Anna Wazówna Starościna Golubska

Transkrypt

1 Anna Wazówna Starościna Golubska * uroczysta wyjazdowa LXI sesja Rady Powiatu Golubsko-Dobrzyńskiego * 450. urodziny królewny Anny Wazówny Załącznik Nr 1 do protokołu * z uroczystej wyjazdowej LXI sesji Rady 24 maja 2018 roku Powiatu Golubsko-Dobrzyńskiego, przeprowadzonej w dniu 24 maja 2018 r.

2 Anna Wazówna (Eskilstuna 1568 Brodnica 1625), córka Katarzyny Jagiellonki i Jana, księcia finlandzkiego, późniejszego króla Szwecji znanego pod imieniem Jana III, wnuczka Zygmunta Starego i Bony Sforza oraz Gustawa I, założyciela dynastii Wazów, i Margarety Leijonhufvud

3 Fragment figury Anny Wazówny z jej nagrobka w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu ok. 1636

4 Województwo: kujawsko-pomorskie Powiat: golubsko-dobrzyński Gmina Golub-Dobrzyń to gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, miejscowości w powiecie golubsko-dobrzyńskim: Białkowo, Cieszyny, Duża Kujawa, Gajewo, Gałczewko, Karczewo, Lisewo, Macikowo, Nowa Wieś, Nowogród, Olszówka, Ostrowite, Paliwodzizna, Pląchoty, Podzamek Golubski, Skępsk, Sokoligóra, Sokołowo, Węgiersk, Wrocki.

5 Gmina Golub-Dobrzyń

6 Skępsk wieś w Polsce położona w województwie kujawskopomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 614 mieszkańców. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Golub- Dobrzyń. Położenie na mapie gminy wiejskiej golub-dobrzyń położenie na mapie powiatu golubsko-dobrzyńskiego

7

8 Pluskowęsy herb gminy Pluskowęsy wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubskodobrzyńskim, w gminie Kowalewo Pomorskie. *

9 Pluskowęsy Położenie na mapie gminy Kowalewo Pomorskie Położenie na mapie powiatu golubskodobrzyńskiego Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 407 mieszkańców. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Kowalewo Pomorskie.

10 Ostrowite wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubskodobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń. Położenie na mapie gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń Położenie na mapie powiatu golubskodobrzyńskiego Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 639 mieszkańców. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Golub-Dobrzyń.

11 Zieleń wieś w Polsce położona w województwie kujawskopomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Ryńsk. Liczba ludności ogółem 448. Jest ósmą co do wielkości miejscowością gminy Ryńsk.

12 Zieleń położenie na mapie gminy Ryńsk położenie na mapie powiatu wąbrzeskiego Lokacji wsi w 1338 roku dokonał Jan de Vellem, komtur z Kowalewa. W XV wieku Zieleń miał 50 włók. Wieś najpierw była własnością komturii z Kowalewa, potem z Golubia. Od 1466 była to królewszczyzna należąca do starostwa golubskiego. Inne, historyczne nazwy wsi to: Sellen, Zelen, Seelin, Żelen, Żeleń, Zeleń, Grunenburg.

13 Radowiska Wielkie Radowiska wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Dębowa Łąka. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 543 mieszkańców. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Dębowa Łąka. Małe Radowiska - Położenie na mapie gminy Ryńsk Wielkie Radowiska położenie na mapie gminy Dębowa

14

15 Kurkocin Kurkocin (za II RP Kurkosin) wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Dębowa Łąka. W latach miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 346 mieszkańców[1]. Jest czwartą co do wielkości miejscowością gminy Dębowa Łąka. We wsi znajduje się parafia pod wezwaniem św. Bartłomieja z XIV wieku.

16 Kurkocin - Położenie na mapie gminy Dębowa Łąka położenie na mapie powiatu Wąbrzeskiego położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego położenie na mapie Polski

17 Łobdowo Łobdowo wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Dębowa Łąka. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 319 mieszkańców. J est piątą co do wielkości miejscowością gminy Dębowa Łąka. We wsi znajduje się gotycki kościół parafialny pw. św. Małgorzaty z 1. połowy XIV w., murowany z kamienia i cegły, z wieżą od zachodu.

18 Lipnica Lipnica wieś w Polsce położona w województwie kujawskopomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Dębowa Łąka. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 282 mieszkańców. Jest siódmą co do wielkości miejscowością gminy Dębowa Łąka. We wsi znajduje się parafia pod wezwaniem św. Michała Archanioła.

19 Pułkowo Małe Pułkowo wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Dębowa Łąka. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 296 mieszkańców. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Dębowa Łąka.

20 Wrocki (niegdyś Staszów) Wrocki wieś w Polsce położona w województwie kujawskopomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń. We wsi znajduje się kościół gotycki pod wezwaniem św. Marcina, zbudowany pod koniec XIII wieku, a w kolejnym wieku rozbudowany. Na początku XVII wieku kościół został zniszczony podczas wojny polsko-szwedzkiej, a następnie odbudowany. W tej miejscowości, niegdyś należącej do starostwa brodnickiego Anna Wazówna założyła szpital, budowała domy mieszkalne, wieś była w pełni protestancka, otrzymała swoją świątynię i cmentarz

21 Wrocki położenie na mapie gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń położenie na mapie powiatu golubsko-dobrzyńskiego

22 Krążno osada w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń. Położenie na mapie: gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń, powiatu golubsko-dobrzyńskiego, województwa kujawsko-pomorskiego

23 Nowa Wieś wieś w Polsce położona w województwie kujawskopomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Ciechocin. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 286 mieszkańców. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Ciechocin. Położenie na mapie gminy Ciechocin powiatu golubsko-dobrzyńskiego województwa kujawsko-pomorskiego

24 Karczewo wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń położenie na mapie gminy wiejskiej Golub-Dobrzyń, powiatu golubskodobrzyńskiego, województwa kujawsko-pomorskiego

25 Owieczkowo wieś w Polsce położona w województwie kujawskopomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Golub-Dobrzyń. Wieś to dawny majątek służebny wymieniony w 1414 r. jako Obirzhkaw. Po II pokoju toruńskim wieś była własnością królewską w starostwie golubskim. Położenie na mapie powiatu golubsko-dobrzyńskiego

26 Kiełpiny - wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie golubsko-dobrzyńskim, w gminie Kowalewo Pomorskie Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 164 mieszkańców. Jest 21. co do wielkości miejscowością gminy Kowalewo Pomorskie. Położenie na mapie powiatu golubsko-dobrzyńskiego

27 List Anny Wazówny wysłany z Brodnicy 26 sierpnia 1624 roku do Urszuli Meierin do Warszawy

28 List pisany własnoręcznie wysłany z Brodnicy Riksarkivet w Sztokholmie

29 Jeden z listów Anny Wazówny wysłany z Brodnicy w 1624 roku pisany przez pisarza, ale z własnoręcznym dopiskiem królewny

30 List pisany własnoręcznie przez Annę Wazównę do Rodziny Guldenstrnów z podpisem Anna oraz splecionymi literami APS Anna Sveriges Princessa

31 Z Warszawy 6 maja 1617 roku: Dietrich Knoll dał nam do zrozumienia, w jaki sposób on i inni w trakcie podróży morskiej popadli w najwyższe ubóstwo i nic mu nie pozostało, by on i jego dzieci mogli się wyżywić i utrzymać. Najuniżeniej nas prosił, by wstawić się u Szacownej Rady Miasta Gdańska, ażeby mógł dostać wygodne lenno i stanowisko w mieście przez naszą promocję. I wtedy my jego biedę łaskawie wzięliśmy sobie do serca jest naszym żądaniem, byście okazali dobre poparcie

32 Z Warszawy 6 sierpnia 1620 roku: Przypomnijcie sobie, co my ostatnio z powodu przekazania Gregera Lutkeusa i jego gospodyni do hospicjum, przez naszą łaskawą prośbę chcieliśmy zakomunikować, na co dotychczas nic konkretnego nie nastąpiło, z tego powodu oni nas przez swego syna uniżenie prosili pismo z prośbą do was kierujemy ze względu na ich największą biedę, niechaj nie odrzucają z powodu ich wieku i słabości nie są w stanie zarabiać na utrzymanie jest naszym najłaskawszym zamiarem, wymienione osoby jak najlepiej wesprzeć

33 Z Warszawy 23 marca 1620 roku: Gegra Lytka y z żoną w leciech podeszłych, y prze niedostatek ratować się nie mogących, pilnie zalecił, żeby w którymkolwiek szpitalu żywota swego dokończyć mogli

34 Nagrobek Adama Parzniewskiego (zm. 1614) katedra św. Jana w Warszawie

35 Inskrypcja z brodnickiego sarkofagu Najdostojniejsza Księżniczka, Anna Infantka Szwecji Zrodzona z najdostojniejszych: Jana Króla Szwecji i Katarzyny Jagiellonki, córki Najdostojniejszego Zygmunta I Króla Polski, i Wielkiego Księcia Litewskiego, i Bony Sforzy Księżniczki Mediolanu i Bari, a także Siostry Najdostojniejszego Zygmunta Augusta również Króla Polski, i ta sama Najdostojniejszego i Najpotężniejszego Księcia Pana, Pana Zygmunta III Polski i Szwecji [króla] terasz szczęśliwie panującego po śmierci starszej [siostry] niegdyś w młodym wieku [zmarłej] Jedyną Siostrą, która długim związkiem rodowodu ze strony ojca i matki wyprowadzonego od największych królów, odpowiadając szlachetnie cnotom królewskim i bohaterskim, BYŁA umysłem wykształconym, życzliwym, dobrotliwym, godną podziwu uprzejmością w stosunku do wszystkich, rzadką stanowczością przewyższająca płeć [kobiecą], dziewica najobyczajniejsza, Księżniczka wspaniałomyślna, Bohaterka sławna. KTÓREJ ręce i bogactwo zawsze stały otworem dla sierot i potrzebujących, życzliwość dla strapionych, apteka dla chorych, hojność dla dobrze zasłużonych, KTÓRĄ pozostałe również cnoty do tego stopnia ozdabiały, że niczego w niej nie zabrakło do najwyższej chwały i prawdziwej ozdoby i mimo że wytrwała w religii odwróconej od katolickiej, a jednak nie była [tej] wroga.

36

37 Inskrypcja z brodnickiego sarkofagu Najdostojniejsza Księżniczka, Anna Infantka Szwecji Zrodzona z najdostojniejszych: Jana Króla Szwecji i Katarzyny Jagiellonki, córki Najdostojniejszego Zygmunta I Króla Polski, i Wielkiego Księcia Litewskiego, i Bony Sforzy Księżniczki Mediolanu i Bari, a także Siostry Najdostojniejszego Zygmunta Augusta również Króla Polski, i ta sama Najdostojniejszego i Najpotężniejszego Księcia Pana, Pana Zygmunta III Polski i Szwecji [króla] terasz szczęśliwie panującego po śmierci starszej [siostry] niegdyś w młodym wieku [zmarłej] Jedyną Siostrą, która długim związkiem rodowodu ze strony ojca i matki wyprowadzonego od największych królów, odpowiadając szlachetnie cnotom królewskim i bohaterskim, BYŁA umysłem wykształconym, życzliwym, dobrotliwym, godną podziwu uprzejmością w stosunku do wszystkich, rzadką stanowczością przewyższająca płeć [kobiecą], dziewica najobyczajniejsza, Księżniczka wspaniałomyślna, Bohaterka sławna. KTÓREJ ręce i bogactwo zawsze stały otworem dla sierot i potrzebujących, życzliwość dla strapionych, apteka dla chorych, hojność dla dobrze zasłużonych, KTÓRĄ pozostałe również cnoty do tego stopnia ozdabiały, że niczego w niej nie zabrakło do najwyższej chwały i prawdziwej ozdoby i mimo że wytrwała w religii odwróconej od katolickiej, a jednak nie była [tej] wroga.

38

39 królewna Anna mieszkała na zamku w Stegeborg * tu miała swoja pierwszą aptekę; *

40 Pluskowęsy kościół pw. Św. Jana Chrzciciela XIV w.

41 Ostrowite kościół pw. św. Marii Magdaleny

42 Zieleń, Kościół p.w. św. Św. Piotra i Pawła, 1 połowa XIV wieku

43 Wieś Radowiska Wielkie kościół pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła, XIV w.

44 Kurkocin, kościół parafialny pw. św. Bartłomieja, XIV w.

45 Łobdowo kościół p.w. św. Małgorzaty 1 poł. XIV wieku

46 Erik Dahlbergh ( ), Zamek Królewski w Warszawie, 1656, widoczne XVII-wieczne ogrody, miedzioryt

47

48 48

49 Ten zamek otrzymała Anna Wazówna w roku 1611.

50

51 Golub-Dobrzyń z lotu ptaka

52 w kolistych polach attyk prawdopodobnie umieszczono herby prowincji Prus Królewskich oraz herb Wazów snopek,

53 Anna Wazówna w królewskiej karecie w czasie uroczystego wjazdu do Krakowa drugiej żony Zygmunta III Wazy, Konstancji Habsburżanki w 1605 roku

54 Rolka Sztokholmska, po 1605 Król Zygmunt III

55 Arcyksiążę Maksymilian Ernest oraz królewicz Władysław Zygmunt na koniach Rolka Sztokholmska, po 1605

56 Projekty strojów turniejowych 2 połowa XVI wieku Kungliga Biblioteket Stokholm

57

58

59 Pończochy Anny Wazówny wydobyte z krypty jej grobowca

60 Jedwabny czepek wydobyty z krypty grobowca Anny Wazówny w 1995 roku

61 Jedwabna siatka na włosy używana razem z czepkiem wydobyta z grobowca Anny Wazówny w 1995 roku

62 Pozostałości poszewki poduszki oraz sztuczne warkocze wydobyte z grobowca Anny Wazówny w 1995 roku w kościele WN Marii Panny w Toruniu

63 Alonso Sanchesz Coello Infantka Izabela Clara Eugenia 1579 strój w stylu hiszpańskim

64 Fragment stroju Infantki Izabeli fragment stroju Anny Wazówny

65

66

67

68 Kościół pod wezwaniem św. Katarzyny w Golubiu tu znajduje się dzwon Zygmunta III i Anny Wazówny

69 Dzwon w kościele św. Katarzyny Aleksandryskiej w Golubiu

70 Dzwon w kościele św. Katarzyny Aleksandryskiej w Golubiu

71 Dzwon w kościele św. Katarzyny Aleksandryskiej w Golubiu

72 Dzwon w kościele św. Katarzyny Aleksandryskiej w Golubiu

73 Odlewanie dzwonu

74 Rdzeń, dzwon fałszywy, płaszcz

75 Rusztowanie rdzenia w modelu woskowym przekrój pionowy

76 Model woskowy z siecią kanałów odlewniczych oraz powietrznych

77 wlewanie masy tworzącej rdzeń składającej się z gipsu i zmielonej cegły przez górny otwór

78 Widoczny wewnątrz formy zarys modela rzeźby

79 Wytapianie wosku i wypalanie formy w jamie pieca

80 Wyciąganie dzieła sztuki odlewniczej wykonanego według formy z pieca

81 Wykonywanie dzwonu

82