Model systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim
|
|
- Dariusz Czajkowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Scientific Journals Maritime University of Szczecin Zeszyty Naukowe Akademia Morska w Szczecinie 2008, 13(85) pp , 13(85) s Model systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim Model of navigational decision support system on a sea-going vessel Zbigniew Pietrzykowski, Janusz Magaj, Jarosław Chomski Akademia Morska w Szczecinie, Instytut Nawigacji Morskiej Szczecin, ul. Wały Chrobrego 1 2, tel , zbip@am.szczecin.pl, janmag@am.szczecin.pl, jarc@am.szczecin.pl Słowa kluczowe: wspomaganie decyzji, statek morski, nawigacja Abstrakt Złożoność procesu prowadzenia nawigacji i konieczność zapewnienia możliwie wysokiego poziomu bezpieczeństwa wymusza podejmowanie prac nad nawigacyjnymi systemami wspomagania decyzji. W artykule przedstawiono założenia oraz model projektowanego systemu. Do modelowania systemu zastosowano język UML (Unified Modeling Language). Pozwala on przedstawić projektowany system w różnych perspektywach w sposób czytelny zarówno dla przyszłych użytkowników, jak też jego twórców: analityków, projektantów i programistów. Opracowany model jest prototypem projektowanego systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim. Key words: decision support, sea going vessel, navigation Abstract The complexity of the navigation process and necessity of ensuring a possibly high level of safety, with continually growing vessel traffic intensity, ships tonnage and speeds developed at sea, call for research on navigational decision support systems. This article presents the assumptions and a model of such system design. The Unified Modeling Language (UML) has been used for system modelling. The UML allows presenting the designed system from various perspectives in a manner easily perceived by its future users as well as its creators: analysts, designers and programmers. The developed model provides a basis for building a prototype of the designed system of navigational decision support on the sea going vessel. Założenia systemu Potencjalne źródło błędów ludzkich skutkujących wypadkami morskimi stanowi nadmiar napływających informacji i wynikające stąd trudności z ich przetworzeniem oraz wykorzystaniem. Dużo uwagi poświęca się zagadnieniom eliminowania lub ograniczenia błędów ludzkich poprzez budowę systemów wspomagania decyzji nawigatora. Rozwój nowoczesnych technik i technologii informatycznych stwarza odpowiednie możliwości do budowy takich systemów. Podstawowymi zadaniami projektowanego nawigacyjnego systemu wspomagania decyzji są [1]: automatyczne pozyskiwanie i dystrybucja informacji nawigacyjnej, analiza sytuacji nawigacyjnej i rozwiązywanie sytuacji kolizyjnych, interakcja z nawigatorem. System powinien umożliwić m.in. realizację następujących zadań: sygnalizowanie sytuacji niebezpiecznych oraz aktualnego poziomu bezpieczeństwa nawigacyjnego na podstawie kryteriów stosowanych przez ekspertów nawigatorów, automatyczne wyznaczanie manewru/manewrów i trajektorii ruchu w sytuacjach kolizyjnych, Zeszyty Naukowe 13(85) 65
2 Zbigniew Pietrzykowski, Janusz Magaj, Jarosław Chomski Rys. 1. Ogólna architektura systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim Fig. 1. General architecture of the navigational support system on a sea going vessel możliwość objaśniania (uzasadnienia) wyboru proponowanego manewru, czytelne dla nawigatora zobrazowanie sytuacji nawigacyjnej. Projektowany system jest przykładem systemu czasu rzeczywistego. Jego zadaniem jest obserwacja statku i środowiska, rejestracja informacji nawigacyjnych, ich selekcja, ekstrakcja, weryfikacja i przetwarzanie. Rezultatem procesów przetwarzania będą prezentowane nawigatorowi informacje dotyczące identyfikacji i oceny sytuacji nawigacyjnej oraz proponowane rozwiązania (decyzje) zapewniające bezpieczną żeglugę. Ogólną architekturę systemu przedstawiono na rysunku 1. O skuteczności i przydatności systemu w dużym stopniu będzie decydował m.in. moduł interakcji (komunikacji) z operatorem. Nawigacyjny system wspomagania decyzji ma być uzupełnieniem wyposażenia nawigacyjnego statku. Jego prawidłowe funkcjonowanie wymaga współdziałania z urządzeniami i systemami na statku. Standardowe wyposażenie statku obejmuje: log, żyrokompas, radar, echosondę, ARPA (Automatic Radar Plotting Aids), ECDIS (Electronic Chart Display and Information System). Informacje uzyskiwane z systemu ECDIS stanowią sumę informacji uzyskiwanych z urządzeń współpracujących z tym systemem: logu, radaru, ARPA, echosondy, GNSS (Global Navigational Satellite System), np. GPS (Global Positioning System), DGPS (Differential Global Positioning System) i innych. Różnorodne środki łączności i systemy komunikacji umożliwiają przesyłanie na statek informacji nawigacyjnych oraz innych uzupełniających, związanych z realizacją podróży: AIS (Automatic Identification System), GMDSS (Global Maritime Distress and Safety System), systemy VTS (Vessel Traffic Service). Modelowanie systemów czasu rzeczywistego Systemy czasu rzeczywistego są systemami uwarunkowanymi czasowo. Charakteryzują się m.in. [2, 3]: rodzajem ograniczeń czasowych (systemy mocno i słabo uwarunkowane czasowo), obsługą/współdziałaniem z wieloma urządzeniami, nieregularnością i różnymi priorytetami obsługiwanych zdarzeń, ograniczonymi zasobami (pamięć, moc obliczeniowa), uwarunkowaną czasowo obsługą rozproszonych i współbieżnie realizowanych zadań, wymaganą odpornością na różnego rodzaju błędy. Podstawowe znaczenie w modelowaniu systemu ma określenie wymagań wobec projektowanego systemu: funkcjonalnych i niefunkcjonalnych. Wymagania funkcjonalne opisują czynności i operacje wykonywane przez system, w tym sposoby reakcji na określone zdarzenia. Do opisu wymagań funkcjonalnych stosuje się m.in. narzędzia UML w postaci diagramów przypadków użycia (perspektywa przypadków użycia). Wymagania niefunkcjonalne opisują ograniczenia, przy których system ma realizować swoje funkcje. Wśród wymagań niefunkcjonalnych wyróżnia się wymagania produktowe, organizacyjne i zewnętrzne. Pierwsze z nich dotyczą m.in. sposobu komunikacji z operatorem, efektywności obliczeniowej (w tym czasów odpowiedzi na zdarzenia/bodźce) i niezawodności systemu. Ze względu na uwarunkowania czasowe niezbędna jest identyfikacja zdarzeń (bodźców) i skojarzonych z nimi odpowiedzi systemu oraz wymagań czasowych 66 Scientific Journals 13(85)
3 Model systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim z nimi związanych. Wymagania organizacyjne wynikają z obowiązujących strategii w zakresie działania systemu. Definiują m.in. stosowane protokoły komunikacyjne, obowiązujące procedury oraz wymagane standardy dla rzeczywistych procesów modelowanych w systemie. Wymagania zewnętrzne są związane z koniecznością uwzględnienia środowiska zewnętrznego. Są to m.in. wymagania dotyczące współpracy z systemami zewnętrznymi, prawne i etyczne. Obok perspektywy przypadków użycia, definiującej zakres i oczekiwaną funkcjonalność systemu, istotne z punktu widzenia modelowania projektowanego systemu są perspektywy: logiczna, dynamiczna, komponentów i rozlokowania. Każda z perspektyw uwypukla inne aspekty architektury systemu [4]. Umożliwia to opis systemu uwzględniający różne punkty widzenia użytkowników i twórców (analityków, projektantów i programistów) oraz systemu. Perspektywa logiczna dokumentuje statykę (strukturę) systemu. Ma ona na celu określenie obiektów (bytów) występujących w projektowanym systemie oraz relacji występujących między nimi. Do jej opisu stosowane są narzędzia UML w postaci diagramów klas, obiektów i pakietów. Pakiety, będące agregatami bytów, umożliwiają wyeksponowanie zasadniczych funkcji systemu. Perspektywa dynamiczna opisuje zachowanie systemu. Służą do tego diagramy maszyny stanowej, czynności i interakcji (komunikacji, sekwencji i interakcji). Perspektywa dynamiczna ma szczególne znaczenie dla opisu systemów czasu rzeczywistego. Perspektywa komponentów dokumentowana jest za pomocą diagramów komponentów i diagramów pakietów. Komponent jest modułem kodu. Diagram komponentów jest fizycznym odpowiednikiem diagramów klas. Dzieli system na fizyczne elementy (moduły) oprogramowania: pliki, biblioteki, wykonywalne programy itp. Perspektywa rozlokowania realizowana z wykorzystaniem diagramów rozlokowania i diagramów pakietów dokumentuje sprzęt informatyczny oraz jego powiązania z komponentami (oprogramowanie) systemu. Diagramy komponentów i diagramy rozlokowania dokumentują fizyczną strukturę projektowanego systemu i zaliczane są do tzw. diagramów wdrożeniowych. Modelowanie systemu z wykorzystaniem wymienionych narzędzi (diagramów UML) umożliwia uwypuklenie różnych aspektów architektury systemu z jednoczesnym pominięciem innych, nieistotnych dla danego punktu widzenia szczegółów. Pozwala to na pełniejszy opis projektowanego systemu, odpowiadający kompetencjom zawodowym i organizacyjnym uczestników procesu tworzenia systemu i przyszłych użytkowników. Z punktu widzenia procesu prowadzenia statku, nawigacyjny system wspomagania decyzji jest systemem silnie uwarunkowanym czasowo. Wynika to z konieczności szybkiego reagowania na zdarzenia przy określonych obowiązujących zasadach dotyczących czasu odpowiedzi. Do jego opisu zastosowano scharakteryzowane powyżej perspektywy. Prezentując opracowany model systemu wspomagania decyzji nawigatora, przedstawiono wybrane, przykładowe diagramy definiujące strukturę i zachowanie systemu. Wykorzystano do tego celu oprogramowanie ModelMaker. Perspektywa przypadków użycia W celu określenia wymagań funkcjonalnych projektowanego systemu zdefiniowano użytkownika systemu (nawigator operator), reprezentowanego w procesie modelowania UML przez tzw. aktora. Przypisano mu wymagane przez niego funkcje systemu. Grupę aktorów uzupełniono, zgodnie z konwencją języka UML, o systemy zewnętrzne wykorzystywane przez system. Stanowią ją urządzenia i systemy nawigacyjne, w tym systemy ARPA, AIS, GPS, log, żyrokompas i inne. Ustalono obowiązujące procedury i przepisy dotyczące podejmowania decyzji w procesie prowadzenia nawigacji na statku. Do określenia wymagań funkcjonalnych wykorzystano diagramy przypadków użycia. Nawigator System wspomagania decyzji Użycie GUI Wykonanie archiwizacji danych Wypracowanie manewru Ocena sytuacji nawigacyjnej Wyświetlenie predykcji sytuacji nawigacyjnej Konfigurowanie systemu Rys. 2. Główne przypadki użycia systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim Fig. 2. Diagram of main use cases of the navigational support system on a sea going vessel Najistotniejsze usługi (funkcje) systemu wymagane przez nawigatora przedstawiono w postaci diagramu przypadków użycia na rysunku 2. Zeszyty Naukowe 13(85) 67
4 Zbigniew Pietrzykowski, Janusz Magaj, Jarosław Chomski Zaliczono do nich: 1) komunikację użytkownika z systemem (użycie interfejsu operatora GUI); 2) ocenę sytuacji zgodną z obowiązującymi przepisami i kryteriami oceny zdefiniowanymi przez nawigatora; 3) wypracowanie manewru w sytuacji kolizyjnej; 4) prezentację prognozy sytuacji dla zadanego horyzontu czasowego (predykcja sytuacji); 5) rejestrację (archiwizację) danych, w tym poleceń nawigatora, w celu odtworzenia podróży morskiej; 6) konfigurowanie systemu zmianę domyślnych ustawień i dostosowanie do indywidualnych wymagań nawigatora oraz aktualnie warunków nawigacyjnych (np. modyfikacja kryteriów oceny sytuacji). Tabela 1 Scenariusz przypadku użycia wypracowanie manewru Table 1. Scenario of use case manoeuvre planning Przypadek użycia Aktorzy Krótki opis Warunki wstępne Warunki końcowe Scenariusz główny Wypracowanie manewru Nawigator; Czas; Sensory; Moduł analiza sytuacji Nawigator żąda wypracowania dopuszczalnych manewrów w aktualnej sytuacji nawigacyjnej Sytuacja nawigacyjna określona jako niebezpieczna (Moduł ocena sytuacji) Lista wypracowanych manewrów 1. Nawigator inicjuje wypracowanie manewru 2. Dane z sensorów (od wszystkich obiektów) zostają zintegrowane. 3. Za pomocą dostępnych metod wyznaczane są dopuszczalne manewry (trajektorie). 4. Moduł udostępnia listę wypracowanych manewrów 1 a. Moduł analiza sytuacji aktywuje żądanie Scenariusze wypracowania manewru alternatywne 4 a. Nawigator przegląda trajektorie wypracowanych manewrów Specjalne wymagania Komentarze Komentarze Brak Wyprzedzenie czasowe dla manewru Limit czasu obliczeń na wypracowanie manewru Limit czasu, po którym Moduł analiza sytuacji aktywuje wypracowanie manewru Manewry z listy wypracowanych manewrów udostępniane są nawigatorowi Dla pełniejszego opisu wymagań sporządzono tzw. scenariusze przypadków użycia. Są one przedstawiane w formie tekstowej i określają ciąg czynności wykonywanych przez aktora lub system. Przykładowy scenariusz przypadku użycia wypracowanie manewru przedstawiono w tabeli 1. Określono w nim m.in. warunki inicjujące przypadek, scharakteryzowano stan systemu po realizacji przypadku i scenariusz główny. Zdefiniowano listę możliwych, alternatywnych scenariuszy oraz wymagania niefunkcjonalne istotne dla realizacji (implementacji w systemie) przypadku użycia. W analizie wymagań niefunkcjonalnych szczególną uwagę zwrócono na wymagania czasowe. Zidentyfikowano zdarzenia i skojarzone z nimi odpowiedzi (reakcje) systemu oraz określono wymagania. Do zdarzeń istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa nawigacyjnego zaliczono: pojawienie się nowego obiektu (statku) w systemie, zmianę parametrów ruchu obiektu/obiektów, wystąpienie (wykrycie) sytuacji niebezpiecznej, polecenia Nawigatora oraz czas systemowy. Perspektywa logiczna Perspektywę logiczną modelowanego systemu opisano przy użyciu diagramów klas i diagramów pakietów. Zidentyfikowano obiekty istotne dla realizacji celów systemu. Wyróżniono podstawowe klasy stanowiące uogólnienie występujących obiektów, charakteryzujących się (identycznymi): strukturą danych, związkami i zachowaniem: statek, komunikat, manewr, sytuacja. Zdefiniowano związki występujące między nimi (asocjacje, uogólnienia, zależności i realizacje). Wyróżnionym klasom przypisano metody (zestawy operacji) realizowane w ich środowisku. Przedstawiono je na rysunku 3. Na podstawie przeprowadzonej analizy modelowanego systemu, w celu wyeksponowania zasadniczych funkcji systemu, opracowano diagramy pakietów, stanowiące agregację elementów modelu. Rysunek 4 przedstawia wyróżnione podstawowe pakiety systemu. Wyróżniono pakiety: informacyjny (rejestracji dekodowania i interpretacji komunikatów z systemów i urządzeń zewnętrznych), identyfikacji zdarzeń, analizy i oceny sytuacji, wyboru manewru, predykcji ruchu, zarządzający, bazy wiedzy oraz bibliotekę procedur nawigacyjnych. Szczególną uwagę zwrócono na dwa ostatnie. W pakiecie bazy wiedzy zawarto m.in. algorytmy interpretacji przepisów prawa drogi (MPDM) oraz kryteria analizy i oceny sytuacji, z możliwością ich personalizacji, tzn. ich modyfikacji zgodnie z preferencjami poszczególnych użytkowników systemu (nawigatorów). Pakiet ten pełni funkcje usługowe dla pakietów: nawigacyjnego, wypracowania manewru oraz śledzenia trajektorii ruchu. Ze względu na specyfikę projektowanego systemu (system czasu rzeczywistego) wyodrębniono pakiet zarządzający. Jego głównym zadaniem jest m.in. analiza zdarzeń, szeregowanie zadań i zarządzanie zasobami systemu (aktywacja zadań i przydzielanie zasobów systemu niezbędnych do ich realizacji). 68 Scientific Journals 13(85)
5 Model systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim Statek Dane Statek_własny Statek_obcy DaneGPS DaneLOG DaneZyrokompas Historia DaneAIS DaneARPA Rys. 3. Diagramy klas modelowanego systemu Fig. 3. Class diagrams of the system model Rys. 4. Diagram pakietów systemu wspomagania decyzji nawigatora Fig. 4. Package diagram of the navigational support system Zeszyty Naukowe 13(85) 69
6 Zbigniew Pietrzykowski, Janusz Magaj, Jarosław Chomski Perspektywa dynamiczna Do opisu (zdefiniowania) zachowania systemu zastosowano diagramy sekwencji, komunikacji i maszyny stanowej. Przykładowo, proces wyznaczania manewru (wypracowanie i wybór manewru) zilustrowano z wykorzystaniem diagramu sekwencji (rys. 5). Skuteczność działania systemu zależy w dużej mierze od pozyskiwania, interpretacji i udostępniania informacji o sytuacji nawigacyjnej (sensory). Procesy te opisano z wykorzystaniem diagramów komunikacji. Na rysunku 6 przedstawiono jeden z diagramów, charakteryzujący powiązania między obiektami systemu (sensory, statek, sytuacja), oraz komunikację (przepływ komunikatów) pomiędzy nimi. Diagramy maszyny stanowej stanowią istotne uzupełnienie opisu zachowania systemu, szczególnie w przypadku systemów czasu rzeczywistego. Dokumentują sekwencje stanów (także procesów), w których znajduje się obiekt, w odpowiedzi na zdarzenia zachodzące w trakcie funkcjonowania systemu. Na rysunku 7 przedstawiono przejścia między dwoma, z punktu widzenia prowadzenia nawigacji, podstawowymi stanami systemu: sytuacją bezpieczną i sytuacją niebezpieczną. Zaznaczono zdarzenia aktywujące przejścia między nimi. Wyróżniono tu dodatkowo tzw. pseudostan oceny sytuacji nawigacyjnej, istotny dla opisu przejścia między wcześniej wymienionymi stanami. Modelowanie z użyciem diagramów maszyny stanowej pozwala uwzględnić współbieżność aktywowania różnych stanów systemu. Na rysunku 8 przedstawiono tzw. obszary współbieżne, aktywowane z chwilą uruchomienia systemu, charakteryzujące interakcję systemu z użytkownikiem. Są to: zarządzanie interakcją i komunikatami systemu oraz prezentacja sytuacji nawigacyjnej. Dotyczy to także modelowania zachowania systemu z uwzględnieniem współbieżności procesów analizy i oceny sytuacji, wypracowania manewru (rys. 9). W analogiczny sposób, zgodnie z przyjętą metodyką, sporządzono diagramy opisujące pozostałe aspekty zachowania systemu. Pozwoliło to opracować model zgodnie z wymaganiami użytkowników. Rys. 5. Diagram sekwencji dla procesu wyznaczania manewru Fig. 5. Sequence diagram of manoeuvre determination process 70 Scientific Journals 13(85)
7 Model systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim 5: jaki_nr_komunikatu : Komunikat_AIS 6: Dekoduj_komunikat1 7: Jaki_MMSI 2: Odczytaj_komunikat 3: Spraw dz_typ_komunikatu «actor» AIS 1: mesage 10: zapisz_sytuacje 9: Odczytaj_komunikat 11: Spraw dz_typ_komunikatu : Komunikat_Sensory 4: Wyslij_komunikat 13: Wyslij_komunikat : Statek 12: zapisz_sytuacje 8: message 16: zapisz_sytuacje «actor» GPS : Komunikat_GPS 14: Jaki_Typ 15: Dekoduj_GLL Rys. 6. Diagram komunikacji w procesie odbioru, rejestracji i interpretacji komunikatów (sensory) Fig. 6. Diagram of communication in the process of reception, registration and interpretation (sensors) Rys. 7. Diagram maszyny stanowej systemu wspomagania decyzji nawigatora Fig. 7. State machine diagram of the navigational support system Zeszyty Naukowe 13(85) 71
8 Zbigniew Pietrzykowski, Janusz Magaj, Jarosław Chomski Rys. 8. Diagram maszyny stanowej interfejsu użytkownika (GUI) Fig. 8. State machine diagram of graphic user interface Rys. 9. Współbieżność procesów oceny sytuacji oraz wypracowania manewru Fig. 9. Concurrency of processes situation assessment and manoeuvre planning Podsumowanie Złożoność projektowanego systemu wspomagania decyzji, w tym współbieżność procesów realizowanych przez system oraz stawiane mu wymagania (funkcjonalne i niefunkcjonalne) wymuszają opracowanie modelu uwzględniającego punkty widzenia przyszłych użytkowników. Opracowany model powinien jednocześnie precyzyjnie definiować zadania stawiane projektantom i programistom. Realizując powyższe cele, do budowy modelu projektowanego systemu zastosowano język modelowania UML. Opracowane modele systemu wspomagania decyzji nawigatora na statku morskim (diagramy wdrożeniowe) pozwalają na perspektywiczne zrealizowanie systemu spójnego i czytelnego zarówno dla użytkowników, jak i tworzących go, który spełnia wymagania stawiane tego typu systemom. 72 Scientific Journals 13(85)
9 Model systemu wspomagania decyzji nawigacyjnych na statku morskim Bibliografia 1. PIETRZYKOWSKI Z., CHOMSKI J., MAGAJ J., BĄK A., URIASZ J.: Aims and tasks of the navigational support system on a sea going vessel. Advanced in Transport Systems Telematics 2, Ed. J. Mikulski, Publisher Faculty of Transport, Silesian University, Katowice DĄBROWSKI W., STASIAK A., WOLSKI M.: Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1. WN PWN SA, Warszawa SOMMERVILLE I.: Inżynieria oprogramowania. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa WRYCZA S., MARCINKOWSKI B., WYRZYKOWSKI K.: Język UML 2.0 w modelowaniu systemów informatycznych. Helion, Gliwice Recenzent: dr hab. inż. Lucjan Gucma, prof. AM Akademia Morska w Szczecinie Zeszyty Naukowe 13(85) 73
Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Seria: Administracja i Zarządzanie Nr
Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Seria: Administracja i Zarządzanie Nr 114 2017 mgr inż. Michał Adam Chomczyk Uniwersytet Warszawski, Wydział Nauk Ekonomicznych mgr
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania III WYKŁAD 4
Podstawy programowania III WYKŁAD 4 Jan Kazimirski 1 Podstawy UML-a 2 UML UML Unified Modeling Language formalny język modelowania systemu informatycznego. Aktualna wersja 2.3 Stosuje paradygmat obiektowy.
Bardziej szczegółowoSpis treúci. 1. Wprowadzenie... 13
Księgarnia PWN: W. Dąbrowski, A. Stasiak, M. Wolski - Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1 Spis treúci 1. Wprowadzenie... 13 2. Modelowanie cele i metody... 15 2.1. Przegląd rozdziału...
Bardziej szczegółowoKomputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl
Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Plan prezentacji Wprowadzenie UML Diagram przypadków użycia Diagram klas Podsumowanie Wprowadzenie Języki
Bardziej szczegółowoModelowanie i analiza systemów informatycznych
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydział Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu Modelowanie i analiza systemów informatycznych ćwiczenia informacja wstępna dr Viktor Melnyk, prof.
Bardziej szczegółowoKurs programowania. Wykład 12. Wojciech Macyna. 7 czerwca 2017
Wykład 12 7 czerwca 2017 Czym jest UML? UML składa się z dwóch podstawowych elementów: notacja: elementy graficzne, składnia języka modelowania, metamodel: definicje pojęć języka i powiazania pomiędzy
Bardziej szczegółowoUML w Visual Studio. Michał Ciećwierz
UML w Visual Studio Michał Ciećwierz UNIFIED MODELING LANGUAGE (Zunifikowany język modelowania) Pozwala tworzyć wiele systemów (np. informatycznych) Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć i dokumentować
Bardziej szczegółowoMichał Adamczyk. Język UML
Michał Adamczyk Język UML UML I. Czym jest UML Po co UML II.Narzędzia obsługujące UML, edytory UML III.Rodzaje diagramów UML wraz z przykładami Zastosowanie diagramu Podstawowe elementy diagramu Przykładowy
Bardziej szczegółowoCel wykładu. Literatura. Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy. Modelowanie wymagań Wykład 2
Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy Systemy informatyczne w przedsiębiorstwach Zarządzanie, ZIP, sem. 6 (JG) Modelowanie wymagań Wykład 2 Grzegorz Bazydło Cel wykładu Celem wykładu jest przekazanie wiedzy
Bardziej szczegółowoZagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language)
Zagadnienia (1/3) Rola modelu systemu w procesie analizy wymagań (inżynierii wymagań) Prezentacja różnego rodzaju informacji o systemie w zależności od rodzaju modelu. Budowanie pełnego obrazu systemu
Bardziej szczegółowoPodstawy inżynierii oprogramowania
Podstawy inżynierii oprogramowania Modelowanie. Podstawy notacji UML Aleksander Lamża ZKSB Instytut Informatyki Uniwersytet Śląski w Katowicach aleksander.lamza@us.edu.pl Zawartość Czym jest UML? Wybrane
Bardziej szczegółowoSystem AIS. Paweł Zalewski Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Akademia Morska w Szczecinie
System AIS Paweł Zalewski Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Akademia Morska w Szczecinie - 2 - Treść prezentacji: AIS AIS i ECDIS AIS i VTS AIS i HELCOM Podsumowanie komentarz - 3 - System AIS (system
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie obiektowe w UML Kod przedmiotu
Analiza i owanie obiektowe w UML - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Analiza i owanie obiektowe w UML Kod przedmiotu 11.3-WK-MATP-UML-W-S14_pNadGen5M44E Wydział Kierunek Wydział Matematyki,
Bardziej szczegółowoDiagram przypadków użycia
Diagram przypadków użycia Diagram przypadków użycia opisuje system z punktu widzenia użytkownika, pokazuje, co robi system, a nie jak to robi. Diagram ten sam w sobie zazwyczaj nie daje nam zbyt wielu
Bardziej szczegółowoOD SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH DO SYSTEMÓW WSPOMAGANIA DECYZJI - SYSTEM NAVDEC
Zbigniew Pietrzykowski Sup4Nav spółka spin-out Akademii Morskiej w Szczecinie OD SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH DO SYSTEMÓW WSPOMAGANIA DECYZJI - SYSTEM NAVDEC Agenda 1. Systemy informacyjne versus systemy wspomagania
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA. laboratorium
INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA laboratorium UML 1/4 UML (Unified Modeling Language) - język modelowania obiektowego systemów i procesów [Wikipedia] Spojrzenie na system z różnych perspektyw dzięki zastosowaniu
Bardziej szczegółowoModelowanie obiektowe - Ćw. 3.
1 Modelowanie obiektowe - Ćw. 3. Treść zajęć: Diagramy przypadków użycia. Zasady tworzenia diagramów przypadków użycia w programie Enterprise Architect. Poznane dotychczas diagramy (czyli diagramy klas)
Bardziej szczegółowoArchitektura Systemu. Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu.
Architektura Systemu Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu. Architektura jest zbiorem decyzji dotyczących: organizacji systemu komputerowego,
Bardziej szczegółowoKARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA I. Informacje ogólne 1 Nazwa modułu kształcenia Inżynieria 2 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Instytut Informatyki, Zakład Informatyki Stosowanej 3 Kod modułu (wypełnia koordynator
Bardziej szczegółowoUML cz. II. UML cz. II 1/38
UML cz. II UML cz. II 1/38 UML cz. II 2/38 Klasy Najważniejsze informacje o klasie: różnica pomiędzy klasą a jej instancją (obiektem) na podstawie klasy tworzone są obiekty (instancje klasy) stan obiektu
Bardziej szczegółowoTutorial prowadzi przez kolejne etapy tworzenia projektu począwszy od zdefiniowania przypadków użycia, a skończywszy na konfiguracji i uruchomieniu.
AGH, EAIE, Informatyka Winda - tutorial Systemy czasu rzeczywistego Mirosław Jedynak, Adam Łączyński Spis treści 1 Wstęp... 2 2 Przypadki użycia (Use Case)... 2 3 Diagramy modelu (Object Model Diagram)...
Bardziej szczegółowoProjektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34
Projektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34 Projektowanie oprogramowania cd. 2/34 Modelowanie CRC Modelowanie CRC (class-responsibility-collaborator) Metoda identyfikowania poszczególnych
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Podniesienie poziomu wiedzy studentów z inżynierii oprogramowania w zakresie C.
Bardziej szczegółowoModelowanie i analiza systemów informatycznych Spis treści
Modelowanie i analiza systemów informatycznych Spis treści Modelowanie i analiza systemów informatycznych...1 Ćwiczenia 1...2 Wiadomości podstawowe:...2 Ćwiczenia...8 Ćwiczenia 1 Wiadomości podstawowe:
Bardziej szczegółowoDiagramy przypadków użycia
Instytut Informatyki Uniwersytetu Śląskiego 10 października 2010 Spis treści 1 Wprowadzenie do UML 2 3 4 5 6 Diagramy UML Język UML definiuje następujący zestaw diagramów: diagram przypadków użycia - służy
Bardziej szczegółowoUML cz. III. UML cz. III 1/36
UML cz. III UML cz. III 1/36 UML cz. III 2/36 Diagram współpracy Diagramy współpracy: prezentują obiekty współdziałające ze sobą opisują rolę obiektów w scenariuszu mogą prezentować wzorce projektowe UML
Bardziej szczegółowoSPOSOBY POMIARU KĄTÓW W PROGRAMIE AutoCAD
Dr inż. Jacek WARCHULSKI Dr inż. Marcin WARCHULSKI Mgr inż. Witold BUŻANTOWICZ Wojskowa Akademia Techniczna SPOSOBY POMIARU KĄTÓW W PROGRAMIE AutoCAD Streszczenie: W referacie przedstawiono możliwości
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: MODELOWANIE I ANALIZA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Modeling and analysis of computer systems Kierunek: Informatyka Forma studiów: Stacjonarne Rodzaj przedmiotu: Poziom kwalifikacji: obowiązkowy
Bardziej szczegółowoŹródło: S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski Język UML 2.0 w modelowaniu systemów informatycznych Helion DIAGRAMY INTERAKCJI
DIAGRAMY INTERAKCJI DIAGRAMY STEROWANIA INTERAKCJĄ Diagramy sterowania interakcją dokumentują logiczne związki między fragmentami interakcji. Podstawowe kategorie pojęciowe diagramów sterowania interakcją
Bardziej szczegółowoTytuł pracy: PRACA MAGISTERSKA AUTOR: KRAKÓW, Marzec 2011 Promotor pracy :
Politechnika Krakowska im Tadeusza Kościuszki Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Informatyka; specjalność Informatyka Stosowana PRACA MAGISTERSKA AUTOR: KRAKÓW, Marzec 2011 Promotor
Bardziej szczegółowoKATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ ANALIZA I PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH
KATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ ANALIZA I PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Przygotował: mgr inż. Radosław Adamus Wprowadzenie: W procesie definiowania wymagań dla systemu tworzyliśmy Model Przypadków
Bardziej szczegółowoUML (Unified Modeling Language jest to sposób formalnego opisu modeli reprezentujących projekty informatyczne.
45. UML, jego struktura i przeznaczenie. Przeznaczenie UML (Unified Modeling Language jest to sposób formalnego opisu modeli reprezentujących projekty informatyczne. Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć
Bardziej szczegółowoPodstawy języka UML2 w realnych projektach
Kod szkolenia: Tytuł szkolenia: UML2/RP Podstawy języka UML2 w realnych projektach Dni: 3 Opis: Adresaci Szkolenia: Szkolenie adresowane jest do osób, które chciałby poznać podstawy UML2. Przede wszystkim
Bardziej szczegółowoIteracyjno-rozwojowy proces tworzenia oprogramowania Wykład 3 część 1
Iteracyjno-rozwojowy proces tworzenia oprogramowania Wykład 3 część 1 Zofia Kruczkiewicz 1 Zunifikowany iteracyjno- przyrostowy proces tworzenia oprogramowania kiedy? Przepływ działań Modelowanie przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoNarzędzia CASE dla.net. Łukasz Popiel
Narzędzia CASE dla.net Autor: Łukasz Popiel 2 Czym jest CASE? - definicja CASE (ang. Computer-Aided Software/Systems Engineering) g) oprogramowanie używane do komputerowego wspomagania projektowania oprogramowania
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE SYSTEMU OCENY WARUNKÓW PRACY OPERATORÓW STEROWNI
Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008 MODELOWANIE SYSTEMU OCENY WARUNKÓW PRACY OPERATORÓW STEROWNI Agnieszka Buczaj Zakład Fizycznych Szkodliwości Zawodowych, Instytut Medycyny Wsi w Lublinie Halina Pawlak Katedra
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIU. Wykład VI. dr Jan Kazimirski
INFORMATYKA W ZARZĄDZANIU Wykład VI dr Jan Kazimirski jankazim@mac.edu.pl http://www.mac.edu.pl/jankazim MODELOWANIE SYSTEMÓW UML Literatura Joseph Schmuller UML dla każdego, Helion 2001 Perdita Stevens
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE OBIEKTOWE
(Wykład na podstawie literatury: M.Śmiałek Zrozumieć UML 2.0, Helion 2005) UML Unified Modeling Language (język do specyfikowania, wizualizowania, konstruowania i dokumentacji tzw. artefactów oraz czynności
Bardziej szczegółowoLaboratorium modelowania oprogramowania w języku UML. Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do narzędzia CASE. Materiały dla nauczyciela
Zakład Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Stosowanej Wydział Elektryczny, Politechnika Warszawska Laboratorium modelowania oprogramowania w języku UML Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do narzędzia CASE
Bardziej szczegółowoProjektowanie Graficznych Interfejsów Użytkownika Robert Szmurło
Projektowanie Graficznych Interfejsów Użytkownika Robert Szmurło LATO 2007 Projektowanie Graficznych Interfejsów Użytkownika 1 UCD - User Centered Design 1) User Centered Design Projekt Skoncentrowany
Bardziej szczegółowoNazwa przedmiotu: MODELOWANIE I ANALIZA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH. Modeling and analysis of computer systems Forma studiów: Stacjonarne
Nazwa przedmiotu: MODELOWANIE I ANALIZA SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Kierunek: Informatyka Modeling and analysis of computer systems Forma studiów: Stacjonarne Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy w ramach specjalności:
Bardziej szczegółowoSystem Automatycznej Identyfikacji. Automatic Identification System (AIS)
System Automatycznej Identyfikacji Automatic Identification System (AIS) - 2 - Systemy GIS wywodzą się z baz danych umożliwiających generację mapy numerycznej i bez względu na zastosowaną skalę mapy wykonują
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie, Instytut Nawigacji Morskiej Szczecin, ul. Wały Chrobrego 1 2, tel ,
Scientific Journals Maritime University of Szczecin Zeszyty Naukowe Akademia Morska w Szczecinie 2008, 13(85) pp. 92 98 2008, 13(85) s. 92 98 Baza wiedzy nawigacyjnej Navigational knowledge base Janusz
Bardziej szczegółowoAnaliza i projekt systemu pracy grupowej z zastosowaniem metodyki SCRUM w technologii SharePoint Karolina Konstantynowicz
Analiza i projekt systemu pracy grupowej z zastosowaniem metodyki SCRUM w technologii SharePoint Karolina Konstantynowicz Promotor dr inż. Szymon Supernak Warszawa, 22.05.2014 Plan prezentacji 1. Cel i
Bardziej szczegółowoInżynieria Ruchu Morskiego wykład 01. Dr inż. Maciej Gucma Pok. 343 Tel //wykłady tu//
Inżynieria Ruchu Morskiego wykład 01 Dr inż. Maciej Gucma Pok. 343 Tel. 91 4809 495 www.uais.eu //wykłady tu// m.gucma@am.szczecin.pl Zaliczenie Wykładu / Ćwiczeń Wykład zaliczenie pisemne Ćwiczenia -
Bardziej szczegółowoDiagramy przypadków użycia. WYKŁAD Piotr Ciskowski
Diagramy przypadków użycia WYKŁAD Piotr Ciskowski Diagram przypadków użycia definiowanie wymagań systemowych graficzne przedstawienie przypadków użycia, aktorów, związków między nimi występujących w danej
Bardziej szczegółowoModel przestrzenny Diagramu Obiegu Dokumentów. Stanisław Niepostyn, Ilona Bluemke Instytut Informatyki, Politechnika Warszawska
Model przestrzenny Diagramu Obiegu Dokumentów Stanisław Niepostyn, Ilona Bluemke Instytut Informatyki, Politechnika Warszawska Wprowadzenie Sposoby weryfikacji architektury oprogramowania: - badanie prototypu
Bardziej szczegółowoRysunek 1: Przykłady graficznej prezentacji klas.
4 DIAGRAMY KLAS. 4 Diagramy klas. 4.1 Wprowadzenie. Diagram klas - w ujednoliconym języku modelowania jest to statyczny diagram strukturalny, przedstawiający strukturę systemu w modelach obiektowych przez
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OBIEKTOWE. Wykład 3
TECHNOLOGIE OBIEKTOWE Wykład 3 2 Diagramy stanów 3 Diagram stanu opisuje zmiany stanu obiektu, podsystemu lub systemu pod wpływem działania operacji. Jest on szczególnie przydatny, gdy zachowanie obiektu
Bardziej szczegółowoTom 6 Opis oprogramowania
Część 4 Narzędzie do wyliczania wielkości oraz wartości parametrów stanu Diagnostyka stanu nawierzchni - DSN Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Warszawa, 30 maja 2012 Historia dokumentu Nazwa
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja i modelowanie struktur i procesów biologicznych
Identyfikacja i modelowanie struktur i procesów biologicznych Laboratorium 2: Wprowadzenie do UML-a. mgr inż. Urszula Smyczyńska AGH Akademia Górniczo-Hutnicza 1. Cel zajęć Celem zajęć jest zapoznanie
Bardziej szczegółowoAnaliza biznesowa a metody agile owe
Analiza biznesowa a metody agile owe P6S_WG01 ma wiedzę w zakresie metodyk zwinnych P6S_WG02 ma wiedzę w zakresie zwinnego gromadzenia i zarządzania wymaganiami P6S_WG03 zna i rozumie proces wytwarzania
Bardziej szczegółowoZalety projektowania obiektowego
Zalety projektowania obiektowego Łatwe zarządzanie Możliwość powtórnego użycia klas obiektów projektowanie/programowanie komponentowe W wielu przypadkach występuje stosunkowo proste mapowanie pomiędzy
Bardziej szczegółowo1. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI
KARTA PRZEDMIOTU przedmiotu Stopień studiów i forma Rodzaj przedmiotu Grupa kursów Zaawansowane techniki analizy systemowej oparte na modelowaniu warsztaty Studia podyplomowe Obowiązkowy NIE Wykład Ćwiczenia
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32
Analiza i projektowanie oprogramowania Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania 2/32 Cel analizy Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie:
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 3 Diagramy przypadków użycia Diagramy przypadków użycia (ang. use case)
Bardziej szczegółowoSpis treści. Analiza i modelowanie_nowicki, Chomiak_Księga1.indb :03:08
Spis treści Wstęp.............................................................. 7 Część I Podstawy analizy i modelowania systemów 1. Charakterystyka systemów informacyjnych....................... 13 1.1.
Bardziej szczegółowoProjektowanie i wdrażanie systemów informatycznych (materiały do wykładu cz. II)
Projektowanie i wdrażanie systemów informatycznych (materiały do wykładu cz. II) Jacek Cichosz www.zssk.pwr.wroc.pl Katedra Systemów i Sieci Komputerowych Politechnika Wrocławska Narzędzia modelowania
Bardziej szczegółowoWykład 3 Wymagania. MIS n Inżynieria oprogramowania Październik Kazimierz Michalik Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie
Wykład 3 MIS-1-505-n Inżynieria Październik 2014 Kazimierz Michalik Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie 3.1 Agenda 1 2 3 4 5 3.2 Czynności w czasie produkcji. Inżynieria stara się zidentyfikować
Bardziej szczegółowoKontrola spójności modeli UML za pomocą modelu. Stanisław Jerzy Niepostyn, Ilona Bluemke Instytut Informatyki, Politechnika Warszawska
Kontrola spójności modeli UML za pomocą modelu przestrzennego DOD Stanisław Jerzy Niepostyn, Ilona Bluemke Instytut Informatyki, Politechnika Warszawska Wprowadzenie Obecne metody kontroli spójności modeli
Bardziej szczegółowoPodsumowanie wyników ankiety
SPRAWOZDANIE Kierunkowego Zespołu ds. Programów Kształcenia dla kierunku Informatyka dotyczące ankiet samooceny osiągnięcia przez absolwentów kierunkowych efektów kształcenia po ukończeniu studiów w roku
Bardziej szczegółowoLaboratorium modelowania oprogramowania w języku UML. Ćwiczenie 4 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram czynności. Materiały dla studenta
Zakład Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Stosowanej Wydział Elektryczny, Politechnika Warszawska Laboratorium modelowania oprogramowania w języku UML Ćwiczenie 4 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OBIEKTOWE WYKŁAD 2. Anna Mroczek
TECHNOLOGIE OBIEKTOWE WYKŁAD 2 Anna Mroczek 2 Diagram czynności Czym jest diagram czynności? 3 Diagram czynności (tak jak to definiuje język UML), stanowi graficzną reprezentację przepływu kontroli. 4
Bardziej szczegółowoUML cz. I. UML cz. I 1/1
UML cz. I UML cz. I 1/1 UML cz. I 2/1 UML - Unified Modeling Language ujednolicony można go współdzielić z wieloma pracownikami modelowania służy do opisu projektowanego modelu język posiada opisaną strukturę
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Projektowanie układów nadzoru systemu mechatronicznego (SCADA) Project of Supervisory Control for Mechatronic Systems Kierunek: Mechatronika Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności:
Bardziej szczegółowoFaza analizy (modelowania) Faza projektowania
Faza analizy (modelowania) Faza projektowania Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: co i przy jakich ograniczeniach system ma robić? Wynikiem tej analizy jest zbiór wymagań
Bardziej szczegółowoDiagramy ERD. Model struktury danych jest najczęściej tworzony z wykorzystaniem diagramów pojęciowych (konceptualnych). Najpopularniejszym
Diagramy ERD. Model struktury danych jest najczęściej tworzony z wykorzystaniem diagramów pojęciowych (konceptualnych). Najpopularniejszym konceptualnym modelem danych jest tzw. model związków encji (ERM
Bardziej szczegółowoUnified Modeling Language
Unified Modeling Language Wprowadzenie do UML Igor Gocaliński Odrobina historii Połowa lat 70-tych i koniec 80-tych to początek analizy obiektowej Wiele opracowanych metod w połowie lat 90-tych Metoda
Bardziej szczegółowoLaboratorium modelowania oprogramowania w języku UML. Ćwiczenie 5 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram przypadków uŝycia. Materiały dla nauczyciela
Zakład Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Stosowanej Wydział Elektryczny, Politechnika Warszawska Ćwiczenie 5 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram przypadków uŝycia Materiały dla nauczyciela Projekt
Bardziej szczegółowoKarta opisu przedmiotu Zaawansowane techniki analizy systemowej oparte o modelowanie warsztaty
Karta opisu przedmiotu Zaawansowane techniki analizy systemowej oparte o modelowanie warsztaty przedmiotu Stopień studiów i forma: Rodzaj przedmiotu Kod przedmiotu Grupa kursów Zaawansowane techniki analizy
Bardziej szczegółowoORGANIZACJA PROCESÓW DYSTRYBUCJI W DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW PRODUKCYJNYCH, HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH
Systemy Logistyczne Wojsk nr 41/2014 ORGANIZACJA PROCESÓW DYSTRYBUCJI W DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW PRODUKCYJNYCH, HANDLOWYCH I USŁUGOWYCH ORGANIZATION OF DISTRIBUTION PROCESSES IN PRODUCTIVE, TRADE AND
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja i modelowanie struktur i procesów biologicznych
Identyfikacja i modelowanie struktur i procesów biologicznych Laboratorium 2: Wprowadzenie do UML-a. mgr inż. Urszula Smyczyńska AGH Akademia Górniczo-Hutnicza 1. Cel zajęć Celem zajęć jest zapoznanie
Bardziej szczegółowoZintegrowany system wizualizacji parametrów nawigacyjnych w PNDS
dr inż. kpt. ż.w. Andrzej Bąk Zintegrowany system wizualizacji parametrów nawigacyjnych w PNDS słowa kluczowe: PNDS, ENC, ECS, wizualizacja, sensory laserowe Artykuł opisuje sposób realizacji procesu wizualizacji
Bardziej szczegółowoInformatyka II stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) kierunkowy (podstawowy / kierunkowy / inny HES)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Modelowanie i Analiza Systemów Informatycznych Nazwa modułu w języku angielskim Modeling and Analysis of Information Systems Obowiązuje od roku akademickiego
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie obiektowe 2016/2017. Wykład 8: Przypisywanie obiektom odpowiedzialności (2)
Analiza i projektowanie obiektowe 2016/2017 Wykład 8: Przypisywanie obiektom odpowiedzialności (2) Jacek Marciniak Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Plan wykładu 1. Wzorce
Bardziej szczegółowoModelowanie i analiza systemów informatycznych
Modelowanie i analiza systemów informatycznych MBSE/SysML Wykład 11 SYSMOD Wykorzystane materiały Budapest University of Technology and Economics, Department of Measurement and InformaJon Systems: The
Bardziej szczegółowoNarzędzia Informatyki w biznesie
Narzędzia Informatyki w biznesie Przedstawiony program specjalności obejmuje obszary wiedzy informatycznej (wraz z stosowanymi w nich technikami i narzędziami), które wydają się być najistotniejsze w kontekście
Bardziej szczegółowoMetoda wizualizacji danych z AIS na potrzeby nawigatora
DRAMSKI Mariusz 1 Metoda wizualizacji danych z AIS na potrzeby nawigatora WSTĘP W dobie nowoczesnej nawigacji na statkach morskich wykorzystywane są coraz nowsze i bardziej zaawansowane narzędzia wspomagające
Bardziej szczegółowoWykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych
Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych dr inż. Adam Iwaniak Infrastruktura Danych Przestrzennych w Polsce i Europie Seminarium, AR Wrocław
Bardziej szczegółowo12) Wadą modelu kaskadowego jest: Zagadnienia obowiązujące na egzaminie z inżynierii oprogramowania: 13) Wadą modelu opartego na prototypowaniu jest:
Zagadnienia obowiązujące na egzaminie z inżynierii oprogramowania: 1) Oprogramowanie to: 2) Produkty oprogramowania w inżynierii oprogramowania można podzielić na: 3) W procesie wytwarzania oprogramowania
Bardziej szczegółowoBaza danych przestrzennych modelowa reprezentacja fragmentu świata rzeczywistego
PROJEKTOWANIE BAZ DANYCH PRZESTRZENNYCH Zgodne z ogólną metodologią projektowania baz danych Baza danych przestrzennych modelowa reprezentacja fragmentu świata rzeczywistego Proces budowy bazy danych wymaga
Bardziej szczegółowoLaboratorium 6 DIAGRAM KLAS (Class Diagram)
Laboratorium 6 DIAGRAM KLAS (Class Diagram) Opisuje strukturę programu (a także zależności między nimi), co znajduje odzwierciedlenie w kodzie. Charakteryzuje zależności pomiędzy składnikami systemu: klasami,
Bardziej szczegółowoInstrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia
Instrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia 1 Cel laboratoriów: Specyfikacja wymagań, zdefiniowanych w ramach laboratorium 2 (wg instrukcji 2),
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA WYMAGAŃ
SPECYFIKACJA WYMAGAŃ Autorzy: Wersja: 2 Historia zmian dokumentu Osoba
Bardziej szczegółowoZagadnienia Semestr IV Inżynieria Oprogramowania WSZiB
Zagadnienia Wprowadzenie pojęcia obiektu i klasy obiektu Reprezentacja systemu jako zbioru wzajemnie oddziaływujących obiektów Poszczególne etapy procesu tworzenia obiektowego projektu systemu Charakterystyka
Bardziej szczegółowo<Nazwa firmy> <Nazwa projektu> Specyfikacja dodatkowa. Wersja <1.0>
Wersja [Uwaga: Niniejszy wzór dostarczony jest w celu użytkowania z Unified Process for EDUcation. Tekst zawarty w nawiasach kwadratowych i napisany błękitną kursywą
Bardziej szczegółowoInstrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia
Instrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia 1 Cel laboratoriów: Specyfikacja wymagań, zdefiniowanych w ramach laboratorium 2 (wg instrukcji 2),
Bardziej szczegółowoWymiar poziomy: oś na której umieszczono instancje klasyfikatorów biorące udział w interakcji.
Wymiar poziomy: oś na której umieszczono instancje klasyfikatorów biorące udział w interakcji. Wymiar pionowy: oś czasu przedstawiajaca ułożone chronologicznie komunikaty Podstawowe notacje graficzne Konceptualny
Bardziej szczegółowoOrganizacja procesu projektowania, rozwoju i serwisowania systemu wspomagającego zarzadzanie uczelnią
Organizacja procesu projektowania, rozwoju i serwisowania systemu wspomagającego zarzadzanie uczelnią Marek Bieniasz Sławomir Umpirowicz Piotr Miszewski Kraków, 10 13 września 2012 Plan prezentacji Informacje
Bardziej szczegółowoTom 6 Opis oprogramowania
Część 9 Narzędzie do wyliczania wskaźników statystycznych Diagnostyka Stanu Nawierzchni - DSN Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Warszawa, 31 maja 2012 Historia dokumentu Nazwa dokumentu Nazwa
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1. Istotne warunki zamówienia do przetargu nieograniczonego na wykonanie pakietu usług programistycznych
Załącznik Nr 1 Do pisma IMP PAN l.dz. ZDN/1234/2007 z 2007-06-19 o ogłoszeniu przetargu nieograniczonego na pakiet usług programistycznych, których wartość nie przekracza progu, od którego obowiązuje prawo
Bardziej szczegółowoArchitektura oprogramowania w praktyce. Wydanie II.
Architektura oprogramowania w praktyce. Wydanie II. Autorzy: Len Bass, Paul Clements, Rick Kazman Twórz doskonałe projekty architektoniczne oprogramowania! Czym charakteryzuje się dobra architektura oprogramowania?
Bardziej szczegółowoSVN. 10 października 2011. Instalacja. Wchodzimy na stronę http://tortoisesvn.tigris.org/ i pobieramy aplikację. Rysunek 1: Instalacja - krok 1
SVN 10 października 2011 Instalacja Wchodzimy na stronę http://tortoisesvn.tigris.org/ i pobieramy aplikację uruchamiany ponownie komputer Rysunek 1: Instalacja - krok 1 Rysunek 2: Instalacja - krok 2
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów informatycznych. wykład 6
Projektowanie systemów informatycznych wykład 6 Iteracyjno-przyrostowy proces projektowania systemów Metodyka (ang. methodology) tworzenia systemów informatycznych (TSI) stanowi spójny, logicznie uporządkowany
Bardziej szczegółowoPROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM
Mostefa Mohamed-Seghir Akademia Morska w Gdyni PROGRAMOWANIE DYNAMICZNE W ROZMYTYM OTOCZENIU DO STEROWANIA STATKIEM W artykule przedstawiono propozycję zastosowania programowania dynamicznego do rozwiązywania
Bardziej szczegółowoNOWE ROZWIĄZANIA W ZAKRESIE STEROWANIA I KONTROLI STANU ROZJAZDU
NOWE ROZWIĄZANIA W ZAKRESIE STEROWANIA I KONTROLI STANU ROZJAZDU Andrzej LEWIŃSKI Andrzej TORUŃ, Jakub MŁYŃCZAK Nowoczesne technologie w projektowaniu, budowie i utrzymaniu rozjazdów kolejowych. Warszawa
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do UML, przykład użycia kolizja
Bogdan Kreczmer bogdan.kreczmer@pwr.wroc.pl Zakład Podstaw Cybernetyki i Robotyki Instytut Informatyki, Automatyki i Robotyki Politechnika Wrocławska Kurs: Copyright c 2012 Bogdan Kreczmer Niniejszy dokument
Bardziej szczegółowoInstrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia
Instrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia 1 Cel laboratoriów: Specyfikacja wymagań, zdefiniowanych w ramach laboratorium 2 (wg instrukcji 2),
Bardziej szczegółowoProjekt: Współpraca i Rozwój wzrost potencjału firm klastra INTERIZON
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt: Współpraca i Rozwój wzrost potencjału firm klastra INTERIZON Opis szkoleń z obszaru INFORMATYKA planowanych
Bardziej szczegółowo