyce groch zwyczajny mszyce strąkowiec grochowy fasola mszyce cebula śmietka cebulanka, wciornastki 0,4 0,5 l (600 l) 0,4 0,5 l ( l) 0,15 l (600 l) 0,5 1,0 kg ( l) 0,9 l ( l) kapusta głowiasta biała dni bielinek kapustnik, bielinek rzepnik pomidor 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) pomidor nie określono stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) kapusta głowiasta biała kapusta głowiasta biała, kalafior groch na zielony strąk 8 zabiegów, 10 dni bielinek kapustnik, bielinek rzepnik bielinek rzepnik, bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek pachówka strąkóweczka kalafior, brokuł 1 zabieg bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż, G (P, W) 88 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

91 Dursban Delta 200 CS 200 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne) Fastac 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Fiesta 100 EC 100 alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Judo 050 CS 50 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) Karate 2,5 WG 2,5% lambda-cyhalotryny (pyretroidy) Karate Zeon 050 CS 50 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) Karate Zeon 100 CS 100 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) Klon 480 EC 480 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne) ,0 l K, Ż, G (P, W) ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 4 ml/500 m 2 (10 20 l/500 m 2 ) 1,5 ml/500 m 2 (10 20 l/500 m 2 ) 4 5 ml/500 m 2 (10 20 l/500 m 2 ) 5 6 ml/500 m 2 (10 20 l/500 m 2 ) 0,12 l ( l) 0,12 l ( l) 0,12 0,16 l ( l) 0,16 0,2 l ( l) 0,24 kg ( l) 0, kg ( l) 0,12 l ( l) 0,12 l ( l) 0,12 0,16 l ( l) 0,16 0,2 l ( l) kalafior 1 zabieg bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica brokuł groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała kapusta głowiasta biała groch jadalny (zielony i na suche ziarno) cebula kapusta głowiasta cebula kapusta głowiasta cebula kapusta głowiasta 10 dni bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek oprzędziki mszyca grochowa bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, pietnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni 10 dni 10 dni 10 dni oprzędziki mszyca grochowa wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) mszyce wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) mszyce Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,2 l ( l) kukurydza cukrowa 1 zabieg omacnica prosowianka 5 ml stonka ziemniaczana ( l) 10 dni (chrząszcze i larwy), mszyce 0,9 l ( l) kalafior, brokuł 1 zabieg bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż, G (P, W) SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 89

92 SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Klon Max 550 EC 500 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne), 50 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) 0,5 0,6 l ( l) 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż, G (P, W) Kloń 48 EC 44,86% chloropiryfosu (fosforoorganiczne) Kogan 200 SL 200 g imidachloprydu w 1 l (neonikotynoidy) Kohinor 200 SL 200 g imidachloprydu w 1 l (neonikotynoidy) Kusti 050 CS 50 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) LambdaCe 050 CS 50 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) Lanmos 20 SP 20% acetamiprydu (neonikotynoidy) 0,9 l ( l) 0,025% 25 ml w 100 l wody (100 ml cieczy pod roślinę) 0,025% 25 ml w 100 l wody (100 ml cieczy pod roślinę) 0,12 l ( l) 0,12 l ( l) 0,12 0,16 l ( l) 0,16 0,2 l ( l) 0,12 0,16 l ( l) 0,16 0,2 l ( l) 0,12 l ( l) 0,12 l ( l) kalafior, brokuł 1 zabieg bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica K, Ż (P, W) kapusta głowiasta 1 zabieg mszyca kapuściana K, Ż (S) (rozsadnik) kapusta głowiasta (rozsadnik) cebula kapusta głowiasta cebula kapusta głowiasta 1 zabieg mszyca kapuściana K, Ż (S) 10 dni 10 dni wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka, bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) mszyce stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) mszyce wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec K, Ż (P) K, Ż (P) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) 0,2 kg ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska, kalafior, brokuł kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta, kalafior, brokuł papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, pomidor, kalafior, brokuł papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola, seler korzeniowy i naciowy burak ćwikłowy seler korzeniowy i naciowy zabiegi, 10 dni zabiegi, 10 dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce 10 dni wciornastek tytoniowiec chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa llściolubka selerowa, połyśnica marchwianka 90 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

93 Melia EC 500 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne), 50 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Miros 20 SP 20% acetamipirydu (neonikotynoidy) Mospilan 20 SP 20% acetamiprydu (neonikotynoidy) ,5 l kapusta głowiasta 1 zabieg bielinek rzepnik K, Ż, G (P, W) (400 l) 0,5 0,6 l ( l) stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) 0,2 kg ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula, papryka, por por, cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, czosnek, cebula papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola burak ćwikłowy zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce wciornastek tytoniowiec chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa skoczogonki, mszyce pomidor Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) 0,2 kg ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska groch cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula por, cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska, kalafior, brokuł seler kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta, kalafior, brokuł papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, pomidor papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola burak ćwikłowy zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce wciornastek tytoniowiec wciornastek grochowiec chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana liściolubka selerowa, połyśnica marchwianka, zmieniki pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 91

94 Movento 100 SC 100 g spirotetramatu w 1 l (ketoenole) ,5 l + mszyca kapuściana, K, Ż (S) zwilżacz dni mszyca brzoskwiniowa, ( l) mączliki 0,45 l + zwilżacz ( l) kalafior, brokuł, kapusta brukselska, kapusta głowiasta, jarmuż, kapusta pekińska, kapusta (chińska) pak-czoi, kalarepa sałata masłowa, sałata lodowa, sałata rzymska, sałata dębolistna sałata masłowa, sałata lodowa, sałata rzymska, sałata dębolistna bawełnica topolowo-sałatowa mszyca porzeczkowo-sałatowa, mszyca brzoskwiniowa Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Ninja 050 CS 50 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) Novodor SC 20 g Bacillus thuringiensis subsp. tenebrionis ATCC-1252 szczep NB 16 w 1 kg (środek bakteryjny) Nuprid 200 SC 200 g imidachloprydu w 1 l (neonikotynoidy) Nurelle D 550 EC 500 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne), 50 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Owadofos Extra 480 EC 480 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne) Patriot 100 EC 100 g deltametryny w 1 l (pyretroidy) Pirimor 500 WG 500 g pirymikarbu w 1 kg (karbaminiany) Pitbul 025 EC 25 g beta-cyflutryny w 1 l (pyretroidy) 0,45 l ( l) 0,5 l ( l) 0,12 l ( l) 0,12 l ( l),0 5,0 l ( l) 0,125 0,15 l ( l) 0,5 0,6 l ( l) 0,9 l ( l) rukola, pietruszka naciowa, koperek, szczypiorek, seler naciowy, cykoria sałatowa, eywia cykoria sałatowa, eywia cebula kapusta głowiasta dni 10 dni 4 zabiegi, 5 dni mszyce mszyca bawełnica wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (larwy) 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) kalafior, brokuł 1 zabieg bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,05 l (500 l) 0,05 l ( l) 0, 0,45 kg ( l) 0,2 0, l ( l) 0, 0,4 l ( l) 0, l ( l) 0,2 l ( l) 0,2 0, l ( l) pomidor marchew kapusta głowiasta kapusta pekińska, brokuł, kalafior groch, fasola cebula dni 10 dni dni stonka ziemniaczana połyśnica marchwianka, mszyce mszyce, bielinek kapustnik, bielinek rzepnik K, Ż (P) Ż (P) K, Ż (S) K, Ż, G (P, W) K, Ż, G (P, W) K, Ż (P) mszyce śmietka cebulanka, wciornastki kapusta głowiasta 1 zabieg mszyca kapuściana K, Ż, G (S) kapusta głowiasta biała cebula dni bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek piętnówka kapustnica mszyca kapuściana wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż (P) 92 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

95 Prestige Forte 0 FS 250 g pencykuronu w 1 l (neonikotynoidy), 120 g imidachloprydu w 1 l (pochodne fenylomocznika) zaprawianie bulw: 60 ml w 2 l wody/ 100 kg bulw 1 zabieg stonka ziemniaczana, mszyce (wektory chorób wirusowych), drutowce, pędraki K, Ż (S) Proalfacypermetrin 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Proteus 110 OD 100 g tiachloprydu w 1 l (neonikotynoidy), 10 g deltametryny w 1 l (pyretroidy) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,5 l (600 l) 0,5 l ( l) 0,5 l ( l) 0,5 l (00 l) 0, 0,4 l ( l) groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała kapusta głowiasta groch marchew 10 dni oprzędziki mszyca grochowa bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni dni mszyca kapuściana, bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica, śmietka kapuściana strąkowiec grochowy bawełnica topolowo-marchwiana, połyśnica marchwianka kukurydza 1 zabieg ploniarka zbożówka 10 dni omacnica prosowianka zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P) K, Ż (S) SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Pyrinex 480 EC 480 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne) 0,5 l (600 l) 0,5 l ( l) 0,9 l ( l) 0,96 1,2 l ( l) brokuł, kalafior, kapusta brukselska, kapusta pekińska 10 dni bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, mszyca kapuściana, piętnówka kapustnica, śmietka kapuściana kukurydza cukrowa 1 zabieg omacnica prosowianka kapusta głowiasta biała 1 zabieg bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, piętnówka kapustnica mszyca kapuściana Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż, G (P, W) Raven 480 EC 480 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne) * r. Rogor 400 EC 400 g dimetoatu w 1 l (fosforoorganiczne) Rufous 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) 0,9 l ( l) 0,9 l ( l) 1,2 l ( l) 0,9 l ( l) 0,6 l (600 l) 0,08 l/ha ( l) 0,09 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) kapusta brukselska, kalafior, brokuł 1 zabieg bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, piętnówka kapustnica kapusta głowiasta 1 zabieg bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica mszyca kapuściana kalafior, brokuł kapusta głowiasta biała kapusta głowiasta biała groch jadalny (zielony i na suche ziarno) K, Ż, G (P, W) bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica 1 zabieg mszyca kapuściana K, Ż (S) 10 dni bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty 10 dni oprzędziki mszyca grochowa K, Ż (P) Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 9

96 SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Rumo 0 WG 0% ioksakarbu (oksadiazyny) Sakarb 0 WG 0% ioksakarbu (oksydiazyny) Scatto 25 g deltametryny w 1 l (pyretroidy) Sekil 20 SP 20% acetamiprydu (neonikotynoidy) Sherpa 100 EC 100 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Sorcerer 500 EC 500 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) ,1 0,12 kg kapusta głowiasta zabiegi, bielinek kapustnik K, Ż (P) ( l) biała 10 dni 0,1 kg ( l) bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,125 0,15 kg kukurydza cukrowa omacnica prosowianka ( l) 20 dni 1 zabieg zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa 0,1 0,12 kg ( l) 0,1 kg ( l) 0, l ( l) kapusta głowiasta biała zabiegi, 10 dni bielinek kapustnik bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż (P) K, Ż (P) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska zabiegi, 10 dni wciornastek tytoniowiec 0,2 kg ( l) 0, l (600 l) 0,05 l ( l) 0,06 l ( l) cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska, kalafior, brokuł kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta, kalafior, brokuł papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, pomidor, kalafior, brokuł papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola, seler korzeniowy i naciowy burak ćwikłowy seler korzeniowy i naciowy kapusta głowiasta biała kapusta głowiasta groch ogrodowy por zabiegi, 10 dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce 10 dni chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa liściolubka selerowa, połyśnica marchwianka 1 zabieg bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana tantniś krzyżowiaczek 10 dni mszyca grochowa wciornastki stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż (P) K, Ż (P) 94 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

97 SpinTor 240 SC 240 g spinosadu w 1 l (makrocykliczne laktony) ,2 0,4 l kapusta głowiasta 1 zabiegi, K, Ż, I (P, W) ( l) biała 10 dni Spruzit Koncentrat na Szkodniki EC 9,1 g pyretryny w 1 l (pyretroidy), 825, g oleju rzepakowego w 1 l (biologiczne) Steward 0 WG 0% ioksakarbu (oksydiazyny) Stonkat 20 SP 20% acetamiprydu (neonikotynoidy) Sumi-Alpha 050 EC 50 g esfenwaleratu w 1 l (pyretroidy) Super-Cyper 500 EC 500 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) 0, 0,4 l ( l) 0,1 0,15 l ( l) 6,0 l ( l) 0,1 0,12 kg ( l) 0,1 kg ( l) kalafior, brokuł kapusta głowiasta biała cebula, por kapusta głowiasta kapusta głowiasta biała zabiegi, 10 dni 1 zabiegi, 10 dni zabiegi, dni zabiegi, dni nieokreślony zabiegi, 10 dni bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica bielinek rzepnik, piętnówka kapustnica wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (larwy) mszyca kapuściana bielinek kapustnik bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,125 0,15 kg ( l) kukurydza cukrowa omacnica prosowianka 20 dni 1 zabieg zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa K, Ż, I (P) K, Ż (P) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika K, Ż (P, W, S) 0,2 kg + adiuwant Slippa 0,2 l ( l) 0,2 kg ( l) 0,2 l (600 l) 0,05 l ( l) 0,06 l ( l) papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, groch, fasola, por, cebula, kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kapusta pekińska cebula, por ogórek, czosnek, szpinak, groch, bób, fasola, por, cebula, papryka por, cebula, czosnek bób, groch, fasola kapusta brukselska, kapusta pekińska kapusta brukselska, kapusta pekińska, kapusta głowiasta papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, czosnek, cebula papryka, dynia, melon, kawon, ogórek, fasola burak ćwikłowy pomidor zabiegi, 10 dni zabiegi, dni 10 dni 10 dni 1 zabieg mszyce wciornastek tytoniowiec chowacz szczypiorak, wgryzka szczypiorka śmietka kiełkówka, śmietka glebowa śmietka cebulanka strąkowiec bobowy, strąkowiec grochowy, strąkowiec fasolowy śmietka kapuściana pchełki, chowacz czterozębny, chowacz brukwiaczek, gnatarz rzepakowiec zmieniki pchełka burakowa, drobnica burakowa skoczogonki, mszyce kapusta głowiasta 1 zabieg piętnówka kapustnica, bielinek kapustnik, bielinek rzepnik kapusta głowiasta tantniś krzyżowiaczek groch 10 dni mszyca grochowa por wciornastki stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) K, Ż (P) K, Ż (P) SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 95

98 SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW Supersect 500 EC 0,05 l kapusta głowiasta tantniś krzyżowiaczek K, Ż (P) 500 g cypermetryny w 1 l ( l) groch ogrodowy 10 dni (pyretroidy) mszyca grochowa por wciornastki 0,06 l ( l) stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) Tak Tak 100 EC 100 g alfa-cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Tekapo 025 EC 25 g beta-cyflutryna w 1 l (pyretroidy) Teppeki 50 WG 500 g flonikamidu w 1 kg (karboksamidy) Troll 550 EC 500 g chloropiryfosu w 1 l (fosforoorganiczne), 50 g cypermetryny w 1 l (pyretroidy) Wojownik 050 CS 50 g lambda-cyhalotryny w 1 l (pyretroidy) 0,08 l ( l) 0,09 l ( l) 0,08 0,1 l ( l) 0,1 0,12 l ( l) 0,2 0, l ( l) 0, 0,4 l ( l) 0, l ( l) 0,2 l ( l) 0,2 0, l ( l) kapusta głowiasta biała groch jadalny (zielony i na suche nasiona) kapusta głowiasta biała cebula 10 dni bielinek kapustnik, piętnówka kapustnica, tantniś krzyżowiaczek 1 zabieg pchełki na rozsadniku kapusty oprzędziki dni mszyca grochowa bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek piętnówka kapustnica mszyca kapuściana wciornastek tytoniowiec stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) Stosowanie w uprawach małoobszarowych na odpowiedzialność użytkownika 0,2 0,4 l ( l) 0,16 kg ( l) 0,5 0,6 l ( l) 0,12 l ( l) 0,12 l ( l) czosnek, kapusta włoska por pomidor papryka ogórek brokuł, kalafior, kapusta brukselska, groch zwyczajny groch zwyczajny brokuł, kalafior, kapusta brukselska groch zwyczajny fasola kapusta włoska kapusta włoska sałata zabiegi, dni 10 dni dni 10 dni zabiegi, 10 dni 21 dni wciornastki wciornastki, wgryzka szczypiorka, chowacz szczypiorak stonka ziemniaczana stonka ziemniaczana, mszyce wciornastki, zmieniki wciornastki oprzędziki, pachówka strąkóweczka mszyca kapuściana, bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, piętnówka kapustnica zmieniki, mszyca grochowa zmieniki bielinek rzepnik, bielinek kapustnik mszyca kapuściana, tantniś krzyżowiaczek, piętnówka kapustnica mszyce mszyce 1 zabieg stonka ziemniaczana (chrząszcze i larwy) cebula kapusta głowiasta dni 10 dni wciornastek tytoniowiec, śmietka cebulanka bielinek kapustnik, bielinek rzepnik, tantniś krzyżowiaczek, mszyca kapuściana, śmietka kapuściana, wciornastek tytoniowiec K, Ż (P) K, Ż (P) K, Ż (S) K, Ż (P, W) K, Ż (P) 96 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

99 Allowin 04 RB 4% metaldehydu (związki aldehydowe) Arion Pro GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Axcela GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Clartex Neo 04 RB 4% metaldehydu (związki aldehydowe) Ferramol GR 9,9 g fosforanu żelaza w 1 kg (związki nieorganiczne) Lima Oro GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Lima Oro 5 GB 5% metaldehydu (związki aldehydowe) Metarex Inov 04 RB 4% metaldehydu (związki aldehydowe) Push 5 GB 5% metaldehydu (związki aldehydowe) Siga GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Slugicol GB 0 g metaldehydu w 1 kg (związki aldehydowe) Slugix GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Sneg GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Ślimax GB 0 g metaldehydu w 1 kg (związki aldehydowe) Ślimax Agro GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Ślimax Agro Plus GB % metaldehydu (związki aldehydowe) Xiren GB % metaldehydu (związki aldehydowe) ŚRODKI ŚLIMAKOBÓJCZE (MOLUSKOCYDY) 5,0 kg kapusta głowiasta, kalafior, brokuł, kapusta brukselska, brukiew, sałata, szpinak, seler liściowy,,0 kg sałata, rokietta siewna, kukurydza ślimaki nagie K, Ż ślimaki nagie K, Ż,0 kg ślimaki K, Ż 5,0 kg kapusta głowiasta, kalafior, brokuł, kapusta brukselska, brukiew, sałata, szpinak, seler liściowy, 2,5 5,0 g/m 2 sałata, kalafior, eywia, fasola, kapusta głowiasta,0 kg sałata, rokietta siewna 4,0 kg sałata, rokietta siewna 5,0 kg kapusta głowiasta, kalafior, brokuł, kapusta brukselska, brukiew, 4,0 kg sałata, rokietta siewna,0 kg sałata, rokietta siewna ślimaki nagie K, Ż 4 zabiegi, dni 2 zbiegi, 10 dni 10 dni ślimaki: ślinikowate Arionidae (np. Arion spp.), pomrowcowate Limacidae (np. Deroceras spp., Limax spp.), pomrowcowate Milacidae (np. Milax spp.) ślimaki nagie ślimaki nagie K, Ż K, Ż K, Ż ślimaki nagie K, Ż 10 dni 10 dni,0 kg sałata 10 dni,0 kg sałata, rokietta siewna,0 kg sałata, rokietta siewna 0,0 g/100 m 2 kapusta głowiasta, sałata 10 dni 10 dni ślimaki nagie ślimaki nagie ślimaki nagie ślimaki nagie ślimaki nagie K, Ż K, Ż K, Ż K, Ż K, Ż ślimaki K, Ż,0 kg ślimaki K, Ż,0 kg ślimaki K, Ż,0 kg ślimaki K, Ż SZKODNIKI/WYKAZ ZOOCYDÓW * Okres na zużycie istniejących zapasów środka ochrony roślin dla unieszkodliwiania, przechowywania i stosowania. ** Sposób działania na szkodnika: K kontaktowo, Ż żołądkowo, G gazowo, I jajobójczo. ** Sposób działania na/w roślinie: P powierzchniowo, W wgłębnie, S systemicznie, T translaminarnie. nie dotyczy, nie ma ustalonej maksymalnej liczby zabiegów. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 9

100 Grupy chemiczne zoocydów według klasyfikacji IRAC (Insecticide Resistance Action Committee) Grupa chemiczna pod względem mechanizmu działania Grupa chemiczna (grupa IRAC) Substancja czynna Nazwa halowa środka ochrony roślin 1 2 GRUPA 1 inhibitory esterazy acetylocholinowej działanie na układ nerwowy Karbaminiany (1A) oksamyl pirymikarb Vydate 10 G Pirimor 500 WG SZKODNIKI/GRUPY CHEMICZNE Związki fosforoorganiczne (1B) Związki fosforoorganiczne (1B) + pyretroidy (A) chloropiryfos dimetoat fostiazat kosmet chloropiryfos + cypermetryna Chlorop-Pro 480 EC, Cronus 480 EC, Dursban 480 EC, Dursban Delta 200 CS, Klon 480 EC, Kloń 48 EC, Owadofos Extra 480 EC, Pyrinex 480 EC, Raven 480 EC Bi 58 Top 400 EC, Danadim Progress 400 EC, Rogor 400 EC Nemathorin 10 GR Boravi 50 WG Cyperpyrifos 550 EC, Klon Max 550 EC, Melia EC, Nurelle D 550 EC, Troll 550 EC GRUPA modulatory kanału sodowego działanie na układ nerwowy alfa-cypermetryna A-Cyper 100 EC, Alciper 100 EC, Alfacyper 100 EC, Alfacypermetryna 10 EC, Alfastop 100 EC, Astaf 100 EC, Asteria 100 EC, Cyper-Fas 100 EC, Fastac 100 EC, Fiesta 100 EC, Proalfacypermetrin, Rufous 100 EC, Tak Tak 100 EC Pyretroidy i pyretryny (A) beta-cyflutryna cypermetryna deltametryna esfenwalerat lambda-cyhalotryna pyretryna + olej rzepakowy Alfazot 025 EC, Bulldock 025 EC, Pitbul 025 EC, Tekapo 025 EC Cyperkill Max 500 EC, Cythrin 500 EC, Cythrine Garden 10 ME, Sherpa 100 EC, Sorcerer 500 EC, Super Cyper 500 EC, Supersect 500 EC Decis Mega 50 EW, Decis Ogród 015 EW, Delta 50 EW, Patriot 100 EC, Scatto Sumi-Alpha 050 EC Arkan 050 CS, Judo 050 CS, Karate 2,5 WG, Karate Zeon 050 CS, Karate Zeon 100 CS, Kusti 050 CS, LambdaCe 050 CS, Ninja 050 CS, Wojownik 050 CS Spruzit Koncentrat na Szkodniki EC GRUPA 4 modulatory allosteryczne receptora nikotynowej acetylocholiny działanie na układ nerwowy Neonikotynoidy (4A) Neonikotynoidy (4A) + pyretroidy (A) Neonikotynoidy (4A) + pochodne fenylomocznika acetamipryd chlotianidyna imidachlopryd tiachlopryd tiametoksam tiachlopryd + deltametryna imidachlopryd + pencykuron Acetamip 20 SP, Acetamip New 20 SP, Acetamipryd 20 SP, Lanmos 20 SP, Miros 20 SP, Mospilan 20 SP, Sekil 20 SP, Stonkat 20 SP Apacz 50 WG Kogan 200 SL, Kohinor 200 SL, Nuprid 200 SC Calypso 480 SC Actara 25 WG Proteus 110 OD Prestige Forte 0 FS GRUPA 5 aktywatory receptora allosterycznego nikotynowej acetylocholiny działanie na układ nerwowy Spinosyny (makrocykliczne laktony) spinosad SpinTor 240 SC GRUPA 6 modulatory allosteryczne glutamino-zależne kanału chlorowego działanie na układ nerwowy i mięśnie Avermektyny i milbemektyny (makrocykliczne laktony) benzoesan emamektyny Affirm 095 SG 98 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

101 1 2 GRUPA 9 modulatory organów chordonotalnych działanie na układ nerwowy Karboksyamidy (9C) flonikamid Teppeki 50 WG GRUPA 11 mikrobiologiczny niszczyciel membran jelita śrokowego Bacillus thuringiensis var. Dipel WG kurstaki 11A Bacillus thuringensis i inni producenci owadobójczych protein Bacillus thuringienis subsp. tenebrionis Novodor SC GRUPA 21 inhibitory kompleksu i mitochorialnego transportu elektronów działanie na metabolizm energetyczny GRUPA 22 blokery napięcio-zależne kanału sodowego działanie na układ nerwowy Oksodiazyny (22A) ioksakarb Rumo 0 WG, Sakarb 0 WG, Steward 0 WG GRUPA 2 inhibitory karboksylazy acetylowej zakłócenia w syntezie lipidów i regulacji wzrostu spirotetramat Movento 100 SC SZKODNIKI/GRUPY CHEMICZNE Ketoenole GRUPA 28 modulatory receptora ryanidyny działanie na układ nerwowy i mięśnie Atranilowe diamidy chlorantraniliprol Coragen 200 SC ZWIĄZKI METALDEHYDOWE Allowin 04 RB, Arion Pro GB, Axcela GB, Clartex Neo 04 RB, Lima Oro GB, Lima Oro 5 GB, Metarex Inov 04 RB, Push 5 GB, Siga GB, Slugicol GB, Slugix GB, Sneg GB, Ślimax GB, Ślimax Ago GB, Ślimax Ago Plus GB, Xiren GB metaldehyd ZWIĄZKI NIEORGANICZNE fosforan żelaza Ferramol GR Praktyczny poradnik rolnika doradza rolnikom od 55 lat 1 STYCZEŃ 201 agro technika cena,00 zł (w tym 5% VAT) dawna agrochemia Co miesiąc otrzymasz: Ieks 50 Dobra koycja, spokojny sen Ziemniaczany rekord Efektywne gospodarowanie wodą Uciążliwa miotła Jak mieszać gnojowicę? Nowoczesne rozwiązania w uprawie roślin Aktualne zalecenia ochrony roślin Informacje o nowych produktach Wiedzę o technice w gospodarstwie Reportaże z gospodarstw i relacje z imprez Porady prawników pełny darmowy dostęp do Program Ochrony Roślin Rolniczych ogłoszenie wydawcy Co zyskujesz dzięki rocznej prenumeracie? Zeszyt ewidencji zabiegów ochrony roślin Zeszyt ewidencji zabiegów ochrony roślin Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 99

102 Zalecenia agrotechniczne wspomagające ochronę warzyw przed szkodnikami Szkodnik Zalecenia 1 2 WARZYWA KAPUSTOWATE: brokuł, jarmuż, kalafior, kalarepa, kapusta brukselska, kapusta chińska, kapusta głowiasta biała i czerwona, kapusta pekińska, kapusta włoska Zmianowanie nie uprawiać na glebach zakwaszonych i podmokłych. SZKODNIKI/ZALECENIA AGROTECHNICZNE Mątwik burakowy (Heterodera schachtii) Śmietka kapuściana (Delia radicum) Paciornica krzyżowianka (Contarinia nasturtii) Pchełki (Halticinae) Gnatarz rzepakowiec (Athalia rosae) Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci) Niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci) Na glebach lekkich nie uprawiać bezpośrednio po burakach, roślinach z rodziny kapustowatych i rzepaku. Nie uprawiać bezpośrednio po oborniku i po roślinach z tej samej rodziny botanicznej. Wykonanie głębokiej orki przedzimowej zmniejsza liczebność śmietek do 50%. Nie dopuszczać do zakwitnięcia chwastów, które są źródłem nektaru dla muchówek. Głęboka orka ogranicza liczbę szkodników w roku następnym. Niszczenie kwitnących chwastów, które zwabiają owady dorosłe, zmniejsza liczebność szkodnika. Niszczenie chwastów z rodziny kapustowatych, już od wczesnej wiosny, zapobiega rozprzestrzenianiu się szkodnika. Głęboka orka znacznie ogranicza liczebność szkodnika. Staranne zebranie resztek roślinnych i głęboka orka przed zimą znacznie ograniczają liczebność szkodnika w roku następnym. WARZYWA CEBULOWE: cebula, czosnek, por, szalotka, siedmiolatka, szczypiorek Wysiewać nasiona wolne od nicienia. Na polach, gdzie występuje ten szkodnik nie uprawiać warzyw cebulowych, pietruszki, a i selera co najmniej przez 4 5 lat najdłuższa przerwa to 5 8 lat. Wskazana jest natomiast uprawa warzyw kapustnych, dyniowatych, strączkowych oraz sałaty, kukurydzy i zbóż. Śmietka cebulanka (Delia antqua) Błotniszka czosnkówka (Suillia lurida) Miniarka cebulowa (Liriomyza cepae) Piętnówki (Hadeninae) Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci) Poskrzypka cebulowa (Crioceris merdigera) Kilkuletnia przerwa w uprawie cebuli oraz zachowanie izolacji przestrzennej (co najmniej 600 m od zeszłorocznej uprawy cebuli) oraz niszczenie kwitnących chwastów znacznie ograniczają występowanie szkodnika. Unikać mechanicznego uszkadzania cebul, ponieważ samice letniego pokolenia składają jaja w uszkodzone miejsca. Nie uprawiać cebuli i czosnku w pobliżu miejsc, gdzie występują dziko rosnące rośliny z rodziny amarylkowatych zachować izolację przestrzenną. Małe powierzchnie pól przykrywać włókniną, aby nie dopuścić do złożenia jaj przez samice. Izolacja przestrzenna znacznie ogranicza liczebność szkodnika. Głęboka orka przedzimowa niszczy zimujące poczwarki. Głęboka orka z przedpłużkiem, wykonana po zbiorze warzyw cebulowych, niszczy zimujące poczwarki. Staranne zebranie i zniszczenie resztek pożniwnych oraz głęboka orka ograniczają występowanie szkodnika w następnym roku uprawy. Brzegi pól, przeznaczone pod przyszłoroczną uprawę cebuli, obsadzać przed zimą siedmiolatką lub dymką, a następnie niszczyć zgromadzone na roślinach chwytnych chrząszcze, używając chemicznych środków ochrony roślin. Chowacz szczypiorak (Ceutorhynchus saturalis) Unikać uprawy cebuli w bezpośrednim sąsiedztwie miejsc zimowania chrząszczy. Usuwać z pola resztki pożniwne oraz niszczyć odpady z przechowalni, gdzie szkodnik żeruje w okresie wczesnej wiosny. Obsadzać przed zimą brzegi pól dymką, pod przyszłoroczną uprawę cebuli, w celu nagromadzenia na niej wiosną chrząszczy, które należy zniszczyć środkiem ochrony roślin. WARZYWA LIŚCIOWE: boćwina, cykoria, eywia, pietruszka naciowa, roszponka warzywna, rokietta siewna (rukola), sałata, seler naciowy, szpinak Śmietka ćwiklanka (Pegomyia hyascami) W celu ograniczenia szkodnika, zaleca się przyspieszenie terminu siewu oraz usuwanie i palenie uszkodzonych liści. Opóźniona przerywka powoduje niszczenie jaj szkodnika złożonych na liściach. WARZYWA KORZENIOWE: brukiew, burak ćwikłowy, marchew, pasternak, pietruszka korzeniowa, seler korzeniowy, skorzonera Zmianowanie nie uprawiać warzyw korzeniowych na glebach podmokłych, zlewnych i kwaśnych. Szpilecznik baldasznik (Paratylenchus bukowinensis) Niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci) Stosować co najmniej 2-letni płodozmian oraz nie uprawiać warzyw korzeniowych i kapustnych, a także z rodziny selerowatych. Uprawa zbóż w gęstym, czystym siewie i zwalczanie chwastów dwuliściennych znacznie ograniczają występowanie szkodnika. Na polach, gdzie występuje ten nicień, co najmniej przez 4 5 lat nie uprawiać selera, pietruszki, warzyw cebulowych i a. Wskazana jest uprawa warzyw kapustnych, dyniowatych, strączkowych oraz sałaty, kukurydzy i zbóż. 100 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

103 1 2 Guzak północny Uprawiać marchew i pietruszkę na glebach lekkich, wolnych od tego nicienia. (Meloidogyne hapla) Mątwik burakowy (Heterodera schachtii) Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) Mszyce (Aphidodea) Śmietka ćwiklanka (Pegomyia hyascami) Połyśnica marchwianka (Chemaepsila rosae) Bawełnice (Pemphigidae) Golanica zielonka (Trioza apicalis) Pchełka burakowa i drobnica burakowa (Chaetocnema concinna) Szkodniki glebowe: pędraki, drutowce i rolnice Na polach, gdzie występuje ten nicień, nie uprawiać przez co najmniej 4 lata roślin żywicielskich, między innymi z rodzin szarłatowatych i kapustowatych oraz unikać bezpośredniej uprawy na polach po warzywach kapustnych, rzepaku i burakach (cukrowym i pastewnym). Zwalczać chwasty, szczególnie w początkowym okresie wegetacji, z których przędziorek przenosi się na selera, buraka ćwikłowego i inne warzywa korzeniowe. Zachować izolacje przestrzenną od roślin żywicielskich, zwłaszcza fasoli i ogórka. Niszczyć chwasty będące roślinami żywicielskimi, a także unikać uprawy roślin w otoczeniu takich krzewów liściastych, jak: jaśminowiec, kalina, trzmielina, na których zimuje mszyca burakowa w postaci jaj. Wczesny siew ogranicza szkody wyrządzane przez larwy tego szkodnika. Opóźnienie przerywki powoduje niszczenie jaj złożonych na liściach młodych roślin. Nie dopuszczać do zakwitnięcia chwastów, które są źródłem nektaru dla dorosłych muchówek. Marchew uprawiać z dala od zarośli, które dla samic są miejscem odpoczynku. Zachować izolację przestrzenną od pól z ubiegłoroczną uprawą marchwi, pietruszki, selera i pasternaku. Zbyt gęsty siew oraz uprawa na polach otoczonych zaroślami sprzyjają występowaniu szkodnika. Uprawiać marchew z dala od nasadzeń topól i głogów, na których mszyce zimują w postaci jaj, zaś w lecie przelatują na marchew. Unikać uprawy marchwi i pietruszki w pobliżu drzew iglastych, na których zimują osobniki dorosłe, i z nich przenoszą się na pola uprawne. Zachować izolację przestrzenną od roślin żywicielskich. Stosować wczesny i niezbyt głęboki siew nasion. Wskazane jest niszczenie chwastów i usuwanie resztek pożniwnych lub ich głębokie przyorywanie. Nie uprawiać warzyw korzeniowych, zwłaszcza buraka ćwikłowego, na polach opanowanych przez szkodniki glebowe. WARZYWA PSIANKOWATE: papryka, pomidor, Zmianowanie na polach, gdzie rosły warzywa z rodziny psiankowatych, nie uprawiać roślin z tej samej rodziny przez 4 lata, a także warzyw psiankowatych w bliskim sąsiedztwie pól, na których w poprzednim roku rosły warzywa z tej rodziny. Śmietka kiełkówka i śmietka glebowa (Delia florilega i Delia platura) Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) Śmietka kiełkówka i śmietka glebowa (Delia florilega i Delia platura) Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) Mszyce (Aphidodae) Zmieniki (Lygus spp.) Śmietka kapuściana (Delia radicum) Pchełki (Halticinae) Dokładnie przyorać obornik i inne nawozy organiczne, które rozkładając się wydzielają zapach wabiący samice, co zwiększa liczbę składanych jaj. Zwalczać chwasty, szczególnie w początkowym okresie wegetacji, z których przędziorek przenosi się na warzywa. Zachować izolację przestrzenną, zwłaszcza od upraw: fasoli, ogórka, selera, z których przędziorek może przenosić się na warzywa psiankowate. WARZYWA DYNIOWATE: dynia, kabaczek, cukinia, melon, ogórek, patison Dokładnie przyorać obornik i inne nawozy organiczne, które rozkładając się wydzielają zapach wabiący samice, co zwiększa liczbę składanych jaj. Zwalczać chwasty dwuliścienne, szczególnie w początkowym okresie wegetacji, z których przędziorek przenosi się na warzywa dyniowate. Stosować agrotechnikę, zapewniającą szybki rozwój wschodzącym roślinom, oraz niszczyć chwasty będące roślinami żywicielskimi mszyc, a także unikać uprawy roślin w otoczeniu takich krzewów liściastych, jak: jaśminowiec, kalina, trzmielina, na których zimuje mszyca burakowa w postaci jaj. Głęboko przyorane resztki roślinne ograniczają liczebność szkodników. Unikać gęstego siewu nasion. Niszczenie chwastów i wykaszanie traw oraz dziko rosnących roślin z rodziny bobowatych na rowach i miedzach, otaczających uprawę, znacznie ogranicza liczebność tych pluskwiaków. WARZYWA RZEPOWATE: rzodkiewka, rzodkiew Nie uprawiać bezpośrednio po oborniku i roślinach z rodziny kapustowatych. Wykonanie głębokiej orki przedzimowej zmniejsza liczebność śmietek do 50%. Nie dopuszczać do zakwitania chwastów, których nektarem odżywiają się muchówki. Małe powierzchnie przykrywać włókniną o wymiarach oczek 1 1 mm. Niszczenie chwastów z rodziny kapustowatych już od wczesnej wiosny zapobiega rozprzestrzenianiu się szkodnika. WARZYWA STRĄCZKOWE: bób, fasola, groch Zmianowanie na tym samym polu nie uprawiać częściej niż co 4 lata, z dala od wieloletnich upraw roślin z rodziny bobowatych. Śmietka kiełkówka i śmietka glebowa (Delia florilega i Delia platura) Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) Dokładnie przyorać obornik i inne nawozy organiczne, które rozkładając się wydzielają zapach wabiący samice, co zwiększa liczbę składanych jaj. Zwalczać chwasty dwuliścienne, szczególnie w początkowym okresie wegetacji, z których przędziorek przenosi się na fasolę i inne warzywa strączkowe. SZKODNIKI/ZALECENIA AGROTECHNICZNE Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 101

104 Wciornastki (Thripidae) Mszyce (Aphidodae) Zmieniki (Lygus spp.) 1 2 Wczesny wysiew grochu wyprzedza masowy nalot szkodnika, co zmniejsza szkody. Stosować agrotechnikę, która zapewnia szybki rozwój wschodzącym roślinom, oraz niszczyć chwasty będące roślinami żywicielskimi, a także unikać uprawy roślin w otoczeniu takich krzewów liściastych, jak: jaśminowiec, kalina, trzmielina, na których zimuje mszyca burakowa w postaci jaj. Szkody znacznie ogranicza wczesny wysiew grochu oraz uprawa odmian wcześnie zakwitających, o krótkim okresie wegetacji. Głęboko przyorane resztki roślinne ograniczają liczebność tych pluskwiaków. Unikać gęstego siewu nasion. SZKODNIKI/ZALECENIA AGROTECHNICZNE Oprzędziki (Sitona spp.) Strąkowiec bobowy i strąkowiec fasolowy (Bruchus rufimanus i Acanthoscelides abtectus) Pachówka strąkóweczka (Epinotia nigricana) Słonecznica orężówka (Helicoverpa armigera) Mszyce (Aphidodae) Szkodniki glebowe (Paratylenchus bukowinensis) Bób i inne rośliny strączkowe wysiewać jak najwcześniej, i jak najdalej od roślin z rodziny bobowatych oraz zadrzewień śródpolnych, które są miejscem zimowanie chrząszczy. Wczesny zbiór oraz dokładne zebranie z pola resztek pożniwnych i ich zniszczenie, a także wczesny zbiór oraz bezpośredni po zbiorze wykonany omłot znacznie ograniczają występowanie szkodników w następnym roku uprawy. Zachować odległość m od pola, na którym w zeszłym roku uprawiano fasolę lub groch. Groch uprawiać jak najwcześniej, w miejscach przewiewnych, z dala od zadrzewień śródpolnych, brzegu lasów itp. Unikać stanowisk nisko położonych, wilgotnych i zacisznych. Niszczyć kwitnące chwasty, których nektarem odżywiają się motyle. Unikać uprawy roślin strączkowych w pobliży roślin żywicielskich należących do innych rodzin botanicznych, np. kukurydzy. WARZYWA WIELOLETNIE: chrzan, rabarbar, szparag Wiosenne nawożenie potasem przyspiesza wzrost liści, skracając okres największego zagrożenia roślin. Usuwanie z pola resztek pożniwnych ogranicza liczebność szkodnika. Niszczenie chwastów (roślin żywicielskich) oraz uprawa mechaniczna gleby w międzyrzędziach utrudniają rozwój pędraków, drutowców i rolnic. Gąsienice motyli z rodziny sówkowatych: Piętnówka kapustnica (Mamestra brassicae), Wieczernica szczawiówka (Acronicta rumicis), Agatówka łobodnica (Trachea atriplicis), Błyszczka jarzynówka (Autographa gamma) Paciepnica ziemniaczana (Hydroecia micacea) Trzep szparagówka (Platyperea poeciloptera) Poskrzypka szparagowa i poskrzypka dwunastokropkowa (Crioceris asparagi i Crioceris duodecimpunctata) Pchełki, żaczka warzuchówka (Phaedon cochleariae) Bielinki (Pieridae) Obsypywanie rozwijających się roślin ziemią, do wysokości około 10 cm, wykonane wiosną, zapobiega składaniu jaj przez motyle. Niszczenie chwastów jednoliściennych, zwłaszcza perzu i stokłosy (miejsce składania jaj przez samice), ogranicza liczebność szkodnika. Wycinanie i palenie uszkodzonych pędów do końca września ogranicza występowanie szkodnika. W okresie jesieni przyciąć nisko pędy szparaga i spalić, niszczą w ten sposób zimujące w nich chrząszcze. Niszczenie chwastów z rodziny kapustowatych, już od wczesnej wiosny, zapobiega szkodom wyrządzanym przez te szkodniki. Pchełki silnie uszkadzają pierwsze wschodzące liście, natomiast żaczka żeruje w późniejszym okresie rozwoju roślin. Niszczyć kwitnące chwasty, głównie z rodziny astrowatych i jasnotowatych, które przywabiają motyle na pola uprawne. KOPER Mszyce (Aphidodae) W okresie jesieni usuwać i niszczyć dziką marchew, wraz z zimującymi na niej jajami mszyc. KUKURYDZA CUKROWA Ploniarka zbożówka (Oscinella frit) Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis) Izolacja przestrzenna od jęczmienia ozimego i użytków zielonych, zmniejsza liczebność szkodnika. Wczesny wysiew nasion oraz prawidłowa agrotechnika ograniczają ilość uszkodzeń. Rozdrobnienie i przyoranie resztek pożniwnych oraz niszczenie i usuwanie chwastów z kukurydzy, głęboka wczesna orka jesienna i wiosenne talerzowanie niszczą do 5% gąsienic. Unikać uprawy kukurydzy w monokulturze częste zmianowanie pozwala na całkowite wyeliminowanie omacnicy. Zaleca się zrównoważone nawożenie azotem, ponieważ omacnica szczególnie atakuje plantacje nim przenawożone. 102 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

105 Monitorowanie szkodników wykrywanie szkodników i sygnalizacja optymalnych terminów zwalczania Pułapka Jacksona typu Delta Pułapka tunelowa Typ pułapki Szkodnik Atraktant i uwagi Pułapka tunelowa na śmietkę kapuścianą Białe tablice lepowe Żółte tablice lepowe 1 2 MUCHÓWKI Śmietka kapuściana (Delia radicum) Śmietka cebulanka (Delia aniqua) Połyśnica marchwianka (Chemaepsila rosae) wabik zapachowy umieszczone poziomo, 20 0 cm nad ziemią umieszczone pod kątem 45º nad ziemią SZKODNIKI/MONITOROWANIE SZKODNIKÓW Żółta tablica lepowa na połyśnicę marchwiankę Białe tablice lepowe Niebieskie tablice lepowe Paciornica krzyżowianka (Contarinia nasturtii) WCIORNASTKI Wciornastki (Thripidae) atraktant płciowy umieszczone pionowo nad roślinami Niebieska tablica lepowa na wciornastki reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 10

106 1 2 MĄCZLIKI Żółte tablice lepowe Mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum) Mączlik poinsecjowy (Bemisia tabaci) umieszczone pionowo nad roślinami CHRZĄSZCZE Pułapka tunelowa Zachodnia stonka kukurydziana (Diabrotica virgifera virgifera) wabik zapachowy Pułapka tunelowa typu Unitrap zagłębiona do połowy w ziemi Osiewnik rolowiec (Agiotes lineatus) polietylenowa kapsuła z wabikiem SZKODNIKI/MONITOROWANIE SZKODNIKÓW Pułapka typu Delta biała lub czerwona Żółte tablice lepowe Pułapka tunelowa z barierą w kształcie krzyża Pułapka wodna Osiewnik ciemny (Agriotes obscurus) Osiewnik (Agriotes sordidus) Osiewnik skibowiec (Agriotes sputator) Osiewnik obrzeżony (Agriotes ustulatus) Sprężyki (Agriotes spp.) Pchełki (Phyllotreta spp.) Ogrodnica niszczylistka (Phyllopertha horticola) dyspenser feromonowy wabik w pipecie Pasteura Naczynie wodne pułapka Moericka MOTYLE Pułapka typu Delta Tantniś krzyżowiaczek (Plutella xylostella) polietylenowa kapsuła z atraktantem płciowym Pułapka typu Delta przezroczysta lub biała Pułapka kubełkowa Pułapka wodna Wgryzka szczypiorka (Acrolepiopsis assectella) dyspenser feromonowy czerwony, gumowy korek Pułapka typu Heliothis Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis) dyspenser feromonowy czerwony, gumowy korek Pułapka skrzydełkowa Pachówka strąkóweczka (Epinotia nigricana) Pułapka typu Delta przezroczysta lub biała Pułapka kubełkowa Pułapka kubełkowa na rolnice Błyszczka jarzynówka (Autographa gamma) Błyszczka ni (Trichoplusia ni) Piętnówka kapustnica (Mamestra brassicae) Piętnówka brukiewka (Lacanobia oleracea) Rolnica czopówka (Agrotis exclamationis) Rolnica gwoźdźiówka (Agrotis ipsilon) Rolnica panewka (Xestia c-nigrum) Rolnica zbożówka (Agrotis segetum) Pułapka typu Delta przezroczysta lub biała Pułapka wodna Pułapka typu Heliothis Słonecznica orężówka (Helicoverpa armigera) 104 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

107 ATLAS SZKODNIKÓW Roślin Rolniczych Zespół autorów: dr hab. prof. nadzw. IOR-PIB Paweł K. Bereś dr inż. Tomasz Erlichowski dr hab. prof. IOR-PIB Jacek Piszczek, dr Grzegorz Pruszyński mgr Agnieszka Ulatowska Objętość: 160 stron Oprawa: twarda Cena: 45 zł* * + koszty przesyłki (5zł przy przedpłacie, 15 zł za pobraniem) Atlas Szkodników Roślin Rolniczych opracowany przez zespół specjalistów z Instytutu Ochrony Roślin PIB oraz Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin PIB. Zawiera najważniejsze informacje na temat najgroźniejszych szkodników zbóż, kukurydzy, rzepaku, buraka cukrowego i a oraz galerię zdjęć prezentujących stadia rozwojowe agrofagów i objawy ich żerowania na roślinach. W prosty i przejrzysty sposób zostały przedstawione szczegółowe opisy szkodników, ich występowanie, rośliny żywicielskie oraz cykle rozwojowe. Oprócz tego zamieszczono informacje dotyczące szkodliwości agrofagów, terminy i metody ich zwalczania oraz progi ekonomicznej szkodliwości. Publikacja ta pozwoli Państwu na szybkie rozpoznanie agrofagów i podjęcie decyzji o metodach ochrony. Jak zamówić? w sklepie internetowym: przez zamowienia@hortpress.com telefonicznie: listownie lub osobiście: ul. Rakowiecka 2, Warszawa Jak zapłacić? przedpłata w banku lub na poczcie nr konta on-line poprzez sklep na za pobraniem zapłata u kuriera przy odbiorze przesyłki

108 Program ochrony warzyw uprawianych w polu przed szkodnikami Zwalczane szkodniki oraz objawy Grupa chemiczna, środek, dawka lub inne sposoby zwalczania Karen- -cja (dni) Sposób sygnalizacji, progi zagrożenia, termin stosowania, uwagi ARBUZ kawon Okres wzrostu i rozwoju roślin SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) ZMIENNIK LUCERNOWIEC (Lygus rugulipennis) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych larw i osobników dorosłych lub miejsc żerowania, na dolnej stronie liści, po wysadzeniu rozsady. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do pełni kwitnienia (BBCH 69), nie więcej niż razy w sezonie i nie częściej niż co 10 dni. Lustracja roślin: wykrycie 2 osobników na 1 mb rzędu uprawy w okresie kwitnienia i na początku zawiązywania owoców. Stosować jednokrotnie od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do pełni kwitnienia (BBCH 69). SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszego samca. Lista A2 organizmów kwarantannowych Stosować bezpośrednio po wykryciu pierwszych motyli na pułapce feromonowej, nie więcej niż razy w sezonie i nie częściej niż co dni. BÓB Okres kiełkowania nasion i wschodu siewek ŚMIETKI: Smietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, kiedy liścienie przedostają się na powierzchnię gleby (BBCH 09) do fazy, gdy rozwiną się dwa pierwsze liście (BBCH 12), nie więcej niż 2 razy w sezonie i nie częściej niż co 10 dni. Okres wzrostu i rozwoju roślin MSZYCE: Mszyca burakowa (Aphis fabae), Mszyca grochowa (Acyrthosiphon pisum), Mszyca wykowo-bobikowa (Megoura viciae), Mszyca brzoskwiniowa olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) Lustracja roślin: wykrycie pierwszych kolonii mszyc na powierzchni 10 m 2 pola w okresie formowania się pąków kwiatowych. Stosować w okresie formowania się pąków kwiatowych. (Myzus persicae) Kolonia mszycy burakowej 106 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

109 OPRZĘDZIK PRĘGOWANY (Sitona lineatus) STRĄKOWIEC BOBOWY (Bruchus rufimanus) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie około 10% ząbkowanych liści na obrzeżach plantacji w okresie wschodów. Chrząszcze opuszczają miejsca zimowania w kwietniu. Kontrola nasion: wykrycie w lutym jednego chrząszcza w próbkach o masie 100 g pobranych losowo ze 100 kg nasion. Stosować od pełni kwitnienia (BBCH 65) do osiągnięcia przez 50% strąków typowej długości (BBCH 5), nie więcej niż 2 razy w sezonie i nie częściej niż co 10 dni. Uszkodzone nasiona ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Delia radicum) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) neonikotynoidy Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) BROKUŁ Po posadzeniu rozsady Lustracja roślin: wykrycie więcej niż 10 jaj na 10 kolejnych roślinach. Pułapki zapachowe: odłowienie więcej niż 2 muchówek dziennie przez kolejne 2 dni. Na wiosenne pokolenie stosować od połowy kwietnia do pierwszej połowy maja, 2 dni później niż wskazania pułapki zapachowej. W sezonie wykonać nie więcej niż 2 zabiegi i nie częściej niż co 10 dni. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Okres wzrostu i rozwoju roślin MSZYCA KAPUŚCIANA (Brevicoryne brassicae) Kolonia mszycy w kwiatostanie pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz neonikotynoidy Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) MSZYCA BRZOSKWINIOWA (Myzus persicae) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 60 mszyc na dolnej stronie liści, na 10 kolejnych roślinach. Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia, od fazy 5 liści do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży. Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 60 mszyc na dolnej stronie liści, na 10 kolejnych roślinach. MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości do zbioru. Lustracja roślin: stwierdzenie osobników dorosłych lub złóż jaj na dolnej stronie liści, na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. W sezonie wykonać nie więcej niż 2 zabiegi i nie częściej niż co dni. BIELINEK KAPUSTNIK (Pieris brassicae) Gąsienica związki fosforoorganiczne Cronus 480 EC (0,9 l/ha) Dursban 480 EC (0,9 l/ha) Dursban Delta 200 CS (2 l/ha) Klon 480 EC (0,9 l/ha) Kloń 48 EC (0,9 l/ha) Owadofos Extra 480 SC (0,9 l/ha) Raven 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie 4 złóż jaj lub 10 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic, od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży. Raven 480 EC do r. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 10

110 SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY BIELINEK RZEPNIK (Pieris rapae) Gąsienica TANTNIŚ KRZYŻOWIACZEK (Plutella xylostella) Gąsienica i początkowe uszkodzenie liścia PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA (Mamestra brassicae) Gąsienica na kwiatostanie BŁYSZCZKA JARZYNÓWKA (Autographa gamma) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Cronus 480 EC (0,9 l/ha) Dursban 480 EC (0,9 l/ha) Dursban Delta 200 CS (2 l/ha) Klon 480 EC (0,9 l/ha) Kloń 48 EC (0,9 l/ha) Owadofos Extra 480 SC (0,9 l/ha) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) Raven 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,2 0,4 l/ha) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Dursban Delta 200 CS (2 l/ha) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Cronus 480 EC (0,9 l/ha) Dursban 480 EC (0,9 l/ha) Dursban Delta 200 CS (2 l/ha) Klon 480 EC (0,9 l/ha) Kloń 48 EC (0,9 l/ha) Owadofos Extra 480 SC (0,9 l/ha) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) Raven 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,2 0,4 l/ha) Lustracja roślin: stwierdzenie 1 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic, od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży. Raven 480 EC do r. Lustracja roślin: stwierdzenie 5 10 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic, od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży. Lustracja roślin: stwierdzenie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych samców. Stosować w okresie występowania gąsienic zgodnie z sygnalizacją i progiem zagrożenia. Raven 480 EC do r. Lustracja roślin: stwierdzenie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Gąsienice pojawiają się od maja do października, ale największe nasilenie jest w lipcu i sierpniu. Gąsienica ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Delia radicum) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie więcej niż 10 jaj na 10 kolejnych roślinach. Pułapki zapachowe: odłowienie więcej niż 2 muchówek dziennie przez kolejne 2 dni. Stosować od połowy lipca i w sierpniu wg sygnalizacji, nie więcej niż 2 razy w sezonie i nie częściej niż co 10 dni. Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych osobników na 10 kolejnych roślinach wybranych z brzegu pola. WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Stosować w trzeciej dekadzie czerwca, od fazy 5 liści do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży. Lustracja roślin: wykrycie ślimaków lub ich uszkodzeń na rozsadniku lub po posadzeniu rozsady w polu. ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) związki metaldehydowe Allowin 04 RB (5 kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Metarex Inov 04 GB (5 kg/ha) Stosować na rozsadniku, od dni przed sadzeniem lub w czasie sadzenia rozsady do fazy BBCH 41 tworzenia się róży. 108 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

111 1 2 4 BRUKIEW Okres wzrostu i rozwoju ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) związki metaldehydowe Allowin 04 RB (5 kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Metarex Inov 04 GB (5 kg/ha) Lustracja roślin: wykrycie ślimaków lub ich uszkodzeń na rozsadniku lub po posadzeniu rozsady w polu. Stosować na rozsadniku, na dni przed sadzeniem lub w czasie sadzenia rozsady, do fazy BBCH 41 tworzenia się korzenia spichrzowego. BURAK ĆWIKŁOWY Przed siewem nasion MĄTWIK BURAKOWY (Heterodera schachtii) PCHEŁKA BURAKOWA (Chaetocnema concinna) DROBNICA BURAKOWA (Atomaria linearis) Brak środków do zwalczania. Okres wzrostu i rozwoju roślin neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Próba glebowa: stwierdzenie 2000 lub więcej jaj lub larw w próbie 500 cm gleby. Po wykryciu nicienia nie wysiewać na danym polu roślin podatnych na tego nicienia. Lustracja roślin: stwierdzenie w okresie wschodów 20% uszkodzonych roślin. Stosować od fazy jeszcze nie rozwiniętych pierwszej pary liści (BBCH 11) do fazy 9 liści właściwych (BBCH 19). Lustracja roślin: stwierdzenie w okresie wschodów 20% uszkodzonych roślin. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Stosować jednokrotnie, od kwietnia do maja, po pojawieniu się chrząszczy i po przekroczeniu progu zagrożenia. TARCZYK MGŁAWY (Cassida nebulosa) Lustracja roślin: stwierdzenie licznego występowania chrząszczy lub larw na roślinach. Chrząszcze po przezimowaniu pojawiają się w maju a młode chrząszcze w lipcu. ŚMIETKI: Śmietka ćwiklanka (Pegomyia hyascami), Śmietka burakowa (Pegomyia betae) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie w maju czerwcu, 2 złóż jaj lub 1 miny na liściach, na 1 mb rzędu roślin. Największe zagrożenie uprawy przez wiosenne pokolenie larw jest w maju i czerwcu. Śmietka ćwiklanka mina korytarzowa MSZYCA BURAKOWA (Aphis fabae) polisacharydy Afik (0,%) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Sltac EC (0,15 0,2%) Lustracja roślin: stwierdzenie około 20% roślin z koloniami mszycy. Stosować w maju-czerwcu, po przekroczeniu progu zagrożenia. Kolonia mszycy BŁYSZCZKA JARZYNÓWKA (Autographa gamma) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 10 gąsienic na 1 m 2 uprawy. Pułapki feromonowe: odłowienie wielu motyli. Gąsienice pojawiają się od maja do października, ale największe nasilenie jest od początku czerwca do końca sierpnia. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 109

112 NISZCZYK ZJADLIWY (Ditylenchus dipsaci) CEBULA Przed siewem nasion lub sadzeniem dymki Brak środków do zwalczania. Próba glebowa: wykrycie więcej niż 10 nicieni w próbie 50 cm gleby pobranej z 5 miejsc na powierzchni 0,5 ha. Po wykryciu nicienia nie wysiewać nasion i nie sadzić dymki na danym polu oraz roślin podatnych na tego nicienia. Okres wzrostu i rozwoju roślin SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) ŚMIETKA CEBULANKA (Delia antiqua) Objawy żerowania larw neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0, 2 kg/ha) (M) pyretroidy Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Decis Mega 050 EW (0,15 l/ha) (M) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) 21 Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, kiedy liścienie przedostają się na powierzchnię gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się 4 5 liści (BBCH 15). Lustracja roślin: wykrycie jaj u podstawy 2 roślin na 1 mb rzędu uprawy. Stosować od fazy, kiedy liścienie przedostają się na powierzchnię gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się 2 liści (BBCH 12 1). BŁOTNISZKA CZOSNKÓWKA (Suillia lurida) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: stwierdzenie około 10% zniszczonych roślin w roku poprzedzającym uprawę lub żółte tablice lepowe: odłowienie pierwszych muchówek na tablicach. Zagrożona jest cebula uprawiana w cyklu jesienno-wiosennym. Samice składają jaja na przełomie marca i kwietnia. MINIARKA CEBULÓWKA (Liriomyza cepae) Lustracja roślin: stwierdzenie około 10% zniszczonych roślin w roku poprzedzającym uprawę lub żółte tablice lepowe: odłowienie pierwszych muchówek na tablicach. Muchówki pojawiają się w maju i nalatują na cebulę. W czerwcu żerują larwy. Objawy żerowania samic i miejsce składania jaj ogłoszenie wydawcy PORTAL ROLNICZY Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

113 WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) Objawy żerowania larw i osobników dorosłych MSZYCE: Mszyca wielożerna (Myzus ascalonicus), Mszyca cebulowa (Rhopalosiphoninus staphyleae) CHOWACZ SZCZYPIORAK (Ceutorhynchus saturalis) pyretroidy Alfazot 025 EC (0,2 l/ha) Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Bulldock 025 EC (0,2 l/ha) Decis Mega 015 EW (0,15 l/ha) (M) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Pitbul 025 EC (0,2 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 l/ha) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0, 0,4 l/ha) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) 21 Lustracja roślin: wykrycie 6 10 osobników na roślinę w fazie 5 liści (maj czerwiec), na 1 mb rzędu. Stosować od fazy dobrze rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do załamania się 50% szczypioru (BBCH 48). Lustracja roślin: wykrycie pierwszych kolonii mszyc na szczypiorze, w okresie od maja do czerwca. Stosować od fazy pierwszego liścia właściwego (BBCH 11) do uzyskania połowy docelowej masy warzywa (BBCH 48). Lustracja roślin: wykrycie w czerwcu, 2 5 wygryzionych okienek w szczypiorze, na 10 kolejnych roślinach w próbie 50 roślin wybranych w 5 miejscach na polu. Stosować od fazy pierwszego liścia właściwego (BBCH 11) do uzyskania połowy docelowej masy cebuli (BBCH 48). SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Uszkodzenia okienka wygryzione przez larwy reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 111

114 POSKRZYPKA CEBULOWA (Crioceris merdigera) WGRYZKA SZCZYPIORKA (Acrolepiopsis assectella) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie w maju czerwcu, pierwszych chrząszczy i larw na szczypiorze lub uszkodzeń. Wiosną, chrząszcze z miejsc zimowania przelatują na pola z cebulą. Największe zagrożenie jest w maju i czerwcu. Lustracja roślin: wykrycie w czerwcu, 2 5 wygryzionych okienek w szczypiorze, na 10 kolejnych roślinach w próbie 50 roślin wybranych w 5 miejscach na polu. Stosować od fazy 1. liścia właściwego (BBCH 11) do uzyskania połowy docelowej masy cebuli (BBCH 48). Gąsienice SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Delia radicum) Uszkodzony korzeń CHRZAN Okres wzrostu i rozwoju roślin Brak środków do zwalczania. Pułapka zapachowa: odłowienie więcej niż 2 muchówki dziennie przez 2 kolejne dni. Lustracja roślin: wykrycie więcej niż 10 jaj na 10 kolejnych roślinach. Wiosenne pokolenie muchówek pojawia się od połowy kwietnia do czerwca, zaś w maju i czerwcu żerują larwy. MSZYCE: Mszyca kapuściana (Brevicoryne brassicae), Mszyca burakowa (Aphis fabae) olej roślinny Afik (0,2%) Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Siltac EC (0,15%) Lustracja roślin: wykrycie na liściach pierwszych kolonii mszyc. Stosować wiosną w okresie tworzenia się kolonii na liściach. PCHEŁKI: Żaczka warzuchówka (Phaedon cochleariae), Pchełka smużkowana (Phyllotreta nemorum), Pchełka falistosmuga (Phyllotreta uulata), Pchełka czarna (Phyllotreta atra), Pchełka czarnonoga (Phyllotreta nigripes) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 2 chrząszczy na 1 mb rzędu uprawy, w okresie wyrastania liści. Chrząszcze opuszczają miejsca zimowania w kwietniu i maju. Żaczka warzuchówka CHOWACZ BRUKWIACZEK (Ceutorhynchus napi) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszczy na 25 kolejnych roślinach. Żółte naczynia: odłowienie 10 chrząszczy przez kolejne dni. Chrząszcze opuszczają miejsca zimowania w pierwszej połowie kwietnia. CHOWACZ CZTEROZĘBNY (Ceutorhynchus quadridens) Lustracja roślin: wykrycie 6 chrząszczy na 25 kolejnych roślinach. Żółte naczynia: odłowienie 20 chrząszczy przez kolejne dni. Chrząszcze opuszczają miejsca zimowania w pierwszej połowie kwietnia. 112 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

115 BIELINEK KAPUSTNIK (Pieris brassicae) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 4 złóż jaj lub 1 gąsienicy na roślinie. Największe zagrożenie uprawy przez gąsienice występuje od lipca do września. BIELINEK RZEPNIK (Pieris rapae) Lustracja roślin: wykrycie 1 gąsienic na 10 roślinach. Największe zagrożenie uprawy przez gąsienice występuje od lipca do września. Gąsienica PIĘTNÓWKI: Piętnówka kapustnica (Mamestra brassicae), Piętnówka brukiewka (Lacanobia oleraceae), Piętnówka chwastówka (Discestra trifolii), Piętnówka rdestówka (Melanchra persicariae) BŁYSZCZKA JARZYNÓWKA (Autographa gamma) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 roślinach. Pułapki feromonowe: odłowienie wielu motyli. Gąsienice żerują od maja do października, w zależności od gatunku. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 roślinach. Pułapki feromonowe: odłowienie wielu motyli. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Największe zagrożenie uprawy przez gąsienice ma miejsce od lipca do sierpnia. Lustracja roślin: wykrycie 1 5 gąsienic na 10 roślinach. TANTNIŚ KRZYŻOWIACZEK (Plutella xylostella) Brak środków do zwalczania. Okres masowego wylęgania się gąsienic od sierpnia do września. Lustracja roślin: wykrycie 2 4 larw na liściach, na 10 kolejnych roślinach. GNATARZ RZEPAKOWIEC (Athalia rosae) Brak środków do zwalczania. Larwy występują w maju i czerwcu oraz w okresie od września do października. CUKINIA kabaczek Okres wzrostu i rozwoju roślin WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych larw i osobników dorosłych na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do pełni kwitnienia (BBCH 69). ZMIENIKI: Zmienik lucernowiec (Lygus rugulipennis), Zmienik pospolity (Lygus gemellatus), Zmienik ziemniaczak (Lygus pratensis) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 2 osobników na 1 mb rzędu uprawy w okresie kwitnienia i na początku zawiązywania owoców. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do pełni kwitnienia (BBCH 69). MSZYCE: Mszyca ogórkowa (Aphis gossypii), Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae), Mszyca smugowa (Macrosiphum euphorbiae) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: stwierdzenie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Mszyca ogórkowa jest szczególnie groźna w początkowym okresie rozwoju roślin. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 11

116 SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapki feromonowe: pierwsze odłowione samce. Lista A2 organizmów kwarantannowych Zabieg należy wykonać wg sygnalizacji. Wyższą z zalecanych dawek stosować w warunkach większego zagrożenia, przy licznej populacji szkodnika. CZOSNEK Przed sadzeniem ząbków NISZCZYK ZJADLIWY (Ditylenchus dipsaci) Brak środków do zwalczania. Próba glebowa: stwierdzenie do 10 nicieni w 50 cm gleby zebranej z 5 miejsc na powierzchni 0,5 ha. Po wykryciu nicienia nie wysadzać ząbków czosnku na danym polu oraz roślin podatnych na tego nicienia. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Uszkodzone ząbki czosnku ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) ŚMIETKA CEBULANKA (Delia antiqua) Okres wschodów roślin neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy kiedy liście wydostają się na powierzchnię gleby (BBCH 09) do fazy rozwinięcia się 4 5 liści (BBCH 15). Lustracja roślin: wykrycie jaj u podstawy 2 roślin na 1 mb rzędu uprawy. Stosować od fazy rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 10) do fazy rozwiniętych 4 5 liści (BBCH 15). Okres wzrostu i rozwoju roślin BŁOTNISZKA CZOSNKÓWKA (Suillia lurida) Larwa Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: stwierdzenie około 10% zniszczonych roślin w roku poprzedzającym uprawę. Żółte tablice lepowe: odłowienie pierwszych muchówek na tablicach. Zagrożony jest czosnek uprawiany w cyklu jesienno-wiosennym. Samice składają jaja na rośliny w fazie 1 2 liści (przełom marca i kwietnia). WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie 6 10 osobników na 1 roślinie. Stosować od fazy 2. liścia do załamania się liści w 50% (koniec maja czerwiec). WGRYZKA SZCZYPIORKA (Acrolepiopsis assectella) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 2 5 wygryzionych okienek w szczypiorze na 10 kolejnych roślinach. Motyle w połowie kwietnia opuszczają miejsca zimowania i przelatują na uprawy czosnku. CHOWACZ SZCZYPIORAK (Ceutorhynchus suturalis) Chrząszcze w kwietniu i maju nalatują na uprawy czosnku. MSZYCE (Aphididae) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie mszyc na liściach. Stosować po pojawieniu się pierwszych mszyc na liściach, do fazy 8 liści. 1 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

117 MSZYCE (Aphididae) ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) CYKORIA sałatowa i eywia Okres wzrostu i rozwoju roślin ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) (M) związki nieorganiczne Ferramol GR (2,5 5 g/m 2 ) DYNIA zwyczajna, olbrzymia, piżmowa Okres wzrostu i rozwoju roślin Lustracja roślin: wykrycie mszyc na liściach. Stosować po pojawieniu się pierwszych mszyc na liściach, do fazy 8 liści. Lustracja roślin: wykrycie pierwszych uszkodzonych roślin. Stosować po wykryciu ślimaków i pierwszych uszkodzeń roślin. WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) ZMIENIKI: Zmienik lucernowiec (Lygus rugulipennis), Zmienik pospolity (Lygus gemellatus), Zmienik ziemniaczak (Lygus pratensis) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych larw i osobników dorosłych lub miejsc żerowania, na dolnej stronie liści, po wysadzeniu rozsady. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do pełni kwitnienia (BBCH 69), nie więcej niż razy w sezonie i nie częściej niż co 10 dni. Lustracja roślin: wykrycie 2 osobników na 1 mb rzędu uprawy w okresie kwitnienia i na początku zawiązywania owoców. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do pełni kwitnienia (BBCH 69). SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszego samca. Lista A2 organizmów kwarantannowych FASOLA Okres kiełkowania nasion i wschodów roślin Stosować bezpośrednio po wykryciu pierwszych motyli na pułapce feromonowej, nie więcej niż razy w sezonie i nie częściej niż co dni. ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, gdy liścienie przedostają się na powierzchnie gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się dwóch pierwszych liści (BBCH 12). Uszkodzone liścienie Okres wzrostu i rozwoju roślin PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC (Tetranychus urticae) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie skupisk jasnych punktów w środkowej części 2 liści (tylko na brzegach plantacji). Stosować w fazie formowanie się pąków kwiatowych. Objawy żerowania Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 115

118 1 2 4 WCIORONASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych larw i osobników dorosłych na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy pierwszego dobrze rozwiniętego liścia (BBCH 11) do końca kwitnienia (BBCH 69). SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY ZMIENIK LUCERNOWIEC (Lygus rugulipennis) Osobnik dorosły STRĄKOWIEC FASOLOWY (Acanthoscelides obtectus) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie 2 osobników na 1 m 2 uprawy, w 8 10 zewnętrznych rządach. Stosować od fazy, gdy kwiaty są otwarte (BBCH 60) do fazy, gdy 60% strąków osiąga typową długość (BBCH 6). Kontrola nasion: wykrycie 1 chrząszcza w 1 kg nasion, w lutym, w próbkach pobranych losowo ze 100 kg nasion (każda około 100 g). Stosować od fazy, gdy 50% strąków osiągnie typowa długość (BBCH 5) do pełnej dojrzałości nasion (BBCH 89). Nasiono uszkodzone przez larwy MSZYCE: Mszyca burakowa (Aphis fabae), Mszyca grochowa (Acyrthosiphon pisum) pyretroidy Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie więcej niż 15% roślin z koloniami mszyc na powierzchni 10 m 2. Stosować w maju i czerwcu po przekroczeniu progu zagrożenia. SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) Lista A2 organizmów kwarantannowych makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszego samca. Stosować bezpośrednio po wykryciu pierwszych motyli na pułapce feromonowej. ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) Ślinikowate (Arionidae): Arion, Pomrówcowate (Limacidae): Deroceras, Limax, Pomrowcowate (Milacidae): Milax związki nieorganicze Ferramol GR (2,5 5 g/m 2 ) GROCH Okres kiełkowania nasion i wschodu siewek Lustracja roślin: wykrycie pierwszych uszkodzonych roślin. Stosować po wykryciu ślimaków i pierwszych uszkodzeń roślin. ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy BBCH 09 liścienie przedostają się na powierzchnię gleby do fazy BBCH 12 rozwinięte dwa pierwsze liście. 116 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

119 : Holaia BÓB AQUAdUlCe Bardzo wczesna odmiana (ok. 5 dni) przeznaczona do najwcześniejszych upraw. Wysiew w lutym i początku marca w mnożarkach lub w okresie późniejszym bezpośrednio do gruntu. Strąki dł. 25 cm zawierające po 5- nasion dużej wielkości (ok. cm) w kolorze jasnoseledynowym. Odmiana bardzo plenna. MAlIBU F1 Cukinia storrs GReeN F1 Pod osłony i w polu. Ciemnozielona, cyliryczna, błyszcząca. Cukinia BlACK BeAUTY długość cm. Owoce mają kolor bardzo ciemnej zieleni i błyszczącą skórkę. Cebula RIJNsBURGeR 5 BAlUsTA średnio wczesna cebula do bardzo długiego przechowywania. Tworzy duże, kuliste cebule z cienką szyjką i łuską koloru słomkowobrązowego. Daje wysoki plon dużych, twardych, wyrównanych cebul z bardzo mocną łuską dobrą do obierania. Cebula YellOW sweet spanish duża (8 9 cm) kulista cebula, bardzo wysokie plony, ok. 50%wyższe od innych odmian, bardzo silny system korzeniowy odporna na susze, krotnie szybsze obieranie, bardzo atrakcyjna cena. Cebula WHITe lisbon po ok. 60 dniach od wysiewu tworzy atrakcyjny szczypior a później białą cebulkę. PARICA F1 Fasole szparagowe zielone do upraw pod osłonami i w polu: NAJWCZEŚNIeJsZA TeMPO (55-58 dni) dł. 1 cm śr mm, doskonała w tunelach i pod włókniną oraz wczesnych uprawach polowych a jesienią jako poplon. Najwcześniejsza na rynku odmiana zielonostrąkowa.; FeRRARI ciemnozielona błyszcząca dł. 1 cm; śr. -8 mm. Bardzo atrakcyjna. Fasole szparagowe ciemnożółte do uprawy pod osłonami i w polu: BeRGGOld (58-61 dni) dł cm, śr mm. Bardzo wczesna odmiana do upraw przyśpieszonych. GOldeN TeePee (55-58 dni) dł cm i śr. 10 mm. Bardzo wczesna odmiana do upraw przyśpieszonych. ROCQUeNCOURT strąki żółto-złote, dł. 1 cm śr. 10 mm czarne nasiona. NOWOŚĆ Baroma VR Fasola karłowa płaskostrąkowa zielona płaskie strąki, bez łyka, o dł. 16 cm i szer. ok. 2 cm. NOWOŚĆ Fasola karłowa płaskostrąkowa żółta OdIR intensywnie wybarwione, płaskie strąki dł. cm i szer. ok. 2 cm, bez łyka. Bardzo atrakcyjna i plenna odmiana do bezpośredniego spożycia. s na up e św r w ie c ży ze ry sn ne a k YellOW sweet spanish TeMPO Odmiana bardzo wczesna. Owoc g. Roślina o dużym wigorze, silnym systemie korzeniowym, ciągłym wzroście i wysokiej odporności. Owoce o wysokiej twardości, kształtne, kuliste, wyrównane, ładnie wybarwione, bez piętki, bardzo odporne na pękanie. Brak problemów z szarą pleśnią. Odmiana o bardzo wysokim plonie halowym, wyjątkowo atrakcyjnych i smacznych owocach. n w aś po w lu ież iw yr Tu yn ne ek lu RIJNsBURGeR Holaia lianne F1 GOldeN TeePee Holaia PARICA F1 Tm.F.V.N.LS.L. Odmiana bardzo wczesna. Owoc g. Odmiana o silnym systemie korzeniowym, ciągłym, nieco wolniejszym wzroście, dlatego bardzo dobrze plonuje w niskich obiektach. Grona bardzo gęsto osadzone. Owoce kształtne, kuliste, bardzo twarde i odporne na pękanie. Ładnie i równomiernie wybarwione, bez piętki. Odmiana o bardzo wysokim plonie halowym, atrakcyjnych, twardych i bardzo smacznych owocach. Parica F1 bardzo dobrze plonuje również w trudnych warunkach glebowych i klimatycznych. Najwyższa opł acalność lianne F1 odmiany następca PRUdO F1 Tm.F2.V.N.Fr. LS.L. PIeTRUsZKA NACIOWA MOss CURled 2 odmiana naciowa,kędzierzawa Pietruszka naciowa COMMUN 2 o gładkich liściach. Bardzo intensywnie rośnie, a po ścięciu szybko odrasta. Por AUTUMN GIANT snowflake (tłum.: Jesienny Olbrzymi Płatek śniegu ) Średnio wczesna odmiana pora o długiej, białej łodydze rzekomej i ciemnozielonych liściach. Przeznaczona do zbioru letniego i jesiennego. Wysoka wydajność z hektara. SPrINTEr saxa PAPRYKA BATNA F1 Papryka BATNA F1 NAJWYŻSZY PLON Wczesna typu duży blok. Owoce o wyrównanym kształcie, ciężkie o grubej ściance, czerwone z połyskiem i tolerancją na suche spękania skórki. Miąższ gruby, soczysty. B. wysoki, niezawodny plon w tunelach wysokich oraz niskich typu igołomskiego. Papryka BATIsTA F1 Wczesna typu blok o mniejszych owocach od odmiany Batna. Odmiana daje bardzo wysoki plon, zarówno w niskich, jak i wysokich tunelach. Papryka BAMBA California Woer Do uprawy polowej i w tunelach foliowych. Owoce 10x9 cm o grubych ściankach i czerwonym kolorze. Atrakcyjna cena nasion. Do przetwórstwa i na świeży rynek. DIOr VOLTAGE (HS 69) Rzodkiewka saxa b. wczesna (22. dni od siewu). Zgrubienia są czerwone, twarde, kuliste i wyrównane. Kapusty express (45 dni) stożkowa, GOldeN ACRe (50-55 dni) kulista 1-1,4 kg, do wczesnych upraw. langedijker storado ( dni). Główki kuliste,0-4,0 kg do długiego przechowywania bez strat. sałata krucha GReAT lakes 118 duża, o atrakcyjnym wyglądzie (80 dni). sałata masłowa MAY QUeeN do wczesnych upraw wiosennych pod osłonami a później również w polu (65 dni). sałata masłowa GROsse BlONde odmiana masłowa do uprawy w polu i pod osłonami. Tworzy duże główki o jasnozielonych liściach. Odmiana jest odporna na wysokie temperatury. Gotowa do zbioru po ok. 8 dniach od wysiewu. Główka umieszczona na wysokim mocnym trzonku. NOWOŚĆ sałaty ciemnoczerwone, odporne: DELICATO (60 dni),lolo Rossa Assor (50 dni). szpinak ResIsTOFlAY Wysoki, wczesny plon (40-45 dni). Liście duże, wzniesione, intensywnie zielone, owalne. Do upraw wiosennych, jesiennych oraz zasiewów na zimę. Bardzo wysoka odporność na jarowizację. Strąki śr. 10 mm dł. -15 cm Bardzo wczesna (45 50 dni w uprawie lato 20 r.) Najwcześniejsza żółta odmiana. Do upraw przyspieszonych w tunelach i w polu. Bardzo wysoki wczesny plon. Do kilkakrotnego zbioru. Strąki intensywnie żółte, proste, wyrównane. Bezwłókniste i bardzo smaczne. Rośliny o mocnym systemie korzeniowym i silnych łodygach, bez teencji do wylegania. Strąki śr. 10 mm dł. -15 cm Nowy staard najwyższej jakości i plenności. Wczesna (ok. 55 dni w uprawie lato 20 r.). Do upraw na plantacjach wielkotowarowych ale również przyśpieszonych w tunelach foliowych. Niezwykle wysoki plon. Do wielokrotnego zbioru. Strąki intensywnie żółte, proste, wyrównane. Bezwłókniste i bardzo smaczne. Rośliny o mocnym systemie korzeniowym i silnych łodygach, bez teencji do wylegania. Nowość na św ie ży ry ne k nairobi Strąki śr. 8 9 mm dł. 1 cm. Wczesna (52 55 dni w uprawie lato 20 r.). Do upraw pod osłonami i w polu. Delikatesowa jakość. Strąki intensywnie żółte, proste, wyrównane. Bezwłókniste i wyjątkowo smaczne. Bardzo wysoki plon (ok. 50 strąków na roślinę). Do kilkakrotnego zbioru. Rośliny o mocnym systemie korzeniowym i silnych łodygach, bez teencji do wylegania. w szklarniach, tunelach i w polu. bardzo wysoki wczesny plon pnące do 4 5 m, zbiór trwa ok. 2 m-ce roślin /100 m2 jedna roślina do jednego sznurka nie wymaga cięcia ani prowadzenia bezłykowe, bardzo smaczne Przykład uprawy Grodzisk Maz. 20 r.: tunel 8x50 m wys. 5 m. Wysiew (100 nasion 0,5 kg). Zbiór Plon ponad 2 tony. GOLDEN GATE (SZKLARNIA, TUNEL)» żółte, płaskie strąki, dł cm. szer. 25 mm GOLD field (W POLU, TUNEL)» żółte, płaskie strąki, dł cm. szer. 25 mm ALGArVE (SZKLARNIA, TUNEL)» zielone, płaskie strąki, dł cm, szer. 25 mm SULTANA (SZKLARNIA, TUNEL)» ciemnozielone strąki o przekroju okrągłym» strąki śr. 10 mm dł. 20 cm Bardzo wysoki plon niezwykle atrakcyjnych strąków. bób na ciem św na ież d y ług ry a ne k BAIKAl Hiszpania FASOLE TYCZNE Odmiana wczesna. Owoce duże g, kuliste, lekko spłaszczone i dobrze wypełnione. Bez skłonności do pękania. Grona gęsto osadzone. Owoce bardzo dobrej jakości o intensywnej czerwonej barwie, bez piętki, twarde i smaczne. Odmiana bardzo plenna. Przeznaczona do uprawy całorocznej w wełnie mineralnej oraz do upraw tradycyjnych w cyklu wiosennym i jesiennym w szklarniach i tunelach. NANTes 5 NABA usa MAlIBU F1 Tm.F.V.N. LS.L n w aś po w lu ież iw yr Tu yn ne ek lu detroit Horizon GrOCH /groszek/ CUKrOWy Do spożywania jako młode słodkie strąki bez wyściółki pergaminowej i bez łyka. Rośliny cm. PArKEr Zbiór po dniach od siewu i trwa kilka tygodni. BÓB AQUAdUlCe Bardzo wczesna (ok. 5 dni) przeznaczona do najwcześniejszych Strąki śr. 10 mmupraw. dł. 15Wysiew cm. Wysiew ok. 0,5odmiana kg/100m.kw. CAPITANO KANSAS detroit w lutym i początku marcanairobi w mnożarkach w okresie późniejszym do gruntu. Strąki dł. 25 cm tej odmiany mają ciemnozielony kolor /typ lub snow peas/ strąki dł. bezpośrednio 9 cm Strąki Płaskostrąkowe karłowe fasole typu Romano. zawierające po 5- nasionszer. dużej wielkości (ok. cm) w kolorze jasnoseledynowym. Odmiana bardzo plenna. oraz lekki połysk Strąki długo zachowują 15 mm. Do uprawy w tunelach i w polu. MAlIBU Strąki dł. 16 cm szer. 20 mm. Bardzo dobrze Horizon /typ snow peas/ strąki płaskie świeżość podczas przechowywania i sprzedaży. wybarwione, bez łyka, mięsiste i smaczne. dł. 10 cm szer. 22 mm. Do uprawy w polu. Bardzo wysoki plon atrakcyjnych strąków. detroit density 4 TeMPO TeMPO Berggold GOldeN TeePee NANTes 5naBa NABA nantes 5TeePee GOldeN NANTes 5 NABA BAIKAl MONICA najwcześniejszy i bardzo plenny do upraw przyśpieszonych i w gruncie strąki ok. 20 cm po 5-6 dużych nasion WITKIEM MANITA MAlIBU F1 Tm.F.V.N. LS.L F1 bardzo wczesny i plenny Odmiana bardzo wczesna. Owoc strąki ok.18 cm po 5-6 dużych nasion g. Roślina o dużym wigo- rze, silnym systemie korzeniowym, ciągłym wzroście igigante wysokiej odporburak ćwikłowy detroit dark red 2 christel (58 dni). Teraz również kali- por carentan 2 /w zastępstwie niedostępnego pora Baikal/ mrozoodporny, nośpóźny ci. Owoce de o wbulgaria ysokiej twardobrowane,0,5 oraz,5 4,0. Do upraw pod osłonami na botwinkę oraz jako bu- por o ciemnozielonych liściach i średniej długości łodydze rzekomej. Zbiory można ści, kształtne, kuliste, wyrównane, BÓBna AQUAdUlCe Bardzo wczesna odmiana (ok. 5idni) przeznaczona do najwcześniejszych upraw. raczki świeży rynek. Korzeń kulisty, o doskonałej strukturze intensywnym, krwistoprzeprowadzić jesienią zimąwysiew lub wiosną. ładnie wybarwione, bez piętki, barw lutym istorrs początku marca wf1 mnożarkach lubi w polu. okresie późniejszym do gruntu. Strąki dł. 25 cm wczesna o wyjątkowo długiej, średnio grubej łodycukinia GReeN znana Podzosłony Ciemnozielona, cyliryczna, błyszcząca. czerwonym zabarwieniu. Odmiana wczesności, oraz bardzo wysokiegobezpośrednio plonu. por gigante de Bulgaria Odmiana dzo odporne na pękanie. Brak prozawierające po 5- nasion dużej wielkości (ok. Owoce na cm)mączniaka wmają kolorze jasnoseledynowym. Odmiana bardzo plenna. Radzi sobieblack dobrze w każdym rodzaju gleby. Odporna rzekomego. dzezieleni rzekomej. Liście ciemno zielone. Odmiana odporna na lekki mróz. Bardzo wysoki plon z szarą Cukinia BeAUTY długość cm. kolor bardzo ciemnej i błyszczącą skórkę. blemów Odmiana F1 pleśnią. Tm.F.V.N. LS.L MAlIBU F1 mrożeniamalibu Burak ćwikłowy cylira wczesny o cylirycznym dlugim korzeniu (15 18 cm) atrakcyjnych porów, przeznaczonych na świeży rynek, do przetwórstwa, na oidbardzo O msusz. iana wysokim bardzo plonie wczeshalowym, na. Owoc Cebula RIJNsBURGeR 5 BAlUsTA średnio wczesna cebula do bardzo długiego przechowywania. Tworzy cukinia storrs green F1 Pod osłony i w polu, ciemnozielona, błyszcząca (18 2 cm). rzodkiewka rosso Too Bardzo wczesna odmiana (zbiór po dniach od wyjątkowo atrakcyjnych i smacznych g. Roślina o dużym wigoduże, kuliste cebule z cienką szyjką i łuską koloru słomkowobrązowego. Daje wysoki plon dużych, twardych, rowocach. ze, przez silnym systemie korzeniowym, cukinia Black cebul BeauTy długośćmocną 18 2 łuską cm, owoce kolor bardzo ciemnej zie- siewu). Do upraw przyśpieszonych pod osłonami lub pod włókniną oraz w polu wyrównanych z bardzo dobrąmaja do obierania. cały rok. Daje wyrównany plon kulistych, kształtnych, intensywnie czerwonych rzod-wzroście i wysokiej odporciągłym leni. Cebula YellOW sweet spanish duża (8 9 cm) kulista cebula, bardzo wysokie plony, ok. 50%wyższe kiewek z połyskiem. Odporna na parcenie miąższu i pękanie. Liście krótkienparica oi śmocne ci. OwoceF1 o wtm.f.v.n.ls.l. ysokiej twardocebula rijnsburger BalusTa Średnio wczesna do bardzo długiegona przechowyod innych odmian,5bardzo silny system korzeniowy odporna susze, krotnie szybsze obieranie, bardzo PARICA F1 snyaró. wo śocdi,mikasnzatałtbnaer,dzkouliswtec,zew nawnoec, wania. Tworzycena. duże, kuliste cebule z cienką szyjką i łuską koloru słomkowobrązowego. ułatwiają zbiór i wiązanie w pęczki. atrakcyjna ł adnprzez ie wyg. barodmiana wione, beoz silnym piętki, bsysarrzodkiewka Too d albenga odmiana średnio wczesna do uprawy w polu Daje wysoki plon, twardych, wyrównanych cebul z ibardzo mocną łuską. Cukinia storrs GReeN F1 Pod osłony w polu. Ciemnozielona, cyliryczna, błyszcząca. Cebula WHITe lisbon po ok. 60 dniach od wysiewu tworzy atrakcyjny szczypior a później białą cebulkę. temrzodieodporne korzenina owypękanie. m, ciągłybrak m, nproieco dzo cebula density 4 w typie rijnsburger Bardzo plenna, późna odmiana o żółtobrą- cały rok jak również do upraw przyśpieszonych pod osłonami lub pod włókniną. rosso Too Cukinia BlACK BeAUTY długość cm. Owoce mają kolor bardzo ciemnej zieleni i błyszczącą skórkę. w o l n i e j s z y m w z r o ś c i e, d l a t e g o b a r d zo blemów z szarą pleśnią. Odmiana Fasole mocnych szparagowe zielone do upraw podsąosłonami i w ipolu: zowych, łuskach zewnętrznych. Cebule duże, kuliste twarde. Odmiana kiewki kuliste, kształtne, czerwone z białym końcem. w plonie niskichhalowym, obiektach. odobrze bardzoplonuje wysokim Cebula RIJNsBURGeR 5 BAlUsTA średnio wczesna cebula do bardzo długiego przechowywania. Tworzy kapusta express (45 dni) stożkowa, najwcześniejsza. doskonale nadaje się do długiego przechowywania. Dobra do obierania. NAJWCZEŚNIeJsZA TeMPO (55-58 dni) dł. 1 cm śr mm, doskonała w tunelach i pod włókniną oraz Grona bardzo gęsto osadzone. Owowyjątkowo atrakcyjnych i smacznych duże, kuliste cebulespanish zpolowych cienką szyjką i łuską koloru wysoki plonzielonostrąkowa.; dużych, kapusta golden acretwardych, (50 55 dni) kulista 1 1,4 kg do wczesnych upraw. cebula yellowuprawach sweet Cebula kulista, (ok. 8 cm o słomkowobrązowego. białym miąższu z żółtobrąwczesnych a jesienią jako poplon. Najwcześniejsza nadaje rynku odmiana ce kształtne, kuliste, bardzo twarde owocach. wyrównanych cebul z silny bardzo mocną łuską dobrą do obierania. zową łuską. Wyjątkowo system korzeniowy pozwala bardzo dobrze plonować i odporne na pękanie. Ładnie i rówferrari ciemnozielona błyszcząca dł. 1 cm; śr. -8 mm. Bardzo atrakcyjna.kapusta langedijker storado ( dni) Kulista,0 4,0 kg. Do przechowywania. Cebula YellOW sweet spanish duża 100% (8 9 wyższe cm) kulista cebula, bardzo sałata wysokie plony, ok. 50%wyższe nawet w suche lata i osiągać nierzadko plony nawet od innych odmian. krucha great lakes 118 Odmiana w typie iceberg. Duża, kulista, atrakcyjna. nomiernie wybarwione, bez piętki. PARICA F1 Tm.F.V.N.LS.L. Fasole szparagowe ciemnożółte do uprawy pod osłonami i w polu: od innych odmian, bardzo silny system korzeniowy odporna na susze, krotnie szybsze obieranie, bardzo PARICA F1 cebula white lisbon Po 60 dniach od siewu tworzy zielony atrakcyjny szczypior. sałata masłowa may Queen (wczesna 65 dni) Do wczesnych upraw. O Odmiana dmiana obabardzo rdzo wwysokim czesna. plonie Owoc atrakcyjna cena. BeRGGOld (58-61 dni) dł cm, śr mm. Bardzo wczesna odmiana do upraw przyśpieszonych. Fasola zielona Tempo (55 58 dni) dł. 1 cm. śr mm. doskonała w tunelach i pod sałata masłowa grosse Bloe (ok. 8 dni od wysiewu) Odmiana masłowa halodo wyg. m, Odmiana atrakcyjnyochsilnym, twardsysych wókniną oraz wczesnych uprawach a cm jesienia jako poplon. bardzo odi śr. wysiewu tworzy atrakcyjny a później białą cebulkę. Cebula WHITe lisbon dni) po ok dniach tiem ie korzesmacznych niowym, ciągłowocach. ym, nieco GOldeN TeePee (55-58 polowych, dł. 10 mm. Bardzo wczesna szczypior odmiana do upraw przyśpieszonych. uprawy pod osłonami i w polu. Tworzy duże główki o jasnozielonych liściach. OdporParica bardzo w olniejszf1 ym w zroście,dobrze dlatego plonuje bardzo Fasola Ferrari ciemnozielona błyszcząca cm,śr.śr.10 8mm mm, bardzonasiona. atrakcyjna. ność na wysoką temperaturę. ROCQUeNCOURT strąki żółto-złote, dł.dł. 11cm Fasole szparagowe zielone do upraw pod osłonami i wczarne polu: szpinak resistoflay również w trudnych warunkach glebodobrze w niskich obiektach. Fasola żółta Berggold dni dł cm, śr mm, bardzo wczesna. szpinak resistoflay Szybkorosnąca, bardzo wczesna odmiana (40 45 dni). Liścieplonuje NOWOŚĆ Baroma VR Fasola karłowa płaskostrąkowa płaskie strąki, bezwłyka, o dł. 16i cm ok. 2 oraz cm. NAJWCZEŚNIeJsZA TeMPO (55-58 dni) dł. 1 cmzielona śr mm, doskonała tunelach podi szer. włókniną w y c h i k l i m a t y c z n y c h. Grona bardzo gęsto osadzone. Owoduże, wzniesione, intensywnie zielone, owalne. Bardzo wysoka odporność na jarowizafasola rocquencourt Intensywna żółtozłota, dł. 1 cm, śr. 10 mm, czarne nasiona. wczesnych uprawach polowych a jesienią jako poplon. na rynku odmiana zielonostrąkowa.; ce kształtne, kuliste, bardzo twarde NOWOŚĆ Fasola karłowa płaskostrąkowa żółta OdIRNajwcześniejsza intensywnie wybarwione, płaskie strąki dł. cm i szer. oraz zasiewów na zimę. cję. Do upraw wiosennych, jesiennych Fasola Baroma Vr Kałowa, płaskostrąkowa, zielona. Dł. 16 cm, szer. 2 cm. F1 następca ilianne odporne ok. 2 cm, bez łyka. Bardzo atrakcyjna i plenna do bezpośredniego spożycia. FeRRARI ciemnozielona błyszcząca dł. 1odmiana cm; śr. -8 mm. Bardzo atrakcyjna. kukurydza super słodka early riser F1 (tł. ranny ptaszek) Super wczesna wg danych na pękanie. Ładnie i rówfasola odir Kałowa, płaskostrąkowa, żółta. Dł. cm, szer. 2 cm. odmianywybarwione, PRUdO F1 lianne F1 na rynku.nomiernie bez piętki. producenta z USA 69 dni. Prawdopodobnie najwcześniejsza odmiana Kolba ok Fasole szparagowe ciemnożółte do uprawy pod osłonami i w polu: marchew nantes 5 naba ( dni) Również kalibrowane 1,6-1,8 oraz 1,8-2,0/ Tm.F2.V.N.Fr. LS.L. Odmiana o bardzo wysokim plonie 22 cm dobrze okryta z ok. 16 rzędami ziaren wypełniających kolbę aż do wierzchołka. Ta BeRGGOld (58-61 dni) dł cm, śr mm. Bardzo wczesna odmiana do upraw przyśpieszonych. bardzo atrakcyjna cena/. O gładkim, walcowatym korzeniu tępo zakończonym, dł. ok. hoadnm dloiawnyam,wcaztreaskcnyajn. yo chw, otcweardduyżce h kukurydza z pewnością wyróżnia się spośród wszystkich innych. Ładna kolba z ciemnozie2 cm. Doskonały pomarańczowoczerwony kolor zaznaczonego rdze-odmiana i bardzo smacznych owocach. GOldeN TeePee (55-58 dni) dł cm bez i śr. wyraźnie 10 mm. Bardzo wczesna do upraw przyśpieszonych. Riser F1g, kuliste, lekko spłaszczone nia. Korzenie nie mają zielonej główki. Niepodatna na alternariozę. Nadaje się na rynek loną okrywą( SRG )i ziarnami o intensywnym kolorze i wspaniałym smaku. Early Parica F1 bardzo dobrze plonuje ROCQUeNCOURT strąkinie żółto-złote, dł. 1 cm śr. 10 ponad mm czarne nasiona. jest idealnym rozwiązaniem kukurydzy do wczesnych upraw na świeży rynek. i dobrze wypełnione. Bez skłonności warzyw świeżych (po umyciu tworzy białej skórki). Plony 100 ton/ha. również w trudnych glebodo pękania. Gronawarunkach gęsto osadzosuper sweet NOWOŚĆBerlikumer Baroma VR Fasola karłowa zielona płaskie łyka, o dł. 16 cm słodka i szer. ok. 2 cm.spirit F1 Bardzo wczesna (5 dni wg. danych marchew 2 BerBa (15płaskostrąkowa dni) Również kalibrowane 1,6-1,8strąki, oraz bezkukurydza w yzcusa howoce i kl imatycbardzo znych. dobrej jakości ne. realnie jedna z najwcześniejszych odmian na rynku w Polsce), tworzy zwykle dwie, wysoko 1,8-2,0 /bardzo atrakcyjna cena/. Przeznaczona na świeży rynek, do przemysłu o intensywnej czerwonej barwie, bez NOWOŚĆ Fasola karłowa płaskostrąkowa żółta OdIR intensywnie wybarwione, płaskie strąki dł. cm i szer. osadzone, dobrze wykształcone kolby, odpowiednie również do zbioru mechanicznego, lianne następca (800 na kostkę, 1,5 mln/ha na plastry). Korzeńodmiana cyliryczny mm, tępo zakońpiętki, twarde F1 i smaczne. Odmiana ok. 2tys./ha cm, bez łyka. Bardzo atrakcyjna i plenna do2 25 bezpośredniego spożycia. i gładkie ziarna w rzędach wy-plenna. PRUdO odmiany F1 czony o gładkiej skórce. Dobrze wybawiona kora i rdzeń. Bardzo plenna (ok 100 ton/ha). kolba 21 2 cm, dobrze okryta żółte, błyszczącelianne bardzo Przeznaczona F1 do pełniają kolbę aż do wierzchołków, najwyższa słodkość spośród wszystkich dostępnych Tm.F2.V.N.Fr. LS.L. uprawy całorocznej w wełnie minemarchew Flakkese 2 FiVak (0 dni) Również kalibrowane 1,6 1,8 oraz 1,8 2,0. obecnie odmian sh2, w Polsce poziom cukru określono na 16,% (inne odmiany ralnej tradycyjnych O dmsh2 iaoraz na wdo czesupraw na. Ow oce duże Gładki, błyszczący korzeń dł. ok. 24 cm, lekko stożkowaty, niemal cyliryczny, tępo ok. 8 10%), roślina o silnym wigorze, odporna na choroby. Bardzo plenna, wwczesna cyklug,wkuliste, iosenearly nlekko ym i spłaszczone jriser esiennym zakończony. Odmiana bardzo plenna (ponad 100 ton/ha). Stanowiąc atrakcyjny suroodmiana o wyjątkowym smaku do produkcji na świeży rynek. iwdszklarniach obrze wypełni iotunelach. ne. Bez skłonności wiec na kostkę oraz do długiego przechowywania. do pękania. Grona gęsto osadzopietruszka korzeniowa HalBlange Berliner do zbioru już po 110 dniach wene. Owoce bardzo dobrej jakości getacji. Tworzy korzenie długie, stożkowate, gładkie, bez zniekształceń. Miąższ biały Alseed Marynin 195A Motycz, o intensywnej czerwonej barwie, bez i smaczny. tel piętki, 86 (godz ) PIeTRUsZKA NACIOWA MOss CURled 2 odmiana naciowa,kędzierzawa twarde i smaczne. Odmiana pietruszka naciowa kędzierzawa moss curled 2 Po ścięciu szybko odrasta. info@alseed.pl, bardzo plenna. Przeznaczona do Pietruszka naciowa COMMUN 2 o gładkich liściach. Bardzo intensywnie rośnie, a po ścięciu szybko odrasta. pietruszka naciowa commun 2 o gładkich liściach, intensywnie rośnie, szybko odrasta. uprawy całorocznej w wełnie minewysyłamy bezpłatne katalogi. Pełna oferta na stronie Sprzedaż hurtowa, detaliczna Porautumn AUTUMN snowflake (tłum.: Jesienny Płatek śniegu ) Średnio wczesna por giant GIANT snowflake (tłum.: Jesienny olbrzymi płatekolbrzymi śniegu ) Średnio ralnej oraz do upraw tradycyjnych i wysyłkowa za zaliczeniem pocztowym. odmiana pora opora długiej, białej i ciemnozielonych liściach. Przeznaczona do zbioru letniego wczesna odmiana o długiej, białejłodydze łodydze rzekomej rzekomej. Do zbioru letniego i jesiennego. w cyklu wiosennym i jesiennym i jesiennego. Wysoka wydajność z hektara. w szklarniach i tunelach.

120 1 2 4 Okres wzrostu i rozwoju roślin SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY OPRZĘDZIKI: Oprzędzik pręgowany (Sitona lineatus), Dziubaczek bobowiec (Tychius quinquepunctata) Liść uszkodzony przez chrząszcze oprzędzika PACHÓWKA STRĄKÓWECZKA (Epinotia nigricana) Gąsienica i uszkodzone nasiona WCIORNASTKI: Wciornastek grochowiec (Kakothrips pisorum), Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci) pyretroidy A-Cyper 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Alciper 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Alfacyper 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Alfacypermetryna 10 EC (0,08 0,1 l/ha) Alfastop 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Astaf 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Asteria 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Cyper-Fas 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Fastac 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Fiesta 100 EC (4 5 ml/100 m 2 ) Proalfacypermetrin (0,08 0,1 l/ha) Rufous 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Tak Tak 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) biologiczne Dipel WG (1 kg/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: stwierdzenie w okresie wschodów około 10% ząbkowanych liści na obrzeżu plantacji. Stosować w okresie od fazy pęcznienia nasion do końca rozwoju liści, po zauważeniu chrząszczy lub pierwszych uszkodzeń. Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych samców. Stosować w drugiej połowie maja, 8 10 dni po odłowieniu samców. Lustracja roślin: wykrycie 1 jaja na strąkach roślin. Stosować 2 dni po wykryciu jaj, w początkowym okresie wylęgania się gąsienic. Lustracja roślin: wykrycie 20 larw i samic wciornastków w 10 kwiatostanach. Stosować w okresie formowania się pąków kwiatowych i kwitnienia. neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stosować od fazy pierwszego dobrze rozwiniętego liścia (BBCH 11) do końca kwitnienia (BBCH 69). MSZYCA GROCHOWA (Acyrthosiphon pisum) Kolonia mszycy na dolnej stronie liścia pyretroidy A-Cyper 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Alciper 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Alfacyper 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Alfacypermetryna 10 EC (0,1 0,12 l/ha) Alfastop 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Astaf 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Asteria 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Buldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Cyperkill Max 500 EC (0,05 l/ha) Cyper-Fas 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Cythrin 500 EC (0,05 l/ha) Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Fastac 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Fiesta 100 EC (5 6 ml/500 m 2 ) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Proalfacypermetrin (0,1 0,12 l/ha) Rufous 100 EC (0,08 0,1 l/ha) Sorcerer 500 EC (0,05 l/ha) Super-Cyper 500 EC 500 EC (0,05 l/ha) Supersect 500 EC (0,05 l/ha) Tak Tak 100 EC (0,1 0,12 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) polisacharydy Afik (0,%) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie 5 i więcej mszyc na roślinę o wysokości do 15 cm, na wierzchołkowych częściach pędów. Stosować w maju, od fazy 5. liścia do momentu, gdy strąki osiągają typową długość a nasiona są całkowicie uformowane. 118 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

121 STRĄKOWIEC GROCHOWY (Bruchus pisorum) Chrząszcz i uszkodzone nasiona ZMIENIKI (Lygus spp.) pyretroidy Decis Mega 050 EW (0,15 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Kontrola nasion: wykrycie 1 chrząszcza w 1 kg nasion, w lutym, w próbkach pobranych losowo ze 100 kg nasion (każda około 100 g). Stosować od początku kwitnienia (BBCH 61) do fazy, gdy 50% strąków osiąga typowa długość (BBCH 5) najczęściej w maju. Lustracja roślin: wykrycie więcej niż 2 osobników na 1 m 2 uprawy, w 8 10 zewnętrznych rządach. PRZEGONIK BEZSKRZYDŁY (Halticus apterus) PACIORNICA GROCHOWIANKA (Contarinia pisi) ZWÓJKA CHRYZANTEMECZKA (Cnephasia stephensiana) PIĘTNÓWKA GROCHÓWKA (Melanchra pisi) Brak środków do zwalczania. Stosować od fazy 5. liścia do momentu, gdy strąki osiągają typową długość a nasiona są całkowicie uformowane. Lustracja roślin: stwierdzenie 25 0 złóż jaj na 1 m 2 uprawy. Larwy pojawiają się w początkowym okresie formowania się pąków kwiatowych. Lustracja roślin: wykrycie 2 gąsienic na 10 kolejnych roślinach lub 1 m 2 uprawy. Największe zagrożenie uszkodzenia roślin występuje od maja do czerwca. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Największe zagrożenie uprawy przez gąsienice występuje od maja do sierpnia. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY JARMUŻ Okres wzrostu i rozwoju roślin MSZYCE: Mszyca kapuściana (Brevicoryne brassicae), Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae) MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości rozety liści. Lustracja roślin: stwierdzenie osobników dorosłych lub złóż jaj na dolnej stronie liści, na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. KALAFIOR Po posadzeniu rozsady neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) neonikotynoidy Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Delia radicum) Pułapka zapachowa: odłowienie powyżej 2 muchówek dziennie przez 2 kolejne dni. Lustracja roślin: wykrycie powyżej 10 jaj na 10 kolejnych roślinach. Stosować zgodnie z sygnalizacją, na wiosenne pokolenie, od połowy kwietnia do pierwszej połowy maja. Na dalsze pokolenia zgodnie z sygnalizacją. Okres wzrostu i rozwoju roślin MSZYCA KAPUŚCIANA (Brevicoryne brassicae) Kolonia mszycy pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) neonikotynoidy Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 60 mszyc na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży, po przekroczeniu progu zagrożenia. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 119

122 SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY MSZYCA BRZOSKWINIOWA (Myzus persicae) MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) BIELINEK KAPUSTNIK (Pieris brassicae) Gąsienice BIELINEK RZEPNIK (Pieris rapae) Gąsienica na uszkodzonym liściu TANTNIŚ KRZYŻOWIACZEK (Plutella xylostella) neonikotynoidy Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) pyretroidy Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz związki fosforoorganiczne Cronus 480 EC (0,9 l/ha) Dursban 480 EC (0,9 l/ha) Dursban Delta 200 CS (2 l/ha) Klon 480 EC (0,9 l/ha) Kloń 48 EC (0,9 l/ha) Owadofos Extra 480 SC (0,9 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Raven 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) biologiczne Dipel WG (0,5 1 l/ha) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Cronus 480 EC (0,9 l/ha) Dursban 480 EC (0,9 l/ha) Dursban Delta 200 CS (2 l/ha) Klon 480 EC (0,9 l/ha) Kloń 48 EC (0,9 l/ha) Owadofos Extra 480 SC (0,9 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) Raven 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,2 0,4 l/ha) biologiczne Dipel WG (0,5 1 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) biologiczne Dipel WG (0,5 1 l/ha) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości róży. Lustracja roślin: stwierdzenie na dolnej stronie liści osobników dorosłych lub złóż jaj, na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. Lustracja roślin: wykrycie 4 złóż jaj lub 10 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży, w okresie wylęgania się gąsienic. Raven 480 EC do r. Lustracja roślin: wykrycie 1 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży, w okresie wylęgania się gąsienic. Raven 480 EC do r. Lustracja roślin: wykrycie 5 10 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży. Gąsienica PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA (Mamestra brassicae) Gąsienica na uszkodzonym kwiatostanie BŁYSZCZKA JARZYNÓWKA (Autographa gamma) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Cronus 480 EC (0,9 l/ha) Dursban 480 EC (0,9 l/ha) Dursban Delta 200 CS (2 l/ha) Klon 480 EC (0,9 l/ha) Kloń 48 EC (0,9 l/ha) Owadofos Extra 480 SC (0,9 l/ha) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) Raven 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,2 0,4 l/ha) biologiczne Dipel WG (0,5 1 kg/ha) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych motyli. Lustracja roślin: stwierdzenie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści, do osiągnięcia odpowiedniej wielkości i kształtu róży. Lustracja roślin: stwierdzenie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Największe zagrożenie uprawy przez gąsienice od czerwca do sierpnia. 120 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

123 WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych osobników na obrzeżach plantacji, na 10 kolejnych roślinach, przed formowaniem się główek. Stosować od fazy pierwszego dobrze rozwiniętego liścia (BBCH 11) do fazy, gdy róża osiąga typową wielkość (BBCH 49). ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) Ślinikowate (Arionidae): Arion, Pomrówcowate (Limacidae): Deroceras, Limax, Pomrowcowate (Milacidae): Milax związki metaldehydowe Allowin 04 RB (5 kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Metarex Inov 04 RB (5 kg/ha) związki nieorganiczne Ferramol GR (2,5 5 g/m 2 ) Lustracja roślin: wykrycie ślimaków lub ich uszkodzeń na rozsadniku lub po posadzeniu rozsady w polu. Stosować po wykryciu pierwszych uszkodzeń roślin od dni przed sadzeniem lub w czasie sadzenia rozsady do fazy tworzenia się róży (BBCH 41). MSZYCE: Mszyca kapuściana (Brevicoryne brassicae), Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae) MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) KALAREPA Okres wzrostu i rozwoju roślin ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) KAPUSTA BRUKSELSKA Przed sadzeniem rozsady Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości bulwy pędowej. Lustracja roślin: stwierdzenie osobników dorosłych lub złóż jaj na dolnej stronie liści, na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY MĄTWIK BURAKOWY (Heterodera schachtii) Brak środków do zwalczania. Próba glebowa: stwierdzenie 2000 lub więcej jaj lub larw w próbie 500 cm gleby. Po wykryciu nicienia nie wysadzać na danym polu roślin podatnych na tego nicienia. Okres wzrostu rozsady w polu ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, gdy liścienie przedostają się na powierzchnię gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się dwóch pierwszych liści (BBCH 12). ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Delia radicum) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) Pułapka zapachowa: odłowienie powyżej 2 muchówek dziennie przez 2 kolejne dni Lustracja roślin: stwierdzenie do 2 jaj na dolnych główkach 1 rośliny w okresie, kiedy główki osiągną wielkość nasion grochu. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do wytworzenia 4 5 liści właściwych (BBCH 15). W miarę potrzeby powtarzanie zabiegów co 10 dni aż do końca września. PCHEŁKA RZEPAKOWA (Psyllides chrysocephala) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszczy na 1 m 2 uprawy. Stosować po pojawieniu się chrząszczy od posadzenia rozsady do fazy 6 liści. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 121

124 BIELINEK KAPUSTNIK (Pieris brassicae) BIELINEK RZEPNIK (Pieris rapae) Okres wzrostu i rozwoju roślin pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 10 gąsienic lub 4 złóż jaj na 10 kolejnych roślinach. Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic. Niższą z zalecanych dawek środka stosować na wcześniejsze stadia rozwojowe gąsienic. Lustracja roślin: wykrycie 1 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic. Niższą z zalecanych dawek środka stosować na wcześniejsze stadia rozwojowe gąsienic. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY TANTNIŚ KRZYŻOWIACZEK (Plutella xylostella) CHOWACZE: Chowacz czterozębny (Ceutorynchus quadridens), Chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi) MSZYCA KAPUŚCIANA (Brevicoryne brassicae) Kolonia mszycy MSZYCA BRZOSKWINIOWA (Myzus persicae) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) ketoenole Movento 100 EC (0,5 l/ha) + zwilżacz neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 5 10 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic (sierpień październik). Niższą dawkę stosować na wcześniejsze stadia rozwojowe. Lustracja roślin: wykrycie w liściach sercowych 2 4 chrząszczy na 25 roślinach. Stosować po pojawieniu się szkodnika lub uszkodzeń, od fazy liści do osiągnięcia 80% rozgałęzień mocno zamkniętych. Lustracja roślin: wykrycie 60 mszyc na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy, gdy pierwszy liść właściwy jest rozwinięty (BBCH 11) do momentu, gdy główki osiągają typową wielkość (BBCH 49). Lustracja roślin: stwierdzenie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości do zbioru. MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) ketoenole Movento 100 EC (0,5 l/ha) + zwilżacz Lustracja roślin: stwierdzenie osobników dorosłych lub złóż jaj na dolnej stronie liści, na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. GNATARZ RZEPAKOWIEC (Athalia rosae) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie 1 larwy na roślinę w okresie wzrostu rozsady lub 4 larw na roślinę w okresie wzrostu roślin, w czerwcu. Stosować od fazy. liścia (BBCH 1) do osiągnięcia 80% docelowej masy główek (BBCH 48). WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie na obrzeżach plantacji pojedynczych osobników na 10 kolejnych roślinach, przed formowaniem się główek. Stosować od fazy pierwszego dobrze rozwiniętego liścia (BBCH 11) do fazy, kiedy główka osiąga typowa wielkość (BBCH 49). 122 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

125 PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA (Mamestra brassicae) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) związki fosforoorganiczne Chlorop-Pro 480 EC (0,9 l/ha) (M) Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) (M) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych samców. Stosować 8 10 dni po odłowieniu samców w pułapkę (pokolenie wiosenne lot motyli od końca maja, pokolenie letnie od końca lipca). Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) MSZYCE: Mszyca kapuściana (Brevicoryne brassicae) Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae) MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) związki metaldehydowe Allowin 04 GB (5 kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Metarex Inov 04 RB (5 kg/ha) KAPUSTA CHIŃSKA pak-choi Okres wzrostu i rozwoju roślin ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) KAPUSTA GŁOWIASTA Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic. Niższą dawkę stosować na wcześniejsze stadia rozwojowe. Lustracja roślin: wykrycie ślimaków lub ich uszkodzeń na rozsadniku lub po posadzeniu rozsady w polu. Stosować od dni przed sadzeniem lub w czasie sadzenia rozsady do fazy tworzenia się główek (BBCH 41). Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości główki. Lustracja roślin: stwierdzenie osobników dorosłych lub złóż jaj na dolnej stronie liści, na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/60 z dnia 19 stycznia 2016 r. zmieniającym załączniki II i III do rozporządzenia (WE) nr 96/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do dotyczącym najwyższych dopuszczalnych poziomów (NDP) chloropiryfosu w określonych produktach oraz na ich powierzchni, (Dz. Urz. UE L z , str. 1) od 10 sierpnia bieżącego roku NDP wartości te dla kapusty głowiastej w kapuście głowiastej zostały obniżone do 0,01 mg/kg, co oznacza blisko 100% redukcję wobec obecnie obowiązujących poziomów pozostałości. W związku z tym, w tabeli dla tego gatunku, ograniczono zalecenia zastosowania w kapuście głowiastej środków opartych na chloropiryfosie do niezbędnego minimum. Przed sadzeniem rozsady SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY MĄTWIK BURAKOWY (Heterodera schachtii) ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Delia radicum) Uszkodzenie spowodowane przez larwy I pokolenia Brak środków do zwalczania. Okres produkcji i wzrostu rozsady Brak środków do zwalczania. pyretroidy Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) Próba glebowa: stwierdzenie 2000 lub więcej jaj lub larw w próbie 500 cm gleby. Po wykryciu nicienia nie wysiewać na danym polu roślin podatnych na tego nicienia. Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, gdy liścienie przedostają się na powierzchnie gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się dwóch pierwszych liści (BBCH 12). Pułapka zapachowa: odłowienie powyżej 2 muchówek dziennie przez 2 kolejne dni. Lustracja roślin: stwierdzenie powyżej 10 jaj na 10 kolejnych roślinach. Rozsadę w doniczkach ziemnych podlać zużywając 50 ml cieczy na roślinę, na 1 2 dni przed sadzeniem w polu. Stosować w okresie lotu muchówek, na początku kwitnienia kasztanowca. Stosować na wiosenne i letnie pokolenie, po 2 dniach od odłowienia muchówek (od połowy kwietnia i w pierwszej połowie maja). Na pokolenia letnie stosować od połowy lipca do końca sierpnia. Uszkodzenie spowodowane przez larwy II i III pokolenia Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 12

126 SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY PCHEŁKI: Pchełka rzepakowa (Psyllides chrysocephala), Pchełka smużkowana (Phyllotreta nemorum), Pchełka falistosmuga (Phyllotreta uulata), Pchełka czarna (Phyllotreta atra), Pchełka czarnonoga (Phyllotreta nigripes) Uszkodzone liście CHOWACZE: Chowacz czterozębny (Ceutorhynchus quadridens), Chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi) pyretroidy A-Cyper 100 EC (0,09 l/ha) Alciper 100 EC (0,9 l/ha) Alfacyper 100 EC (0,09 l/ha) Alfacypermetryna (0,09 l/ha) Alfastop 100 EC (0,09 l/ha) Astaf 100 EC (0,09 l/ha) Asteria 100 EC (0,09 l/ha) Cyper-Fas 100 EC (0,09 l/ha) Fastac 100 EC (0,09 l/ha) Fiesta 100 EC (4 ml/500 m 2 ) Proalfacypermetrin (0,09 l/ha) Rufous 100 EC (0,09 l/ha) Tak Tak 100 EC (0,09 l/ha) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszczy w okresie wzrostu rozsady, na 1 m 2 uprawy. Stosować po pojawieniu się chrząszczy od wschodów do fazy 6 liści. Stosować po pojawieniu się chrząszczy lub uszkodzeń, od fazy. liścia (BBCH 1) do fazy osiągnięcia 80% docelowej masy główki (BBCH 48). Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszczy w liściach sercowych na 25 kolejnych roślinach. Stosować po pojawieniu się szkodnika lub uszkodzeń, od fazy. liścia (BBCH 1) do osiągnięcia 80% docelowej masy główki (BBCH 48). Uszkodzony stożek wzrostu MSZYCA KAPUŚCIANA (Brevicoryne brassicae) neonikotynoidy Kogan 200 SL (0,025%) Kohinor 200 SL (0,025%) Lustracja roślin: wykrycie 60 mszyc na 10 kolejnych roślinach. Pod roślinę podlać 100 ml cieczy na 2 dni przed sadzeniem rozsady w pole lub na dni po posadzeniu rozsady na polu. Okres wzrostu i rozwoju roślin pyretroidy Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0, 0,4 l/ha) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) Uszkodzony liść Lustracja roślin: wykrycie na obrzeżach plantacji pojedynczych osobników na 10 kolejnych roślinach, przed formowaniem się główek. Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stosować od fazy pierwszego dobrze rozwiniętego liścia (BBCH 11) do fazy, kiedy główka osiąga typowa wielkość (BBCH 49). GNATARZ RZEPAKOWIEC (Athalia rosae) Lustracja roślin: wykrycie w czerwcu 1 larwy na roślinę w okresie wzrostu rozsady lub 4 larw na roślinę w okresie wzrostu roślin. Stosować od fazy. liścia (BBCH 1) do osiągnięcia 80% docelowej masy główek (BBCH 48). Osobnik dorosły 124 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

127 MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz Lustracja roślin: stwierdzenie na dolnej stronie liści osobników dorosłych lub złóż jaj na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. Osobniki dorosłe i larwy MSZYCA KAPUŚCIANA (Brevicoryne brassicae) Kolonia mszycy karbaminiany Pirimor 500 WG (0, 0,45 kg/ha) związki fosforoorganiczne Bi 58 Top 400 EC (0,5 0,5 l/ha) Danadim Progress 400 EC (0,5 0,5 l/ha) Pyrinex 480 EC (0,96 1,2 l/ha) Raven 480 EC (1,2 l/ha) Rogor 400 EC (0,6 l/ha) pyretroidy Alfazot 100 EC (0, l/ha) Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Bulldock 025 EC (0, l/ha) Decis Mega 050 EW (0,15 l/ha) (M) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Pitbul 025 EC (0, l/ha) Sherpa 100 EC (0, l/ha) Spruzit Koncentrat na Szkodniki EC (6 l/ha) Tekapo 025 EC (0, l/ha) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) Lustracja roślin: wykrycie 60 mszyc na 10 kolejnych roślinach. Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości główek do zbioru. Raven 480 EC do r. reklama SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY NOWOŚĆ WORECZKI WODNOROZPUSZCZALNE! Chroni uprawy od razu, zabija szkodniki po kilku godzinach Działa długo dzięki mechanizmowi Zwalcza najważniejsze szkodniki warzyw Podnosi plony warzyw CHROŃ PSZCZOŁY* Mechanizm (long action+) zapewnia wysoką skuteczność zwalczania szkodników dzięki wydłużonemu okresowi kontaktu z produktem Czy wiesz, że Shinigami (jap. 死神 ) to personifikacja Śmierci w kulturze japońskiej. * Zgodnie z zaleceniami dobrej praktyki ochrony ony roślin, w przypadku stosowania środka w trakcie kwitnienia upraw, w celu ochrony pszczół i innych owadów zapylających ających środek zaleca się stosować poza okresem ich aktywności na plantacji. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 125

128 SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY TANTNIŚ KRZYŻOWIACZEK (Plutella xylostella) Gąsienica PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA (Mamestra brassicae) Gąsienica BŁYSZCZKA JARZYNÓWKA (Autographa gamma) Gąsienica związki fosforoorganiczne Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy A-Cyper 100 E (0,08 l/ha) Alciper 100 EC (0,08 l/ha) Alfacyper 100 EC (0,08 l/ha) Alfacypermetryna 10 EC (0,08 l/ha) Alfastop 100 EC (0,08 l/ha) Alfazot 025 EC (0,2 0, l/ha) Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Astaf 100 EC (0,08 l/ha) Asteria 100 EC (0,08 l/ha) Buldock 025 EC (0,2 0, l/ha) Cyper-Fas 100 EC (0,08 l/ha) Cyperkill Max 500 EC (0,05 l/ha) Cythrin 500 EC (0,05 l/ha) Fastac 100 EC (0,08 l/ha) Fiesta 100 EC (4 ml/500 m 2 ) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Pitbul 025 EC (0,2 0, l/ha) Proalfacypermetrin (0,08 l/ha) Rufous 100 EC (0,08 l/ha) Sherpa 100 EC (0, l/ha) Sorcerer 500 EC (0,05 l/ha) Super-Cyper 500 EC (0,05 l/ha) Supersect 500 EC (0,05 l/ha) Tak Tak 100 EC (0,08 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 0, l/ha) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) chlorantranilprole Coragen 200 SC (5 125 ml/ha) biologiczne Dipel WG (1 kg/ha) oksydiazyny Rumo 0 WG (0,1 kg/ha) Sakarb 0 WG (0,1 kg/ha) Steward 0 WG (0,1 kg/ha) związki fosforoorganiczne Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) Raven 480 EC (0,9 l/ha) pyretroidy A-Cyper 100 EC (0,08 l/ha) Alciper 100 EC (0,08 l/ha) Alfacyper 100 EC (0,08 l/ha) Alfacypemetryna 100 EC (0,08 l/ha) Alfastop 100 EC (0,08 l/ha) Alfazot 025 EC (0, 0,4 l/ha) Astaf 100 EC (0,08 l/ha) Asteria 100 EC (0,08 l/ha) Bulldock 025 EC (0, 0,4 l/ha) Cyper-Fas 100 EC (0,08 l/ha) Fastac 100 EC (0,08 l/ha) Fiesta 100 EC (4 ml/500 m 2 ) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Pitbul 025 EC (0, 0,4 l/ha) Proalfacypermetrin (0,08 l/ha) Rufous 100 EC (0,08 l/ha) Sherpa 100 EC (0, l/ha) Sumi-Alpha 050 EC (0,2 l/ha) Tak Tak 100 EC (0,08 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 0, l/ha) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,2 0,4 l/ha) chlorantranilprole Coragen 200 SC (0,05 0,125 l/ha) biologiczne Dipel WG (1 kg/ha) Lustracja roślin: wykrycie 5 10 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic od sierpnia do października. Niższą dawkę stosować na wcześniejsze stadia rozwojowe. Raven 480 EC do r. Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych motyli. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować 8 10 dni po odłowieniu samców w pułapkę (pokolenie wiosenne lot motyli od końca maja, pokolenie letnie od końca lipca). Stosować w okresie masowego wylęgania się gąsienic. Niższą dawkę stosować na wcześniejsze stadia rozwojowe. Raven 480 EC do r. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Największe zagrożenie uprawy przez gąsienice występuje od czerwca do sierpnia. 126 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

129 BIELINEK KAPUSTNIK (Pieris brassicae) Młode gąsienice pyretroidy A-Cyper 100 E (0,08 l/ha) Alciper 100 EC (0,08 l/ha) Alfacyper 100 EC (0,08 l/ha) Alfacypemetryna 100 EC (0,08 l/ha) Alfastop 100 EC (0,08 l/ha) Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Astaf 100 EC (0,08 l/ha) Asteria 100 EC (0,08 l/ha) Cyper-Fas 100 EC (0,08 l/ha) Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) Decis Ogród 015 EW (0,4 0,5 l/ha) Delta 50 EW (0,15 l/ha) Fastac 100 EC (0,08 l/ha) Fiesta 100 EC (4 ml/500 m 2 ) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Proalfacypermetrin (0,08 l/ha) Rufous 100 EC (0,08 l/ha) Sherpa 100 EC (0, l/ha) Sumi-Alpha 050 EC (0,2 l/ha) Tak Tak 100 EC (0,08 l/ha) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,2 0,4 l/ha) biologiczne Dipel WG (1 kg/ha) oksydiazyny Rumo 0 WG (0,1 0,12 kg/ha) Sakarb 0 WG (0,1 0,12 kg/ha) Steward 0 WG (0,1 0,12 kg/ha) Lustracja roślin: wykrycie 4 złóż jaj lub 10 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować w okresie wylęgania się gąsienic od lipca do września. Niższą dawkę stosować na wcześniejsze stadia rozwojowe. Stosować na młode gąsienice. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY reklama TAKŻE TWÓJ SPOSÓB NA SZKODNIKI! Wysoka skuteczność w różnych stadiach rozwojowych szkodników. Wysoka odpornoś ć na zmywanie przez deszcz. Selektywność w stosunku do pożytecznych owadów i roztoczy. Coragen 200 SC to wyjątkowy insektycyd nowej generacji do ochrony kapusty głowiastej. Ty produkujesz my chronimy Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Owalne logo DuPont, DuPont, The miracles of science i wszystkie pozostałe produkty oznaczone znakami lub są zarejestrowanymi znakami towarowymi lub znakami towarowymi firmy E.I. du Pont de Nemours a Company lub podmiotów stowarzyszonych. STOP STOP dla dla nielegalnych środków środków ochrony ochrony roślin roślin Sprawdź Sprawdź oryginalny oryginalny hologram IZON >>> Ze Kampania Kampania środków ochrony edukacyjna edukacyjna roślin należy DuPont DuPont korzystać Pola Pola hologram IZON >>> z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 12

130 SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY BIELINEK RZEPNIK (Pieris rapae) Gąsienica PACIORNICA KRZYŻOWIANKA (Contarinia nasturtii) związki fosforoorganiczne Pyrinex 480 EC (0,9 l/ha) Raven 480 EC (0,9 l/ha) związki fosforoorganiczne + pyretroidy Melia EC (0,5 l/ha) pyretroidy Alfazot 025 EC (0,2 0, l/ha) Arkan 050 CS (0,12 l/ha) Buldock 025 EC (0,2 0, l/ha) Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) Decis Ogród 015 EW (0,4 0,5 l/ha) Delta 50 EW (0,15 l/ha) Fastac 100 EC (0,08 l/ha) Fiesta 100 EC (4 ml/500 m 2 ) Judo 050 CS (0,12 l/ha) Karate 2,5 WG (0,24 kg/ha) Karate Zeon 050 CS (0,12 l/ha) Kusti 050 CS (0,12 l/ha) LambdaCe 050 CS (0,12 l/ha) Ninja 050 CS (0,12 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Pitbul 025 EC (0,2 0, l/ha) Proalfacypermetrin (0,08 l/ha) Rufous 100 EC (0,08 l/ha) Sherpa 100 EC (0, l/ha) Sumi-Alpha 050 EC (0,2 l/ha) Tak Tak 100 EC (0,08 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 0, l/ha) Wojownik 050 CS (0,12 l/ha) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,2 0,4 l/ha) chlorantranilprole Coragen 200 SC (5 125 ml/ha) biologiczne Dipel WG (1 kg/ha) oksydiazyny Rumo 0 WG (0,1 kg/ha) Sakarb 0 WG (0,1 kg/ha) Steward 0 WG (0,1 kg/ha) Brak środków do zwalczania Lustracja roślin: stwierdzenie 1 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować w okresie wylęgania się gąsienic od lipca do września. Niższą z zalecanych dawek stosować na młode gąsienice. Stosować po pojawieniu się szkodnika lub pierwszych uszkodzeń. Wyższą z zalecanych dawek stosować przy dużej liczebności szkodnika. Stosować na młode gąsienice. Raven 480 EC do r. Lustracja roślin: stwierdzenie złóż jaj w liściach sercowych na 50 kolejnych roślinach. Największe zagrożenie uprawy przez larwy występuje przed formowaniem się główek. Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. MSZYCA BRZOSKWINIOWA (Myzus persicae) pyretroidy Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Stosować pomiędzy fazą liści a fazą osiągnięcia odpowiedniej wielkości główek do zbioru. Pojedyncze mszyce ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) Ślinikowate (Arionidae): Arion, Pomrówcowate (Limacidae): Deroceras, Limax, Pomrowcowate (Milacidae): Milax związki metaldehydowe Allowin 04 RB (5 kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Metarex Inov 04 RB (5 kg/ha) Ślimax GB (kg/ha) związki nieorganiczne Ferramol GR (2,5 5 g/m 2 ) Lustracja roślin: wykrycie ślimaków lub ich uszkodzeń na rozsadniku lub po posadzeniu rozsady w polu. Stosować od dni przed sadzeniem lub w czasie sadzenia rozsady do fazy tworzenia się główki (BBCH 41). KAPUSTA PEKIŃSKA Po posadzeniu rozsady ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, gdy liścienie przedostają się na powierzchnie gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się dwóch pierwszych liści (BBCH 12). 128 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

131 ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Hylemyia brassicae) Larwy II lub III pokolenia neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) Okres wzrostu i rozwoju roślin Pułapka zapachowa: odłowienie powyżej 2 muchówek dziennie przez 2 kolejne dni. Lustracja roślin: wykrycie powyżej 10 jaj na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do wytworzenia 4 5 liści właściwych (BBCH 15). CHOWACZE: Chowacz czterozębny (Ceutorhynchus quadridens), Chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi) PCHEŁKI: Pchełka rzepakowa (Psyllides chrysocephala), Pchełka smużkowana (Phyllotreta nemorum), Pchełka falistosmuga (Phyllotreta uulata), Pchełka czarna (Phyllotreta atra), Pchełka czarnonoga (Phyllotreta nigripes) GNATARZ RZEPAKOWIEC (Athalia rosae) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszczy w liściach sercowych na 25 kolejnych roślinach. Stosować po pojawieniu się szkodnika, od fazy liści do osiągnięcia 80% docelowej masy główki. Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszczy w okresie wzrostu rozsady na 1 m 2 uprawy. Stosować po pojawieniu się szkodnika, od fazy liści do osiągnięcia 80% docelowej masy główki. Lustracja roślin: wykrycie 1 larwy na roślinę w okresie wzrostu rozsady lub 4 larw na roślinę w okresie wzrostu roślin, w czerwcu. Stosować po pojawieniu się szkodnika, od fazy liści do osiągnięcia 80% docelowej masy główki. Lustracja roślin: wykrycie 60 mszyc na 10 kolejnych roślinach. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY MSZYCA KAPUŚCIANA (Brevicoryne brassicae) MSZYCA BRZOSKWINIOWA (Myzus persicae) pyretroidy Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Sherpa 100 EC (0,2 0, l/ha) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Stosować od fazy, gdy pierwszy liść właściwy jest rozwinięty (BBCH 11) do momentu, gdy główki osiągają typową wielkość (BBCH 49). Lustracja roślin: stwierdzenie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Stosować od fazy, gdy pierwszy liść właściwy jest rozwinięty (BBCH 11) do momentu, gdy główki osiągają typową wielkość (BBCH 49). MĄCZLIK WARZYWNY (Aleyrodes proletella) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz Lustracja roślin: stwierdzenie na dolnej stronie liści osobników dorosłych lub złóż jaj na 10 kolejnych roślinach. Stosować po wykryciu pierwszych osobników dorosłych lub złóż jaj. Lustracja roślin: wykrycie na obrzeżach plantacji pojedynczych osobników na 10 kolejnych roślinach, przed formowaniem się główek. WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 129

132 BIELINEK KAPUSTNIK (Pieris brassicae) BIELINEK RZEPNIK (Pieris rapae) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) pyretroidy Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 4 złóż jaj lub 10 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. Lustracja roślin: wykrycie 1 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. TANTNIŚ KRZYŻOWIACZEK (Plutella xylostella) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 5 10 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA (Mamestra brassicae) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) (M) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych motyli. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY MSZYCA KAPUŚCIANA (Brevicoryne brassicae) TANTNIŚ KRZYŻOWIACZEK (Plutella xylostella) KAPUSTA WŁOSKA Okres wzrostu i rozwoju roślin pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. Lustracja roślin: wykrycie 60 mszyc na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści do fazy, gdy główki osiągają typową wielkość, kształt i twardość. Lustracja roślin: wykrycie 5 10 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści do fazy, gdy główki osiągają typową wielkość, kształt i twardość. PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA (Mamestra brassicae) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych motyli. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści do fazy, gdy główki osiągają typową wielkość, kształt i twardość. BIELINEK KAPUSTNIK (Pieris brassicae) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 4 złóż jaj lub 10 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści do fazy, gdy główki osiągają typową wielkość, kształt i twardość. BIELINEK RZEPNIK (Pieris rapae) Lustracja roślin: wykrycie 1 gąsienic na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści do fazy, gdy główki osiągają typową wielkość, kształt i twardość. WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie na obrzeżach plantacji pojedynczych osobników na 10 kolejnych roślinach, przed formowaniem się główek. Stosować od fazy 5 liści do fazy, gdy główki osiągają typową wielkość, kształt i twardość. KOPER Okres wzrostu i rozwoju roślin MSZYCA WIERZBOWO- -MARCHWIOWA (Cavariella aegopodii) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie pierwszych kolonii mszyc na pierwszych liściach. Stosować po pojawieniu się mszyc, do fazy 8 liści. Objawy żerowania mszycy 10 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

133 ŚMIETKA KIEŁKÓWKA (Delia platura) KUKURYDZA CUKROWA Okres kiełkowania nasion i wzrostu siewek Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. MSZYCE: Mszyca kukurydziana (Rhopalosiphum maidis), Mszyca czeremchowo-zbożowa (Rhopalosiphum padi), Mszyca burakowa (Aphis fabae), Mszyca różano-trawowa (Metopolophium dirhodum), Mszyca zbożowa (Sitobion avenae) PLONIARKA ZBOŻÓWKA (Oscinella frit) OMACNICA PROSOWIANKA (Ostrinia nubilalis) Okres wzrostu i rozwoju roślin olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) pyretroidy Karate Zeon 050 CS (0,2 l/ha) (M) Larwy żerują od kwietnia do czerwca, w okresie kiełkowania ziarniaków oraz wzrostu siewek i młodych roślin. Lustracja roślin: stwierdzenie około 00 mszyc na roślinie lub 10% roślin z większymi koloniami. Mszyce pojawiają się na przełomie maja i czerwca. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 larw na 1 m 2 uprawy lub 1 larwy na roślinę lub 15% uszkodzeń roślin w poprzednim roku. Stosować w maju, w chwili zrównania się długości trzeciego liścia z długością liścia drugiego. Lustracja roślin: wykrycie 5 roślin uszkodzonych na 10 kolejnych lub 15% uszkodzonych roślin na plantacji w poprzednim roku. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Stosować po wykryciu szkodnika, od fazy ukazania się wiechy do fazy, gdy widoczny jest wierzchołek wiechy (BBCH 51 5). Uszkodzona kolba ZACHODNIA KUKURYDZIANA STONKA KORZENIOWA (Diabrotica virgifera) Lista A2 organizmów kwarantannowych neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) oksodiazyny Rumo 0 WG (0,125 0,15 kg/ha) + Tre 90 EC (0,1%) (M) Steward 0 WG (0,125 0,15 kg/ha) + Tre 90 EC (0,1%) (M) biologiczne Trichocap (Trichogramma brassicae) Trichoplus (Trichogramma spp.) kruszynek neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) oksodiazyny Rumo 0 WG (0,125 0,15 kg/ha) + Tre 90 EC (0,1%) (M) Steward 0 WG (0,125 0,15 kg/ha) + Tre 90 EC (0,1%) (M) Stosować od początku masowego wylotu motyli do momentu wylęgu pierwszych larw nie wcześniej niż od fazy czwartego kolanka i nie później niż do fazy pełnej dojrzałości mlecznej ziarniaków (BBCH 4 ). Pułapki feromonowe: pierwsze odłowione samce. Stosować na początku składania jaja przez samice. Pułapki pokarmowe: pierwsze odłowione chrząszcze. Stosować od drugiej połowy lipca do połowy sierpnia, w okresie licznego występowania chrząszczy, od fazy kwitnienia (początek pylenia) do początku fazy dojrzałości woskowej (BBCH 6 8). reklama Firma Alseed Agro została wyłącznym dystrybutorem w Polsce, legearnej amerykańskiej firmy nasiennej abbott & Cobb, Inc. oferującej najwyższej jakości odmiany kukurydzy cukrowej, super słodkiej Sh2: KuKurydza super słodka Early riser F1 (tł. ranny ptaszek) Super wczesna wg danych producenta z USA 69 dni. Prawdopodobnie najwcześniejsza odmiana na rynku. Kolba ok 22 cm dobrze okryta z ok. 16 rzędami ziaren wypełniających kolbę aż do wierzchołka. Ta kukurydza z pewnością wyróżnia się spośród wszystkich innych. Ładna kolba z ciemnozieloną okrywą( SRG )i ziarnami o intensywnym kolorze i wspaniałym smaku. Early Riser F1 jest idealnym rozwiązaniem kukurydzy do wczesnych upraw na świeży rynek. kukurydza super słodka sweet spirit F1 Bardzo wczesna (5 dni wg. danych producenta w USA realnie jedna z najwcześniejszych odmian na rynku w Polsce) tworzy zwykle dwie, wysoko osadzone, dobrze wykształcone kolby, odpowiednie również do zbioru mechanicznego kolba 21 2 cm, dobrze okryta żółte, błyszczące i gładkie ziarna w rzędach wypełniają kolbę aż do wierzchołków najwyższa słodkość spośród wszystkich dostępnych obecnie odmian sh2 w Polsce poziom cukru określono na 16,% (inne odmiany Sh2 ok. 8 10%) roślina o silnym wigorze, odporna na choroby. Bardzo plenna, wczesna odmiana o wyjątkowym smaku do produkcji na świeży rynek kukurydza super słodka 00r F1 Bardzo wczesna (4 dni wg. danych producenta w USA realnie jedna z najwcześniejszych odmian na rynku w Polsce) tworzy zwykle dwie, wysoko osadzone, dobrze wykształcone kolby, odpowiednie również do zbioru mechanicznego kolba ok cm dobrze okryta z rzędami ziaren żółte gładkie i błyszczące ziarna wypełniające kolbę do wierzchołków ziarna o wyjątkowym i naturalnym słodkim smaku silna, żywotna roślina. Bardzo plenna, wczesna odmiana na świeży rynek i do przetwórstwa. Alseed Agro Marynin 195A, Motycz, tel./fax (pon.-sob ) info@alseed.pl Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 11

134 ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) GUZAK PÓŁNOCNY (Meloidogyne hapla) związki metaldehydowe Arion Pro GB ( kg/ha) MARCHEW Przed siewem nasion karbaminiany Vydate 10 G (10 kg/ha) Środek stosować po siewie do fazy 5 liści (BBCH 15). W sezonie wykonać 2 zabiegi w odstępie nie mniejszym niż 10 dni. Próba glebowa: wykrycie jaj lub larw inwazyjnych w 1 cm gleby. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY NICIENIE WĘDRUJĄCE: Szpilecznik baldasznik (Paratylenchus bukowinensis), Korzeniaki (Pratylenchus spp.) POŁYŚNICA MARCHWIANKA (Chemaepsila rosae) karbaminiany Vydate 10 G (40 kg/ha) Okres wzrostu i rozwoju roślin pyretroidy Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) Wysiew rzędowy: stosować podczas siewu przy użyciu podłączonego do siewnika aplikatura, zachowując odstępy pomiędzy rzędami co najmniej 50 cm. Równomierny wysiew na powierzchni pola: stosować przed lub podczas przygotowywania pola do siewu, na całą powierzchnię, rzutowo i natychmiast wymieszać z glebą na głębokość cm. Próba glebowa: stwierdzenie nie więcej niż 25 osobników w próbie 250 g gleby. Barwne tablice lepowe: odłowienie średnio więcej niż 1 muchówki przez kolejne dni na 4 żółte tablice lepowe rozmieszczone na plantacji. Stosować w maju oraz od lipca do sierpnia, po przekroczeniu progu zagrożenia. Uszkodzenia reklama POLECAMY! ogłoszenie wydawcy Uprawa kukurydzy cukrowej Uprawa kukurydzy cukrowej Cena: 25 zł + koszty wysyłki (5 zł przy przedpłacie, 15 zł za pobraniem) Jadwiga Borowiak zamowienia@hortpress.com, tel Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

135 MSZYCE: Mszyca wierzbowo-marchwiowa (Cavariella aegopodii), Mszyca marchwiowa pędowa (Aphis lambersi), Mszyca marchwiana oulująca (Semiaphis dauci), Mszyca głogowo-marchwiana (Dysaphis crataegi) BAWEŁNICA TOPOLOWO- -MARCHWIOWA (Pemphigus phenax) pyretroidy Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) (M) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) polisacharydy Afik (0,%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0,5 l/ha) Lustracja roślin: pierwsze kolonie mszyc na pierwszych liściach. Stosować w okresie wschodów po wykryciu mszyc na roślinach. Lustracja roślin: wykrycie na korzeniach jednej kolonii mszycy (biała woskowa wydzielina) na 0,5 mb rzędu uprawy od strony drzew topoli czarnej. Stosować od połowy lipca do połowy sierpnia. Kolonia mszycy SKOCZEK ZIEMNIACZAK (Empoasca pteridis) GOLANICA ZIELONKA (Trioza apicalis) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie na roślinach pierwszych osobników dorosłych i larw. Osobniki dorosłe pojawiają się od czerwca do sierpnia, ale największe nasilenie larw ma miejsce w lipcu i sierpniu. Lustracja roślin: stwierdzenie w maju i czerwcu pierwszych owadów dorosłych i larw lub uszkodzeń na młodych liściach. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Osobniki dorosłe pojawiają się w fazie 4 5 liści (maj czerwiec). ZMIENIK LUCERNOWIEC (Lygus rugulipennis) Lustracja roślin: wykrycie osobników dorosłych lub larw w okresie lata. Osobniki dorosłe opuszczają miejsca zimowania od marcami przenoszą się na marchew, ale największe nasilenie szkodnika ma miejsce w lipcu i sierpniu. MELON Okres wzrostu i rozwoju roślin WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych larw i osobników dorosłych na 10 kolejnych roślinach. Stosować po pojawieniu się szkodnika, od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do fazy pełni kwitnienia (BBCH 69). ZMIENIK LUCERNOWIEC (Lygus rugulipennis) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie 2 osobników na 1 mb rzędu uprawy w okresie kwitnienia i na początku zawiązywania owoców. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do momentu, gdy owoce osiągają typową wielkość (BBCH 9). SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) Lista A2 organizmów kwarantannowych makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszego samca. Stosować bezpośrednio po wykryciu pierwszych motyli na pułapce feromonowej. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 1

136 1 2 4 OGÓREK Okres kiełkowania nasion i wzrostu siewek ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) Lustracja roślin: stwierdzenie powyżej 10% zniszczonych wschodów w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, gdy liścienie przedostają się na powierzchnie gleby (BBCH 09) do fazy wyraźnie rozwiniętego liścia (BBCH 11). neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Okres wzrostu i rozwoju roślin olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC (Tetranychus urticae) Lustracja roślin: wykrycie skupisk jasnych punktów w środkowej części 2 liści (tylko brzeg plantacji). SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Uszkodzone rośliny ogórka MSZYCE: Mszyca ogórkowa (Aphis gossypii), Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Stosować w fazie formowania pąków kwiatowych. Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Mszyca ogórkowa jest szczególnie groźna w początkowym okresie rozwoju roślin. Mszyca ogórkowa WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych larw i osobników dorosłych na 10 kolejnych roślinach. Stosować po pojawieniu się szkodnika, od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do fazy pełni kwitnienia (BBCH 69). ZMIENIK LUCERNOWIEC (Lygus rugulipennis) Lustracja roślin: wykrycie 2 osobników na 1 mb rzędu uprawy w okresie kwitnienia i na początku zawiązywania owoców. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do momentu, gdy owoce osiągają typową wielkość (BBCH 9). Nawozy organiczne do produkcji integrowanej i ekologicznej reklama KO szczepy Trichodermy, rozbudowa korzeni roślin, choroby odglebowe BOTRI oraz SCLERO ograniczą zgniliznę twardzikową, pleśni i mączniaki GHOST oraz KAPPASTOP ograniczą owady oraz nicienie MAXY ROOT oraz MAXY SOIL rekultywacja gleb i odbudowa roślin GLOBAL unikalny pełnoporcjowy organiczny nawów Makro+- Mikroelementowy więcej informacji: TOMA SEEDS, kontakt: , t.marasik@marasik.com.pl 14 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

137 SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapki feromonowe: pierwsze odłowione samce. Lista A2 organizmów kwarantannowych Zabieg należy wykonać wg sygnalizacji w liczbie nie większej niż i nie częściej niż co dni. Wyższą z zalecanych dawek stosować w warunkach większego zagrożenia, przy licznej populacji szkodnika. PAPRYKA Okres wzrostu i rozwoju roślin PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC (Tetranychus urticae) Objawy żerowania przędziorka WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) polisacharydy Afik (0,2%) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15 0,2%) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie 10% roślin z objawami żerowania szkodnika. Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych larw i osobników dorosłych na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do końca fazy, gdy 40% owoców uzyskuje typową barwę (BBCH 84). SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY ZMIENIK LUCERNOWIEC (Lygus rugulipennis) Lustracja roślin: wykrycie 2 osobników na 1 m 2 uprawy, w 8 10 zewnętrznych rządach. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do fazy, gdy owoce osiągają typową barwę (BBCH 89). MSZYCE: Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae), Mszyca ogórkowa (Aphis gossypii) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: stwierdzenie pojedynczych kolonii mszyc na 10% roślin. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego liścia (BBCH 11) do końca fazy, gdy 10% owoców uzyska typową barwę (BBCH 84). Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego liścia (BBCH 11) do fazy, gdy 40% owoców uzyska typową barwę (BBCH 84). Kolonia mszycy na liściu neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP ()0,2 kg/ha) (M) reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 15

138 STONKA ZIEMNIACZANA (Leptinotarsa decemlineata) PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA (Mamestra brassicae) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie około 150 jaj lub 15 larw na 10 kolejnych roślinach. Stosować zgodnie z sygnalizacją, po pojawieniu się najmłodszych stadiów larw (L1 i L2). Wyższą z zalecanych dawek stosować do zwalczania chrząszczy oraz w przypadku bujnej naci ziemniaczanej. Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych motyli. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Największe zagrożenie uprawy przez gąsienice wiosennego pokolenia występuje w czerwcu, a letniego w sierpniu i wrześniu. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) Gąsienica w owocu Lista A2 organizmów kwarantannowych makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) PIETRUSZKA Przed siewem nasion Pułapki feromonowe: pierwsze odłowione samce. Wyższą z zalecanych dawek stosować w warunkach większego zagrożenia, przy licznej populacji szkodnika. GUZAK PÓŁNOCNY (Meloidogyne hapla) Brak środków do zwalczania. Próba glebowa: wykrycie jaj lub larw inwazyjnych w 1 cm gleby. Na przełomie kwietnia i maja oraz lipca i sierpnia występuje największe nasilenie larw inwazyjnych. SZPILECZNIK BALDASZNIK (Paratylenchus bukowinensis) Próby glebowe: wykrycie 0 nicieni w 100 cm gleby pobranej z 5 miejsc na powierzchni 0,5 ha. Największe zagrożenie uprawy ma miejsce w maju. Okres wzrostu i rozwoju roślin POŁYŚNICA MARCHWIANKA (Chaemopsila rosae) Brak środków do zwalczania. Żółte tablice lepowe: odłowienie na 4 żółte tablice lepowe rozmieszczone na plantacji więcej niż 1 muchówki przez kolejne dni obserwacji. Największe zagrożenie uprawy występuje w maju oraz w lipcu i sierpniu. Objawy żerowania larw MSZYCA WIERZBOWO- -MARCHWIOWA (Cavariella aegopodii) ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie w okresie wschodów pierwszych kolonii mszyc na pierwszych liściach. Największe zagrożenie ma miejsce w fazie 1 liści. Stosować po pojawieniu się pierwszych mszyc do fazy 8 liści. Objawy żerowania mszycy GOLANICA ZIELONKA (Trioza apicalis) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: stwierdzenie w maju i czerwcu pierwszych owadów dorosłych i larw lub uszkodzeń na młodych liściach. Największe zagrożenie występuje w fazie 4 5 liści od maja do czerwca. 16 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

139 PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC (Tetranychus urticae) POMIDOR Okres wzrostu i rozwoju roślin olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: wykrycie jednego skupiska na liściach na 10 kolejnych roślinach z brzegu plantacji. Stosować w okresie największego zagrożenia od czerwca do lipca. Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych kolonii na 10% roślin po posadzeniu rozsady do gruntu. MSZYCE: Mszyca ziemniaczana (Aulacorthum solani), Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae) STONKA ZIEMNIACZANA (Leptinotarsa decemlineata) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Decis Mega 50 EW (0,15 l/ha) Decis Ogród 015 EW (0,4 0,5 l/ha) Delta 50 EW (0,15 l/ha) Patriot 100 EC (0,05 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do końca fazy, gdy 50% owoców uzyskuje typową barwę (BBCH 85). Lustracja roślin: wykrycie w czerwcu i lipcu około 150 jaj lub więcej niż 15 larw na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 2. liścia do fazy, gdy 10% owoców ma typową barwę (czerwiec lipiec). Wyższą z zalecanych dawek stosować do zwalczania chrząszczy oraz w przypadku bujnej masy roślinnej. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Samica składająca jaja SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapki feromonowe: odłowienie pierwszych samców. Wyższą z zalecanych dawek stosować w warunkach większego zagrożenia, przy licznej populacji szkodnika. Gąsienica na lściu pomidora Lista A2 organizmów kwarantannowych POR Okres wschodów roślin ŚMIETKA CEBULANKA (Delia antiqua) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie jaj u podstawy 2 roślin na 1 mb rzędu uprawy. Stosować od fazy, kiedy liście przedostają się na powierzchnię gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się 2 liści (BBCH 12 1). ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy, kiedy liście przedostają się na powierzchnię gleby (BBCH 09) do rozwinięcia się 2 liści (BBCH 12 1). Okres wzrostu i rozwoju roślin CHOWACZ SZCZYPIORAK (Ceutorhynchus saturalis) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie w maju czerwcu 2 5 wygryzionych okienek w szczypiorze na 10 kolejnych roślinach. Stosować w fazie 2 liści po wystąpieniu chrząszczy (kwiecień maj). Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 1

140 WGRYZKA SZCZYPIORKA (Acrolepiopsis assectella) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lustracja roślin: wykrycie w maju-czerwcu 2 5 wygryzionych okienek w szczypiorze na 10 kolejnych roślinach. Stosować od fazy 5 liści do osiągnięcia 50% typowego zgrubienia. Gąsienica i uszkodzony liść WCIORNASTEK TYTONIOWIEC (Thrips tabaci) SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Objawy żerowania MINIARKA PORÓWKA (Napomyza gymnostoma) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Cyperkill Max 500 EC (0,05 l/ha) Cythrin 500 EC (0,05 l/ha) Cythrine Garden 10 ME (0,25 ml/m 2 ) Sorcerer 500 EC (0,05 l/ha) Super-Cyper 500 EC (0,05 l/ha) Supersect 500 EC (0,05 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0, 0,4 l/ha) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) + lippa (0,2 l/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) + Slippa (0,2 l/ha) (M) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie w czerwcu- -lipcu, w pochwach liści, 6 10 osobników na 1 roślinie. Stosować po pojawieniu się szkodnika, od fazy drugiego liścia do załamania się liści w 50%. Stosować od fazy pierwszego dobrze rozwiniętego liścia (BBCH 11) do zakończenia wzrostu, kiedy długość i średnica łodygi są typowe dla odmiany (BBCH 49). Lustracja roślin: wykrycie od lipca do sierpnia 8 10 nakłuć na liściach (miejsc żerowania i składania jaj), na 1 m 2 uprawy. Największe zagrożenie uprawy występuje w lipcu i sierpniu. Uszkodzona roślina i bobówka RABARBAR Okres wzrostu i rozwoju roślin polisacharydy Afik (0,2%) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15%) MSZYCA BURAKOWA (Aphis fabae) Lustracja roślin: około 20% roślin z koloniami mszyc. Największe zagrożenie występuje w lipcu, kiedy tworzą się kolonie na liściach sercowych. Kolonia mszycy PCHEŁKI: Pchełka burakowa (Chaetocnema concinna), Pchełka smużkowana (Phyllotreta nemorum) KAŁDUNICA ZIELONKA (Gastrophysa viridula), KAŁDUNICA RDESTOWA (Gastrophysa polygoni) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszczy na 1 mb rzędu uprawy. Największe zagrożenie w okresie pojawiania się młodych liści. Lustracja roślin: wykrycie licznych chrząszczy i larw lub uszkodzeń na liściach. Brak środków do zwalczania. Największe zagrożenie ma miejsce wiosną, w okresie wyrastania i rozwijania się liści sercowych. 18 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

141 PIĘTNÓWKI: Piętnówka kapustnica (Mamestra brassicae), Wieczernica szczawiówka (Acronicta rumicis), Agatówka łobodnica (Trachea atriplicis), Błyszczka jarzynówka (Autographa gamma) PACIEPNICA ZIEMNIACZANA (Hydroecia micacea) Uszkodzony ogonek liściowy MSZYCA BRZOSKWINIOWA (Myzus persicae) ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) Brak środków do zwalczania. Brak środków do zwalczania. ROKIETTA SIEWNA rukola Okres wzrostu i rozwoju roślin ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) (M) związki metaldehydowe Arion Pro GB ( kg/ha) Lima Oro GB ( kg/ha) Lima Oro 5 GB (4 kg/ha) Push 5 GB (4 kg/ha) Siga GB ( kg/ha) Slugicol GB ( kg/ha) Sneg GB ( kg/ha) RZODKIEWKA I RZODKIEW Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszych motyli. Lustracja roślin: wykrycie 4 5 gąsienic na 50 kolejnych roślinach. Największe zagrożenie przez gąsienice występuje od czerwca do sierpnia. Lustracja roślin: wykrycie pierwszych uszkodzeń na ogonkach liściowych. Największe zagrożenie ma miejsce w okresie wzrostu i wydłużania się ogonków liściowych. Stosować po pojawieniu się pierwszych szkodników do fazy 8 liści, nie więcej niż 2 razy w sezonie w odstępie nie krótszym niż dni. Lustracja roślin: wykrycie ślimaków lub ich uszkodzeń na rozsadniku lub po posadzeniu rozsady w polu. Środek stosować od sadzenia do fazy, gdy rozeta jest całkowicie rozwinięta lub główny pęd osiągnął wielkość typową dla odmiany (BBCH 9). SZKODNIKI/SELEKTYWNOŚĆ ZOOCYDÓW Okres kiełkowania nasion i wschodu siewek ŚMIETKA KAPUŚCIANA (Delia radicum) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie w okresie wschodów więcej niż 5 jaj na 1 mb rzędu uprawy. Największe zagrożenie występuje w okresie wschodów. Larwa PCHEŁKI: Pchełka chrzanowa (Phyllotreta armoriacae), Pchełka czarna (Phyllotreta atra), Pchełka czarnonoga (Phyllotreta nigripes), Pchełka falistosmuga (Phyllotreta uulata), Pchełka smużkowana (Phyllotreta nemorum), Pchełka krzywostopa (Psylliodes cucullatus) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 2 4 chrząszcze na 1 mb rzędu uprawy. Największe zagrożenie ma miejsce w okresie wschodów, aż do fazy 2 liści właściwych. Chrząszcz Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 19

142 1 2 4 SAŁATA SAŁATA GŁOWIASTA, SAŁATA KRUCHA, SAŁATA RZYMSKA, SAŁATA DĘBOLISTNA, SAŁATA ŁODYGOWA Okres wzrostu i rozwoju roślin SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY MSZYCE: Mszyca porzeczkowo-sałatowa (Nasonovia ribisnigri), Mszyca porzeczkowo-mleczowa (Hyperomyzus lactucae) Kolonia mszycy MSZYCA BRZOSKWINIOWA (Myzus persicae) BAWEŁNICA TOPOLOWO- -SAŁATOWA (Pemphigus bursarius) pyretroidy Bulldock 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) (M) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) + zwilżacz olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) ketoenole Movento 100 SC (0,5 l/ha) + zwilżacz Lustracja roślin: wykrycie pojedynczych mszyce na 10% roślin. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do fazy, gdy główki osiągają 80% typowej wielkości (BBCH 48). Lustracja roślin: wykrycie na korzeniach kolonii mszyc. Stosować od fazy. liścia do osiągnięcia odpowiedniej wielkości do zbioru. Kolonia mszycy na korzeniach SŁONECZNICA ORĘŻÓWKA (Helicoverpa armigera) makrocykliczne laktony Affirm 095 SG (1,5 2 kg/ha) Pułapka feromonowa: odłowienie pierwszego samca. Lista A2 organizmów kwarantannowych ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) Ślinikowate (Arionidae): Arion, Pomrówcowate (Limacidae): Deroceras, Limax, Pomrowcowate (Milacidae): Milax związki metaldehydowe Allowin 04 GB (5 kg/ha) Arion Pro GB ( kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Lima Oro GB ( kg/ha) Lima Oro 5 GB (4 kg/ha) Push 5 GB (4 kg/ha) Siga GB ( kg/ha) Slugicol GB ( kg/ha) Slugix GB ( kg/ha) Sneg GB ( kg/ha Ślimax GB związki nieorganiczne Ferramol GR (2,5 5 g/m 2 ) SELER SELER KORZENIOWY, SELER NACIOWY, SELER LIŚCIASTY Przed siewem nasion Stosować bezpośrednio po wykryciu pierwszych motyli na pułapce feromonowej. Wyższą z zalecanych dawek stosować w warunkach większego zagrożenia, przy licznej populacji szkodnika. Lustracja roślin: wykrycie ślimaków lub ich uszkodzeń po posadzeniu roślin w polu. Stosować po wykryciu ślimaków lub pierwszych uszkodzeń, od dni przed siewem do fazy osiągnięcia 10% masy liściowej (BBCH 41). SZPILECZNIK BALDASZNIK (Paratylenchus bukowinensis) NISZCZYK ZJADLIWY (Ditylenchus dipsaci) Brak środków do zwalczania. Okres wzrostu i rozwoju roślin Brak środków do zwalczania. Próba glebowa: wykrycie 0 nicieni w 100 cm gleby pobranej z 5 miejsc na powierzchni 0,5 ha. Największe zagrożenie uprawy ma miejsce w maju. Próba glebowa: wykrycie więcej niż 10 nicieni w próbie 50 cm gleby pobranej z 5 miejsc na powierzchni 0,5 ha. Największe zagrożenie po wysadzeniu rozsady w pole. 0 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

143 LIŚCIOLUBKA SELEROWA (Philophylla heraclei) Objawy żerowania larwy tzw. miny ZMIENIK LUCERNOWIEC (Lygus rugulipennis) PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC (Tetranychus urticae) Objawy żerowania MSZYCE (Aphididae) ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) neonikotynoidy Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) polisacharydy Afik (0,2%) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9%) polimery silikonowe Siltac EC (0,15%) ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) (M) związki metaldehydowe Allowin 04 RB (5 kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Metarex Inov 04 RB (5 kg/ha) SZCZYPIOREK Lustracja roślin: wykrycie w okresie od maja do lipca 5 10 min na 10 m 2 powierzchni uprawy. Największe zagrożenie występuje od maja do lipca. Środek stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia do końca fazy rozwoju części roślin przeznaczonych do zbioru (BBCH 11 49) Lustracja roślin: stwierdzenie na rozsadzie skupiska jasnych punktów w środkowej części 2 liści. Największe zagrożenie w okresie długotrwałej suszy i upałów. Lustracja roślin: wykrycie pierwszych kolonii mszyc na liściach. Stosować po pojawieniu się pierwszych mszyc, do fazy 8 liści. Lustracja roślin: wykrycie wiosną pierwszych ślimaków lub uszkodzeń roślin. Stosować od dni przed siewem do fazy osiągnięcia 10% masy liściowej (BBCH 41). SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY MSZYCE: Mszyca wielożerna (Myzus ascalonicus), Mszyca cebulowa (Rhopalosiphoninus staphyleae) TRZEP SZPARAGÓWKA (Platyparea poeciloptera) Okres wzrostu i rozwoju roślin ketoenole Movento 100 SC (0,45 l/ha) (M) SZPARAG Okres wzrostu i rozwoju roślin Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie pierwszych kolonii mszyc jest podstawą do wykonania zabiegu. Stosować do fazy 8 liści. Lustracja roślin: stwierdzenie obecności muchówek na powierzchni gleby, nad karpami, w okresie wschodów. Pułapki chwytne: białe kołki posmarowane lepem lub rośliny pułapkowe: kilka pędów szparagów. Muchówki pojawiają się od kwietnia, w okresie wychodzenie wypustek z ziemi. POSKRZYPKA SZPARAGOWA (Crioceris asparagi) Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 1 5 chrząszczy lub jaj na pędach jednej karpy. Rośliny pułapkowe: kilka pędów szparagów. Chrząszcze nalatują na młode pędy po opuszczeniu miejsca zimowania. Młode chrząszcze pojawiają się w końcu czerwca i w lipcu. POSKRZYPKA DWUNASTOKROPKOWA (Crioceris duodecimpunctata) Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 1

144 MSZYCE: Mszyca szparagowa (Brachycorynella asparagi), Mszyca burakowa (Aphis fabae), Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae) polisacharydy Afik (0,%) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) polimery silikonowe Sitac EC (0,15%) SZPINAK Okres kiełkowania nasion i wzrostu siewek Lustracja roślin: stwierdzenie w maju- -czerwcu, w 150 próbach bocznych gałęziach pobranych z dolnych części pędów od 1 do kilku mszyc na 100 g gałęziaków. Stosować w okresie pojawiania się mszyc, od maja do czerwca, po wylęgnięciu się z jaj, zimujących przy podstawie pędów szparaga. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY ŚMIETKI: Śmietka kiełkówka (Delia florilega), Śmietka glebowa (Delia platura) ŚMIETKA ĆWIKLANKA (Pegomyia hyoscyami) MSZYCE: Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae), Mszyca burakowa (Aphis fabae) neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Okres wzrostu i rozwoju roślin Brak środków do zwalczania. neonikotynoidy Acetamip 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamip New 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Acetamipiryd 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Lanmos 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Miros 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Mospilan 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Sekil 20 SP (0,2 kg/ha) (M) Stonkat 20 SP (0,2 kg/ha) (M) olej roślinny Emulpar 940 EC (0,9 1,2%) Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 10% zniszczonych wschodów roślin w roku poprzedzającym uprawę. Stosować od fazy BBCH 09 liścienie przedostają się na powierzchnię gleby do fazy BBCH 12 rozwinięte dwa pierwsze liście. Lustracja roślin: wykrycie więcej niż 2 złóż jaj lub 1 miny na liściach, na 1 mb rzędu roślin. Największe zagrożenie przez wiosenne pokolenie larw występuje w maju i czerwcu. Lustracja roślin: stwierdzenie więcej niż 20% roślin z mszycami. Stosować od fazy wyraźnie rozwiniętego pierwszego liścia (BBCH 11) do osiągnięcia 80% masy liściowej (BBCH 48). ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) związki metaldehydowe Allowin 04 GB (5 kg/ha) Clartex Neo 04 RB (5 kg/ha) Lustracja roślin: wykrycie w okresie od kwietnia początku maja do końca maja- -początku czerwca jaj i młodych ślimaków lub uszkodzeń na liściach. ZIEMNIAK odmiany wczesne Stosować po wykryciu ślimaków lub pierwszych uszkodzeń, od dni przed siewem do fazy osiągnięcia 10% masy liściowej (BBCH 41). MĄTWIK ZIEMNIACZANY (Globodera rostochiensis) Okres wzrostu i rozwoju roślin związki fosforoorganiczne Nemathorin 10 GR (0 kg/ha) 120 Próba glebowa: wykrycie 10 cyst z jajami lub larwami wewnątrz w próbce 1 g gleby. MSZYCE: Mszyca brzoskwiniowa (Myzus persicae), Mszyca kruszynowo-ziemniaczana (Aphis frangulae), Mszyca szkałakowo-ziemniaczana (Aphis nasturtii), karboksyamidy Teppeki 50 WG (0,16 kg/ha) pyretroidy Karate Zeon 100 CS (5 ml/ha) LambdaCe 050 SC (0,16 0,2 l/ha) Środek rozsiewać przed sadzeniem bulw równomiernie na całej powierzchni pola za pomocą aplikatora do granulatów. Środek powinien być wprowadzony do gleby na głębokość cm. Lustracja roślin: wykrycie 20 mszyc na 100 roślinach. Stosować po przekroczeniu progu zagrożenia. 2 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

145 STONKA ZIEMNIACZANA (Leptinotarsa decemlineata) Chrząszcz i złoże jaj ŚLIMAKI NAGIE: Ślinik zmienny (Arion distinctus) związki fosforoorganiczne Boravi 50 WG (1 kg/ha) związki fosforoorganiczne + pyretroidy Cyperpirifos 550 EC (0,5 0,6 l/ha) Klon Max 550 EC (0,5 0,6 l/ha) Melia EC (0,5 0,6 l/ha) Nurelle D 550 EC (0,5 0,6 l/ha) Troll 550 EC (0,5 0,6 l/ha) pyretroidy Alfazot 025 EC (0,2 0, l/ha) Arkan 050 CS (0,12 0,16 l/ha) Bulldock 025 EC (0,2 0, l/ha) Decis Ogród 015 EW (0,4 0,5 l/ha) Karate 2,5 WG (0, kg/ha) Karate Zeon 100 CS (5 ml/ha) LambdaCe 050 SC (0,16 0,2 l/ha) Sorcerer 500 EC (0,06 l/ha) Tekapo 025 EC (0,2 0,4 l/ha) neonikotynoidy Actara 25 WG (0,06 0,08 kg/ha) Apacz 50 WG (0,04 kg/ha) Calypso 480 SC (0,05 0,1 l/ha) Nuprid 200 SC (0,125 0,15 l/ha) neonikotynoidy + pyretroidy Proteus 110 OD (0, 0,4 l/ha) makrocykliczne laktony SpinTor 240 SC (0,1 0,15 l/ha) antranilowe diamidy Coragen 200 SC (50 62,5 ml/ha) biologiczne Novodor 200 SC ( 5 l/ha) związki metaldehydowe Allowin 04 GB (5 kg/ha) Axcela GB ( kg/ha) Clartex Neo 04 GB (5 kg/ha) Metarex Inov 04 RB (5 kg/ha) Ślimax Agro GB ( kg/ha) Ślimax Agro Plus GB ( kg/ha) Xiren GB ( kg/ha) Lustracja roślin: wykrycie 1 2 chrząszczy na 1 m 2 lub 15 larw na 1 roślinie. Stosować na larwy (L 2 L ). Wyższą dawkę stosować do zwalczania chrząszczy oraz przy bujnej naci. Lustracja roślin: wykrycie młodych ślimaków lub uszkodzeń na liściach w początkowym okresie wzrostu roślin. Stosować: po wykryciu ślimaków lub pierwszych uszkodzeń do końca okresu wegetacji; po wykryciu szkód po wschodach do fazy zawiązywania bulw, gdy osiągną 50% masy (BBCH 10 45); na dni przed sadzeniem do fazy obumierania liści i łodyg (BBCH 9). SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY Portal rolniczy ogłoszenie wydawcy Uprawa Technika Rynek Ogłoszenia Wydarzenia Archiwum czasopisma Odwiedź naszą stronę! Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie.

146 ROLNICE: Rolnica tasiemka (Noctua pronuba), Rolnica czopówka (Agrotis exclamationis), Rolnica zbożówka (Agrotis segetum), Rolnica gwoździówka (Agrotis ipsilon), Rolnica panewka (Xestia c-nigrum) SZKODNIKI WIELOŻERNE Brak środków do zwalczania. Lustracja roślin: wykrycie 1 gąsienicy na 1 m 2 uprawy w okresie wschodów siewek. Lustracja roślin: wykrycie 4 6 gąsienic na 1 m 2 uprawy w okresie wzrostu rozsady. SZKODNIKI/PROGRAM OCHRONY SPRĘŻYKOWATE (DRUTOWCE): Zaciosek kruszczowy (Selatosomus aeneus), Osiewnik skibowiec (Agriotes sputator), Nieskor czarny (Athous niger), Osiewnik rolowiec (Agriotes lineatus), Osiewnik ciemny (Agriotes obscurus) Próby glebowe: wykrycie 4 drutowców w 2 próbach o powierzchni 2 m 2 pobranych z głębokości 20 cm na polu o powierzchni 1 ha w 5 losowo wybranych miejscach. Ocenić zagrożenie przed siewem nasion lub sadzeniem rozsady: fasoli, grochu, selera, kukurydzy i sałaty. Próby glebowe: wykrycie drutowców w 2 próbach o powierzchni 2 m 2 pobranych z głębokości 20 cm na polu o powierzchni 1 ha w 5 losowo wybranych miejscach. CHRABĄSZCZOWATE (PĘDRAKI): Chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha), Guniak czerwczyk (Amphimallus solstitialis) Ogrodnica niszczylistka (Phyllopertha horticola) KOZIUŁKI (KOMARNICE): Komarnica warzywna (Tipula oleraceae), Komarnica błotniarka (Tipula paludosa) LENIE: Leń ogrodowy (Bibio hortulans), Leń marcowy (Bibio marci) PTAKI: Gawron (Corvus frugilegus), Wróbel domowy (Passer domesticus), Wróbel mazurek (Passer montanus), Dzierlatka śmieciuszka (Galerida cristata) Ocenić zagrożenie przed siewem nasion lub sadzeniem rozsady: marchwi, pietruszki, cebuli, warzyw kapustowatych, pomidora i ogórka. Próby glebowe: wykrycie 2 pędraków w 2 próbach o powierzchni 1 m 2 pobranych z głębokości 20 cm i powierzchni 1 ha. Ocenić zagrożenie w prawach warzyw: kapustowatych, ogórka, pomidora, papryki i sałaty. Próby glebowe: wykrycie 4 6 pędraków w 2 próbach o powierzchni 2 m 2 pobranych z głębokości 20 cm na polu o powierzchni 1 ha w 5 losowo wybranych miejscach. Ocenić zagrożenie w uprawach: buraka ćwikłowego, cebuli, marchwi, fasoli, grochu i pora. Próby glebowe: wykrycie 20 larw w 2 próbach o powierzchni 2 m 2 pobranych z głębokości 20 cm na polu o powierzchni 1 ha w 5 losowo wybranych miejscach. Ocenić zagrożenie przed uprawą: szparaga, kapusty, kalafiora, selera, ogórka, sałaty, kukurydzy, pomidora i rabarbaru. Starsze larwy wiosną i jesienią żerują na kiełkujących nasionach i korzeniach. Lustracja roślin: wykrycie pierwszych uszkodzonych roślin na polu. Ocenić wielkość szkód w uprawach wyrządzonych przez nalatujące ptaki w okresach wschodu oraz wzrostu siewek i sadzonek, jak również w okresie dojrzewania nasion. * Próby glebowe jedna próba glebowa jest pobierana szpadlem z powierzchni 25 cm 25 cm, czyli stanowi powierzchnię 625 cm 2, co przy pobraniu 2 prób stanowi powierzchnię 2 m 2. (M) stosowanie środka w uprawach i zastosowaniach małoobszarowych odpowiedzialność za skuteczność działania i fitotoksyczność środka ochrony roślin stosowanego w uprawach małoobszarowych ponosi wyłącznie jego użytkownik; nie dotyczy. 4 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

147 Selektywność zoocydów dla fauny pożytecznej stosowanych w uprawie roślin warzywnych w polu Substancja czynna (nazwa halowa środka) Drapieżne roztocze dobroczynki Selektywność w stosunku do:* Drapieżne pluskwiaki: Drapieżne bzy- Biedronki dziubałkowatwate tasznikogowate Siatkoskrzydłe Chrysopa carnea Pasożytnicze błonkówki Drapieżne pryszczarki Substancje czynne praktycznie nieszkodliwe (redukcja liczebności < 25%) Acetamipryd (Acetamip 20 SP, Acetamip New 20 SP, Acetamipryd 20 SP, Miros 20 SP, Mospilan 20 SP, X Stonkat 20 SP) Chloropiryfos (Coragen 200 SC) X Flonikamid (Teppeki 50 WG) X X X Ioksakarb (Rumo 0 WG, Sakarb 0 WG, Steward 0 WG) X X X X Pirymikarb (Pirimor 500 WG) X X X X X X X Spinosad (SpinTor 480 SC) X Spirotetramat (Movento 100 SC) X Tiachlopryd (Calypso 480 SC) X Tiametoksam (Actara 25 WG) X SZKODNIKI/SELEKTYWNOŚĆ ZOOCYDÓW Substancje czynne nieznacznie szkodliwe (redukcja liczebności 25 50%) Acetamipryd (Acetamip 20 SP, Acetamip New 20 SP, Acetamipryd 20 SP, Lanmos 20 SP, Miros 20 SP, Mospilan 20 SP, Sekil 20 SP, Stonkat 20 SP) Flonikamid (Teppeki 50 WG) X Pirymikarb (Pirimor 500 WG) X Spinosad (SpinTor 240 SC) X Tiachlopryd (Calypso 480 SC) X X X Substancje czynne bardzo szkodliwe (redukcja liczebności powyżej 5%) Acetamipryd (Acetamip 20 SP, Acetamip New 20 SP, Acetamipryd 20 SP, Miros 20 SP, Mospilan 20 SP, X Stonkat 20 SP) Alfa-cypermetryna (A-Cyper 100 EC, Alciper 100 EC, Alfacyper 100 EC, Alfacypermetryna 10 EC, Alfastop 100 EC, Astaf 100 EC, Asteria 100 EC, Cyper-Fas 100 EC, X X X X Fastac 100 EC, Fiesta 100 EC, Proalfacypermetrin, Rufous 100 EC, Tak Tak 100 EC) Beta-cyflutryna (Alfazot 025 EC, Bulldock 025 EC, Pitbul 025 EC, X X X Tekapo 025 EC) Lambda-cyhalotryna (Arkan 050 CS, Judo 050 CS, Karate Zeon 050 CS, Karate Zeon 100 CS, Kusti 050 CS, X X X X LambdaCe 050 CS, Ninja 050 CS, Wojownik 050 CS) Pyretryna (Spruzit Koncentrat na szkodniki EC) X X X Spinosad (SpinTor 480 SC) X Tiachlopryd (Calypso 480 SC) X * puste miejsca oznaczają brak danych Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie. 5

148 Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez zoocydy SZKODNIKI/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ ZOOCYDY ZOOCYDY człowieka* Zagrożenia stwarzane przez zoocydy dla: pszczół* prewencja dla pszczół [dni] * organizmów wodnych* środowiska* A-Cyper 100 EC Xn NK BT N Acetamip 20 SP** NK NK H410 GHS09 Acetamip New 20 SP** GHS0 NK H410 GHS09 Acetamipryd 20 SP** GHS0 NK H410 GHS09 Actara 25 WG** NK BT H410 GHS09 Affirm 095 SG** NK T H410 GHS09 Alciper 100 EC** GHS02, GHS05, GHS06, GHS0 NK H410 GHS09 Alfacyper 100 EC** GHS02, GHS05, GHS06, GHS0 NK H410 GHS09 Alfacypermetryna 10 EC** GHS02, GHS05, GHS06, GHS0 NK H410 GHS09 Alfastop 100 EC** GHS05, GHS06, GHS08 NK H410 GHS09 Alfazot 025 EC** GHS02, GHS0, GHS08 BT H410 GHS09 Allowin 04 RB NK NK NK NK Apacz 50 WG** GHS0 BT H410 N Arion Pro GB NK NK NK NK Arkan 050 CS Xn NK BT N Astaf 100 EC ** GHS02, GHS05, GHS06, GHS08 NK H410 GHS09 Asteria 100 EC** GHS02, GHS05, GHS06, GHS08 NK H410 GHS09 Axcela GB NK NK NK NK Bi 58 Top 400 EC** GHS02, GHS0 NK H411 GHS09 Boravi 50 WG** GHS05, GHS06 NK H410 GHS09 Bulldock 025 EC** GHS02, GHS0, GHS08 BT 1 H410 GHS09 Calypso 480 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Chlorop-Pro 480 EC** GHS02, GHS05, GHS06, GHS08 NK H410 GHS09 Clartex Neo 04 RB** NK NK NK NK Coragen 200 SC** NK NK H410 GHS09 Cronus 480 EC** GHS02, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Cyper-Fas 100 EC Xn NK BT N Cyperlill Max 500 EC** GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Cyperpirifos 550 EC** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Cythrin 500 EC** GHS02, GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Cythrine Garden 10 ME** NK NK H410 GHS09 Danadim Progress 400 EC** GHS0 T H411 GHS09 Decis Mega 50 EW** GHS06 BT 1 H410 GHS09 Decis Ogród 015 EW** NK BT 1 H410 GHS09 Delta 50 EW Xn BT 1 BT N Dipel WG NK NK SZ NK Dursban 480 EC** GHS0, GHS08 BT H410 GHS09 Dursban Delta 200 CS** NK BT H410 GHS09 Fastac 100 EC** GHS05, GHS06, GHS08 NK H410 GHS09 6 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

149 Ferramol GR NK NK NK NK Fiesta 100 EC Xn NK BT N Judo 050 CS** GHS0 NK H410 GHS09 Karate 2,5 WG** GHS0 NK H410 GHS09 Karate Zeon 050 CS** GHS0 NK H410 GHS09 Karate Zeon 100 CS** GHS0 NK H410 GHS09 Klon 480 EC** GHS02, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Klon Max 550 EC** GHS02, GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Kloń 48 EC** GHS02, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Kogan 200 SL Xi BT 21 NK N Kohinor 200 SL Xi BT 21 NK N Kusti 050 CS** GHS0 NK H410 GHS09 LambdaCe 050 CS Xn NK BT N Lanmos 20 SP** GHS0 NK H410 GHS09 Lima Oro GB NK NK NK NK Lima Oro 5 GB NK NK NK NK Melia EC** GHS02, GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Metarex Inov 04 RB NK NK NK NK Miros 20 SP** GHS0 NK H410 GHS09 Mospilan 20 SP** GHS0 NK H410 GHS09 SZKODNIKI/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ ZOOCYDY Movento 100 SC** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Ninja 050 CS** GHS0 NK H410 GHS09 Nemathorin 10 GR** GHS0 NK H411 GHS09 Novodor SC** GHS0 NK NK NK Nuprid 200 SC** NK BT 21 H410 GHS09 Nurelle D 550 EC** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Owadofos Extra 480 EC** GHS02, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Patriot 100 EC** GHS05, GHS0, GHS08 T 1 H410 GHS09 Pirimor 500 WG** GHS06 NK H410 GHS09 Pitbul 025 EC Xn BT BT N Prestige Forte 0 FS** NK NK NK NK GHS09 Proalfacypermatrin** GHS02, GHS05, GHS06, GHS08 NK H410 GHS09 Proteus 110 OD** GHS05, GHS0, GHS08 T H410 GHS09 Push 5 GB NK NK NK NK Pyrinex 480 EC** GHS05, GHS06, GHS08 NK H410 GHS09 Raven 480 EC Xn T BT N Rogor 400 EC** GHS05, GHS0 T H411 GHS09 Rufous 100 EC Xn NK BT N Rumo 0 WG** GHS0, GHS08 SZ H410 GHS09 Sakarb 0 WG Xn BT T N Scatto** GHS02, GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Sekil 20 SP** GHS0 NK H410 GHS09 Sherpa 100 EC** GHS05, GHS0, GHS08 T H410 GHS09 Siga GB NK NK NK NK Slugicol GB NK NK NK NK Slugix GB NK NK NK NK Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie.

150 Sneg GB NK NK NK NK Sorcerer 500 EC** GHS02, GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 SpinTor 240 SC** NK T H410 GHS09 Spruzit Koncentrat na Szkodniki EC NK T 0 T N SZKODNIKI/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ ZOOCYDY Steward 0 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Stonkat 20 SP** GHS0 NK H410 GHS09 Sumi-Alpha 050 EC** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Super-Cyper 500 EC** GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Supersect 500 EC** GHS02, GHS05, GHS08 NK H410 GHS09 Ślimax GB NK NK NK NK Ślimax Agro GB NK NK NK NK Ślimax Agro Plus GB N K NK NK NK Tak Tak 100 EC Xn NK BT N Tekapo 025 EC Xn BT BT N Teppeki 50 WG** NK NK H412 NK Troll 550 EC** GHS02, GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Vydate 10 G** GHS06 NK H412 NK Wojownik 050 CS Xn T BT N Xiren GB** NK NK NK NK * Tabela sporządzona zgodnie z danymi podanymi w rejestrze środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. ** Zapisy wg nowego oznakowania etykiet. OBJAŚNIENIA: BT bardzo toksyczne substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę w bardzo małych ilościach, mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (symbol zagrożenia T+); także bardzo toksyczne dla organizmów wodnych; T toksyczne substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę w małych ilościach mogą spowodować zgon lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (symbol zagrożenia T); także toksyczne dla organizmów wodnych; Xn szkodliwe substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka; Xi drażniące substancje i preparaty niewykazujące działania żrącego, które w przypadku krótkotrwałego, długotrwałego lub wielokrotnego kontaktu ze skórą lub błoną śluzową mogą powodować ich stany zapalne; N niebezpieczne dla środowiska substancje i preparaty, które po przedostaniu się do środowiska stwarzają lub mogą stwarzać natychmiastowe lub opóźnione zagrożenie dla jednego lub większej liczby składników środowiska; Nd nie dotyczy; NK nie klasyfikuje się; GHS02 gazy, aerozole, substancje ciekłe/stałe, mieszaniny łatwopalne/samoreaktywne/samonagrzewające się; GHS05 działanie żrące na skórę, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 1C; poważne uszkodzenie oczu, kategoria zagrożenia 1; GHS06 toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym), kategorie zagrożeń 1, 2, ; GHS0 toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym), kategoria zagrożenia 4; działanie drażniące na skórę, kategoria zagrożenia 2; działanie drażniące na oczy, kategoria zagrożenia 2; działanie uczulające na skórę, kategoria zagrożenia 1; działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategoria zagrożenia ; działanie drażniące na drogi oddechowe; skutek narkotyczny; GHS08 działanie uczulające na drogi oddechowe, kategoria zagrożenia 1; działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; rakotwórczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; działanie szkodliwe na rozrodczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategorie zagrożeń 1, 2; działanie toksyczne na narządy docelowe powtarzane narażenie, kategorie zagrożeń 1, 2; Zagrożenie spowodowane aspiracją, kategoria zagrożenia 1; GHS09 stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego, zagrożenie ostre, kategoria 1; zagrożenie przewlekłe, kategorie 1, 2; H410 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; H411 działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; H412 działa szkodliwie na organizmy wodne; powodując długotrwałe skutki; H41 może powodować długotrwałe szkodliwe skutki dla organizmów wodnych. 8 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

151 CHWASTY n Komentarz do Programu Ochrony Roślin Warzywnych przed chwastami n Wykaz herbicydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych n Grupy chemiczne herbicydów n Terminy i dawki stosowania herbicydów n Wrażliwość na herbicydy niektórych chwastów występujących w uprawie warzyw n Wrażliwość niektórych chwastów jednoliściennych na graminicydy stosowane po wschodach warzyw n Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez herbicydy dr Zbigniew Anyszka, mgr Joanna Golian Instytut Ogrodnictwa, Zakład Ochrony Roślin Warzywnych i Ozdobnych w Skierniewicach

152 POLECAMY! tel Programy Ochrony Roślin 201

153 wielofunkcyjny adiuwant do INSEKTYCYDÓW wielofunkcyjny adiuwant do HERBICYDÓW zawierających glifosat stiker, adiuwant do HERBICYDÓW wielofunkcyjny adiuwant do FUNGICYDÓW EKSPERT OD KORZENI preparat wspomagający wzrost masy korzeniowej wielofunkcyjny adiuwant do HERBICYDÓW sulfonylomocznikowych preparat do mycia opryskiwaczy skuteczność i ekologia w zabiegach przedwschodowych Prof. dr hab. Mariusz Kucharski, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Rolnictwo zrównoważone i wynikające z niego nowe strategie w ochronie roślin, zmierzające do racjonalnego ograniczenia stosowania środków ochrony roślin, przyczyniły się do poszukiwania rozwiązań proekologicznych. Jedną z metod obniżenia dawek herbicydu, przy jednoczesnym zachowaniu skuteczności działania jest stosowanie substancji modyfikujących efektywność pestycydów, tzw. adiuwantów. Obniżenie dawek herbicydów jest korzystne nie tylko ze względów ekonomicznych, ale również ze względów środowiskowych. Wykorzystując dotychczasową wiedzę oraz poznane właściwości adiuwantów, które są stosowane w zabiegach nalistnych, można rozszerzyć ich stosowanie o aplikację razem z herbicydami w zabiegach przedwschodowych. Początkowo wykorzystywane adiuwanty stosowane w zabiegach nalistnych nie zawsze sprawdzały się w zabiegach przedwschodowych. Dzięki prowadzonym badaniom na rynku środków ochrony roślin pojawiły się adiuwanty nowej generacji przeznaczone do stosowania z herbicydami doglebowymi. Przykładem powiązania krajowego przemysłu i nauki w dziedzinie środków ochrony roślin jest dostępny na rynku ATPOLAN SOIL MAXX nowy adiuwant dedykowany do zabiegów herbicydowych w przedwschodowej ochronie upraw rolniczych. Skuteczność zabiegów doglebowych bywa często zawodna ze względu na nierównomierne rozmieszczenie i wymywanie herbicydu poza strefę kiełkowania roślin. Powoduje to, że wzrastające chwasty mają ograniczony kontakt z herbicydem, co przyczynia się do spadku skuteczności wykonanego zabiegu. Efekt taki jest szczególnie widoczny, gdy niska wilgotność gleby (gleba przesuszona) uniemożliwia dotarcie herbicydu do kiełkujących chwastów i jego pobranie. Podobnie, w przypadku wystąpienia obfitych opadów, herbicyd zostaje wymyty poza strefę kiełkowania roślin, co uniemożliwia jego działanie. Adiuwant doglebowy ATPOLAN SOIL MAXX, dzięki odpowiednio dobranej mieszaninie olejów i substancji powierzchniowo czynnych zapewnia optymalne rozłożenie i zatrzymanie herbicydu w strefie kiełkowania nasion chwastów, ułatwia pobieranie herbicydu przez kiełkujące rośliny oraz znacząco ogranicza przemieszczanie herbicydu w głąb gleby. ATPOLAN SOIL MAXX może być stosowany ze wszystkimi herbicydami doglebowymi we wszystkich uprawach (pszenica ozima, rzepak ozimy, kukurydza, burak,, groch, marchew, itp.). Optymalną dawką adiuwantu jest 0,5 l/ha. Skuteczność łącznej aplikacji adiuwantu z herbicydami została potwierdzona w doświadczeniach polowych. Dodatek adiuwantu do herbicydu doglebowego powodował kilku-, a nawet kilkunastoprocentowy wzrost skuteczności zwalczania dominujących na plantacji chwastów. Efekt ten był szczególnie widoczny w odniesieniu do chwastów średnio wrażliwych. Wzrost aktywności biologicznej herbicydu stosowanego łącznie z adiuwantem ATPOLAN SOIL MAXX umożliwia ograniczenie dawki wielu herbicydów nawet o 20%, bez utraty skuteczności chwastobójczej. Jednak zbyt daleko idąca redukcja dawki herbicydu nie jest wskazana ze względu na możliwość wystąpienia opisanych powyżej czynników ograniczających jego działanie, co nie musi być w pełni zrekompensowane użyciem adiuwantu. Na podstawie przeprowadzonych doświadczeń polowych i laboratoryjnych można stwierdzić, że łączna aplikacja herbicydu z adiuwantem ATPOLAN SOIL MAXX w zabiegu doglebowym umożliwia spowolnienie rozkładu oraz ograniczenia przemieszczania herbicydu w głąb profilu glebowego. Szczególnie ważna jest warstwa powierzchniowa gleby (0 5 cm), gdyż jest to strefa, z której kiełkują rośliny (chwasty) i w pierwszym etapie wzrostu mają możliwość pobierania herbicydu. Dzięki temu wzrasta skuteczność chwastobójcza herbicydu. Stosowanie adiuwantu doglebowego ma również znaczenie proekologiczne (zmniejszenie ryzyka dla środowiska i zdrowia konsumentów), gdyż ograniczenie przemieszczania herbicydów w glebie zmniejsza prawdopodobieństwo przedostawania się tych substancji do wód powierzchniowych i gruntowych, które stanowią potencjalne źródło wody pitnej NIEPOŁOMICE, ul. Mokra tel.: 12/ ; fax: 12/ agromix@agromix.com.pl Polska Północna tel Polska Południowa tel

154 Komentarz do Programu Ochrony Roślin Warzywnych przed chwastami dr Zbigniew Anyszka, Pracownia Herbologii Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach CHWASTY/KOMENTARZ Chwasty występują powszechnie w polowych uprawach warzyw i wymagają różnych, skutecznych metod zwalczania, które powinny wzajemnie się uzupełniać. Od 20 roku, wszystkich profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin obowiązują zasady integrowanej ochrony roślin, w której preferowane są metody agrotechniczne, biologiczne i mechaniczne, a metoda chemiczna jest tylko ich uzupełnieniem. W integrowanej ochronie do zwalczania chwastów wykorzystuje się przede wszystkim naturalne mechanizmy biologiczne i fizjologiczne roślin, które wspiera się działaniami profilaktycznymi oraz niechemicznymi i chemicznymi metodami ochrony. Istotą integrowanej ochrony jest uzyskiwanie wysokich plonów, dobrej jakości, w optymalnych warunkach uprawy, z zachowaniem opłacalności produkcji, a przede wszystkim w sposób nie zagrażający środowisku naturalnemu i zdrowiu człowieka. Negatywne skutki zachwaszczenia można ograniczać przez stworzenie roślinie uprawnej odpowiednich warunków wzrostu i rozwoju oraz przez działania zapobiegające występowaniu chwastów. Profilaktyka ta obejmuje: właściwe zmianowanie, staranną uprawę gleby, dobór odmian dostosowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych, optymalne nawożenie, właściwe terminy siewu, odpowiednie zagęszczenie roślin, nawadnianie w okresach niedoborów i zwiększonego zapotrzebowania na wodę, a także staranną pielęgnację roślin w czasie wegetacji. Stosowanie herbicydów nadal ma duże znaczenie w ochronie przed chwastami. Powinno opierać się na właściwym rozpoznaniu chwastów, znajomości ich szkodliwości i nasilenia występowania, oraz odpowiednim doborze herbicydów i sposobie ich aplikacji. Herbicydy dopuszczone do stosowania w uprawach warzyw powinny spełniać wysokie wymagania środowiskowe i nie zagrażać zdrowiu człowieka i zwierząt. Restrykcyjne wymagania w zakresie rejestracji herbicydów doprowadziły do tego, że środki obecnie zalecane nie stanowią dużego zagrożenia. Należy jednak podkreślić, że bezpieczeństwo ich stosowania warunkowane jest przestrzeganiem wytycznych zawartych w etykietach dołączonych do każdego opakowania środka. Dotyczy to m.in. wysokości dawek zalecanych w poszczególnych fazach rozwojowych rośliny uprawnej i chwastów, warunków glebowych i klimatycznych, a zwłaszcza okresów karencji. Program Ochrony Roślin Warzywnych przed chwastami na rok 201 opracowany został w Pracowni Herbologii Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, we współpracy z redakcją wydawnictwa. Podstawą opracowania zaleceń dla poszczególnych gatunków były etykiety herbicydów i środków stosowanych pomocniczo zatwierdzone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz dane literaturowe i wyniki badań własnych. Tylko dla nielicznych gatunków warzyw, asortyment zarejestrowanych herbicydów jest duży, dzięki czemu możliwe jest optymalne regulowanie ich zachwaszczenie. Mimo to, uzupełniających zabiegów ręcznych czy mechanicznych nie da się uniknąć, ale istotne jest, że poniesione nakłady pracy są wtedy minimalne, a na pewno mniejsze niż w przypadku ochrony bez użycia herbicydów. Przy ograniczonym asortymencie herbicydów dla danego warzywa, a ponadto przy występowaniu na polu gatunków chwastów słabo reagujących na te środki ochrona chemiczna praktycznie jest nieskuteczna. W takich sytuacjach lepiej podjąć inne, niechemiczne metody ochrony przed chwastami. Wszystkie herbicydy zamieszczone w Programie mają ważną rejestrację na 201 rok, zaś produkty, dla których termin stosowania i zużycia zapasów kończy się są odpowiednio zaznaczone. NOWOŚCI W PROGRAMIE W aktualnym Programie przed chwastami uwzględniono nowe środki i zaktualizowano zalecenia dotychczas stosowanych herbicydów. Opracowano również wytyczne do zwalczania zachwaszczenia w uprawie takich gatunków jak: cebula z rozsady, cebula siedmiolatka, cebula szalotka, szczypiorek, eywia, jarmuż, kalarepa, roszponka, rzodkiew, rzodkiewka i salsefia. Dla wymienionych gatunków środki dopuszczone są w zastosowaniach małoobszarowych, i w takich przypadkach odpowiedzialność za skuteczność działania i fitotoksyczność środka ponosi wyłącznie jego użytkownik. Programy ochrony niektórych gatunków warzyw przed chwastami, oprócz doboru herbicydów zawierają też zalecenia profilaktyczne, m.in. z zakresu metod niechemicznych. Są one aktualne dla wszystkich gatunków warzyw, ale w przypadku upraw małoobszarowych są szczególnie istotne. Niektóre herbicydy usunięto z Programu, z uwagi na wygaśnięcie okresu ważności ich rejestracji i terminu stosowania. Wprowadzono nowe, wśród których większość zawiera substancje czynne dotychczas już znane i wykorzystywane w innych produktach. Istotne zmiany zaszły w doborze środków z grupy graminicydów, przeznaczonych do niszczenie chwastów jednoliściennych. Wprowadzono herbicyd Trivko, który zawiera substancję czynną fluazyfop-p-butylowy, będącą też składnikiem środka Fusilade Forte 150 EC. Zawartość substancji czynnej w środku Trivko (125 g/l) jest mniejsza niż w Fusilade Forte 150 EC (150 g/l), stąd też zakres zalecanych dawek jest wyższy. Trivko dopuszczony jest do stosowania w wielu małoobszarowych uprawach warzyw. Znacznie rozszerzona została rejestracja graminicydu Focus Ultra 100 EC, zwłaszcza o zastosowanie małoobszarowe w uprawie wielu gatunkach warzyw. Ochrona przed chwastami powinna być prowadzona zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Ochrony Roślin (DPOR), co wynika m. in. z odpowiednich dyrektyw Unii Europejskiej i ustawy o środkach ochrony roślin. Pod uwagę należy brać stan zachwaszczenia pola oraz występowanie gatunków odpornych lub średnio wrażliwych na działanie herbicydów. Przy planowaniu zabiegów ochrony należy zapoznać się z mechanizmami działania poszczególnych herbicydów. Pozwala to na przyjęcie odpowiedniej strategii zapobiegania wytworzeniu się bio- 152 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

155 typów chwastów tolerancyjnych lub odpornych na stosowane środki. Istotne jest również odpowiednie następstwo roślin odchwaszczanych herbicydami, zwłaszcza o długim okresie zalegania w glebie. Odnosi się to zarówno do wyboru stanowiska pod uprawę warzyw po środkach stosowanych w przedplonach, jak i do roślin uprawianych następczo po warzywach. W poszczególnych etapach zmianowania należy stosować środki o różnych mechanizmach działania, aby zapobiec, lub przynajmniej opóźnić, uodpornianie się chwastów na środki chwastobójcze. W ochronie warzyw duże znaczenie mają herbicydy zawierające substancję czynną glifosat. Zalecane są zwłaszcza do niszczenia chwastów wieloletnich przed rozpoczęciem uprawy warzyw lub do zwalczania chwastów rocznych przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki i pora z siewu. Decyzja Komisji Europejskiej o wycofaniu glifosatu w krajach Unii Europejskiej spowoduje duże trudności w ochronie warzyw przed chwastami, zwłaszcza w zwalczaniu chwastów wieloletnich. Jak dotychczas nie opracowano skutecznego zamiennika tej substancji, stąd też szczególnego znaczenie nabiera właściwa agrotechnika i stosowanie metod niechemicznych. STOSOWANIE HERBICYDÓW Prawidłowe stosowanie herbicydów w uprawie warzyw wymaga dostosowania ich dawek do warunków glebowo-klimatycznych. Dawki herbicydów doglebowych zależą m.in. od rodzaju gleby i zawartości próchnicy, a ich skuteczność od stanu jej uwilgotnienia. Na glebach lekkich należy stosować niższe dawki herbicydów a na średnich i ciężkich wyższe. Na glebach o dużej zawartości substancji organicznych działanie herbicydów doglebowych jest słabsze, a na torfowych praktycznie zanika. Na takich glebach chwasty lepiej zwalczać przy użyciu herbicydów stosowanych powschodowo. Z punktu widzenia skuteczności działania, korzystne jest stosownie herbicydów metodą dawek dzielonych, w której pierwsze opryskiwanie przeprowadza się wcześniej, w porównaniu z zabiegiem jednorazowym, i na mniejsze chwasty, bardziej wrażliwe na środki chemiczne. W uprawie marchwi i cebuli dobre wyniki uzyskuje się stosując niektóre herbicydy nalistne metodą mikrodawek, aplikowanych w kilku, zwykle 6 zabiegach. Na większości gleb w Polsce zabiegi takie nie są brane pod uwagę, ale mają duże znaczenie na glebach bardzo ciężkich, próchnicznych i torfowych. Właściwy dobór herbicydów, przestrzeganie zasad prawidłowego ich stosowania oraz zapewnienie odpowiednich warunków agrotechnicznych to podstawowe zasady skutecznej ochrony przed chwastami. Stosowanie herbicydów doglebowych, należy opierać na prognozach występowania chwastów. Należy się przy tym sugerować krytycznym okresem konkurencji chwastów czy wymaganym okresem wolnym od chwastów, w którym na plantacji nie powinno ich być. Potrzebę wykonania zabiegu herbicydem nalistnym należy określać na podstawie identyfikacji chwastów i nasilenia ich występowania, a także progów szkodliwości, jeśli są ustalone. Zużycie herbicydów należy ograniczać, m.in. poprzez dodatek adiuwantów do cieczy użytkowej, stosowanie środków metodą dawek dzielonych, pasmowe stosowanie w rzędach roślin, dostosowanie dawek do faz rozwojowych rośliny uprawnej i chwastów oraz warunków glebowych, a w przypadku gatunków o nierównomiernym występowaniu, poprzez precyzyjne stosowanie w miejscach występowania chwastów, czy opryskiwanie punktowe. Warto też wykorzystywać mapowanie pól nowoczesnymi metodami (zdjęcia lotnicze lub z dronów) do określania rozmieszczenia chwastów na plantacji i precyzyjnego zaplanowania zwalczania chwastów. Herbicydy należy stosować w fazach największej wrażliwości chwastów oraz starannie dostosować ich dawki do warunków glebowych. Ponadto środki o tym samym mechanizmie działania należy stosować przemiennie we wszystkich ogniwach zmianowania, aby zapobiegać zjawisku uodporniania się chwastów. Zmianowanie środków wynika też z konieczności zachowania bioróżnorodności i ochrony środowiska. Działanie herbicydów na danym polu zależy od występujących gatunków chwastów, zwłaszcza gatunków średnio wrażliwych i odpornych, nasilenia ich występowania, fazy wzrostu w czasie zabiegu oraz warunków glebowych i klimatycznych. Zabiegi herbicydami należy wykonywać sprawnym i odpowiednio wykalibrowanym opryskiwaczem, zaopatrzonym w niskociśnieniowe, szczelinowe rozpylacze płaskostrumieniowe, które zapewniają dokładne pokrycie opryskiwanej powierzchni kroplami cieczy użytkowej. Opryskiwacze należy poddawać kontroli technicznej co lata w specjalnych stacjach kontroli. Do stosowania herbicydów doglebowych przy użyciu opryskiwaczy konwencjonalnych zalecana jest ilość cieczy użytkowej l/ha, a dla opryskiwaczy z pomocniczym strumieniem powietrza l/ha. Dla herbicydów aplikowanych nalistnie ilość cieczy użytkowej wynosi odpowiednio l/ha i l/ha. Zabiegi należy wykonywać w optymalnych i sprzyjających warunkach pogodowych: temperatura powietrza o C (dla niektórych środków wyższa), wilgotność względna powietrza 50 95%, prędkości wiatru maksymalnie do 4 m/s. Jeżeli temperatura jest zbyt wysoka, to zabiegi trzeba przeprowadzać wczesnym rankiem (gdy rośliny są w pełnym turgorze) lub w godzinach popołudniowych. Szybkość poruszania się opryskiwacza powinna być dostosowana do prędkości wiatru podczas zabiegu. Jeżeli używa się opryskiwaczy bez pomocniczego strumienia powietrza szybkość jego poruszania się nie może przekraczać 4 5 km/godz., przy prędkości wiatru większej niż 2 m/s, natomiast podczas sprzyjającej pogody (wiatr do 2 m/s) 6 km/godz. Opryskiwacz z rękawem i pomocniczym strumieniem powietrza może poruszać się z szybkością km/godz. Ciecz użytkową należy przygotować w ilości koniecznej do opryskania planowanej powierzchni, najlepiej bezpośrednio przed zabiegiem. W razie przerwy w opryskiwaniu, przed przystąpieniem do zabiegu, ciecz użytkową należy dobrze wymieszać za pomocą mieszadła. Opryskiwacz po zabiegu powinien być dokładnie umyty. Resztki cieczy należy rozcieńczyć wodą i zużyć na uprzednio opryskiwanej powierzchni. Opakowania po herbicydach należy gromadzić w specjalnie oznakowanych workach foliowych i w tej formie zwracać sprzedawcy środków. Opróżnione opakowania należy przepłukać trzykrotnie wodą i popłuczyny wlać do zbiornika opryskiwacza. Zabiegi środkami ochrony roślin powinny przeprowadzać osoby przeszkolone w tym zakresie. W czasie przygotowywania preparatów i podczas wykonywania zabiegów trzeba przestrzegać przepisów BHP, m.in. używać odpowiedniego ubrania ochronnego. CHWASTY/KOMENTARZ Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 15

156 CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Wykaz herbicydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych Nazwa środka* Nazwa zwyczajowa substancji czynnej Zawartość substancji czynnej Sposób działania na chwasty** Zakres dawek w kg lub l na ha*** Okres działania w glebie lub po jakim okresie można uprawiać wrażliwe rośliny Rośliny, do których odchwaszczania można stosować środek Acomac glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu, a 5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Activus 400 SC peimetalina 400 g/l G + L 4 b. krótki kukurydza Afalon Dyspersyjny 450 SC linuron 450 g/l G + L 0,5 2 2 miesiące groch, marchew, pietruszka, por, seler korzeniowy i naciowy, kukurydza, Zastosowanie małoobszarowe (M) szparag Aflex Super 450 SC linuron 450 g/l G + L miesiące groch na suche nasiona, marchew, Agat 480 SC oksyfluorofen 480 g/l G + L 0,05 0,5 2 4 tygodnie cebula z siewu i z dymki, kapusta głowiasta biała i czerwona, kapusta włoska, kalafior Agenor 450 SL glifosat 450 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni Agil-S 100 EC propachizafop 100 g/l L 0,5 1,5 5 6 tygodni cebula, groch zielony i na suche nasiona, fasola, kapusta głowiasta biała i czerwona, marchew, pietruszka, Agrofarm Glyfosat 60 SL glifosat 60 g/l L dni zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem Agrosar 60 SL 4 upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni Agro Bentazon 480 SL bentazon 480 g/l L 1,25 b. krótki fasola, groch zielony i na suche nasiona, Alliacine 400 EC chloroprofam 400 g/l G + L 5 2 miesiące cebula z siewu Arcade 880 EC prosulfokarb + metrybuzyna 800 g/l + 80 g/l G tygodni Ardee Super 60 SL glifosat 60 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Atut Bis 60 SL glifosat 60 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Aurelit 0 WG metrybuzyna 00 g/kg G + L 0,5 0,5 4 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) pomidor Avatar 29 ZC chlomazon + metrybuzyna 60 g/l + 2 g/l G 1,5 6 miesięcy Azymut 60 SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu, a 5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin 154 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

157 Avans Premium 60 SL glifosat 60 g/l L 4 5 dni zwalczają perz i inne chwasty Barclay Barbarian 60 SL 5 po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem Barclay Barbarian Super 4 upraw pożniwnych od 60 SL połowy sierpnia do późnej Barclay Gallup Super 4 jesieni; dawki w zależności od 60 SL gatunków chwastów, zgodnie Barclay Barbarian Xtra 450 g/l 2,4,2 z etykietą stosowania środka 450 SL ochrony roślin Barclay Gallup Xtra 450 SL 2,4,2 Boom Efekt 60 SL 60 g/l 4 5 dni Basagran 480 SL bentazon 480 g/l L 1,25 b. krótki fasola, groch zielony i na suche nasiona, Betanal MaxxPro 209 OD desmedifam + etofumesat + lenacyl + fenmedifam 4 g/l + 5 g/l + 2g/l + 60 g/l L 1,25 1,5 4 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) burak ćwikłowy Bosiak 100 EC propachizafop 100 g/l L 0,5 1,5 b. krótki cebula, groch zielony, groch na suche Boxer 800 EC prosulfokarb 800 g/l G + L 2,5 5 2 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) cebula z siewu, z dymki i z rozsady, czosnek, chrzan, marchew, pietruszka korzeniowa, por z siewu i z rozsady, pasternak, soczewica, seler korzeniowy i naciowy Bros zwalcza chwasty i korzenie glifosat 60 SL Butisan Star 416 SC metazachlor + chinomerak glifosat 60 g/l L 5 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni g/l + 8 g/l G + L 2,5 2 miesiące kapusta głowiasta biała i czerwona Butoxone M 400 SL MCPB 400 g/l L 4 10 dni groch Buzzin TM metrybuzyna 00 g/kg G + L 0,5 6 miesięcy Centurion Plus 120 EC kletodym 120 g/l L 0, dni cebula z siewu, marchew, kapusta głowiasta z rozsady, Charger glifosat 60 g/l L dni przed wschodami cebuli z siewu 4 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Citation 0 WG metrybuzyna 00 g/kg G + L 0,20 0,5 4 miesiące Clayton Rhizeup SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu, a 5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Click 500 SC terbutyloazyna 500 g/l G + L 1,5 4 tygodnie kukurydza * r. Cliophar 00 SL chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 6 8 tygodni cebula z siewu Clomate 60 CS chlomazon 60 g/l G 0,25 9 miesięcy Clomaz 6 CS chlomazon 60 g/l G 0,25 9 miesięcy groch, fasola, ogórek, Comma 60 CS chlomazon 60 g/l G 0,25 9 miesięcy groch, fasola, ogórek, Comma 480 EC chlomazon 480 g/l G 0,15 0,25 9 miesięcy groch, fasola, marchew, ogórek, Cordian 450 SL glifosat 450 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 155

158 CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Corum 502,4 SL bentazon + imazamoks 480 g/l + 22,4 g/l L 1 1,25 9 miesięcy groch na suche nasiona Zastosowanie małoobszarowe (M) bób Criptic 400 EC chloroprofam 400 g/l G + L 1,5 6 2 miesiące cebula z siewu Datura 500 SC linuron 500 g/l G + L 0,45 1,6 4 miesiące bób, marchew, pietruszka, pasternak, seler korzeniowy i naciowy, szparag, Deresz 06 SE * r. florasulam + 2,4-D 6,25 g/l + 00 g/l L 0,6 10 tygodni kukurydza Devrinol 450 SC napropamid 450 g/l G 2,5 6 miesięcy pomidor z rozsady, kapusta głowiasta biała i czerwona z rozsady Diablo 06 SE florasulam + 2,4-D 6,25 g/l + 00 g/l L 0,6 10 tygodni kukurydza Dominator HL 480 SL glifosat 480 g/l L 1,5 2 5 dni przed wschodami kukurydzy Dominator 60 SL 60 g/l 2 Dominator Green 60 SL Dominator HL 480 SL 480 g/l 2,25 zwalcza perz i inne chwasty Dominator 60 SL 60 g/l 4 po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem Dominator Green 60 SL upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Domino 00 SC metamitron 00 g/l G + L miesiące burak ćwikłowy Dongola 450 SC linuron 450 g/l G + L 0,5 2 2 miesiące groch, marchew, pietruszka, seler korzeniowy i naciowy, por, kukurydza, Zastosowanie małoobszarowe (M) szparag Dresz 06 SE florasulam + 2,4-D 6,25 g/l + 00 g/l L 0,6 b. krótki kukurydza Dual Gold 960 EC s-metolachlor 960 g/l G 1,0 1,25 2 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) kukurydza Effigo chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 b. krótki cebula z siewu Eguo 06 SE florasulam + 2,4-D 6,25 g/l + 00 g/l L 0,6 b. krótki kukurydza Egzecutor 25 SG rimsulfuron 25% L 0,06 miesiące Envision 450 SL glifosat 450 g/l L 1,2 1,6 2 dni przed wschodami kukurydzy 2,5 5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Etna 60 SL Figaro 60 SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu, a 5 zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni; Etna 60 SL także wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Filar 60 SL 5 10 dni Feniks 06 SE florasulam + 2,4-D 6,25 g/l + 00 g/l L 0,6 10 tygodni kukurydza Flurofen 480 SC oksyfluorofen 480 g/l G + L 0,05 0,5 2 4 tygodnie cebula z siewu i z dymki, kapusta głowiasta biała i czerwona, kapusta włoska, kalafior Fluron 480 SC oksyfluorofen 480 g/l G + L 0,05 0,5 2 4 tygodnie cebula z siewu i z dymki, kapusta głowiasta biała i czerwona, kapusta włoska, kalafior Focus Ultra 100 EC * r. cykloksydym 100 g/l L tygodnie groch na suche nasiona, kukurydza, Focus Ultra 100 EC cykloksydym 100 g/l L tygodnie groch na suche nasiona, kukurydza, Zastosowanie małoobszarowe (M) bób, kalafior, fasola szparagowa, marchew, sałata, szpinak, por, cebula siedmiolatka Fuego 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 2 miesiące kapusta głowiasta biała, kalafior 156 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

159 Fusilade Forte 150 EC fluazyfop-p- -butylowy 150 g/l L 0, 2,5 2 8 tygodni Zastosowanie małoobszarowe (M) bób, burak ćwikłowy, burak liściowy (botwinka), cebula z siewu, z rozsady i z dymki, cebula na zielony szczypior, chrzan, czosnek, cykoria sałatowa (odmiany białe i czerwone), eywia, fasola szparagowa, fasola na świeże i na suche nasiona, groch zielony cukrowy (na strąki), groch na suche i świeże nasiona, marchew, pasternak, pietruszka korzeniowa i naciowa, por z siewu i z rozsady, rzodkiew, rzodkiewka, szalotka, sałata głowiasta, salsefia, seler korzeniowy i naciowy, szpinak, jarmuż, szczypiorek, rabarbar, szparag Fym 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 2 miesiące kapusta głowiasta biała, kalafior Galigan 240 EC * r. oksyfluorofen 240 g/l G + L 0,1 1,5 2 4 tygodnie cebula z siewu, kapusta głowiasta biała i czerwona, kapusta włoska Gallant Super 104 EC haloksyfop-p 104 g/l L 1 2 miesiące marchew, cebula Gallup 60 SL glifosat 60 g/l L 5 5 dni zwalcza perz i inne chwasty Gallup Premium 60 Gallup Special 60 Gallup TF 60 4 po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Glifocyd 60 SL glifosat 60 g/l L 1,5 2 5 dni przed wschodami kukurydzy Glifostar 60 SL 5 4 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Glifto 60 SL Glifto Duo 60 SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu, a 5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Glyfos 60 SL glifosat 60 g/l L 1,5 2 5 dni przed wschodami kukurydzy 5 zwalczają perz i inne chwasty Glifoherb 60 SL 4 Glyfoflash Super 60 SL 60 g/l 4 Glyphoflash Xtra 450 SL 450 g/l 2,4,2 po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni Goal 480 SC oksyfluorofen 480 g/l G + L 0,05 0,5 2 4 tygodnie cebula z siewu i z dymki, kapusta głowiasta biała i czerwona, kapusta włoska, kalafior Golden Clopyralid 00 SL chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 6 8 tygodni cebula z siewu Goltix 00 SC metamitron 00 g/l G + L miesiące burak ćwikłowy Goltix-S 00 SC 2 4 Gransol 480 SL bentazon 480 g/l L 2,5 b. krótki fasola, groch jadalny zielony i na suche nasiona,, Grapan Extra 40 EC chizalofop-p- 40 g/l L 0,8 2 6 tygodni cebula, groch, marchew -tefurylowy Harfur * r. rimsulfuron 25% L 0,0 0,06 miesiące Harrier 295 ZC linuron + chlomazon 250 g/l + 45 g/l G 1,5 2 9 miesięcy groch, marchew, Helosate Plus 450 SL glifosat 450 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Hoder 00 SL chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 4 miesiące cebula z siewu Horse 06 SE florasulam + 2,4-D 6,25 g/l + 00 g/l L 0,6 10 tygodni kukurydza CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 15

160 CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Hufiec 500 SC linuron 500 g/l G + L 2 2 miesiące Huragan Extra 60 SL glifosat 60 g/l L 5 5 dni zwalcza perz i inne chwasty Huragan Nowy 60 SL 4 po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Ipiron 450 SC linuron 450 g/l G + L miesiące marchew, Jatagan 5 WG tritosulfuron g/kg + L 0,2 2 miesiące kukurydza dikamba 500 g/kg Jet-Pey 0 EC peimetalina 0 g/l G + L 5 4 miesiące cebula z siewu i z dymki, kukurydza Kak-Piral 00 SL chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 4 miesiące cebula z siewu Katamaran 60 SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni cebula, marchew, pietruszka, por z siewu, 5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Kileo 400 SL glifosat + 2,4-D 240 g/l g/l Kiler 60 SL glifosat 60 g/l 5 L 4 10 dni zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni Kilof 480 EC chlomazon 480 g/l G 0,1 0,25 9 miesięcy fasola, groch, marchew, ogórek, King 06 SE florasulam + 2,4-D Klinik 60 SL Klinik Duo 60 SL Klinik Max 60 SL Klinik 60 SL Klinik Duo 60 SL Klinik Max 60 SL Kosmik 60 SL Koyote 60 SL Kojot 06 SE florasulam + 2,4-D 6,25 g/l + 00 g/l L 0,6 10 tygodni kukurydza glifosat 60 g/l L dni przed wschodami cebuli 6,25 g/l + 00 g/l 4 zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem 4 upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni L 0,6 10 tygodni kukurydza Lamaster 60 SL glifosat 60 g/l L 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Lentagran 45 WP pirydat 45% L 1,5 1,66 b. krótki cebula i por z siewu, kapusta głowiasta z rozsady Zastosowanie małoobszarowe (M) brokuł, kalafior i kapusta brukselska z rozsady, kukurydza cukrowa, koper ogrodowy Leopard Extra 05 EC chizalofop-p- -etylowy 50 g/l L 0,5 6 tygodni cebula z siewu, cebula nasienna, kapusta głowiasta biała i czerwona, Linur 450 SC linuron 450 g/l G + L 0,5 2 2 miesiące groch, marchew, pietruszka, por, seler korzeniowy i naciowy, kukurydza cukrowa, Linurex 500 SC linuron 500 g/l G + L 0,5 1,9 2 miesiące groch na suche nasiona, marchew, pietruszka, seler korzeniowy, kukurydza, Lontrel 00 SL chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 6 8 tygodni cebula z siewu Lontrel 2 SG * r. chlopyralid 20 g/l L 0, 0, tygodni burak ćwikłowy Lumax 5,5 SE terbutyloazyna + mezotrion + S-metolachlor 18,5 g/l +,5 g/l + 12,5 g/l G + L,5 4 4 miesiące kukurydza Madrigal 60 SL glifosat 60 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni 158 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

161 Maestro 0 WG metrybuzyna 0% G + L 0,5 0,5 4 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) pomidor Mambo 25 WG rimsulfuron 25% L 0,02 0,06 miesiące 0,02 0,05 pomidor Marker 60 SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu a zwalczanie perzu właściwego i innych chwastów wiosną, przed siewem lub sadzeniem roślin Mechlor 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 b. krótki kapusta głowiasta biała, kalafior Metazachlor 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 2 miesiące kapusta głowiasta biała, kalafior Metazanex 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 2 miesiące kapusta głowiasta biała, kalafior Metron 00 SC metamitron 00 g/l G + L 2 4 b. krótki burak ćwikłowy Miecz 25 WG rimsulfuron 25% L 0,0 0,06 miesiące * r. Mistral 0 WG metrybuzyna 0% G + L 0,5 0,5 4 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) pomidor Mocarz 5 WG dikamba + tritosulfuron Muskato 06 SE florasulam + 2,4-D Mustang 06 SE florasulam + 2,4-D 50% + 25% 6,25 g/l + 00 g/l 6,25 g/l + 00 g/l L 0,2 2 miesiące kukurydza L 0,6 10 tygodni kukurydza L 0,6 10 tygodni kukurydza Nightjar C 450 SC linuron 450 g/l G + L 0,5 2 2 miesiące groch, kukurydza cukrowa, marchew, pietruszka, seler korzeniowy i naciowy, por, Zastosowanie małoobszarowe (M) szparag Nokaut 5 WG dikamba + tritosulfuron 50% + 25% L 0,2 2 miesiące kukurydza Nuflon 450 SC linuron 450 g/l G + L miesiące groch na suche nasiona, marchew, Nufosate 60 SL glifosat 60 g/l L dni przed wschodami cebuli 4 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Pantera 040 EC chizalofop-p- 40 g/l L 0,8 2 6 tygodni cebula, groch, marchew -tefurylowy Peigan 0 EC peimetalina 0 g/l G + L 5 4 miesiące cebula z siewu, cebula z dymki, kukurydza Zastosowanie małoobszarowe (M) cebula szalotka z siewu, czosnek, por z siewu Perenal 104 EC haloksyfop-p 104 g/l L 1 2 miesiące marchew, cebula Pilarou 60 SL glifosat 60 g/l L 4 10 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Pilot 10 EC chizalofop-p- -etylowy 10% L 0,5 1,25 6 tygodni marchew, Pilot Max 10 EC chizalofop-p- -etylowy 10% L 0,4 1 6 tygodni 0,4 1,5 cebula z siewu, marchew Piorun 60 SL glifosat 60 g/l L 5 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Plateen 41,5 WG flufenacet + metrybuzyna 1,5% + 24% G 2 4 miesiące Proman 500 SC metobromuron 500 g/l G 4 2 miesiące Pro-Rimsulfuron 25 WG rimsulfuron 25% L 0,0 0,06 miesiące * r. CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 159

162 CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Racer 250 EC flurochloridon 250 g/l G 2 4 miesiące marchew, pasternak, pietruszka, seler, Rambo 60 SL glifosat 60 g/l L 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Ramzes 25 WG rimsulfuron 25% L 0,02 0,06 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) pomidor Reactor 60 CS chlomazon 60 g/l G 0,2 0,25 9 miesięcy Realchemie Bentazon SL bentazon 480 g/l L 1,25 b. krótki groch zielony i na suche nasiona, fasola, Rego 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 2 miesiące kapusta głowiasta biała, kalafior Rima rimsulfuron 25% L 0,0 0,06 miesiące * r. Rimel 25 SG rimsulfuron 25% L 0,06 miesiące Rincon 25 SG rimsulfuron 25% L 0,06 miesiące Rofosat Agro 60 SL glifosat 60 g/l L 1,5 2 5 dni przed wschodami kukurydzy 2 4 zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem Rofosat 60 SL Rosate 60 SL 5 upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni Rouup 60 SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu, a Rouup 60 Plus 1,25 2,5 2 5 dni przed wschodami kukurydzy i a 1,25 1,8 przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu Rouup 60 SL Rouup 60 Plus 5 2,5 6 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Rouup Active 60 glifosat 60 g/l L 1,5 2 dni przed wschodami cebuli z siewu i kukurydzy 1, 4 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Rouup Flex 480 glifosat 480 g/l L 1,125 1,5 dni przed wschodami cebuli z siewu 1,5 2,25 przed wschodami kukurydzy 2 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych lub wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Rouup Max 2 glifosat 680 g/kg L 0,5 2 5 dni przed wschodami cebuli i pora z siewu, rzepy, brukwi, a 0,5 2,5 przed wschodami szparaga 0,5 2,5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni 160 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

163 Rouup TransEnergy 450 SL glifosat 450 g/l L 0,5 1,5 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki, pora z siewu 1 2 przed wschodami kukurydzy, a 2 5 zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni Rouup Ultra 60 SL 60 g/l 4 Rumak 06 SE florasulam + 2,4-D 6,25 g/l 00 g/l L 0,6 10 tygodni kukurydza Select Super 120 EC kletodym 120 g/l L 0, dni cebula z siewu, marchew, kapusta głowiasta z rozsady, Sencor Liquid 600 SC metrybuzyna 600 g/l G + L 0, tygodni marchew, pomidor z rozsady, Zastosowanie małoobszarowe (M) szparag Shado 00 SC sulkotrion 00 g/l G + L 1 1,5 4 5 tygodni kukurydza Shado 00 SC + Successor 600 EC sulkotrion + petoksamid Siłacz 5 WG dikamba + tritosulfuron 00 g/l g/l 50% + 25% G + L 1 1,5 2 miesiące kukurydza L 0,2 2 miesiące kukurydza Sniper SL glifosat 60 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze roślin uprawnych, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych Songhai 00 SL chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 6 8 tygodni cebula z siewu Spectrum Plus peimetalina + dimetenamid-p Stallion 6 SC peimetalina + chlomazon 250 g/l + 212,5 g/l g/l + 0 g/l G + L 4 4 miesiące kukurydza G 1,5 5 miesięcy groch, Stefes Cleaner 60 SL glifosat 60 g/l L 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Stomp 0 EC peimetalina 0 g/l G + L 5 4 miesiące cebula z siewu, cebula z dymki, kapusta głowiasta z rozsady, Stomp 400 SC peimetalina 400 g/l G + L 4 4 miesiące kukurydza, Stomp Aqua 455 CS peimetalina 455 g/l G + L 1,1,5 miesiące cebula z siewu, marchew, groch zielony Zastosowanie małoobszarowe (M) bób, brokuł, cebula z siewu (dawki dzielone), cebula z dymki i z rozsady, chrzan, czosnek, eywia, groch na suche nasiona, kalafior, kalarepa, kapusta głowiasta (biała i czerwona), kapusta włoska i brukselska, jarmuż uprawiane z rozsady, kapusta głowiasta z siewu, koper ogrodowy, kukurydza cukrowa; marchew (dawki dzielone), pasternak (pojedynczo i dawki dzielone), pietruszka korzeniowa i naciowa, por z siewu i z rozsady, rabarbar, roszponka, sałata, seler korzeniowy, naciowy i listkowy, szczypiorek, szparag Successor 600 EC petoksamid 600 g/l G + L 2 2 miesiące kukurydza Successor T 550 SE petoksamid + terbutyloazyna Successor Tx 48,5 SE petoksamid + terbutyloazyna 00 g/l g/l 00 g/l + 18,5 g/l L 2, miesiące kukurydza L 2 4 b. krótki kukurydza Successor Pro 600 EC petoksamid 600 g/l G + L 2 4 tygodnie kukurydza Sulcogan 00 SC sulkotrion 00 g/l G + L 1,5 4 5 tygodni kukurydza Sulkorn 00 SC sulkotrion 00 g/l G + L 1,5 4 5 tygodni kukurydza Szogun 10 EC chizalofop-p- -etylowy 100 g/l L 0,4 1,5 6 tygodni cebula, marchew, CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 161

164 CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Szpada 480 EC chlomazon 480 g/l G 0,15 0,25 9 miesięcy fasola, groch, marchew, ogórek, Taifun 60 SL glifosat 60 g/l L -4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Targa 10 EC chizalofop-p- -etylowy 10% L 0,4 1,5 6 tygodni cebula, marchew, Targa Super 05 EC * r. Targa Super 05 EC chizalofop-p- -etylowy chizalofop-p- -etylowy 5% L 0,5 5 6 tygodni cebula z siewu, czosnek, kapusta głowiasta, marchew, pietruszka, por z siewu i z rozsady, seler, 50 g/l L 2 2,5 6 tygodni marchew, Tartan Super 60 SL glifosat 60 g/l L 4 5 dni zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny uprawnej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych Tenet 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 2 miesiące kapusta głowiasta biała, kalafior Titus 25 WG rimsulfuron 25% L 0,02 0,06 miesiące Zastosowanie małoobszarowe (M) pomidor jednorazowe lub w dawkach dzielonych Torinka SL glifosat 60 g/l L 2 5 dni przed wschodami cebuli, marchwi, pietruszki i pora z siewu, a 5 zwalcza perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, Touchdown Premium 60 SL 4 przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni; Torinka SL także wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Traxor 600 EC petoksamid 600 g/l G + L 2 2 miesiące kukurydza Trivko fluazyfop-p -butylowy 125 g/l L 0,5 2 8 tygodni Zastosowanie małoobszarowe (M) bób, burak ćwikłowy, burak liściowy (botwinka), cebula z siewu, z rozsady i z dymki, szalotka, cebula na zielony szczypior, czosnek, chrzan, cykoria sałatowa (odmiany białe i czerwone), fasola szparagowa, fasola na świeże i na suche nasiona, groch zielony cukrowy (na strąki) oraz na suche i świeże nasiona, jarmuż, marchew, pasternak, pietruszka korzeniowa i naciowa, por z siewu i z rozsady, rabarbar, rzodkiew, rzodkiewka, seler korzeniowy i naciowy, sałata głowiasta, eywia, szczypiorek, szpinak, szparag Trustee Hi-Activ SL glifosat 490 g/l L 2,9, 5 dni zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem Trustee Xtra 450 SL 450 g/l 2,4,2 upraw pożniwnych od sierpnia do późnej jesieni Tuberon 0 WG metrybuzyna 00 g/kg G + L 0,2 0,5 4 miesiące Vesuvius glifosat 60 g/l L 2 5 dni cebula, marchew, pietruszka, por z siewu, 1 2 zwalczanie perzu właściwego i innych chwastów wiosną, przed siewem lub sadzeniem roślin Vival 60 SL glifosat 60 g/l L 4 5 dni zwalczają perz i inne chwasty po zbiorze rośliny przedplonowej, przed rozpoczęciem upraw pożniwnych od połowy sierpnia do późnej jesieni Vivei 00 SL chlopyralid 00 g/l L 0, 0,4 6 8 tygodni cebula z siewu Wing P 462,5 EC peimetalina + dimetenamid-p 250 g/l + 212,5 g/l G + L 4 4 miesiące kukurydza 162 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

165 Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL bentazon 480 g/l L 1,25 b. krótki groch zielony i na suche nasiona, fasola, Xitlog 00 SC metamitron 00 g/l G + L 4 b. krótki burak ćwikłowy Yellow Hammer 0 EC peimetalina 0 g/l G + L 5 4 miesiące cebula z siewu i z dymki, kukurydza Zapora Liquid 455 CS peimetalina 455 g/l G + L 2,5,5 miesiące cebula z siewu, marchew, groch jadalny zielony Zatem 500 SC metazachlor 500 g/l G + L 2 2 miesiące kapusta głowiasta biała, kalafior (M) stosowanie środka ochrony roślin w uprawach i zastosowaniach małoobszarowych odpowiedzialność za skuteczność działania i fitotoksyczność środka ochrony roślin stosowanego w uprawach małoobszarowych ponosi wyłącznie jego użytkownik. * Okres na zużycie istniejących zapasów środka ochrony roślin dla unieszkodliwiania, przechowywania i stosowania. ** Sposób działania na chwasty: G doglebowe herbicyd działa przez kiełki i korzenie chwastów, L nalistne herbicyd działa przez liście i części nadziemne chwastów, G + L herbicyd działa przez korzenie i liście. *** Zakres dawek podano orientacyjnie; dokładną dawkę i termin stosowania należy ustalić na podstawie szczegółowych zaleceń zamieszczonych w etykiecie środka ochrony roślin. ATLAS Chwastów roślin rolniczych, sadowniczych i warzywnych ogłoszenie wydawcy CHWASTY/WYKAZ HERBICYDÓW Autor: Adam Paradowski Objętość: 208 stron Oprawa: twarda Cena: 65 zł tel zamowienia@hortpress.com Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 16

166 Grupy chemiczne herbicydów według HRAC (Herbicide Resistance Action Committee) CHWASTY/GRUPY CHEMICZNE Grupa chemiczna pod względem mechanizmu działania Grupa chemiczna Substancja czynna Nazwa halowa środka ochrony roślin 1 2 GRUPA A inhibitory funkcjonowania karboksylazy acetylo-coa /ACCazy/ propachizafop Agil-S 100 EC, Bosiak 100 EC Pochodne kwasu arylofenoksypropionowego fluazyfop-p-butylowy Fusilade Forte 100 EC, Trivko Leopard Extra 05, Pilot 10 EC, Pilot Max 10 EC, Szogun 10 EC, Targa 10 EC, (grupa FOP ) chizalofop-p-etylowy Targa Super 05 EC chizalofop-p-tefurylowy Grapan Extra 40 EC, Pantera 040 EC Pochodne kwasu propionowego haloksyfop-p Gallant Super 104 EC, Perenal 104 EC Cykloheksanodiony cykloksydym Focus Ultra 100 EC (grupa DYM ) kletodym Centurion Plus 120 EC, Select Super 120 EC GRUPA B inhibitory funkcjonowania syntazy acetolaktanowej /ALS/ Pochodne sulfonylomocznika rimsulfuron Egzekutor 25 SG, Harfur, Mambo 25 WG, Miecz 25 WG, Pro-Rimsulfuron 25 WG, Ramzes 25WG, Rima, Rimel 25 SG, Rincon 25 SG, Titus 25 WG GRUPA B inhibitory funkcjonowania syntazy acetolaktanowej /ALS/ + GRUPA O działanie podobne do auksyny roślinnej kwasu iolilooctowego /IAA/ Pochodne sulfonylomocznika + pochodne kwasu benzoesowego Triazolopirimidyny + kwasy fenoksykarboksylowe tritosulfuron + dikamba florasulam + 2,4-D Jatagan 5 WG, Mocarz 5 WG, Nokaut 5 WG, Siłacz 5 WP Deresz 06 SE, Diablo 06 SE, Dresz 006 SE, Eguo 06 SE, Feniks 06 SE, Horse 06 SE, King 06 SE, Kojot 06 SE, Muskato 06 SE, Mustang 06 SE, Rumak 06 SE GRUPA C1 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II Triazyny terbutyloazyna Click 500 SC Domino 00 SC, Goltix 00 SC, Goltix-S 00 SC, Metron 00 SC, Xitlog metamitron 00 SC Triazinony Aurelit 0 WG, Buzzin, Citation, Maestro 0 WG, Mistral 0 WG, Sencor metrybuzyna Liquid 600 SC, Tuberon 0 WG GRUPA C1 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II + GRUPA F inhibitory biosyntezy karotenoidów /nieznane miejsce działania/ Triazinony + izoksazolidinony metrybuzyna + chlomazon Avatar 295 ZC GRUPA C1 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II + GRUPA K inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach /VLCFA/ Triazinony + oksyacetamidy metrybuzyna + flufenacet Plateen 41,5 WG GRUPA C1 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II + GRUPA N inhibitory syntezy lipidów /nie wynikające z inhibicji ACCazy jak grupa A/ Fenylokarbaminiany (C1) + fenylokarbaminiany (C1) + uracyle (C1) + pochodne benzofuranu (N) fenmedifam + desmedifam + lenacyl + etofumesat Betanal MaxxPro 209 OD GRUPA C1 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II + GRUPA F2 inhibitory biosyntezy karotenoidów na poziomie 4-hydroksyfenylo-pyruwato-dwuoksygenazy /4-HPPD/ + GRUPA K inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach /VLCFA/ Triazyny + trójketony + chloroacetamidy Pochodne mocznika Pochodne mocznika + izoksazolidinony Benzotiodiazinony terbutyloazyna + mezotrion + Lumax 5,5 SE s-metolachlor GRUPA C2 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II Afalon Dyspersyjny 450 SC, Aflex Super 450 SC, Datura 500 SC, Dongola linuron 450 SC, Hufiec 500 SC, Ipiron 450 SC, Linur 450 SC, Linurex 500 SC, Nightjar C 450 SC, Nuflon 450 SC metobromuron Proman 500 SC GRUPA C2 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II + GRUPA F inhibitory biosyntezy karotenoidów /nieznane miejsce działania/ linuron + Harrier 295 ZS chlomazon GRUPA C inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II Agro Bentazon 480 SL, Basagran 480 SL, Gransol 480 SL, Realchemie bentazon Bentazon SL, Wolof A 480 SL, Wolof B 480 SL, Wolof C 480 SL Fenylopirydazyny pyridat Lentagran 45 WP GRUPA C inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II + GRUPA B inhibitory funkcjonowania syntazy acetolaktanowej /ALS/ Benzotiodiazinony + imidazolinony bentazon + imazamoks Corum 502,4 SL GRUPA E inhibitory oksydazy protoporfyrinogenowej /PPO/ Dwufenyloetery oksyfluorofen Agat 480 SC, Flurofen 480 SC, Fluron 480 SC, Galigan 240 EC, Goal 480 SC GRUPA F1 inhibitory biosyntezy karotenoidów na poziomie funkcjonowania desaturazy fotonowej /PDS/ Pochodne pyrolidonu flurochloridon Racer 250 EC 164 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

167 1 2 GRUPA F2 inhibitory biosyntezy karotenoidów na poziomie 4-hydroksyfenylo-pyruwato-dwuoksygenazy /4-HPPD/ Trójketony sulkotrion Shado 00 SC, Sulcogan 00 SC, Sulcorn 00 SC GRUPA F inhibitory biosyntezy karotenoidów /nieznane miejsce działania/ Clomate 60 CS, Clomaz 6 CS, Comma 60 CS, Comma 480 EC, Izoksazolidinony chlomazon Kilof 480 EC, Reactor 60 CS, Szpada 480 SC GRUPA F inhibitory biosyntezy karotenoidów /nieznane miejsce działania/ + GRUPA K1 inhibitory tworzenia mikrotubuli Izoksazolidinony + dwunitroaniliny Pochodne glicyny (aminofosfoniany) Pochodne glicyny + kwasy fenoksykarboksylowe Dwunitroaniliny Dwunitroaniliny + chloroacetamidy chlomazon + Stallion 6 SC peimetalina GRUPA G inhibitory syntezy kwasu 5-eopirogrono--fosfoszikimowego /EPSP/ Acomac, Agenor 450 SL, Agrofarm Glyfosat 60 SL, Agrosar 60 SL, Ardee Super 60 SL, Atut Bis 60 SL, Avans Prermium 60 SL, Azymut 60 SL, Barclay Barbarian 60 SL, Barclay Barbarian Super 60 SL, Barclay Barbarian Xtra 450 SL, Barclay Gallup Super 60 SL, Barclay Gallup Xtra 450 SL, Boom Efekt 60 SL, Bros Zwalcza Chwasty i Korzenie Glifosat 60 SL, Charger, Clayton Rhizeup SL, Cordian 450 SL, Dominator 60 SL, Dominator Green 60 SL, Dominator HL 480 SL, Envision 450 SL, Etna 60 SL, Figaro 60 SL, Filar 60 SL, Gallup 60 SL, Gallup Premium 60, Gallup Special 60, Gallup TF 60, Glifocyd 60 SL, Glifoherb 60 SL, Glyfos 60 SL, Glifostar 60 SL, Glifto 60 SL, Glifto glifosat Duo 60 SL, Glyfoflash Super 60 SL, Glypoflash Xtra 450 SL, Helosate Plus 450 SL, Huragan Extra 60 SL,Huragan Nowy 60 SL, Katamaran 60 SL, Kiler 60 SL, Klinik 60 SL, Klinik Duo 60 SL, Klinik Max 60 SL, Kosmik 60 SL, Koyote 60 SL, Lamaster 60 SL, Madrigal 60 SL, Marker 60 SL, Nufosate 60 SL, Pilarou 60 SL, Piorun 60 SL, Rambo 60 SL, Rofosat 60 SL, Rofosat Agro 60 SL, Rosate 60 SL, Rouup Active 60 SL, Rouup 60 SL, Rouup 60 Plus, Rouup Flex 480, Rouup Max 2, Rouup Ultra 60 SL, Rouup TransEnergy 450 SL, Sniper SL, Stefes Cleaner 60 SL, Taifun 60 SL, Tartan Super 60 SL, Torinka SL, Touchdown Premium 60 SL, Trustee Xtra 450 SL, Trustee Hi-Activ SL, Vesuvius, Vival 60 SL GRUPA G inhibitory syntezy kwasu 5-eopirogrono--fosfoszikimowego /EPSP/ + GRUPA O działanie podobne do auksyny roślinnej kwasu iolilooctowego /IAA/ glifosat + Kileo 400 SL 2,4-D GRUPA K1 inhibitory tworzenia mikrotubuli Activus 400 SC, Jet-Pey 0 EC, Peigan 0 EC, Stomp 0 EC, peimetalina Stomp 400 SC, Stomp Aqua 455 CS, Yellow Hammer 0 EC, Zapora Liquid 455 CS GRUPA K1 inhibitory tworzenia mikrotubuli + GRUPA K inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach /VLCFA/ peimetalina + dimetenamid-p Spectrum Plus, Wing P 462,5 EC GRUPA K2 inhibitory mitozy/orientacji mikroubuli Karbaminiany chloroprofam Alliacine 400 EC, Criptic 400 EC GRUPA K inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach /VLCFA/ s-metolachlor Dual Gold 960 EC Chloroacetamidy metazachlor Fuego 500 SC, Fym 500 SC, Mechlor 500 SC, Metazachlor 500 SC, Metazanex 500 SC, Rego 500 SC, Tenet 500 SC, Zatem 500 SC petoksamid Successor 600 EC, Succesor Pro 600 EC, Traxor 600 EC GRUPA K inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach /VLCFA/ + nieklasyfikowane Chloroacetamidy + nieklasyfikowany metazachlor + chinomerak Butisan Star 416 SC GRUPA K inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach /VLCFA/ Acetamidy napropamid Devrinol 450 SC GRUPA K inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych o długich łańcuchach /VLCFA/ + GRUPA C1 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II Chloroacetamidy + triazyny petoksamid + terbutyloazyna Successor T 550 SE, Successor Tx 48,5 SE GRUPA N inhibitory syntezy lipidów /nie wynikające z inhibicji ACCazy jak grupa A/ Tiokarbaminiany prosulfokarb Boxer 800 EC GRUPA N inhibitory syntezy lipidów /nie wynikające z inhibicji ACCazy jak grupa A/ + GRUPA C1 inhibitory fotosyntezy na poziomie fotosystemu II Tiokarbaminiany + triazinony prosulfokarb + metrybuzyna Arcade 880 EC GRUPA O działanie podobne do auksyny roślinnej kwasu iolilooctowego /IAA/ Kwasy fenoksykarboksylowe MCPB Butoxone M 400 SL Pochodne kwasu pyridinokarboksylowego chlopyralid Pochodne kwasu benzoesowego dikamba Dicash Cliophar 00 SL, Effigo, Golden Clopyralid 00 SL, Hoder 00 SL, Kak-Piral 00 SL, Lontrel 00 SL, Lontrel 2 SG, Songhai 00 SL, Vivei 00 SL CHWASTY/GRUPY CHEMICZNE Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 165

168 Terminy i dawki stosowania herbicydów Termin stosowania herbicydów Nazwa środka Dawka na ha Zwalczane chwasty ZWALCZANIE PERZU I INNYCH CHWASTÓW w okresie poprzedzającym uprawę roślin Uwagi CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW W okresie lata i jesieni w zespole upraw pożniwnych, po zbiorze przedplonu od połowy sierpnia do późnej jesieni Acomac Agrofarm Glyfosat 60 SL Azymut 60 SL Barclay Barbarian 60 SL Boom Efekt 60 SL Bros Zwalcza Chwasty i Korzenie Glifosat 60 SL Clayton Rhizeup SL Etna 60 SL Figaro 60 SL Gallup 60 SL Glifto 60 SL Glifto Duo 60 SL Huragan Extra 60 SL Katamaran 60 SL Marker 60 SL Piorun 60 SL Rofosat 60 SL Rouup 60 SL Torinka SL Vesuvius Filar 60 SL Glifocyd 60 SL Glyfos 60 SL Kiler 60 SL Lamaster 60 SL Rambo 60 SL Rosate 60 SL Stefes Cleaner 60 SL Ardee Super 60 SL Agenor 450 SL Agrosar 60 SL Atut Bis 60 SL Avans Premium 60 SL Barclay Barbarian Super 60 SL Barclay Gallup Super 60 SL Charger Cordian Dominator 60 SL Dominator Green 60 SL Gallup Premium 60 Gallup Special 60 Gallup TF 60 Glifoherb 60 SL Glifostar 60 SL Glyfoflash Super 60 SL Helosate Plus 450 SL Huragan Nowy 60 SL Kileo 400 SL Klinik 60 SL Klinik Duo 60 SL Klinik Max 60 SL Kosmik 60 SL Koyote 60 SL Madrigal 60 SL Nufosate 60 SL Pilarou 60 SL Rouup Ultra 60 SL Sniper SL Taifun 60 SL Tartan Super 60 SL Touchdown Premium 60 SL Vival 60 SL 5 l 4 5 l 5 l 5 l 4 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l -4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l Środki w wymienionych dawkach służą głównie do zwalczania perzu, a także wielu innych chwastów rocznych i wieloletnich. Niektóre gatunki (np. mlecz polny, mniszek pospolity, szczawie) wymagają wyższych dawek, wyszczególnionych w etykietach stosowania. W czasie zabiegu chwasty powinny być po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokości co najmniej cm, (10 25 cm), jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokość, a chwasty dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Chwasty we wcześniejszych fazach wzrostu też mogą być skutecznie zniszczone. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Po zbiorze rośliny uprawnej, przed zastosowaniem środka nie wykonywać żadnych zabiegów uprawowych. Dawki podane w tabeli zalecane są w ilości wody l/ha (Agenor 450 SL, Cordian 450 SL, Helosate Plus 450 SL w ilości wody l/ha; Glifostar 60 SL, Kosmik 60 SL w ilości wody l/ha; Atut Bis 60 SL, Dominator Green 60 SL, Marker 60 SL, Taifun 60 SL w ilości wody l/ha; Lamaster 60 SL, Rambo 60 SL, Rosate 60 SL, Stefes Cleaner 60 SL w ilości wody 200 l/ha). W celu obniżenia dawki (zwykle do l/ha) lub poprawienia skuteczności działania do cieczy użytkowej można dodawać siarczan amonowy w ilości 4 5 kg/ha (dawka wody l/ha) lub stosować środki w l wody na ha wykonując opryskiwanie przy użyciu rozpylaczy drobnokroplistych. Z dodatkiem siarczanu amonowego zaleca się stosować: Barclay Barbarian 60 SL, Bros Zwalcza Chwasty i Korzenie, Glifosat 60 SL, Charger, Dominator Green 60 SL, Gallup 60 SL, Huragan Extra 60 SL, Klinik 60 SL, Klinik Max 60 SL, Klinik Duo 60 SL, Kosmik 60 SL, Nufosate 60 SL, Piorun 60 SL, Rofosat 60 SL w dawce l/ha w ilości wody l/ha, oraz Glifostar 60 SL w dawce l/ha w ilości wody l/ha. W celu zwiększenia efektywności niższej dawki Charger, Klinik 60 SL, Klinik Duo 60 SL, Klinik Max 60 SL i Nufosate 60 SL można stosować w dawce l/ha, z dodatkiem adiuwanta Mediator Max w dawce 0, l/ha. Środki: Acomac, Azymut 60 SL, Clayton Rhizeup SL, Etna 60 SL, Figaro 60 SL, Glifto 60 SL, Glifto Duo 60 SL, Katamaran 60 SL, Rouup 60 SL, Torinka SL i Vesuvius można stosować w dawce l/ha z dodatkiem adiuwanta AS 500 SL w dawce 1 2 l/ha. Zabiegi uprawowe można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, najlepiej po 2 tygodniach. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Nie zalegają w glebie, są szybko rozkładane przez mikroorganizmy glebowe. Wyższe dawki środków stosować w okresie chłodnej pogody, szczególnie w przypadku silnego zachwaszczenia perzem. Po użyciu przed zbiorem zbóż środków, których substancją czynną jest glifosat, w celu ułatwienia zbioru i jednocześnie zniszczenia chwastów, słomy nie wykorzystywać do uprawy roślin pod osłonami (szklarnie, tunele foliowe). 166 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

169 W okresie lata i jesieni w zespole upraw pożniwnych, po zbiorze przedplonu od połowy sierpnia do późnej jesieni cd. Wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin Bezpośrednio po siewie, przed wschodami bobu (BBCH 00 0) Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: od fazy 2. liścia bobu (BBCH od 12) Drugi zabieg: co najmniej dni po pierwszym zabiegu Barclay Barbarian Xtra 450 SL Barclay Gallup Xtra 450 SL Dominator HL 480 SL Envision 450 SL Glyphoflash Xtra 450 SL Rofosat Agro 60 SL Rouup 60 Plus Rouup Active 60 SL Rouup Flex 480 Rouup Max 2 Rouup TransEnergy 450 SL Trustee Hi-Activ SL Trustee Xtra 450 SL Acomac + adiuwant AS 500 SL Azymut 60 SL + Adiuwant AS 500 SL Clayton Rhizeup SL + adiuwant AS 500 SL Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL+ adiuwant AS 500 SL Marker 60 SL + adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SL Rouup Active 60 SL Rouup Flex 480 Rouup Max 2 Torinka SL + adiuwant AS 500 SL Vesuvius + adiuwant AS 500 SL 2,4,2 l 2,4,2 l l 2,5 5 l 2,4,2 l 2 4 l 2,5 6 l 1, 4 l 2 l 0,5 2,5 l 2 5 l 2,9, l 2,4,2 l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l 2,25 l 0,5 2,5 kg l l l l Środki w wymienionych dawkach służą głównie do zwalczania perzu, a także wielu innych chwastów rocznych i wieloletnich. Niektóre gatunki (np. mlecz polny, mniszek pospolity, szczawie) wymagają wyższych dawek, wyszczególnionych w etykietach stosowania. Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a chwasty dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Chwasty we wcześniejszych fazach wzrostu też mogą być skutecznie zniszczone. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. BÓB Datura 500 SC 0,9 1,5 l Jednoroczne, głównie dwuliścienne, w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Corum 502,4 SL (M) + adiuwant Dash HC Corum 502,4 SL (M) + adiuwant Dash HC 0,625 l + 1 l 0,625 l + 1 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne do fazy 2 4 liści. Po zbiorze rośliny uprawnej, przed zastosowaniem środka nie wykonywać żadnych zabiegów uprawowych. Aby uzyskać wysoką skuteczność, wiosną nie wykonywać uprawy roli lub ograniczyć ją do włókowania. Środki stosować w ilości wody l/ha. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Zabiegi uprawowe, siew lub sadzenie można rozpocząć, gdy na chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. Wiosną po mechanicznym zniszczeniu chwastów i uprawie roli, do zwalczania chwastów w fazie liścieni i pierwszych liści można zastosować dawki obniżone, zalecane w cebuli, marchwi i innych warzywach uprawianych z siewu, np. Etna 60 SL 2 l, Torinka 60 SL 2 l/ha. Do zwalczania chwastów, włącznie z desykacją roślin okrywowych (np. mieszanka żyta ozimego z wyką, gorczycą i in.), w których planowany jest bezpośredni siew lub sadzenie, herbicydy stosować nie później niż na 2 tygodnie przed siewem lub sadzeniem. Siew lub sadzenie wykonać po całkowitym zaschnięciu chwastów i niszczonych roślin. Zdesykowane rośliny można również rozdrobnić mechanicznie. Nie stosować po skiełkowaniu bobu i przy siewie płytszym niż 4 6 cm. Stosować na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować środka na glebach lekkich piaszczystych, torfowych lub potorfowych, ze względu na możliwość uszkodzenia rośliny uprawnej lub słabe działanie. Gwałtowne opady deszczu po zabiegu mogą spowodować uszkodzenia bobu wskutek przemieszczania się środka do strefy korzeniowej roślin. Karencja 90 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Niższe dawki środka stosować na glebach lżejszych a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Nie stosować w temp. powyżej 22 o C i poniżej 10 o C. Środek zalecany w zastosowaniach małoobszarowych. Należy go stosować w mieszaninie z adiuwantem Dash HC, w dawce nie większej niż 1,0 l/ha. W przypadku konieczności wcześniejszej likwidacji plantacji, na polu potraktowanym środkiem można uprawiać rośliny, dla których jest zalecany. Karencja 5 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 16

170 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Od fazy 2. liścia bobu do fazy 5 pędów bocznych (BBCH 12 25) Po wykształceniu co najmniej dwóch liści (BBCH 12) do fazy widocznych 9 lub więcej międzywęźli bobu (BBCH 9), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Po wykształceniu przez bób co najmniej 2 liści (BBCH od 12 1), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Corum 502,4 SL (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC 1,25 l + 1 l 1 2 l 1 l + 1 l 4 l 2 l + 2 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne do fazy 2 4 liści. Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Nie stosować w temp. powyżej 22 o C i poniżej 10 o C. Środek zalecany w zastosowaniach małoobszarowych. Należy go stosować w mieszaninie z adiuwantem Dash HC w dawce nie większej niż 1,0 l/ha. W przypadku konieczności wcześniejszej likwidacji plantacji, na polu potraktowanym środkiem można uprawiać rośliny, dla których jest zalecany. Karencja 5 dni. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 28 dni. Stosować nie później, niż przed ukazaniem się pierwszego pąka kwiatowego na zewnątrz liści (BBCH 50). Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawy mechanicznej przez 1 miesiąc. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 5 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Środek w dawce,0 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 5 dni. 168 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

171 BROKUŁ W uprawie brokułu chwasty można też niszczyć mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne narzędzia umożliwiają usuwanie chwastów w międzyrzędziach i w rzędach roślin. Brokuł można też uprawiać w glebie mulczowanej czarną folią lub włókniną, które chronią przed wschodami chwastów. Środki zalecane dla warzywach kapustowatych (kalafior, kapusta głowiasta) nie są dopuszczone do stosowania w uprawie brokułu. Przed sadzeniem rozsady Acomac + adiuwant AS 500 SL Azymut 60 SL + adiuwant AS 500 SL Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL + adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SL Rouup Active 60 SL Rouup Flex 480 Rouup Max 2 Torinka SL + adiuwant AS 500 SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat l l l l l l l l l l l l l l l l l 2,25 l 0,5 2,5 kg l l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a chwasty dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Chwasty we wcześniejszych fazach wzrostu też mogą być skutecznie zniszczone. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Stosować głównie w uprawie z letniego terminu sadzenia. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Stosować w ilości wody l/ha, można też użyć w mniejszej ilości l/ha. Po wiosennej uprawie roli, do zwalczania chwastów w fazie liścieni i pierwszych liści można użyć dawki obniżone, zalecane w cebuli, marchwi i innych warzywach uprawianych z siewu. Zabiegi uprawowe lub sadzenie można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. Do zwalczania chwastów włącznie z desykacją roślin okrywowych (np. mieszanka żyta ozimego z wyką, gorczyca i inne), w których planowane jest bezpośrednie sadzenie, opryskiwanie należy wykonać nie później niż na 2 tygodnie przed sadzeniem. Sadzenie wykonać po całkowitym zaschnięciu chwastów i niszczonych roślin. Zdesykowane rośliny można rozdrobnić mechanicznie przed sadzeniem brokułu. Jeżeli właściwości gleby na to pozwalają, rozsadę można sadzić bezpośrednio w zamierające chwasty, bez uprawy gleby. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW reklama Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 169

172 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Po przyjęciu się rozsady, do fazy 6 liści właściwych (BBCH do 16) 1 tygodnie po posadzeniu rozsady, tj. od początku fazy 4. liścia do końca fazy 6. liścia właściwego, na chwasty nie starsze niż 4 liście właściwe (BBCH 16) Po siewie, przed wschodami najlepiej w 1 dni po siewie (BBCH 00 0) Metoda dawek dzielonych I. Pierwszy zabieg: po wytworzeniu liścieni, do fazy 2 4 liści buraka (BBCH 10 ) Drugi zabieg: po 10 dniach, do fazy 8 liści buraka (BBCH do 18) 2 opryskiwania II. Pierwszy zabieg: po wytworzeniu liścieni, do fazy 8 liści buraka (BBCH 10 18) Drugi zabieg: po 5 dniach Trzeci zabieg: po 5 dniach opryskiwania Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp Aqua 455 CS (M) Lentagran 45 WP (M) Domino 00 SC Goltix 00 SC Goltix-S 00 SC Metron 00 SC Xitlog 00 SC Goltix-S 00 SC Goltix 00 SC lub Domino 00 SC Metron 00 SC Xitlog 00 SC Goltix-S 00 SC Goltix 00 SC lub Domino 00 SC Metron 00 SC Xitlog 00 SC,5 l 1,5 1,66 kg Jednoroczne chwasty dwuliścienne do fazy 2 4 liści właściwych. BURAK ĆWIKŁOWY 4 l 4 5 l 4 l 4 l 4 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l Roczne dwuliścienne, w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy liścieni. Betanal MaxxPro 209 OD (M) 1,25 1,5 l Większość rocznych dwuliściennych, od fazy wschodów i liścieni do fazy 2 liści właściwych. Betanal MaxxPro 209 OD (M) Betanal MaxxPro 209 OD (M) 1,25 1,5 l 1,25 1,5 l Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Nie stosować w uprawach pod osłonami. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jeśli zabieg wykonywany jest w temp. powyżej 25 o C lub rośliny mają słabą powłokę woskową. Jednak nie wpływa to na plonowanie. Karencja 5 dni. Najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2 4 liści, powodując ich zasychanie i zamieranie. Środek stosować, gdy liście rośliny uprawnej mają dobrze wykształconą warstwę woskową najlepiej po 2 dniach pogodnych. W przypadku słabej ochrony woskowej możliwe jest wystąpienie wodnistych plam na liściach, które przemijają. Nie stosować na rośliny mokre, chore lub uszkodzone oraz w warunkach stresowych dla roślin uprawnych. Środek działa lepiej w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody. W przypadku silnego zachwaszczenia wskazane jest zastosowanie wyższej z zalecanych dawek. W razie wcześniejszej likwidacji plantacji opryskiwanej Lentagranem 45 WP, po wykonaniu uprawy przedsiewnej, można uprawiać wszystkie rośliny. Wykonać maksymalnie 1 zabieg w sezonie. Zalecana ilość wody l/ha. Strefa ochrony organizmów wodnych: 10 m, a roślin niebędących celem działania środka: m. Karencja 42 dni. Opryskiwać na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować w okresie kiełkowania buraków, w czasie suszy oraz przy temperaturze niższej niż 10 o C i przed spodziewanym deszczem. Środki można ponownie użyć po wschodach buraka w dawce l/ha. Karencja nie dotyczy. Goltix-S 00 SC, Metron 00 SC i Xitlog 00 SC w drugim zabiegu można stosować do dni po pierwszym zabiegu. Metoda dawek dzielonych zapewnia skuteczniejsze zniszczenie chwastów, w porównaniu z zabiegiem jednorazowym, wymaga jednak ścisłego przestrzegania terminów zabiegów, zwłaszcza pierwszego, a także odpowiednich faz rozwojowych chwastów w czasie zabiegu. Środków zawierających metamitron nie stosować w temperaturze powyżej 25 C i niższej niż 10 C (najlepiej w C). Najlepiej stosować podczas wilgotnej, ciepłej pogody, na suche rośliny na co najmniej 6 godzin przed spodziewanym deszczem. Karencja nie dotyczy. Środek stosować w temperaturze powietrza o C. Wyższą dawkę stosować przy silnym zachwaszczeniu plantacji lub w przypadku dużej liczby gatunków średnio wrażliwych (np. rdesty) i na glebach cięższych. Środka nie stosować: na rośliny mokre; w okresie południowych upałów i silnego nasłonecznienia; w ilości wody większej niż 00 l/ha; łącznie z roztworem saletrzano-mocznikowym (RSM), siarczanu amonowego lub w kombinacji z płynnymi mikronawozami. Środek częściowo ogranicza zachwaszczenie wtórne. Ciepła i wilgotna pogoda przyspiesza działanie środka. Chłodna i pochmurna pogoda po wykonaniu zabiegu spowolnia działanie środka, ale jego docelowa skuteczność pozostaje nie zmieniona. Nie stosować w burakach przerywanych lub uprawianych na sprzedaż w pęczkach (na botwinę). Karencja nie dotyczy. 10 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

173 Od fazy liścieni do 2 4 liści buraka (BBCH 10 ) Od fazy liścieni do czasu zakrycia przez buraka 90% międzyrzędzi (BBCH 10 8) Od 2 liści buraka, po wschodach chwastów jednoliściennych, do czasu, gdy burak zakryje nie więcej niż 50% międzyrzędzi (BBCH 12 5) Goltix 00 SC Goltix-S 00 SC Domino 00 SC Metron 00 SC Goltix-S 00 SC lub Goltix 00 SC lub Domino 00 SC lub Metron 00 SC lub Xitlog 00 SC + adiuwant Olbras 88 EC 4 5 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l 4 l + 1,5 l Lontrel 2 SG 0, l + 0,28 l (II zabieg) Roczne dwuliścienne, w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Niektóre wrażliwe, intensywnie rosnące chwasty dwuliścienne (np. rumianowate, ostrożeń polny, mlecz zwyczajny), od fazy 2 liści właściwych do fazy rozety. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie stosować w temp. niższej niż 10 C i wyższej niż 25 C oraz tuż przed spodziewanym deszczem. Gdy środki stosowano po siewie buraka, ich dawka po wschodach nie powinna przekraczać l/ha. Środki z adiuwantem Olbras 88 EC stosuje się w celu obniżenia dawki lub do niszczenia chwastów zaawansowanych we wzroście. Karencja nie dotyczy. Środka nie stosować w temp. powietrza poniżej 8 C i powyżej 25 C; w czasie nadmiernej suszy; przed i po nocnych przymrozkach. Wykonać jeden zabieg, a gdy głównym chwastem na plantacji jest ostrożeń polny można wykonać 2 zabiegi: pierwszy w dawce 0, kg/ha, na ostrożeń w fazie 4 6 liści, drugi po 4 tygodniach, w dawce 0,28 kg/ha. Całkowita dawka środka nie może przekroczyć 0,42 kg/ha. Skuteczność zwalczania chwastów rumianowatych może być osłabiona, jeżeli w okresie wykonywania zabiegu wystąpi susza, a ostrożenia polnego, jeżeli miała miejsce uprawa pola 2 tygodnie przed lub po zabiegu. Karencja nie dotyczy. Lontrel 2 SG stosować do r. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. W przypadku wykonywania przerywki buraków, środek stosować przed przerywką, jeżeli można ją opóźnić o 2 tygodnie lub po przerywce, gdy chwasty prosowate pojawiły się ponownie i znajdują się w fazie 4 6 liści. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Nie stosować w burakach przerywanych lub uprawianych na sprzedaż w pęczkach (na botwinę). Fusilade Forte 150 EC można też stosować w buraku liściowym, w dawce 0, 1,25 l/ha, do zwalczania rocznych chwastów jednoliściennych i samosiewów zbóż. Zabieg należy wykonać od fazy liści buraka (BBCH 1), do momentu zakrycia przez roślinę nie więcej, niż 50% międzyrzędzi. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja burak ćwikłowy 49 dni, burak liściowy 42 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Książki dla profesjonalistów ogłoszenie wydawcy Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 11

174 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Od 2 liści buraka, po wschodach chwastów jednoliściennych, do czasu, gdy burak zakryje nie więcej niż 50% międzyrzędzi (BBCH 12 5) Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 01) Metoda dawek dzielonych I. Pierwszy zabieg: bezpośrednio po siewie cebuli Drugi zabieg: po wschodach, po przejściu fazy flagi i ukazaniu się 1. liścia właściwego (BBCH 11 16) II. Pierwszy zabieg: bezpośrednio po siewie cebuli Drugi zabieg: po wschodach, po przejściu fazy flagi i ukazaniu się 1. liścia właściwego (BBCH 11 ) Trzeci zabieg: w fazie 4 6 liści cebuli (BBCH 16) Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Jet-Pey 0 EC Peigan 0 EC Stomp Aqua 455 CS Stomp 0 EC Yellow Hammer 0 EC Zapora Liquid 455 CS CEBULA z siewu 5 l 5 l 2,5,5 l 5 l 5 l 2,5,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp Aqua 455 CS (M) 1,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stomp Aqua 455 CS (M) Stomp Aqua 455 CS (M) Stomp Aqua 455 CS (M) Stomp Aqua 455 CS (M) 1,5 l 1,2 l 1,1 l 1,2 l Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Środek w dawce,0 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Nie stosować w burakach przerywanych lub uprawianych na sprzedaż w pęczkach (na botwinę). Trivko można też stosować w buraku liściowym, dawce 0,5 1,5 l/ha, do zwalczania rocznych chwastów jednoliściennych i samosiewów zbóż. Zabieg należy wykonać od fazy liści (BBCH 1), do momentu zakrycia przez roślinę nie więcej, niż 50% międzyrzędzi. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja burak ćwikłowy 49 dni, burak liściowy 42 dni. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych i zalanych wodą, a także przy siewie płytszym niż 2 cm. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Niższe dawki środków stosować na glebach lżejszych, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środki stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Mogą powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu cebuli, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Strefa ochrony organizmów wodnych: Stomp 0 EC i Stomp Aqua 455 CS 20 m, pozostałe m. Strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: Stomp Aqua 455 CS 1 m, Stomp 0 EC 5 m. Karencja nie dotyczy. Stosować na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Po zastosowaniu środka mogą wystąpić przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu cebuli, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Uszkodzenia pojawiają się głównie, gdy zabieg wykonywany jest w temp. powyżej 25 C lub gdy powłoka woskowa jest cienka. Metoda I: odstęp między pierwszym a drugim zabiegiem powinien wynosić od 2 do 8 tygodni. Metoda II: odstęp między pierwszym a drugim zabiegiem powinien wynosić od 2 do 8 tygodni, a między drugim a trzecim zabiegiem od 1 do 6 tygodni. Łączna dawka środka w każdej z metod nie może przekroczyć,5 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów tym środkiem w sezonie wegetacyjnym. Stomp Aqua 455 CS w dawkach dzielonych zaleca się jedynie na lekkich i bardzo lekkich glebach, piaszczystych glebach, przy dużej ilości opadów. Karencja 42 dni. 12 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

175 dni przed wschodami cebuli (BBCH 05 0) Po przejściu fazy zgiętego kolanka, w odpowiedniej fazie wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH od 12) Acomac Azymut Charger Clayton Rhizeup SL Etna 60 SL Figaro 60 SL Glifto 60 SL Glifto Duo 60 SL Katamaran 60 SL Klinik 60 SL Klinik Duo 60 SL Nufosate 60 SL Rouup 60 SL Rouup Active 60 SL Rouup 60 Plus Rouup Flex 480 Rouup Max 2 Rouup TransEnergy 450 SL Torinka SL Vesuvius 2 l 2 l 1 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 1 2 l 1 2 l 1 2 l 2 l 1,5 2 l 1,25 1,8 l 1,125 1,5 l 0,5 kg 0,5 1,5 l 2 l 2 l Większość chwastów w czasie wschodów i wcześnie po wschodach. Leopard Extra 05 EC 0,5 1 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do końca fazy krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 6 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Gallant Super 104 EC Perenal 104 EC 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. 0,5 l 0,5 l 1 l 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy, samosiewy zbóż, wyczyniec polny) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Wiechlina roczna, perz właściwy w fazie 4 8 liści. Nie stosować na bardzo lekkich glebach piaszczystych i przy siewie płytszym niż 2 cm. Można stosować po wcześniej użytych herbicydach (np. Stomp 0 EC). Wyższe z zalecanych dawek stosować, gdy większość chwastów znajduje się już w fazie liścieni. Po opryskiwaniu najlepiej nie wykonywać zabiegów mechanicznych. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Dawki środka można obniżyć o 20 25%, dodając adiuwant, np. Atpolan 80 EC 0,6 l/ha lub Olbras 88 EC 1,5 l/ha. W warunkach długotrwałej suszy środek stosować z adiuwantem, bez obniżania dawki. Do niszczenia samosiewów zbóż stosować w dawce 0, 1,0 l/ha, owsa głuchego i życicy w dawce 1,0 1,5 l/ha. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawy mechanicznej przez miesiąc. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Cebula nasienna termin zabiegu dostosować do fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych. Karencja 0 dni. Stosować do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18). Można stosować w cebuli uprawianej na zielony szczypior, jeśli zachowany jest okres karencji. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja uprawa na zbiór cebul 28 dni; uprawa na zielony szczypior 42 dni. Środków nie stosować w temp. poniżej 8 C i powyżej 2 C, po nocnych przymrozkach oraz przed spodziewanymi przymrozkami. Środki wnikają do wnętrza chwastów, najpóźniej w ciągu godziny od zastosowania. Opady deszczu po tym okresie nie obniżają ich skuteczności. W warunkach silnego uwilgotnienia gleby część środków może być dodatkowo wchłaniana przez korzenie chwastów. Całkowite zniszczenie chwastów następuje w 2 tygodnie od zastosowaniu środka. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyśpieszają działanie środków. Chłodna pogoda opóźnia działanie środków, ale nie obniża ich skuteczności. W warunkach długotrwałej suszy skuteczność działania środków w stosunku do perzu może ulec obniżeniu. Środki stosować nie częściej niż 1 raz na 2 lata. Cebula nasienna termin zabiegu dostosować do fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych. Karencja 28 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 1

176 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po przejściu fazy zgiętego kolanka, w odpowiedniej fazie wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH od 12) Od fazy, gdy wyraźnie widoczny jest 1. liść właściwy do fazy 9 lub więcej liści (BBCH 11 19) Po przejściu fazy zgiętego kolanka, nie wcześniej niż od fazy flagi (BBCH 12) do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Po przejściu fazy flagi, na początku ukazywania się pierwszego liścia właściwego, gdy siewki cebuli mają 5 6 cm wysokości (BBCH 10 ) Po wschodach, gdy pierwszy liść właściwy ma wysokość co najmniej cm, do 5. liścia cebuli (BBCH 11 ) Targa Super 05 EC Targa 10 EC Pilot Max 10 EC Szogun 10 EC 1 l 0,4 0,5 l 0,4 0,5 l 0,4 0,5 l 1,0 1,5 l 1,0 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku krzewienia. Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do pełni krzewienia. Perz w fazie 2 6 liści właściwych (do wysokości ok. 20 cm). Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Alliacine 400 EC Criptic 400 EC 5 l 6 l Roczne, głównie dwuliścienne i niektóre jednoliścienne w fazie kiełkowania i wschodów. Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 o C. Do zwalczania samosiewów zbóż Targa Super 05 EC można stosować w dawce 0,5 1,0 l/ha, a pozostałe w dawce 0,5 0,4 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie, ale nie obniżają skuteczności środków. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środków. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania wymienionych środków. Karencja Targa Super 05 EC 0 dni; Targa 10 EC, Pilot Max 10 EC i Szogun 10 EC 42 dni. Targa Super 05 EC stosować do r. Można stosować w cebuli uprawianej na zielony szczypior, jeśli zachowany jest okres karencji. Nie stosować bezpośrednio po wschodach cebuli i w fazie kolanka. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja uprawa na zbiór cebul 28 dni; uprawa na zielony szczypior 42 dni. Alliacine 400 EC stosować od fazy 1. do końca fazy 4. liścia (BBCH 11 ). Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C i przy wysokiej wilgotności powietrza. Najlepiej stosować jako uzupełnienie herbicydów użytych przed wschodami cebuli. Opryskiwać, gdy rośliny cebuli są suche, nieuszkodzone, a szczypior ma dobrze wykształconą warstewkę woskową, najlepiej po 2 dniach słonecznych. Na glebach lżejszych, o mniejszej zawartości próchnicy dawka środka nie powinna przekraczać 4,0 l/ha. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, o niskiej zawartości próchnicy. Karencja nie dotyczy. Najlepiej stosować od fazy 1 2 liści cebuli. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem środka Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Środka nie stosować w uprawie na wczesny zbiór ze szczypiorem (sprzedaż pęczkowa). Karencja cebula do spożycia bezpośrednio po zbiorze 5 dni; na zbiór w pełni wykształconych suchych cebul do przechowywania nie dotyczy. 14 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

177 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 15

178 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Metoda dawek dzielonych I. Pierwszy zabieg: po przejściu fazy flagi i ukazaniu się pierwszego liścia właściwego do fazy, gdy siewki cebuli mają 5 6 cm wysokości (BBCH 10 ) Drugi zabieg: 5 dni po pierwszym zabiegu Trzeci zabieg: 5 dni po drugim zabiegu Czwarty zabieg: 5 dni po trzecim zabiegu 4 opryskiwania II. Pierwszy zabieg: po przejściu fazy flagi i ukazaniu się pierwszego liścia właściwego, do fazy gdy siewki cebuli mają 5 6 cm wysokości (BBCH 10 ) Drugi zabieg: 5 dni po pierwszym zabiegu 2 opryskiwania III. Pierwszy zabieg: w fazie 1 liścia właściwego cebuli (BBCH 11) Drugi zabieg: 5 dni po pierwszym zabiegu Trzeci zabieg: 5 dni po drugim zabiegu opryskiwania W fazie 1 2 liści cebuli (BBCH 11 12) Criptic 400 EC 1,5 l Roczne, głównie dwuliścienne w fazie kiełkowania i wschodów. Criptic 400 EC Criptic 400 EC Criptic 400 EC Criptic 400 EC Criptic 400 EC Criptic 400 EC + Galigan 240 EC Criptic 400 EC + Galigan 240 EC Criptic 400 EC + Galigan 240 EC Jet-Pey 0 EC Peigan 0 EC Stomp Aqua 455 CS Stomp 0 EC Yellow Hammer 0 EC Zapora Liquid 455 CS 1,5 l 1,5 l 1,5 l l l 1 l + 0,1 l 1 l + 0,1 l 1 l + 0,1 l 4 l 4 l 2,5,5 l 4 l 4 l 2,5,5 l Roczne, głównie dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania i wschodów do pierwszej pary liści właściwych. Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C i przy wysokiej wilgotności powietrza. Środek najlepiej stosować jako uzupełnienie herbicydów użytych przed wschodami cebuli. Opryskiwać, gdy rośliny cebuli są suche, nieuszkodzone, a szczypior ma dobrze wykształconą warstewkę woskową, najlepiej po 2 dniach słonecznych. Środka Criptic 400 EC nie stosować na glebach bardzo lekkich o niskiej zawartości próchnicy. Zabieg tym herbicydem najlepiej wykonać przed wschodami chwastów, najpóźniej na początku wschodów. Karencja nie dotyczy. Nie stosować w temp. powyżej 2 C, przy wysokiej wilgotności powietrza oraz na glebach bardzo lekkich, o niskiej zawartości próchnicy. Środki stosować jako uzupełnienie po wcześniej użytych herbicydach doglebowych (bezpośrednio po siewie). Stosować gdy chwasty znajdują się w fazie wschodów i liścieni. Mieszaninę stosuje się w celu poszerzenia zakresu zwalczanych gatunków chwastów. Po zabiegach mogą wystąpić przemijające uszkodzenia cebuli w postaci placowych odbarwień liści, nekrotycznych plam i wykładania szczypioru. W warunkach utrudniających tworzenie warstwy woskowej, sprzyjających wystąpieniu uszkodzeń (np. opady deszczu), w 1 dzień przed zabiegiem mieszaniną Galigan 240 EC + Criptic 400 EC można zastosować adiuwant Protector w dawce 0,4 l/ha, który ogranicza pobieranie herbicydów przez cebulę i może wpływać na zmniejszenie uszkodzeń. Karencja nie dotyczy. Galigan 240 EC stosować do r. Stosować na powierzchnię wolną od chwastów lub kilka dni po pieleniu, jako uzupełnienie środków stosowanych doglebowo, przed wschodami cebuli. Niższe dawki stosować na glebach lżejszych, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środki stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Strefa ochrony organizmów wodnych: Stomp 0 EC, Stomp Aqua 455 CS i Zapora Liquid 455 CS 20 m, pozostałe m. Strefa ochrony dla roślin niebędących celem działania środka: Stomp Aqua 455CS i Zapora Liquid 455 CS 1 m, Stomp 0 EC 5 m. Karencja nie dotyczy. 16 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

179 Od fazy 1 2 liści cebuli, w odpowiedniej fazie wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH od 11 12) Od fazy 1 2 liści cebuli, w odpowiedniej fazie wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH od 11 18) Metoda dawek dzielonych I. Pierwszy zabieg: w fazie 1 2 liści cebuli (BBCH 11 12) Drugi zabieg: w fazie 4 liści cebuli (BBCH ) Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC Centurion Plus 120 EC Select Super 120 EC 0,6 l 0,6 l 1,25 1,5 l 1,25 1,5 l 0,8 l 0,8 l 2 l 2 l Roczne jednoliścienne od fazy liści do końca krzewienia. Perz wysokości cm, gdy rośliny wykształciły co najmniej 6 liści. Roczne chwasty jednoliścienne np. prosowate, owies głuchy, samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Perz w fazie 4 6 liści. Boxer 800 EC (M) 2 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 2 l Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 o C i podczas długotrwałej suszy. Do zwalczania samosiewów zbóż stosować w dawce 0,5 0, l/ha. Chwasty dwuliścienne można zwalczać herbicydami na co najmniej dni przed lub dni po użyciu środka. Perz można zwalczać metodą dawek dzielonych: 2 razy po 0,6 l/ha w odstępie 12 dni. Deszcz lub deszczowanie wykonane godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Plantacje nasienne opryskiwać po wschodach, do chwili, gdy pędy nasienne osiągną wysokość cm. Karencja 0 dni. Chwasty dwuliścienne można zwalczać chemicznie na co najmniej dni przed lub w co najmniej dni po użyciu środka. Nie wykonywać uprawy mechanicznej na dni przed i w dni po zastosowaniu środka. Nie zbierać szczypioru z plantacji traktowanej środkiem. Plantacje nasienne opryskiwać w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych. Karencja 56 dni. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych dla roślin uprawnych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijające objawy fitotoksyczności. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja cebula do spożycia bezpośrednio po zbiorze 5 dni; na zbiór w pełni wykształconych suchych cebul do przechowywani nie dotyczy. reklama CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Nowy herbicyd o bardzo szerokim zastosowaniu, między innymi w uprawie cebuli herbicyd selektywny do stosowania po wschodach rośliny uprawnej szeroka rejestracja do ochrony wielu gatunków warzyw dobre działanie w zróżnicowanych warunkach pogodowych bezpieczny dla roślin uprawnych Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na zwroty i symbole (oznaczenia) ostrzegawcze oraz zalecane środki ostrożności zamieszczone i opisane na etykiecie produktu. Syngenta Ze środków Polska ochrony Sp. roślin z o.o., należy ul. Szamocka korzystać z zachowaniem 8, Warszawa, bezpieczeństwa. tel.: Przed (22) 2 użyciem , środka fax: trzeba (22) 2 zapoznać , się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 1

180 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW II. Pierwszy zabieg: w fazie 1 2 liści cebuli (BBCH 11 12) Drugi zabieg: 5 dni po pierwszym zabiegu Trzeci zabieg: 5 dni po drugim zabiegu opryskiwania III. Pierwszy zabieg: w fazie 1 2 liści cebuli (BBCH 11 12) Drugi zabieg: 10 dni po pierwszym zabiegu Trzeci zabieg: 10 dni po drugim zabiegu opryskiwania IV. Pierwszy zabieg: w fazie 2 liści cebuli (BBCH 12) Drugi zabieg: po 10 dniach 2 opryskiwania V. Pierwszy zabieg: w fazie 2 liści cebuli (BBCH 12) Drugi zabieg: po 10 dniach 2 opryskiwania VI. Pierwszy zabieg: w fazie 2 liści cebuli (BBCH 12) Drugi zabieg: 10 dni po pierwszym zabiegu Trzeci zabieg: 10 dni po drugim zabiegu opryskiwania W fazie 4 liści cebuli (BBCH 1 ) Galigan 240 EC 0,1 l Roczne, głównie dwuliścienne, od fazy liścieni do pierwszej pary liści właściwych. Galigan 240 EC 0,1 l Galigan 240 EC Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC Galigan 240 EC Galigan 240 EC Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC + Lontrel 00 SL Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC + Lontrel 00 SL Agat 480 SC lub Goal 480 SC lub Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC + Lontrel 00 SL Agat 480 SC Flurofen 480 SC Fluron 480 SC Goal 480 SC Galigan 240 EC 0,1 l 0,05 l 0,05 l 0,05 l 0,25 l 0, l 0,1 l 0,15 l 0,05 l 0,05 l 0,05 l 0,05 l + 0,1 l 0,05 l 0,05 l 0,05 l 0,05 l + 0,15 l 0,05 l 0,05 l 0,05 l 0,05 l + 0,15 l 0,25 l 0,25 l 0,25 l 0,25 l 0,5 l Roczne, głównie dwuliścienne, od fazy liścieni do pierwszej pary liści właściwych oraz niektóre dwuliścienne wrażliwe na Lontrel 00 SL, od fazy 2 liści do fazy rozety. Roczne, głównie dwuliścienne, od wschodów do wysokości 5 cm. Dawki 0,1 0, l/ha (dla formy użytkowej 240 EC) i 0,05 0,15 l/ha (dla formy 480 EC) stosować tylko na bardzo małe chwasty, w fazie liścieni do fazy 1 pary liści, uzupełniająco po wcześniej użytych innych herbicydach. Nie opryskiwać w temperaturze powyżej 2 C i przy wysokiej wilgotności powietrza. Opryskiwać tylko, gdy szczypior ma dobrze wykształconą warstewkę woskową, na rośliny suche, najlepiej po 4 dniach pogodnych. Środki mogą powodować placowe odbarwianie liści, plamy nekrotyczne, skręcanie i wykładanie szczypioru, jednak objawy te z czasem zanikają. Zaleca się opryskiwanie niskociśnieniowe. W warunkach utrudniających tworzenie warstwy woskowej, sprzyjających wystąpieniu uszkodzeń (np. przedłużające się opady), w 1 dzień przed zabiegiem środkami Galigan 240 EC, Goal 480 SC, Agat 480 SC, Flurofen 480 SC lub Fluron 480 SC można zastosować adiuwant Protector w dawce 0,4 l/ha, który ogranicza pobieranie herbicydów przez cebulę i może wpływać na zmniejszenie uszkodzeń. Goal 480 SC zaleca się stosować z dodatkiem adiuwantów, np. Olbras 88 EC (1,5 l/ha), Silwet Gold (stężenie 0,15%), w celu poprawy skuteczności działania lub na chwasty w starszych niż zalecane fazach rozwojowych. Szczypior cebuli do konsumpcji można zbierać po dniach od ostatniego zabiegu. Herbicydy w dawkach dzielonych skuteczniej niszczą chwasty, zwłaszcza gatunki średnio wrażliwe, niż w jednym zabiegu w pełnej dawce. Przy trzykrotnym opryskiwaniu co 5 dni, chwastobójcze działanie jest na ogół skuteczniejsze niż co 10 dni. Mieszaniny z herbicydem Lontrel 00 SL stosować w celu poszerzenia zakresu zwalczanych gatunków chwastów. Zaleca się je zwłaszcza, gdy na plantacji występują chwasty wrażliwe na Lontrel 00 SL (np. rumianowate, ostrożeń). Karencja nie dotyczy. Galigan 240 EC stosować do r. Stosować tylko w przypadku niemożności wykonania zabiegu w dawkach dzielonych. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C i przy wysokiej wilgotności powietrza. Opryskiwać tylko, gdy szczypior ma dobrze wykształconą warstewkę woskową, na rośliny suche, najlepiej po 4 dniach pogodnych. W warunkach utrudniających tworzenie warstwy woskowej, sprzyjających wystąpieniu uszkodzeń (np. przedłużające się opady), w 1 dzień przed zabiegiem tymi herbicydami można zastosować adiuwant Protector w dawce 0,4 l/ha, który ogranicza pobieranie środków przez cebulę i może wpływać na zmniejszenie uszkodzeń. Szczypior do konsumpcji można zbierać po dniach od ostatniego zabiegu. Przy silnym zachwaszczeniu Goal 480 SC stosować od fazy liści cebuli, a po dwóch tygodniach zabieg można powtórzyć, gdy chwasty nie zostały zniszczone po pierwszym zabiegu. Lepiej jednak tego unikać, ponieważ wzrasta stopień uszkodzenia szczypioru. Karencja nie dotyczy. Galigan 240 EC stosować do r. 18 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

181 Od fazy liści cebuli, na chwasty nie starsze niż 4 liście właściwe (BBCH od 1) W fazie liści cebuli (BBCH 1) Lentagran 45 WP 1,5 1,66 kg Jednoroczne chwasty dwuliścienne do fazy 2 4 liści właściwych. W fazie 4 liści cebuli (BBCH 1 ) Cliophar 00 SL Effigo Golden Clopyralid 00 SL Hoder 00 SL Kak-Piral 00 SL Lontrel 00 SL Songhai 00 SL Vivei 00 SL Grapan Extra 40 EC Pantera 040 EC 0, 0,4 l 0, 0,4 l 0, 0,4 l 0, 0,4 l 0, 0,4 l 0, 0,4 l 0, 0,4 l 0, 0,4 l 0,8 1,5 l 0,8 1,5 l 1,5 2 l 1,5 2 l Niektóre wrażliwe chwasty dwuliścienne, od fazy 2 liści do fazy rozety. Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz w fazie 4 10 liści, wysokość cm. CEBULA z dymki Najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2 4 liści, powodując ich zasychanie i zamieranie. Środek stosować, gdy liście rośliny uprawnej mają dobrze wykształconą warstwę woskową, najlepiej po 2 dniach pogodnych. Nie stosować na rośliny mokre, chore lub uszkodzone oraz w warunkach stresowych dla roślin uprawnych. Środek działa lepiej w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody. Na cebuli odmiany Sochaczewska może początkowo powodować lekkie chlorozy liści, jednak są to objawy przemijające, nie mające wpływu na plon. W razie wcześniejszej likwidacji plantacji opryskiwanej Lentagranem 45 WP, po wykonaniu uprawy przedsiewnej można uprawiać wszystkie rośliny. Strefa ochrony organizmów wodnych: 10 m. Strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: m. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temp. poniżej 12 C i powyżej 2 C. Stosować tylko wówczas, gdy na plantacji występują chwasty wrażliwe np. ostrożeń polny. Środki w wyższej dawce stosować, gdy chwasty rumianowate są w późniejszej fazie rozwojowej. Środki mogą powodować lekkie chlorozy, przejściowe skręcanie i wykładanie szczypioru. Objawy te mijają po około 2 tygodniach i nie mają wpływu na plon cebuli. Preparatów najczęściej używa się do punktowego opryskiwania ostrożenia i mleczy, tylko w miejscach występowania tych chwastów. Można stosować przy użyciu mazaka w stężeniu 0,1 0,15%, co odpowiada dawce 0, 0,5 l/ha w 20 l wody. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C oraz w okresie długotrwałej suszy. Chłodna i bezdeszczowa pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Opady deszczu po 6 godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Karencja 0 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Do 5 dni po sadzeniu (BBCH 00 06) Agat 480 SC Flurofen 480 SC Fluron 480 SC Goal 480 EC 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Szczypior cebuli tuż po wschodach może wykazywać przemijające odbarwienia, żółknięcia, zwłaszcza po użyciu maksymalnej zalecanej dawki. Karencja nie dotyczy. Jet-Pey 0 EC Peigan 0 EC Stomp 0 EC Stomp Aqua 455 CS (M) Yellow Hammer 0 EC 4 5 l 4 5 l,5 l 4 5 l 4 5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Opryskiwać na glebę wilgotną. Na glebach lżejszych stosować niższe dawki środków, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środki stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Strefa ochrony organizmów wodnych: Stomp 0 EC i Stomp Aqua 455 CS 20 m, pozostałe m. Strefa ochrony dla roślin niebędących celem działania środka: Stomp Aqua 455CS 1 m, Stomp 0 EC 5 m. Karencja nie dotyczy. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 19

182 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach cebuli i chwastów jednoliściennych, niezależnie od fazy rozwojowej rośliny uprawnej (BBCH od 11) Po dniach od sadzenia (BBCH 12 ), do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Po dniach od sadzenia (BBCH 12 ), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych, do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Gallant Super 104 EC Perenal 104 EC 0,5 l 0,5 l 1 l 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy, samosiewy zbóż, wyczyniec polny) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Wiechlina roczna, perz właściwy w fazie 4 8 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Środka nie stosować w temp. powietrza poniżej 8 C i powyżej 2 C, po nocnych przymrozkach oraz przed spodziewanymi przymrozkami. Środek wnika do wnętrza chwastów najpóźniej w ciągu godziny od zastosowania. Opady deszczu po tym okresie nie obniżają jego skuteczności. W warunkach silnego uwilgotnienia gleby część środka może być dodatkowo wchłaniana przez korzenie chwastów. Całkowite zniszczenie chwastów następuje w 2 tygodnie po zastosowaniu środka. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyśpieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. W warunkach długotrwałej suszy skuteczność działania środka w stosunku do perzu może ulec obniżeniu. Środek można stosować nie częściej niż 1 raz na 2 lata. Karencja 28 dni. Stosować do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18). Można stosować w cebuli uprawianej na zielony szczypior, jeśli zachowany jest okres karencji. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja uprawa na zbiór cebul 28 dni; uprawa na zielony szczypior 42 dni. Można stosować w cebuli uprawianej na zielony szczypior, jeśli zachowany jest okres karencji. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja uprawa na zbiór cebul 28 dni; uprawa na zielony szczypior 42 dni. 180 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

183 Po wschodach, w fazie 1 4 liści cebuli, najpóźniej do ukazania się 5. liścia (BBCH 11 ) po dniach po sadzeniu rozsady lub dymki Po wschodach, przy wysokości roślin 5 10 cm, od fazy 1 2 liści właściwych cebuli (BBCH 11 12) W 5 10 dni po sadzeniu, gdy rozsada w czasie sadzenia ma 1 2 liście właściwe (BBCH od 11 12) Po sadzeniu, w fazie 1 4 liści cebuli, najpóźniej do ukazania się 5. liścia (BBCH 11 ) Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Jet-Pey 0 EC Peigan 0 EC Stomp 0 EC Yellow Hammer 0 EC Stomp Aqua 455 CS (M) 4 l 4 l 4 l 4 l,5 l Niektóre jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. CEBULA z rozsady Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Niektóre jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. W cebuli z dymki najwcześniej stosować po upływie dniu od sadzenia. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Środka nie stosować w uprawie na wczesny zbiór ze szczypiorem (sprzedaż pęczkowa). Karencja cebula do spożycia bezpośrednio po zbiorze 5 dni; na zbiór w pełni wykształconych suchych cebul do przechowywania nie dotyczy. Stosować na powierzchnię wolną od chwastów lub kilka dni po pieleniu. Nie stosować na lekkich, piaszczystych glebach. Opryskiwać na glebę wilgotną. Na glebach lżejszych stosować niższe dawki środków, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środki stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Strefa ochrony organizmów wodnych: Stomp 0 EC 20 m, pozostałe m. Strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: Stomp 0 EC 5 m. Karencja nie dotyczy. Środek ma zastosowanie małoobszarowe. Stosować na powierzchnię wolną od chwastów lub kilka dni po pieleniu. Nie stosować na lekkich, piaszczystych glebach. Opryskiwać na glebę wilgotną. Na glebach lżejszych stosować niższe dawki środków, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja nie dotyczy. Najwcześniej stosować po upływie dniu od sadzenia. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Środka nie stosować w uprawie na wczesny zbiór ze szczypiorem (sprzedaż pęczkowa). Karencja cebula do spożycia bezpośrednio po zbiorze 5 dni; na zbiór w pełni wykształconych suchych cebul do przechowywania nie dotyczy. ogłoszenie wydawcy CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 181

184 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po przyjęciu się rozsady cebuli i po wschodach chwastów, niezależnie od fazy rozwojowej rośliny uprawnej (BBCH od 12 1) Po dniach od sadzenia (BBCH 12 ), do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Po dniach od sadzenia (BBCH 12 ), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych, do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Gallant Super 104 EC Perenal 104 EC 0,5 l 0,5 l 1 l 1 l Roczne jednoliścienne (np. chwastnica jednostronna, owies głuchy, samosiewy zbóż, wyczyniec polny) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Wiechlina roczna oraz perz właściwy w fazie 4 8 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Środków nie stosować w temp. powietrza poniżej 8 C i powyżej 2 C, po nocnych przymrozkach oraz przed spodziewanymi przymrozkami. Środki wnikają do wnętrza chwastów najpóźniej w ciągu godziny od zastosowania. Opady deszczu po tym okresie nie obniżają ich skuteczności. W warunkach silnego uwilgotnienia gleby część środków może być dodatkowo wchłaniana przez korzenie chwastów. Całkowite zniszczenie chwastów następuje w 2 tygodnie po zastosowaniu środka. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyśpieszają działanie środków. Chłodna pogoda opóźnia działanie środków, ale nie obniża ich skuteczności. W warunkach długotrwałej suszy skuteczność działania środka w stosunku do perzu może ulec obniżeniu. Środki można stosować nie częściej niż 1 raz na 2 lata. Karencja 28 dni. Można stosować w cebuli uprawianej na zielony szczypior, jeśli zachowany jest okres karencji. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja uprawa na zbiór cebul 28 dni; uprawa na zielony szczypior 42 dni. Można stosować w cebuli uprawianej na zielony szczypior, jeśli zachowany jest okres karencji. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja uprawa na zbiór cebul 28 dni; uprawa na zielony szczypior 42 dni. 182 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

185 Po przejściu fazy,,zgiętego kolanka (po BBCH 11) do czasu, gdy podstawa liści cebuli grubieje lub rozszerza się (przed BBCH 41), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC CEBULA SIEDMIOLATKA 1 2 l 1 l + 1 l 4 5 l 2 l + 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. CHRZAN Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 28 dni. Plantacje chrzanu najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Należy unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W uprawach chrzanu chwasty można też niszczyć mechanicznie lub ręcznie. Po zbiorze przedplonu (przed założeniem plantacji) można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha, do zwalczania perzu i wielu gatunków chwastów rocznych oraz wieloletnich. Po posadzeniu i uformowaniu redlin Do 2 tygodni po posadzeniu i uformowaniu redlin, przed wschodami chrzanu (BBCH 01 0) Po wschodach chwastów jednoliściennych, do czasu, gdy chrzan zakryje 50% międzyrzędzi Po wschodach chrzanu i chwastów jednoliściennych od fazy 2 liści (BBCH 12) i po zakończeniu uprawy międzyrzędowej, przed zakryciem międzyrzędzi (BBCH 18) Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp Aqua 455 CS (M) 2,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,5 1 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz w fazie 4 10 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Wyższą z dawek stosować na polu, na którym prognozowane jest silne zachwaszczenie. Środek może powodować przemijające objawy fitotoksyczności po wschodach roślin. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. W uprawie płaskiej stosować bezpośrednio po posadzeniu. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 o C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 0,5 l/ha. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawek mechanicznych przez 1 miesiąc. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 49 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 18

186 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach chrzanu i chwastów jednoliściennych od fazy 2 liści (BBCH 12) i po zakończeniu uprawy międzyrzędowej, przed zakryciem międzyrzędzi (BBCH 18) Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. CYKORIA SAŁATOWA z siewu i z rozsady Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest 2 tygodniach od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 49 dni. Obecnie brak jest możliwości chemicznego zwalczania chwastów dwuliściennych w cykorii sałatowej, w trakcie uprawy. Plantacje tego gatunku najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty należy usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne pielniki umożliwiają niszczenie chwastów w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym uprawę cykorii) można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha, do zwalczania zarówno perzu, jak i wielu gatunków chwastów rocznych oraz wieloletnich. Uprawa z siewu Po wschodach cykorii, ale nie wcześniej, niż w fazie 2 4 liści (BBCH 12 ) Uprawa z rozsady Po przyjęciu się rozsady, zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych, do momentu zakrycia przez cykorię nie więcej, niż 50% międzyrzędzi (BBCH 16) Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Można stosować w odmianach białych i czerwonych, w tym Radicchio. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0, 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. Można stosować w odmianach białych i czerwonych, w tym Radicchio. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko w dawce do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. 184 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

187 CZOSNEK sadzony jesienią Plantacje czosnku najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty można usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne pielniki umożliwiają niszczenie chwastów w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Środki zalecane dla cebuli nie mogą być stosowane w uprawie czosnku, jeśli nie są dopuszczone do stosowania w uprawie tego gatunku. Do tygodni przed sadzeniem czosnku Po sadzeniu, przed wschodami czosnku (BBCH 01 0) Po wschodach, w fazie 1 2 liści czosnku (BBCH 11 12) Po wschodach, przy wysokości roślin czosnku 5 10 cm (BBCH 11 12) Avans Premium 60 SL Dominator 60 SL Figaro 60 SL Katamaran 60 SL Kiler 60 SL Klinik Duo 60 SL Rosate 60 SL Rouup 60 SL Torinka SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat Peigan 0 EC (M) Stomp Aqua 455 CS (M) 4 l 4 l 5 l 5 l 5 l 4 l 5 l 5 l 5 l 5 l 2,5 l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte lub 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a gatunki dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Peigan 0 EC (M) Stomp Aqua 455 CS (M) 4 l 2,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Po zbiorze przedplonu, przed zastosowaniem środka nie wykonywać żadnych zabiegów uprawowych. Wyższe dawki środków stosować w okresie chłodnej pogody, szczególnie w przypadku silnego zachwaszczenia perzem. Środki stosować w ilości wody l/ha. W celu obniżenia dawki (zwykle do l/ha) lub poprawienia skuteczności działania, do cieczy użytkowej można dodawać siarczan amonowy w ilości 4 5 kg/ha (dawka wody l/ha) lub stosować środki w l wody na ha, wykonując opryskiwanie przy użyciu rozpylaczy drobnokroplistych, według szczegółowych zaleceń podanych w etykiecie stosowania. Niektóre środki można stosować z dodatkiem adiuwantów. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Zabiegi uprawowe najlepiej rozpocząć po 2 tygodniach od opryskiwania, najwcześniej po 5 dniach od zabiegu. Patrz też uwagi: zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin. Karencja nie dotyczy. Ząbki czosnku sadzić na głębokość nie mniejszą niż 5 cm. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Wyższą z dawek użyć na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja nie dotyczy. Peigan 0 EC najlepiej stosować, gdy rośliny czosnku znajdują się w fazie 1 2 liści (BBCH 11 12). Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolna od chwastów. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 185

188 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach czosnku, najlepiej przy wysokości roślin 5 10 cm, zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH 12 ) Po wschodach, nie wcześniej niż przy wysokości roślin czosnku 5 10 cm (BBCH 11 ), do fazy 6 liści (BBCH 16) Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Targa Super 05 EC 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. CZOSNEK sadzony wiosną Można stosowa do fazy 6 liści czosnku (BBCH 16). Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż stosować w dawce 0,5 1,0 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka Targa Super 05 EC. Karencja 0 dni. Targa Super 05 EC stosować do r. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Środek w dawce,0 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 28 dni. Plantacje czosnku najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty można usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne pielniki umożliwiają niszczenie chwastów w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Środki zalecane w cebuli nie mogą być stosowane w uprawach czosnku, jeśli nie są dopuszczone do stosowania w tej uprawie. Po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym uprawę czosnku) można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha i inne, do zwalczania zarówno perzu, jak i wielu gatunków chwastów rocznych i wieloletnich. 186 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

189 Po sadzeniu, przed wschodami czosnku (BBCH 01 08) Po wschodach, w fazie 1 2 liści czosnku (BBCH 11 12) Po wschodach, przy wysokości roślin czosnku 5 10 cm (BBCH 11 12) Peigan 0 EC (M) Stomp Aqua 455 CS (M) 5 l 2,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Peigan 0 EC (M) Stomp Aqua 455 CS (M) 4 l 2,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Ząbki czosnku sadzić na głębokość nie mniejszą niż 5 cm. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja nie dotyczy. Peigan 0 EC najlepiej stosować, gdy rośliny czosnku znajdują się w fazie 1 2 liści (BBCH 11 12). Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolna od chwastów. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach czosnku, najlepiej przy wysokości roślin 5 10 cm (BBCH 12 1) zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Można stosowa do fazy 6 liści czosnku (BBCH 16). Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 28 dni. Targa Super 05 EC 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż stosować w dawce 0,5 1,0 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają ich skuteczności. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka Targa Super 05 EC. Karencja 0 dni. Targa Super 05 EC stosować do r. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 18

190 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach, nie wcześniej niż przy wysokości roślin czosnku 5 10 cm (BBCH 11 ), do fazy 6 liści (BBCH 16) Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. DYNIA I CUKINIA z siewu i z rozsady Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Środek w dawce,0 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Można stosować w cebuli uprawianej na zielony szczypior, jeśli zachowany jest okres karencji. Karencja 28 dni. Obecnie brak jest możliwości chemicznego zwalczania chwastów w dyni i cukinii, w trakcie uprawy. Plantacje tej rośliny najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty należy usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne pielniki umożliwiają niszczenie chwastów w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym uprawę dyni i cukinii) można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha, do zwalczania zarówno perzu, jak i wielu gatunków chwastów rocznych oraz wieloletnich. Środki zawierające glifosat można też stosować wiosną, przed siewem lub sadzeniem rozsady dyni i cukinii. Wiosną, przed siewem lub sadzeniem rozsady Uprawa w glebie osłanianej czarna folią lub włókniną (opryskiwanie między pasami ściółek) Po wschodach cykorii, ale nie wcześniej, niż w fazie 2 4 liści (BBCH 12 ) Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL+ adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SC lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat l l l l l l l l l l l l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne, co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. ENDYWIA z siewu Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Stosować w przypadku późniejszego terminu siewu lub sadzenia. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Całkowite zamieranie chwastów po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Zabiegi uprawowe lub sadzenie można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. Jeżeli właściwości gleby na to pozwalają, rozsadę można sadzić bezpośrednio w zamierające chwasty, bez wcześniejszej uprawy gleby. Patrz też uwagi: zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin. Karencja nie dotyczy. Środek stosować na glebę między pasami włókniny lub folii, po ich rozłożeniu, zwykle przed siewem lub sadzeniem rozsady. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0, 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. 188 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

191 Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) i samosiewy zbóż od fazy 2 liści do początku krzewienia. Po wschodach, ale nie wcześniej niż w fazie 2 4 liści, zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych, do momentu zakrycia przez cykorię nie więcej, niż 50% międzyrzędzi (BBCH 12 ) Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Po przyjęciu się rozsady, zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych, do momentu zakrycia przez eywię nie więcej, niż 50% międzyrzędzi (BBCH 16) Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 0) ENDYWIA z rozsady Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) Comma 60 CS Clomaz 6 CS Comma 480 EC Kilof 480 EC Szpada 480 SC 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) i samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 0,25 l 0,25 l 0,2 l 0,2 l 0,2 l FASOLA Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, nie mieszać z glebą. Środek może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu rośliny uprawnej, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Nie stosować w uprawach pod osłonami. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0, 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Nie stosować po skiełkowaniu nasion fasoli i przy siewie płytszym niż 4 cm. Stosować na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować na glebach zbyt wilgotnych i przesuszonych, podczas ciszy sprzyjającej występowaniu inwersji temperatury, gdy istnieje jakakolwiek możliwość znoszenia cieczy użytkowej na przydrożne drzewa i krzewy oraz w odległości mniejszej niż 20 m od upraw roślin warzywnych, sadowniczych, plantacji szkółek i roślin pod osłonami, zbóż jarych, kukurydzy, lucerny i buraków. Środki mogą powodować przemijające objawy przebarwienia roślin, zwłaszcza przy silnych opadach deszczu i niskich temperaturach w okresie kiełkowania i wschodów. Środki długo zalegają w glebie. Następstwo: patrz etykieta stosowania dołączona do opakowania preparatu. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 189

192 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach, od pierwszej pary trójdzielnych liści (BBCH od 12) Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: wcześnie po wschodach chwastów, niezależnie od fazy rozwojowej fasoli (BBCH 11 12) Drugi zabieg: po 10 dniach 2 opryskiwania Po wschodach, od pierwszej pary trójlistkowych liści (BBCH od 1) Agro Bentazon 480 SL Basagran 480 SL Gransol 480 SL Realchemie Bentazon SL Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL Agro Bentazon 480 SL Basagran 480 SL Gransol 480 SL Realchemie Bentazon SL Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL Agro Bentazon 480 SL Basagran 480 SL Gransol 480 SL Realchemie Bentazon SL Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 1,25 l 0,6 l 0,6 l 1,25 1,5 l 1,25 1,5 l Tylko dwuliścienne od fazy liścieni do 4 liści. Tylko dwuliścienne w fazie liścieni. Roczne jednoliścienne od fazy liści do końca krzewienia. Perz wysokości cm, gdy rośliny wykształciły co najmniej 6 liści. Nie stosować w temperaturze poniżej 10 C i powyżej 22 C oraz bezpośrednio przed deszczem i po deszczu, na rośliny zwiędnięte, chore lub uszkodzone. Środki mogą czasami wywoływać przemijające uszkodzenia liści, nie wpływające na plon. W celu poszerzenia zakresu niszczonych gatunków chwastów, zwłaszcza rocznych jednoliściennych, bezpośrednio po siewie można stosować inne herbicydy. Środki stosowane metodą dawek dzielonych lepiej niszczą chwasty, niż w jednym zabiegu. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temperaturze powyżej 2 C i podczas długotrwałej suszy. Do zwalczania samosiewów zbóż można stosować w dawce 0,5 0, l/ha. Chwasty dwuliścienne można zwalczać herbicydami co najmniej dni przed lub dni po użyciu środka. Perz można zwalczać metodą dawek dzielonych: 2 razy po 0,6 l/ha w odstępie 12 dni. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Karencja 28 dni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Środek można stosować w fasoli szparagowej, w uprawie na zbiór świeżych nasion i na suche nasiona. Stosować nie później niż przed ukazaniem się pierwszych pąków kwiatowych (BBCH 50). Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja fasola szparagowa 28 dni, na świeże nasiona 5 dni, na suche nasiona 90 dni. 190 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

193 Po wschodach, od pierwszej pary trójlistkowych liści (BBCH od 1) Od pierwszej pary trójdzielnych liści do fazy 9. pary liści fasoli (BBCH 12 19), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 0) Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Comma 60 CS Clomaz 6 CS Comma 480 EC Kilof 480 EC Szpada 480 SC 1 2 l 1 l + 1 l 4 l 2 l + 2 l 0,25 l 0,25 l 0,2 l 0,2 l 0,2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. GROCH Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Środek można stosować w fasoli szparagowej oraz w uprawie na zbiór świeżych nasion i na suche nasiona. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Środek w dawce,0 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja fasola szparagowa 28, świeże nasiona 5 dni, na suche nasiona 90 dni. Stosować w fasoli szparagowej. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 28 dni. Nie stosować po skiełkowaniu nasion grochu i przy siewie płytszym niż 4 6 cm. Stosować na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować na glebach zbyt wilgotnych i przesuszonych, podczas ciszy sprzyjającej występowaniu inwersji temperatury, gdy istnieje jakakolwiek możliwość znoszenia cieczy użytkowej na przydrożne drzewa i krzewy oraz w odległości mniejszej niż 20 m od upraw roślin warzywnych, sadowniczych, plantacji szkółek i roślin pod osłonami, zbóż jarych, kukurydzy, lucerny i buraków. Środek może powodować przemijające przebarwienia roślin, zwłaszcza przy silnych opadach deszczu i niskich temperaturach w okresie kiełkowania i wschodów. Środki długo zalegają w glebie. Następstwo: patrz etykieta stosowania dołączona do opakowania preparatu. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 191

194 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 0) Bezpośrednio, najpóźniej do dni po siewie (BBCH 00 0) Na rośliny grochu wysokości 6 12 cm, gdy ukazują się wąsy czepne (BBCH od 11 do 12 16) W fazie 1 wąsów czepnych grochu (BBCH 11 1) Afalon Dyspersyjny 450 SC Aflex Super 450 SC Gongola 450 SC Linur 450 SC Linurex 500 SC Nightjar C 450 SC Nuflon 450 SC 1 l 1 2 l 1 l 1 l 0,9 l 1 l 1 2 l Jednoroczne, głównie dwuliścienne, w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Harrier 295 ZC 1,5 2 l Jednoroczne, głównie dwuliścienne, od fazy kiełkowania i wschodów do 2 liści. Stallion 6 CS l Roczne dwuliścienne oraz niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy pierwszych liści. Stomp Aqua 455 CS Zapora Liquid 455 EC Agro Bentazon 480 SL Basagran 480 SL Gransol 480 SL Realchemie Bentazon SL Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL Agro Bentazon 480 SL lub Basagran 480 SL lub Gransol 480 SL lub Realchemie Bentazon SL lub Wolof A 480 SL lub Wolof B 480 SL lub Wolof C 480 SL + adiuwant Olbras 88 EC Corum 502,4 SL + adiuwant Olbras 88 EC 2,5,5 l 2,5,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2,5 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l + 1,5 l 1 1,25 l + 1 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Roczne dwuliścienne do fazy 4 liści. Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne do fazy 2 4 liści. Butoxone M 400 SL 4 l Chwasty dwuliścienne w fazie siewek. Nie stosować po skiełkowaniu grochu i przy siewie płytszym niż 4 6 cm. Środki stosować na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Aflex Super 450 SC, Linurex 500 SC i Nuflon 450 SC mogą być stosowane tylko w uprawie grochu na suche nasiona. Groch wysiewać w odleżałą glebę, a w przypadku siewu w glebę świeżo uprawioną Nuflon 450 użyć w dawce do 1,5 l/ha. Nie stosować środków na glebach piaszczystych, torfowych lub potorfowych, ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie. Gwałtowne opady deszczu po opryskiwaniu mogą spowodować uszkodzenia grochu wskutek przemieszczania się środków do strefy korzeniowej roślin. Karencja 60 dni. Nie stosować po skiełkowaniu grochu i przy siewie płytszym niż 4 5 cm. Środek może powodować przebarwienia roślin, zwłaszcza przy silnych opadach deszczu i niskich temperaturach w okresie kiełkowania. Długo zalega w glebie. Następstwo: patrz etykieta stosowania dołączona do opakowania preparatu. Karencja nie dotyczy. Nie stosować po skiełkowaniu grochu i przy siewie płytszym niż 4 cm. Nie mieszać z glebą. Stosować na glebę wilgotną, starannie uprawioną, bez grud i nierówności. Nie stosować, gdy gleba jest przesuszona. Po zastosowaniu środka opóźniać wykonanie zabiegów mechanicznych, a w przypadku konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzia płytko działające. Karencja nie dotyczy. Nasiona wysiewać na jednakową głębokość, nie mniejszą niż 4 5 cm. Niższe dawki stosować na glebach lżejszych, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środki stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Strefa ochrony organizmów wodnych: 20 m, a strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: 1 m. Karencja nie dotyczy. Nie stosować w temp. poniżej 10 C i powyżej 22 C oraz bezpośrednio przed spodziewanym deszczem i po deszczu, na rośliny zwiędnięte, chore lub uszkodzone. Można stosować w uprawie na suche nasiona. W celu poszerzenia zakresu niszczonych gatunków chwastów, zwłaszcza rocznych jednoliściennych, po siewie grochu można stosować inne herbicydy. Środki z adiuwantem Olbras 88 EC stosować na chwasty w starszych stadiach rozwojowych. Karencja nie dotyczy. Stosować w grochu na suche nasiona. Środek pobierany jest głównie przez liście chwastów. Nie stosować w temperaturze powyżej 22 o C i poniżej 10 o C. Karencja nie dotyczy. Stosować tylko w grochu na suche nasiona. Środka nie stosować później niż na 8 godzin przed spodziewanym deszczem. Odmiana Opal może być wrażliwa na działanie środka. Skuteczność środka obniża się w warunkach niesprzyjających wzrostowi roślin np. niskie temperatury lub stres wywołany suszą. W przypadku konieczności zaorania plantacji potraktowanej środkiem (np. uszkodzenia roślin przez przymrozki, choroby, szkodniki), po wykonaniu uprawy przedsiewnej można uprawiać wszystkie rośliny rolnicze. Karencja dni. 192 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

195 Focus Ultra 100 EC 1 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Od fazy 2. liścia właściwego do fazy wydłużenia pędu głównego, do widocznego 9. międzywęźla (BBCH 12 9) Po wschodach, po wykształceniu przez groch liści (BBCH 12 1) zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych Focus Ultra 100 EC + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC Focus Ultra 100 EC + adiuwant Dash HC Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC 1 l + 1 l 4 5 l 2 l + 2 l 0,6 l 0,6 l 1,25 1,5 l 1,25 1,5 l Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. Roczne jednoliścienne od fazy liści do końca krzewienia. Perz wysokości cm, gdy rośliny wykształciły co najmniej 6 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Można stosować w grochu jadalnym zielonym i na suche nasiona. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja: groch zielony 5 dni, groch na suche nasiona 56 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 o C i podczas długotrwałej suszy. Do zwalczania samosiewów zbóż można stosować w dawce 0,5 0, l/ha. Chwasty dwuliścienne można zwalczać herbicydami co najmniej dni przed lub dni po zastosowaniu środka. Perz można zwalczać metodą dawek dzielonych: 2 razy po 0,6 l/ha w odstępie 12 dni. Można stosować w uprawie grochu na suche nasiona. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Karencja 45 dni. Środek można stosować w grochu zielonym (na strąki) oraz w uprawie na zbiór świeżych nasion i na suche nasiona. Stosować nie później niż przed ukazaniem się pierwszego pąka kwiatowego na zewnątrz liści (BBCH 50). Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Środek w dawce 2,5 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawy mechanicznej przez 1 miesiąc. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawy mechanicznej przez 1 miesiąc. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja groch zielony 28 dni, groch na świeże nasiona 5 dni, groch na suche nasiona 90 dni. ogłoszenie wydawcy CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 19

196 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach, nie wcześniej, niż po wykształceniu 2 liści grochu (BBCH12 1) i nie później, niż przed ukazaniem się pierwszego pąka kwiatowego na zewnątrz liści (BBCH 50) Po wschodach, w fazie 2 4 liści grochu, zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH 12 ) Wiosną, przed sadzeniem rozsady Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.), od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Grapan Extra 40 EC Pantera 040 EC Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL+ adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SC lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat 0,8 1,5 l 0,8 1,5 l 1,5 2 l 1,5 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz w fazie 4 10 liści, wysokość cm. JARMUŻ z rozsady l l l l l l l l l l l l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Środek można stosować w grochu zielonym (na strąki), w grochu uprawianym na świeże nasiona i na suche nasiona. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Środek w dawce,0 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja groch zielony 28 dni, groch na świeże nasiona 5 dni, groch na suche nasiona 90 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C oraz w okresie długotrwałej suszy. Chłodna i bezdeszczowa pogoda opóźnia działanie środków, ale nie obniża ich skuteczności. Ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Opady deszczu po 6 godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środków. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środków. Karencja 45 dni. Stosować głównie w uprawie z późnych terminów sadzenia. Stosować w ilości wody l/ha, można też użyć w mniejszej ilości: l/ha. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Po wiosennej uprawie roli, do zwalczania chwastów w fazie liścieni i pierwszych liści można użyć dawki obniżone, zalecane w cebuli, marchwi i innych warzywach uprawianych z siewu. Zabiegi uprawowe lub sadzenie można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. W przypadku zwalczania chwastów włącznie z desykacją roślin okrywowych (np. mieszanka żyta ozimego z wyką, gorczyca i inne), w których planowane jest bezpośrednie sadzenie, opryskiwanie należy wykonać nie później niż na 2 tygodnie przed sadzeniem. Sadzenie wykonać po całkowitym zaschnięciu chwastów i niszczonych roślin. Zdesykowane rośliny można rozdrobnić mechanicznie przed sadzeniem kalafiora. Jeżeli właściwości gleby na to pozwalają, rozsadę można sadzić bezpośrednio w zamierające chwasty, bez wcześniejszej uprawy gleby. Karencja nie dotyczy. 194 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

197 Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Po przyjęciu się rozsady, do fazy 6 liści właściwych jarmużu (BBCH do 16) Od fazy liści (BBCH 1) do momentu zakrycia przez roślinę nie więcej, niż 50% międzyrzędzi, zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, nie mieszać z glebą. Środek może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu rośliny uprawnej, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Nie stosować w uprawach pod osłonami. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja 60 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Nie stosować w uprawach pod osłonami. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jeśli zabieg wykonywany jest w temp. powyżej 25 o C lub rośliny mają słabą powłokę woskową np. po długim okresie pochmurnej, deszczowej pogody. Nie wpływa to jednak na plonowanie. Karencja 60 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarcza dawka 0, 0,5 l/ha. Zwalczanie perzu, nawet po użyciu dawki 1,25 l/ha jest nie wystarczające. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Dopuszcza się maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki środka do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Od fazy liści (BBCH 1) do momentu zakrycia przez roślinę nie więcej, niż 50% międzyrzędzi Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy i in.) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Polecamy! tel , zamowienia@hortpress.com, ogłoszenie wydawcy Liczba stron: 85 Oprawa: miękka Rok wydania: 2015 Cena: 25 zł Mikołaj Knaflewski Uprawa szparagów bielonych i zielonych W Polce wciąż rośnie spożycie szparaga, zwłaszcza zielonego, dlatego zainteresowanie jego uprawą również wzrasta. W niniejszej publikacji Czytelnik znajdzie odpowiedzi na wiele ważnych pytań związanych z uprawą tego wartościowego i smacznego warzywa. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 195

198 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Wiosną, przed sadzeniem rozsady Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Po przyjęciu się rozsady, do fazy 6 liści właściwych (BBCH do 16) 10 dni po posadzeniu rozsady (BBCH 1 15) Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL+ adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SC lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat Agat 480 SC Flurofen 480 SC Fluron 480 SC Goal 480 SC KALAFIOR z rozsady l l l l l l l l l l l l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fuego 500 SC Fym 500 SC Mechlor 500 SC Metazachlor 500 SC Metazanex 500 SC Rego 500 SC Tenet 500 SC Zatem 500 SC 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l Większość jednorocznych w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stosować głównie w uprawie z późnych terminów sadzenia. Stosować w ilości wody l/ha, można też użyć w mniejszej ilości: l/ha. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Po wiosennej uprawie roli, do zwalczania chwastów w fazie liścieni i pierwszych liści można użyć dawki obniżone, zalecane w cebuli, marchwi i innych warzywach uprawianych z siewu. Zabiegi uprawowe lub sadzenie można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. W przypadku zwalczania chwastów włącznie z desykacją roślin okrywowych (np. mieszanka żyta ozimego z wyką, gorczyca i inne), w których planowane jest bezpośrednie sadzenie, opryskiwanie należy wykonać nie później niż na 2 tygodnie przed sadzeniem. Sadzenie wykonać po całkowitym zaschnięciu chwastów i niszczonych roślin. Zdesykowane rośliny można rozdrobnić mechanicznie przed sadzeniem kalafiora. Jeżeli właściwości gleby na to pozwalają, rozsadę można sadzić bezpośrednio w zamierające chwasty, bez wcześniejszej uprawy gleby. Karencja nie dotyczy. Nie mieszać z glebą. Nie opryskiwać bezpośrednio przed deszczem. W czasie pierwszych dni po posadzeniu nawadniać ostrożnie, aby strumień wody nie powodował wybijania cząstek gleby z herbicydem i ich opadania na rośliny. Podczas sadzenia ulega przerwaniu warstwa herbicydu, co sprzyja wyrastaniu chwastów. W przypadku konieczności wcześniejszego zaorania plantacji (np. uszkodzenia roślin przez mrozy, szkodniki lub choroby), po wykonaniu orki na tym polu można uprawiać wszystkie rośliny. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Nie stosować w uprawach pod osłonami. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jeśli zabieg wykonywany jest w temp. powyżej 25 C lub rośliny mają słabą powłokę woskową. Nie wpływa to jednak na plonowanie. Karencja 5 dni. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, po deszczu lub nawadnianiu. Środki zawierające metazachlor stosować na tym samym polu nie częściej niż co trzy lata, w dawkach nie przekraczających łącznie 1 kg substancji czynnej na ha. Po opryskaniu pola nie wykonywać zabiegów pielęgnacyjnych. W celu ochrony organizmów wodnych konieczne jest określenie zadarnionej strefy ochronnej w odległości 10 metrów od zbiorników i cieków wodnych. Karencja nie dotyczy. 196 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

199 Lentagran 45 WP (M) 1,5 1,66 kg Jednoroczne chwasty dwuliścienne do fazy 2 4 liści właściwych. 1 tygodnie po posadzeniu rozsady, tj. od początku fazy 4. liścia do końca fazy 6. liścia właściwego, na chwasty nie starsze niż 4 liście właściwe (BBCH 16) Od fazy. liścia (BBCH 1) do początku rozwoju główki (róży) (przed BBCH 41), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Po wschodach, od fazy 2 do 6 liści właściwych kalafiora (BBCH 12 16) Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC 1 2 l 1 l + 1 l 4 l 2 l + 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. KALAREPA Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania wschodów i liścieni. KAPUSTA GŁOWIASTA (biała, czerwona) z siewu Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2 4 liści, powodując ich zasychanie i zamieranie. Środek stosować gdy liście kalafiora mają dobrze wykształconą warstwę woskową, najlepiej po 2 dniach pogodnych. Nie stosować na rośliny mokre, chore lub uszkodzone oraz w warunkach stresowych dla roślin uprawnych. Środek działa lepiej w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody. W przypadku licznego występowania chwastów wskazane jest zastosowanie wyższej z zalecanych dawek. W razie wcześniejszej likwidacji plantacji opryskiwanej Lentagranem 45 WP, po wykonaniu uprawy przedsiewnej, można uprawiać wszystkie rośliny. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie. Zalecana ilość wody l/ha. Strefa ochrony organizmów wodnych: 10 m. Strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: m. Karencja 42 dni. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 28 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, nie mieszać z glebą. Środek może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu rośliny uprawnej, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Nie stosować w uprawach pod osłonami. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja 21 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Nie stosować w uprawach pod osłonami (folią perforowaną czy włókniną). Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, bez chwastów, np. po pieleniu. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jeśli zabieg wykonywany jest w temp. powyżej 25 o C lub rośliny mają słabą powłokę woskową. Nie wpływa to jednak na plonowanie. Karencja 60 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 19

200 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW KAPUSTA GŁOWIASTA (biała, czerwona), WŁOSKA I BRUKSELSKA z rozsady Przed sadzeniem rozsady Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL+ adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SC lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat l l l l l l l l l l l l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Devrinol 450 SC 2,5 l Roczne jednoliścienne i niektóre dwuliścienne w fazie kiełkowania. Galigan 240 EC Agat 480 SC Flurofen 480 SC Fluron 480 SC Goal 480 SC 1 1,5 l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 0,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stosować głównie w uprawie z późnych terminów sadzenia. Stosować w ilości wody l/ha, można też użyć w mniejszej ilości l/ha. Wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz silne nasłonecznienie przyśpieszają działanie środków. Po wiosennej uprawie roli, do zwalczania chwastów w fazie liścieni i pierwszych liści można użyć dawki obniżonej, zalecane w cebuli, marchwi i innych warzywach uprawianych z siewu. Zabiegi uprawowe lub sadzenie można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. W przypadku zwalczania chwastów włącznie z desykacją roślin okrywowych (mieszanka żyta ozimego z wyką, gorczyca i in.), w których planowane jest bezpośrednie sadzenie, opryskiwanie należy wykonać nie później niż na 2 tygodnie przed sadzeniem. Sadzić po całkowitym zaschnięciu chwastów i niszczonych roślin. Karencja nie dotyczy. Bezpośrednio po zabiegu środek wymieszać z glebą na głębokość 2 cm, np. za pomocą brony. Nie stosować w uprawie kapusty włoskiej i brukselskiej. Po zastosowaniu wyższej dawki środka może wystąpić przejściowe ograniczenie wzrostu młodych roślin kapusty, jednak nie ma ono wpływu na plonowanie. Chwasty wschodzące podczas bezdeszczowej pogody środek niszczy po wystąpieniu opadów. Jeśli zachodzi konieczność wykonania zabiegów pielęgnacyjnych po opryskiwaniu, gleby nie spulchniać poza głębokość, na którą wprowadzono środek. W razie likwidacji plantacji traktowanej środkiem Devrinol 450 SC, np. w wyniku uszkodzeń roślin, na polu tym można uprawiać rzepak jary, kapustę, a, pomidora, groch, słonecznik, tytoń. Karencja nie dotyczy. Nie mieszać z glebą. Nie opryskiwać bezpośrednio przed deszczem. Środków nie stosować w kapuście brukselskiej. W czasie pierwszych dni po posadzeniu nawadniać ostrożnie, aby strumień wody nie powodował wybijania cząstek gleby z herbicydem i ich opadania na rośliny. Podczas sadzenia ulega przerwaniu warstwa herbicydu, co sprzyja wyrastaniu chwastów. W przypadku konieczności wcześniejszego zaorania plantacji (np. uszkodzenia roślin przez mrozy, szkodniki lub choroby) po wykonaniu orki na tym polu można uprawiać wszystkie rośliny. Karencja nie dotyczy. Stomp Aqua 455 CS (M) Stomp 0 EC,5 l 4 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Galigan 240 EC stosować do r. Herbicydu Stomp 0 EC nie stosować w kapuście włoskiej i brukselskiej. Środka Stomp Aqua 455 CS nie stosować w uprawach pod osłonami. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, nie mieszać z glebą. Środek może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu rośliny uprawnej, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Strefa ochrony organizmów wodnych dla środka Stomp 0 EC 20 m, a strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka 5 m. Karencja nie dotyczy. 198 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

201 Po przyjęciu się rozsady do fazy 6 liści właściwych kapusty (BBCH do 16) dni po posadzeniu rozsady (BBCH 1 15) 1 tygodnie po posadzeniu rozsady, tj. od początku fazy 4. liścia do końca fazy 6. liścia właściwego, na chwasty nie starsze niż 4 liście właściwe (BBCH 16) Po przyjęciu się rozsady, zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH 18) Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fym 500 SC Mechlor 500 SC Metazachlor 500 SC Metazanex 500 SC Rego 500 SC Tenet 500 SC Zatem 500 SC Fuego 500 SC 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l Większość jednorocznych w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni oraz niektóre do fazy 1. pary liści. Butisan Star 416 SC 2,5 l Większość jednorocznych od fazy kiełkowania do 2 liści. Lentagran 45 WP 1,5 1,66 kg Jednoroczne chwasty dwuliścienne do fazy 2 4 liści właściwych. Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC 0,6 l 0,6 l 1,25 1,5 l 1,25 1,5 l Roczne jednoliścienne od fazy liści do końca krzewienia. Perz wysokości cm, gdy rośliny wykształciły co najmniej 6 liści. Leopard Extra 05 EC 0,5 1 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do fazy krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 6 liści. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Nie stosować w uprawach pod osłonami. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jeśli zabieg wykonywany jest w temp. powyżej 25 C lub rośliny mają słabą powłokę woskową. Jednak nie wpływa to na plonowanie. Karencja dla kapusty głowiastej i włoskiej oraz jarmużu 60 dni. Stosować tylko w kapuście głowiastej białej. Środka Butisan Star 416 SC nie stosować w kapuście włoskiej i brukselskiej. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, po deszczu lub nawadnianiu. Środki zawierające metazachlor stosować na tym samym polu nie częściej niż co trzy lata, w dawkach nie przekraczających łącznie 1,0 kg substancji czynnej na hektar. Po opryskaniu pola nie wykonywać zabiegów pielęgnacyjnych. Karencja nie dotyczy. Dla kapusty białej, czerwonej i włoskiej pełna rejestracja, dla kapusty brukselskiej zastosowanie małoobszarowe. Najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2 4 liści, powodując ich zasychanie i zamieranie. Nie stosować na rośliny mokre, chore lub uszkodzone oraz w warunkach stresowych dla roślin uprawnych. Środek działa lepiej w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody. W przypadku licznego występowania chwastów wskazane jest zastosowanie wyższej z zalecanych dawek. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie. W razie wcześniejszej likwidacji plantacji opryskiwanej Lentagranem 45 WP, po wykonaniu uprawy przedsiewnej, można uprawiać wszystkie rośliny. Strefa ochrony organizmów wodnych: 10 m. Strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: m. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temperaturze powyżej 2 o C i podczas długotrwałej suszy. Do zwalczania samosiewów zbóż stosować w dawce 0,5 0, l/ha. Chwasty dwuliścienne można zwalczać herbicydami co najmniej dni przed lub dni po zastosowaniu środka. Perz można zwalczać metodą dawek dzielonych: 2 razy po 0,6 l/ha w odstępie 12 dni. Deszcz lub deszczowanie wykonane godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Karencja 28 dni. Nie stosować w kapuście włoskiej i brukselskiej. Nie opryskiwać w temperaturze powyżej 2 C. Dawki środka można obniżyć o 20 25%, dodając adiuwant, np. Atpolan 80 EC 0,6 l/ha lub Olbras 88 EC 1,5 l/ha. W warunkach niesprzyjających działaniu preparatu (np. długotrwała susza) środek stosować z adiuwantem, bez obniżania dawki. Do niszczenia samosiewów zbóż stosować w dawce 0, 1,0 l/ha, owsa głuchego i życicy w dawce 1,0 1,5 l/ha. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawy mechanicznej przez 1 miesiąc. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Karencja 8 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 199

202 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po przyjęciu się rozsady, zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH 18) Centurion Plus 120 EC Select Super 120 EC 0,8 l 0,8 l 2 l 2 l Roczne jednoliścienne np. prosowate, owies głuchy, samosiewy zbóż w fazie 2 5 liści. Perz w fazie 4 6 liści. Targa Super 05 EC 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. KAPUSTA PEKIŃSKA Nie są zarejestrowane w kapuście włoskiej i brukselskiej, chociaż nie działają negatywnie na te gatunki. Chwasty dwuliścienne można zwalczać chemicznie na co najmniej dni przed lub w co najmniej dni po użycia środka Select Super 120 EC. Nie wykonywać uprawy mechanicznej na dni przed i w dni po zastosowaniu środka. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Nie stosować w kapuście włoskiej i brukselskiej. Do zwalczania samosiewów zbóż można stosować w dawce 0,5 1,0 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie, ale nie obniżają skuteczności środka. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Karencja 8 dni. Targa Super 05 EC stosować do r. W Polsce brak jest zarejestrowanych środków do zwalczania chwastów w uprawie kapusty pekińskiej. Środki zalecane dla innych warzywach kapustowatych nie są dopuszczone do stosowania w uprawie tego gatunku. Dlatego też plantacje kapusty pekińskiej najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne narzędzia umożliwiają niszczenie chwastów w międzyrzędziach, w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Kapustę pekińską można też uprawiać w glebie mulczowanej czarną folią lub włókniną. Po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym uprawę kapusty) można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha, do zwalczania zarówno perzu, jak i wielu gatunków chwastów rocznych i wieloletnich. Środki zawierające glifosat można też zastosować wiosną, przed siewem lub sadzeniem rozsady kapusty pekińskiej. Wiosną, przed sadzeniem rozsady Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL+ adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SC lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat l l l l l l l l l l l l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Stosować głównie w uprawie z późniejszych terminów sadzenia. Stosować w ilości wody l/ha, można też użyć w mniejszej ilości l/ha. Zabiegi uprawowe lub sadzenie można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. W przypadku zwalczania chwastów włącznie z desykacją roślin okrywowych (mieszanka żyta ozimego z wyką, gorczyca i in.), w których planowane jest bezpośrednie sadzenie, opryskiwanie należy wykonać nie później niż na 2 tygodnie przed sadzeniem. Sadzić po całkowitym zaschnięciu chwastów i niszczonych roślin. Karencja nie dotyczy. KOPER OGRODOWY Z uwagi na ograniczony asortyment herbicydów do ochrony chemicznej, plantacje kopru najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Należy unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W uprawach kopru chwasty można usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne pielniki umożliwiają niszczenie chwastów w międzyrzędziach, w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. W okresie lata i jesieni, po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym założenie plantacji kopru) można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha, do zwalczania zarówno perzu, jak i wielu gatunków chwastów rocznych oraz wieloletnich. Po siewie (BBCH 00 0) Stomp Aqua 455 CS (M) l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stosować bezpośrednio po siewie. Dawka l/ha jest zalecana w uprawie na świeże liście i pędy, natomiast w uprawie na nasiona środek można użyć w dawce,5 l/ha. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja 60 dni. 200 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

203 Nowa rejestracja. Szeroki zakres stosowania! Wysoka skuteczność zwalczania jednoliściennych chwastów jednorocznych, w tym wiechliny rocznej Szybkie działanie chwastobójcze Możliwość stosowania w 5 rodzajach upraw!

204 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po siewie (BBCH 00 0) Po wschodach, od fazy pierwszego do. liścia właściwego (BBCH 11 1) Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni (przed wschodami i wcześnie po wschodach). Lentagran 45 WP (M) 1,5 1,66 kg Jednoroczne chwasty dwuliścienne do fazy 2 4 liści właściwych. KUKURYDZA CUKROWA Środek pobierany jest przez chwasty w ciągu 1 godziny od zastosowania. Wyższą z dawek stosować na polu, na którym spodziewane jest silne zachwaszczenie. Środek po wschodach może powodować przemijające objawy fitotoksyczności na roślinie uprawnej. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 5 dni. Najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2 4 liści, powodując ich zasychanie i zamieranie. Nie stosować na rośliny mokre, chore lub uszkodzone oraz w warunkach stresowych dla roślin. Środek działa lepiej w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody. W przypadku licznego występowania chwastów wskazane jest zastosowanie wyższej z zalecanych dawek. W razie wcześniejszej likwidacji plantacji opryskiwanej Lentagranem 45 WP, po wykonaniu uprawy przedsiewnej, można uprawiać wszystkie rośliny. Strefa ochrony organizmów wodnych wynosi 10 m, strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: m. Karencja 42 dni. W programie ochrony kukurydzy cukrowej przed chwastami uwzględniono herbicydy, które w etykietach stosowania środka nie są zastrzeżone do użycia w uprawie kukurydzy cukrowej i pękającej, a także środki z okresem karencji możliwym do przestrzegania. W kukurydzy cukrowej nie wolno stosować herbicydów zawierających m.in. takie substancje czynne jak: nicosulfuron, rimsulfuron, mezotrion, bromoksynil, jodosulfuron metylosodowy, tifensulfuron metylowy, MCPA, tembotrion. Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 0) Do dni po siewie (BBCH 00 06) Po siewie, przed wschodami kukurydzy (BBCH 0 08) Dual Gold 960 EC (M) 1,25 l Roczne jednoliścienne i niektóre dwuliścienne w okresie kiełkowania i wschodów. Afalon Dyspersyjny 450 SC Dongola 450 SC Linur 500 SC Linurex 500 SC Nightjar C 450 SC Jet-Pey 0 EC Peigan 0 EC Yellow Hammer 0 EC Stomp 400 SC Stomp Aqua 455 CS (M) 1,5 2 l 1,5 2 l 1,5 2 l 1,5 1,9 l 1,5 2 l 4 5 l 4 5 l 4-5 l l,5 l Roczne, głównie dwuliścienne, w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Roczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Click 500 SC 1,5 l Większość chwastów dwuliściennych od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Opryskiwać na dobrze uprawioną i wilgotną glebę. Umiarkowane opady i ciepła pogoda sprzyjają działaniu środka. W przypadku braku opadów atmosferycznych (przesuszona gleba), środek stosować przed siewem kukurydzy, z wymieszaniem z glebą na głębokość 5 cm. Karencja nie dotyczy. Stosować na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować środków na glebach piaszczystych, torfowych lub potorfowych, ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie. Po użyciu środka opóźniać mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. Karencja 60 dni. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych, ubogich w próchnicę, a także zalanych wodą. Stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. W przypadku wcześniejszej likwidacji plantacji, po wykonaniu orki na głębokość 15 cm na polu można uprawiać pszenicę jarą, pszenżyto jare, jęczmień jary, kukurydzę, bobik, łubin żółty i cebulę. Karencja nie dotyczy. Środek ogranicza wschody chwastów przez 6 8 tygodni po wykonaniu zabiegu. Niekorzystny dla wegetacji kukurydzy przebieg pogody po opryskiwaniu może spowodować przejściowe zahamowanie wzrostu i żółknięcie liści kukurydzy, nie mające wpływu na plon. Karencja nie dotyczy. Click 500 SC stosować do r. 202 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

205 Po siewie, przed wschodami kukurydzy (BBCH 0 08) Nie później niż 2 dni przed wschodami kukurydzy (BBCH 0 08) Po wschodach kukurydzy, w odpowiedniej fazie wzrostu chwastów (BBCH>10) Lumax 5,5 SE,5 4 l Roczne jednoliścienne (głównie prosowate) i dwuliścienne, od fazy kiełkowania do 2 liści. Successor 600 EC Successor Pro 600 EC Traxor 600 EC Successor T 550 SE Successor Tx 48,5 SE Wing P 462,5 EC Spectrum Plus Dominator 60 SL Dominator Green 60 SL Dominator HL 480 SL Envision 450 SL Glifocyd 60 SL Glyfos 60 SL Rofosat Agro 60 SL Rouup Flex 480 Rouup Active 60 SL Rouup TransEnergy 450 SL Jet-Pey 0 EC Peigan 0 EC Yellow Hammer 0 EC Activus 400 SC 2 l 2 l 2 l 4 l 4 l 4 l 4 l 2 l 2 l 1,5 2 l 1,2 1,6 l 1,5 2 l 1,5 2 l 1,5 2 l 1,5 2,25 l 2 l 1 2 l 4 5 l 4 5 l 4 5 l 4 l Niektóre roczne jednoliścienne i dwuliścienne do fazy 2 liści. Jednoliścienne w czasie wschodów, a dwuliścienne od fazy kiełkowania do fazy 5 liści. Roczne dwuliścienne i chwastnica jednostronna w okresie kiełkowania i wschodów. Większość chwastów w czasie wschodów i wcześnie po wschodach. Jednoliścienne do fazy pierwszego lub początku drugiego liścia, dwuliścienne do fazy 2 liści właściwych. Click 500 SC 1,5 l Większość chwastów dwuliściennych od fazy kiełkowania do 4 liści. Opryskiwać na dobrze uprawioną i wilgotną glebę. Stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. W warunkach normalnego przebiegu wegetacji, po zbiorze kukurydzy można jesienią wysiać zboża ozime, a po wykonaniu głębokiej orki rzepak ozimy. Karencja nie dotyczy. Wilgotność gleby podczas wykonywania zabiegu oraz w pierwszych tygodniach po wykonaniu zabiegu może wpływać na skuteczność działania środka Successor 600 EC. W tym terminie Successor T 550 SE skuteczniej niszczy chwastnicę jednostronną, niż w terminie po wschodach. Karencja nie dotyczy. Pobierany przez korzenie i części nadziemne chwastów. Środek nie stwarza zagrożenia dla roślin uprawianych następczo. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na bardzo lekkich glebach piaszczystych. Wyższe z zalecanych dawek stosować, gdy większość chwastów znajduje się już w fazie liścieni. Po zabiegu najlepiej nie wykonywać żadnych uprawek mechanicznych. Karencja nie dotyczy. Activus 400 SC stosować od fazy pierwszego liścia do trzech liści właściwych kukurydzy (BBCH 11 1). Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych, ubogich w próchnicę, a także zalanych wodą. Stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. W przypadku wcześniejszej likwidacji plantacji, po wykonaniu orki na głębokość 15 cm na polu można uprawiać pszenicę jarą, pszenżyto jare, jęczmień jary, kukurydzę, bobik, łubin żółty i cebulę. Karencja nie dotyczy. Niekorzystny dla wegetacji kukurydzy przebieg pogody po opryskiwaniu może spowodować przejściowe zahamowanie wzrostu i żółknięcie liści kukurydzy niemające wpływu na plon. Środek ogranicza wschody chwastów przez 6 8 tygodni po wykonaniu zabiegu. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Click 500 SC stosować do r. Po wschodach, do fazy 1 liści kukurydzy (BBCH 10 1) Lumax 5,5 SE,5 4 l Roczne jednoliścienne (głównie prosowate) i dwuliścienne, od fazy kiełkowania do 2 liści. Successor T 550 SE Successor Tx 48,5 SE 4 l 4 l Jednoliścienne w czasie wschodów, a dwuliścienne od fazy kiełkowania do 5 liści. Opryskiwać na dobrze uprawioną i wilgotną glebę. Stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. W warunkach normalnego przebiegu wegetacji, po zbiorze kukurydzy można jesienią wysiać zboża ozime, a po wykonaniu głębokiej orki rzepak ozimy. Karencja nie dotyczy. Środka nie stosować w temp. poniżej 12 C i powyżej 25 C, w czasie południowych upałów i silnego nasłonecznienia oraz po długotrwałej suszy. Chwastnicę jednostronną skuteczniej zwalcza podczas zabiegu wykonanego przed wschodami kukurydzy. Successor Tx 48,5 SE można stosować do fazy 4 liści kukurydzy. Karencja nie dotyczy. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 20

206 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach, do fazy 4 liści kukurydzy (BBCH 10 ) W fazie 2 5 liści kukurydzy (BBCH 12 15) W fazie 2 6 liści kukurydzy (BBCH 12 16) Successor 600 EC Successor Pro 600 EC Traxor 600 EC Successor 600 EC + Shado 00 SC Traxor 600 EC + Shado 00 SC 2 l 2 l 2 l 1,5 l + 1 l 1,5 l + 1 l Niektóre roczne jednoliścienne i dwuliścienne od fazy kiełkowania do 2 liści. Dual Gold 960 EC 1,25 l Roczne jednoliścienne i niektóre dwuliścienne w okresie kiełkowania i wschodów. Mocarz 5 WG Nokaut 5 WG Siłacz 5 WG Jatagan 5 WG Mocarz 5 WG + adiuwant Olbras 88 EC Nokaut 5 WG + adiuwant Olbras 88 EC Siłacz 5 WG + adiuwant Olbras 88 EC Jatagan 5 WG + adiuwant Olbras 88 EC Deresz 06 SE Diablo 06 SE Dresz 06 SE Feniks 06 SE Horse 06 SE King 06 SE Kojot 06 SE Muskato 06 SE Mustang 06 SE Rumak 06 SE Equo 06 SE 0,2 kg 0,2 kg 0,2 kg 0,2 kg 0,2 kg + 1 l 0,2 kg + 1 l 0,2 kg + 1 l 0,2 kg + 1 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l 0,6 l Dwuliścienne od fazy 2 do 4 liści. Roczne i wieloletnie chwasty dwuliścienne w fazie 2 6 liści. Wilgotność gleby podczas zabiegu oraz w pierwszych tygodniach po jego wykonaniu może wpływać na skuteczność działania środka Successor 600 EC. Mieszaninę stosować w warunkach dużego zachwaszczenia, najlepiej w fazie 4 liści kukurydzy, na chwasty w fazie 2 4 liści. Widoczny efekt działania mieszaniny uzyskuje się w okresie dni od zabiegu. Najskuteczniej działa na młode intensywnie rosnące chwasty. Mieszaniny nie stosować w temp. (przy gruncie) poniżej 12 C i powyżej 25 C, w czasie południowych upałów i silnego nasłonecznienia oraz po długotrwałej suszy. Karencja nie dotyczy. W kukurydzy cukrowej można stosować do fazy 8. liścia. Opryskiwać na dobrze uprawioną i wilgotną glebę. Umiarkowane opady i ciepła pogoda sprzyjają działaniu środka. W przypadku braku opadów atmosferycznych (przesuszona gleba), środek stosować przed siewem kukurydzy, z wymieszaniem z glebą na głębokość 5 cm. Karencja nie dotyczy. Stosować w temp C. Środki z adiuwantem można użyć w warunkach nie sprzyjających rozwojowi roślin, na chwasty zaawansowane w rozwoju oraz przy dużym nasileniu średnio wrażliwych. Opady deszczu w 4 godziny po zabiegu nie wpływają negatywnie na działanie środka. Środki pobierane są przez liście chwastów. W warunkach sprzyjających (ciepła i wilgotna pogoda) pierwsze objawy ich działania pojawiają się po upływie 10 dni, a po okresie 2 4 tygodni chwasty wrażliwe zamierają. Karencja nie dotyczy. Stosować w temp o C. Środki pobierane są przez liście chwastów i przemieszczane w całej roślinie powodując jej deformację i zahamowanie wzrostu, co powoduje szybkie zamieranie. W warunkach optymalnych (ciepła i wilgotna pogoda) efekt działania środków jest szybszy; w temperaturach ok. 5 o C całkowite zniszczenie chwastów następuje po ok. tyg. Środki zwalczają chwasty, gdy minimalna temp. dobowa w ciągu 6 dni po zabiegu wynosi powyżej 5 o C. Przytulię czepną zwalczają skutecznie do wysokości 20 cm, a chwasty rumianowate do wysokości 25 cm. Skutecznie niszczą też chwasty odporne na atrazynę, np.: komosa biała, psianka czarna, szarłat szorstki. Karencja nie dotyczy. W fazie 2 8 liści właściwych kukurydzy, na chwasty w fazie 2 4 liści właściwych (BBCH 12 18) W fazie 4 6 liści kukurydzy (BBCH 16) Lentagran 45 WP (M) Shado 00 SC Sulcogan 00 SC Sulkorn 00 SC 1,5 1,66 kg Jednoroczne chwasty dwuliścienne do fazy 2 4 liści właściwych. 1,5 l 1,5 l 1,5 l Chwastnica jednostronna i niektóre dwuliścienne do fazy 4 liści. Deresz 06 SE stosować do r. Najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2 4 liści, powodując ich zasychanie i zamieranie. Nie stosować na rośliny mokre, chore lub uszkodzone oraz w warunkach stresowych dla roślin uprawnych. Środek działa lepiej w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody. W przypadku licznego występowania chwastów wskazane jest zastosowanie wyższej z zalecanych dawek. W razie wcześniejszej likwidacji plantacji opryskiwanej środkiem Lentagran 45 WP, po wykonaniu uprawy przedsiewnej, można uprawiać wszystkie rośliny. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie. Zalecana ilość wody l/ha. Strefa ochrony organizmów wodnych: 10 m. Strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: m. Karencja 42 dni. Najskuteczniej działa na młode intensywnie rosnące chwasty. Widoczny efekt działania uzyskuje się po dniach od zabiegu. Karencja nie dotyczy. 204 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

207 Bezpośrednio, najpóźniej do 2 dni po siewie (BBCH 00 0) Do 5 dni po siewie (BBCH 00 05) Do 5 10 dni po siewie, przed skiełkowaniem nasion marchwi (BBCH 00 08) Comma 480 EC Kilof 480 EC Szpada 480 SC Comma 480 EC lub Kilof 480 EC lub Szpada 480 SC + Afalon Dyspersyjny 450 SC (mieszanina) Harrier 295 ZC 0,2 0,25 l 0,2 0,25 l 0,2 0,25 l 0,15 0,2 l 0,15 0,2 l 0,15 0,2 l 1 l 1,5 2 l MARCHEW Roczne jednoliścienne i dwuliścienne w fazie kiełkowania i wschodów. Racer 250 EC 2 l Większość w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp Aqua 455 CS Zapora Liquid 455 EC Afalon Dyspersyjny 450 SC Datura 500 SC Dongola 450 SC Ipiron 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC 2,5,5 l 2,5,5 l 1,5 2 l 0,45 1,6 l 1,5 2 l 1,5 2 l 1,5 1,8 l 1,5 2 l 1,5 2 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Jednoroczne od fazy kiełkowania do 6 liści. Najlepiej stosować po siewie, na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować na glebę przesuszoną, nadmiernie wilgotną i bezpośrednio przed deszczem. Nasiona marchwi wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm, szczególnie na lżejszych glebach. W celu poszerzenia zakresu zwalczanych gatunków chwastów lepiej stosować mieszaniny z linuronem (Afalon Dyspersyjny 450 SC). Na lżejszych, piaszczystych glebach środków Comma 480 EC, Kilof 480 EC i Szpada 480 SC nie stosować w dawce wyższej niż 0,2 l/ha, a w mieszaninie 0,15 l/ha. Comma 480 EC, Kilof 480 EC i Szpada 480 SC mogą powodować przemijające przebarwienia na liściach, zwłaszcza przy silnych opadach deszczu i niskich temperaturach w okresie kiełkowania i wschodów. Długo zalegają w glebie. Następstwo: patrz etykieta stosowania dołączona do opakowania każdego środka. Karencja dla mieszaniny 0 dni, dla środków stosowanych pojedynczo nie dotyczy. Nie stosować w temp. powyżej 25 C. Racer 250 EC może powodować przejściowe przebarwienia roślin bez ujemnego wpływu na plon. W uprawie z nasion podkiełkowanych stosować bezpośrednio po siewie. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych i zalanych wodą, a także przy siewie płytszym niż 2 cm. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Niższe dawki środków stosować na glebach lżejszych, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środki stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Mogą powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu cebuli, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Strefa ochrony organizmów wodnych: 20 m, a strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: 1 m. Karencja nie dotyczy. Nasiona wysiewać na głębokość 2 cm. W uprawie z nasion podkiełkowanych stosować bezpośrednio, a najpóźniej do 5 dni po siewie. Opryskiwać na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Niewielkie opady po zabiegu nie są szkodliwe, natomiast silne mogą spowodować uszkodzenia roślin. Środków nie stosować na glebach piaszczystych, torfowych lub potorfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie. Datura 500 SC na glebach lekkich stosować w dawkach 0,45 0,95 l/ha, a na glebach ciężkich w dawkach 0,95 1,6 l/ha. Po zastosowaniu środków opóźniać mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. W uprawie marchwi pod płaskim przykryciem włókniną polipropylenową lub folią perforowaną środki można stosować bezpośrednio po siewie, przed nałożeniem włókniny lub folii. Można też opryskiwać włókninę i nieosłonięte pole po jej nałożeniu. Nie stosować herbicydów po zdjęciu osłon. Nie stosować w uprawie marchwi na wczesny zbiór (sprzedaż pęczkowa) ze względu na możliwość oddziaływania na rośliny następcze. Karencja 0 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 205

208 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: bezpośrednio, najpóźniej do 5 dni po siewie (BBCH 00 01) Drugi zabieg: po wschodach, w fazie 2 liści właściwych marchwi (BBCH 12 1) Nie później niż 2 dni przed wschodami marchwi (BBCH 0 08) Zabiegi systemowe I. Pierwszy zabieg: do 10 dni po siewie (BBCH 00 08) Drugi zabieg: w fazie 1 2 liści marchwi (BBCH 11 12) Trzeci zabieg: po dniach od drugiego zabiegu Stomp Aqua 455 CS (M) 1,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stomp Aqua 455 CS (M) Acomac Azymut 60 SL Clayton Rhizeup SL Etna 60 SL Figaro 60 SL Glifto 60 SL Glifto Duo 60 SL Katamaran 60 SL Rouup 60 SL Rouup 60 Plus Rouup TransEnergy 450 SL Torinka SL Vesuvius Afalon Dyspersyjny 450 SC lub Dongola 450 SC lub Linurex 500 SC lub Linur 450 SC lub Nightjar C 450 SC lub Racer 250 EC Afalon Dyspersyjny 450 SC Dongola 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC Afalon Dyspersyjny 450 SC Dongola 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC 1,5 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 1,25 1,8 l 0,5 1,5 l 2 l 2 l 0,5 l 0,5 l 0,5 l 0,5 l 0,5 l 1,2 l 0,5 l 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 l 0,5 l 0,5 l 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 l 0,5 l Większość chwastów w czasie wschodów i wcześnie po wschodach. Roczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Nasiona wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm. Stosować na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Po zastosowaniu środka mogą wystąpić przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu marchwi, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Odstęp między pierwszym a drugim zabiegiem powinien wynosić od 2 do 5 tygodni. Łączna dawka środka nie może przekroczyć,5 l/ha. Można wykonać maksymalnie 2 zabiegi w sezonie wegetacyjnym. Stomp Aqua 455 CS w dawkach dzielonych zaleca się jedynie na gleby lekkie i bardzo lekkie, oraz piaszczyste, przy dużej ilości opadów. Karencja 42 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przy siewie płytszym niż 2 cm. Można stosować po wcześniej użytych herbicydach (np. Comma 480 EC). Wyższe z zalecanych dawek stosować, gdy większość chwastów znajduje się już w fazie liścieni. Karencja nie dotyczy. Nasiona marchwi wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm. W przypadku wystąpienia chwastów średnio wrażliwych na Afalon Dyspersyjny 450 SC i inne środki zawierające linuron (rumianowate, jasnoty) w I zabiegu lepiej użyć Racer 250 EC. Okres między II i III zabiegiem nie powinien być krótszy niż dni. W przypadku wysokiej skuteczności pierwszego i drugiego zabiegu, w trzecim dawki środków można obniżyć do 0,5 l/ha. Po wschodach marchwi środki stosować na rośliny suche, co najmniej 4 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Nie stosować herbicydów po wschodach marchwi uprawianej na wczesny zbiór i przerywanej na sprzedaż pęczkową. Karencja 0 dni. II. Pierwszy zabieg: 2 dni przed wschodami marchwi (BBCH 0 08) Drugi zabieg: w fazie 1 2 liści marchwi (BBCH 11 12) Trzeci zabieg: po dniach od drugiego zabiegu (BBCH 12 ) Rouup 60 SL lub inny środek zawierający glifosat Afalon Dyspersyjny 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC Afalon Dyspersyjny 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC 1,5 2 l Zielone części opryskiwanych roślin. 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 l 0,5 l 0,5 l 0,5 0,5 l 0,5 l 0,5 l Roczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Na glebach piaszczystych herbicydy w pierwszym zabiegu stosować najpóźniej dni przed wschodami marchwi. Po wschodach marchwi środki stosować na rośliny suche, co najmniej 4 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Okres między II i III zabiegiem nie powinien być krótszy niż dni (do dni). W przypadku wysokiej skuteczności pierwszego i drugiego zabiegu, w trzecim dawki środków można obniżyć do 0,5 l/ha. Herbicydów po wschodach nie stosować w uprawie marchwi na wczesny zbiór i przerywanej na sprzedaż pęczkową. Karencja 0 dni. 206 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

209 Metoda dawek dzielonych I. Pierwszy zabieg: w fazie 1 2 liści marchwi (BBCH 11 12) Drugi zabieg: w fazie 2 6 liści marchwi minimum dni po pierwszym zabiegu (BBCH 12 16) 2 opryskiwania II. Pierwszy zabieg: w fazie 2 liści marchwi (BBCH 12 1) Drugi zabieg: w fazie 4 liści marchwi minimum dni po pierwszym zabiegu (BBCH ) 2 opryskiwania Sencor Liquid 600 SC 0,25 l Dwuliścienne do fazy 2 4 liści (BBCH do 12) i jednoliścienne w fazie 1 liści. Sencor Liquid 600 SC 0,25 l Boxer 800 EC (M) 2 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne w fazie kiełkowania wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 2 l Nie stosować w temp. powyżej 25 C oraz na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych. Można stosować uzupełniająco, po użytych przed wschodami innych herbicydach, w przypadku słabego ich działania. Metoda dawek dzielonych zapewnia skuteczniejsze zniszczenie chwastów w porównaniu z zabiegiem jednorazowym, wymaga jednak ścisłego przestrzegania terminów zabiegów i faz rozwojowych chwastów. Przy nierównomiernych wschodach marchwi mogą pojawić się przejściowe objawy fitotoksyczności na najmłodszych roślinach. Objawy te z czasem zanikają i nie mają istotnego wpływu na plonowanie i jakość korzeni. Skuteczność w zwalczaniu chwastnicy jednostronnej zależy od fazy rozwojowej chwastu i wilgotności gleby. Karencja 60 dni. Łączna dawka w dwóch zabiegach nie powinna przekraczać 5,0 l/ha. Wyższą dawkę stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Nowy herbicyd o bardzo szerokim zastosowaniu, między innymi w uprawie marchwi herbicyd selektywny do stosowania po wschodach rośliny uprawnej szeroka rejestracja do ochrony wielu gatunków warzyw dobre działanie w zróżnicowanych warunkach pogodowych bezpieczny dla roślin uprawnych Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Należy zwrócić szczególną uwagę na zwroty i symbole (oznaczenia) ostrzegawcze oraz zalecane środki ostrożności zamieszczone i opisane na etykiecie produktu. Syngenta Polska Sp. z o.o., ul. Szamocka 8, Warszawa, tel.: (22) , fax: (22) , Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 20

210 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW W fazie 2 liści marchwi (BBCH 12 1) Po wschodach, w fazie 2 4 liści marchwi (BBCH 12 ) Po wschodach marchwi, niezależnie od jej fazy rozwojowej i po wschodach chwastów jednoliściennych Od fazy 2 liści marchwi, po wschodach chwastów jednoliściennych (BBCH>12), do momentu zakrycia przez marchew nie więcej, niż 50% międzyrzędzi Grapan Extra 40 EC Pantera 040 EC 0,8 1,5 l 0,8 1,5 l 1,5 2 l 1,5 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz w fazie 4 10 liści, wysokość cm. Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Gallant Super 104 EC Perenal 104 EC Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC 0,5 l 0,5 l 1 l 1 l 0,6 l 0,6 l 1,25 1,5 l 1,25 1,5 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do końca krzewienia. Perz w fazie 4 8 liści. Roczne jednoliścienne od fazy liści do końca krzewienia. Perz wysokości cm, gdy rośliny wykształciły co najmniej 6 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C oraz w okresie długotrwałej suszy. Chłodna i bezdeszczowa pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Opady deszczu po 6 godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Karencja 0 dni. Wielkość dawki zależy od gatunków i fazy rozwojowej chwastów. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może wywołać przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. Nie stosować środka w temp. powietrza poniżej 8 C i powyżej 2 C, na rośliny słabe, chore lub uszkodzone. Środki wnikają do wnętrza chwastów najpóźniej w ciągu godziny od zastosowania, dlatego też opady deszczu po tym okresie nie obniżają jego skuteczności. Całkowite zniszczenie chwastów następuje w 2 tygodnie po zabiegu. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyśpieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. W warunkach długotrwałej suszy skuteczność działania środka w stosunku do perzu może ulec obniżeniu. W przypadku konieczności wcześniejszego zaorania plantacji traktowanej środkiem można uprawiać wszystkie rośliny w których zaleca się stosowanie tego herbicydu lub inne rośliny dwuliścienne. Środek można stosować nie częściej niż 1 raz na 2 lata. Karencja 56 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 o C i podczas długotrwałej suszy. Do zwalczania samosiewów zbóż środki stosować w dawce: 0,5 0, l/ha. Perz można zwalczać metodą dawek dzielonych: 2 razy po 0,6 l/ha, w odstępie 12 dni. Chwasty dwuliścienne można zwalczać herbicydami co najmniej dni przed lub dni po użyciu środka. Deszcz lub deszczowanie wykonane godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 49 dni. 208 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

211 Od fazy 2 liści marchwi, po wschodach chwastów jednoliściennych (BBCH>12), do momentu zakrycia przez marchew nie więcej, niż 50% międzyrzędzi Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Centurion Plus 120 EC Select Super 120 EC 2 l Perz w fazie 4 10 liści. 0,8 l 0,8 l 2 l 2 l Roczne jednoliścienne np. prosowate, owies głuchy, samosiewy zbóż, w fazie 2 5 liści. Perz w fazie 4 6 liści. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 49 dni. Chwasty dwuliścienne można zwalczać chemicznie na co najmniej dni przed lub w co najmniej dni po użyciu środka Select Super 120 EC. Nie wykonywać uprawy mechanicznej na dni przed i w dni po zastosowaniu środka. Nie stosować jeżeli w ciągu godziny spodziewany jest deszcz. Karencja 40 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Od fazy drugiego liścia marchwi do fazy rozetki (BBCH 12 ), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC 1 2 l 1 l + 1 l 4 5 l 2 l + 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 5 dni. Od fazy całkowicie rozwiniętych liścieni marchwi do fazy, gdy korzeń osiągnie typowy kształt i wielkość (BBCH10 49) Targa Super 05 EC 1 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy, włośnica sina, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa) i samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do końca fazy krzewienia. 2 2,5 l Perz w fazie 4 6 liści. Zalecenia wg zezwolenia MRiRW nr R-124/ Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środków, ale nie obniżają ich skuteczności. Opady deszczu co najmniej po 2 godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawek mechanicznych przez 21 dni. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Karencja 40 dni. ogłoszenie wydawcy Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 209

212 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Od fazy 2 liści do fazy rozetki, gdy korzeń osiąga 50% typowej średnicy (BBCH 11 45) Od fazy liści marchwi, na chwasty pojawiające się po przedwschodowym opryskiwaniu lub pieleniu, najlepiej w fazie 5 liści (BBCH 1 15) W fazie 5 6 liści marchwi (BBCH 15 16) Targa Super 05 EC Targa 10 EC Pilot 10 EC Pilot Max 10 EC Szogun 10 EC Targa Super 05 EC Targa 10 EC Pilot 10 EC Pilot Max 10 EC Szogun 10 EC Afalon Dyspersyjny 450 SC Aflex Super 450 SC Dongola 450 SC Ipiron 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC Nuflon 450 SC 1 l 0,4 0,5 l 0,5 0,6 l 0,4 0,5 l 0,4 0,5 l 2 l 1 1,5 l 1 1,25 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Perz w fazie 4 6 liści. Jednoroczne od fazy kiełkowania do 6 liści. Sencor Liquid 600 SC 0,5 l Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Polecamy! tel , zamowienia@hortpress.com, Zalecenia dla Targa Super 05 EC wg zezwolenia MRiRW nr R-2 /2010. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż Targa Super 05 EC można użyć w dawce 0,5 1,0 l/ha, a pozostałe w dawce 0,5 0,4 l/ha. Pilot Max 10 EC i Szogun 10 EC można stosować już od fazy rozwiniętego pierwszego liścia właściwego marchwi. W warunkach nie sprzyjających działaniu preparatu (np. susza) lub na chwasty przerośnięte Targa Super 05 EC stosować z dodatkiem adiuwantu, bez obniżania dawki herbicydu. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środków, ale nie obniżają ich skuteczności. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środków. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawek mechanicznych przez 1 miesiąc. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Karencja Targa Super 05 EC 0 dni, pozostałe 40 dni. Stosować w przypadku silnego zachwaszczenia, jednak lepiej użyć środki w zabiegach systemowych. Wcześniejszy zabieg może wywołać przejściowe zahamowanie wzrostu roślin. Zabieg nalistny jest mniej skuteczny wobec rdestu powojowego i szarłatu szorstkiego. Środków nie stosować więcej niż 1 raz w okresie wegetacji marchwi. Zalecane jest opryskiwanie średniokropliste. Opryskiwać rośliny suche, co najmniej 4 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Nie stosować w uprawie marchwi na wczesny zbiór i przerywanej na sprzedaż pęczkową. Po użyciu środków opóźniać mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. W celu ochrony roślin nie będących celem działania środka oraz organizmów wodnych dla środków wyznacza się strefy ochronne patrz etykieta stosowania. Karencja 0 dni. Nie stosować w temp. powyżej 25 C oraz na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych. Wyższą skuteczność chwastobójczą uzyskuje się stosując środek wcześniej, metodą dawek dzielonych. Czasami na najmłodszych roślinach mogą pojawić się przejściowe objawy fitotoksyczności, zwłaszcza przy nierównomiernych wschodach. Objawy te z czasem zanikają i nie mają istotnego wpływu na plonowanie i jakość korzeni. Skuteczność w zwalczaniu chwastnicy jednostronnej zależy od fazy rozwojowej chwastu i wilgotności gleby. Karencja 60 dni. ogłoszenie wydawcy Liczba stron: 16 Oprawa: miękka Rok wydania: 2012 Cena: 20 zł Adela Maziarz Uprawa ogórków pod osłonami W książce omówione są m.in. takie zagadnienia jak: wymagania ogórków w stosunku do środowiska, wymagania pokarmowe, nawożenie, ochrona przed chorobami i szkodnikami, metody uprawy na różnych podłożach. 210 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

213 OGÓREK Plantacje ogórka należy zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty można niszczyć mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne narzędzia umożliwiają niszczenie chwastów w międzyrzędziach, w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Ogórek można też uprawiać w glebie mulczowanej czarną folią lub włókniną. Po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym uprawę ogórka), można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha i in., do zwalczania zarówno perzu, jak i wielu gatunków chwastów rocznych oraz wieloletnich. Herbicydy zawierające glifosat można tez stosować wiosną, przed siewem lub sadzeniem rozsady. Wiosną, przed siewem lub sadzeniem rozsady Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL + adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SL Torinka SL + adiuwant AS 500 SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat l l l l l l l l l l l l l l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Zalecane dawki służą głównie do zwalczania perzu, a także wielu innych chwastów po wschodach. Środki stosować w ilości wody l/ha. Dawkę wody można obniżyć do l/ha. Zabiegi uprawowe można rozpocząć, gdy na zwalczanych chwastach występują objawy działania środka (więdnięcie, żółknięcie), ale nie wcześniej niż po 5 dniach od zabiegu, lepiej po 2 tygodniach. W przypadku zwalczania chwastów włącznie z desykacją roślin okrywowych (np. mieszanka żyta ozimego z wyką, gorczyca i inne), w których planowane jest bezpośrednie sadzenie, opryskiwanie należy wykonać nie później niż na 2 tygodnie przed sadzeniem. Siać lub sadzić po całkowitym zaschnięciu chwastów i niszczonych roślin. Zdesykowane rośliny można rozdrobnić mechanicznie przed sadzeniem. Jeżeli właściwości gleby na to pozwalają, rozsadę można sadzić bezpośrednio w zamierające chwasty, bez wcześniejszej uprawy gleby. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Bezpośrednio, najpóźniej do 2 dni po siewie ogórka (BBCH 01 04) Clomaz 6 CS Comma 60 CS Comma 480 EC Kilof 480 EC Szpada 480 SC 0,25 l 0,25 l 0,2 l 0,2 l 0,2 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stosować na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować po skiełkowaniu nasion ogórka, a także na glebach zbyt wilgotnych i przesuszonych, podczas ciszy sprzyjającej występowaniu inwersji temperatury, gdy istnieje jakakolwiek możliwość znoszenia cieczy użytkowej na przydrożne drzewa i krzewy oraz w odległości mniejszej niż 20 m od upraw roślin warzywnych, sadowniczych, plantacji szkółek i roślin pod osłonami, zbóż jarych, kukurydzy, lucerny i buraków. Środki mogą powodować przemijające objawy przebarwienia roślin, zwłaszcza przy silnych opadach deszczu i niskich temperaturach w okresie kiełkowania i wschodów. Środki długo zalegają w glebie. Następstwo: patrz etykieta stosowania dołączona do opakowania preparatu. Karencja nie dotyczy. Uprawa w glebie osłanianej folią lub włókniną (opryskiwanie między pasami ściółek) Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Środek stosować na glebę między pasami włókniny lub folii, po ich rozłożeniu, zwykle przed siewem lub sadzeniem rozsady. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Karencja nie dotyczy. ogłoszenie wydawcy Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 211

214 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW PAPRYKA Obecnie brak jest zarejestrowanych środków do zwalczania chwastów w trakcie uprawy papryki, dlatego też plantacje tego gatunku najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty należy usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne narzędzia umożliwiają niszczenie chwastów w międzyrzędziach, w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Paprykę można też uprawiać w glebie mulczowanej czarną folią lub włókniną, a także w roślinach okrywowych, które hamują rozwój chwastów. Po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym uprawę papryki), można zastosować herbicydy zawierające glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha i in., do zwalczania zarówno perzu, jak i wielu gatunków chwastów rocznych oraz wieloletnich. Herbicydy zawierające glifosat można tez zastosować wiosną, przed sadzeniem rozsady. Wiosną, przed sadzeniem rozsady Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 01) Do 5 dni po siewie (BBCH 00 05) Bezpośrednio po siewie, najpóźniej dni przed wschodami pasternaku (BBCH 00 06) Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: bezpośrednio, po siewie (BBCH 00 01) Drugi zabieg: po wschodach, w fazie 2 liści właściwych pasternaku (BBCH 12 1) Etna 60 SL + adiuwant AS 500 SL Figaro 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto 60 SL + adiuwant AS 500 SL Glifto Duo 60 SL + adiuwant AS 500 SL Katamaran 60 SL+ adiuwant AS 500 SL Rouup 60 SL + adiuwant AS 500 SL Torinka SL + adiuwant AS 500 SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat l l l l l l l l l l l l l l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, roczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. PASTERNAK Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Racer 250 EC 2 l Większość w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Datura 500 SC 0,9 1,6 l Jednoroczne od fazy kiełkowania do 6 liści. Stomp Aqua 455 CS (M) 1,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stomp Aqua 455 CS (M) 1,5 l Zalecane dawki służą głównie do zwalczania perzu, a także wielu innych gatunków chwastów. Inne uwagi: patrz ogórek wiosną, przed siewem lub sadzeniem rozsady, a także wiosną przed siewem lub sadzeniem roślin. Karencja nie dotyczy. Nasiona wysiewać na jednakową głębokość, nie mniejszą niż 2 cm. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja 42 dni. Nie stosować w temp. powyżej 25 o C. Racer 250 EC może powodować przejściowe przebarwienia roślin bez ujemnego wpływu na plon. Karencja nie dotyczy. Środek stosować na glebę wilgotną, o dobrej strukturze. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych, torfowych lub potorfowych, a także mokrych, zbitych, suchych i spękanych, ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie środka. Na glebach o dużej zawartości próchnicy stosować wyższe dawki herbicydu. Po zabiegu nie powinno się wykonywać żadnych zabiegów agrotechnicznych. Niewielkie opady po zabiegu nie są szkodliwe, natomiast silne mogą spowodować uszkodzenia roślin. Można wykonać maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Karencja 90 dni. Nasiona wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm. Stosować na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Po zastosowaniu środka mogą wystąpić przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu pietruszki, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Odstęp między pierwszym a drug im zabiegiem powinien wynosić od 2 do 5 tygodni. Można wykonać maksymalnie 2 zabiegi w sezonie wegetacyjnym. Stomp Aqua 455 CS w dawkach dzielonych zaleca się jedynie na gleby lekkie i bardzo lekkie, przy dużej ilości opadów. Karencja 42 dni. 212 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

215 Po wschodach, w fazie 2 4 liści pasternaku, (BBCH 12 ) Od fazy 2 liści pasternaku (BBCH 12), po wschodach chwastów jednoliściennych, do momentu zakrycia przez pasternak nie więcej, niż 50% międzyrzędzi Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 01) Boxer 800 EC (M) 2,5 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. PIETRUSZKA Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Wielkość dawki zależy od gatunków i fazy rozwojowej chwastów. We wczesnych fazach wzrostu pasternaku wskazane jest stosownie niższej z zalecanych dawek. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 49 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 49 dni. Po siewie można też stosować w uprawach pietruszki naciowej, w dawce 2 l/ha. Nasiona wysiewać na jednakową głębokość, nie mniejszą niż 2 cm. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja pietruszka korzeniowa 42 dni, pietruszka naciowa 28 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 21

216 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Do 5 dni po siewie (BBCH 00 05) Bezpośrednio po siewie, najpóźniej dni przed wschodami pietruszki (BBCH 00 06) Do 5 10 dni po siewie, przed skiełkowaniem nasion pietruszki (BBCH 00 06) Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: bezpośrednio, po siewie (BBCH 00 01) Drugi zabieg: po wschodach, w fazie 2 liści właściwych pietruszki (BBCH 12 1) Nie później niż 2 dni przed wschodami pietruszki (BBCH 0 08) Metoda dawek dzielonych II. Pierwszy zabieg: w fazie 2 liści pietruszki (BBCH 12 1) Drugi zabieg: w fazie 4 liści pietruszki (BBCH ) minimum dni po pierwszym zabiegu 2 opryskiwania Racer 250 EC 2 l Większość w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Datura 500 SC 0,9 1,6 l Jednoroczne od fazy kiełkowania do 6 liści. Afalon Dyspersyjny 450 SC Dongola 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC 1 2 l 1 2 l 1 1,8 l 1 2 l 1 2 l Jednoroczne od fazy kiełkowania do 6 liści. Stomp Aqua 455 CS (M) 1,5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. Stomp Aqua 455 CS (M) Acomac Azymut 60 SL Clayton Rhizeup SL Etna 60 SL Figaro 60 SL Glifto 60 SL Glifto Duo 60 SL Katamaran 60 SL Rouup 60 SL Rouup 60 Plus Rouup TransEnergy 450 SL Torinka SL Vesuvius 1,5 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 1,25 1,8 l 0,5 1,5 l 2 l 2 l Większość chwastów w czasie wschodów i wcześnie po wschodach. Boxer 800 EC (M) 2 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne w fazie kiełkowania wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 2 l Nie stosować w temp. powyżej 25 o C. Racer 250 EC może powodować przejściowe przebarwienia roślin, bez ujemnego wpływu na plon. W uprawie z podkiełkowanych nasion stosować bezpośrednio po siewie. Karencja nie dotyczy. Po siewie można też stosować w pietruszce naciowej, w takich samych dawkach. Środek stosować na glebę wilgotną, o dobrej strukturze. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych, torfowych lub potorfowych, a także mokrych, zbitych, suchych i spękanych, ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie środka. Na glebach o dużej zawartości próchnicy stosować wyższe dawki herbicydu. Po zabiegu nie powinno się wykonywać żadnych zabiegów agrotechnicznych. Niewielkie opady po zabiegu nie są szkodliwe, natomiast silne mogą spowodować uszkodzenia roślin. Karencja 90 dni. Nasiona wysiewać na głębokość 2 cm. W uprawie z nasion podkiełkowanych stosować bezpośrednio, a najpóźniej do 5 dni po siewie. Opryskiwać na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Niewielkie opady po zabiegu nie są szkodliwe, natomiast silne mogą spowodować uszkodzenia roślin. Środków nie stosować na glebach piaszczystych, torfowych lub potorfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie. Po zastosowaniu środka opóźniać mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. Karencja 90 dni. Nasiona wysiewać na głębokość nie mniejszą niż 2 cm. Stosować na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Po zastosowaniu środka mogą wystąpić przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu pietruszki, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Odstęp między pierwszym a drugim zabiegiem powinien wynosić od 2 do 5 tygodni. Można wykonać maksymalnie 2 zabiegi w sezonie wegetacyjnym. Stomp Aqua 455 CS w dawkach dzielonych zaleca się jedynie na gleby lekkie i bardzo lekkie, przy dużej ilości opadów. Karencja 42 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przy siewie płytszym niż 2 cm. Można stosować po wcześniej użytych herbicydach. Wyższe z zalecanych dawek stosować, gdy większość chwastów z znajduje się już w fazie liścieni. Karencja nie dotyczy. Łączna dawka w dwóch zabiegach nie powinna przekraczać 5,0 l/ha. We wczesnych fazach wzrostu pietruszki stosować niższe z zalecanych dawek. Wyższą dawkę stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. 2 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

217 Po wschodach, w fazie 2 4 liści pietruszki (BBCH 12 ) Od fazy 2 liści pietruszki do fazy rozetki, po wschodach chwastów jednoliściennych (BBCH 12 19) Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC 0,6 l 0,6 l 1,25 1,5 l 1,25 1,5 l Roczne jednoliścienne od fazy liści do końca fazy krzewienia. Perz wysokości cm, gdy rośliny wykształciły co najmniej 6 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Wielkość dawki zależy od gatunków i fazy rozwojowej chwastów. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 o C i podczas długotrwałej suszy. Do zwalczania samosiewów zbóż środki stosować w dawce: 0,5 0,6 l/ha. Perz można zwalczać metodą dawek dzielonych: 2 razy po 0,6 l/ha, w odstępie 12 dni. Chwasty dwuliścienne można zwalczać herbicydami co najmniej dni przed lub dni po użyciu środka. Deszcz lub deszczowanie wykonane godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawek mechanicznych. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Można też stosować w pietruszce naciowej, w dawce 0, 1,25 l/ha (zwalczanie chwastów rocznych), od fazy 2 liści (BBCH 12), do momentu zakrycia przez roślinę uprawną nie więcej niż 50% międzyrzędzi, zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja pietruszka korzeniowa 49 dni, pietruszka naciowa 42 dni. Po wschodach środek można też stosować w pietruszce naciowej, w dawce 0,5 1,5 l/ha. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja pietruszka korzeniowa 49 dni, pietruszka naciowa 42 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 215

218 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Od fazy 2 liści pietruszki do fazy rozetki, po wschodach chwastów jednoliściennych (BBCH 12 19) W fazie 5 liści pietruszki, na chwasty pojawiające się po przedwschodowym opryskiwaniu lub pieleniu (BBCH 1 15) Bezpośrednio przed sadzeniem rozsady Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: przed posadzeniem rozsady Drugi zabieg: minimum dni po posadzeniu rozsady (BBCH 1 15) Targa Super 05 EC 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Afalon Dyspersyjny 450 SC Dongola 450 SC Linurex 500 SC Linur 500 SC Nightjar C 450 SC 2 l Perz w fazie 4 6 liści. 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l Jednoroczne od fazy kiełkowania do 6 liści. POMIDOR z rozsady Devrinol 450 SC 2,5 l Roczne jednoliścienne i niektóre dwuliścienne w fazie kiełkowania. Aurelit 0 WG (M) Maestro 0 WG (M) Mistral 0 WG (M) Sencor Liquid 600 SC 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,6 l Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Sencor Liquid 600 SC 0,5 l Dwuliścienne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Sencor Liquid 600 SC 0,5 l Dwuliścienne do fazy 2 4 liści, jednoliścienne w fazie 1 liści. Nie stosować w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż środek można stosować w dawce 0,5 1 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać uprawek mechanicznych przez 1 miesiąc. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Karencja 0 dni. Targa Super 05 EC stosować do r. Stosować tylko w przypadku silnego zachwaszczenia, jeśli nie stosowano środka po siewie. Nie stosować w temperaturze powyżej 20 C, we wcześniejszych fazach rozwojowych, a także w pietruszce przerywanej na sprzedaż pęczkową. Zabieg nalistny jest mniej skuteczny wobec rdestu powojowego i szarłatu szorstkiego. Opryskiwać rośliny suche, co najmniej 4 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Zabieg nalistny może powodować fitotoksyczne objawy, które mogą prowadzić do obniżki plonu pietruszki. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Po użyciu środka opóźniać mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. Karencja 90 dni. Bezpośrednio po zabiegu środek wymieszać z glebą na głębokość cm, np. za pomocą brony. Po użyciu Devrinolu 450 SC na niektórych roślinach pomidora może wystąpić krótkotrwałe spowolnienie wzrostu roślin, a także niewielkie przejaśnienia liści. Objawy te szybko ustępują i nie wpływają na plonowanie i jakość owoców. Chwasty wschodzące podczas bezdeszczowej pogody Devrinol 450 SC niszczy po wystąpieniu opadów. Jeśli zachodzi konieczność wykonania zabiegów pielęgnacyjnych po opryskiwaniu, gleby nie spulchniać poza głębokość, na którą wprowadzono środek. W razie likwidacji plantacji traktowanej herbicydem, np. w wyniku uszkodzeń roślin, na polu tym można uprawiać rzepak jary, kapustę,, pomidor, groch, słonecznik, tytoń. Jesienią nie uprawiać zbóż ozimych. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych oraz zbrylonych i przesuszonych. Opryskiwać na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Do odchwaszczania odmian bardzo wczesnych i wczesnych, takich jak: Alfa, Tempo oraz średnio wczesnej odmiany Gra (uprawianych z rozsady) środki stosować tylko w terminie przed sadzeniem. Karencja Sencor Liquid 600 SC 42 dni; Maestro 0 WG, Mistral 0 WG i Aurelit 0 WG 0 dni. Nie stosować w temp. powyżej 25 C, na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych, a także po posadzeniu, gdy rozsada pomidora jest słaba i nie zahartowana. Zalecane opryskiwanie średniokropliste w ilości wody l/ha. W uprawie odmian bardzo wczesnych i wczesnych, takich jak: Alfa, Tempo oraz średnio wczesnej odmiany Gra (uprawianych z rozsady) środek stosować tylko w terminie przed sadzeniem. Karencja 42 dni. 216 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

219 Po sadzeniu rozsady, w fazie od. do 8. liścia (BBCH 1 18) Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: po sadzeniu rozsady, od. do 8. liścia (BBCH 1 18) Drugi zabieg: minimum dni po pierwszym zabiegu 10 dni po sadzeniu rozsady, w fazie 4 6 liści pomidora (BBCH 16) Bezpośrednio, najpóźniej do dni po siewie (BBCH 00 01) Nie później niż 2 dni przed wschodami pora (BBCH 0 08) Od fazy 1 2 liści pora (BBCH 11 12), do 20 cm wysokości pora (BBCH 18) zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych Mambo 25 WG (M) + Tre 90 EC Ramzes 25 WG (M) + Tre 90 EC Titus 25 WG (M) + Tre 90 EC Mambo 25 WG (M) lub Ramzes 25 WG (M) lub Titus 25 WG (M) + Tre 90 EC Mambo 25 WG lub (M) Ramzes 25 WG lub (M) Titus 25 WG (M) + Tre 90 EC Aurelit 0 WG (M) Maestro 0 WG (M) Mistral 0 WG (M) Stomp Aqua 455 CS (M) Peigan 0 EC (M) Acomac Azymut 60 SL Clayton Rhizeup SL Etna 60 SL Figaro 60 SL Glifto 60 SL Glifto Duo 60 SL Katamaran 60 SL Rouup 60 SL Rouup 60 Plus Rouup Max 2 Rouup TransEnergy 450 SL Torinka SL Vesuvius 50 g + 0,1% 50 g + 0,1% 50 g + 0,1% 0 g 0 g 0 g + 0,1% 20 g 20 g 20 g + 0,1% 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg,5 l 5 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 1,25 1,8 l 0,5 kg 0,5 1,5 l 2 l 2 l Roczne jednoliścienne w fazie 1 liści, dwuliścienne w fazie 2 4 liści. Jednoliścienne w fazie 1 liści, dwuliścienne w fazie 1 4 liści. Większość jednorocznych od fazy kiełkowania i liścieni do 2 4 liści. POR z siewu Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Większość chwastów w czasie wschodów i wcześnie po wschodach. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Środki zwalczają też perz właściwy, który w momencie zabiegu powinien mieć 5 liści (wysokość cm). Efekt działania herbicydów widoczny jest w okresie 20 dni od zabiegu. Dolistnie aplikowane insektycydy z grupy fosforoorganicznych mogą być stosowane nie później niż dni przed i nie wcześniej niż 4 dni po zastosowaniu środków. Wymienionych herbicydów nie stosować, jeśli wcześniej stosowano doglebowo insektycydy z grupy fosforoorganicznych. Środki zawierają substancję czynną należącą do herbicydów z grupy inhibitorów ALS. Aby zapobiec wyselekcjonowaniu chwastów odpornych należy stosować po sobie środki o różnych mechanizmach działania uwagi dotyczące odporności podano w etykiecie środka. W razie konieczności wcześniejszej likwidacji plantacji można uprawiać kukurydzę,, pomidor. Po miesiącach i wykonaniu orki można uprawiać wszystkie rośliny. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać, gdy rozsada jest słaba, wybiegnięta, niezahartowana, a także w temperaturze powyżej 25 C. Nie stosować w uprawie odmian bardzo wczesnych i wczesnych, takich jak: Alfa, Tempo oraz średniowczesnej odmiany Gra. W tych odmianach środki stosować tylko w terminie przed sadzeniem. Karencja 0 dni. Nasiona pora wysiewać na jednakową głębokość, nie mniejszą niż 2 cm. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na bardzo lekkich glebach piaszczystych i przy siewie płytszym niż 2 cm. Wyższe z zalecanych dawek stosować, gdy większość chwastów znajduje się już w fazie liścieni. Po zabiegu najlepiej nie wykonywać żadnej uprawy mechanicznej. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 21

220 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Od fazy 1 2 liści pora (BBCH 11 12), do 20 cm wysokości pora (BBCH 18) zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych Od fazy 1 2 liści pora, zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych (BBCH od 11 12) Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Targa Super 05 EC 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż można stosować w dawce 0,5 1,0 l/ha. W warunkach mniej sprzyjających działaniu (np. susza) lub na chwasty przerośnięte Targa Super 05 EC można stosować z dodatkiem adiuwantu, bez obniżania dawki herbicydu. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Karencja 8 dni. W fazie 1 2 liści pora (BBCH 11 12) Po wykształceniu 2 liści pora (BBCH 12), do czasu, gdy podstawa liści grubieje lub rozszerza się (przed BBCH 41), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Po wschodach, od fazy 2 liści pora (BBCH 12) Peigan 0 EC (M) 5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC 1 2 l 1 l + 1 l 4 5 l 2 l + 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Targa Super 05 EC stosować do r. Stosować na powierzchnię wolną od chwastów lub kilka dni po pieleniu, jako uzupełnienie środków stosowanych doglebowo, przed wschodami pora. Niższe dawki stosować na glebach lżejszych, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja nie dotyczy. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 28 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. 218 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

221 W fazie 2 4 liści pora (BBCH 12 ) Od fazy liści pora, na chwasty nie starsze niż 4 liście właściwe (BBCH od 1) W fazie 4 6 liści pora (BBCH 16) Po przyjęciu się rozsady, do dni po posadzeniu (BBCH 12 1) 1 2 tygodnie po sadzeniu rozsady, w fazie 2 4 liści pora (BBCH 12 ) 2 tygodnie po sadzeniu rozsady (BBCH 1 ) Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Lentagran 45 WP Afalon Dyspersyjny 450 SC Dongola 450 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC 1,5 1,66 kg Jednoroczne chwasty dwuliścienne do fazy 2 4 liści właściwych. 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l Jednoroczne, głównie dwuliścienne, od fazy kiełkowania do 6 liści. POR z rozsady Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 5 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Afalon Dyspersyjny 450 SC Dongola 450 SC Linur 450 SC Nightjar C 450 SC 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l 1 1,5 l Jednoroczne, głównie dwuliścienne, od fazy kiełkowania do 6 liści. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. Najskuteczniej niszczy chwasty w fazie 2 4 liści, powodując ich zasychanie i zamieranie. Środek stosować, gdy liście rośliny uprawnej mają dobrze wykształconą warstwę woskową, najlepiej po 2 dniach pogodnych. Nie stosować na rośliny mokre, chore lub uszkodzone oraz w warunkach stresowych dla roślin uprawnych. Środek działa lepiej w warunkach wilgotnej i ciepłej pogody. W przypadku licznego występowania chwastów wskazane jest zastosowanie wyższej z zalecanych dawek. W przypadku wcześniejszej likwidacji plantacji opryskiwanej Lentagranem 45 WP, po wykonaniu uprawy przedsiewnej można uprawiać wszystkie rośliny. Strefa ochrony organizmów wodnych: 10 m. Strefa ochrony roślin niebędących celem działania środka: m. Karencja 28 dni. Stosować na rośliny suche, co najmniej 4 5 godz. przed spodziewanym deszczem. Środki można stosować na glebach piaszczystych, torfowych i potorfowych. Po zastosowaniu środka opóźniać mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. Karencja 90 dni. Rozsada w czasie sadzenia powinna mieć nie mniej niż 2 liście właściwe. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja 80 dni. Stosować na rośliny suche, co najmniej 4 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Środki można stosować na glebach piaszczystych, torfowych i potorfowych. Po zastosowaniu środka opóźnić mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. Karencja 90 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 219

222 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po przyjęciu się rozsady, od fazy 4 liści pora (BBCH 1 ), do 20 cm wysokości (BBCH 18) zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Po przyjęciu się rozsady, zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych (BBCH od 1 ) Targa Super 05 EC 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż można stosować w dawce 0,5 1,0 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środka. Rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Karencja 8 dni. Targa Super 05 EC stosować do r. Książki dla profesjonalistów ogłoszenie wydawcy 220 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

223 RABARBAR Plantacje rabarbaru najlepiej zakładać na polach o niewielkim zachwaszczeniu, z uwagi na ograniczony asortyment zarejestrowanych środków do zwalczania chwastów w trakcie uprawy rabarbaru. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne narzędzia umożliwiają niszczenie chwastów w międzyrzędziach, w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Rabarbar można też uprawiać w glebie mulczowanej czarną folią lub włókniną. Przed założeniem plantacji w okresie lata i jesieni, po zbiorze przedplonu W trakcie uprawy wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji Wiosną, po rozpoczęciu wegetacji rabarbaru lub po zakończeniu zbiorów, zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych Agrofarm Glyfosat 60 SL Avans Premium 60 SL Dominator 60 SL Figaro 60 SL Glifocyd 60 SL Kiler 60 SL Rosate 60 SL Rouup 60 SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat 4 5 l 4 l 4 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, roczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a chwasty dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Po zbiorze przedplonu, przed zastosowaniem środka nie wykonywać żadnych zabiegów uprawowych. Wyższe dawki środków stosować w okresie chłodnej pogody, szczególnie w przypadku silnego zachwaszczenia perzem. Środki stosować w ilości wody l/ha. W celu obniżenia dawki (zwykle do l/ha) lub poprawienia skuteczności działania, do cieczy użytkowej można dodawać siarczan amonowy w ilości 4 5 kg/ha (dawka wody l/ha) lub stosować środki w l wody na ha, wykonując opryskiwanie przy użyciu rozpylaczy drobnokroplistych. Zabiegi uprawowe najlepiej rozpocząć po 2 tygodniach od opryskiwania, najwcześniej po 5 dniach od zabiegu. Patrz inne uwagi: zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0, 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja dla zastosowania w czasie wegetacji 49 dni; po zbiorach nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do niszczenia samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko w dawce do 1,5 l/ha. Karencja dla zastosowania w czasie wegetacji 49 dni; po zbiorach nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 221

224 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 05) Po wschodach, od fazy 2 liści (BBCH 12), do momentu zakrycia przez roślinę nie więcej, niż 50% międzyrzędzi zależnie od fazy wzrostu chwastów jednoliściennych Po wschodach, od fazy 2 liści rośliny uprawnej (BBCH 12), do momentu zakrycia przez roślinę uprawną nie więcej niż 50% międzyrzędzi ROSZPONKA Stomp Aqua 455 CS (M) 2 l Jednoroczne w fazie kiełkowania i wschodów. RZODKIEW I RZODKIEWKA z siewu Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. SALSEFIA Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nasiona wysiewać na jednakową głębokość, nie mniejszą niż 2 cm. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 49 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 49 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 49 dni. 222 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

225 Po wschodach, od fazy 2 liści rośliny uprawnej (BBCH 12), do momentu zakrycia przez roślinę uprawną nie więcej niż 50% międzyrzędzi Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona i in.) od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. SAŁATA z siewu i z rozsady Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0-,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 49 dni. Z uwagi na mały asortyment zarejestrowanych herbicydów do zwalczania chwastów w uprawie sałaty, plantacje tej rośliny najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty niszczyć mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne narzędzia umożliwiają usuwanie chwastów w międzyrzędziach, w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Sałatę można też uprawiać w glebie mulczowanej czarną folią perforowaną lub czarną włókniną. Przed założeniem plantacji w okresie lata i jesieni, po zbiorze przedplonu Agrofarm Glyfosat 60 SL Avans Premium 60 SL Dominator 60 SL Figaro 60 SL Glifocyd 60 SL Kiler 60 SL Rosate 60 SL Rouup 60 SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat 4 5 l 4 l 4 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, roczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a chwasty dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Po zbiorze przedplonu, przed zastosowaniem środka nie wykonywać żadnych zabiegów uprawowych. Wyższe dawki środków stosować w okresie chłodnej pogody, szczególnie w przypadku silnego zachwaszczenia perzem. Środki stosować w ilości wody l/ha. W celu obniżenia dawki (zwykle do,0 l/ha) lub poprawienia skuteczności działania, do cieczy użytkowej można dodawać siarczan amonowy w ilości 4,0 5,0 kg/ha (dawka wody l/ha) lub stosować środki w l wody na ha, wykonując opryskiwanie przy użyciu rozpylaczy drobnokroplistych. Zabiegi uprawowe najlepiej rozpocząć po 2 tygodniach od opryskiwania, najwcześniej po 5 dniach od zabiegu. Patrz inne uwagi: zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Sałata z rozsady Przed sadzeniem rozsady Sałata z siewu Po wschodach, nie wcześniej, niż w fazie 2 4 liści sałaty (BBCH 12 ) Sałata z rozsady Po przyjęciu się rozsady (BBCH 16) Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie wpływa to na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Można stosować w sałatach przeznaczonych do konsumpcji, jak i na plantacjach nasiennych. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0, 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 22

226 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Sałata z siewu Po wschodach, nie wcześniej, niż w fazie 2 4 liści sałaty (BBCH 12 ) Sałata z rozsady Po przyjęciu się rozsady (BBCH 16) Od fazy 2. liścia sałaty (BBCH 12) do początku tworzenia główek (przed BBCH 41), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Do dni po sadzeniu rozsady (BBCH 1 ) Po przyjęciu się rozsady, do fazy liści właściwych (BBCH 1) 1 2 tygodnie po posadzeniu rozsady, w fazie 2 4 liści selera (BBCH 12 ) Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC 1 2 l 1 l + 1 l 4 5 l 2 l + 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. SELER Racer 250 EC 2 l Większość w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne przed wschodami i wcześnie po wschodach. Można stosować w sałatach przeznaczonych do konsumpcji, jak i na plantacjach nasiennych. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Zalecenia dla sałaty głowiastej. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 21 dni. Racer 250 EC może powodować przejściowe przebarwienia roślin, bez ujemnego wpływu na plon, zwłaszcza w przypadku wystąpienia obfitych opadów deszczu. Karencja nie dotyczy. Można stosować w selerze naciowym, w takim samym terminie i dawce, a także w selerze listkowy, bezpośrednio po siewie. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja 60 dni. Podane dawki dotyczą selera korzeniowego i naciowego. Wyższą z dawek stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby lub szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja seler korzeniowy 100 dni; seler naciowy 5 dni. 224 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

227 W 2 tygodnie po posadzeniu rozsady (BBCH 16) Po przyjęciu się rozsady, w fazie 4 6 liści (BBCH 16) zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych Afalon Dyspersyjny 450 SC Datura 500 SC Dongola 450 SC Linurex 500 SC Linur 500 SC Nightjar C 450 SC 1,5 2 l 0,9 1,5 l 1,5 2 l 1,5 1,8 l 1,5 2 l 1,5 2 l Roczne, głównie dwuliścienne, od fazy kiełkowania do fazy 6 liści. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 6 liści. Można stosować w selerze naciowym, w którym zalecane dawki środków nie powinny przekraczać 1,5 l/ha. Herbicyd Datura 500 SC zalecany jest w selerze naciowym w dawkach 0,9 1,6 l/ha. Linurex 500 SC zarejestrowany tylko do ochrony selera korzeniowego. Stosować na rośliny suche, co najmniej 4 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych, torfowych lub potorfowych, a także mokrych, zbitych, suchych i spękanych, ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie środka. Po zastosowaniu środka opóźnić mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. Karencja seler korzeniowy 90 dni, seler naciowy 49 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Można też stosować w selerze naciowym, w dawce 0, 1,25 l/ha (zwalczanie chwastów rocznych), po przyjęciu się rozsady od fazy 4 6 liści (BBCH 16), do momentu zakrycia przez roślinę uprawną nie więcej, niż 50% międzyrzędzi, zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 49 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Targa Super 05 EC 1 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 6 liści. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż można stosować w dawce 0,5 1,0 l/ha. W warunkach nie sprzyjających działaniu (np. susza) lub na chwasty przerośnięte środek można stosować z dodatkiem adiuwantu, bez obniżania dawki herbicydu. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Opady deszczu po godz. od zabiegu nie wpływają na działanie środków. Po zabiegu zwalczania perzu nie wykonywać upraw mechanicznych przez 1 miesiąc. Naci nie przeznaczać do konsumpcji. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 6 tygodniach od zastosowania środka. Karencja 0 dni. Targa Super 05 EC stosować do r. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 225

228 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po przyjęciu się rozsady, najlepiej od fazy 4 6 liści, zależnie od fazy rozwojowej chwastów jednoliściennych, do momentu zakrycia przez roślinę uprawną nie więcej, niż 50% międzyrzędzi (BBCH 16) Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 6 liści. SKORZONERA Można też stosować w selerze naciowym. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 49 dni. Obecnie brak jest zarejestrowanych środków do zwalczania chwastów w uprawie skorzonery, dlatego też plantacje tej rośliny najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). W czasie wegetacji chwasty usuwać mechanicznie lub ręcznie. Nowoczesne narzędzia umożliwiają niszczenie chwastów w międzyrzędziach, w pobliżu rzędów, a nawet w rzędach roślin. Przed założeniem plantacji w okresie lata i jesieni, po zbiorze przedplonu Agrofarm Glyfosat 60 SL Avans Premium 60 SL Dominator 60 SL Figaro 60 SL Glifocyd 60 SL Kiler 60 SL Rosate 60 SL Rouup 60 SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat 4 5 l 4 l 4 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, roczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a chwasty dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. SOCZEWICA Po zbiorze przedplonu, przed zastosowaniem środka nie wykonywać żadnych zabiegów uprawowych. Wyższe dawki środków stosować w okresie chłodnej pogody, szczególnie w przypadku silnego zachwaszczenia perzem. Środki stosować w ilości wody l/ha. W celu obniżenia dawki (zwykle do,0 l/ha) lub poprawienia skuteczności działania, do cieczy użytkowej można dodawać siarczan amonowy w ilości 4,0 5,0 kg/ha (dawka wody l/ha) lub stosować środki w l wody na ha, wykonując opryskiwanie przy użyciu rozpylaczy drobnokroplistych. Zabiegi uprawowe najlepiej rozpocząć po 2 tygodniach od opryskiwania, najwcześniej po 5 dniach od zabiegu. Patrz inne uwagi: zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin. Karencja nie dotyczy. Plantacje najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. skrzyp polny, powój polny). W czasie wegetacji chwasty można usuwać mechanicznie w międzyrzędziach i w pobliżu rzędów oraz ręcznie w rzędach roślin. Środki zalecane w warzywach bobowatych (bób, groch, fasola) nie są dopuszczone do stosowania w soczewicy. Do 5 dni po siewie (BBCH 00 05) Boxer 800 EC (M) 4 l Roczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni (przed wschodami i wcześnie po wschodach). Środek pobierany jest przez chwasty w okresie 1 godziny od zastosowania. Wyższą z dawek stosować na polu, na którym spodziewane jest silne zachwaszczenie. Środek może powodować przemijające objawy fitotoksyczności na roślinie uprawnej, po wschodach. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja nie dotyczy. 226 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

229 Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 05) Po wschodach, w fazie 1 2 liści cebuli szalotki (BBCH 11 12) Po dniach od sadzenia (BBCH 12 ), do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Po dniach od sadzenia (BBCH 12 ), do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) SZALOTKA z siewu Peigan 0 EC (M) 5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Peigan 0 EC (M) 4 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. SZALOTKA z rozsady Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych i zalanych wodą, a także przy siewie płytszym niż 2 cm. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Niższe dawki środków stosować na glebach lżejszych, a wyższe na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środki stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Środek może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu szalotki, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Strefa ochrony organizmów wodnych m. Karencja nie dotyczy. Stosować na powierzchnię wolną od chwastów lub kilka dni po pieleniu, jako uzupełnienie środków stosowanych doglebowo, przed wschodami cebuli szalotki. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Niższą dawkę środka stosować na glebach lżejszych, a wyższą na glebach ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Środek może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu szalotki, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Strefa ochrony organizmów wodnych m. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 28 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 22

230 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po dniach od sadzenia (BBCH 12 ), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych, do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Bezpośrednio po siewie (BBCH 00 05) Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia 2 l Perz w fazie 4 10 liści. SZCZYPIOREK z siewu Peigan 0 EC (M) 2 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 28 dni. Ne stosować na glebach lekkich, piaszczystych i zalanych wodą, a także przy siewie płytszym niż 2 cm. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Środek może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu szczypiorku, jednak nie ma to istotnego wpływu na plonowanie. Karencja 42 dni. Po przejściu fazy zgiętego kolanka, nie wcześniej niż od fazy flagi (BBCH 12), do fazy 6 8 liści (BBCH 16 18) Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,6 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka Fusilade Forte 150 EC. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona) od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba Przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. 228 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

231 SZPARAG Plantacje szparaga prowadzone są na tym samym polu przez kilka lat, dlatego najlepiej zakładać je na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. skrzyp polny, powój polny, rzepicha leśna). W czasie wegetacji chwasty można usuwać mechanicznie i ręcznie. Szparaga można też uprawiać pod osłonami z włókniny. Przed założeniem plantacji w okresie lata i jesieni, po zbiorze przedplonu Rozsadnik Do 10 dni po siewie (BBCH 00 08) Na dni przed wschodami rośliny uprawnej (BBCH 05 0) Młode plantacje, w pierwszym roku po sadzeniu karp 10 dni po sadzeniu Młode plantacje, w drugim roku po posadzeniu karp Wczesną wiosną, przed ukazaniem się wypustek szparaga Na dni przed wschodami rośliny uprawnej (BBCH 05 0) Agrofarm Glyfosat 60 SL Avans Premium 60 SL Dominator 60 SL Figaro 60 SL Glifocyd 60 SL Kiler 60 SL Rosate 60 SL Rouup 60 SL lub inne środki zawierające substancję czynną glifosat 4 5 l 4 l 4 l 5 l 5 l 5 l 5 l 5 l Perz oraz większość rocznych i wieloletnich chwastów po wschodach, w okresie intensywnego wzrostu. Najlepiej gdy perz ma w pełni rozwinięte 4 liście i wysokość co najmniej 10 cm, jednoroczne chwasty jednoliścienne co najmniej 5 cm wysokości, a dwuliścienne co najmniej 2 liście właściwe. Całkowite zamieranie roślin po zastosowaniu środków następuje po około tygodniach od zabiegu. Sencor Liquid 600 SC (M) 0,5 l Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Rouup Max 2 0,5 2,5 l Większość chwastów w czasie wschodów i wcześnie po wschodach. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Sencor Liquid 600 SC (M) 0,5 1 l Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Afalon Dyspersyjny 450 SC (M) Datura 500 SC Dongola 450 SC (M) Nightjar 450 SC (M) 2 l 0,9 1,5 l 2 l 2 l Roczne chwasty dwuliścienne od wschodów do fazy 6 liści. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Rouup Max 2 0,5 2,5 l Większość chwastów w czasie wschodów i wcześnie po wschodach. Po zbiorze przedplonu, przed zastosowaniem środka nie wykonywać żadnych zabiegów uprawowych. Wyższe dawki środków stosować w okresie chłodnej pogody, szczególnie w przypadku silnego zachwaszczenia perzem. Środki stosować w ilości wody l/ha. W celu obniżenia dawki (zwykle do,0 l/ha) lub poprawienia skuteczności działania, do cieczy użytkowej można dodawać siarczan amonowy w ilości 4,0 5,0 kg/ha (dawka wody l/ha) lub stosować środki w l wody na ha, wykonując opryskiwanie przy użyciu rozpylaczy drobnokroplistych. Zabiegi uprawowe najlepiej rozpocząć po 2 tygodniach od opryskiwania, najwcześniej po 5 dniach od zabiegu. Inne uwagi patrz: zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych oraz zbrylonych i przesuszonych. Stosować jeden raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja dni. Środek w dawce 0,5 l/ha niszczy chwasty jednoroczne, w dawce 2,0 l/ha wieloletnie jednoliścienne, a w dawce 2,5 l/ha wieloletnie dwuliścienne. Karencja nie dotyczy. Karpy szparaga powinny być dobrze przykryte ziemią. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Stosować na glebę spulchnioną. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych oraz zbrylonych i przesuszonych. Stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja dni. Stosować co najmniej 4 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych, torfowych lub potorfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie środka. Po zastosowaniu środka opóźnić mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne, w razie konieczności zniszczenia skorupy glebowej używać narzędzi płytko działających. Karencja nie dotyczy. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i zalanych wodą. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak bez istotnego wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Środek w dawce 0,5 l/ha niszczy chwasty jednoroczne, w dawce 2,0 l/ha wieloletnie jednoliścienne, a w dawce 2,5 l/ha wieloletnie dwuliścienne. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 229

232 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po obsypaniu wałów i po wschodach chwastów jednoliściennych Plantacje plonujące, (powyżej roku uprawy): a) wiosną, na świeżo uformowane wały, lecz nie później niż na tydzień przed ukazaniem się wypustek szparaga b) po obsypaniu wałów i po wschodach chwastów jednoliściennych Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. Sencor Liquid 600 SC (M) 1 l Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Afalon Dyspersyjny 450 SC (M) Datura 500 SC Dongola 450 SC (M) Nightjar 450 SC (M) 2 l 0,9 1,5 l 2 l 2 l Roczne chwasty dwuliścienne od wschodów do fazy 6 liści. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Zwalczanie perzu, nawet po użyciu dawki 1,25 l/ha jest nie wystarczające. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Dopuszcza się maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Inne herbicydy stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych oraz zbrylonych i przesuszonych. Stosować jeden raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja dni. Opryskiwać dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Niewielkie opady po zabiegu nie są szkodliwe, natomiast silne mogą wywołać uszkodzenia roślin. Nie stosować środka na glebach lekkich, piaszczystych, torfowych lub potorfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie środka. Karencja nie dotyczy. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Zwalczanie perzu, nawet po użyciu dawki 1,25 l/ha jest nie wystarczające. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Dopuszcza się maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. 20 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

233 Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. b) po obsypaniu wałów i po wschodach chwastów jednoliściennych c) po zakończeniu zbiorów, a w uprawie szparagów bielonych bezpośrednio po rozoraniu wałów Po zbiorze wypustek szparaga (BBCH 08 09), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Sencor Liquid 600 SC (M) 1 l Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Datura 500 SC 0,9 1,5 l Roczne chwasty dwuliścienne od wschodów do fazy 6 liści. Stomp Aqua 455 CS (M),5 l Jednoroczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Fusilade Forte 150 EC (M) 0,6 1,6 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. 2 2,5 l Perz i wiechliny w fazie 4 10 liści. Trivko (M) 1 2 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, owies głuchy i in.) od fazy 2 liści do początku fazy krzewienia. 2 l Perz w fazie 4 10 liści. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Inne herbicydy stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych oraz zbrylonych i przesuszonych. Stosować jeden raz w sezonie wegetacyjnym. Karencja dni. Środek może być stosowany na plantacjach do roku uprawy. Nie stosować na glebach lekkich, piaszczystych, torfowych lub potorfowych ze względu na możliwość uszkodzenia roślin uprawnych lub słabe działanie środka. Karencja nie dotyczy. Najlepiej opryskiwać na glebę wilgotną, wolną od chwastów. Może powodować przemijające uszkodzenia, a także przejściowe zahamowanie wzrostu roślin, jednak nie mają one wpływu na plonowanie. Karencja nie dotyczy. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Środek w dawce 2,5 l/ha stosować, gdy wykonano uproszczoną uprawę roli i rozłogi perzu nie zostały pocięte Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Dopuszcza się maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Fusilade Forte 150 EC stosować w zalecanych dawkach i terminach, co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu środka. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 180 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż stosować dawki 0,5 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. W warunkach suszy skuteczność działania środka Trivko na perz może ulec obniżeniu. Herbicydy, których nie wolno mieszać ze środkiem Trivko stosować w zalecanych dawkach i terminach, ale na co najmniej dni przed lub w dni po zastosowaniu Trivko. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Po zabiegu zwalczania perzu przez 1 miesiąc nie wykonywać uprawy mechanicznej. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 miesiącach od zastosowania środka Trivko w dawce 2,0,0 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 180 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 21

234 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Uprawy na zbiór liści Od fazy 2. liścia do fazy 9 lub więcej liści szpinaku (BBCH12 19), w odpowiedniej fazie rozwojowej chwastów jednoliściennych Uprawa na nasiona Od fazy liści (BBCH 1), do momentu zakrycia przez roślinę nie więcej, niż 50% międzyrzędzi Brak zarejestrowanych herbicydów do niszczenia chwastów dwuliściennych. Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC Focus Ultra 100 EC (M) Focus Ultra 100 EC (M) + adiuwant Dash HC SZPINAK Zwalczać chwasty roczne i wieloletnie, różnymi metodami. 1 2 l 1 l + 1 l 4 l 2 l + 2 l Roczne jednoliścienne od fazy 2 liści do początku krzewienia. Perz od fazy 4 6 liści do fazy pierwszego kolanka. Fusilade Forte 150 EC (M) 0, 1,25 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy, włośnica zielona, wyczyniec polny, życica wielokwiatowa), samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. Trivko (M) 0,5 1,5 l Roczne jednoliścienne (chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, owies głuchy) oraz samosiewy zbóż, od fazy 2 liści do początku krzewienia. ZIEMNIAK odmiany wczesne Plantacje szpinaku najlepiej zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny). Po zbiorze przedplonu (w roku poprzedzającym uprawę szpinaku), można zastosować herbicydy zawierające substancję czynną glifosat, np.: Rouup 60 SL 5 l/ha (w l wody na ha) lub l/ha (w ilości wody l/ha), Glifocyd 60 SL 5 l/ha i in., do zwalczania perzu, jak i innych gatunków chwastów rocznych oraz wieloletnich. Środki zawierające glifosat można tez zastosować wiosna, przed uprawą szpinaku z późniejszych terminów siewu. Inne uwagi patrz: zwalczanie perzu i innych chwastów w okresie poprzedzającym uprawę roślin. Efektem działania środka są czerwone przebarwienia i zahamowanie wzrostu, a potem żółknięcie, całkowita chloroza, nekrozy i zasychanie liści chwastów. Pierwsze objawy widoczne są po upływie ok. 4 5 dni od zabiegu, a chwasty giną w ciągu 6 tygodni. Środek z dodatkiem adiuwantu DASH HC stosować w niesprzyjających warunkach lub na chwasty zaawansowane w rozwoju, w celu poprawienia skuteczności działania. Środka nie stosować podczas długotrwałej suszy. Po zabiegu zwalczania perzu uprawy mechanicznej nie wykonywać przez 1 miesiąc. Karencja 28 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka 0, 0,5 l/ha. Chłodna pogoda i susza opóźniają działanie środka, ale nie obniżają jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej niż po 2 miesiącach od zastosowania Fusilade Forte 150 EC w dawce 2,0 2,5 l/ha i nie wcześniej niż po 2 tygodniach, jeżeli użyto dawki do 1,0 l/ha. Karencja 42 dni. Nie opryskiwać w temp. powyżej 2 C. Do zwalczania samosiewów zbóż wystarczy dawka do 1,0 l/ha. Zamieranie chwastów widoczne jest po upływie 2 tygodni od opryskiwania. Intensywny wzrost chwastów, ciepła pogoda i dostatecznie wilgotna gleba przyspieszają działanie środka. Chłodna pogoda opóźnia działanie środka, ale nie obniża jego skuteczności. Deszcz lub deszczowanie wykonane w godzinę po zabiegu nie obniżają skuteczności działania środka. Maksymalnie 1 zabieg w sezonie wegetacyjnym. Następstwo: rośliny jednoliścienne można uprawiać nie wcześniej, niż po 2 tygodniach od zastosowania środka Trivko, jeżeli użyto dawki do 1,5 l/ha. Karencja 42 dni. Program ochrony a przed chwastami obejmuje szeroki asortyment herbicydów, stosowanych w różnych terminach. Przedstawione poniżej zalecenia ochrony chemicznej dotyczą głównie upraw a średnio wczesnego i późnego. Ziemniak wczesny zaliczany do warzyw, wymaga odpowiednich odmian do uprawy, a także właściwych warunków agrotechnicznych. Plantacje a wczesnego należy zakładać na polach utrzymywanych w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu, a przed sadzeniem musi być ono dobrze uprawione. Należy unikać pól opanowanych przez chwasty wieloletnie. Krótki okres uprawy ów wczesnych w znacznym stopniu ogranicza możliwości stosowania herbicydów, dlatego dopuszcza się tylko użycie środków, dla których może być zachowany okres karencji. Należy pamiętać o wrażliwości wielu odmian a, zwłaszcza odmian wczesnych, na niektóre herbicydy, dlatego przed podjęciem decyzji o ochronie chemicznej, należy zapoznać się z dopuszczonymi środkami oraz stopniem wrażliwości a na te środki. Z uwagi na ograniczenia stosowania środków chemicznych w u wczesnym, racjonalnym sposobem odchwaszczania pozostaje stosowanie zabiegów mechanicznych. 22 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

235 Przed wschodami roślin a, po uprzednim obredleniu i zabronowaniu pola (BBCH 05 08) Przed wschodami roślin a, po uprzednim obredleniu i zabronowaniu pola (BBCH 05 08) Uwaga do wszystkich zabiegów doglebowych. Nie wykonywać zabiegu na liście a, gdyż środki mogą spowodować uszkodzenia roślin. W uprawie ów wczesnych, podkiełkowanych, środki stosować do 5 dni po posadzeniu oraz uprzednim obredleniu i zabronowaniu pola. Afalon Dyspersyjny 450 SC Datura 500 SC Dongola 450 SC Linurex 500 SC Linur 450 SC Aflex Super 450 SC Ipiron 450 SC Hufiec 500 SC Nightjar C 450 SC Nuflon 450 SC 1,5 2 l 1,5 1,6 l 1,5 2 l 1,8 l 1,5 2 l 1,5 2 l 2 l 2 l 1,5 2 l 1,5 2 l Jednoroczne od fazy kiełkowania do 6 liści. Proman 500 SC 4 l Jednoroczne chwasty dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy rozety. Stallion 6 CS l Jednoroczne dwuliścienne i niektóre jednoliścienne, od fazy kiełkowania do fazy pierwszych liści. Clomate 60 CS Clomaz 6 CS Reactor 60 CS Comma 60 CS Comma 480 EC Kilof 480 EC Szpada 480 SC Comma 480 EC lub Kilof 480 EC lub Szpada 480 EC + Afalon Dyspersyjny 450 SC (mieszanina) Avatar 29 ZC Harrier 295 ZC Aurelit 0 WG Buzzin Citation 0 WG Maestro 0 WG Mistral 5 WG Sencor Liguid 600 SC Tuberon 0 WG 0,25 l 0,25 l 0,2 0,25 l 0,25 l 0,2 l 0,2 l 0,2 l 0,2 l 0,2 l 0,2 l + 1 l 1,5 l 1,5 2 l 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 1 l 0,5 kg Roczne jednoliścienne i dwuliścienne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do 4 liści. Nie wykonywać zabiegu na liście a. Nie stosować na glebach piaszczystych, torfowych lub potorfowych ze względu na możliwość uszkodzenia rośliny uprawnej. Niewielkie opady po opryskiwaniu nie są szkodliwe, natomiast silne mogą spowodować uszkodzenia roślin a. Po zastosowaniu środków opóźniać mechaniczne zabiegi pielęgnacyjne. Karencja 90 dni. Nie stosować. w ach wczesnych, na glebach suchych, zbrylonych, mokrych i zamulonych, przed spodziewanymi silnymi opadami deszczu, a także po wschodach a. Po zabiegu nie wykonywać żadnych uprawek pielęgnacyjnych; a w przypadku wystąpienia skorupy glebowej stosować narzędzia płytko działające. Następstwo: w razie konieczności wcześniejszej likwidacji plantacji, po wykonaniu uprawy przedsiewnej na tym polu można uprawiać: kukurydzę, bobik, groch, fasolę i marchew. Nie zaleca się siewu roślin z rodziny krzyżowych (rzepaku, gorczycy, rzepy) oraz buraków. Karencja nie dotyczy. Środka nie mieszać z glebą. Po zabiegu nie wykonywać uprawek pielęgnacyjnych; w przypadku wystąpienia skorupy glebowej stosować narzędzia płytko działające. W normalnym zmianowaniu po zastosowaniu środka Stallion 6 CS w dawce,0 l/ha, na tym samym polu, po wykonaniu orki na co najmniej 25 cm można uprawiać: po 6 tygodniach bób, groch, marchew, rzepę, len; po miesiącach fasolę; po 4 miesiącach zboża (pszenica, pszenżyto, jęczmień, owies), rzepak ozimy; po 5 miesiącach a, cebulę; po 6 miesiącach kukurydzę, słonecznik, po 12 miesiącach buraka cukrowego. Następstwo: w przypadku konieczności wcześniejszej likwidacji plantacji, na której zastosowano środek, następstwo roślin skonsultować z posiadaczem zezwolenia. Karencja nie dotyczy. Stosować na dobrze uprawioną, wilgotną glebę. Nie stosować na glebach zbyt wilgotnych i przesuszonych, podczas ciszy sprzyjającej występowaniu inwersji temperatury, gdy istnieje jakakolwiek możliwość znoszenia cieczy użytkowej na przydrożne drzewa i krzewy oraz w odległości mniejszej niż 20 m od upraw roślin warzywnych, sadowniczych, plantacji szkółek i roślin pod osłonami, zbóż jarych, kukurydzy, lucerny i buraka. Mieszaniny oraz Harrier 295 ZC i Avatar 29 ZC najlepiej stosować na około dni przed ukazaniem się pierwszych wschodów roślin a. Po wschodach, na ach mogą pojawić się objawy przebarwienia liści i bielenie brzegów, zwłaszcza przy silnych opadach deszczu i niskich temperaturach w okresie wschodów. Objawy te zanikają i nie mają wpływu na dalszy wzrost a. Środki długo zalegają w glebie. Następstwo: patrz etykieta stosowania, dołączona do opakowania preparatu. Karencja nie dotyczy. Przed zabiegiem należy koniecznie sprawdzić aktualną listę wrażliwości odmian a na te środki (substancja czynna metrybuzyna). Nie stosować w temperaturze powyżej 25 C. Zwalczają m.in. chabra bławatka. Karencja dla Citation 0 WG i Tuberon 0 WG 60 dni; dla pozostałych 42 dni. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 2

236 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Przed wschodami roślin a, po uprzednim obredleniu i zabronowaniu pola (BBCH 05 08) Po posadzeniu, do fazy liści a (BBCH 00 1) Po posadzeniu, do 5 cm wysokości roślin a (BBCH 00 ) Nie później niż dni przed wschodami a (BBCH 0 08) najlepiej po jednokrotnym obredleniu, na wschodzące chwasty Plateen 41,5 WG 2 kg Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 4 liści. Racer 250 EC 2 l Większość w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Stomp 0 EC Stomp 400 SC Stomp 0 EC + Afalon Dyspersyjny 450 SC Stomp 0 EC + Afalon Dyspersyjny 450 SC (mieszaniny),5 5 l 4 l,5 5 l + 2 l 4 l + 2 l Roczne jednoliścienne od fazy kiełkowania do fazy 1. lub początku 2. liścia, a dwuliścienne od fazy kiełkowania do fazy liścieni, a niektóre nawet do fazy 2 liści właściwych. Boxer 800 EC 5 l Dwuliścienne i niektóre roczne jednoliścienne do ich wczesnych faz rozwojowych. Arcade 880 EC 4 5 l Roczne jednoliścienne i dwuliścienne od fazy kiełkowania do fazy 2 4 liści. Acomac Azymut 60 SL Clayton Rhizeup SL Etna 60 SL Figaro 60 SL Glifto 60 SL Glifto Duo 60 SL Katamaran 60 SL Rouup 60 SL Rouup 60 Plus Rouup Max 2 Rouup TransEnergy 450 SL Torinka SL Vesuvius 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 2 l 1,25 2,5 l 0,5 kg 1 2 l 2 l 2 l Nieselektywne niszczenie chwastów jednorocznych w czasie ich wschodów i wcześnie po wschodach. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych, zbrylonych i przesuszonych oraz w temp. powyżej 25 o C. Możliwe jest wystąpienie przemijających objawów fitotoksyczności, zwłaszcza w przypadku niekorzystnych warunków pogodowych. Objawy te mają charakter przejściowy i nie wpływają na plonowanie a. Środek może słabiej działać w warunkach suszy. Karencja nie dotyczy. Stosować po obredleniu i zabronowaniu pola, ale nie później niż 10 dni po posadzeniu, a w ach wczesnych, podkiełkowanych, do 5 dni po posadzeniu. Nie stosować w temperaturze powyżej 25 C. Racer 250 EC może powodować przejściowe przebarwienia roślin bez ujemnego wpływu na plon. Zwalcza samosiewy rzepaku. Karencja nie dotyczy. Opryskiwać na glebę wilgotną, nie stosować na glebie przesuszonej, nie mieszać z gleba. Niższe dawki stosować na glebach lżejszych, a wyższe na ciężkich, o większej zawartości próchnicy. Mieszaninę sporządzać bezpośrednio przed wykonaniem zabiegu. Karencja dla mieszanin 90 dni. Nie stosować w okresie wschodów. Wyższą dawkę stosować na polu silnie zachwaszczonym. Środka nie stosować bezpośrednio po nawadnianiu, w warunkach stresowych, na rośliny wilgotne, uszkodzone przez choroby czy szkodniki. Środek może powodować przemijającą fitotoksyczność. Przed użyciem herbicydu Boxer 800 EC, na każdej uprawianej odmianie zaleca się wykonanie próbnego zabiegu w celu sprawdzenia czy nie wystąpią objawy uszkodzenia roślin. Karencja nie dotyczy. Nie stosować w okresie wschodów. Na glebach gliniastych, bogatych w materię organiczną oraz w przypadku silnej presji chwastów lub zaawansowanych faz rozwojowych chwastów, użyć maksymalną dawkę preparatu. Duże opady deszczu, krótko po opryskiwaniu w terminie przedwschodowym, mogą powodować przejaśnienia roślin. Po wschodach nie stosować, gdy temperatura powietrza przekracza 25 o C. Środek może powodować przejściowe objawy fitotoksyczności, w postaci przebarwień na roślinie uprawnej, zwłaszcza u odmian bardzo wczesnych i wczesnych. W celu pozyskania aktualnej informacji dotyczącej stopnia wrażliwości poszczególnych odmian, zaleca się kontakt z przedstawicielem producenta środka. Karencja nie dotyczy. Stosować na glebach średnio zwięzłych, po posadzeniu bulw a i jednokrotnym obredleniu, na wschodzące chwasty, ale nie później niż dni przed wschodami a. Temperatura działania > 0 C. Po zabiegu najlepiej nie wykonywać żadnej uprawy mechanicznej. Karencja nie dotyczy. 24 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

237 Metoda dawek dzielonych I. Pierwszy zabieg: tuż przed wschodami a, po uprzednim obredleniu i ostatecznym ukształtowaniu redlin (BBCH 05 08) Drugi zabieg: na i do 15 cm wysokości (BBCH 11 15) II. Pierwszy zabieg: tuż przed wschodami a, po uprzednim obredleniu i ostatecznym ukształtowaniu redlin (BBCH 05 08) Drugi zabieg: na i do 15 cm wysokości (BBCH 11 15) W czasie wschodów lub po wschodach, gdy osiągnie wysokość 8 10 cm (BBCH 12 ) Po wschodach a, gdy rośliny osiągnęły wysokość 1 15 cm (BBCH 1 15) Po wschodach, do 15 cm wysokości roślin a (BBCH 11 15) Metoda dawek dzielonych Pierwszy zabieg: po wschodach a, w fazie 2 liści perzu (BBCH od 11) Drugi zabieg: dni od pierwszego zabiegu lub w momencie wtórnego odrastania perzu, przy wysokości roślin a do 15 cm Sencor Liquid 600 SC Citation 0 WG Tuberon 0 WG Sencor Liquid 600 SC Citation 0 WG Tuberon 0 WG 0, l 0, kg 0, kg 0,2 l 0,2 kg 0,2 kg Roczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Roczne jednoliścienne w fazie 1 liści, dwuliścienne w fazie 2 4 liści. Sencor Liquid 600 SC 0,5 l Roczne w fazie kiełkowania, wschodów i liścieni. Titus 25 WG + Tre 90 EC Aurelit 0 WG Mistral 0 WG Maestro 0 WG Sencor Liquid 600 SC Sencor Liquid 600 SC + Titus 25 WG + Tre 90 EC Harfur Mambo 25 WG Miecz 25 WG Pro-Rimsulfuron 25 WG Ramzes 25 WG Rima Titus 25 WG Harfur Mambo 25 WG Miecz 25 WG Pro-Rimsulfuron 25 WG Ramzes 25 WG Rima Titus 25 WG 50 g + 0,1% 0,5 kg 0,5 kg 0,5 kg 0,5 l 0, l + 50 g + 0,1% 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g 0 g Roczne jednoliścienne w fazie 1 liści dwuliścienne w fazie 2 4 liści. Dwuliścienne i niektóre jednoliścienne od fazy kiełkowania do 2 4 liści (nie wyższe niż 4 cm). Chwasty jednoliścienne w fazie 1 liści, dwuliścienne w fazie 2 4 liści. Perz w fazie 5 liści, roczne chwasty prosowate i niektóre dwuliścienne w fazie 2 liści. Przed zabiegiem koniecznie sprawdzić aktualną listę wrażliwości odmian a na metrybuzynę w uprawie odmian wrażliwych, środka Sencor Liquid 600 SC nie stosować po wschodach. Nie stosować na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych oraz zbrylonych i przesuszonych, a po wschodach w temperaturze powyżej 25 C. Odstęp między zabiegami powinien wynosić minimum dni. Metoda dawek dzielonych jest bardziej skuteczna od jednego zabiegu, pełną dawką herbicydu. Karencja Sencor Liquid 600 SC 42 dni; Citation 0 WG i Tuberon 0 WG 60 dni. Przed zastosowaniem środków koniecznie sprawdzić aktualną listę wrażliwości odmian a na metrubuzynę. W odmianach wrażliwych środek stosować tylko po posadzeniu. Aurelit 0 WG można stosować w czasie wschodów lub po wschodach roślin a w odmianach Aksamitka, Arkadia, Balbina, Barycz, Bryza, Cykada, Drop,Felsina, Jantar, Lawina, Meduza, Mila, Nimfy, Orlik, Rywal, Salto, Tara i Vital. W odmianach a: Anielka, Aster, Bila, Irga, Klepa, Lord, Lotos, Tokaj i Sante środek stosować wyłącznie na 10 dni przed przewidywanym terminem wschodów a. Środka Aurelit 0 WG nie stosować do odchwaszczania odmiany Dunajec. Chwasty podczas zabiegu nie powinny być wyższe niż cm. Nie stosować w temp. powyżej 25 C, na glebach bardzo lekkich, piaszczystych i przepuszczalnych oraz zbrylonych i przesuszonych. Karencja 42 dni. W każdym zabiegu środki stosować z dodatkiem adiuwanta Tre 90 EC (0,1%). Mambo 25 WG i Ramzes 25 WG stosować w fazie 1 liści a i 2 liści perzu właściwego. Środki pobierane są głównie przez liście, szybko przemieszczane w roślinie, wstrzymują wzrost i rozwój chwastów. Efekt ich działania widoczny jest po 20 dniach od zabiegu. Najlepiej działają na chwasty jednoroczne w fazie 2 liści. Perz właściwy w czasie zabiegu powinien mieć 5 liści (15 25 cm). Opady deszczu do 4 godzin po zabiegu mogą obniżyć skuteczność działania środków. Środków nie stosować, jeśli insektycydy z grupy fosforoorganicznych użyto doglebowo oraz nie wcześniej niż po dniach jeśli te insektycydy użyto dolistnie. Karencja nie dotyczy. CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Harfur i Miecz 25 WG stosować do r. Pro-Rimsulfuron 25 WG i Rima stosować do r. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 25

238 CHWASTY/TERMINY I DAWKI STOSOWANIA HERBICYDÓW Po wschodach a, nie później niż do fazy początku zakrywania międzyrzędzi, gdy perz osiągnie wysokość cm (BBCH 11 0) Przy wysokości roślin a cm (BBCH 1 15) Egzecutor 25 SG Harfur Mambo 25 WG Miecz 25 WG Pro-Rimsulfuron 25 WG Ramzes 25 WG Rima Rimel 25 SG Rincon 25 SG Titus 25 WG Agro Bentazon 480 SL Basagran 480 SL Gransol 480 SL Realchemie Bentazon SL Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL 60 g 60 g 60 g 60 g 60 g 60 g 60 g 60 g 60 g 60 g l l l l l l l Chwasty jednoroczne w fazie 2 liści, perz właściwy w fazie 5 liści (15 25 cm wysokości). Tylko dwuliścienne od fazy liścieni do 4 liści. Mambo 25 WG i Ramzes 25 WG stosować w fazie od pierwszego liścia do fazy widocznego drugiego pędu bocznego a. Środki stosować z dodatkiem adiuwantu Tre 90 EC w stężeniu 0,1%, z wyjątkiem Egzecutor 25 SG, Rimel 25 SG i Rincon 25 SG. Działają w temp o C, zwalczają m.in. samosiewy rzepaku, szarłaty, szczawie, ostrożeń polny. Środki pobierane są głównie przez liście, szybko przemieszczane w roślinie, wstrzymują wzrost i rozwój chwastów. Efekt ich działania widoczny jest po 20 dniach od zabiegu. Opady deszczu do 4 godzin po zabiegu mogą obniżyć skuteczność działania środków. W celu uniknięcia wytworzenia odporności chwastów na środki z grupy sulfonylomocznikowych, należy stosować je przemiennie ze środkami o odmiennym mechanizmie działania. Karencja nie dotyczy. Harfur i Miecz 25 WG stosować do r. Pro-Rimsulfuron 25 WG i Rima stosować do r. Opryskiwać w temp C. Stosować uzupełniająco, gdy wcześniej użyte herbicydy doglebowe słabo zniszczyły chwasty. Środki mogą powodować przemijające uszkodzenia roślin, bez ujemnego wpływu na plon. Karencja nie dotyczy. Po zakończeniu uprawy międzyrzędowej, po wschodach, lecz przed zakryciem przez 50% międzyrzędzi (BBCH 1 5) Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC Centurion Plus 120 EC Focus Ultra 100 EC Fusilade Forte 150 EC Trivko Leopard Extra 050 EC Targa Super 05 EC Targa 10 EC Pilot 10 EC Pilot Max 10 EC Select Super 120 EC Szogun 10 EC 0,5 1,5 l 0,5 1,5 l 0,8 l 1 5 l 1 1, l 0,5 2 l 0,5 l 0,5 2 l 0,4 1 l 0,5 1 l 0,4 1 l 0,8 2 l 0,4 1 l Chwasty prosowate (chwastnica, paluszniki, włośnice), owies głuchy, miotła zbożowa, perz właściwy, samosiewy zbóż, wiechlina roczna, wyczyniec polny. Dawki najwyższe stosować do zwalczania perzu właściwego, niższe do niszczenia rocznych chwastów jednoliściennych i samosiewów zbóż. Chwasty jednoroczne podczas zabiegu powinny mieć liście i nie przekroczyć fazy końca krzewienia. Optymalna faza zwalczania perzu to 4 6 liści (15 25 cm wysokości). Leopard Extra 05 EC i Centurion Plus 120 EC można stosować do zwalczania perzu w dawce obniżonej do 2 l/ha, z dodatkiem adiuwanta Olbras 88 EC (1,5 l/ha). Środki Focus Ultra 100 EC i Select Super 120 EC stosować w temp C, a pozostałe w temp. 5 2 C. Chwasty dwuliścienne można zwalczać chemicznie, z zachowaniem odpowiedniego okresu przed i po zastosowaniu środka, określonego w etykiecie każdego preparatu. Karencja Focus Ultra 100 EC, Select Super 120 EC, Centurion Plus 120 EC 56 dni; Fusilade Forte 150 EC 42 dni (wg nowej etykiety 90 dni); Leopard Extra 050 EC 69 dni, Targa Super 05 EC 45 dni; pozostałe 40 dni. Desykacja naci: zalecana jest w odmianach średnio późnych i późnych, natomiast nie prowadzi się desykacji w ach wczesnych, a tym bardziej podkiełkowanych. Zabieg desykacji rozpoczyna się na około 2 tygodnie przed zbiorem, dlatego też ma on wpływ na plonowanie a, gdyż w okresie przed zbiorem następuje intensywny przyrost masy ów. (M) Stosowanie środka w uprawach i zastosowaniach małoobszarowych odpowiedzialność za skuteczność działania i fitotoksyczność środka ochrony roślin stosowanego w uprawach małoobszarowych ponosi wyłącznie jego użytkownik. 26 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

239 Wrażliwość na herbicydy niektórych chwastów występujących w uprawie warzyw (cz. I) Chwasty Herbicydy Chwastnica jednostronna Owies głuchy Perz właściwy Wiechlina roczna Włośnice Fiołek (bratek) polny Bodziszek drobny Dymnica pospolita Gorczyca polna Gwiazdnica pospolita Iglica pospolita Jasnota różowa Komosa biała Łoboda rozłożysta Mlecz zwyczajny Mlecz polny Mniszek pospolity Ostrożeń polny Activus 400 SC S O O S-W W W S-O S W W S W W W S-O O O O Afalon Dyspersyjny 450 SC S-O O O S S-O S S O W W S S W W S-W O O O Aflex Super 450 SC S-O O O S S-O S S O W W S S W W S-W O O O Agat 480 SC S S O O S W - W W O S-W W W - S-O O O O Agro Bentazon 480 SL O O O O O S W W W W S W S S S-O O O O Alliacine 400 EC S S O W S-W S - S W W W O S S O O O O Arcade 880 EC S S O W - W S-W S W W - W W - O O O O Aurelit 0 WG W S O S W W - W W W S-W W W S - O O O Avatar 29 ZC S S O S-W S W - W W W S W W S-O - O O O Basagran 480 SL O O O O O S W W W W S-W W S S S-O O O O Betanal MaxxPro 209 OD S-O S-O O O S-O W - - W W - W W S-W - W - O Boxer 800 EC O S-O O S - S S - - W - W S-W - O O O O Butisan Star 416 SC W O O W W O W S S W S-W W W - W W-O O O Butoxone M 400 SL O O O O O S-W W W W W - S-O W W - W - W Buzzin S S O W W W - W W W S-W W S S - O O O Citation 0 WG S S O W W W - W W W S-W W S-W W - O O O Click 500 SC* S - O - - W W - W W - - W - W O O O Cliophar 00 SL O O O O O O O W O O - O S O W S-W W W Clomate 60 CS W - O S S O W S W W - W S - S-O O O O Clomaz 6 CS W - O S S O W S W W - W S - S-O O O O Comma 60 CS W - O S S O W S W W - W S - S-O O O O Comma 480 EC W - O S S O W S W W - W S - S-O O O O Corum 502,4 SL S O O O O S W W W W W W W S S-O O O O Criptic 400 EC S S O W S-W S - S W W W O W S O O O O Datura 500 SC S-O O O S-O S-O S S O W W S O O W S-W O O O Deresz 06 SE* O O O O O S - S W W - W W S Devrinol 450 SC W O O W O O W O S-W W W S W S S O O O Diablo 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Domino 00 SC O O O S-W O W - W S W - W W - O O O O Dongola 450 SC S-O O O S-O S-O S S O W W S S W W S-W O O O Dresz 06 SE O O O O O S - S W W - W W S Dual Gold 960 EC W S O W W O O O O O O S-O O O O O O O Effigo O O O O O O O W O O - O S-O O W S-W S W Eguo 06 SE O O O O O S - S W W - W W S Egzekutor 25 SG S - S - W S-O W W W W S W S-O - - O O W Feniks 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Flurofen 480 SC S S O O S W - W W O S-W W W - S-O O O O CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA HERBICYDY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 2

240 Herbicydy Chwasty Chwastnica jednostronna Owies głuchy Perz właściwy Wiechlina roczna Włośnice Fiołek (bratek) polny Bodziszek drobny Dymnica pospolita Gorczyca polna Gwiazdnica pospolita Iglica pospolita Jasnota różowa Komosa biała Łoboda rozłożysta Mlecz zwyczajny Mlecz polny Mniszek pospolity Ostrożeń polny Fluron 480 SC S S O O S W - W W O S-W W W - S-O O O O CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA HERBICYDY Fuego 500 SC W S O S-W W S O - S W - W W S S-W O - O Fym 500 SC W S O S-W W S O - S W - W W S S-W O - O Galigan 240 EC* S S O O S W - W W O S-W W W - S-O O O O Goal 480 SC S S O O S W - W W O S-W W W - S-O O O O Golden Clopyralid 00 SL O O O O O O O W O O - O S O W S-W S W Goltix 00 SC O O O S-W O W - W S W - W W - O O O O Goltix-S 00 SC O O O S-W O W - W S W - W W - O O O O Gransol 480 SL O O O O O S W W W W S W S S S-O O O O Harfur* W - W - W S W W W W S W S W Harrier 295 ZC W - O S-W S-W W - W W W W W W W S-W O O W Hoder 00 SL O O O O O O O W O O - O S O W S-W S W Horse 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Hufiec 500 SC S-O O O S S-O S O O W W S S W S-W S-W O O O Ipiron 450 SC S-O O O S S-O S O O W W S S W S-W S-W O O O Jatagan 5 WG O O O O O S S - - W - W W - O O O S-O Jet-Pey 0 EC W O O S-W W S S S W W S W W - S-O S-O O O Kak-Piral 00 SL O O O O O O O W W O - O S O W S-W S W Kilof 480 EC W - O S S O W O W W - W S - S-O O O O King 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Kojot 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Lentgran 45 WP O O O O O O W - O S S W W S-W - O O O Linur 450 SC S-O O O S S-O S S O W W S S W W S-W O O O Linurex 500 SC S-O O O S O S S O W W W O W W S-W O O O Lontrel 00 SL O O O O O O O W O O - O S-O O W S-W S W Lontrel 2 SG* O O O O O O O W O O - O O O W W S W Lumax 5,5 SE W - O - - W W W W W - S-W W - O O O O Maestro 0 WG W S O S S-W W - W W W S-W W W S - O O O Mambo 25 WG W - W - W S W W W W S W S - - O O W Mechlor 500 SC W S O S-W W S O - S W - W W S S-W O - O Metazachlor 500 SC W S O S-W W S O - S W - W W S S-W O - O Metazanex 500 SC W S O S-W W S O - S W - W W S S-W O - O Metron 00 SC O O O S-W O W - W S W - W W - O O O O Miecz 25 WG* W - W - W S W W W W S W S - - O O W Mistral 0 WG W S O S W W - W W W S-W W W S - O O O Mocarz 5 WG O O O O O S S - - W - W W - O O O S-O Muskato 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Mustang 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Nightjar C 450 SC O O O S S-O S S-O O W W S S W W S-W O O O Nokaut 5 WG O O O O O S S - - W - W W - O O O S-O Nuflon 450 SC S-O O O S S-O S S O W W S S W W S-W O O O Peigan 0 EC W O O W W S O S W W S W W - W O O O 28 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

241 Herbicydy Chwasty Chwastnica jednostronna Owies głuchy Perz właściwy Wiechlina roczna Włośnice Fiołek (bratek) polny Bodziszek drobny Dymnica pospolita Gorczyca polna Gwiazdnica pospolita Iglica pospolita Jasnota różowa Komosa biała Łoboda rozłożysta Mlecz zwyczajny Mlecz polny Mniszek pospolity Ostrożeń polny Plateen 41,5 WG W S O S W W - W W W - W W - - O - O Proman 500 SC S W O W - W S W W W - W W O Pro-Rimsulfuron 25 WG* W - W - W S W W W W S W S - - O O S-W Racer 250 EC S - O W S S - W S W W W W W S-O O - O Ramzes 25 WG W - W - W S W W W W S W S - - O O W Reactor 60 CS W - O S S W - S S-W W - W S - S-O O O O Realchemie Bentazon SL O O O O O S W W W W W W S S S-O O O O Rego 500 SC W S O S-W W S O - S W - W W S S-W O - O Rima* W - W - W S W W W W S W S - - O O S-W Rimel 25 SG S - S - W O W W W W S W O - - O O S-W Rincon 25 SG S - S - W O W W W W S W O - - O O S-W Rumak 06 SE O O O O O S S S W W - W W S Sencor Liquid 600 SC S S O S W W - W W W S-W W W S - O O O Shado 00 SC W O O O - W W - - W - W W - O O O O Shado 00 SC + Successor 600 EC W - O - - W W S W W - W W - O O O O Siłacz 5 WG O O O O O S S - - W - W W - O O O S-O Songhai 00 SL O O O O O O O S-W O O - O S O W S-W S W Spectrum Plus W O O S S-W S S-O S W W S S-W W - S-O O O O Stallion 6 CS W O W W W W S W S W S W W - S-O O O O Stomp 0 EC W O O S-W W S S-O S W W S W W - S-O O O O Stomp 400 SC W O O S-W W W S S W W S W W - S-O O O O Stomp Aqua 455 CS W O O W W W S S S W S W W - S-O O O O Successor 600 EC W - O - - S-O S-W S W S - W S - O O O O Successor Pro 600 EC W - O - - O S-O S W W - W S-W - O O O O Successor T 550 SE W - O - W W W - - W S-W W W - O O O O Successor TX 48,5 SE W - O - W W W - - W W W W - O O O O Sulcogan 00 SC W O O O - W W - - W - W W - O O O O Sulkorn 00 SC W O O O - W W - - W - W W - O O O O Szpada 480 EC W - O S S O W O W W - W S - S-O O O O Tenet 500 SC W S-W 0 S-W W S O - S W - W W S S-W O - O Titus 25 WG W - W - W S W W W W S W S W Traxor 600 EC W - O - - S W S W S - - S Tuberon 0 WG S S O S W W W W W S-W W S W - O O O Wing P 462,5 EC W S W - - W Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL O O O O O S W W W W W W S S S-O O O O Vivei 00 SL O O O O O O O W O O - O S O W S-W S W Xitlog 00 SC O O O S-W O W - W S W - W W - O O O O Yellow Hammer 0 EC W O O S-W W S S S W W S W W - W O O O Zapora Liquid 455 CS W O O W W W S S S W S W W - S-O O O O Zatem 500 SC W S O S-W W S O - S W - W W S S-W O - O CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA HERBICYDY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 29

242 Wrażliwość na herbicydy niektórych chwastów występujących w uprawie warzyw (cz. II) CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA HERBICYDY Herbicydy Chwasty Pokrzywa żegawka Powój polny Poziewnik szorstki Przetaczniki Przytulia czepna Psianka czarna Rdest plamisty Rdest powojowy (Rdestówka powojowata) Rdest ptasi Rumianowate Activus 400 SC W O S S O S-W W S-W W S-W W S-O W O S-O W S-O O O Afalon Dyspersyjny 450 SC W O W S O S S S S-O S O S W W S W W S W Aflex Super 450 SC W O W S O S S S-W S-O S O S W W S-W W W S S-W Agat 480 SC W S-O - W W W W W W W W W S-W W W W W S S Agro Bentazon 480 SL W O S S-W W W W W S W W W W W W W W S W Alliacine 400 EC W O S S O W S S S S-O S-O S-O S O S W W - S-W Arcade 880 EC W O S W W W W W S-O S-W W W S S-O W W W W W Aurelit 0 WG W O W W O O S W S W W W W W W W W - S Avatar 29 ZC S O W W S S-O S-O W S W S S S W S W W - W Basagran 480 SL W O S-O S-W W W W W S W W W W W W W W S W Betanal MaxxPro 209 OD W O W W W W W S S W W S W W W W W - W Boxer 800 EC W O - W W - - S-O O S W S S O W W W - - Butisan Star 416 SC S O O W W W S W S S-W W W O W S W S O W Butoxone M 400 SL S-O S-O S S S-W O O S-W S O S-O O S - W W W S O Buzzin W O W W O O W W S W W W W W S-O W W - S Citation 0 WG W O W W S-O O W W W W W W W W W W W - S Click 500 SC* - O - - W - W W W W W W W - - Cliophar 00 SL - O - - O W W S-W S-W W W W O W S-O O O - W Clomate 60 CS S O W S W S O S S S S S S W S W W - S-O Clomaz 6 CS S O W S W S O S S S S S S W S W W - S-O Comma 60 CS S O W S W S O S S S S S S W S W W - S-O Comma 480 EC S-W O W S W S W S W S S-O S S W S W W - S-O Corum 502,4 SL W O S-O S-W S W W S S-O S S S-W W W W W W S W Criptic 400 EC W O S S O W S S S O O O S O S W W - S Datura 500 SC W O W S O S-W S O-S S-O S O S-W W W S W W W W Deresz 06 SE* S S-W W - W - W W S-W - - W W W W - Devrinol 450 SC W O S - S O W W S W W W S-O S-W W W S - W Diablo 06 SE S S-W W - W - W W W W W W - Domino 00 SC S-W O - W S-W W O O S S S S S S W W W S-W W Dongola 450 SC W O W S O S S S S-O S O S W W S W W S W Dresz 06 SE S S-W W - W - W W S-W - - W W W W - Dual Gold 960 EC O O - O O W - O - S S S O - - S Effigo S-O O S-W S O W W S-W S-W W W W O S-W S-O O O - W Eguo 06 SE S S-W W - W - W W S-W - - W W W W - Egzekutor 25 SG - O S S-O W O S S S S W W W - W W W W S Feniks 06 SE S S-W W - W - W W W W W W - Flurofen 480 SC W S-O - W W W W W W W W W S-W W W W W S S Fluron 480 SC W S-O - W W W W W W W W W S-W W W W W S S Maruna bezwonna Rumian polny Rumianek pospolity Rzodkiew świrzepa Starzec zwyczajny Szarłat szorstki Tasznik pospolity Tobołki polne Wilczomlecz obrotny Żółtlica drobnokwiatowa 240 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

243 Herbicydy Chwasty Pokrzywa żegawka Powój polny Poziewnik szorstki Przetaczniki Przytulia czepna Psianka czarna Rdest plamisty Rdest powojowy (Rdestówka powojowata) Rdest ptasi Rumianowate Maruna bezwonna Rumian polny Rumianek pospolity Rzodkiew świrzepa Starzec zwyczajny Szarłat szorstki Tasznik pospolity Tobołki polne Wilczomlecz obrotny Żółtlica drobnokwiatowa Fuego 500 SC S O S W S - S S S W W W O - - W S O W Fym 500 SC S O S W S - S S S W W W O - - W S O W Galigan 240 EC* W O - W W W W W W W W W S-W W W W W S W Goal 480 SC W S-O - W W W W W W W W W S-W W W W W S S Golden Clopyralid 00 SL S O S-W S O W W W W W W W S W S-O O O - W Goltix 00 SC S-W O - S S W S-O O S S S S S S W W W W W Goltix-S 00 SC S-W O - W W W O O S S S S S S W W W W W Gransol 480 SL W O S S-W W W W W S W W W W W W W W S W Harfur* - O S - W O S S S W W W W - W W W W S Harrier 295 ZC W O W W W W W W W W S S W W S W W O W Hoder 00 SL - O - - O W W S-W S-W W W W O W S-O O O - W Horse 06 SE S S-W W - W - W W W W W W - Hufiec 500 SC W O W S O S S S S S-O O S W W S W W S W Ipiron 450 SC W O W S O S S S S O O S W W S W W S W Jatagan 5 WG S-O O - S-W W - W W S-O W W W S - W W W - W Jet-Pey 0 EC W O S S S S S-W S W S S-W S W O W W W O O Kak-Piral 00 SL - O - - O W W S-W S-W W W W O W S-O O O - W Kilof 480 EC S O W S W S W S W S S-O S S W S W W - S-O King 06 SE S S-W W - W - W W W W W W - Kojot 06 SE S S-W W - W - W W W W W W - Lentgran 45 WP W O S W S-W W S S - W W W O W W W S-O O W Linur 450 SC W O W S O S S S S-O S S-O S W W S W W S W Linurex 500 SC W O W S O S W S S S O S W W S W W S W Lontrel 00 SL - O - S-O O W S-W S-W S-W W W W O S-W S-O O O - W Lontrel 2 SG* - O - - O W S-O S W W W W O W S-O O O - W Lumax 5,5 SE - O S W W W W W W W W W - - W W W W S Maestro 0 WG W O W W O O S W S W W W W W W W W - S Mambo 25 WG - O S S-O W O S S S W W W W - W W W S S Mechlor 500 SC S O S W S - S S S W W W O - - W S O W Metazachlor 500 SC S O S W S - S S S W W W O - - W S O W Metazanex 500 SC S O S W S - S S S W W W O - - W S O W Metron 00 SC S-W O - W W W O O S S S S S S W W W W W Miecz 25 WG* - O S S-O W O S S S W W W W - W W W W S Mistral 0 WG W O W W O O S W S W W W W W W W W - S Mocarz 5 WG S-O O - S-W W - W W S-O W W W - - W W W - W Muskato 06 SE - O - S S-W W - W - W W S-W - - W W W W - Mustang 06 SE - O - S S-W W - W - W W S-W - - W W W W - Nightjar C 450 SC W O W S O S S S S-O S O S W W S W W S W Nokaut 5 WG S-O O - S-W W - W W S-O W W W - - W W W - W Nuflon 450 SC W O W S O S W S-W S O O S W W W W W S S-W Peigan 0 EC W O S W S S W S W S S-W S S-W O W W W O O Plateen 41,5 WG W - W W W S-W S-W S S W - W W W W W W - W CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA HERBICYDY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 241

244 Herbicydy Chwasty Pokrzywa żegawka Powój polny Poziewnik szorstki Przetaczniki Przytulia czepna Psianka czarna Rdest plamisty Rdest powojowy (Rdestówka powojowata) Rdest ptasi Rumianowate Maruna bezwonna Rumian polny Rumianek pospolity Rzodkiew świrzepa Starzec zwyczajny Szarłat szorstki Tasznik pospolity Tobołki polne Wilczomlecz obrotny Żółtlica drobnokwiatowa Proman 500 SC - O W W S S S S W W W W W W - W Pro-Rimsulfuron 25 WG* - O S - W O S S S W W W W - W W W W S CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA HERBICYDY Racer 250 EC W O - W S W S S S W S W S W W W W - W Ramzes 25 WG - O S S-O W O S S S W W W W - W W W S S Reactor 60 CS S O W S W S W W W W S S S W O W W - S Realchemie Bentazon SL W O S-O S-W W W W W S W W W W W W W W S W Rego 500 SC S O S W S - S S S W W W O - - W S O W Rima* - O S S-O W O S S S W W W W - W W W W S Rimel 25 SG - O S S-O W O S S S S W W W - W W W W S Rincon 25 SG - O S S-O W O S S S S W W W - W W W W S Rumak 06 SE S S-W W - W - W W W W W W - Sencor Liquid 600 SC W O W W O O S S S W W W W W W W W - W Shado 00 SC S-O W W W W W W S W W W - W Shado 00 SC + Successor 600 EC W S W W W W W W W W Siłacz 5 WG S-O O - S W - W W S-O W W W - - W W W - W Songhai 00 SL - O - - O W W W W W W W O S-W S-O O O - W Spectrum Plus W O S S-O S-W S S S W S S S W S-O W W W - - Stallion 6 CS W O S S-W W W S W W W S-W S-W W O W W W O O Stomp 0 EC W O S S S-O S W W W W W S W O W W S-W O O Stomp 400 SC W O S S-O S S S W W W S S W O S W S-W O O Stomp Aqua 455 CS W O S W S S W S W S-O W S W O S W S O O Successor 600 EC W S W W S W W W W W W W - Successor Pro 600 EC - O - W S-O W W W W W W W - - W S S W W Successor T 550 SE - O - S-W W W W W W W W W W W W - Successor TX 48,5 SE - O - W W W W W W W W W W W W - Sulcogan 00 SC W W W - S S W W W - W - - Sulkorn 00 SC W W W - S S W W W - W W - Szpada 480 EC S O W S W S W S W S S-O S S W S W W - S-O Tenet 500 SC S O S W S - S S S W W W O - - W S O W Titus 25 WG - O S O W O S S S W W W W - W W W S S Traxor 600 EC W S W W S W W W W W W W - Tuberon 0 WG W O W W S-O O S S W W W W W W W W W - W Wing P 462,5 EC W - - S W - S W - - Wolof A 480 SL Wolof B 480 SL Wolof C 480 SL W O O S-W W W W W S W W W W W W W W S W Vivei 00 SL - O - - O W S-W S S W W W O S-W S-O O O - W Xitlog 00 SC S-W O - S-W S-W W S-O O S S S S S S W W W W W Yellow Hammer 0 EC W O S S S S S S W S S-W S W O S-W W W O O Zapora Liquid 455 CS W O S S-W S S W S W S-O W S W O S W S O O Zatem 500 SC S O S W S - S S S W W W O - W W S O W 242 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

245 Wrażliwość niektórych chwastów jednoliściennych na graminicydy stosowane po wschodach warzyw Chwasty Graminicydy Agil-S 100 EC Bosiak 100 EC Centurion Plus 120 EC Focus Ultra 100 EC Fusilade Forte 150 EC Gallant Super 104 EC Grapan Extra 40 EC Dawka na ha Chwastnica jednostronna Owies głuchy Perz właściwy Wiechlina roczna Włośnica sina i zielona Samosiewy zbóż 0,5 0, l W W O O W W 1,25 1,5 l W W W S W W 0,5 0, l W W O O W W 1,25 1,5 l W W W S W W 0,8 l W W O O W W 2 l W W W S-W W W 1 1,5 l W W O O W W 4 l W W W O W W 0,5 0,5 l S-W S-W O O S-W W 0,5 1 l W W O-S O W W 2 2,5 l W W W S W W 0,5 l W W S O W W 1 l W W W S-W W W 0,8 1,5 l W W S O W W 2 l W W W S-W W W CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA GRAMINICYDY Leopard Extra 05 EC Perenal 104 EC Pantera 040 EC Pilot 10 EC Pilot Max 10 EC Select Super 120 EC Szogun 10 EC Targa 10 EC 0, 1 l W S-O O O W W 0,5 1,5 l W S-W O-S O W W 2 l W W W S-W W W 0,5 l W W S O W W 1 l W W W S-W W W 0,6 1 l W W O O W W 0,8 1,5 l W W O-S O W W 1,5 2 l W W W S-W W W 0,5 0,6 l W W O O W W 1 1,25 l W W W S-W W W 0,5 0,4 l S-W S-W O O S-W W 0,4 0,5 l W W O O W W 1 1,5 l W W W S-W W W 0,8 l W W O O W W 2 l W W W S-W W W 0,5 0,4 l S-W S-W O O S-W W 0,4 0,5 l W W O O W W 1 1,5 l W W W S-W W W 0,5 0,4 l S-W S-W O O S-W W 0,4 0,5 l W W O O W W 1 1,5 l W W W S-W W W Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 24

246 Graminicydy Chwasty Dawka na ha Chwastnica jednostronna Owies głuchy Perz właściwy Wiechlina roczna Włośnica sina i zielona Samosiewy zbóż 0,5 1 l W W O O S-W W Targa Super 05 EC* 1 1,5 l W W O-S O W W 2 l W W W S-W W W 0,5 1,0 l W W S-O O W W Trivko 1 2 l W W W S W W CHWASTY/WRAŻLIWOŚĆ CHWASTÓW NA GRAMINICYDY 2 l W W W S-W W W Herbicydy zawierające glifosat: Acomac, Agenor 450 SL, Agrofarm Glyfosat 60 SL, Agrosar 60 SL, Ardee Super 60 SL, Atut Bis 60 SL, Avans Premium 60 SL, Azymut 60 SL, Barclay Barbarian 60 SL, Barclay Barbarian Super 60 SL, Barclay Barbarian Xtra 450 SL, Barclay Gallup Super 60 SL, Barclay Gallup Xtra 450 SL, Boom Efekt 60 SL, Bros zwalcza chwasty i korzenie glifosat 60 SL, Charger, Clayton Rhizeup SL, Cordian 450 SL, Dominator HL 480 SL, Dominator 60 SL, Dominator Green 60 SL, Dominator HL 480 SL, Envision 450 SL, Etna 60 SL, Figaro 60 SL, Filar 60 SL, Gallup 60 SL, Gallup Premium 60, Gallup Special 60, Gallup TF 60, Glifocyd 60 SL, Glifto 60 SL, Glifto Duo 60 SL, Glifostar 60 SL, Glifoherb 60 SL, Glyfos 60 SL, Glyphoflash Xtra 450 SL, Glyfoflash Super 60 SL, Helosate Plus 450 SL, Huragan Extra 60 SL, Huragan Nowy 60 SL, Katamaran 60 SL, Kileo 400 SL, Kiler 60 SL, Klinik 60 SL, Klinik Duo 60 SL, Klinik Max 60 SL, Kosmik 60 SL, Koyote 60 SL, Lamaster 60 SL, Madrigal 60 SL, Marker 60 SL, Nufosate 60 SL, Pilarou 60 SL, Piorun 60 SL, Rambo 60 SL, Rofosat 60 SL, Rofosat Agro 60 SL, Rosate 60 SL, Rouup Active 60, Rouup Flex 480, Rouup 60 SL, Rouup 60 Plus, Rouup Max 2, Rouup TransEnergy 450 SL, Rouup Ultra 60 SL, Sniper SL, Stefes Cleaner 60 SL, Taifun 60 SL, Tartan Super 60 SL, Torinka SL, Touchdown Premium 60 SL, Trustee Xtra 450 SL, Trustee Hi-Activ SL, Vesuvius, Vival 60 SL służą głównie do niszczenia perzu i chwastów wieloletnich przed uprawą warzyw (termin dopuszczenia do obrotu podano wg stanu na dzień r. Herbicydy te zwalczają prawie wszystkie gatunki chwastów (W wrażliwe), odporny jest skrzyp polny (O odporne). OBJAŚNIENIA OZNACZEŃ: W chwasty wrażliwe, zwalczane bardzo dobrze; S chwasty średnio wrażliwe; S-O chwasty na ogół odporne, ale w sprzyjających warunkach uszkadzane przez wyższe dawki zalecanych środków; S-W chwasty o zróżnicowanej odporności, niszczone przez najwyższe z zalecanych dawek w warunkach sprzyjających działaniu herbicydów; W-O dotyczy tylko herbicydu Butisan Star 416 SC oraz mleczu polnego, rozmnażającego się z nasion wrażliwy (W), z rozłogów korzeniowych odporny (O); O chwasty odporne; [-] brak dokładnego rozeznania co do działania na dany gatunek lub chwast nie występuje masowo w okresach stosowania preparatu. LITERY POGRUBIONE: wrażliwość wg etykiet stosowania; BEZ POGRUBIENIA: wrażliwość określona na podstawie własnych wieloletnich obserwacji oraz podawana w zaleceniach krajów dla warunków zbliżonych do polskich. * Środek może znajdować się w obrocie tylko do dnia podanego w tabeli patrz: Wykaz herbicydów stosowanych w ochronie roślin warzywnych. 244 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

247 Zagrożenia dla człowieka i środowiska stwarzane przez herbicydy Zagrożenia stwarzane przez herbicydy dla: HERBICYDY organizmów człowieka* pszczół* wodnych* środowiska* Acomac** GHS05 H411 GHS09 Activus 400 SC** NK NK H410 GHS09 Afalon Dyspersyjny 450 SC** GHS08 NK H410 GHS09 Aflex Super 450 SC** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Agat 480 SC NK T+ N Agenor 450 SL** H412 GHS09 Agil-S 100 EC** GHS0, GHS08 H411 GHS09 Agrofarm Glyfosat 60 SL** GHS0 H411 GHS09 Agro Bentazon 480 SL Xn, U NK Xn N Agrosar 60 SL** GHS0 NK H412 NK Alliacine 400 EC** GHS0, GHS08 H411 GHS09 Arcade 880 EC** H410 GHS09 Ardee Super 60 SL NK NK NK NK Atut Bis 60 SL Xi H410 NK Aurelit 0 WG** NK NK H410 GHS09 Avatar 29 ZC** H410 GHS09 Avans Premium 60 SL** H411 GHS09 Azymut 60 SL** GHS05 Barclay Barbarian 60 SL** GHS0 H411 GHS09 Barclay Barbarian Super 60 SL NK NK NK Barclay Barbarian Xtra 450 SL NK NK NK Barclay Gallup Super 60 SL NK NK NK Barclay Gallup Xtra 450 SL NK NK NK Basagran 480 SL** GHS0 NK H412 NK Betanal MaxxPro 209 OD** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Boom Efekt 60 SL NK T N Bosiak 100 EC** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Boxer 800 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Bros zwalcza chwasty i korzenie glifosat 60 SL Xi NK T N Butisan Star 416 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Butoxone M 400 SL Xn, Xi T N Buzzin TM NK NK H410 GHS09 Centurion Plus 120 EC** GHS0, GHS08 H411 GHS09 Charger NK T N Citation** GHS0 NK H410 GHS09 Clayton Rhizeup SL** GHS05 NK T N Click 500 SC NK NK T+ N Cliophar 00 SL NK NK T N Clomate 60 CS Clomaz 6 CS** H41 Comma 60 CS** GHS05, GHS0, GHS08 H41 GHS09 Comma 480 EC** GHS05, GHS0, GHS08 H410 GHS09 Cordian 450 SL** H412 GHS09 Corum 502,4 SL** GHS0 H410 GHS09 Criptic 400 EC** GHS05, GHS0, GHS08 H411 GHS09 Datura 500 SC** GHS08 H410 GHS09 Deresz 06 SE ** GHS0 NK H410 GHS09 Devrinol 450 SC** NK NK H410 GHS09 Diablo 06 SE** GHS0 H410 GHS09 Dicash** NK NK H412 NK Dominator 60 SL** NK H411 GHS09 Dominator Green 60 SL T N Dominator HL 480 SL** NK H412 NK Domino 00 SC** GHS0 NK H400 GHS09 Dongola 450 SC** T H410 N CHWASTY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ HERBICYDY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 245

248 CHWASTY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ HERBICYDY Dresz 06 SE Xn T N Dual Gold 960 EC ** GHS0 NK H410 GHS09 Effigo NK NK NK NK Eguo 06 SE** GHS0 NK H410 GHS09 Egzekutor 25 SG** H411 GHS09 Envision 450 SL** H411 GHS09 Etna 60 SL Xi T N Feniks 06 SE Xn NK T N Figaro 60 SL** GHS05 NK H411 GHS09 Filar 60 SL** GHS0 NK H411 GHS09 Flurofen 480 SC NK T+ N Fluron 480 SC** NK NK H410 GHS09 Focus Ultra 100 EC GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Fuego 500 SC** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Fusilade Forte 150 EC** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Fym 500 SC Xn,U T+ N Galigan 240 EC** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Gallant Super 104 EC** GHS0 NK H410 GHS09 Gallup 60 SL** GHS0 H411 GHS09 Gallup Premium 60 NK NK NK NK Gallup Special 60 NK NK NK NK Gallup TF 60 NK NK NK NK Glifocyd 60 SL** H411 GHS09 Glifoherb 60 SL** GHS0 H412 GHS09 Glifostar 60 SL ** H411 GHS09 Glifto 60 SL Xi NK T N Glifto Duo 60 SL Xi NK T N Glyfos 60 SL** NK H410 GHS09 Glyfoflash Super 60 SL NK NK NK NK Glyphoflash Xtra 450 SL T N Goal 480 SC** NK NK H410 GHS09 Golden Clopyralid 00 SL T N Goltix 00 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Goltix-S 00 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Gransol 480 SL** GHS0 NK H412 NK Grapan Extra 40 EC T, Xi, U NK T+ N Harfur T N Harrier 295 ZC** GHS08 NK H410 GHS09 Helosate Plus 450 SL** H412 GHS09 Hoder 00 SL T N Horse 06 SE** GHS0 H410 GHS09 Hufiec 500 SC** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Huragan Extra 60 SL** GHS0 NK H411 GHS09 Huragan Nowy 60 SL NK NK NK NK Ipiron 450 SC** GHS08 H410 GHS09 Jatagan 5 WG** GHS0 NK H410 GHS09 Jet-Pey 0 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Kak-Piral 00 SL NK T N Katamaran 60 SL** GHS05 NK H411 GHS09 Kileo 400 SL** GHS0 H410 GHS09 Kiler 60 SL Xi, U T N Kilof 480 EC** GHS05, GHS0, GHS08 H410 GHS09 King 06 SE Xn, U NK T N Klinik 60 SL** GHS0 NK H411 GHS09 Klinik Duo 60 SL** GHS0 NK H411 GHS09 Klinik Max 60 SL** GHS0 NK H411 GHS09 Kojot 06 SE Xn, U NK T N Koyote 60 SL Kosmik 60 SL** H411 GHS09 Lamaster 60 SL** GHS0 H411 GHS09 Lentagran 45 WP** GHS0 H410 GHS09 Leopard Extra 05 EC** GHS0, GHS08 NK H411 GHS09 Linur 450 SC T NK T+ N Linurex 500 SC** GHS08 NK H410 GHS Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

249 Lontrel 00 SL NK NK T N Lontrel 2 SG Lumax 5,5 SE** GHS0 NK H410 GHS09 Madrigal 60 SL** GHS0 H411 GHS09 Maestro 0 WG** NK NK H410 GHS09 Mambo 25 WG** H410 GHS09 Marker 60 SL ** NK NK H412 NK Mechlor 500 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Metazachlor 500 SC Xn, U T+ N Metazanex 500 SC** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Metron 00 SC** GHS0 NK H410 GHS09 Miecz 25 WG NK T N Mistral 0 WG** H410 GHS09 Mocarz 5 WG** GHS0 H410 GHS09 Muskato 06 SE Xn, U T N Mustang 06 SE** GHS0 NK H410 GHS09 Nightjar C 450 SC GHS08 NK H410 GHS09 Nokaut 5 WG NK T+ N Nuflon 450 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Nufosate 60 SL** GHS0 NK H411 GHS09 Pantera 040 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Peigan 0 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Perenal 104 EC** GHS0 NK H410 GHS09 Pilarou 60 SL** GHS0 NK H412 GHS09 Pilot 10 EC** GHS05 H411 GHS09 Pilot Max 10 EC** GHS05 H411 GHS09 Piorun 60 SL** GHS0 NK H411 GHS09 Plateen 41,5 WG** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Proman 500 SC** GHS08 H410 GHS09 Pro-Rimsulfuron 25 WG NK T N Racer 250 SC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Rambo 60 SL** GHS0 H411 N Ramzes 25 WG** H410 GHS09 Reactor 60 CS** H412 GHS09 Realchemie Bentazon SL Xn, U NK Xn N Rego 500 SC** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Rima NK T N Rimel 25 SG** H411 GHS09 Rincon 25 SG** H411 GHS09 Rofosat 60 SL Xi T N Rofosat Agro 60 SL Xi, U T N Rosate 60 SL** GHS0 T N Rouup 60 SL** GHS05 NK H411 GHS09 Rouup 60 Plus** GHS0 H411 GHS09 Rouup Active 60 Rouup Flex 480 Xi, U T N Rouup Max 2** GHS05 H411 GHS09 Rouup TransEnergy 450 SL** H411 GHS09 Rouup Ultra 60 SL NK Rumak 06 SE** GHS0 H410 GHS09 Select Super 120 EC** GHS0, GHS08 H411 GHS09 Sencor Liquid 600 SC** H410 GHS09 Shado 00 SC** GHS08 NK H412 GHS09 Siłacz 5 WG** GHS0 H410 GHS09 Sniper SL** NK NK NK NK Songhai 00 SL NK T N Spectrum Plus** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Stallion 6 CS** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Stefes Cleaner 60 SL** GHS0 H411 GHS09 Stomp 0 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Stomp 400 SC** NK NK H410 GHS09 Stomp Aqua 455 CS** GHS0 ND H410 GHS09 Succesor 600 EC** GHS0 H410 GHS09 Succesor Pro 600 EC** GHS05, GHS0 NK H410 GHS09 CHWASTY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ HERBICYDY Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 24

250 CHWASTY/ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ HERBICYDY Successor T 550 SE Xn, Xi NK T+ N Successor Tx 48,5 SE** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Sulcogan 00 SC** GHS08 NK H410 GHS09 Sulkorn 00 SC** GHS08 H410 GHS09 Szogun 10 EC** GHS05 H411 GHS09 Szpada 480 EC** GHS05, GHS0, GHS08 H410 GHS09 Taifun 60 SL NK NK H412 NK Targa 10 EC ** GHS05 H411 GHS09 Targa Super 05 EC** GHS05, GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Tartan Super 60 SL** NK NK NK NK Tenet 500 SC** GHS0, GHS08 H410 GHS09 Titus 25 WG** H410 GHS09 Torinka SL** GHS05 NK H411 GHS09 Touchdown Premium 60 SL** H411 GHS09 Traxor 600 EC** GHS0 H410 GHS09 Trivko** GHS08 NK H410 GHS09 Trustee Hi-Activ SL Xn Trustee Xtra 450 SL Xn Tuberon 0 WG** GHS0 NK H410 GHS09 Vesuvius** GHS05 NK NK NK Vival 60 SL** GHS0 H411 GHS09 Vivei 00 SL** H411 GHS09 Wing P 462,5 EC** GHS0, GHS08 NK H410 GHS09 Wolof A 480 SL Xn, U NK Xn N Wolof B 480 SL Xn, U NK Xn N Wolof C 480 SL Xn, U NK Xn N Xitlog 00 SC** GHS0 NK H400 GHS09 Yellow Hammer 0 EC Xn NK T+ N Zapora Liquid 455 CS** GHS0 NK H410 GHS09 Zatem 500 SC Xn, U NK T+ N * Tabela sporządzona zgodnie z treścią etykiet oraz danymi podanymi w rejestrze środków ochrony roślin, dopuszczonych do obrotu zezwoleniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. ** Zapisy wg nowego oznakowania etykiet. OBJAŚNIENIA: T+ bardzo toksyczne substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę w bardzo małych ilościach, mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka, a także bardzo toksyczne dla organizmów wodnych; T toksyczne substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę w małych ilościach mogą spowodować zgon lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka (symbol zagrożenia T); Xn szkodliwe substancje i preparaty, które w przypadku ich połknięcia, wchłonięcia drogą oddechową lub przez skórę mogą spowodować zgon albo ostre lub przewlekłe niekorzystne skutki dla zdrowia człowieka; Xi drażniące substancje i preparaty niewykazujące działania żrącego, które w przypadku krótkotrwałego, długotrwałego lub wielokrotnego kontaktu ze skórą lub błoną śluzową mogą powodować ich stany zapalne; U uczulające substancje i preparaty, które w przypadku wchłonięcia do organizmu drogą oddechową lub przez skórę mogą wywoływać stan nadwrażliwości, a kolejne narażenie na substancję spowoduje niekorzystne dla zdrowia człowieka charakterystyczne skutki (symbol zagrożenia Xn); N niebezpieczne dla środowiska substancje i preparaty, które po przedostaniu się do środowiska stwarzają lub mogą stwarzać natychmiastowe lub opóźnione zagrożenie dla jednego lub większej liczby składników środowiska; nie dotyczy; NK nie klasyfikuje się; GHS05 działanie żrące na skórę, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 1C; poważne uszkodzenie oczu, kategoria zagrożenia 1; GHS06 toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym), kategorie zagrożeń 1, 2, ; GHS0 toksyczność ostra (droga pokarmowa, po naniesieniu na skórę, po narażeniu inhalacyjnym), kategoria zagrożenia 4; działanie drażniące na skórę, kategoria zagrożenia 2; działanie drażniące na oczy, kategoria zagrożenia 2; działanie uczulające na skórę, kategoria zagrożenia 1; działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategoria zagrożenia ; działanie drażniące na drogi oddechowe; skutek narkotyczny; GHS08 działanie uczulające na drogi oddechowe, kategoria zagrożenia 1; działanie mutagenne na komórki rozrodcze, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; rakotwórczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; działanie szkodliwe na rozrodczość, kategorie zagrożeń 1A, 1B, 2; działanie toksyczne na narządy docelowe jednorazowe narażenie, kategorie zagrożeń 1, 2; działanie toksyczne na narządy docelowe powtarzane narażenie, kategorie zagrożeń 1, 2; Zagrożenie spowodowane aspiracją, kategoria zagrożenia 1; GHS09 stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego: zagrożenie ostre kategoria 1; przewlekłe - kategorie 1, 2; H400 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; H410 działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; H411 działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki; H412 działa szkodliwie na organizmy wodne; powodując długotrwałe skutki; H41 może powodować długotrwałe szkodliwe skutki dla organizmów wodnych. 248 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

251 INNE n Adiuwanty środki zwiększające przyczepność środków ochrony roślin n Regulatory wzrostu stosowane w uprawie warzyw w polu n Zaburzenia fizjologiczne warzyw uprawianych w polu n Nawozy, biostymulatory i inne substancje stosowane pomocniczo w ochronie warzyw uprawianych w polu przed niedoborami składników, chorobami i szkodnikami dr Agnieszka Stępowska Instytut Ogrodnictwa, Zakład Uprawy i Nawożenia Roślin Ogrodniczych w Skierniewicach

252 Adiuwanty środki zwiększające przyczepność środków ochrony roślin Nazwa środka Dawka Opis i sposób działania 1 2 AS 500 SL 1 1,5 l/ha Wielofunkcyjny adiuwant do agrochemikaliów. Przeznaczony m.in. do łącznego stosowania ze środkami zawierającymi glifosat. Zwiększa aktywność biologiczną szczególnie w warunkach niekorzystnych i umożliwia uzyskanie maksymalnego efektu przy minimalnych nakładach. Asystent ml/ha (200l/ha wody) Preparat zwilżający i zwiększający przyczepność. Stosowany jako dodatek do cieczy użytkowej środków ochrony roślin i nawozów dolistnych. Redukuje napięcie powierzchniowe cieczy użytkowej, ułatwiając dokładne pokrycie liści opryskiwanych roślin. Szczególnie polecany do grupy herbicydów zawierających glifosat oraz sole słabych kwasów, jak również do fungicydów i insektycydów w sytuacjach, kiedy ważne jest dobre pokrycie roślin cieczą użytkową. Atpolan 80 EC 1,5 l/ha Płynny preparat, przeznaczony do łącznego stosowania z cieczą użytkową niektórych środków chwastobójczych. Atpolan Bio 80 EC 1 1,5 l/ha Adiuwant aktywujący w formie koncentratu do sporządzania emulsji wodno-olejowej, przeznaczony do stosowania ze środkami ochrony roślin, zwłaszcza z herbicydami sulfonylomocznikowymi. INNE/ADIUWANTY Defoma-odpieniacz 5 10 ml na 100 l cieczy roboczej Adiuwant do stosowania łącznie z rolniczymi środkami chemicznymi (nawozami dolistnymi, herbicydami, insektycydami, fungicydami oraz regulatorami wzrostu). Likwiduje pianę powstającą podczas mieszania cieczy roboczej. Efectan 650 SL 1,5 l/ha Innowacyjny adiuwant wielokomponentowy o wielokierunkowym mechanizmie działania, posiadający jednocześnie właściwości adiuwanta aktywującego i modyfikującego. Groued 0,2 0,4 l/ha Środek zwilżający i zwiększający przyczepność, przeznaczony do stosowania z herbicydami doglebowymi zawierającymi: chlomazon, metazachlor, linuron, diflufenikan, peimetalinę, w uprawach ozimych i jarych. Może być też stosowany w uprawach warzyw. Zapobiega znoszeniu cieczy użytkowej podczas wykonywania oprysków, poprawia osadzanie i przyleganie cieczy użytkowej do powierzchni gleby, zwiększa adsorpcję substancji czynnych z cząsteczkami gleby, przez co poprawia skuteczność zwalczania chwastów oraz zmniejsza ryzyko fitotoksyczności. Mediator Max 200 ml/ha Niejonowy, organosilikonowy surfaktant preparat zwilżający i zwiększający przyczepność, stosowany jako dodatek do cieczy użytkowej środka ochrony roślin. Zmniejsza napięcie powierzchniowe cieczy użytkowej, ułatwiając dokładne pokrycie liści, co zwiększa skuteczność zabiegów. Olbras 88 EC 1,5 l/ha Środek wspomagający w formie płynu, przeznaczony do łaczniego stosowania cieczą użytkową niektórych środków chwastobójczych. Olejan 85 EC 1 1,5 l/ha Preparat zwilżająco-przyczepny w formie koncentratu do sporządzania emulsji wodnej, przeznaczony do stosowania w mieszaninie ze środkami ochrony roślin oraz nawozami dolistnymi. Olstick 90 EC Partner + 1 1,5 l/ha ( l/ha wody) 0,5 1,0 l/ha ( l wody/ha) Preparat ułatwia przenikanie substancji czynnej przez warstwę woskową liści chwastów i przyspiesza ich przemieszczanie w tkankach roślin. Ogranicza parowanie, obniża napięcie powierzchniowe cieczy użytkowej ze środkiem chwastobójczym i poprawia równomierność pokrycia cieczą użytkową powierzchni opryskiwanych liści chwastów. Preparat wspomagający w formie płynu przeznaczony do stosowania z pestycydami. Szczególnie polecany do grupy herbicydów sulfonylomocznikowych, oraz preparatów z grupy graminicydów, fungicydów i insektycydów. Preventor ml/ha Adiuwant poprawiający skuteczność agrochemikaliów. Polecany jako dodatek do fungicydów, insektycydów i nawozów dolistnych. Polimer (pinolen) pochodzący z żywicy sosny amerykańskiej, tworzy na powierzchni rośliny elastyczną warstwę połączoną z naturalnym woskiem roślinnym. Prolonger ml/ha Adiuwant do stosowania łącznie ze chemicznymi środkami ochrony roślin. Poprawia zwilżenie i pokrycie roślin cieczą roboczą, zapewnia odporność na zmywanie przez deszcz i powolne uwalnianie substancji czynnych. Substancja czynna: dipenten wieloskładnikowy; okres karencji: 10 dni. Zabezpiecza przed fitotoksycznością herbicydów w uprawie cebuli. 250 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

253 1 2 Protector ml/ha Niejonowy wspomagacz dodawany do preparatów agrochemicznych w celu poprawy ich działania. Zwiększa ilość środka pozostającego na liściu. Chroni preparaty agrochemiczne przed stratami powodowanymi przez zmywanie na skutek deszczowania, deszczu, dużej rosy, ocierania się liści, erozji powodowanej przez wiatr, jak również przed rozkładem powodowanym przez promienie UV, dzięki czemu preparaty agrochemiczne są aktywne przez cały okres ich działania. Siarczan amonowy 5 kg/ha Substancja zwiększająca aktywność środka ochrony roślin. Dodaje się ją do cieczy użytkowej herbicydów, które zawierają substancję czynną glifosat. Silwet Gold 150 ml/1000 l wody (0,015%) Niejonowy, organosilikonowy surfaktant zwilżający i zwiększający przyczepność. Zawiera związki antypieniące. Slippa 200 ml/ha Preparat przeznaczony do stosowania łącznie ze środkami ochrony roślin. Powoduje lepsze pokrycie opryskanych powierzchni, a dzięki zdolnościom rozprzestrzeniania umożliwia dotarcie cieczy roboczej w miejsca nie opryskane bezpośrednio np. spodnie strony liści, wewnętrzne strony zwiniętych liści, miejsca osłonięte oprzędami, itp. Slipper ml/ha Niejonowy adiuwant silikonowy do stosowania łącznie z rolniczymi środkami chemicznymi. Zapewnia szybkie zwilżenie, penetrację i pokrycie roślin. Superam 10 AL 50 ml/100 l cieczy użytkowej Środek przeznaczony do łącznego stosowania z niektórymi środkami grzybobójczymi i owadobójczymi, dla których zaleca się dodawanie środka zwilżającego. Poprawia równomierność pokrycia powierzchni roślin z nalotem woskowym lub włoskami oraz zwiększa skuteczność środków ochrony w zwalczaniu szkodników pokrytych włoskami, nalotem woskowym (np. mszyce) i tworzących oprzędy (np. przędziorki, gąsienice). Toil 1,0 l/ha Preparat przeznaczony jest do stosowania łącznie ze środkami chwastobójczymi stosowanymi w uprawie buraka cukrowego, kukurydzy, a także innych upraw polowych. Velocity 0,25 0,5% w cieczy roboczej (0,25 0,5 l na 100 l cieczy roboczej) Środek poprawia osadzanie i przyleganie cieczy użytkowej na roślinach, przyspiesza wchłanianie substancji czynnych oraz ich rozprowadzenie na powierzchni roślin, co zwiększa skuteczność działania środków ochrony roślin. Regulatory wzrostu stosowane w uprawie warzyw w polu INNE/ADIUWANTY, REGULATORY WZROSTU Nazwa środka, zawartość substancji czynnej (grupa chemiczna) Agrostym 480 SL 480 g etefonu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu fosforowego) Dawka lub stężenie Roślina i działanie środka Uwagi ,5,5 l/ha pomidor ( l wody/ha) Antywylegacz Płynny 65 SL 65 g chlorku chloromekwatu w 1 l (związek z grupy czwartorzędowej soli amoniowej) Asahi SL 0,% para-nitrofenolanu sodu + 0,2% orto-nitrofenolanu sodu + 0,1% 5-nitrogwajakolanu sodu (związki z grupy pochodnych nitrofenoli) opryskiwanie lub podlewanie: 1 2 ml w 5 l wody opryskiwanie: 0,5 l cieczy użytkowej/m 2 podlewanie: 2,5 l cieczy użytkowej/m 2 0,5 06 l/ha lub 0,1% pomidor ogórek, pomidor, marchew, cukinia, cebula, seler, pietruszka, kapusta pekińska, brokuł, burak ćwikłowy i papryka Środek przyspieszający dojrzewanie owoców pomidora. Wyższą z zalecanych dawek stosować w okresie chłodniejszym (w temperaturze powietrza poniżej 16 C) oraz w roślinach o dużej masie liści. Opryskiwać dokładnie całe rośliny w terminie, gdy owoce dojrzałe i dojrzewające, tj. czerwone, różowe i zapalone stanowią 5 15%, a owoce zielone (wyrośnięte) 50 0% ogółu owoców na roślinach. Środek stosować do 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Środek zapobiegający nadmiernemu wzrostowi i wyciąganiu się rozsady pomidorów. W przypadku opryskiwania wskazane jest wykonanie drugiego zabiegu, jeżeli następuje opóźnienie terminu sadzenia roślin. Wykonać je wówczas po 10 dniach, lecz nie później niż na 4 dni przed sadzeniem. Środka nie stosować w warunkach silnego nasłonecznienia i w temperaturze powyżej 25 C. Środek stymulujący wzrost, poprawiający wigor i plonowanie roślin oraz wpływający na wydłużenie okresu owocowania. Najbardziej wskazane jest zastosowanie środka w przypadku uszkodzenia roślin np. środkami ochrony roślin lub w warunkach nie sprzyjających wzrostowi roślin np. susza, przymrozki i po posadzeniu. Opryskiwać dokładnie całe rośliny w dowolnie wybranej fazie rozwojowej rośliny uprawnej, 1 5 razy w sezonie wegetacyjnym, zależnie od gatunku. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 251

254 ,5,5 l/ha pomidor ( l wody/ha) Ethrel 480 SL 480 g etefonu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu fosfonowego) Środek przyśpieszający dojrzewanie owoców. Stosować jednorazowo w okresie, gdy owoce dojrzałe i dojrzewające tj. czerwone, różowe i zapalone stanowią 10 20%, a owoce zielone (wyrośnięte) 50 65% ogółu owoców na roślinach. Etylemit 480 SL 480 g etefonu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu fosfonowego) 2,5,5 l/ha ( l wody/ha) pomidor Środek przyśpieszający dojrzewanie owoców. Stosować jednorazowo w okresie, gdy owoce dojrzałe i dojrzewające tj. czerwone, różowe i zapalone stanowią 10 20% a owoce zielone (wyrośnięte) 50 65% ogółu owoców na roślinach. INNE/REGULATORY WZROSTU Fazor 80 SG 80% hydrazydu kwasu maleinowego w postaci soli potasowej (związek z grupy hydrazydów) Flordimex 480 SL 480 g etefonu w 1 l (związek z grupy pochodnych kwasu fosfonowego) Gro-Stop 00 HN 00 g chloroprofamu w 1 l (związek z grupy karbaminianów) Gro-Stop 00 EC 00 g chloroprofamu w 1 l (związek z grupy karbaminianów) Gro-Stop 00 EC 00 g chloroprofamu w 1 l (związek z grupy karbaminianów) Himalaya 80 SG 80% hydrazydu kwasu maleinowego w postaci soli potasowej (związek z grupy hydrazydów) Itcan 60 SP 60% hydrazydu maleinowego (związek z grupy hydrazydów) Neo-Stop 120 RTU 120 g chloroprofamu w 1 l (związek z grupy karbaminianów) Stop Kiełek 01 DP 1% chlorprofamu (związek z grupy karbaminianów) 4 kg/ha (00 l wody/ha) 5 kg/ha ( l wody/ha) 2,5,5 l/ha ( l wody/ha) I zabieg 25 ml/ 1000 kg bulw (zabieg wykonać najpóźniej do tygodni po zbiorze); kolejne zabiegi 12,5 ml/1000 kg bulw (zabiegi wykonywać co 4 tygodnie, jeśli przewiduje się dłuższy okres przechowywania) 60 ml środka/ 1000 kg bulw (0 ml wody/ 1000 kg bulw) I zabieg 25 ml/ 1000 kg bulw (zabieg wykonać najpóźniej do tygodni po zbiorze); kolejne zabiegi 12,5 ml/1000 kg bulw (zabiegi wykonywać co 4 tygodnie, jeśli przewiduje się dłuższy okres przechowywania) 4 5 kg/ha ( l wody/ha) 4 kg/ha ( l wody/ha) cebula pomidor cebula, cebula, szalotka, czosnek Środek przeznaczony dla cebuli oraz a jadalnego i pastewnego przeznaczonych do przechowywania. Zapobiega wyrastaniu cebuli w szczypior i korzenie oraz kiełkowaniu bulw a. Środek przyśpieszający dojrzewanie owoców. Wyższą dawkę stosować w okresie chłodniejszym (w temperaturze powietrza poniżej 16 C) oraz w roślinach o dużej masie liści. Opryskiwać dokładnie całe rośliny w terminie, gdy owoce dojrzałe i dojrzewające, tj. czerwone, różowe i zapalone stanowią 5 15%, a owoce zielone (wyrośnięte) 50 65% ogółu owoców na roślinach. W pomidorze środek zastosowany w wyższej dawce może powodować przyspieszone zamieranie liści bez wpływu na plon. Środek stosować do 5 godzin przed spodziewanym deszczem. Środek w formie płynu do stosowania techniką aerozolowania na gorąco, przeznaczony do użytku w przechowalniach a oraz w kopcach z wymuszoną wentylacją, w celu zapobiegania kiełkowaniu bulw a. Środek zapobiegający kiełkowaniu bulw a. Stosować przed załadowaniem ów do przechowalni. Środek w formie płynu do stosowania techniką aerozolowania na gorąco, przeznaczony do użytku w przechowalniach a oraz w kopcach z wymuszoną wentylacją, w celu zapobiegania kiełkowaniu bulw a. Środek przeznaczony dla cebuli oraz a przeznaczonych do przechowywania. Zapobiega wyrastaniu cebuli w szczypior i korzenie oraz kiełkowaniu bulw a. Środek zapobiegający wyrastaniu cebuli, szalotki i czosnku w szczypior. Opryskiwać rośliny nie wcześniej niż gdy 10%, ale nie później niż gdy 50% cebul ma wyschniętą szyjkę i złamany szczypior, tj. około dni przed zbiorem. 150 ml/1 t bulw Środek do stosowania bezpośredniego na przenośnikach taśmowych w czasie załadunku bulw do przechowalni. Zapobiega kiełkowaniu bulw, a przez to ogranicza ubytek masy bulw i spadek ich jakości. 1 kg/1 t bulw Środek do opylania a zapobiegający kiełkowaniu bulw w czasie przechowywania. 252 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

255 Zaburzenia fizjologiczne warzyw uprawianych w polu Jednym z głównych warunków prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin jest odpowiednie przygotowanie gleby i optymalne zaopatrzenie w składniki pokarmowe, dlatego tak ważne jest aby dawki nawożenia ustalać na podstawie analizy podłoża. Dokarmianie roślin w czasie uprawy, w wielu przypadkach, może być nieefektywne lub niemożliwe do wykonania, ze względu na późne ujawnienie się objawów zaburzeń lub wystąpienie utrudnień technicznych. Kolejnym ważnym czynnikiem są warunki klimatyczne, na które nie mamy wpływu, dlatego na podstawie różnych prognoz warto odpowiednio zaplanować uprawę pod względem doboru odmiany, rozstawy roślin oraz ich dokarmiania profilaktycznego. Środki poprawiające właściwości gleby (ulepszacze), stymulatory wzrostu i rozwoju roślin oraz dolistne nawozy aktywizujące należy stosować zgodnie z zaleceniami znajdującymi się na etykiecie. W tabeli przedstawiono przyczyny oraz sposoby zapobiegania i likwidowania zaburzeń fizjologicznych pojawiających się najczęściej w uprawie warzyw w polu. Nazwa zaburzenia Przyczyna zaburzenia Profilaktyczne i interwencyjne zabiegi agrotechniczne 1 2 KAPUSTY: biała, czerwona, włoska, brukselska, pekińska Brzegowe z amieranie blaszek liści wewnętrznych tipburn naczyniowy Brzegowe zamieranie blaszek liści zewnętrznych zwijających główkę tipburn oparzelinowy Brzegowe zamieranie blaszek liści zewnętrznych zwijających główkę tipburn oparzelinowy niedobór wapnia w najmłodszych liściach wewnątrz główki i destrukcja ich tkanek w warunkach wysokiej wilgotności gleby i powietrza niedobór wapnia i osłabienie struktury największych liści okrywających główkę w warunkach: suszy, nadmiernej wilgotności, wahania wilgotności powietrza i gleby przedwegetacyjne nawożenie wapniowe z borem; stosowanie ulepszaczy glebowych w trakcie uprawy utrzymywanie optymalnej wilgotności gleby; deszczowanie w okresie wysokich temperatur i w czasie suszy; przed zwijaniem główki profilaktyczne opryski preparatami wapniowymi INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE Naroślowatość liści oedema, edema szybsze pobieranie wody niż możliwość jej transpiracji oraz gromadzenie się płynu w przestrzeniach pozakomórkowych, pękanie epidermy, zarastanie uszkodzeń kalusem (starsze liście bardziej podatne niż młode) w trakcie uprawy nawadnianie tylko w godzinach przedpołudniowych; ograniczanie nawadniania w czasie wilgotnej i chłodnej pogody Pieprzowa plamistość główek nekrotyczna plamistość główki Przedwczesne wybijanie w pęd kwiatostanowy jarowizacja Brak róży niedobór wapnia w tkance liścia powoduje miejscowe osłabienie struktury komórek; w warunkach luksusowego odżywienia azotem i słabego uwodnienia tkanki liścia zamierają punktowo; w sprzyjającej temperaturze, na zniszczonej tkance, mogą rozwijać się bakterie KALAFIOR, BROKUŁ jarowizacja długotrwałe oddziaływanie temperatury poniżej 10 C na rozsadę lub rośliny zaraz po posadzeniu uszkodzenie stożków wzrostu mechaniczne lub na skutek wysokiej lub niskiej temperatury w trakcie uprawy dobór odmian odpornych; prawidłowe dokarmianie azotem; nawadnianie w czasie suszy; dostosowanie rozstawy roślin do odmiany i okresu uprawy; w trakcie przechowywania utrzymywanie optymalnego zakresu temperatur (choroba rozwija się przy zbyt wysokiej temperaturze przechowania) w trakcie produkcji rozsady utrzymywanie prawidłowego zakresu temperatur; hartowanie rozsady w trakcie produkcji rozsady i we wczesnym okresie uprawy utrzymywanie prawidłowego zakresu temperatur, stosowanie stymulatorów wzrostu Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 25

256 1 2 Guzikowatość róży przedwczesne tworzenie róż starzenie się rozsady, niedożywienie, przesuszenie, uszkodzenie korzeni rozsady lub roślin po posadzeniu w pole w trakcie produkcji rozsady stosowanie substratów o odpowiedniej zawartości składników i nawadnianie metodami ograniczających ich wypłukiwanie (deszczowanie); stosowanie stymulatorów wzrostu korzeni i/lub ulepszaczy glebowych ; ustawianie wielodoniczek na ażurowym podłożu zapobiega przerastaniu korzeni poza pojemniki i uszkodzeniom oraz sprzyja szybkiemu ukorzenieniu rozsady; na początku uprawy nawadnianie w okresie wysokich temperatur Deformacje i przebarwienia róż nieprawidłowa gospodarka potasem w warunkach nadmiernej wilgotności podłoża, przy wysokiej temperaturze powietrza i deficycie boru w okresie tworzenia i dorastania róż przed uprawą stosowanie ulepszaczy glebowych ; w trakcie uprawy dobór odmian wczesnych o długim okresie wegetacji; prawidłowe nawadnianie i dokarmianie roślin borem, stosowanie stymulatorów wzrostu i rozwoju lub nawozów aktywizujących INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE Róże o zróżnicowanej zwartości, rozluźnione Ciemnienie i wykruszanie pąków róży brokułu zbyt mała wilgotność gleby i powietrza, duża ilość światła, wysoka temperatura oraz niedobór składników pokarmowych zwłaszcza azotu; zbyt późny zbiór najbardziej podatne są odmiany wczesne deficyt boru w różach zbyt intensywnie rosnących roślin w warunkach niskiej wilgotności powietrza i wysokiej transpiracji; nieprawidłowe nawożenie potasem w trakcie uprawy nawadnianie; prawidłowe żywienie roślin w trakcie uprawy nawadnianie; dokarmianie roślin borem Przerastanie róż liśćmi dugi okres temperatur >25 C podczas wzrostu i tworzenia róż Jamistość głąba wewnętrzne pękanie tkanek miękiszowych pędu zaburzenia wzrostu tkanek przy zmiennych warunkach wilgotnościowych, temperaturowych, zbyt dużej rozstawie roślin (nadmierna ewaporacja zubożająca zasoby wody dostępnej dla roślin), nadmiernym nawożeniu azotowym (skokowe przyrosty tkanek), deficycie boru przed sadzeniem prawidłowe nawożenie przedwegetacyjne z borem; w trakcie sadzenia dostosowanie rozstawy do sposobu i terminu uprawy oraz charakterystyki odmiany; w trakcie uprawy regularne nawadnianie; dokarmianie nawozami mikroelementowymi lub stymulatorami z borem Biczykowatość liści poprzeczna redukcja blaszki liściowej niedobór molibdenu u brokułu rzadziej spotykana niż u kalafiora na początku uprawy dokarmianie roślin molibdenem (molibdenian sodu lub amonu) BÓB, GROCH, FASOLA Zniekształcenia stożków wzrostu i nekroza górnych liści niedobór boru zaburzenia w przewodzeniu naczyniowym przedwegetacyjne dokarmianie roślin borem od fazy zielonego pąka Chlorozy, nekrozy, zwijanie liści niedobór azotu, potasu, magnezu i manganu przedwegetacyjne wapnowanie gleby i utrzymanie ph zbliżonego do obojętnego; Chloroza liści i nagłe więdnięcie niedobór molibdenu zakłóca rozwój bakterii przed siewem zaprawianie nasion preparatem blaszek liści brodawkowych Nitragina odpowiednim dla danego gatunku Zniekształcenia kwiatów, strąków i drobnienie nasion niedobór fosforu i wapnia w trakcie uprawy dokarmianie roślin fosforem i wapniem w momencie pojawienia się objawów 254 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

257 1 2 MARCHEW, PIETRUSZKA, PASTERNAK Zamieranie liści sercowych Rozwidlenie korzenia Zgorzel liści sercowych niedobór wapnia w okresie wysokiej wilgotności powietrza i długotrwałych opadów (lipiec sierpień) zwięzła gleba; zmienne warunki wilgotnościowe w glebie SELER KORZENIOWY niedobór wapnia w okresie wysokiej wilgotności powietrza i długotrwałych opadów (lipiec sierpień) w trakcie uprawy dokarmianie roślin preparatami z wapniem (zapobiegawczo lub interwencyjnie) przed siewem głębokie spulchnianie gleby; uprawa na redlinach; stosowanie doglebowych środków poprawiających właściwości gleby; w trakcie uprawy regularne nawadnianie w trakcie uprawy dokarmianie roślin preparatami z wapniem (zapobiegawczo lub interwencyjnie) Pękanie nasady ogonków liściowych, brunatne plamy na korzeniu Jamistość wierzchołkowa selera Brunatnienie wewnętrzne i puste komory, poprzeczne ordzawienia ogonków liściowych Słabe zawiązywanie nasion niedobór molibdenu gwałtowne przyrosty korzenia po osiągnięciu dojrzałości zbiorczej niedobór boru KOPER niesprzyjające warunki pogodowe (wysoka wilgotność, długotrwałe opady) w okresie zapylania i powstawania nasion w trakcie uprawy dokarmianie roślin nawozami mikroelementowymi z molibdenem (interwencyjnie) w trakcie sadzenia opóźnianie sadzenia, zwiększanie zagęszczenia roślin; w trakcie uprawy umiarkowane nawożenie mineralne przedwegtacyjne kontrolowane nawożenie wapniem, najlepiej w połączeniu z borem; dobór odmian odpornych w trakcie uprawy aplikowanie stymulatorów wzrostu i rozwoju (przynajmniej razy, co 2 tygodnie); intensyfikowanie oblotów pszczół (stosowanie atraktantów, ustawianie 4 uli na hektar) INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE BURAK ĆWIKŁOWY Nekrozy liści Ordzawienie korzeni spichrzowych niedobory składników pokarmowych potasu, magnezu i manganu zbyt płytki siew na glebach lekkich; susza w trakcie uprawy dokarmianie roślin nawozami wieloskładnikowymi i nawadnianie RZODKIEWKA, RZODKIEW, RZEPA, BRUKIEW Spiczastość zgrubień mysie ogonki niska wilgotność powierzchniowej warstwy gleby w okresie wschodów i inicjacji zgrubień przed siewem nawadnianie gleby do wilgotności na poziomie 80% p.p.w; po siewie deszczowanie drobnokropliste (10 mm opadu) do wschodów; w trakcie powstawania zgrubień deszczowanie mm Ordzawienie korzeni spichrzowych zbyt płytki siew na glebach lekkich; susza w trakcie uprawy częste nawadnianie małymi dawkami wody (15 mm opadu) Parcenie zgrubień przesuszenie gleby w trakcie dorastania zgrubień nawadnianie upraw (15 20 mm opadu) Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 255

258 1 2 Pękanie zgrubień gwałtowne wahania wilgotności gleby w trakcie dorastania zgrubień utrzymywanie wilgotności na poziomie 0 80% p.p.w (po okresie przesuszenia najpierw opad 10 mm, w celu zwiększenia turgoru liści, a następnie mm, aby nawodnić glebę) Pośpiechowatość zmienne warunki temperaturowe w okresie wykształcania zgrubień przed siewem dobór odmian przystosowanych do danego terminu uprawy INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE Sinienie miąższu zgrubień Utrata barwnika amarantowa barwa zgrubień, spływanie barwnika w czasie mycia Zaparzenie magazynowe niedobór wapnia; przechłodzenie przed zbiorem (< 1 C) niedobór potasu; niska temperatura gleby przed zbiorem (< 5 C) długotrwałe magazynowanie w bardzo wysokiej wilgotności i ograniczonym dostępie powietrza przed siewem prawidłowe nawożenie wapniem i utrzymywanie optymalnej wilgotności gleby (0 80% p.p.w.) przed siewem, na jesienne terminy zbiorów zwiększanie zasobności gleby w potas; stosowanie stymulatorów lub nawozów aktywizujących z potasem; ograniczanie wilgotności gleby przed zbiorami ( 60% p.p.w) w trakcie przechowywania utrzymywanie temperatury 2 4 C i wilgotności 80 90%; unikanie nadmiernego upakowania pęczków w opakowaniu zbiorczym i wtórnego zawilgocenia w trakcie magazynowania SAŁATA, ENDYWIA, CYKORIA Żółknięcie lub różowienie dolnych liści niedobór azotu w trakcie uprawy dokarmianie dokorzeniowe roślin przed zakryciem międzyrzędzi liśćmi (saletra amonowa: sałata krucha, eywia, cykoria; fosforan amonu: sałata masłowa) Słabe wiązanie główki, nadmierna rozbudowa blaszki liściowej uszy słonia nadmiar azotu w trakcie uprawy interwencyjne dokarmianie roślin potasem i wapniem (w celu ograniczenia pobierania azotu) i fosforem (poprawa wiązania główki) Deformacje główki sałaty masłowej różowate rozety nadmiernie zwięzła gleba i jej zasolenie przed sadzeniem głębokie spulchnianie gleby zwięzłej w okresie uprawy (wiosna, lato); w trakcie uprawy płytkie spulchnianie międzyrzędzi; obfite i regularne nawadnianie (15 20 mm) w godzinach popołudniowych 256 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

259 1 2 Brzegowe zamieranie blaszek liści zewnętrznych tipburn suchy przewaga transpiracji nad pobieraniem wody odwodnienie brzegów starszych liści przed zwijaniem główki w warunkach: suszy, wysokiego zasolenia, zwięzłej gleby na początku uprawy utrzymywanie optymalnej wilgotności gleby (0 80% p.p.w.), deszczowanie mm opadu Brzegowe zamieranie liści zewnętrznych zwijających główkę tipburn oparzelinowy niedobór wapnia i osłabienie struktury ścian komórkowych największych liści, okrywających główkę w warunkach: suszy, wysokiej temperatury, nadmiernej wilgotności, wahań wilgotności powietrza i gleby przed zwijaniem główki profilaktyczne opryski preparatami wapniowymi; w trakcie uprawy utrzymywanie optymalnej wilgotności gleby w okresie suszy Brzegowe zamieranie liści wewnętrznych główki sałaty kruchej (lodowej) i masłowej tipburn naczyniowy Deformacje i pękanie główek sałaty kruchej (lodowej) niedobór wapnia w ścianach i wiązkach naczyniowych najmłodszych liści oraz destrukcja ich tkanek w warunkach wysokiej wilgotności gleby i powietrza zbyt głębokie sadzenie rozsady (zasypanie liści sercowych); wahania wilgotności powietrza i podłoża przed sadzeniem dokładne wyrównywanie pola przed sadzeniem; płytkie sadzenie rozsady; po sadzeniu nawadnianie (10 mm opadu); w trakcie uprawy niedopuszczanie do przesuszenia podłoża INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE Przedwczesne wykształcanie pędu kwiatostanowego długi dzień (> h); wysoka temperatura, susza przed sadzeniem dobór odmian przystosowanych do danego terminu uprawy; w trakcie uprawy optymalne nawadnianie Szklistość liści sałaty masłowej i nerwów sałaty kruchej (lodowej) przechłodzenie roślin (<8 C) w warunkach wysokiej wilgotności przed sadzeniem dobór odmian tolerancyjnych POMIDOR, PAPRYKA, OBERŻYNA Opadanie zawiązków papryki i oberżyny różne sytuacje stresowe w trakcie kwitnienia i owocowania opryski biostymulatorami wzrostu i rozwoju lub nawozami aktywizującymi Sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców pomidora i papryki niedobór wapnia w owocach w warunkach: suszy, nadmiernej wilgotności, wahań wilgotności powietrza i gleby w trakcie kwitnienia i owocowania (zawiązywanie owoców) opryski preparatami wapniowymi, co 2 tygodnie (dokładne pokrycie roślin cieczą) Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 25

260 1 2 Oparzelina słoneczna owoców papryki Fioletowa smugowatość owoców bezpośrednia ekspozycja owoców na wysokie promieniowanie słoneczne przechłodzenie dorastających owoców przed siewem dobór odmian o dużym wigorze wegetatywnym; w trakcie uprawy prawidłowe, obfite zaopatrywanie roślin w azot w okresie intensywnego wzrostu wegetatywnego w trakcie uprawy dokarmianie roślin stymulatorami wzrostu i rozwoju lub nawozami aktywizującymi zapobiegającymi stresowi klimatycznemu INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE Nierównomierne wybarwienie owoców pomidora Nierównomierne wybarwienie owoców papryki zielone zacieki Ordzawienia i pękanie skórki Zniekształcenie owoców Bielactwo owoców i liści nadmiar azotu w formie amonowej (zielona piętka); niedobór potasu; nieprawidłowy stosunek azotu do potasu oraz azotu do potasu i do magnezu (żółtawe plamy przyszypułkowe); przegrzanie owoców luksusowe odżywienie azotem i wapniem w warunkach niskiego natężenia światła zaburzenia w bilansie wodnym warunkach wysokiej wilgotności i niskiej temperatury zaburzenia hormonalne na skutek temperatur wykraczających poza optimum (18 2 C) w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców chimera fizjologiczna incydentalne zburzenie syntezy chlorofilu, bez wpływu na metabolizm roślin w trakcie owocowania (sierpień wrzesień) dolistne dokarmianie roślin potasem, biostymulatorami lub nawozami aktywizującymi procesy wybarwiania; przed zbiorem pomidorów stosowanie bioregulatorów przyspieszających dojrzewanie w trakcie uprawy nawadnianie w godzinach przedpołudniowych i dokarmianie potasem na początku kwitnienia opryski stymulatorami wzrostu i rozwoju lub nawozami aktywizującymi zawierającymi fosfor i/lub bor Żyworództwo kiełkowanie nasion wewnątrz owoców znaczne przechłodzenie owoców (w polu i podczas magazynowania) dojrzałe nasiona przechodzą stan spoczynku i w wyższej temperaturze kiełkują OGÓREK, CUKINIA, PATISON, DYNIA przed zbiorem pomidorów stosowanie bioregulatorów przyspieszających dojrzewanie; w trakcie przechowywania unikanie magazynowania owoców w temperaturze < 6 C Zamieranie zawiązków Zamieranie wierzchołków owoców cukinii niedobór wapnia w owocach; stres klimatyczny niedobór wapnia w owocach; przechłodzenie owoców w trakcie kwitnienia i owocowania (zawiązywanie owoców) opryski preparatami wapniowymi na początku kwitnienia i owocowania (zawiązywanie owoców) opryski preparatami wapniowymi Zniekształcenia owoców zmienne warunki pogodowe; bardzo wysokie temperatury Pozbiorcze gnicie owoców dyni przechłodzenie owoców przed zbiorem (< 10 C) w trakcie zbioru zbiory do połowy września; umieszczanie owoców w temperaturze > 10 o C 258 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

261 1 2 CEBULA Zamieranie brzegów liści cebuli, szczypiorku, pora Rozdwajanie cebul cebule podwójne (okryte wspólną łuską) lub rozszczepione (każda okryta własną łuską) Deformacje cebul Zasychanie łusek mięsistych niedobór wapnia i potasu na glebach lekkich, po opadach; zmiana warunków pogodowych: gwałtowny wzrost natężenia światła i temperatury, susza wysoka temperatura powietrza i krótki dzień uszkodzenia piętki; wahania temperatury i wilgotności skokowe przyrosty cebul w naprzemiennych okresach suszy i opadów Zazielenienie łusek mięsistych synteza chlorofilu pod wpływem światła cebule z cienką skórką, wystające ponad powierzchnie gleby oraz długotrwale dosuszane w polu przy dostępie światła przed siewem/sadzeniem stosowanie humusowych ulepszaczy glebowych ; w trakcie uprawy wczesny siew; prawidłowe nawożenie azotem i potasem; regularne nawadnianie upraw (15 mm opadu) przed siewem dobór odmian jednostożkowych; w trakcie uprawy głębsze sadzenie dymki lub rozsady w trakcie tworzenia cebul regularne nawadnianie; ostrożne odchwaszczanie w trakcie uprawy regularne nawadnianie w okresach suszy w trakcie zbioru zbieranie cebul po całkowitym załamaniu szczypioru; skracanie czasu dosuszania cebul w polu zwłaszcza podczas wilgotnej pogody sprzyjającej wznowieniu wzrostu Bączastość cebul Plamistość suchej łuski spóźniony siew; opóźnienie dojrzewania, skokowe przyrosty cebul; przenawożenie azotem (duże dawki stosowane rzadko) i/lub manganem; niedobór potasu wysoka wilgotność w czasie dosuszania cebul w polu w trakcie uprawy optymalny termin siewu; uregulowanie żywienia roślin w trakcie zbioru zbiór jednofazowy lub krótkotrwałe dosuszanie cebul w polu INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE Spękania i odpadanie suchej łuski nadmiar azotu; niedobór cynku; wysoka wilgotność gleby w czasie uprawy; bardzo wysoka temperatura i niska wilgotność w czasie dosuszania cebul przed siewem dobór odmian tolerancyjnych; w trakcie uprawy prawidłowe nawożenie azotem, dokarmianie roślin mikroelementami; w trakcie zbioru utrzymywanie prawidłowych warunków dosuszania (temp. < 2 o C) Szklistość łusek mięsistych Wodnistość łusek mięsistych Wyrastanie szczypioru i korzeni w okresie przechowywania słaby szczypior i nadmierna ekspozycja cebul na słońce; wysoka temperatura przed zbiorem bardziej podatne cebule duże wahania pogodowe; wzrost koncentracji CO 2 w cebuli przy dosuszaniu w zbyt wysokiej temperaturze niewłaściwe żywienie roślin za wysokie dawki azotu; wysoka temperatura i wilgotność przed zbiorami poprzedzona okresem suszy; zbyt krótkie przycięcie szczypioru bezpośrednio po zbiorze; nieodpowiednie warunki przechowywania w trakcie uprawy zapewnianie optymalnych warunków dla wzrostu szczypioru w trakcie uprawy regularne nawadnianie; w trakcie zbioru dosuszanie w temperaturze < 2 o C; w trakcie przechowywania w KA atmosfera o zawartości CO 2 nie przekraczającej 5% przed siewem dobór odmian późnych; w trakcie uprawy stosowanie inhibitorów wyrastania szczypioru (bioregulatory); w trakcie przechowywania przycinanie szczypioru po dokładnym zasuszeniu cebul; utrzymywanie odpowiednich warunków przechowywania Uszkodzenia mrozowe długotrwałe przechowywanie w temperaturze niższej niż -4 o C w trakcie przechowywania powolne rozmrażanie cebul przechowywanych w bardzo niskiej temperaturze Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 259

262 1 2 CZOSNEK Brak wykształcania główek Niekształtne główki wysoka temperatura przechowania materiału nasadzeniowego (ok. 20 o C) niska temperatura po sadzeniu (< 5 o C); przewaga tempa wzrostu szczypioru nad tempem wykształcania ząbków Niewyrośnięte główki susza i wysokie temperatury w lecie w trakcie uprawy nawadnianie kroplowe, bruzdowe lub deszczowanie (20 mm opadu) Chlorozy, wygięcie., 4. lub 5. liścia, zamieranie wierzchołków liści, miękniecie ząbków Marszczenie i ciemnozielony kolor liści niedobór boru nadmiar azotu w trakcie uprawy dokarmianie roślin nawozami mikroelementowymi z borem, 1 2 razy w sezonie w okresie maj czerwiec w trakcie uprawy stosowanie stymulatorów wzrostu intensyfikujących wzrost roślin INNE/ZABURZENIA FIZJOLOGICZNE Wznowienie wyrastania pędu kwiatostanowego u czosnku strzałkującego zbyt wczesne usuniecie pędu kwiatostanowego KUKURYDZA CUKROWA Niecałkowite wypełnienie kolb susza, utrata części znamion w trakcie uprawy deszczowanie w okresie kwitnienia Złe wypełnienie kolb, skrzywienie wierzchołka kolb, luźne ułożenie ziaren Przebarwienia liści niedobór potasu niedobory składników pokarmowych: azotu chloroza wzdłuż nerwu głównego liścia, potasu chloroza brzegów liścia, magnezu chloroza pasiasta liścia (między nerwami), fosforu fioletowe brzegi liścia w trakcie uprawy dokarmianie roślin w zależności od obserwowanych objawów Pustowatość bulw ZIEMNIAK nierównomierny rozkład opadów; nadmierne nawożenie azotem przed siewem dobór odmian odpornych; stosowanie ulepszaczy glebowych ; w trakcie uprawy dostosowanie nawożenia azotowego do odmiany i aktualnego zapotrzebowania; zwiększanie nawożenia potasem wzmacnia odporność bulw; unikanie uprawy na glebach bardzo kwaśnych, w rejonach, gdzie istnieje ryzyko wystąpienia niskich temperatur i wysokiej wilgotności w okresie wiązania bulw; opóźnianie terminu sadzenia bulw Pękanie bulw nierównomierny rozkład opadów w trakcie uprawy regularne nawadnianie uzależnione od warunków pogodowych Dzieciuchowatość bulw Paciorkowatość bulw Rdzawa plamistość bulw Przerost przetchlinek Zazielenienie bulw opady po długiej suszy i niska temperatura zakłócony bilans wodny; oddychanie i odżywianie bulw w niekorzystnych warunkach atmosferycznych nadmierna wilgotność gleby w czasie wegetacji i powietrza podczas przechowywania nadmierne nawożenie azotem; dostęp światła do bulw podczas transportu i przechowywania przed sadzeniem prawidłowe przygotowanie i utrzymanie gleb lekkich, zwięzłych i gliniastych w dobrej kulturze, stosowanie ulepszaczy glebowych w trakcie przechowywania utrzymywanie optymalnych warunków termiczno-wilgotnościowych w trakcie uprawy unikanie wysokiego nawożenia azotem w uprawie ów wczesnych; w trakcie przechowywania szybki transport bulw z pola; daleki transport a następnie przechowywanie bez dostępu światła 260 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

263 Nawozy, biostymulatory i inne substancje stosowane pomocniczo w ochronie warzyw uprawianych w polu przed niedoborami składników, chorobami i szkodnikami Actellic 500 EC Nazwa produktu Dawka Opis i sposób działania l na 10 l wodą na 1000 m 2 powierzchni Środek owadobójczy przeznaczony do dezynsekcji pustych pomieszczeń magazynowych oraz nasion siewnych i przeznaczonych do konsumpcji. Afik 0,% Preparat zwalczający mszyce, przędziorki, larwy mączlików i wciornastków. Agricolle 0, 0,6% Preparat zwalczający mszyce, przędziorki, larwy mączlików i wciornastków. Agrodol 100 g/m 2 Nawóz wapniowo-magnezowy doglebowy. Polepsza właściwości fizyczne gleby oraz jest źródłem wapnia i magnezu w formie węglanowej. Aminoplant 1 1,5/ha lub 0,% Nawóz azotowy dolistny: wspomaga rośliny w warunkach stresowych (przesadzanie roślin, okresowe niedobory wody, uszkodzenia przez przymrozki i patogeny). Zwiększa wielkość i jakość plonu. Aminosol 1 4 l/ha Nawóz azotowy dolistny wspomagający rośliny w warunkach stresowych (przesadzanie roślin, okresowe niedobory wody, uszkodzenia przez przymrozki i patogeny) oraz zwiększający wielkość i jakość plonu. INNE/NAWOZY, BIOSTYMULATORY Bio-algeen S 90 podlewanie: 0,4 0,8% ( ml pod roślinę); opryski: 0,6 1% w zależności od fazy wzrostu roślin Organiczny stymulator wzrostu aktywizujący system korzeniowy i część nadziemną rośliny. Wspomaga regenerację uszkodzeń systemu korzeniowego oraz części zielonych oraz zwiększa wielkość i jakość plonu. Bioczos Płynny 1 % Wyciąg z czosnku: zalecany przy chorobach i szkodnikach roślin, wskazany dodatek Mydła Himal. Bioplant kleiste arkusze Do sygnalizacji i odławiania szkodników. Biosept Active 1,5 2 l/ha ( l wody/ha) Stymulator wzrostu i plonowania roślin w formie koncentratu z grejpfruta rozpuszczalnego w wodzie. Korzystnie wpływa na rozwój, wygląd i ukorzenianie roślin. Ogranicza infekcje grzybowe i wzmacnia system obronny roślin. Stosować do opryskiwania lub podlewania w strefie korzeniowej oraz na pędy w uprawach: cebuli, fasoli, ogórka, marchwi, pietruszki, pomidora. BioCal 1 1,5 l/ha Nawóz dolistny ograniczający suchą zgnilizna wierzchołkowa pomidora i papryki, tipburn sałaty, kapusty pekińskiej oraz niedobory wapnia u innych roślin. Chlorek wapnia 0,4 0,% Nawóz dolistny zapobiegający niedoborom wapnia w częściach nadziemnych roślin (sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, tipburn zamieranie liści tworzących główkę). Dolovit 100 g/m 2 Nawóz doglebowy uzupełniający niedobór magnezu. Ekolist Staard 6 l/ha Nawóz dolistny zmniejszający atrakcyjność roślin dla gąsienic i mszyc ograniczenie populacji o około 50%. Emulphar 940 EC 0,9 1,2% Preparat zwalczający przędziorki, mszyce, wciornastki, mączlik szklarniowy. Florovit wg instrukcji Nawóz dolistny wspomagający działanie środków miedziowych. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 261

264 1 2 Foltron 2 l/ha Biostymulator wzrostu wegetatywnego oparty na mieszaninie makro- i mikroelementów wzbogacony o folcysteinę do stosowania dolistnego w trakcie intensywnego wzrostu wegetatywnego i w fazach kluczowych dla plonowania, szczególnie w warunkach stresowych. Specjalna formulacja preparatu ułatwia szybkie i efektywne zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe wtedy, gdy są one najbardziej potrzebne. Stosować od fazy 4 6 liści, w trakcie kwitnienia i wiązania owoców, 4 zabiegi, co 2 tygodnie. Fosforan trójsodowy 10% Odkażanie nasion przeciw wirusowi mozaiki tytoniu. Fruton Calcium Goëmar BM l/ha, 0,5 2% 1,5 2 l/ha; 2 4 opryski Nawóz wapniowy WE dolistny zapobiegający niedoborom wapnia w częściach nadziemnych roślin (sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, tipburn zamieranie liści tworzących główkę). Preparat płynny z alg morskich poprawiający kwitnienie, zawiązanie zawiązków i jakość plonów. INNE/NAWOZY, BIOSTYMULATORY Colorado Goteo 2,5 5 l/ha; 2 4 opryski od zawiązania owoców co 2 tygodnie l/ha; 1 zabiegi Huwa-San TR50 1 2% lub wg etykiety Preparat płynny z alg morskich przyspieszający i poprawiający wybarwienie oraz jakości plonów. Nawóz organiczno-mineralny stymulujący wzrost systemu korzeniowego i poprawiający jakości plonów. Stymulator rozwoju roślin, jednocześnie ograniczający choroby bakteryjne i grzybowe na wszystkich etapach uprawy, począwszy od zaprawiania nasion, poprzez cały okres wzrostu. Stosowany do polepszenia stanu fitosanitarnego powierzchni do uprawy i magazynowania (stoły, maty podsiąkowe, doniczki, pojemniki, wielodoniczki plastikowe, folia i inne). InCa 1 1,5 l/ha Nawóz dolistny ograniczający zaburzenia wynikające z niedoboru wapnia np.: suchą zgniliznę wierzchołkową, tipburn, poprawia jakość epidermy owoców. Kat 10% Preparat do dezynfekcji. Kainit pylisty 4 kg/100 m 2 (powierzchniowo na glebę) Ogranicza występowanie ślimaków. Kelpak cebula: 2 l/ha; : moczenie 0,2%, opryskiwanie 2 4 l/ha i po 28 dniach 2 l/ha pozostałe warzywa 2 l/ha Stymulator wzrostu z alg morskich zawierający hormony roślinne. Zwiększa plonowanie i poprawia jakość zbioru oraz stymuluje początkowy wzrost roślin po przesadzeniu. Stosowanie: moczenie sadzeniaków przed wysadzeniem i opryskiwanie po pełnych wschodach powtórnie po 28 dniach; cebula wykonać zabiegi w okresie wegetacji, pierwszy w fazie 4 liści, następnie powtórzyć dwukrotnie w odstępach co dni. Kostki Himal jedna kostka do nory Repelent zapach czosnku odstrasza krety. Kwas solny 1% Preparat do odkażania nasion przeciwko wirusowi mozaiki tytoniu. Mikrosol U l/ha Nawóz dolistny zmniejszający atrakcyjność roślin dla gąsienic i mszyc ograniczenie populacji o około 50%. Mydło Himal 1 %; 2 razy co dni Preparat utrudniający mszycom oddychanie zalecany jako dodatek Bioczosu Płynnego. Nadmanganian potasu 1% Preparat do odkażania nasion i sprzętu przeciwko m.in. wirusowi mozaiki tytoniu. Nano Active 4 kg/ha Nawóz wieloskładnikowy dolistny zwiększający odporność roślin na patogeny i różne stresy związane z suszą, przymrozkami lub chorobami. Nawozy u (Plonochron, Chrońplon, Hetman) wg instrukcji Nawozy dolistne zmniejszające atrakcyjność roślin dla patogenów ograniczenie populacji o około 50%. 262 Program Ochrony Roślin Warzywnych 201

265 1 2 Pioner Ca oprysk: 0,5% podlewanie: 0,1 0,2% Saletra wapniowa płynna zapobiegająca niedoborom wapnia w częściach nadziemnych roślin (sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, tipburn zamieranie liści tworzących główkę). Podchloryn sodu: Danton, Clorox wg instrukcji Preparat do dezynfekcji. Pollinus 1 l/ha Atraktant dla pszczół. Resistim 0,1% Nawóz dolistny i dokorzeniowy aktywizujący system korzeniowy i część nadziemną. Wspomaga regenerację uszkodzonego systemu korzeniowego oraz zwiększa odporność roślin na mączniaka rzekomego ogórka. Saletra magnezowa 0,5 0,8% Nawóz dolistny i dokorzeniowy uzupełniający niedobór magnezu. Saletra wapniowa granulowana 10 g/roślinę Nawóz azotowo-wapniowy, doglebowy. Szybko zwiększa ph podłoży oraz zapobiega niedoborom wapnia w częściach nadziemnych (sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, tipburn zamieranie liści tworzących główkę). Saletra wapniowa krystaliczna oprysk: 0, 0,5% podlewanie: 0,1% Saletra wapniowa płynna 1% Nawóz azotowo-wapniowy, dokorzeniowy lub dolistny, zapobiegający niedoborom wapnia w częściach nadziemnych roślin (sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców, tipburn zamieranie liści tworzących główkę). Siarczan magnezu 1% Nawóz magnezowy, dokorzeniowy lub dolistny, uzupełniający niedobory magnezu. Siarczan miedzi uwodniony 0,% Nawóz dokorzeniowy i dolistny uzupełniający niedobór miedzi i wspomagający zwalczanie chorób bakteryjnych oraz mączniaka rzekomego. Siarka 15 g/m 2 Preparat przeznaczony do dezynfekcja pustych szklarni, tuneli i przechowalni. INNE/NAWOZY, BIOSTYMULATORY Siltac EC 0,15 0,2% Preparat zwalczający przędziorki, mszyce, wciornastki. Smart Fresh 0 VP 4,9,2 g (zależnie od wielkości pomieszczenia) Preparat przeznaczony do gazowania przechowalni. Zastosowanie małoobszarowe kapusta biała, kapusta pekińska, brokuł stosować na zdrowe warzywa, najlepiej świeżo zebrane, nie później niż dni po zbiorze. Sól potasowa 4 kg/100 m 2 Nawóz potasowy zwiększający efektywności nawożenia azotem oraz poprawiający odporności roślin na czynniki stresowe oraz na działanie chorób i szkodników. Supervit K 1% ( l wody/ha) Nawóz wieloskładnikowy z mikroelementami. Zmniejsza atrakcyjność roślin dla szkodników ograniczenie populacji o około 50%. Tytanit 0,2 0,4 l/ha Stymulator wzrostu aktywizujący system odpornościowy roślin. Poprawia funkcjonowanie roślin w warunkach stresowych. Verduro 5 l/ha Biostymulator płynny aktywujący odżywianie mineralne warzyw w fazach istotnych dla plonowania, przeznaczony do stosowania w formie oprysku w różnych uprawach. Wapno magnezowo-tlenkowe 2 4 t/ha Nawóz wapniowy doglebowy długotrwale zwiększający ph gleby. Zmniejsza częstotliwość występowania kiły kapusty i porażenie Wapno pokarbidowe roślin. Wapno palone pyliste 4 kg/100 m 2 (powierzchniowo na glebę) Ogranicza występowanie ślimaków. Wapno węglanowe Wapno tlenkowe Wapno wodorotlenkowe 1 2 t/ha Nawóz wapniowy doglebowy: długotrwałe zwiększa ph gleby, zmniejsza toksyczność glinu, usprawnia funkcjonowanie systemu korzeniowego, ogranicza infekcyjność niektórych patogenów glebowych. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed użyciem środka trzeba zapoznać się z informacją zamieszczoną w etykiecie. 26

266 POLECAMY! ZIOŁA Uprawa i zastosowanie Ewa Osińska Wiesława Rosłon ZIOŁA UPRAWA I ZASTOSOWANIE ZIOŁA Uprawa i zastosowanie Cena: 5 zł + koszty wysyłki (5 zł przy przedpłacie, 15 zł za pobraniem) Książka zawiera szczegółowe informacje na temat biologii roślin zielarskich, technologii ich uprawy oraz metod zbioru, suszenia i przechowywania surowców. Opisano w niej substancje biologicznie aktywne występujące w ziołach oraz ich działanie. Autorki poruszyły w publikacji zagadnienia dotyczące znaczenia gospodarczego roślin zielarskich w Polsce oraz przedstawiły możliwości rozwoju uprawy i zagospodarowania surowców do suszenia i na świeże zioła w doniczkach. zamowienia@hortpress.com, tel

267 detroit BÓB AQUAdUlCe Bardzo wczesna odmiana (ok. 5 dni) przeznaczona do najwcześniejszych upraw. Wysiew w lutym i początku marca w mnożarkach lub w okresie późniejszym bezpośrednio do gruntu. Strąki dł. 25 cm zawierające po 5- nasion dużej wielkości (ok. cm) w kolorze jasnoseledynowym. Odmiana bardzo plenna. HOLANDIA MAlIBU F1 RIJNsBURGeR MALINOWY YellOW sweet spanish TeMPO Cukinia storrs GReeN F1 Pod osłony i w polu. Ciemnozielona, cyliryczna, błyszcząca. Cukinia BlACK BeAUTY długość cm. Owoce mają kolor bardzo ciemnej zieleni i błyszczącą skórkę. Cebula RIJNsBURGeR 5 BAlUsTA średnio wczesna cebula do bardzo długiego przechowywania. Tworzy duże, kuliste cebule z cienką szyjką i łuską koloru słomkowobrązowego. Daje wysoki plon dużych, twardych, wyrównanych cebul z bardzo mocną łuską dobrą do obierania. Cebula YellOW sweet spanish duża (8 9 cm) kulista cebula, bardzo wysokie plony, ok. 50%wyższe od innych odmian, bardzo silny system korzeniowy odporna na susze, krotnie szybsze obieranie, bardzo atrakcyjna cena. Cebula WHITe lisbon po ok. 60 dniach od wysiewu tworzy atrakcyjny szczypior a później białą cebulkę. HOLANDIA Pomidor AMeLIA F1 /CapGen/Odp. Fol:0,1/tYLCV/ tomv/va,vd Bardzo wczesny malinowy pomidor o owocach g. Do uprawy w cyklu wiosennym oraz jesiennym w szklarniach i tunelach. Odmiana Amelia daje bardzo wysoki plon słodkich, smacznych pomidorów malinowych. Fasole szparagowe zielone do upraw pod osłonami i w polu: NAJWCZEŚNIeJsZA TeMPO (55-58 dni) dł. 1 cm śr mm, doskonała w tunelach i pod włókniną oraz wczesnych uprawach polowych a jesienią jako poplon. Najwcześniejsza na rynku odmiana zielonostrąkowa.; FeRRARI ciemnozielona błyszcząca dł. 1 cm; śr. -8 mm. Bardzo atrakcyjna. Fasole szparagowe ciemnożółte do uprawy pod osłonami i w polu: BeRGGOld (58-61 dni) dł cm, śr mm. Bardzo wczesna odmiana do upraw przyśpieszonych. GOldeN TeePee (55-58 dni) dł cm i śr. 10 mm. Bardzo wczesna odmiana do upraw przyśpieszonych. ROCQUeNCOURT strąki żółto-złote, dł. 1 cm śr. 10 mm czarne nasiona. NOWOŚĆ Baroma VR Fasola karłowa płaskostrąkowa zielona płaskie strąki, bez łyka, o dł. 16 cm i szer. ok. 2 cm. NOWOŚĆ Fasola karłowa płaskostrąkowa żółta OdIR intensywnie wybarwione, płaskie strąki dł. cm i szer. ok. 2 cm, bez łyka. Bardzo atrakcyjna i plenna odmiana do bezpośredniego spożycia. GOldeN TeePee PARICA F1 lianne F1 PARICA F1 Tm.F.V.N.LS.L. Odmiana bardzo wczesna. Owoc g. Odmiana o silnym systemie korzeniowym, ciągłym, nieco wolniejszym wzroście, dlatego bardzo dobrze plonuje w niskich obiektach. Grona bardzo gęsto osadzone. Owoce kształtne, kuliste, bardzo twarde i odporne na pękanie. Ładnie i równomiernie wybarwione, bez piętki. Odmiana o bardzo wysokim plonie halowym, atrakcyjnych, twardych i bardzo smacznych owocach. Parica F1 bardzo dobrze plonuje również w trudnych warunkach glebowych i klimatycznych. lianne F1 odmiany następca PRUdO F1 Tm.F2.V.N.Fr. LS.L. Odmiana wczesna. Owoce duże g, kuliste, lekko spłaszczone i dobrze wypełnione. Bez skłonności do pękania. Grona gęsto osadzone. Owoce bardzo dobrej jakości o intensywnej czerwonej barwie, bez piętki, twarde i smaczne. Odmiana bardzo plenna. Przeznaczona do uprawy całorocznej w wełnie mineralnej oraz do upraw tradycyjnych w cyklu wiosennym i jesiennym w szklarniach i tunelach. NANTes 5 NABA Pomidor SALINAS F1 /CapGen/LSL odp. Hr: Fol:0,1 tomv Va:0 Vd:0 Ir: tylcv Odmiana wczesna o dużych kulistych, lekko spłaszczonych owocach (G-GG ok g.) bardzo dobrze wybarwionych. Odmiana do upraw we wszystkich rodzajach podłoży w szklar niach i tunelach w cyklu wiosennym, jesiennym i upra wie całorocznej. Owoce odporne na spękania, smaczne o wyjątkowej jakości, długo zachowujące trwałość. PIeTRUsZKA NACIOWA MOss CURled 2 odmiana naciowa,kędzierzawa Pietruszka naciowa COMMUN 2 o gładkich liściach. Bardzo intensywnie rośnie, a po ścięciu szybko odrasta. BAIKAl saxa Por AUTUMN GIANT snowflake (tłum.: Jesienny Olbrzymi Płatek śniegu ) Średnio wczesna odmiana pora o długiej, białej łodydze rzekomej i ciemnozielonych liściach. Przeznaczona do zbioru letniego i jesiennego. Wysoka wydajność z hektara. Rzodkiewka saxa b. wczesna (22. dni od siewu). Zgrubienia są czerwone, twarde, kuliste i wyrównane. Kapusty express (45 dni) stożkowa, GOldeN ACRe (50-55 dni) kulista 1-1,4 kg, do wczesnych upraw. langedijker storado ( dni). Główki kuliste,0-4,0 kg do długiego przechowywania bez strat. sałata krucha GReAT lakes 118 duża, o atrakcyjnym wyglądzie (80 dni). sałata masłowa MAY QUeeN do wczesnych upraw wiosennych pod osłonami a później również w polu (65 dni). sałata masłowa GROsse BlONde odmiana masłowa do uprawy w polu i pod osłonami. Tworzy duże główki o jasnozielonych liściach. Odmiana jest odporna na wysokie temperatury. Gotowa do zbioru po ok. 8 dniach od wysiewu. Główka umieszczona na wysokim mocnym trzonku. NOWOŚĆ sałaty ciemnoczerwone, odporne: DELICATO (60 dni),lolo Rossa Assor (50 dni). szpinak ResIsTOFlAY Wysoki, wczesny plon (40-45 dni). Liście duże, wzniesione, intensywnie zielone, owalne. Do upraw wiosennych, jesiennych oraz zasiewów na zimę. Bardzo wysoka odporność na jarowizację. PAPRYKA BATNA F1 Papryka BATNA F1 NAJWYŻSZY PLON Wczesna typu duży blok. Owoce o wyrównanym kształcie, ciężkie o grubej ściance, czerwone z połyskiem i tolerancją na suche spękania skórki. Miąższ gruby, soczysty. B. wysoki, niezawodny plon w tunelach wysokich oraz niskich typu igołomskiego. Papryka BATIsTA F1 Wczesna typu blok o mniejszych owocach od odmiany Batna. Odmiana daje bardzo wysoki plon, zarówno w niskich, jak i wysokich tunelach. Papryka BAMBA California Woer Do uprawy polowej i w tunelach foliowych. Owoce 10x9 cm o grubych ściankach i czerwonym kolorze. Atrakcyjna cena nasion. Do przetwórstwa i na świeży rynek. Pomidor TURPINO F1 /CapGen/ Odp. Hr: Fol:0,1,2 tomv tswv Va, Vd Ir: Ma Mi Mj tylcv Odmia na o ciągłym wzroście do uprawy we wszystkich rodza jach podłoży i cyklach uprawy w szklarniach i tunelach. Owoce o wydłużonym kształcie dużej śliwki, tworzą na gronie 6-8 wyrównanych owoców g, Owoce mają bardzo atrakcyjny, czerwony kolor z połyskiem i mogą być zbierane całymi gronami lub pojedynczo. Mają bardzo atrakcyjny wygląd i doskonały smak. Pomidor podkładka MOzArt F1 /CapGen/ odp.hr: Fol:0-2 For tomv:0-2 Va:0 Vd:0 Pst0 Ir: tylcv Ma, Mi, Mj Pl Innowa cja w dziedzinie podkładek ponieważ posiada nie tylko odporność na korkowatość korzeni, nicienie i inne patogeny glebowe ale rów nież wprowadza pośrednią odporność na TYLCV. Ta cecha zwiększa ochronę w trakcie hodowli, zapewniając większą skuteczność pod kładki i bariery do pionowego przenoszenia wirusa w roślinie. Podkładka ma bardzo silny system korzeniowy i zrównoważony wi gor aby stawić czoła niekorzystnym warunkom wzrostu (niskie tem peratury, problemy zasolenia, suszy itd.) Rośliny szczepione mają zwiększone zdolności generatywne i bardzo dobrze wiążą w ciągu sezonu a owoce są bardziej wyrównane i mają lepsze zabarwienie. HIT HOLANDIA USA HISzPANIA MAlIBU F1 Tm.F.V.N. LS.L Odmiana bardzo wczesna. Owoc g. Roślina o dużym wigorze, silnym systemie korzeniowym, ciągłym wzroście i wysokiej odporności. Owoce o wysokiej twardości, kształtne, kuliste, wyrównane, ładnie wybarwione, bez piętki, bardzo odporne na pękanie. Brak problemów z szarą pleśnią. Odmiana o bardzo wysokim plonie halowym, wyjątkowo atrakcyjnych i smacznych owocach. Papryka SIDI F1 /CapGen/ Papryka czerwona typu Block, zielona przebarwiająca się na czerwono. Bardzo silna roślina dająca sobie radę również w stresowych warunkach. Wspaniałe rezultaty uprawy i doskonałe opinie producentów na najbardziej wymagających tere nach uprawy papryki w Almerii /Hiszpania/ i w innych krajach. Owo ce czterokomorowe, duże, kaliber G-GG, smaczne o wyjątkowej ja kość owoców. Bardzo wysokie plony owoców o grubych ściankach i intensywnym czerwonym kolorze. Wysoka tolerancja wobec mikrospękania owoców. Odporność: HR: Tm0-2 (L)IR: TSWV. Papryka GHANDI F1 /CapGen/ Papryka o doskonałym czerwonym kolorze. Owoce 10x10 cm. czterokomorowe, o grubych ściankach, wyrównane, odporne na spękania. Owoce o przedłużonej trwałości pozbiorczej. Mocne rośliny z silnym systemem korzeniowym. Bardzo wysokie plony atrakcyjnych owoców. Odmiana ceniona przez ho PAPRYKA dowców w Hiszpanii. Odporność: HR Tm0- (L4) IR TSWV.. Papryka BATNA F1 NAJWYŻSZY PLON Papryka BAtNA F1 /Bakker Brothers/ Wczesnao papryka typu blok Wczesna typu duży blok. Owoce wyrównanym ok. 10x10 cm.kształcie, Batna ma bardzo wysoki plon wczesny ciężkie o grubej ściance, czerwonei zcałkowity. połyskiemowo ce o wyrównanym kształcie, ciężkie o grubej ściance bardzo dobrze i tolerancją na suche spękania skórki. Miąższ gruby, przebarwiające sie na B. czerwono połyskiem plon i tolerancją na suche soczysty. wysoki, zniezawodny w tunelach wysokich oraz niskich typu igołomskiego. spękania skórki. Miąższ gruby, soczysty, czerwony. Płytkie zagłębienie kielichowe zmniejsza podatność na choroby. Odmiana bardzo Papryka BATIsTA F1 Wczesna typudaje blok o mniejszych od odmiany Batna. wysoki, niezawodny plonowocach w tunelach wysokich orazodmiana niskich daje typu igo bardzo wysoki plon,tmv: zarówno łomskiego. Odporność: TSWV 0,1. w niskich, jak i wysokich tunelach. Papryka BAMBA California Woer Do uprawy polowej i w tunelach foliowych. Owoce 10x9 cmpapryka o grubychfrey ściankach i czerwonym kolorze. Atrakcyjna cena przeznaczo nasion. F1 /Bakker Brothers/ Wczesna papryka Do przetwórstwana i na rynek. doświeży szklarni i tuneli. Owoce duże x 9 10 cm. o wyjątkowo grubych mięsistych ściankach. Szypułki płytko osadzone. Owoce dobrze i równomiernie się dobarwiają oraz są bardzo odporne na spękania. W uprawach tunelowych odmiana ma staardową wy sokość, natomiast w przedłużonych uprawach szklarniowych osiąga wysokość do 160 cm. dając bardzo wysokie plony w całym okresie przedłużonej uprawy. Odporność: PMMoV 1,2,, PVY 0,1. Pomidor GIANt PINk F1/DAPco/ LSL Odp. tomv, V, F-1, F-2, N, tylcv, tswv Wczesna odmiana malinowa o ciągłym wzroście do uprawy w szklarniach i tunelach foliowych. Tworzy na gronach 4-6 kulistych, lekko spłaszczonych owoców o masie g. Roślina o silnym systemie korzeniowym, odporna na nicienie, o dużym wigo rze i otwartym pokroju. Odmiana może być uprawiana zarówno na wełnie mineralnej jak i w podłożach organicznych. Może być uprawia na w cyklu wiosennym, jesiennym, i uprawie przedłużonej. Ze względu na bardzo wysokie plony odmiana wymaga intensywnego nawożenia wieloskładnikowego, przy umiarkowanym poziomie azotu a wysokim potasu. Owoce smaczne, atrakcyjne i trwałe. Odpowiednie do trans portu i przechowywania. Giant Pink F1 daje niezwykle wysoki plon bardzo dużych pomidorów malinowych. Pomidor ASTRA F1/DAPco/ LSL Odp. tomv, V, F-1, F-2, N, tylcv, tswv Wczesna, plenna odmiana pomidora malinowe go o ciągłym wzroście. Do uprawy wiosną i jesienią w szklar niach i tunelach foliowych. Tworzy bardzo wyrównane owoce o wadze g. smaczne, o bardzo atrakcyjnym malinowym kolorze. Owoce mają przedłużoną trwałość. MALINOWY MALINOWY Pomidor PARICA F1 /DAPco/ Tm.F.V.N.LS.L. Odmiana bardzo wczesna. Owoc g. Odmiana o silnym systemie korzenio wym, ciągłym, nieco wolniejszym wzroście, dlatego bardzo dobrze plonuje w niskich obiektach. Grona bardzo gęsto osadzone. Owo ce kształtne, kuliste, bardzo twarde i odporne na pękanie. Ładnie i równomiernie wybarwione, bez piętki. Odmiana o bardzo wyso kim plonie halowym, atrakcyjnych, twardych i bardzo smacznych owocach. Parica F1 bardzo dobrze plonuje również w trudnych wa runkach glebowych i klimatycznych. Pomidor MALIBU F1 /DAPco/ tm.f.v.n. LS.L Odmiana bar dzo wczesna. Owoc g. Roślina o dużym wigorze, silnym systemie korzeniowym, ciągłym wzroście i wysokiej odporności. Owoce o wysokiej twardości, kształtne, kuliste, wyrównane, ład nie wybarwione, bez piętki, bardzo odporne na pękanie. Brak problemów z szarą pleśnią. Odmiana o bardzo wysokim plonie halowym, wyjątkowo atrakcyjnych i smacznych owocach. Pomidor LIANNe F1 /DAPco/ następca odmiany PRUDO F1 Tm.F2.V.N.Fr. LS.L. Odmiana wczesna. Owoce duże g, kuliste, lekko spłaszczone i dobrze wypełnione. Bez skłonności do pękania. Grona gęsto osadzone. Owoce bardzo dobrej jakości o intensywnej czerwonej barwie, bez piętki, twarde i smaczne. Odmiana bardzo plenna. Przeznaczona do uprawy ca łorocznej w wełnie mineralnej oraz do upraw tradycyjnych w cyklu wiosennym i jesiennym w szklarniach i tunelach. Pomidor BAYONNe F1 /Bakker Brothers/Odp: tswv, F1, F2, V. Wczesna, plenna, samokończąca odmiana, tworzy mięsiste owoce g. Do uprawy w tunelach wiosną i jesienią. Silny system korzeniowy ułatwia uprawę nawet w zmęczonych podłożach. Pomidory bez zielonej piętki, bardzo dobrze wybarwione o doskonałym smaku. Idealna odmiana dla poszukujących odmiany pomidora o dużych smacznych owocach i atrakcyjnej cenie nasion Pomidor SOLARIS F1 /DAP/ Odp. tomv, V, F-1, F-2. Odmiana wczesna, tworzy w gronie 4- żółtych owoców o lekko pomarańczo wym odcieniu i wadze g.Przeznaczona do upraw zarówno na wełnie mineralnej jak i w podłożach organicznych w szklarniach i tunelach foliowych w cyklu wiosennym, jesiennym oraz uprawie przedłużonej. Odmiana o ciągłym wzroście, krótkich międzywęźlach i średnim wigorze. Bardzo wysoki plon owoców najwyższej jakości. Alseed Marynin 195A Motycz, tel (godz ) info@alseed.pl Wysyłamy bezpłatne katalogi. Pełna oferta na stronie Sprzedaż hurtowa, detaliczna i wysyłkowa za zaliczeniem pocztowym.

268 Cabrio Duo Oczekuj więcej po zbiorach! NOWOŚĆ Oczekuj więcej po zbiorach: cebuli, pomidorów, ogórków i sałaty Skutecznie zwalczysz najgroźniejsze choroby warzyw Wypróbuj nowe połączenie dwóch sprawdzonych substancji aktywnych Osiągniesz lepszą jakość plonu Twoje uprawy będą bardziej odporne na warunki stresowe BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) , Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.