Oskarżony Paweł, Proszę Wstać
|
|
- Helena Kubiak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Oskarżony Paweł, Proszę Wstać Szalom. Jestem Eddie Chumney z Hebraic Heritage Ministries i witam was w HHM Programie Uczniostwa Yeshiva. Program Uczniostwa to seria nauczań, mająca na celu pomóc wam ugruntować, zakorzenić i zrozumieć hebrajskie korzenie chrześcijaństwa. W tym nauczaniu chcemy omówić temat: Czy Paweł przestrzegał Tory? Czy uczył innych, by przestrzegali Tory? W tym nauczaniu przyjrzymy się Dziejom Apostolskim, gdzie Paweł jest oskarżany o te właśnie sprawy. Na początek opowiem wam, co poruszymy w tym nauczaniu. Omówimy następujące rzeczy: 1. Dowiemy się, że Szczepan został ukamienowany w oparciu o świadectwa fałszywych świadków; 2. Z zeznań fałszywych świadków dowiemy się, że fałszywi świadkowie twierdzili, że Jaszua zmieni lub unieważni Torę Mojżesza; 3. Dowiemy się, że Paweł zgadzał się ze śmiercią Szczepana, w oparciu o fałszywych świadków, którzy twierdzili, że Jaszua zmieni Torę Mojżesza; 4. Dowiemy się, że Paweł był oskarżany o nieprzestrzeganie Tory Mojżesza, i że jego oskarżyciele chcieli go zabić; 5. Dowiemy się, że Paweł zaświadczał, iż przestrzega Tory i że został uwolniony od swoich oskarżycieli dzięki rzymskiemu systemowi sądowniczemu; 6. Dowiemy się, że Paweł zwiastował o nadziei Izraela, którą jest odnowienie i ponowne złączenie dwóch Domów Izraela (Efraima i Judy), Północnego i Południowego Królestwa, dzięki odkupieńczemu dziełu Jaszua, Mesjasza; 7. I na koniec, dowiemy się, że ponad 25% księgi Dziejów Apostolskich rozprawia się z tym jednym problemem: czy wierzący w Jaszua, Mesjasza, by wyrazić swą wiarę w Niego, powinni przestrzegać Tory? Zaczniemy od przyjrzenia się: Dlaczego Szczepan został ukamienowany? W Dz. Ap. 6:8-9 mamy opis, gdzie Żydzi dyskutują ze Szczepanem. Tak napisano: A Szczepan, pełen łaski i mocy, czynił cuda i wielkie znaki wśród ludu. Powstali zaś niektórzy z synagogi... i rozprawiali ze Szczepanem. O co chodziło tym Żydom w tej dyskusji ze Szczepanem? Chodziło o jego świadectwo, o jego wiarę w Jaszua. W ostateczności wysunęli oni fałszywe oskarżenia przeciwko niemu, z którymi zgadzał się Paweł. W Dz. Ap. 6:11-12 napisano: Wówczas podstawili mężczyzn mówiących: Usłyszeliśmy, jak wypowiada bluźniercze słowa przeciwko Mojżeszowi i Bogu. Podburzyli więc lud, starszych oraz znawców Prawa, powstali, porwali go i zaprowadzili przed sanhedryn. I postawili fałszywych świadków, którzy mówili: (W tym fragmencie Pisma Świętego mówi się nam, że przyprowadzeni są fałszywi świadkowie, którzy będą oskarżać Szczepana. I ponieważ tekst mówi nam, że byli to fałszywi świadkowie, to jakie jest
2 prawdopodobieństwo, że po tym, kiedy powiedziano nam, że to fałszywi świadkowie, że to, co będą mówić, będzie prawdą? Oczywiste jest, że nie będą oni mówić prawdy. Zobaczmy więc, co mówili fałszywi świadkowie, ponieważ nie będzie to prawdą. Czytamy dalej z Dz. Ap. 6:13) Postawili też fałszywych świadków, którzy mówili: Ten człowiek (Szczepan) nie przestaje mówić rzeczy przeciw temu świętemu miejscu oraz (przeciw) Torze; usłyszeliśmy go bowiem, jak mówi, że ten Jaszua z Nazaretu zburzy to miejsce (świątynię) i zmieni zwyczaje, które przekazał nam Mojżesz. W tym opisie powiedziano nam, że fałszywy świadek twierdził, iż Jaszua zmienił lub pozbył się zwyczajów Mojżesza. Tradycyjne chrześcijaństwo, jak na ironię, daje to samo świadectwo o Jaszua, o Pawle i Nowym Testamencie, ze w rezultacie Jaszua umarł na drzewie, że pozbył się wymogu przestrzegania Tory Mojżesza. Tradycyjne chrześcijaństwo także twierdzi, że czegoś takiego uczy Paweł, że kiedy stał się wierzącym w Jaszua jako Mesjasza, to uczył wierzących w Jaszua, Mesjasza, że nie muszą już więcej podążać za Torą. Zatem, czy jest to faktycznie to, czego uczył Paweł? Właśnie temu, w tym nauczaniu, przyjrzymy się bardzo szczegółowo, gdzie Paweł jest oskarżany w Dziejach Apostolskich. Lecz zanim przejdziemy do szczegółów oskarżenia, jakie było wysunięte wobec niego w Dz. Ap., przeczytajmy, co Paweł napisał Rzymianom w 3 rozdziale Rzymian, Rzym 3:28-30, gdzie Paweł wyjaśnia, że zarówno Żyd jak i nie- Żyd są zbawieni z łaski, dzięki wierze, po czym stwierdza następująco Rzym 3:31 Czy więc przez wiarę unieważniamy Torę, (pozbywamy się Tory)? Czy unieważniamy Torę, ponieważ jesteśmy zbawieni z łaski przez wiarę? I gdyby Paweł nie odpowiedział na to pytanie, to można by się zastanawiać, gdybać i dyskutować nad tą sprawą. Ale Paweł odpowiada na to pytanie. A jak odpowiada? Tak oto Broń Boże! Utwierdzamy Torę! Czyli Paweł mówi, że po tym, jak jesteśmy zbawieni z łaski przez wiarę, mówi to samo w Efez 2:8-9, po czym dodaje, że utwierdzamy Torę, czyli żyjemy według Tory. Ponieważ Tora i Słowo Boże są synonimami, to jeżeli nie przestrzegasz Tory, to według biblijnej definicji grzeszysz, ponieważ w 1 Jana 3:4 mamy: Kto grzeszy, ten przestępuje Torę, gdyż grzech jest przestąpieniem Tory. Zatem jeśli my już nie żyjemy według Tory, to oznacza, że prowadzimy życie w grzechu. Taka jest biblijna definicja. To dlatego Paweł mówi, że po tym, jak jesteśmy zbawieni z łaski dzięki wierze (Efez 2:8-9, Rzym 3:28-30), utwierdzamy Torę!! Spojrzymy na oskarżenie, które jest wysunięte przeciwko Pawłowi w Dz. Ap. i zobaczymy jego obronę. Obronę, jaką przedstawi Paweł. On utrzymuje tę pozycję w Efez, w Rzym, w listach do przeróżnych kościołów. Kontynuujmy więc nasze studiowanie. Kiedy te fałszywe oskarżenia są wystosowane w kierunku Szczepana, zobaczymy w Dz. Ap. 7, że w wyniku tych fałszywych oskarżeń Szczepan jest ukamienowany, a w Dz. Ap. 8:1 widzimy, że Paweł zgadza się na śmierć Szczepana. Dz. Ap. 7:1 Arcykapłan natomiast zapytał: Czy tak się te rzeczy mają?
3 Dz. Ap. 7:58-59 A wyrzuciwszy go poza miasto, kamienowali (Szczepana). Świadkowie zaś złożyli swoje szaty u stóp młodzieńca, zwanego Saulem. I kamienowali Szczepana, wzywającego Boga i mówiącego: Panie, Jaszua, przyjmij ducha mego. Dz. Ap. 8:1 A Saul pochwalał ich zabójstwo. Spoglądamy tutaj na rozdziały 6, 7, 8. Jest to relacja o fałszywych świadkach wysuwających oskarżenia przeciwko Szczepanowi i Pawle, który zgadzał się na jego śmierć. To właśnie zasiał Paweł. Biblia mówi to, co siejesz, będziesz zbierał. Mamy więc jak Paweł zgadza się z fałszywymi oskarżeniami wysuwanymi przeciwko Szczepanowi. Zatem będziemy też mieć fałszywe oskarżenia, jakie będą wysuwane przeciwko nauczaniu Pawła. Przez co najmniej ostatnie 17 wieków tradycyjne chrześcijaństwo twierdzi, że Paweł uczy wierzących w Jaszua, jako Mesjasza, że nie muszą już przestrzegać Tory. Co Paweł siał, to zebrał wobec siebie samego i swego nauczania. Z czym zatem zgadzał się Paweł? Paweł zgadzał się z fałszywymi oskarżycielami, którzy mówili, że Jaszua zmienił czy też pozbył się zwyczajów podążania za Torą Mojżesza. Teraz zobaczymy, że Paweł zbiera to, co sieje. W Dz. Ap. 21:17-20 napisane jest: A gdy znaleźliśmy się w Jerozolimie, bracia przyjęli nas z radością. Nazajutrz zaś Paweł wraz z nami udał się do Jakuba. Zebrali się tam też wszyscy prezbiterzy. Pozdrowił ich i zaczął po kolei opisywać, czego Bóg przez jego posługę dokonał wśród pogan. A oni, gdy to usłyszeli, chwalili Boga i powiedzieli mu: Widzisz, bracie, ile jest wśród Żydów tysięcy tych, którzy uwierzyli, a wszyscy pozostają gorliwcami Prawa (Tory); Mamy tu powiedziane, że wierzący Żydzi w Jaszua, jako Mesjasza, są podekscytowani swą wiarą w to, że jest Mesjaszem i w swej wierze, przestrzegają Jego Tory. Dz. Ap. 21:21-23 O tobie jednak doniesiono im, że wszystkich Żydów, którzy są wśród pogan nauczasz odstępstwa od Mojżesza, mówiąc, żeby nie obrzezywali dzieci ani nie postępowali według zwyczajów. Co więc począć? Tłumy z pewnością usłyszą, że przyszedłeś. Zrób więc to, co ci mówimy: Są u nas czterej mężczyźni, którzy mają na sobie ślub. Mamy więc czterech mężczyzn przekonanych, że Paweł uczy Żydów pomiędzy poganami, że nie muszą przestrzegać Tory, w wyrażaniu tym swojej wiary w Jaszua jako Mesjasza. Zatem z powodu tego, co ci czterej mężowie mówią, że Paweł czyni, Paweł jest skonfrontowany z tym problemem. I co Paweł odpowiada na zarzuty, jak odpowiada na te oskarżenia? Dz. Ap.21:24-26 Oto wyzwanie, jakie stawiają Pawłowi. Weź ich, poddaj się wraz z nimi oczyszczeniu i zapłać za nich, aby mogli ogolić głowę, a wszyscy zrozumieją, że to, co o tobie powiedziano, jest niczym, udowodnij nam, pokaż nam Pawle, że ty sam
4 trzymasz się linii, przestrzegając Prawa (Tory). Zatem Paweł jest oskarżany o uczenie Żydów żyjących pomiędzy poganami, że nie muszą przestrzegać Tory i sam Paweł jest oskarżany o nieprzestrzeganie Tory i brak wiary w to, że Jaszua jest Mesjaszem. Ponieważ relacja z Dz. Ap. 21 opisuje nam przygodę Pawła na drodze do Damaszku, kiedy ukazał mu się Jaszua, od tego momentu stał się wierzącym w Jaszua, jako Mesjasza. Jak zatem Paweł zamierza odeprzeć oskarżenia, że wierzy w Jaszua, ale nie przestrzega Tory. Dz. Ap. 21:26 Wówczas Paweł wziął z sobą tych mężczyzn, następnego dnia poddał się wraz z nimi oczyszczeniu, i chodził do świątyni, zgłaszając wypełnienie dni oczyszczenia, dopóki za każdego z nich nie została złożona ofiara. Innymi słowy, Paweł podjął wyzwanie i poszedł do świątyni, i przed zgromadzonymi w świątyni pokazał, że przestrzega Tory, i złożył też ślub, że uczy Żydów pomiędzy poganami tego, że też mają przestrzegać Tory, by w ten sposób wyrażać swoją wiarę w Jaszua, jako Mesjasza. Dz. Ap.21:27-36 A gdy siedem dni miało się zakończyć, Żydzi z Azji zobaczyli go w świątyni, podburzyli cały tłum, rzucili na niego ręce i zaczęli krzyczeć: Mężowie izraelscy, pomóżcie! To jest człowiek, który wszędzie wszystkich naucza przeciw ludowi, Prawu i temu miejscu (świątyni), Widzimy, że Żydzi podburzają ludzi i składają fałszywe świadectwo przeciwko Pawłowi, że innych Żydów uczy nieprzestrzegania Tory. Oskarżanie toczy się dalej: a nawet więcej: Greków wprowadził do świątyni i zbezcześcił to święte miejsce. I poruszyło się całe miasto, powstało zbiegowisko ludu; po schwytaniu Pawła wlekli go na zewnątrz świątyni i natychmiast zamknięto bramy. A gdy próbowali go zabić, do dowódcy kohorty doszła wieść, że cała Jerozolima jest wzburzona. Ten zaś wziął z sobą żołnierzy i setników, i natychmiast pobiegł do nich, a oni, gdy zobaczyli dowódcę i żołnierzy, zaprzestali bić Pawła. Czyli, ludzie zostali pobudzeni fałszywymi oskarżeniami przeciwko Pawłowi, który dokonał już ślubu, co oznaczało, że są one fałszywe; złożył już ślub w świątyni, potwierdzając tym, że przestrzega Tory, ślub, że uczy Żydów pomiędzy poganami, że oni sami muszą przestrzegać Tory. Wzburzyli lud, który później pobił Pawła. Żołnierze rzymscy widzieli to i przyszli sprawdzić, co się dzieje. Wówczas dowódca zbliżył się, schwytał go, kazał związać dwoma łańcuchami, po czym zaczął wypytywać, kim jest i co zrobił. Różni zaś w tłumie wykrzykiwali różne rzeczy. Ponieważ jednak z powodu wrzawy nie mógł dowiedzieć się niczego pewnego, rozkazał prowadzić go do twierdzy. A gdy znalazł się na schodach, było tak, że z powodu naporu tłumu musiał być niesiony przez żołnierzy; podążał bowiem za nimi tłum ludu, krzycząc: Precz z nim! Jak do tej pory widzimy, że tylko sama myśl, że jakiś Żyd mógłby nie przestrzegać Tory, sama myśl, że mógłby nauczać innych Żydów nieprzestrzegania Tory, sprawiła, że Jerozolima, że Żydzi w tym mieście byli bardzo zdenerwowani na samą tę myśl lub to oskarżenie. Teraz przyjrzymy się, jak Paweł będzie się bronił.
5 Dz. Ap. 21:37,39-40 A gdy Paweł miał być wprowadzony do twierdzy, zwrócił się do dowódcy: Czy wolno mi coś ci powiedzieć? A on to: Rozumiesz po grecku? Paweł odpowiedział: Ja jestem człowiekiem, Żydem, z Tarsu w Cylicji, obywatelem niepośledniego miasta; proszę cię zaś, pozwól mi przemówić do ludu. A kiedy mu pozwolił, Paweł stanął na schodach i skinął ręką do ludu. Gdy zapadło głębokie milczenie, przemówił do nich w dialekcie hebrajskim. Mężowie bracia i ojcowie, posłuchajcie teraz mojej wobec was obrony. Obrona Pawła czego? Obrona Pawła na oskarżenia, które poruszyły lud, że nie przestrzegał Tory, oraz uczył innych Żydów, którzy szli za Jaszua, by nie przestrzegali Tory. To jest ta obrona, którą Paweł teraz zamierza przedstawić. Dz. Ap. 22:3 Paweł mówi: Ja jestem człowiekiem, Żydem, urodzonym w Tarsie w Cylicji, lecz wychowanym w tym mieście (Jerozolimie) u stop Gamaliela, co oznacza, że uczył się Tory od Rabiego Gamaliela, wykształconym zgodnie z rygoryzmem ojczystego Prawa (Tory) naszych ojców... Dz. Ap. 22:4-5 I prześladowałem tę Drogę (wiarę w Jaszua, jako Mesjasza), nie wyłączając śmierci, wiążąc i przekazując do więzień zarówno mężczyzn, jak i kobiety, co też arcykapłan mi poświadcza oraz cała rada starszych, od których otrzymałem listy do braci i szedłem do Damaszku, aby również tam mieszkających związanych sprowadzić do Jerozolimy dla ukarania. Dz. Ap. 22:6-7 Paweł zamierza teraz zaświadczyć, jak stał się wierzącym w Jaszua, jako Mesjasza: I stało się, gdy szedłem i zbliżałem się do Damaszku, około południa, że nagle rozbłysło wokół mnie niemałe światło z nieba, upadłem też na ziemię i usłyszałem głos, który do mnie mówił: Saulu, Saulu, dlaczego mnie prześladujesz? Dz. Ap. 22:8-9 Zapytałem: Kim jesteś, Panie? A On do mnie: Ja jestem Jaszua z Nazaretu, którego ty prześladujesz. A ci, którzy ze mną byli, światło wprawdzie widzieli, ale głosu, który ze mną rozmawiał, nie zrozumieli. Dz. Ap. 22:10-11 Zapytałem więc: Co mam czynić, Panie? A Pan powiedział do mnie: Powstań i idź do Damaszku, tam będzie ci powiedziane o wszystkim, co ci wyznaczono, abyś uczynił. A ponieważ zaniewidziałem od chwały tego światła, poszedłem do Damaszku prowadzony za rękę przez tych, którzy ze mną byli. Dz. Ap. 22:12 Niejaki Ananiasz zaś zwróćcie uwagę na następne słowa człowiek pobożny według Tory i cieszący się dobrym świadectwem u wszystkich mieszkających tam Żydów, To powinno nam dać do myślenia, kim jest Ananiasz, w co wierzył, jak praktykował swą wiarę.
6 Kim są pół-prozelici? Bo to jest właśnie określenie, jak Ananiasz był postrzegany w tamtym czasie. W książce pt. 'The messianic idea' napisanej przez Josepha Klausnera, na stronie 479 wyjaśnia nam, że byli ludzie traktowani przez żydowską społeczność jako pół-prozelici. Byli to ludzie, którzy byli nazywani w Dz. Ap. oddani Bogu, bojący się Boga, czczący Boga itp. Wiele razy wymieniani są w Dziejach Apostolskich, a także w pracach Józefa Flawiusza. Ci bogobojni lub oddani, uznawali tylko szczytniejsze rzeczy Judaizmu, takie jak monoteizm, a także etykę proroków. Większość przestrzegała Sabatu i wstrzymywała się od jedzenia mięsa świni, ale nie przestrzegała wielu rytualnych zasad Judaizmu Faryzeuszów. Czyli są to ludzie, nie-żydzi, przestrzegają Tory, ale nie są posłuszni rabinicznemu Judaizmowi. Nie przestrzegają nauczania rabinów, gdy chodzi o ustną torę, i ich interpretacji. Zatem kim byłby dziś Ananiasz? Kimś, kto wierzy, że Jaszua jest Mesjaszem, stara się żyć według Tory, ale nie przestrzega ustnej tory, nie idzie za rabinicznym judaizmem. Znalibyśmy dziś tę osobę, jako kogoś, kto żyje według hebrajskich korzeni chrześcijaństwa. Prawdopodobnie kimś takim jak ty, słuchającym tego nauczania. Dz. Ap. 22:13 Przyszedł do mnie, stanął obok i powiedział: Bracie Saulu, przejrzyj! A ja w tej chwili spojrzałem na niego. Dz. Ap. 22:14-18 A on powiedział: Bóg naszych ojców już z góry wybrał cię swą ręką, abyś poznał Jego wolę, zobaczył Sprawiedliwego i usłyszał głos z Jego ust, żebyś był Mu świadkiem wobec wszystkich ludzi tych rzeczy, które zobaczyłeś i o których usłyszałeś. A teraz, dlaczego zwlekasz? Wstań, daj się ochrzcić i obmyj swoje grzechy, wzywając przy tym Jego imienia. I stało się, gdy wróciłem do Jerozolimy i modliłem się w świątyni, że znalazłem się w zachwyceniu i zobaczyłem Go, jak do mnie mówi: Śpiesz się i prędko wyjdź z Jerozolimy, ponieważ nie przyjmą twego świadectwa o Mnie. Czyli Jaszua wyjaśnia Pawłowi, że ci w Jerozolimie nie uwierzą świadectwu, które on im przedstawi. Dz. Ap. 22:19-20 Paweł mówi dalej swoje świadectwo: Wtedy ja powiedziałem: Panie, oni sami wiedzą, że ja więziłem i biczowałem po synagogach tych, którzy wierzyli w Ciebie; a gdy rozlewano krew Szczepana, Twojego świadka, ja sam stanąłem i pochwalałem to, i pilnowałem szat tych, którzy go zabijali. Dz. Ap. 22:21 I On powiedział do mnie: Idź, gdyż Ja cię wyślę daleko do pogan. Dz. Ap. 22:22-25 Słuchali go aż do tego słowa, po czym podnieśli swój głos i krzyczeli: Precz z ziemi z takim człowiekiem, bo nie godzi się, żeby taki żył. A gdy oni krzyczeli, rzucali szatami i ciskali w powietrze piach, dowódca rozkazał wprowadzić go do twierdzy i polecił chłostą przesłuchać go, aby się dowiedzieć, z jakiej przyczyny tak przeciwko niemu krzyczeli. A gdy rozciągnięto mu ręce i skrępowano je rzemieniami, Paweł zapytał stojącego obok setnika: Czy wolno wam chłostać
7 człowieka, który jest Rzymianinem i to bez wyroku sądowego? Czyli, że te oskarżenia nie zostały mu przedstawione. Paweł odwołuje się do swoich rzymskich praw. Dz. Ap. 22:26-27 Po tych słowach setnik podszedł do dowódcy i doniósł: Co zamierzasz robić? Bo ten człowiek jest Rzymianinem. Dowódca zbliżył się zatem i zapytał: Powiedz mi, czy ty jesteś Rzymianinem? A on na to: Tak. Dz. Ap. 22:28-29 Wtedy dowódca wyznał: Ja za dużą sumę obywatelstwo to nabyłem. Paweł zaś powiedział: A ja je mam od urodzenia (urodził się obywatelem rzymskim). Zaraz też odstąpili od niego ci, którzy go mieli przesłuchiwać; a dowódca, gdy się dowiedział, że jest obywatelem rzymskim i że kazał go związać, przestraszył się. Ponieważ związał go bez postawienia mu zarzutów. Następnie Paweł jest przyprowadzany przed Najwyższego Kapłana Dz. Ap. 22:30 Nazajutrz zaś, chcąc się dowiedzieć czegoś pewnego, o co jest oskarżany przez Żydów, uwolnił go i polecił zejść się arcykapłanom i całemu sanhedrynowi, i po sprowadzeniu, postawił go przed nimi. Dz. Ap. 23:1-2 W tym miejscu Najwyższy Kapłan, Ananiasz, każe uderzyć Pawła. A Paweł spojrzał z uwagą na sanhedryn i powiedział: Mężowie bracia, ja z całkowicie dobrym sumieniem przeżyłem jak obywatel przed Bogiem aż do dnia dzisiejszego. Arcykapłan Ananiasz zaś rozkazał tym, którzy przy nim stali, uderzyć go w twarz. Dz. Ap. 23:3 Wtedy Paweł powiedział do niego: Bóg cię uderzy, ściano pobielona; i ty siedzisz tu, sądząc mnie według Tory, a wbrew Torze każesz mnie bić? Co Paweł ma na myśli, mówiąc: bijesz mnie wbrew Torze? Tora mówi, że każda sprawa ma być oparta na dwóch lub trzech świadkach, a oskarżony ma prawo bronić się przed stawianymi mu oskarżeniami. A tutaj, Najwyższy Kapłan wykonuje wyrok, nakazując uderzyć Pawła, nie wysłuchując jego świadectwa, czy te rzeczy tak się mają. Dz. Ap. 23:4 Ci zaś, którzy stali obok, zwrócili mu uwagę: Ubliżasz arcykapłanowi Boga? W ten sposób do arcykapłana się odzywasz? Dz. Ap. 23:5 Paweł odpowiedział: Nie wiedziałem, bracia, że to arcykapłan; bo napisano (w Torze): Nie będziesz mówił źle o przełożonym twego ludu.
8 Czyli Paweł koryguje siebie i przypomina sobie, co mówi Tora, ustawia się zgodnie z Torą, pokazując tym, że chce być posłuszny przykazaniom Tory. Gdy odnosił się do tego przykazania, mówił o 2 Mojż 22:28... przełożonego ludu twego nie będziesz przeklinał. Paweł, który był faryzeuszem, przejdzie teraz do sporu z saduceuszami na temat zmartwychwstania umarłych, ponieważ saduceusze nie wierzyli w zmartwychwstanie zmarłych. Dz. Ap. 23:6 Paweł, świadomy, że jedna część składa się z saduceuszów, a druga z faryzeuszów, zawołał przed sanhedrynem: Mężowie bracia, ja jestem faryzeuszem, synem faryzeuszów, z powodu nadziei i zmartwychwstania umarłych ja jestem sądzony. Dz. Ap. 24:21 Chyba tylko ten jeden okrzyk, który wydałem, gdy stałem pośród nich: Jestem dziś postawiony przed waszym sądem z powodu zmartwychwstania. Zmartwychwstanie zmarłych może odnosić się do dwóch rzeczy: do zaświadczenia, że Jaszua jest Mesjaszem, o Jego śmierci i pogrzebie, powstaniu z martwych, by być ze Swoim Ojcem Dz. Ap. 1:9-12; jak również do zebrania i zjednoczenia 12 pokoleń Izraela Ezechiel 37 co jest przyrównane do zmartwychwstania zmarłych. W Dz. Ap. 26:6-7 Paweł stoi przed królem Agryppą i mówi: A teraz stoję sądzony z powodu nadziei związanej z daną przez Boga naszym ojcom obietnicy, której spełnienia spodziewa się dostąpić naszych dwanaście pokoleń, gdy nocą i dniem z wytrwałością odprawia służbę, i z powodu której to nadziei jestem oskarżany przez Żydów, królu. Zwróćcie uwagę na dwanaście pokoleń Paweł mówi, że jest to nadzieja obietnicy danej ich ojcom. Jaka obietnica została złożona ojcom? Taka, że nawet gdy złamią przymierze, zostaną rozproszeni po narodach świata, to i tak w ostateczności zostaną wzięci z tych narodów, gdzie byli rozproszeni, zostaną sprowadzeni do ziemi Izraela przez Mesjasza, a to będzie się wiązało z Erą Mesjańską. To jest właśnie nadzieja obietnicy złożonej ojcom przez Boga. Zauważcie i drugą rzecz, gdy Paweł mówi o pokoleniach Izraela rozproszonych po narodach świata, mówi tak: jest to obietnica, która mają nadzieję, że się spełni. Innymi słowy, są wciąż na wygnaniu, a 12 plemion Izraela nie zostało jeszcze zjednoczone. W Dz. Ap. 23:10 widzimy, jak Paweł i żydowscy przywódcy nie zgadzają się ze sobą: A gdy spór stawał się coraz większy, dowódca w obawie, aby Paweł nie został przez nich rozerwany, polecił straży zejść, wyrwać go spośród nich i zaprowadzić do twierdzy. Jaszua przekaże Pawłowi, że przestrzeganie Tory jest dobrym świadectwem o Nim.
9 Dz. Ap. 23:11 Następnej natomiast nocy Pan stanął przy nim i powiedział: Bądź dobrej myśli; bo jak złożyłeś o Mnie świadectwo w Jerozolimie, tak też trzeba ci złożyć świadectwo w Rzymie. Jak Paweł składa świadectwo żydowskim przywódcom oraz Żydom w Jerozolimie? Stwierdza, że wierzy w Jaszua jako Mesjasza, a on sam przestrzega Tory. Jaszua nazywa to dobrym świadectwem o Nim. Następnie mówi Pawłowi, że pójdzie do Rzymu, by tam złożyć świadectwo. Dz. Ap. 23:12-13 A gdy nastał dzień, Żydzi zawiązali spisek i zobowiązali się, że nie będą ani jeść, ani pić, dopóki nie zabiją Pawła. Tych zaś, którzy do tego sprzysiężenia przystąpili, było ponad czterdziestu. Dz. Ap. 23:14-15 Udali się oni do arcykapłanów oraz prezbiterów i powiedzieli: Zobowiązaliśmy się pod klątwą, że niczego nie skosztujemy, dopóki nie zabijemy Pawła. Teraz więc wy wraz z sanhedrynem dajcie znać dowódcy, żeby go do was sprowadził niby dla dokładniejszego zbadania tego, co się jego tyczy, a my, zanim się zbliży, gotowi jesteśmy go zgładzić. Dz. Ap. 23:16 Angażuje się siostrzeniec Pawła: A gdy o tej zasadzce usłyszał siostrzeniec Pawła, przybył, wszedł do twierdzy i powiadomił Pawła. Dz. Ap. 23:17 Paweł prosi, by jego siostrzeniec mógł zobaczyć dowódcę. Paweł natomiast przywołał jednego z setników i poprosił: Zaprowadź tego młodzieńca do dowódcy, bo ma go (o czymś) powiadomić. Dz. Ap. 23:18-19 On więc wziął go, zaprowadził do dowódcy i wyjaśnił: Więzień Paweł przywołał mnie i poprosił, abym przyprowadził do ciebie tego młodzieńca, który ma ci coś powiedzieć. Dowódca zaś wziął go za rękę, odszedł z nim na bok i zapytał: O czym to masz mnie powiadomić? Dz. Ap. 23:20 A on na to: Żydzi postanowili cię prosić, abyś jutro sprowadził Pawła do sanhedrynu niby dla dokładniejszego wypytania o to, co go dotyczy. Innymi słowy, chcieli sprowadzić Pawła, by wytłumaczył się bardziej szczegółowo, jeżeli chodzi o rzeczy, o jakie go oskarżają, i wysłuchać jego obrony.
10 Dz. Ap. 23:21 Lecz ty nie daj się im przekonać, bo czyha na niego w zasadzce ponad czterdziestu mężczyzn spośród nich, którzy zobowiązali się (pod klątwą), że nie będą nic jeść ani pić, dopóki go nie zabiją; a teraz są w pogotowiu i czekają na twoje zezwolenie. By oczywiście mogli ziścić swe pragnienie. Dz. Ap. 23:22, gdzie kapitan instruuje siostrzeńca Pawła, by nikomu o tym nie wspominał. Dowódca zatem odesłał młodzieńca i polecił: Przed nikim się nie wygadaj, że mi te rzeczy wyjawiłeś. Dz. Ap. 23:23-24 Paweł jest odesłany do namiestnika: Następnie przywołał jakichś dwóch spośród setników i polecił: Przygotujcie dwustu żołnierzy, aby poszli aż do Cezarei oraz siedemdziesięciu jezdnych i dwustu oszczepników od trzeciej godziny w nocy; rozkazał też podstawić zwierzęta juczne, aby wsadzić na nie Pawła i bezpiecznie go odstawić do namiestnika Feliksa. Podsumowując Paweł otrzymuje eskortę wojskową, by w środku nocy mógł być bezpiecznie odesłany do namiestnika Feliksa. Gdy Paweł jest przygotowywany, by być odesłany do namiestnika Feliksa, przygotowywany jest list, w którym wyjaśniana jest sytuacja. Dz. Ap. 23:25-27 Napisał też list w takiej formie: Klaudiusz Lizjasz najdostojniejszemu namiestnikowi Feliksowi pozdrowienia. Człowieka tego schwytanego przez Żydów z zamiarem zabicia przez nich, uratowałem wraz z wojskiem, gdy się dowiedziałem, że jest Rzymianinem. Dz. Ap. 23:28-35 Chcąc też poznać przyczynę, dla której go oskarżali, sprowadziłem go do ich sanhedrynu. Odkryłem, że oskarżają go o sporne zagadnienia dotyczące ich Tory, nie ma zaś zarzutu godnego śmierci lub więzów. A gdy mi doniesiono, że będzie zasadzka na tego człowieka, natychmiast wysłałem (go) do ciebie, a oskarżycieli powiadomiłem, aby przed tobą powiedzieli, co mają przeciw niemu. Żołnierze więc, według tego, co im rozkazano, wzięli Pawła i zaprowadzili go nocą do Antipatris. Nazajutrz zaś pozwolili jezdnym z nim odjechać i powrócili do twierdzy. Ci natomiast przybyli do Cezarei, oddali list namiestnikowi i dostawili mu Pawła. (Namiestnik) po przeczytaniu listu, zapytał, z jakiej jest prowincji, a gdy dowiedział się, że z Cylicji, powiedział: Przesłucham cię, gdy zjawią się też twoi oskarżyciele. I polecił go strzec w Pretorium Heroda. W Dz. Ap. 24:1-9 starszyzna oskarża Pawła: A po pięciu dniach przybył arcykapłan Ananiasz z niektórymi prezbiterami oraz z rzecznikiem prawnym, niejakim Tertullusem; wnieśli oni przed namiestnikiem pozew przeciwko Pawłowi. A gdy został wezwany, Tertullus zaczął oskarżać, mówiąc: Wiele pokoju zażywamy dzięki tobie i reformom mającym miejsce w tym narodzie za sprawą twojej przezorności. Zawsze i wszędzie przyjmujemy to, najdostojniejszy Feliksie, z wszelką wdzięcznością. Stwierdziliśmy bowiem, że ten człowiek (szerzy) zarazę i wywołuje powstania wśród wszystkich Żydów po całym zamieszkałym świecie jako
11 przywódca heretyckiego stronnictwa Nazarejczyków (wierzących, że Jaszua jest Mesjaszem). Próbował on też zbezcześcić świątynię i jego schwytaliśmy, i chcieliśmy osądzić według naszej Tory. Lecz nadbiegł dowódca Lizjasz, wyrwał go przemocą z naszych rąk i polecił jego oskarżycielom udać się do ciebie. Od niego też jeśli wypytasz o to wszystko sam się możesz dowiedzieć o tym, o co go oskarżamy. Żydzi również potwierdzili oskarżenie, zapewniając, że tak się sprawy mają. A gdy namiestnik skinął na niego, aby mówił, Paweł odpowiedział: Wiedząc, że od wielu lat jesteś sędzią tego narodu, w dobrej myśli podejmuję obronę w sprawach, które mnie dotyczą. Możesz sprawdzić, że nie upłynęło więcej niż dwanaście dni, odkąd przybyłem do Jerozolimy, aby złożyć pokłon (Bogu). I nie napotkali mnie w świątyni na sporze z kimkolwiek ani na wywoływaniu buntu tłumu czy to w synagogach, czy po mieście... Zwróćcie teraz baczną uwagę na werset 13 z Dz. Ap. 24, gdzie Paweł mówi w swojej obronie: Ani też nie mogą dowieść przed tobą tego, o co mnie teraz oskarżają. Nie mogą dowieść jakich rzeczy, o które oskarżany jest Paweł? Paweł broni tego, że przestrzega Tory i uczy innych, którzy wierzą w Jaszua, jako Mesjasza, by także przestrzegali Tory. Na oskarżenie wysunięte przeciwko Pawłowi, że nie przestrzega Tory i uczy tego innych, Paweł zaświadcza teraz: nie są w stanie udowodnić tych rzeczy, o które mnie oskarżają. Dz. Ap. 24:10, 14 Paweł odpowiedział: To natomiast wyznaję przed tobą, że... w ten sposób służę ojczystemu Bogu, wierząc wszystkiemu temu, co napisano w Torze... Paweł ponownie zaświadcza, że przestrzega, iż wierzy w Torę. Dz. Ap. 24:21 Wyjątkiem może być chyba tylko ten jeden okrzyk, który wydałem, gdy stałem pośród nich: Jestem dziś postawiony przed waszym sądem z powodu zmartwychwstania. A w Dz. Ap. 26:6 przed królem Agryppą, Paweł mówi: A teraz stoję sądzony z powodu nadziei związanej z daną przez Boga naszym ojcom obietnicy, której spełnienia spodziewa się dostąpić naszych dwanaście pokoleń, gdy nocą i dniem z wytrwałością odprawia służbę, i z powodu której to nadziei jestem oskarżany przez Żydów, królu. Jeśli spojrzymy do Ezechiela 37, mamy tam zgromadzenie wygnańców Izraela spośród narodów, do których zostali wypędzeni, sprowadzenie ich do Izraela, połączenie Północnego i Południowego Królestwa to Eze 37 jest porównywany ze wzbudzeniem z martwych. Eze 37:1-2, Spoczęła na mnie ręka Pana; i wyprowadził mnie w swoim duchu, i postawił mnie w środku doliny, która była pełna kości. I kazał mi przejść dokoła nich, a oto było ich bardzo dużo w tej dolinie i były zupełnie wyschłe. I rzekł do mnie: Synu człowieczy, te kości to cały dom izraelski czyli 12 pokoleń. Prorokuj więc i powiedz im: Tak mówi Wszechmocny Pan: Oto Ja otworzę wasze groby i wyprowadzę was z waszych grobów, ludu mój, i wprowadzę was do ziemi izraelskiej.
12 Groby odnoszą się tutaj do narodów ziemi, gdzie są rozproszone lub wygnane pokolenia Izraela. Proroctwo brzmi: otworzę wasze groby i każę wam wyjść spośród narodów, gdzie byliście rozproszeni i sprowadzę was do ziemi Izraela. Kilka wersetów dalej Ezechiel jest poinstruowany, by wziął dwa patyki i złączył je razem. Te dwa patyki to Północne Królestwo i Południowe Królestwo. Te dwa patyki to Efraim i Juda. Eze 37:16 A ty, synu człowieczy, weź sobie kawałek drewna (drzewo) i napisz na nim: Należy do Judy i synów izraelskich, jego bratnich plemion. Weź także drugi kawałek drewna (drzewo) i napisz na nim: Należy do Józefa, drewno Efraima, i całego domu izraelskiego, jego bratnich plemion. Jakie to dwa drzewa zostaną połączone? Będą to drzewa oliwne. Eze 37:17 Potem złóż razem obydwa drewna w jeden kawałek (drzewo), aby stanowiły jedno w twoim ręku. Kiedy Paweł składał świadectwo swojej wiary w zmartwychwstanie umarłych, miało ono dwie płaszczyzny. Ogłaszał swoją wiarę, że Jaszua jest Mesjaszem i że jest teraz zmartwychwstały, siedzi po prawicy Swego Ojca. A także składał świadectwo odnośnie do jak czytaliśmy w Dz. Ap. 24:6-7 przed królem Agryppą odnośnie do nadziei, która została dana ojcom, i jest to zakończenie wygnania, zebranie i zjednoczenie 12 pokoleń Izraela. Dz. Ap. 24:22-23 Paweł jest wciąż przed namiestnikiem Feliksem, I po wysłuchaniu, co Paweł miał do powiedzenia, Feliks każe trzymać go w więzieniu przez jakiś czas. Feliks zaś odroczył ich, dokładniej zaznajomiony z tym, co dotyczy Drogi, powiedział: Gdy dowódca Lizjasz przybędzie, wydam postanowienie w waszej sprawie. Rozkazał setnikowi strzec go, stosować ulgę i nikomu z jego bliskich nie bronić mu posługiwać. Dz. Ap. 24:27 A po upływie dwóch lat Feliks otrzymał następcę, Poncjusza Festusa. Chcąc jednak zyskać względy Żydów, Feliks pozostawił Pawła w więzieniu. Jak długo siedział tam Paweł? Dwa lata!! W tym miejscu wciąż mamy sprawę nierozwiązaną, gdy chodzi o oskarżenia przeciwko Pawłowi, że nie przestrzega Tory i że uczy innych, by nie przestrzegali Tory. Widzimy tutaj ten spór, by Paweł przedstawił swoją sprawę przed sądem rzymskim, i widzimy ciężką próbę, przez jaką przechodzi Paweł, by tylko bronić się przed oskarżeniami czy przestrzega Tory, czy nie. Dz. Ap. 25:1-4 Żydowscy przywódcy oskarżają Pawła przed Festusem Festus zatem, gdy postawił nogę w prowincji, po trzech dniach wstąpił z Cezarei do Jerozolimy, gdzie
13 arcykapłani oraz główni (przedstawiciele) Żydów wnieśli do niego oskarżenie przeciwko Pawłowi. Nalegali na niego, prosząc, aby im okazał łaskę w jego sprawie i (zechciał) przesłać go do Jerozolimy bo urządzali zasadzkę, aby go zgładzić po drodze. Lecz Festus odpowiedział, że Paweł osadzony jest pod strażą w Cezarei i że on sam niebawem tam wyruszy. Dz. Ap. 25:5-8 Niech więc ci spośród was mówił którzy są pełnomocni, zstąpią razem (ze mną) i oskarżą go, skoro człowiek ten popełnił coś niestosownego. Zabawił zatem wśród nich nie więcej niż osiem lub dziesięć dni, po czym zstąpił do Cezarei, gdzie nazajutrz zasiadł na krześle sędziowskim i polecił przyprowadzić Pawła. A gdy on się zjawił, Żydzi, którzy przybyli z Jerozolimy, obstąpili go i obciążyli wieloma ciężkimi zarzutami, których nie potrafili udowodnić. Paweł natomiast bronił się: Niczym nie zgrzeszyłem ani przeciw Torze Żydów, ani przeciw świątyni, ani przeciw cesarzowi. Kolejny raz Paweł daje świadectwo, że przestrzega Tory. Mówi: w niczym nie zgrzeszyłem przeciw Torze Żydów. Dlaczego zatem jest tak, że tradycyjne chrześcijaństwo ma przekonanie na temat Pawła, że uczył, iż w wyrażaniu swojej wiary w Jaszua, jako Mesjasza, nie musimy przestrzegać Tory, podczas gdy w Rzym 3:31 Paweł mówi: Czy przez wiarę znosimy Torę? Broń Boże!! Utwierdzamy Torę. Następnie musi przechodzić przez ten długi proces z Dziejów Apostolskich, gdzie jest oskarżany o nieprzestrzeganie Tory i uczenie innych, że nie muszą przestrzegać Tory. On jednak zaświadcza, że PRZESTRZEGA Torę. Kontynuujemy Dz. Ap. 25, gdzie Paweł odwołuje się do cesarza. Festus zaś, chcąc Żydom wyświadczyć łaskę, odezwał się do Pawła tymi słowy: Czy chcesz wstąpić do Jerozolimy i tam być przede mną w tych sprawach sądzony? Innymi słowy, to, o co pytają Pawła, to czy zgodzi się być sądzony przez Żydów o sprawy religijne, o jakie go oskarżają, czy pozwoli Żydom i przywódcom żydowskim zająć się tą sprawą, czy też chce, by ta sprawa została rozstrzygnięta przez sąd rzymski. Dz. Ap. 25:10-19 Paweł jednak odpowiedział: Stanąłem przed krzesłem sędziowskim cesarza i jemu trzeba mnie sądzić. Żydom w niczym nie zawiniłem, jak i ty wiesz dobrze. Jeśli więc zrobiłem coś złego i popełniłem coś godnego śmierci, nie wzbraniam się umrzeć; ale jeśli nie ma nic w tym, o co mnie ci oskarżają, nikt mnie nie może im wydać na łaskę i niełaskę. Odwołuję się do cesarza. Wtedy Festus porozumiał się z radą i odpowiedział: Odwołałeś się do cesarza, do cesarza pójdziesz. Po upływie kilku dni przybyli do Cezarei król Agrypa i Berecika, i powitali Festusa. A gdy już wiele dni tam przebywali, Festus przedstawił królowi sprawę Pawła, mówiąc: Jest tu pewien człowiek pozostawiony przez Feliksa w więzieniu. W czasie mojego pobytu w Jerozolimie arcykapłani i prezbiterzy żydowscy wnieśli przeciw niemu sprawę, domagając się na niego skazującego wyroku. Odpowiedziałem im, że nie ma u Rzymian zwyczaju wydawać jakiegoś człowieka na łaskę i niełaskę, zanim oskarżany nie stanie twarzą w twarz wobec oskarżycieli i nie dostanie miejsca do obrony przed zarzutami. Gdy więc przyszli tu razem ze mną, niezwłocznie, następnego więc przyszli tu razem ze mną, niezwłocznie, następnego dnia, zasiadłem na krześle sędziowskim i kazałem przyprowadzić tego człowieka, przeciw któremu oskarżyciele w swoim wystąpieniu nie wnieśli żadnego z tych złych oskarżeń, które ja zakładałem,
14 Innymi słowy, powiedziano tutaj, że spodziewano się, iż oskarżenie wysuwane przeciwko Pawłowi, łamało jakieś rzymskie prawo, lecz okazało się, że oskarżenia dotyczyły żydowskich aspektów religijnych. Nie była to zatem sprawa dotycząca stricte rzymskiego prawa. Dz. Ap. 25:19 Mieli natomiast przeciw niemu jakieś zagadnienia dotyczące ich własnej religii oraz jakiegoś nieżyjącego Jaszua, o którym Paweł twierdził, że żyje. Dz. Ap. 25:20 Ja natomiast, niepewny jak te sprawy zbadać, zapytałem, czy chciałby pójść do Jerozolimy i tam być o te rzeczy sądzony. Innymi słowy, powiedziano tutaj, że oskarżenia te nie dotyczą prawa rzymskiego, lecz jakichś religijnych spraw. I skoro to religijne kwestie, spytałem Pawła czy chce iść do Jerozolimy, byście rozstrzygnęli tę kwestię między sobą? Dz. Ap. 25:21 Ponieważ jednak Paweł wniósł odwołanie, by go zatrzymać pod strażą aż do wyroku Czcigodnego, rozkazałem go strzec, dopóki nie odeślę go do cesarza. Wtedy Agryppa powiedział do Festusa: Chciałbym i ja posłuchać tego człowieka. Jutro go usłyszysz odpowiedział. Dz. Ap. 25:23-27 Gdy nazajutrz Agryppa i Berenika przyszli z przesadną okazałością, gdy wraz z dowódcami i głównymi osobistościami z miasta weszli do audytorium, i gdy Festus wydał rozkaz, przyprowadzono Pawła. Wtedy Festus rozpoczął: Królu Agryppo oraz wszyscy mężowie, którzy jesteście z nami obecni, widzicie tego, o którego cały tłum Żydów wystąpił do mnie zarówno w Jerozolimie, jak i tutaj, wołając, że nie powinien on już dłużej żyć. Ja jednak stwierdziłem, że nie popełnił on niczego, co zasługuje na śmierć (nie złamał rzymskiego prawa), a gdy sam odwołał się do Czcigodnego, postanowiłem go posłać. Nie mam jednak nic pewnego, co mógłbym o nim napisać panu, dlatego przyprowadziłem go przed was, a szczególnie przed ciebie, królu Agryppo, abym po przeprowadzonym przesłuchaniu miał co napisać. Nierozsądne bowiem wydaje mi się posyłać więźnia, a nie podać wysuwanych przeciw niemu zarzutów. Czyli powiedziano tu, że Paweł zostanie postawiony przed królem Agryppą, i w tym przypadku, jeśli król Agryppa miał rozsądzać sprawę, to powinna ona dotyczyć przestępstwa wobec rzymskiego prawa, ale nie ma tu nic, gdy chodzi o rzymskie prawo, o co mógłby być oskarżony Paweł. Chodzi tu o jakieś żydowskie religijne spory. Dz. Ap. 26:24-27 A gdy on to mówił w swojej obronie, Festus zawołał donośnym głosem: Szalejesz, Pawle! Wielka uczoność kieruje cię w szaleństwo. Paweł na to: Nie szaleję, najdostojniejszy Festusie, lecz wypowiadam słowa prawdy i rozsądku. Innymi słowy, Festus powiedział do Pawła coś takiego: Wiesz co, zbyt głęboko wchodzisz w te religijne sprawy, siedzisz w tym zbyt głęboko. A Paweł odpowiedział: nie, nie jestem. Mówię po prostu
15 prawdę o tym, co mówią Pisma. Dz. Ap. 26:26-29 Wie bowiem o tych sprawach król, do którego też z ufną odwagą mówię, gdyż jestem przekonany, że nic z tych rzeczy nie umknęło jego uwadze, bo też nie dokonało się to w jakimś zakątku. Czy wierzysz, królu Agryppo, prorokom? Wiem, że wierzysz. A na to Agryppa do Pawła: Zaraz mnie przekonasz, bym został chrześcijaninem. Prawie mnie przekonałeś, że rzeczy, o których teraz świadczysz z Tory i z Proroków, które mówią o Jaszua, że jest Mesjaszem. A Paweł: Chciałbym, by Bóg sprawił, aby zaraz czy później nie tylko ty, ale i wszyscy, którzy mnie dziś słuchają, stali się tacy, jak ja jestem, oprócz tych więzów. Czyli Paweł mówi coś takiego: moją modlitwą jest, by każdy tutaj uwierzył w Jaszua, że jest Mesjaszem, z wyjątkiem tego, by nie musiał przechodzić przez takie utrapienie, jak ja. Dz. Ap. 26:30-31 Wtedy powstał król, namiestnik, Berenika oraz ci, którzy z nimi siedzieli, a gdy się oddalili, rozmawiali miedzy sobą: Człowiek ten nie robi nic, co by zasługiwało na śmierć lub więzienie. On nie zrobił nic sprzecznego z rzymskim prawem i powinien być uwolniony. W procesie oskarżania go (Pawła), stanął przed nim Jaszua i powiedział: Tak, jak zaświadczyłeś o Mnie w Jerozolimie, tak samo zrobisz to w Rzymie. Dz. Ap. 23:11 Następnej natomiast nocy Pan stanął przy nim i powiedział: Bądź dobrej myśli; bo jak złożyłeś o Mnie świadectwo w Jerozolimie, tak też trzeba ci złożyć świadectwo w Rzymie. Ostatecznie Paweł udaje się do Rzymu Dz. Ap. 28:16-18 A gdy weszliśmy do Rzymu... I stało się po trzech dniach, że zwołał on tych, którzy byli przywódcami Żydów. A gdy się zeszli, zwrócił się do nich: Mężowie bracia, nie uczyniłem nic przeciw ludowi ani zwyczajom ojczystym, że jako więźnia wydano mnie w Jerozolimie w ręce Rzymian, którzy po przesłuchaniu chcieli mnie zwolnić, ponieważ nie znaleźli u mnie żadnego powodu do wyroku śmierci. I kolejny raz Paweł świadczy przed żydowskimi przywódcami w Rzymie, że nie zrobił niczego, co łamałoby Torę. A on był oskarżany o to, że sam nie przestrzega Tory, był oskarżany, że uczy innych, by również nie przestrzegali Tory. Czyli Paweł składa świadectwo w Rzymie; staje przed rzymskim sądem, ale tam jest wypuszczany, ponieważ nie złamał żadnego rzymskiego prawa. Dz. Ap. 28:19-20 Lecz gdy Żydzi sprzeciwili się temu, uznałem za konieczne odwołać się do cesarza, nie jakbym miał mój naród za coś oskarżać. Dlatego też zaprosiłem was, aby się z wami zobaczyć i porozmawiać, bo z powodu nadziei Izraela łańcuch ten mam założony. Paweł mówi: z powodu nadziei Izraela muszę przechodzić przez te przeciwności. Jaka jest ta nadzieja Izraela?
16 Eze 37:11 I rzekł do mnie: Synu człowieczy, te kości to cały dom izraelski. Oto mówią oni: Uschły nasze kości, rozwiała się nasza nadzieja... Co to jest ta utracona nadzieja? To jest to: zostaliśmy odcięci. Innymi słowy, dopóki Północne Królestwo jest oddzielone od Południowego Królestwa. Dopóki plemiona są wygnane do narodów świata, nasza nadzieja jest utracona. Ale Paweł świadczy, że z powodu nadziei Izraela, on jest skuty łańcuchami. Przed królem Agryppą Paweł zaświadczył (Dz. Ap. 26:6-7), mówiąc: Której spełnienia spodziewa się dostąpić naszych dwanaście pokoleń, gdy nocą i dniem z wytrwałością odprawia służbę, i z powodu której to nadziei jestem oskarżany przez Żydów, królu. Paweł złożył świadectwo, że Jaszua jest Mesjaszem, że powstał z umarłych, że żyje, to jest nadzieją ojców, czyli nadzieja przyjścia Mesjasza, i zaświadczył też o zebraniu i zjednoczeniu 12 plemion Izraela, o czym Paweł powiedział, że nasze 12 pokoleń spodziewa się wypełnienia tego. Innymi słowy, Paweł mówi, że 12 pokoleń nie zostało jeszcze zgromadzonych. Paweł mówi, że to z tego powodu nosi na sobie te więzy. To oskarżenia, które mu zarzucają. W Dz. Ap. 28:20 Paweł mówi, że ma założony ten łańcuch. Dz. Ap. 28:23 Wyznaczyli mu więc dzień i przyszli do niego w gościnę jeszcze liczniej, a on od rana do wieczora wyjaśniał im (sprawę), poświadczając Królestwo Boże. Paweł zaświadczał odnośnie do Bożego Królestwa. A w Dz. Ap. 1:3 napisano: Im także po swojej męce, w wielu przekonywających dowodach (Jaszua) przedstawił się jako żyjący: ukazywał im się przez czterdzieści dni i mówił o Królestwie Bożym. Jaszua został zapytany w Dz. Ap. 1:6 czy teraz przywrócisz królestwo Izraelowi? Kiedy Paweł świadczy o Bożym Królestwie, to świadczy o kilku rzeczach: Jaszua jest Mesjaszem oraz świadczy o zgromadzeniu i złączeniu 12 plemion Izraela. Dz. Ap. 28:21-24 Wówczas powiedzieli do niego: My nie otrzymaliśmy z Judei żadnych pism o tobie ani też nikt z braci nie przybył i nie doniósł, ani nie powiedział od tobie nic złego. Ale chcielibyśmy do ciebie usłyszeć, co myślisz, gdyż wiadomo nam o tej sekcie (wierzących, że Jaszua jest Mesjaszem), że wszędzie spotyka się ze sprzeciwem. Wyznaczyli mu więc dzień i przyszli do niego w gościnę jeszcze liczniej, a on od rana do wieczora wyjaśniał im (sprawę), poświadczając Królestwo Boże i przekonując o Jaszua na podstawie Tory Mojżesza i proroków. I jedni dawali się przekonać temu, co mówił, drudzy natomiast nie wierzyli. Co zatem omówiliśmy w tym nauczaniu? Że Paweł jest postawiony przed sądem, Paweł postawiony przed sądem w sprawie czy on sam przestrzega Tory, Paweł postawiony przed sądem w sprawie czy innych, którzy wierzą w Jaszua, jako Mesjasza, naucza przestrzegania Tory. Oskarżenia te zostały mu postawione i zostały opisane, co czytaliśmy w Dziejach Apostolskich. Przyjrzeliśmy się też ukamienowaniu Szczepana.
17 Dowiedzieliśmy się, że Paweł przytakiwał jego śmierci; i że byli tam fałszywi świadkowie, postawieni przeciwko Szczepanowi. A fałszywi świadkowie zaświadczali, że Szczepan mówił, iż Jaszua zmienił zwyczaje Mojżesza, czyli że Tora miała już być nieprzestrzegana. Chciałbym, abyście zdali sobie sprawę, że te rzeczy: Czy wierzący w Jaszua jako Mesjasza, przestrzega Tory? Ta sprawa opisana jest w Dz. Ap. 6:8-14. Potem, w Dz. Ap. 7, Szczepan daje swoją obronę na stawiane mu zarzuty. Paweł jest oskarżany o nieprzestrzeganie Tory Dz. Ap. 21:40. W Dz. Ap Paweł daje swe świadectwo i szczegółowo opisuje, że to, przez co przechodzi, wynika z powodu stawianych mu oskarżeń, że nie przestrzega Tory. Potem Paweł świadczy w Rzymie, że Jaszua jest Mesjaszem, i że on przestrzega Tory Dz. Ap. 28:16-31 Jeśli zrozumiemy, że ta sprawa, czy wierzący w Jaszua ma przestrzegać Tory, opisana jest w Dz. Ap. 6, 7, 21-26, 28, to dotrze do nas to: Ponad 25% Dziejów Apostolskich rozprawia się tylko z tą jedną kwestią: Czy wierzący, że Jaszua jest Mesjaszem, wyraża swa wiarę w Niego poprzez przestrzeganie Tory? A odnośnie do Szczepana: fałszywi świadkowie twierdzili, że Szczepan mówił, iż Jaszua zmienił zwyczaje Mojżesza. Ponieważ jest to zeznanie fałszywych świadków, to oczywiście nie jest to prawdą. Jaszua nie zmienił zwyczajów Mojżesza. Potem Paweł był oskarżany o nieprzestrzeganie Tory. Był oskarżany, że innych uczy nieprzestrzegania Tory. Paweł złożył w świątyni ślub, że przestrzega Tory i uczy innych, którzy wierzą w Jaszua, przestrzegania Tory. Ale to nie był koniec. Paweł musiał przejść przez trudności, by w rzymskim sądzie bronić się i składać świadectwo, że nie zrobił niczego, co łamałoby Torę. Lub w innych słowach, że przestrzegał Tory. Złożył również świadectwo, że wierzy, iż Jaszua jest Mesjaszem. Jeśli więc mamy, że ponad 25% Księgi Dz. Ap. rozprawia się z problemem: Czy wierzący w Jaszua, jako Mesjasza, ma przestrzegać Tory, i mamy tam potwierdzone, że wierzący w Jaszua ma przestrzegać Tory, to jak to jest, że tradycyjne chrześcijaństwo przy badaniu Nowego Testamentu, przy badaniu nauki Pawła, dochodzi do wniosku i jest ogłaszane od co najmniej siedemnastu wieków, od czasów Konstantyna, że Paweł uczył, iż ktoś, kto wierzy w Jaszua jako Mesjasza, nie musi przestrzegać Tory? Jak dochodzimy do takiego wniosku, gdy ponad 25% Księgi Dz. Ap. rozprawia się z tym problemem, a sam Paweł zaświadcza, że przestrzega Tory i uczy innych, by przestrzegali Tory tych, którzy wierzą w Jaszua jako Mesjasza? Paweł stawia takie pytanie w Rzym 3:31 Czy przez wiarę znosimy Torę? Broń nas Boże! mówi Paweł utwierdzamy Torę!! Jak zatem wytłumaczyć, że tradycyjne chrześcijaństwo, przez ostatnie siedemnaście wieków, od czasów Konstantyna, mówi, że jeśli wierzysz w Jaszua, nie musisz przestrzegać Tory? Na dowód, używają głównie Pawła w Nowym Testamencie, że wierząc w Jaszua, nie musisz przestrzegać Tory. Jak to może być, że Paweł w Rzym 3:31 mówi, że utwierdzamy Torę, i ponad 25% Dz. Ap. mówi o tej sprawie, widzimy, jak Paweł musi przechodzić przez więzienie, gdzie potwierdza, że przestrzega Tory? Odpowiedź jest w proroctwie Jeremiasza 16:19 Panie, mocy moja, twierdzo moja i ucieczko moja w dniu niedoli! Dzień niedoli odnosi się okresu ucisku. Do ciebie przyjdą narody od krańców ziemi Pamiętajcie, wygnańcy Izraela zostali rozproszeni po całej ziemi. i powiedzą: Tylko złudę posiedli nasi ojcowie, nicości, z których nie ma pożytku. Co jest główną, najważniejszą rzeczą, jaką odziedziczyli nasi ojcowie przez ostatnie siedemnaście wieków, jakiej uczą w tradycyjnym chrześcijaństwie, gdy uwierzysz, że Jaszua jest Mesjaszem? Kłamstwa, jakie odziedziczyliśmy; największe kłamstwo, jakie odziedziczyliśmy, jest takie, że wierzący w Jaszua jako Mesjasza, nie musi przestrzegać Tory? Paweł powiedział w Rzym 7:22
18 Według człowieka wewnętrznego zachwycam się Torą Bożą. Wewnętrzny człowiek to ten, w którym mieszka Duch Święty, wierzy, że Jaszua jest Mesjaszem, ma Ducha Świętego, Nowe Przymierze to Tora wypisana na jego sercu i ta Tora zapisana na sercu jest Bożą wolą. To są te dni, te czasy, w których żyjemy, kiedy zasłona jest usuwana sprzed naszych oczu, gdy chodzi o kłamstwa, jakie odziedziczyli nasi ojcowie. Gdy zrozumiemy te rzeczy, to możemy powiedzieć... pamiętajcie zawsze o tych rzeczach: 1 Jan 2:6 Kto mówi, że w Nim mieszka, (kto mówi, że jest wierzący w Jaszua, jako Mesjasza) powinien sam tak postępować i żyć, jak On postępował. Jak postępował Jaszua? Jak prowadził Swoje życie? Przestrzegał przykazań Swego Ojca!!! A nawet więcej, Jaszua nakazał tym, którzy w Niego wierzą, w Janie 14:15 Jeśli Mnie miłujecie, będziecie przestrzegać moich przykazań. Szalom w imieniu Jaszua, Mesjasza. tłumaczenie Bogusław Kluz
Przed Festusem. Dzieje Ap. 25,1-12 Kwestie polityczne. Przed Agryppą. Dzieje Ap. 25,13-26,32 Król Agryppa i Berenika Mowa Pawła Reakcja Agryppy
Lekcja 12 na 22. września 2018 A Paweł na to: Dziękowałbym Bogu, gdyby, niedługo czy długo, nie tylko ty ale i wszyscy, którzy mnie dziś słuchają, stali się takimi, jakim ja jestem, pominąwszy te więzy
ARESZTOWANIE PAWŁA W JEROZOLIMIE Lekc ja 11 na 15. września 2018
ARESZTOWANIE PAWŁA W JEROZOLIMIE Lekc ja 11 na 15. września 2018 Paweł pragnął zobaczyć zjednoczony Kościół (List do Galacjan 3,28). Zachęcał kościoły pogańskie do pomocy swoim żydowskim braciom w Jerozolimie,
Ewangelia wg św. Jana Rozdział VIII
Ewangelia wg św. Jana Rozdział VIII Jezus zaś udał się na Górę Oliwną. 2 Wcześnie rano ponownie przyszedł do świątyni, a cały lud przychodził do Niego. On usiadłszy nauczał ich. 3 Uczeni w Piśmie i faryzeusze
Przełożony świątyni odwiedza Jezusa
Biblia dla Dzieci przedstawia Przełożony świątyni odwiedza Jezusa Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible
Biblia dla Dzieci przedstawia. Przełożony świątyni odwiedza Jezusa
Biblia dla Dzieci przedstawia Przełożony świątyni odwiedza Jezusa Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje
TEKSTY PISMA ŚW. DO PRACY W GRUPACH ZAWARTOŚĆ KOPERTY NR 2
Załącznik 8 TEKSTY PISMA ŚW. DO PRACY W GRUPACH ZAWARTOŚĆ KOPERTY NR 2 GRUPA I Mk 10,46-52 46 Przyszli do Jerycha. Kiedy wychodził z Jerycha, a z Nim Jego uczniowie i duża gromada, syn Tymeusza, Bartymeusz,
Ewangelia wg św. Jana. Rozdział 1
Ewangelia wg św. Jana Rozdział 1 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo. 2 Ono było na początku u Boga. 3 Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało.
Lekcja 2 na 14 października 2017
Lekcja 2 na 14 października 2017 Zakon bowiem został nadany przez Mojżesza, łaska zaś i prawda stała się przez Jezusa Chrystusa (Jan 1:17) Wielkie obietnice: lepsze życie w zamian za posłuszeństwo. Lepsze
BĘDZIECIE MI ŚWIADKAMI
BĘDZIECIE MI ŚWIADKAMI Lekcja 1 na 7 czerwca 2018 Ale weźmiecie moc Ducha Świętego, kiedy zstąpi na was, i będziecie mi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi (Dzieje
Codziennie też jednomyślnie uczęszczali do świątyni, a łamiąc chleb po domach, przyjmowali pokarm z weselem i w prostocie serca, Chwaląc Boga i
Lekcja 3 na 21 lipca 2018 Codziennie też jednomyślnie uczęszczali do świątyni, a łamiąc chleb po domach, przyjmowali pokarm z weselem i w prostocie serca, Chwaląc Boga i ciesząc się przychylnością całego
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM?
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM? wg Lucy Rooney, Robert Faricy SJ MODLITWA NA TYDZIEŃ SZÓSTY Wejście w radość Zmartwychwstania Jezusa Dzień pierwszy Przeczytaj ze zrozumieniem fragment Pisma Świętego: Łk 24, 1-12
Czym powinien zająć się Kościół? DZIEJE APOSTOLSKIE 1-8
Czym powinien zająć się Kościół? DZIEJE APOSTOLSKIE 1-8 CZYM POWINIEN ZAJĄĆ SIĘ KOŚCIÓŁ? PIERWSZY KOŚCIÓŁ 1. Głoszenie Słowa Bożego, 2. Organizacja w kościele, 3. Boże działanie, 4. Prześladowania. GŁOSZENIE
Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni
Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible
Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni
Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible
ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE
ODKRYWCZE STUDIUM BIBLIJNE EWANGELI JANA 6:44-45 Nikt nie może przyjść do mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który mnie posłał, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym. Napisano bowiem u proroków: I będą
Mojżesz i plagi egipskie (część 1) Ks. Wyjścia, rozdziały 7-9
Mojżesz i plagi egipskie (część 1) Ks. Wyjścia, rozdziały 7-9 Ks. Wyjścia 7,8-12 Bóg polecił Mojżeszowi i Aaronowi, aby poszli wcześnie rano nad brzeg Nilu, aby spotkać tam faraona. Mieli mu przekazać
Lectio Divina Rz 6,1-14
Lectio Divina Rz 6,1-14 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
Parafialna Liga Biblijna 2016/2017 Parafia Niepokalanego Serca Maryi Panny w Leśniewie. Nazwisko rodziny: KARTA PYTAŃ I ODPOWIEDZI ZESTAW 3
Nazwisko rodziny: Adres:.... KARTA PYTAŃ I ODPOWIEDZI ZESTAW 3 Dzieje Apostolskie 1. W jakim dniu według Dziejów Apostolskich nastąpiło Zesłanie Ducha Świętego? 2. W jakim mieście głosił Ewangelię Filip,
Proszę bardzo! ...książka z przesłaniem!
Proszę bardzo!...książka z przesłaniem! Przesłanie, które daje odpowiedź na pytanie co ja tu właściwie robię? Przesłanie, które odpowie na wszystkie twoje pytania i wątpliwości. Z tej książki dowiesz się,
Paweł nie mógł głosić publicznie przez kilka lat. Teraz jechał do stolicy Imperium Rzymskiego, więc mógł tam głosić kazania.
Lekcja 13 na 29. września 2018 Paweł nie mógł głosić publicznie przez kilka lat. Teraz jechał do stolicy Imperium Rzymskiego, więc mógł tam głosić kazania. W drodze do Rzymu napotykał wiele problemów,
Piotr zaś otworzył usta i rzekł: Teraz pojmuję naprawdę, że Bóg nie ma względu na osobę, Lecz w każdym narodzie miły mu jest ten, kto się go boi i
Lekcja 6 na 11. sierpnia 2018 Piotr zaś otworzył usta i rzekł: Teraz pojmuję naprawdę, że Bóg nie ma względu na osobę, Lecz w każdym narodzie miły mu jest ten, kto się go boi i sprawiedliwie postępuje
Lekcja 5 na 4. sierpnia 2018
Lekcja 5 na 4. sierpnia 2018 Po ukamienowaniu Szczepana Sanhedryn zezwolił Saulowi z Tarsu (Pawłowi) na prześladowanie naśladowców Jezusa z Nazaretu. Saul stał się apostołem Sanhedrynu, aby zniszczyć
II Miejski Konkurs Wiedzy Biblijnej A Słowo stało się Ciałem Ewangelia św. Mateusza ETAP MIĘDZYSZKOLNY 15 kwietnia 2015 r.
Kod ucznia (numer na ławce) Zdobyte punkty:.../50 p. II Miejski Konkurs Wiedzy Biblijnej A Słowo stało się Ciałem Ewangelia św. Mateusza ETAP MIĘDZYSZKOLNY 15 kwietnia 2015 r. Test zawiera 8 zadań, dotyczących
9 STYCZNIA Większej miłości nikt nie ma nad tę, jak gdy kto życie swoje kładzie za przyjaciół swoich. J,15,13 10 STYCZNIA Już Was nie nazywam
Wiara jest łaską, którą otrzymujesz Boga, ale wiara to także decyzja twojego serca, które mówi, tak, wierzę, że Bóg mnie kocha. Tak, wierzę, że moje życie może się zmienić. Tak, wierzę, że Bóg może przywrócić
Podobny czy inny? Dziedziczyć można też majątek, ale jest coś, czego nie można odziedziczyć po rodzicach.
Podobny czy inny? Agata Rysiewicz 1. Pogadanka o podobieństwie. - W czym jesteś podobny do rodziców? - Jak to się stało, że jesteś podobny do rodziców? Dziedziczysz cechy wyglądu, charakteru, intelektu.
UKAMIENOWANIE SZCZEPANA
Dzieje Apostolskie 6,8-15; 7,51-60 A Szczepan, pełen łaski i mocy, czynił cuda i znaki wielkie wśród ludu. Niektórzy zaś z synagogi, zwanej libertyńską, oraz z synagog Cyrenejczyków i Aleksandryjczyków,
I Archidiecezjalny Konkurs Wiedzy Biblijnej A Słowo stało się Ciałem
I Archidiecezjalny Konkurs Wiedzy Biblijnej A Słowo stało się Ciałem Etap wewnątrzszkolny 9 grudnia 2016 r. Imię i nazwisko: klasa:.. Test wyboru: wszystkie pytania dotyczą Dziejów Apostolskich Czas pracy:
Księga Ozeasza 1:2-6,9
Księga Ozeasza 1:2-6,9 (2) Początek poselstwa Pana przez Ozeasza. Pan rzekł do Ozeasza: Idź, weź sobie za żonę nierządnicę i miej z nią dzieci z nierządu, gdyż kraj przez nierząd stale odwraca się od Pana.
A Słowo Boże rosło i poczet uczniów w Jerozolimie bardzo się pomnażał, także znaczna liczba kapłanów przyjmowała wiarę (Dzieje Ap.
Lekcja 4 na 28. lipca 2018 A Słowo Boże rosło i poczet uczniów w Jerozolimie bardzo się pomnażał, także znaczna liczba kapłanów przyjmowała wiarę (Dzieje Ap. 6,7) Wzrost pierwotnego Kościoła był nadzwyczajny.
Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31)
Lekcja 5 na 4 listopada 2017 Czy więc zakon unieważniamy przez wiarę? Wręcz przeciwnie, zakon utwierdzamy (Rzymian 3:31) W dniu 31 października 1517 r. Marcin Luter zawiesił swoje dziewięćdziesiąt pięć
2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM
2 NIEDZIELA PO NARODZENIU PAŃSKIM PIERWSZE CZYTANIE Syr 24, 1-2. 8-12 Mądrość Boża mieszka w Jego ludzie Czytanie z Księgi Syracydesa. Mądrość wychwala sama siebie, chlubi się pośród swego ludu. Otwiera
Bóg Ojciec kocha każdego człowieka
1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg
1. Święto Zesłania Ducha Świętego
Główna myśl: Duch Święty jest Pocieszycielem. Fragment biblijny: Centrum Misji i Ewangelizacji / www.cme.org.pl 1. Święto Zesłania Ducha Świętego J 14,26 Jezus obiecuje uczniom Pocieszyciela Dz 4,1-23;
DRUGA PODRÓŻ MISYJNA PAWŁA TESALONIKA I BEREA
Dzieje Apostolskie 17,1-15 A gdy przeszli Amfipolis i Apolonię, przybyli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska. Paweł zaś, według zwyczaju swego, poszedł do nich i przez trzy sabaty rozprawiał z
Kim jest Jezus? Jezus z Nazaretu mit czy rzeczywistość?
Kim jest Jezus? Jezus z Nazaretu mit czy rzeczywistość? Kim jest Jezus? To nie jest pytanie tylko naukowe. To pytanie dotyczy każdego z nas. Musimy je zadawać nieustannie. Pytanie to organizuje nasze życie,
PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II.
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Liturgia Godzin ] PROPOZYCJA CZYTAŃ BIBLIJNYCH tylko na Msze św. z formularzem o św. Janie Pawle II. 1 / 8 W pozostałych
20 Kiedy bowiem byliście. niewolnikami grzechu, byliście wolni od służby sprawiedliwości.
Lectio Divina Rz 6,15-23 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
ZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE
ZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE Lekcja 8 na 25. sierpnia 2018 Wierzymy przecież, że zbawieni będziemy przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni (Dzieje Ap. 15,11) Poganie akceptowali Ewangelią, ale dla
Aktywni na start. Podkowa Leśna 6-8 stycznia 2012r.
Aktywni na start Podkowa Leśna 6-8 stycznia 2012r. Bo ziemia sama z siebie owoc wydaje, najpierw trawę, potem kłos, potem pełne zboże w kłosie. A gdy owoc dojrzeje, wnet się zapuszcza sierp, bo nadeszło
Spis treści. Słowo wstępne Jestem Żydem z Tarsu (Dz 21, 39). W mieście rodzinnym Szawła... 9
241 Spis treści Słowo wstępne............................................... 7 1. Jestem Żydem z Tarsu (Dz 21, 39). W mieście rodzinnym Szawła.................................. 9 2. Obrzezany ósmego dnia
Ewangelia Jana 3:16-19
1. POTRZEBA ŁASKI "(16) Bóg bowiem tak bardzo ukochał świat, że dał swego Jedynego Syna, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. (17) Bóg nie posłał swego Syna na świat, aby
Ewangelii. Komparatywna. cytata. Sławomir Snela
Komparatywna cytata Ewangelii Cytata Ewangelii Komentarz konstrukcyjny Ogólny układ synopsy Plan komparabli Spór o szabat i przepisy Prawa Proces Jezusa z podziałem na sceny Plan synoptyczny Przekaz o
Konspekt szkółki niedzielnej
Konspekt szkółki niedzielnej 3 NIEDZIELA POSTU Oculi Główna myśl: Pan Bóg jest zawsze z tobą Tekst: Jeremiasz 20,7-11 (skarga Jeremiasza na niedolę powołania prorockiego) Wiersz przewodni: Jr 20,11a Pan
Biblia dla Dzieci przedstawia. Bóg sprawdza miłość Abrahama
Biblia dla Dzieci przedstawia Bóg sprawdza miłość Abrahama Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Tammy S. Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children
Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo.
Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo. Ew. Jana 1,1 W nim było życie, a życie było światłością ludzi. Ew. Jana 1,4 1 Jezus powiedział: Ja jestem światłością świata; kto idzie
dla najmłodszych. 8. polska wersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com
dla najmłodszych 8 polska wersja: naukapoprzezzabawewordpresscom Prawdomównosc Mówienie prawdy to bardzo dobry zwyczaj Jeśli zawsze mówimy prawdę, chronimy się przed wieloma kłopotami Oto opowieść o kimś,
dla najmłodszych. 8. polska wersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com
dla najmłodszych 8 polska wersja: naukapoprzezzabawewordpresscom Prawdomównosc `` Mówienie prawdy to bardzo dobry zwyczaj Jeśli zawsze mówimy prawdę, chronimy się przed wieloma kłopotami Oto opowieść o
Mojżesz i plagi egipskie cz. 2. Ks. Rodzaju rozdział 10-12
Mojżesz i plagi egipskie cz. 2 Ks. Rodzaju rozdział 10-12 Bóg zesłał już na Egipt siedem plag. A teraz posłał Mojżesza do faraona z następnym ostrzeżeniem: - Jeżeli będziesz zwlekał z wypuszczeniem ludu
Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.
Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.
Żeby zdobyć jakiś zawód, trzeba się go uczyć, czasem całe lata.
Wychowanie dzieci praktyczne (bo biblijne) wskazówki. 29. maja 2011 r. Żeby zdobyć jakiś zawód, trzeba się go uczyć, czasem całe lata. Tymczasem, żeby zostać rodzicem, nie trzeba żadnej szkoły. Większość
Przewodnik modlitewny dla zabieganego człowieka
Przewodnik modlitewny dla zabieganego człowieka przykład modlącego się św. Pawła Spotkanie Wspólnotowe Poznań, 4 czerwca 2018 rok 1 2 Misja św. Pawła Paweł, sługa Chrystusa Jezusa, z powołania apostoł,
1 Kiedy Józef doszedł do tych funkcji w więzieniu, trafili tam podczaszy i piekarz króla Egiptu. Obaj narazili się swojemu panu. 2 Faraon rozgniewał
1 Kiedy Józef doszedł do tych funkcji w więzieniu, trafili tam podczaszy i piekarz króla Egiptu. Obaj narazili się swojemu panu. 2 Faraon rozgniewał się na obu swych dworzan, na przełożonego podczaszych
Lekcja 7 na 17. listopada 2018
Lekcja 7 na 17. listopada 2018 Bo wszyscy, którzy zostaliście w Chrystusie ochrzczeni, przyoblekliście się w Chrystusa. Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani
Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).
Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,
Lekcja 4 na 28 stycznia 2017
Lekcja 4 na 28 stycznia 2017 Czy Duch Święty jest siłą wypływającą od Boga, czy też boską Osobą równą Ojcu i Synowi? Czy ta kwestia ma znaczenie i czy wpływa ona na nasze relacje z Bogiem? Jezus i Duch:
6. Chrześcijanin i chrzest
6. Chrześcijanin i chrzest 1. Jaki obrządek jest ściśle związany z zawierzeniem Ewangelii? (s.2) 2. Z czym łączy się chrzest według apostoła Pawła? (s.2) 3. Jakie wskazówki otrzymał strażnik więzienia
Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.
"Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». Łk 11,1 Najczęściej o modlitwie Jezusa
D I E C Z I D N I Z E = 64:8= 7x7= 30 6= 10+10= 48+19= 56+6= 5x3= 15+26= = = D I E C Z I D N I Z E D I E C Z I D N I Z E
Rozwiąż szyfr i odczytaj hasło. Dziedziniec Pałacu Medyceuszów, Florencja, Włochy Dziedziniec Pałacu Książęcego, Urbino, Włochy Dziedziniec Pałacu Dożów, Wenecja, Włochy Grupa I Poprowadzili Jezusa przed
OBRZĘDY SAKRAMENTU CHRZTU
OBRZĘDY SAKRAMENTU CHRZTU OBRZĘD PRZYJĘCIA DZIECKA Rodzice: Rodzice: Rodzice: Chrzestni: Drodzy rodzice, jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?... O co prosicie Kościół Boży dla? O chrzest. Drodzy
Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24
Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM?
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM? wg Lucy Rooney, Robert Faricy SJ MODLITWA NA TYDZIEŃ CZWARTY Lepsze poznanie Jezusa Dzień pierwszy Przeczytaj ze zrozumieniem fragment Pisma Świętego: Łk 4, 1-13 Diabeł kusi Jezusa,
(Dzieje Ap. 13,38.39)
Lekcja 7 na 18. sierpnia 2018 Niechże więc będzie wam wiadome, mężowie bracia, że przez tego zwiastowane wam bywa odpuszczenie grzechów. I że w nim każdy, kto wierzy, bywa usprawiedliwiony w tym wszystkim,
Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek
Nie ma innego Tylko Jezus Mariusz Śmiałek http://onlyjesus.co.uk Nie ma innego Pan moim światłem Emmanuel (Wysławiamy Cię) Tańcz dla Pana Pan zmartwychwstał Niewidomi widzą Jak łania W Twoim ogniu (Duchu
Jezus Wspaniałym Nauczycielem
Jezus Wspaniałym Nauczycielem Biblia dla Dzieci przedstawia Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: E. Frischbutter; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible
HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA
HISTORIA WIĘZIENNEGO STRAŻNIKA Tekst biblijny: Dz. Ap. 16,19 36 Tekst pamięciowy: Dz. Ap. 16,31 ( ) Uwierz w Pana Jezusa, a będziesz zbawiony, ty i twój dom. Bóg chce, abyś uwierzył w Jego Syna, Jezusa
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM?
JAK ROZMAWIAĆ Z BOGIEM? wg Lucy Rooney, Robert Faricy SJ MODLITWA NA TYDZIEŃ DRUGI Skrucha i przyjęcie przebaczenia Pana Jezusa Dzień pierwszy Przeczytaj ze zrozumieniem fragment Pisma Świętego: Łk 18,
Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne
Czy znacie kogoś kto potrafi opowiadać piękne historie? Ja znam jedną osobę, która opowiada nam bardzo piękne, czasem radosne, a czasem smutne historie. Tą osobą jest Maryja, mama Pana Jezusa. Maryja opowiada
PAWEŁ POSŁANY DO POGAN. Lekcja 1 na 1 lipca 2017
PAWEŁ POSŁANY DO POGAN Lekcja 1 na 1 lipca 2017 A gdy to usłyszeli, uspokoili się i wielbili Boga, mówiąc: Tak więc i poganom dał Bóg upamiętanie ku żywotowi z (Dz Ap. 11:18) Paweł jest autorem listu do
Jezus Wspaniałym Nauczycielem. Biblia dla Dzieci przedstawia
Jezus Wspaniałym Nauczycielem Biblia dla Dzieci przedstawia Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: E. Frischbutter; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible
Historia patriarchy Izaaka, syna Abrahama Izaak i Rebeka Przymierze Boga z Izaakiem KS. ARTUR ALEKSIEJUK
Historia patriarchy Izaaka, syna Abrahama Izaak i Rebeka Przymierze Boga z Izaakiem KS. ARTUR ALEKSIEJUK Kim był Izaak? Izaak był synem Abrahama i Sary Izaak był synem obiecanym Abrahamowi i Sarze przez
AUTORYTET I EWANGELIA PAWŁA
AUTORYTET I EWANGELIA PAWŁA Lekcja 2 na 8 lipca 2017 A teraz, czy chcę ludzi sobie zjednać, czy Boga? Albo czy staram się przypodobać ludziom? Bo gdybym nadal ludziom chciał się przypodobać, nie byłbym
Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.
Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.
ETAP I - SZKOŁA PODSTAWOWA
Imię i nazwisko ucznia/numer:.. Nazwa Zboru, miejscowość:.. Ilość punktów: /65 ETAP I - SZKOŁA PODSTAWOWA Pytania z jedną właściwą odpowiedzią - Zaznacz krzyżykiem jedną właściwą odpowiedź; - Za każdą
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (Łk 1, 35) A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego
Ewangelia z wyspy Patmos
Ewangelia z wyspy Patmos Lekcja 1 na 5. stycznia 2019 Błogosławiony ten, który czyta, i ci, którzy słuchają słów proroctwa i zachowują to, co w nim jest napisane; czas bowiem jest bliski (Objawienie 1:3)
Jezus Chrystus. Niech będzie. pochwalony. SP Klasa VI, temat 60
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus Serwus Witam Dobry wieczór Dzień dobry Szczęść Boże Chrystus zmartwychwstał Króluj nam, Chryste Grupa 1 Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus Zapoznajcie się z tekstem
NAWRÓCENIE SZAWŁA. Jezus jest jedyną Drogą do zbawienia I. WSTĘP. Teksty biblijne: Dz.Ap. 7,58; 8,1; 9,1-25; 22,3. Tekst pamięciowy: Jan 14, 6
NAWRÓCENIE SZAWŁA Teksty biblijne: Dz.Ap. 7,58; 8,1; 9,1-25; 22,3 Tekst pamięciowy: Jan 14, 6 Ja jestem droga i prawda, i żywot, nikt nie przychodzi do Ojca, tylko przeze mnie Jezus jest jedyną Drogą do
Pouczenie o przysługujących prawach
Pouczenie o przysługujących prawach Ta ulotka zawiera ważne informacje dotyczące przysługujących Ci praw podczas pobytu na posterunku policji. Przez prawa rozumiemy ważne swobody i pomoc, z których zgodnie
Lekcja 2 na 14 lipca 2018 1. Dzieje 2,1-3 Wczesny deszcz 2. Dzieje 2,4-13 Dar języków 3. Dzieje 2,14-32 Pierwsze kazanie 4. Dzieje 2,33-36 Wywyższenie Jezusa 5. Dzieje 2,37-41 Pierwsze owoce Drugi rozdział
ALLELUJA. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja.
ALLELUJA 1. Niech zabrzmi Panu chwała w niebiosach, na wysokościach niech cześć oddadzą. Wielbijcie Pana Jego Zastępy, Wielbijcie Pana Duchy niebieskie. Ref. Alleluja, alleluja, alleluja, alleluja. Alleluja,
dla najmłodszych polska wersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com
dla najmłodszych.1. polska wersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com Rodzice i dzieci w islamie ` ` ` dla najmłodszych.2. polska wersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com ` dla najmłodszych.3.
FILIP I ETIOPCZYK. Dzieje Apostolskie 8,26-40
Dzieje Apostolskie 8,26-40 A anioł Pański rzekł do Filipa, mówiąc: Wstań i idź na południe drogą, która prowadzi z Jerozolimy do Gazy. Jest to droga pustynna. I powstawszy, poszedł. A oto Etiopczyk, eunuch,
KONKURS BIBLIJNY KONKURS BIBLIJNY
KONKURS BIBLIJNY EWANGELIA WEDŁUG ŚW ŁUKASZA ( rozdział 6) CZY CZYTASZ ZE ZROZUMIENIEM? PYTANIA 1. KONKURS BIBLIJNY EWANGELIA WEDŁUG ŚW ŁUKASZA ( rozdział 6) CZY CZYTASZ ZE ZROZUMIENIEM? KLUCZ DO ODPOWIEDZI
DRUGA PODRÓŻ MISYJNA PAWŁA W KORYNCIE - AKWILA I PRYSCYLLA
Dzieje Apostolskie 18,1-22 Potem opuścił Ateny i przyszedł do Koryntu. Tam natknął się na pewnego Żyda, imieniem Akwila, rodem z Pontu, który świeżo przybył z Italii, i na Pryscyllę, żonę jego, dlatego
Czyż nie jest wam wiadomo, bracia - mówię przecież do tych, co Prawo znają - że Prawo ma moc nad człowiekiem, dopóki on żyje?
Lectio Divina Rz 7, 1-6 1. Czytanie Prowadzący: wezwijmy Ducha św.: Przybądź Duchu Święty... - weźmy do ręki Pismo św.. - Słuchając jak w Kościele śledźmy tekst, aby usłyszeć, co chce nam dzisiaj Jezus
MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:
SPOTKANIE 8 MODLITWA MODLITWA Nauczyciel zebrał swoich uczniów i zapytał: -Skąd bierze początek modlitwa? Pierwszy uczeń odpowiedział: -Z potrzeby. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami.
I Komunia Święta. Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku
I Komunia Święta Parafia pw. Bł. Jana Pawła II w Gdańsku Ktoś cię dzisiaj woła, Ktoś cię dzisiaj szuka, Ktoś wyciąga dzisiaj swoją dłoń. Wyjdź Mu na spotkanie Z miłym powitaniem, Nie lekceważ znajomości
SP Klasa IV, Temat 53
1 podróż: Jerozolima Antiochia 2 podróż: Jerozolima Filippi 3 podróż: Jerozolima Korynt 4 podróż: Jerozolima Rzym SP Klasa IV, Temat 53 Grupa I Pierwsza podróż św. Pawła: Jerozolima Antiochia. W czasie
1. Bóg mnie kocha i ma wobec mnie wspaniały plan.
1. Bóg mnie kocha i ma wobec mnie wspaniały plan. 1. Bóg mnie kocha i ma wobec mnie wspaniały plan. 2. Człowiek jest grzeszny i oddzielony od Boga. 1. Bóg mnie kocha i ma wobec mnie wspaniały plan. 2.
Lekcja 10 na 9. marca 2019
Lekcja 10 na 9. marca 2019 Po ostatecznym ataku smoka, bestii i fałszywego proroka (Apokalipsa 13), Jan zobaczył ludzi, którzy zwyciężą w tym konflikcie (14:1-5), ich poselstwo (14:6-13), a także konsekwencje
Witamy serdecznie. Świecki Ruch Misyjny EPIFANIA, Zbór w Poznaniu
Witamy serdecznie Świecki Ruch Misyjny EPIFANIA, Zbór w Poznaniu Świecki Ruch Misyjny Epifania Świecki Ruch Misyjny "Epifania" jest międzynarodowym, niezależnym, niesekciarskim, nieobliczonym na zysk,
Źródło: ks. Andrzej Kiciński,,Historia Światowych Dni Młodzieży * * *
W Niedzielę Palmową u 1984 na zaproszenie Papieża zgromadziła się w Rzymie młodzież z całego świata: w Roku Odkupienia, obchodząc «Jubileusz młodzieży», a w 1985 Międzynarodowy Rok Młodzieży. W Niedzielę
Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego
Propozycje śpiewów na Rekolekcje Oazowe stopnia podstawowego Wersja robocza 1999 Diakonia Muzyczna Ruchu Światło Życie Archidiecezji Warszawskiej i Diecezji Warszawsko Praskiej Objaśnienia: Pd: Piosenka
Spotkanie 1: Jaki Grzech jest?
Spotkanie 1: Jaki Grzech jest? Galacjan 5:19-21 Która ludzka natura robi jest całkiem prosty. To prezentuje się niemoralny, brudny i nieprzyzwoite działania; w uwielbieniu idoli i czarów. Ludzie zostają
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego
W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy
On grzechy nasze sam na ciele swoim poniósł na drzewo, abyśmy, obumarłszy grzechom, dla sprawiedliwości żyli; jego sińce uleczyły was
Lekcja 8 na 20 maja 2017 On grzechy nasze sam na ciele swoim poniósł na drzewo, abyśmy, obumarłszy grzechom, dla sprawiedliwości żyli; jego sińce uleczyły was (1 Piotra 2:24) Piotr znał Jezusa i osobiście
Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW
SAKRAMENT POJEDNANIA Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW Znaki Gotowości Czy twoje dziecko czasem Chce się modlić do Boga? Mówi Przepraszam bez podpowiadania? Przebacza innym nawet wtedy, gdy nie mówi przepraszam?
ks. Mieczysław Maliński GDY BĘDZIEMY WRACALI DO DOMU
ks. Mieczysław Maliński GDY BĘDZIEMY WRACALI DO DOMU Wydawnictwo WAM Kraków 2009 Spis treści Wstęp.............................................. 5 1. BĄDŹ ŚWIATEM Oto Syn mój umiłowany...............................
Bóg wywyższa niewolnika Józefa
Biblia dla Dzieci przedstawia Bóg wywyższa niewolnika Józefa Autor: Edward Hughes Ilustracje: M. Maillot; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Sarah S. Tłumaczenie: Katarzyna Gablewska Druk i oprawa: Bible for